HELDERSCHE COURANT
VOORHEEN GENAAMD 'T VLIEGEND BLAADJE
Nieuwsblad voor Helder, Koegras, Texel, Wieringen en Anna Paulowna
De oorlog.
No. 4343
DONDERDAG 30 JULI 1914
42e JAARGANG
Abonnement per 3 mnd. 65 ct., franco per post 90 ct., Buitenland f 1.90
Zondagsblad 37£„ 45 „0.75
Modeblad 65 75 „1.00
Voor het Buitenland bij vooruitbetaling - Losse nummers der Courant 2 ct.
Verschijnt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagmiddag
UITGEVER: C. DE BOER Jr. - HELDER
Bureau: Koningstraat 29 - Interc. Telefoon 50
Advertentiën van 1 tot 4 regels (bij vooruitbet.) 30 cent. Elke regel meer 6 ct.
Ingezonden mededeellngen van 1 tot 4 regels 75 cent. Elke regel meer 15 cent.
Advertentiën op bepaald aangewezen plaatsen worden 25°/o hooger berekend.
Groote letters en cliché's naar plaatsruimte. - Bewijs-exemplaar 2J cent
Het eerstvolgend nummer
van ons blad verschijnt
Zaterdagmiddag.
Waar het om gaat?
Het is merkwaardig niet welk een
geheimzinnigheid wordt gehandeld in
een quaestie, die mogelijk geheel
Europa op de been en onder de
wapens kan brengen.
Is het dan niet noodig, voordat
troepen jongens en mannen to Ber
lijn „Weg met Rusland!" staan te
schreeuwen, dat Europa, dat wil
zeggen, het niet-schreeuwende maar
denkende deel van Europa, wete,
waarom het eigenlijk gaat?
De diplomatie, die nog steeds
gaarne een manteltje van geheim
zinnigheid werpt om haar hande
lingen, zou wel doen nu, voordat
eenige millioenen raenschen verkeeren
in het geval van den „pioupiou", van
wien Zola zeide: „qui meurt et ne
sait pas pourquoi", duidelijk uiteen te
zetten, waarvoor al dit rumoer, waar
voor dit krijgsgeschreeuw, en deze
mogelijkheid van een algemeenen
oorlog.
Oostenrijk beschuldigt Servië van
medeplichtigheid aan den moord, op
28 Juni te Serajewo gepleegd op den
aartshertog-troonopvolger Franz Fer-
dinand en zijn gemalin.
Maar het blijft bij beschuldiging.
Geen openbare behandeling van de
zaak tegen de gevangen genomen
Bosnische Serviörs Princip en Tsja-
brinowitsj heeft de wereld van de
juistheid dier beschuldiging overtuigd.
Geen enkele mededeeling zelfs van
hetgeen bij de instructie gebleken is
geeft daaraan een schijn van bewijs.
Het blijft bij de mededeeling: de
draden loopen in Belgrado samen.
En daarop werd gegrond een stel
vragen, neen eischen, die onder
normale omstandigheden door geen
enkelen staat zonder meer konden
worden aanvaard. Twee dagen uitstel
worden gegeven, om die eischen te
beantwoorden.
Dat antwoord wordt gegeven
maar niet bekend gemaakt. Er wordt
gesproken over den inhóud van dat
antwoord, dat onvoldoende wordt
genoemd. Maar officieel deelt Oosten
rijk het niet mede.
De Servische regeering heeft het nu
gepubliceerd en daaruit blijkt het waar
te zijn wat zoowel de „Temps" als
het' „Berliner Tageblatt" mededeelen
„De Servische regeering heeft alle
eischen van Oostenrijk aangenomen,
met uitzondering van tweeden eisch
van de officieele mededeeling in voor
geschreven vorm aan het hoofd van
het officieele orgaan van het Servische
officierscorps, en dien tot deelneming
aan het onderzoek in Servie door
Oostenrijksche ambtenaren" dan is
het zeker de vraag of baron Giesl
niet wat te snel zijn koffers gepakt
heeft, en dit antwoord van Servie
onvoldoende heeft genoemd.
De geheele wereld ziet met verba
zing dezen toestand aan. -
Iedereen praat mee, iedereen be
moeit zich ermee, iedereen maakt zich
druk en iedereen vreest het ergste,
voor iets waarvan niemand het rechte
weet.
Waarvoor mobiliseert Oostenrijk?
Waarvoor maakt men zich te Berlijn,
te Parijs en te Londen druk?
Waarvoor vergadert dag en nacht
de Kroonraad te Petersburg?
Waarvoor wordt de algemeene vrede
in Europa bedreigd, en een algemeene
oorlog verwacht?
Niemand weet het!
En dat is in deze dagen van op
winding en dwaasheid wel het ergste.
Dat Oostenrijk het niet de moeite
waard vindt mede te deelen, op welken
grond het Servie van iets beschuldigt,
en wolk antwoord de Servische re
geering daarop gaf.
Ingezonden Mededeeling.
Gedurende den warmen tijd.
Een gevaar dal vermeden meel werden.
