HELDERSCHE COURANT VOORHEEN GENAAMD 'T VLIEGEND BLAADJE Nieuwsblad voor Helder, Koegras, Texel, Wieringen en Anna Paulowna De oorlog. No. 4343 DONDERDAG 30 JULI 1914 42e JAARGANG Abonnement per 3 mnd. 65 ct., franco per post 90 ct., Buitenland f 1.90 Zondagsblad 37£„ 45 „0.75 Modeblad 65 75 „1.00 Voor het Buitenland bij vooruitbetaling - Losse nummers der Courant 2 ct. Verschijnt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagmiddag UITGEVER: C. DE BOER Jr. - HELDER Bureau: Koningstraat 29 - Interc. Telefoon 50 Advertentiën van 1 tot 4 regels (bij vooruitbet.) 30 cent. Elke regel meer 6 ct. Ingezonden mededeellngen van 1 tot 4 regels 75 cent. Elke regel meer 15 cent. Advertentiën op bepaald aangewezen plaatsen worden 25°/o hooger berekend. Groote letters en cliché's naar plaatsruimte. - Bewijs-exemplaar 2J cent Het eerstvolgend nummer van ons blad verschijnt Zaterdagmiddag. Waar het om gaat? Het is merkwaardig niet welk een geheimzinnigheid wordt gehandeld in een quaestie, die mogelijk geheel Europa op de been en onder de wapens kan brengen. Is het dan niet noodig, voordat troepen jongens en mannen to Ber lijn „Weg met Rusland!" staan te schreeuwen, dat Europa, dat wil zeggen, het niet-schreeuwende maar denkende deel van Europa, wete, waarom het eigenlijk gaat? De diplomatie, die nog steeds gaarne een manteltje van geheim zinnigheid werpt om haar hande lingen, zou wel doen nu, voordat eenige millioenen raenschen verkeeren in het geval van den „pioupiou", van wien Zola zeide: „qui meurt et ne sait pas pourquoi", duidelijk uiteen te zetten, waarvoor al dit rumoer, waar voor dit krijgsgeschreeuw, en deze mogelijkheid van een algemeenen oorlog. Oostenrijk beschuldigt Servië van medeplichtigheid aan den moord, op 28 Juni te Serajewo gepleegd op den aartshertog-troonopvolger Franz Fer- dinand en zijn gemalin. Maar het blijft bij beschuldiging. Geen openbare behandeling van de zaak tegen de gevangen genomen Bosnische Serviörs Princip en Tsja- brinowitsj heeft de wereld van de juistheid dier beschuldiging overtuigd. Geen enkele mededeeling zelfs van hetgeen bij de instructie gebleken is geeft daaraan een schijn van bewijs. Het blijft bij de mededeeling: de draden loopen in Belgrado samen. En daarop werd gegrond een stel vragen, neen eischen, die onder normale omstandigheden door geen enkelen staat zonder meer konden worden aanvaard. Twee dagen uitstel worden gegeven, om die eischen te beantwoorden. Dat antwoord wordt gegeven maar niet bekend gemaakt. Er wordt gesproken over den inhóud van dat antwoord, dat onvoldoende wordt genoemd. Maar officieel deelt Oosten rijk het niet mede. De Servische regeering heeft het nu gepubliceerd en daaruit blijkt het waar te zijn wat zoowel de „Temps" als het' „Berliner Tageblatt" mededeelen „De Servische regeering heeft alle eischen van Oostenrijk aangenomen, met uitzondering van tweeden eisch van de officieele mededeeling in voor geschreven vorm aan het hoofd van het officieele orgaan van het Servische officierscorps, en dien tot deelneming aan het onderzoek in Servie door Oostenrijksche ambtenaren" dan is het zeker de vraag of baron Giesl niet wat te snel zijn koffers gepakt heeft, en dit antwoord van Servie onvoldoende heeft genoemd. De geheele wereld ziet met verba zing dezen toestand aan. - Iedereen praat mee, iedereen be moeit zich ermee, iedereen