Gedurende het tijdperk der erge
warmte, leveren de storingen der
spijsverteringsorganen een groot ge
vaar op. Het is volmaakt noodzake
lijk dan een maag te hebben die
zonder fout werkt. Toch is er geen
tijd van het jaar, waarin er meer
storingen der spijsverteringsorganen
voorkomen. Daartoe bestaan meerdere
redenenin de eerste plaats is daar
de werking der warmte op de spijzen
dan komen het misbruik dat men
maakt van frissche dranken die de
maag verzwakken, het eten van
rauwe zaken, van onrijpe vruchten.
Men bekomt gemakkelijk bloeddiar-
rhee, die zeer gevaarlijk is en iederen
zomer talrijke slachtoffers maakt.
Z(j die een goede maag bezitten,
hebben geen bloeddiarrhee. De Pink
Pillen genezen slechte, zieke magen,
zotten de werking van alle organen
aan en geven krachten.
De Pink Pillen zijn verkrijgbaar
a fl.75 por doos, en f9.— per zes
doozen bij het Hoofddepftt der Pink
Pillen, Dacostakade 15, Amsterdam
voor Helder en Omstreken bij
H. DE BIEBiersteker, Keizerstraat
98 en H. W. ZEGEL, Kanaalweg 63
to Schagen bij J. ROTGANSte den
Burg (Texel) b(j T. BUIS en verder
bij verschillende Apothekers en goede
Drogisten.
Wanneer dit eens werd gezegd, kon
men met meer kans op welslagen ar
beiden voor de interventie, of voor de
localisatie van den strijd.
Het gaat niet aan om, zooals men
in Frankrijk doet, de schuld op Duitsch-
land te schuiven, door te zeggen:
Duitschland heeft Oostenrijk aange
moedigd, of in elk geval de vrije hand
gegeven.En het gaat evenmin aan,
als te Berlijn, om te roepen: „Weg
met Rusland". Want met geschreeuw
en straatrumoer wordt geen buiten-
landsche politiek gemaakt. De ernst
van den tijd is in deze dagen te groot,
om door straatbetoogingen te pogen
invloed te oefenen op regeeringsbe-
slissingen. (H.blad).
De Oostenrijksch-Hongaarsche re
geering heeft haar verklaring, dat
zij van derden geen inmenging in
haar geschil met Servie zou toelaten,
gestand gedaan en Dinsdag den oorlog
verklaard.
De groote vraag blijft nog, welke
houding Rusland zal aannemen. Zoo
als reeds vroeger is aangestipt, acht
een blad als de „Westminster Gazette",
dat meermalen de tolk is derEngcl-
sche regeering, het niet onmogelijk,
dat Rusland met de verklaring der
Oostenrijksche regeering, dat zij geen
verovering van Servisch grondgebied,
noch vernietiging der souvereiniteit
van Servië bedoelt, genoegen zal
nemen, indien die verklaring door
de andere mogendheden wordt ge
waarborgd.
De „Times" bevat echter een be
richt uit St. Petersburg, dat weinig
hoop geeft op een dergelijken gang
van zaken. De Tsaar zou Zaterdag
aan het slot van den ministerraad
hebben gezegd: „Wij hebben de zaak
nu zeven en een half jaar lijdelijk
aangezien. Nu is het echter genoeg."
Daarop zou hij machtiging hebben
gegeven tot gedeeltelijke mobilisatie.
Deze omvat voorloopig veertien leger
corpsen, die aan de Oostenrijksch-
Hongaarsche grens zullen worden
samengetrokken.
Aan Duitschland is meegedeeld,
dat Rusland de algemeene mobilisatie
zal gelasten, zoodra Duitschland zijn
leger begint te mobiliseeren. Uit het
buitenland zijn tal van Russen naar
hun land onderweg om zich bij hun
corpsen te voegen.
In tegenspraak met het bericht
aan de „Times" over een gedeeltelijke
mobilisatie, is te Washington „een
gezaghebbend en niet aan censuur
onderworpen" telegram ontvangen,
dat de Russische regeering thans
reeds de algemeene mobilisatie heeft
gelast, omdat zij een oorlog onver
mijdelijk acht.
De Fransche pers toont zich zeer
gebeten op Duitschland, dat niets
heeft gedaan om zijn bondgenoot te
bewegen den vrede te bewaren. De
Matin betoogt, dat men het aan
Duitschland zal hebben te wijten als
het conflict ontaardt in een Euro-
peeschen oorlog. De Echo de Paris
zegt hetzelfde in andere woorden en
de France Militaire, het orgaan van
den generalen staf, schrijft: „Als
Weenen en Berlijn besloten hebben,
dat de dag der afrekening is gekomen,
dan moge dat zoo zijn „ii Dieu vat J"
zooals de zeelieden zeggen. Intusschen
mag men aannemen, dat zoowel
Rusland als Frankrijk en Engeland,
waarop over Servië heen gemikt
wordt, ditmaal vastbesloten front
zullen maken. Het „ijzeren tijdperk",
dar Pruisen voor meer dan 40 jaar
heeft ingewijd, kan trouwens niet
anders dan met een ontzettend
débitcle eindigen. Het is echter niet
Frankrijk, dat het zoo heeft gewild".
Wat de houding van Engeland
betreft, kan men alleen zeggen dat
de vloot in gereedheid wordt gebracht.
In de haven van Portland liggen
thans 29 slagschepen, 4 groote krui
sers en 9 kleinere kruisers der eerste
vloot. Deze hebben Dinsdagnacht
kolen geladen en zouden gisteren
voorzien worden van oorlogsmateriaal
en proviand voor verscheidene weken.
OOSTENRIJK-HONGARIJE.
Weenen, 28 Juli. Oostenrijk-Hongarije
heeft Servië den oorlog verklaard.
Een bizondere editie van het Staats
blad bevat daaromtrent de volgende
verklaring
Op grond van een besluit des kei
zers van den 28sten Juli is heden
aan de Servische regeoring in de
Fransche taal de volgende oorlogs
verklaring gericht:
Aangezien de koninklijke Servische
regeering niet op bevredigende wijze
antwoord heeft gegeven op de nota,
haar den 23sten Juli door den Oosten-
rijksch-Hongaarschen gezant te Bel
grado overhandigd, bevindt zich de
keizerlijke en koninklijke regeering
in de noodzakelijkheid om tot hand
having van haar rechten on belangen
haar toevlucht tot de wapenen te
nemen.
Oostenrijk-Hongarije beschouwt zich
derhalve van dit oogenblik af in
oorlog met Servië.
w.g. De ministe van buitonland-
sche zaken graaf Berchtold.
Berlijn, 28 Juli. Uit Praag wordt
aan het „Berliner Tageblatt" geseind
De mobilisatie gaat hier zonder
eenige moeilijkheid in zijn werk. De
Tsjechen zijn natuurlijk niet buiten
gewoon geestdriftig gestemd en ook
uit Duitsch Bohemen wordt geen
groote geestdrift gemeld. Duitschers
en Tsjechen komen echter voltallig
op. Daar vele Boheèmsche troepen
naar Tirol verplaatst zijn, gaat een
groote stroom van toelisten in deze
richting. Ongeveer 3000 opgeroepenen
zijn gisteren naar Innsbrück vertrok
ken. Bijzondor opwindend werkte het
oproepen van een landstorm.
Berlijn, 28 Juli. Uit Weenen aan
de Lokal-Anzeiger: De opening van
de vijandelijkheden heeft, zooals
officieel verklaard wordt, alle moge
lijkheden voor Servie gesloten.
Oostenrijk-Hongarije laat zich door
niets meer terughouden on verwacht
ook van geen enkele zijde meer
tusschenkomst, daar zij volkomen
doelloos zou zijn. De gebeurtenissen
zullen zich dus nu volgens het plan
ontwikkelen. Reeds de volgende uren
zullen bewijzen, dat Oostenrijk een
belangrijken arbeid vooruit verricht
heeft, want de feitelijke gebeurte
nissen zijn reeds veel verder gegaan,
dan algemeen geloofd wordt.
Berlijn, 28 Juli. Uit Weenen wordt
aan de Lokal-Anzeiger geseind
Tegen vanmiddag 12 uur is do al
gemeene mobilisatie beraamd, als
tot dien tijd niet een verklaring van
onzijdigheid van Rusland openbaar
gemaakt is, waarop men echter niet
moer rekenen mag. De overtocht
over den Donau en de 'Sawe staat
onmiddellijk voor de deur. Allo ver
dere bemiddeling van de mogend
heden ook voor de lokalisatie van
den oorlog is nutteloos. Oostenrijk
zal ze onvoorwaardelijk afwijzen.
Zelfs al geeft Servie nu toe, dan
zou dat, zooals hier bekend gemaakt
wordt, niets meer te beteekenen
hebben. De Servische gezant heeft
gisteren Weenen verlaten. Zijn vrouw
en zijn zieke zoon blijven achter.
Dezen nacht zijn onstuimige betoo
gingen gehouden voor het Servische
consulaat, waar het wapen naar
beneden gehaald en in het kanaal
geworpen is.
De Servische generaal Marinowits,
die te Karlsbad was, is aangehouden,
maar op bevoj uit Weenen weder
vrijgelaten.
SERVIË.
Belgrado, 28 Juli. Een nieuw mo
bilisatiebevel roept alle weerbare
mannen van 18 tot 60 jaar op. De
mobilisatie heeft naar men zegt een
snel' verloop, doch bij de boeren
heerscht ontevredenheid, dat zij den
oogst in den steek moeten laten.
Het hoofdkwartier bevindt zich te
Nijy, waar de Skoepsjtina heden zal
bijeenkomen. Koning Peter heeft zich
gisteren over Belgrado naar het
hoofdkwartier begeven.
RUSLAND.