maakt zich druk en iedereen vreest het ergste, voor iets waarvan niemand het rechte weet. Waarvoor mobiliseert Oostenrijk? Waarvoor maakt men zich te Berlijn, te Parijs en te Londen druk? Waarvoor vergadert dag en nacht de Kroonraad te Petersburg? Waarvoor wordt de algemeene vrede in Europa bedreigd, en een algemeene oorlog verwacht? Niemand weet het! En dat is in deze dagen van op winding en dwaasheid wel het ergste. Dat Oostenrijk het niet de moeite waard vindt mede te deelen, op welken grond het Servie van iets beschuldigt, en wolk antwoord de Servische re geering daarop gaf. Ingezonden Mededeeling. Gedurende den warmen tijd. Een gevaar dal vermeden meel werden. Gedurende het tijdperk der erge warmte, leveren de storingen der spijsverteringsorganen een groot ge vaar op. Het is volmaakt noodzake lijk dan een maag te hebben die zonder fout werkt. Toch is er geen tijd van het jaar, waarin er meer storingen der spijsverteringsorganen voorkomen. Daartoe bestaan meerdere redenenin de eerste plaats is daar de werking der warmte op de spijzen dan komen het misbruik dat men maakt van frissche dranken die de maag verzwakken, het eten van rauwe zaken, van onrijpe vruchten. Men bekomt gemakkelijk bloeddiar- rhee, die zeer gevaarlijk is en iederen zomer talrijke slachtoffers maakt. Z(j die een goede maag bezitten, hebben geen bloeddiarrhee. De Pink Pillen genezen slechte, zieke magen, zotten de werking van alle organen aan en geven krachten. De Pink Pillen zijn verkrijgbaar a fl.75 por doos, en f9.— per zes doozen bij het Hoofddepftt der Pink Pillen, Dacostakade 15, Amsterdam voor Helder en Omstreken bij H. DE BIEBiersteker, Keizerstraat 98 en H. W. ZEGEL, Kanaalweg 63 to Schagen bij J. ROTGANSte den Burg (Texel) b(j T. BUIS en verder bij verschillende Apothekers en goede Drogisten. Wanneer dit eens werd gezegd, kon men met meer kans op welslagen ar beiden voor de interventie, of voor de localisatie van den strijd. Het gaat niet aan om, zooals men in Frankrijk doet, de schuld op Duitsch- land te schuiven, door te zeggen: Duitschland heeft Oostenrijk aange moedigd, of in elk geval de vrije hand gegeven.En het gaat evenmin aan, als te Berlijn, om te roepen: „Weg met Rusland". Want met geschreeuw en straatrumoer wordt geen buiten- landsche politiek gemaakt. De ernst van den tijd is in deze dagen te groot, om door straatbetoogingen te pogen invloed te oefenen op regeeringsbe- slissingen. (H.blad). De Oostenrijksch-Hongaarsche re geering heeft haar verklaring, dat zij van derden geen inmenging in haar geschil met Servie zou toelaten, gestand gedaan en Dinsdag den oorlog verklaard. De groote vraag blijft nog, welke houding Rusland zal aannemen. Zoo als reeds vroeger is aangestipt, acht een blad als de „Westminster Gazette", dat meermalen de tolk is derEngcl- sche regeering, het niet onmogelijk, dat Rusland met de verklaring der Oostenrijksche regeering, dat zij geen verovering van Servisch grondgebied, noch vernietiging der souvereiniteit van Servië bedoelt, genoegen zal nemen, indien die verklaring door de andere mogendheden wordt ge waarborgd. De „Times" bevat echter een be richt uit St. Petersburg, dat weinig hoop geeft op een dergelijken gang van zaken. De Tsaar zou Zaterdag aan het slot van den ministerraad hebben gezegd: „Wij hebben de zaak nu zeven en een half jaar lijdelijk aangezien. Nu