Berlijn, 28 Juli. Uit St. Petersburg
wordt aau de „Lokal-Anzeiger" ge
seind: In het Russische rijk worden
militaire maatregelen genomen. Over
den omvang en het karakter daar
van wordt tengevolge van de censuur
weinig bekend, en wat men nog te
weten komt, mag niet worden mede
gedeeld. Deze correspondent zendt
echter nog het volgende veelzeggende
telegram: Alle Russische oefeningen
in de kampen zijn afgebroken en de
troepen moeten naar hun garnizoenen
terugkeeren. De troepentransporten
op de spoorwegen en de vele sol
daten op marsch behoeven daarom
geen aanleiding te geven tot opwin
dende uitleggingen. Er heerscht hier
een buitengewone bedrijvigheid in de
militaire wereld en er kan geen
twijfel aan bestaan, dat alle maat
regelen getroffen worden, die aan
een ophanden zijnde mobilisatie on
middellijk plegen vooraf te gaan.
St. Petorsburg, 2S Juli. Bij het
vertrek van Servische officieren naar
hun land had zich gisteren een groote
menigte bij hot station verzameld,
die de officieren geestdriftig toejuichte.
Er werd „Leve Servië! Weg met
Oostenrijk!" geroepen. Een Servisch
officier hield een toespraak. Hjj zeide
er verheugd over te zijn, dat het ver
hevene Rusland de jonge zusternatie
in een moeilijken tijd niet aan haar
lot overliet. Onder het zingen van
het volkslied on hoezeegeroep zette
de trein zich in beweging.
Weeüen, 28 Juli. De „Zeit" meldt,
dat de Tsaar in den ministerraad
heeft gezegd, „de handschoen is ons
toegeworpen, ik neem hem op."
Het Russische leger.
Berlijn, 28 Juli. Het was in Berlijn
in diplomatieke kringen reeds lang
bekend, dat vele maatregelen Lot ver
sterking van de militaire macht in
Rusland slechts op papier genomen
worden.
Hedenochtend nu bevat het „Mili-
tar-Wochenblatt" een waarschuwing
om de kracht van het Russische leger
vooral niet te overschatten.
„Dat het Russische leger naar het
getal te oordeelen van buitengewone
sterkte is", zegt het blad, „kan nie
mand bestrijden, maar er zijn voor
een overwinning nog andere elemen
ten noodig, waarover het Russische
leger niet zoo zeer beschikt." Het
blad herinnert er dan aan, dat Rus
land nog nooit een gelijkwaardig
leger overwonnen heeft. Onlangs liep
het bericht, dat er vijf nieuwe Rus
sische legercorpsen gevormd werden.
Het blijkt echter, dat deze legercorp
sen niet bestaan."
Tot zoover het „Militar-Wochen-
blatt". Het is opmerkelijk, dat deze
mededeeling juist nu van deze zijde
gemaakt wordt.
FRANKRIJK.
Parijs, 28 Juli. In weerwil van het
verbod dor regeering hebben de
menschen der revolutionaire vakver-
eeuigingen gisteravond tusschen ne
gen en tien uur zich aan den boule
vard vereenigd tot een betooging
tegen den oorlog en de koningsge-
zinden tot een tegenbetooging. Er
heeft een botsing plaats gehad. De
politie en de ruiters der republikein-
sche garde zijn tusschen beide ge
komen. Het werden heftige vecht-
part(jen tot in de koffiehuizen toe.
De drukte heeft tot elf uur geduurd.
Begrijpelijkerwijs zijn er een aantal
menschen opgebracht.
Parijs, 28 Juli. Een radiotelegram
van de France meldt dd. 27 dezer:
Wegens het Oostenrijksch-Servische
geschil en de mobilisatie van Oosten
rijk, die ook den Duitschen Keizer
en een groot deel van de Oostzee-
vloot bewogen hebben naar Kiel terug
te keeren, meende Poincaré zijn
afwezigheid uit Parijs niet langer
te kunnen verlengen. Hoewel de
voorzitter van den ministerraad aan
boord van de France in voortdurende
gemeenschap met de Quai d'Orsay
en de vertegenwoordigersuit Frankrijk
in het buitenland was, leek het on
vermijdelijk, dat het hoofd van staat,
na een kort oponthoud te Stockholm,
dat van zeker politiek belang was,
met den minister van buitenlandsche
zaken onverwijld terugkeerde te
midden van de openbare meening
en bij haar steun zocht.
DUITSCHLAND.
Berlijn, 28 Juli. De stormloop op
de spaarbauk in Berlijn was heden
morgen nog sterker dan gisteren.
Ofschoon het kantoor eerst om 9 uur
's morgens geopend wordt, stonden
hedenmorgen vroeg reeds lange rijen
van ongeruste spaarders voor het
gebouw. Toen de deuren opengingen,
werden zij in groepen van 60 binnen
gelaten. Alleen aan het hoofdkantoor
hebben gisteren 3000 personen geld
Geen conferentie.
Londen, 28 Juli. Reuter verneemt
uit Berlijn: Volgens een inlichting
uit de beste bron kan Duitsch
land, ofschoon het met de bedoeling
van Grey sympathiseert, zijn voor
stel een conferentie niet
aannemen in de overtuiging, dat
deze geen kans op slagen zou hebben.
Oostenrijk zou niet kunnen toestem
men om zijn politiek aan de goed
keuring van een dergelijk gerechts
hof te onderwerpen.
Duitschland gelooft dat de gedach-
tenwisseling tusschen de mogend
heden een betere weg zou zijn om
het beoogde doel te bereiken.
De Duitsche sociaal-democraten
tegen den oorlog.
De sociaal-democratische leiders
hebben Dinsdag te Berlijn een aan
tal groote vergaderingen bijeenge
roepen, om tegen den oorlog te pro
testeeren.
Boven het artikel, waarin de Vor
warts tot deelneming aan die ver
gaderingen opwekt, plaatst zij deze
aanhaling uit de Kölnische Zeitung:
„Wij gelooven, dat nauwelijks iemand
er anders over zal denken, en als
onze sociaal-democraten eerstdaags
betoogingen tegen den oorlog op
touw zetten, zullen zij daarbij tot
op zekere hoogte instemming bij de
Duitsche burgerij vinden. Want bij
ons wil niemand den oorlog, en ver-
wenscht moge degene zijn, die het
vreeselijke ongeluk oproept."
De Vorwarts meent, dat de hoera-
patriotten zich reeds ontnuchterd en-
katterig gevoelen. Dit bewijzen niet
alleen bovenstaande uitlatingen van
het officieiise orgaan, maar ook die
van de Rheinisch-WestfalischeZeitung
en de Post; voorts de dringende ver
maningen tot kalmte, die zelfs Ber
liner Tageblatt en Lokal-Anzeiger
tot de betoogers van Zaterdag richten.
De sociaal-democratische vereeni-
ging te Keulen heeft Zondag in een
buitengewone vergadering een be
sluit aangenomen, dat de onverwijlde
bijeenroeping van het internationale
socialistische bureau eu de voorbe
reiding van een onverschrokken in
ternationale betooging tegen den
oorlog verlangt.
Eindelijk meldt de Vorwarts, dat
het door 37,000 menschen bezochte
feest van de vakvereenigingen te
Leipzig een indrukwèkkende protest-
betooging tegen het oorlogsgestook
is geworden. In zijn feestrede ge
waagde Staudner van de vreeselijke
crisis, de economische verschijnselen
die haar vergezellen, en de groote
werkloosheid, die onder den invloed
van de gelieurtenissen van het
oogenblik nog zou toenemen. Het
proletariaat liad bij den oorlog tus
schen Oostenrijk en Servië geen be
lang. Het had daarvoor-enkel offers
in goed en bloed te brengen. Het
proletariaat wilde den vrede en
toekende verzet aau tegen de ge-
wetenlooze opruierjj tot oorlog.
De vergadering juichte den spreker
toe en zong vol geestdrift den
socialistenmarsch.
Berlijn, 28 Juli. Vanavond zyn
hier 28 socialistische vergaderingen
gehouden. De dagorder luidde: „Oorlog
aan den oorlog". In alle is een uit
voerige motie aangenomen, waarvan
het slot luidt: „Evenals op de Fransche
werklieden rust ook op de Duitsche
thans de plicht, door invloed te
oefenen op hun regeeringen, te ver
hoeden dat de volken van beide
landen aan Oogtennjksch of Russische
gezags- of veroveringspolitiek worden
opgeofferd. Weg met alle ophitsing
tot oorlog. Leve de internationale
verbroedering der volken."
(Zie verder pagina 'J van dit eladj.
OE WEEK.
29 Juli.
Ja, zoo nu en dan wisten wij
wel, dat 't „spande"Trokken de
wijze, alles door- en voorziende
menschen, over do „groote politiek"
pratend, benauwde gezichtenWee
klaagden sommige alarmisten, dat
nu de poppen aan 't dansen zouden
gaan Legden U uit, waarom 't nu
tot de groote botsing, den wereld
brand, de „débilcle" zou moeten
komen, zoodat naïeve zielen, die 't
aanhoorden, sidderden en kippevel
kregen van den angstMaar 't
was niet echt gemeend. Slechts een
spelletje, - zooals men op winter
avonden, als de wind door don
schoorsteen loeit en huilt, aan de
ramen rammelt en bonkt, spook
verhalen vertelt, echt-griezelige,
die het oogenblik des te leuker
maken als wanneer 't licht kan
worden ontstoken en men vervolgens
niet zonder een nii-griezelinkje
lekkertjes onder de dekens kan
kruipen't Zou immers zoo'n
vaart niet loopen. De hooge, groote,
machtige, lakens-uitdeelende „oome3",
ze zouden wel verstandiger zijn.