is het echter genoeg." Daarop zou hij machtiging hebben gegeven tot gedeeltelijke mobilisatie. Deze omvat voorloopig veertien leger corpsen, die aan de Oostenrijksch- Hongaarsche grens zullen worden samengetrokken. Aan Duitschland is meegedeeld, dat Rusland de algemeene mobilisatie zal gelasten, zoodra Duitschland zijn leger begint te mobiliseeren. Uit het buitenland zijn tal van Russen naar hun land onderweg om zich bij hun corpsen te voegen. In tegenspraak met het bericht aan de „Times" over een gedeeltelijke mobilisatie, is te Washington „een gezaghebbend en niet aan censuur onderworpen" telegram ontvangen, dat de Russische regeering thans reeds de algemeene mobilisatie heeft gelast, omdat zij een oorlog onver mijdelijk acht. De Fransche pers toont zich zeer gebeten op Duitschland, dat niets heeft gedaan om zijn bondgenoot te bewegen den vrede te bewaren. De Matin betoogt, dat men het aan Duitschland zal hebben te wijten als het conflict ontaardt in een Euro- peeschen oorlog. De Echo de Paris zegt hetzelfde in andere woorden en de France Militaire, het orgaan van den generalen staf, schrijft: „Als Weenen en Berlijn besloten hebben, dat de dag der afrekening is gekomen, dan moge dat zoo zijn „ii Dieu vat J" zooals de zeelieden zeggen. Intusschen mag men aannemen, dat zoowel Rusland als Frankrijk en Engeland, waarop over Servië heen gemikt wordt, ditmaal vastbesloten front zullen maken. Het „ijzeren tijdperk", dar Pruisen voor meer dan 40 jaar heeft ingewijd, kan trouwens niet anders dan met een ontzettend débitcle eindigen. Het is echter niet Frankrijk, dat het zoo heeft gewild". Wat de houding van Engeland betreft, kan men alleen zeggen dat de vloot in gereedheid wordt gebracht. In de haven van Portland liggen thans 29 slagschepen, 4 groote krui sers en 9 kleinere kruisers der eerste vloot. Deze hebben Dinsdagnacht kolen geladen en zouden gisteren voorzien worden van oorlogsmateriaal en proviand voor verscheidene weken. OOSTENRIJK-HONGARIJE. Weenen, 28 Juli. Oostenrijk-Hongarije heeft Servië den oorlog verklaard. Een bizondere editie van het Staats blad bevat daaromtrent de volgende verklaring Op grond van een besluit des kei zers van den 28sten Juli is heden aan de Servische regeoring in de Fransche taal de volgende oorlogs verklaring gericht: Aangezien de koninklijke Servische regeering niet op bevredigende wijze antwoord heeft gegeven op de nota, haar den 23sten Juli door den Oosten- rijksch-Hongaarschen gezant te Bel grado overhandigd, bevindt zich de keizerlijke en koninklijke regeering in de noodzakelijkheid om tot hand having van haar rechten on belangen haar toevlucht tot de wapenen te nemen. Oostenrijk-Hongarije beschouwt zich derhalve van dit oogenblik af in oorlog met Servië. w.g. De ministe van buitonland- sche zaken graaf Berchtold. Berlijn, 28 Juli. Uit Praag wordt aan het „Berliner Tageblatt" geseind De mobilisatie gaat hier zonder eenige moeilijkheid in zijn werk. De Tsjechen zijn natuurlijk niet buiten gewoon geestdriftig gestemd en ook uit Duitsch Bohemen wordt geen groote geestdrift gemeld. Duitschers en Tsjechen komen echter voltallig op. Daar vele Boheèmsche troepen naar Tirol verplaatst zijn, gaat een groote stroom van toelisten in deze richting. Ongeveer 3000 opgeroepenen zijn gisteren naar Innsbrück vertrok ken. Bijzondor opwindend werkte het