Ende Vredesbeweging? En het
Carnegie-paleis En de Conferentiën,
gewijd aan 't groote, schoone be
ginsel van „Door het Recht tot den
Vrede", waarvan immers nummero
drie wordt voorbereid? En de „voor
uitgang", de „ontwaking der volke
ren" het al-meer doordringend besef,
dat de mensch-up to date met andere
„argumenten" dan bloedbaden-aan
richten geschillen heeft op te los
sen En de roerige, revolution-
naire elementen, die zouden ontketend
worden door het uitbreken van een
wereldoorlog, zoodat de groote „sociale
revolutie" niet meer zou kunnen
tegengehouden worden En de
onberekenbare gevolgen aan schade
van oeconomischen aard, die zoo'n
wereld-conflict tengevolge zou heb
ben
Over de sombere voorspellingen der
Parljsche profites De Thëbes en van
den Scheveningschen ziener Loebé
(den man van den Amersfoortschen
volkeren-slag, die al lang had moeten
plaats hebben), wij hebben erom
gelachen.
In de jongste dagen is de sceptische
spotlach verstorven. Er verschenen
bulletins achter de winkelramen, en
wij vonden met zeer-vette letters
dingen afgedrukt in de bladen,
die ons eene huivering door.de leden
joegen Na het drama te Serajewo
waren er niet-alarmistisch aangelegde,
zeer-ernstig gestemde, bezadigde lie
den, van „kijk" op den loop der
dingen en van rijpe ervaring, die
geen lust tot schertsen hadden,
wanneer er gezinspeeld werd op do
mogelfjkheid van 'n „wereld-conflict".
Nu begrijpen wij, waarom ze zoo
„effen" kekenDe menschen, die
zich nog voor den geest kunnen
brengen de dagen van 1870 - vier
en-veertig jaar achter den rug liggend,
zien een begin van herhaling
van wat toen in Patria geschiedde.
De regiments-comraandanten en an
dere bevelvoerende officieren hebben
het eerste sein ontvangen„Weest
op Uwe hoedeAlle verloven
ingetrokken. Tweemaal per dag
buitengewone Raad der Ministers.
Aan Oorlog en Marine koortsige be
drijvigheid. Generaal Snijders, chef
van den Generalen Staf ijlings huis
toe. De „Zeeland", de „Brabant", de
„Kortenaer" per spoed-order geroepen.
In gansch den lande tal van buiten
gewone militaire maatregelen. De
spoorbrug bij Deventer bezet. De Pier
te Scheveningen, arm, arm Scheve-
ningen, dat den nekslag krijgt, nu
na de Haagsche tramstaking, thans
opgeheven, doch welke gedurende de
jongste dagen van verzengendo hitte
de vreemdelingen verjoeg of naar
hun „Heimat" deed trekken, de
dreigende wereldoorlog het restant
hötel- en pensiongasten inpanischen
schrik doet wegvluchten De Pier
te Scheveningen bezet. Het seizoen-
1914 in midzomer; onderwijl uit de
loodgrijze lucht kille, snerpende,
stroomende regens komen jagen en
gure winden de laatste Schiller-kragen,
met de verdere ingrediënten van
zomer-plunje doen opbergen. Mid-
zomer-1914 geworden tot een woes
tenij van angst en wanhoop voor
de beklagenswaardigen, die uit zes
a acht weken de winst moeten
halen voor een gansch jaar
Onze Koningin plotseling in Haar
residentie teruggekeerd; dag aan dag
confereerend met premier Cort. v. d.
Linden.
De dagen van 1870 keeren terug
Hebben vele ouderen reeds gezegd.
De dagen van de mobilisatie. Toen
in vele Nederlandsche gezinnen
vaders, zoons on broeders met elkaar
in hartstochtelijken woordenstrijd,
die soms zelfs tot handtastelijkheden
overging, naar tijdgenooten-oogge-
tuigen verklarenover de vraag,
aan welke zijde de sympathieën be
hoorden tc schuilen
Terwijl ik dit schrijf, is juist ver
schenen het bulletin, de officieele
tijding brengend van Oostenrijk's
oorlogsverklaring. Is er nu geen red
middel meer mogelijk, meer denk
baar?, hoor ik vragen. Zal men
den „rekel te Belgrado", voor wien
vorstenmoord iets-gewoons is, doen
afstraffen? Zal men te Petersburg
weerstand kunnen bieden aan het
panslavistisch drijven om in te grijpen?
Hebben wij ons voor te bereiden op
het groote bloedbad, dat Europa in
vuur en vlam zal zetten, terwijl
voor ons de plicht der handhaving
van onze onzijdigheid uit zal loopen
•op een onvermijdelijk gewikkeld
worden in het generale conflict
Hebben wij deze „vuurproef' door te
maken om te komen tot loutering,
tot kalmte; tot het einde van de
onhoud- en onduldbare offering van
milliarden aan den onverzadelijken
volkskracht vernielenden veelvraat,
„gewapenden vrede" genaamd
Staan wij aan den vooravond der
mobilisatie, waarin gepaard zal gaan
het tusschen-tijds-bijeenroepen van
de Volksvertegenwoordiging in open
bare zitting Zal minister Loudon,
die, toen hij gehoor gaf aan de roep
stem van mr. Cort v. d. Linden en
zijn rustig ambt van Nederlandsch
Gezant te Washington prijsgaf voor
dat van minister van Buitenlandsche
Zaken, geen „Ahnung" had van de
dingen, die op komst warenZal
jhr. John Loudon, als hoofd van ons
„Foreign Office", geplaatst worden
voor zwaarder taak dan een zijner
voorgangers, althans sinds 1870, te
vervullen had
Terwfjl ik dit schrijf, is er toch
nog plaats voor deze zóóveelste vraag
kan, wellicht, het conflict gelokali
seerd worden, beperkt tot Oosten
rijk en Servië? De vraag lijkt haast
kinderlijk, en het besef daarvan doet
u huiveren Want ook zonder zelf
de gruwelen van een grooten oorlog
te hebben doorleefd of aanschouwd
weet gij, - door boek en door beeld
en door verhaal, welke ellende,
hoeveel rouw en jammer er aan vast
zit
Ik ging zooeven langs een onzer
moderne, groote café's. Er was een
„strijkje" aan het spelen. De electri-
sche lichtjes schenen door het rood
en het zachte groen van kokette
tafellampjes. De menschen tuurden
in kranten en bespraken het vreese
lijke, dreigende nieuws van 't moment.
Ik zag ernstige gezichten, die
luisterden naar de toelichting der be
richten, uit Oost-Europa gekomen.
Ook zag ik menschen, die zorgeloos
glimlachten. De kille, gure avond
wind van plots-versomberde Juli
maand streek mij langs het gelaat.
Het beeld der lachende menschen,
in het weelderige café van lustig-
jolig „strijkje", 't deed me, op
mijn beurt huiveren. God geve
dacht ik dat toch nog het ver
schrikkelijke, dat zóó dicht bij ons
is nu, worde afgewend't Zou
toch nog kunnen. De machthebbers,
die hier te beslissen hebben, zij
weten wat, óók voor hun eigen
innigste en grootste belangen, - aan
dat „wereld-conflict" vast-zit.
Zal 't anders loopenbarst 't
morgen den dag los in volle, ont
zettende hevigheid Toen ik aan
die mogelijkheid, waarschijnlijk
heid dachttoen kwam me voor
den geest de ijselijke „kiek" van een
„oorlogstafereel" uit jongeren tijd.
De lijken, vele tientallen van
verslagenen ziet men er op liggen.
Het gelaat naar de lucht gewend,
waar kraaien rondfladderen, tuk op
aas't Grijnzende, glimlachende,
bevroren doodsmasker dier lijken van
de verslagenen
Tegenover de tijdingen uit het
Oosten van ons werelddeel en die
der voorbereiding van de mobilisatie,
welke te onzeut misschien zal moe
ten volgen, zinkt al 't andere, verdere
in het niet. De staking der I-Iaagsche
trambeambten, nu tot het verleden
behoorend, en zoo kort geleden
nog „the topic of the daylijkt
iets van minderwaardig lokale be-
teekenis. De zaken van Zaandam,
het bericht, dat minister Cort v. d.
Linden burgemeester Ter Laan zou
hebben beduid, hoe diens houding
tegenover de Duitsche „staking
brekers" in strijd met de verdragen
is, 't interesseert ons slechts flauwtjes.
Zelfs het beweren, dat de heer K.
ter Laan, na deze ministerieele
terechtwijzing, er aan denken zou
het Zaandarasche burgervadersbijltje
erbij neer te leggen't kan ons wei
nig schelen.
Over de groote Staatspensioen
meetings, te Zaandam en in de Hof
stad pas gehouden, en waarbij de
S. D. A. P. rondweg verklaarde mr.
Treub's ontwerp Ouderdomsrente te
zullen accepteeren, met of zonder
bedeelden desnoods: wij denken er
al niet meer over. „Oude kost!"
bromt er een, „daarvoor hadden we
geen meetings noodig. Dat wist een
klein kind al te vertellen
Dat de heer Van Kol met zijn
regeerings opdracht in Japan on
danks al de gesloten geheimzinnig
heid der Japs!, reeds nagenoeg
gereed blijkt te wezen: in gewone
omstandigheden zouden we er zeer-
hooge booraen over hebben opgezet
Thans gaat 't onze aandacht schier
voorb(j. Evenals de op-zichzelf toch
verblijdende tijding dat g.-g. Iden-
burg dr. Tjipto vergunning heeft ver
leend met het oog op zijn gezond
heids-toestand - om zich weer op
Java neer te zetten.
Wie nu nog den moed heeft om
te gaan „boomen" over het jongste
Congres der Esperantisten, hij
Wij verkeeren nu in den toestand
van menschen, die elke seconde
- den ratelenden donderslag ver
wachten
Zij staren met angstoogen naar
het loodgrauwe zwerk. En wie de
courage heeft om over iets-anders
dan -het noodweer", dat al-meer
dreigt, ook maar te fluisteren, hij
wordt tot stilte gebracht met een
koortsïg-gejaagd „sst! sst!..."
Mr. Antonio.
BINNENLAND.
Hot vertrek van de Duitsche
stakingbrekers.
Eindelijk hebben de 42 Streich-
brecher, die Donderdag j.1. op last
van den burgemeester van Zaandam
over de grens werden gezet, opnieuw
ons land verlaten. Met den trein van
9 uur zijn zij Dinsdag wederom naar
hun Heimat vertrokken, uitgeleide
gedaan door het stakingscomité, een
cordon politie en een drom van be
langstellenden.
De optocht had ondanks de hevige
regen overal veel bekijks on ging dooi
de Warmoesstraat, de Niouwebrug-
steeg.de Nieuwe brug en het Stations
plein naar het station.
Fluks werden ook door de stakings
leiders een aantal perronkaartjes go-
nomen en het escorte zoodoende ver
sterkt, doch de politie zorgde wol,
dat de rust en orde bewaard bleef
door ieder op een eerbiedigen afstand
te houden. Vóór den gewonen D.-trein
was een groote wagen derde klasse
onmiddelijk achter den bagagewagon
ingelascht.
Het gedeelte voor den wagon word
door de politie, die ook hier onder
leiding van een inspecteur voor de
orde zorgde, geheel vrijgehouden, zoo
dat <le posters en verdere nieuws
gierigen niet konden opdringen.
Zonder eenige manifestatie vertruk
de trein te 9.06. De Duitschors hieven
een hoeraatje aan. In fünf Tage
kommen wir wiederriepen zij lachend
uit.
Intusschen hebben wij van zeer
bevoegde zijde vernomen, dat men
met vrij groote zekerheid hun terug
keer binnen eenige dagen kan ver
wachten. De mannen zullen dan van
goede papieren voorzien, vermoedelijk
rechtstreeks naar Zaandam gediri
geerd worden. Er is nl. gebleken, dat.
men persoonlijk den zoogenaamdon
Heimatschein in ontvangst moet
jen en dat daarbij verschillende
formaliteiten in acht genomen moeten
worden. De bedoeling schijnt te be
staan, de mannen in Hamburg de
noodige formaliteiten te doen ver
richten en zo daarna wederom naar
hier, d.i. dus binnen ongeveer drie
of vier dngen, te laten terugkeeren.
N. Rott. Crt.
Ernstig verzet tegen de politie.
Dinsdagmiddag tegen half zes heeft
in de Warmoesstraat te Amsterdam,
nabij de Kapelsteeg een ernstige
botsing plaats gehad tusschen burgers
en politie. Voor alles willen wij er
op wijzen, dat dit relletje geen enkel
verband hield met de staking te Zaan
dam en het verblijf van de Duitsche
stakingbrekors in het Warmoesstraat-
logement.
De agent van der Meulen, van
Kattenburg, reed op zijn fiets dooi
de Warmoesstraat, ten eindo zich
naar zijn bureau te begeven, toen
hij ter hoogte van de Kapelsteeg zag,
dat een voorbijganger lastig gevallen
werd door drie opgeschoten jongens,
bekende vechtersbazen uit de buurt.
Hij stapte af en gelastte de jongens,
den heer met -rust te laten. In plaats
van te gehoorzamen .keerde het drietal
zich daarop tegen den agent, rukten
de panden van zijn jas los, duwden
en stootten hem en trachtten hem
zijn wapenstok te ontnemen. I)c
agent gaf daarop zijn flots aan den
heer, voor wien hij partij had ge
trokken. Mot den stok trachtte hij
zich daarop to verdedigen. Hij werd
overmand en de jongens probeerden
hem to „scheppen". Op het tumult
was intusschen assistentie van het
bureau Warmoe9straat ter plaatsu
gekomen, zoodat de agent van dor
Meulen, die in een netelige positie
verkoorde en reeds aan den duim
van de rechterhand verwond was,
verlost werd. Men slaagde er in, twee-
van de jongens to arrestceren. Dezen
verzetten zich heftig tegen hun aan
houding, en het publiek, dat op het
relletje afkwam en voor een deel
bestond uit bewoners van de rondom-
liggende stegen wilde den agenten
hun arrestanten ontrukken. Hel.
transport van de arrestanten werd
door het opdringende publiek ten
zeerste bemoeilijkt, zoodat de politic-
gedwongen was, de sabel trekken
en ruim baan to maken. De menigte
groeide echter steeds aan. Uit allo
stegen en sloppen kwamen de nieuws
gierigen opzetten. Gekomen bij het
politiebureau drong de menigte met
grooten kracht op, zoodat men op
nieuw een charge moest maken,
waarbij heftige klappen met desabei
werden uitgedeeld. Een der belhamels
trachtte den agent Gunsing, die op
uitstekende wijze en mot veel tact
de leiding van het transport op zich
had genomen, beentje te lichten.
Deze wilde een van de heihameis
toen grijpen, maar werd daarin be
moeilijkt. De verzotpleger wilde hem
daarop te lijf, doch kreeg een klap
met de sabel in den nek, doordat
hij zich bukte. Hij wilde daarop weg-
loopen, doch werd onder hevig verzet
door eenige andere agenten gegrepen
en naar het bureau geleid. In het
geheel werden er drie man gearres
teerd, twee andere belhamels, wier
namen bij de politie bekend zijn,
worden nog gezocht.