oproepen van een landstorm. Berlijn, 28 Juli. Uit Weenen aan de Lokal-Anzeiger: De opening van de vijandelijkheden heeft, zooals officieel verklaard wordt, alle moge lijkheden voor Servie gesloten. Oostenrijk-Hongarije laat zich door niets meer terughouden on verwacht ook van geen enkele zijde meer tusschenkomst, daar zij volkomen doelloos zou zijn. De gebeurtenissen zullen zich dus nu volgens het plan ontwikkelen. Reeds de volgende uren zullen bewijzen, dat Oostenrijk een belangrijken arbeid vooruit verricht heeft, want de feitelijke gebeurte nissen zijn reeds veel verder gegaan, dan algemeen geloofd wordt. Berlijn, 28 Juli. Uit Weenen wordt aan de Lokal-Anzeiger geseind Tegen vanmiddag 12 uur is do al gemeene mobilisatie beraamd, als tot dien tijd niet een verklaring van onzijdigheid van Rusland openbaar gemaakt is, waarop men echter niet moer rekenen mag. De overtocht over den Donau en de 'Sawe staat onmiddellijk voor de deur. Allo ver dere bemiddeling van de mogend heden ook voor de lokalisatie van den oorlog is nutteloos. Oostenrijk zal ze onvoorwaardelijk afwijzen. Zelfs al geeft Servie nu toe, dan zou dat, zooals hier bekend gemaakt wordt, niets meer te beteekenen hebben. De Servische gezant heeft gisteren Weenen verlaten. Zijn vrouw en zijn zieke zoon blijven achter. Dezen nacht zijn onstuimige betoo gingen gehouden voor het Servische consulaat, waar het wapen naar beneden gehaald en in het kanaal geworpen is. De Servische generaal Marinowits, die te Karlsbad was, is aangehouden, maar op bevoj uit Weenen weder vrijgelaten. SERVIË. Belgrado, 28 Juli. Een nieuw mo bilisatiebevel roept alle weerbare mannen van 18 tot 60 jaar op. De mobilisatie heeft naar men zegt een snel' verloop, doch bij de boeren heerscht ontevredenheid, dat zij den oogst in den steek moeten laten. Het hoofdkwartier bevindt zich te Nijy, waar de Skoepsjtina heden zal bijeenkomen. Koning Peter heeft zich gisteren over Belgrado naar het hoofdkwartier begeven. RUSLAND. Berlijn, 28 Juli. Uit St. Petersburg wordt aau de „Lokal-Anzeiger" ge seind: In het Russische rijk worden militaire maatregelen genomen. Over den omvang en het karakter daar van wordt tengevolge van de censuur weinig bekend, en wat men nog te weten komt, mag niet worden mede gedeeld. Deze correspondent zendt echter nog het volgende veelzeggende telegram: Alle Russische oefeningen in de kampen zijn afgebroken en de troepen moeten naar hun garnizoenen terugkeeren. De troepentransporten op de spoorwegen en de vele sol daten op marsch behoeven daarom geen aanleiding te geven tot opwin dende uitleggingen. Er heerscht hier een buitengewone bedrijvigheid in de militaire wereld en er kan geen twijfel aan bestaan, dat alle maat regelen getroffen worden, die aan een ophanden zijnde mobilisatie on middellijk plegen vooraf te gaan. St. Petorsburg, 2S Juli. Bij het vertrek van Servische officieren naar hun land had zich gisteren een groote menigte bij hot station verzameld, die de officieren geestdriftig toejuichte. Er werd „Leve Servië! Weg met Oostenrijk!" geroepen. Een Servisch officier hield een toespraak. Hjj zeide er verheugd over te zijn, dat het ver hevene Rusland de jonge zusternatie in een moeilijken tijd niet aan haar lot overliet. Onder het zingen van het volkslied on hoezeegeroep zette de trein zich in beweging. Weeüen, 28 Juli. De „Zeit" meldt, dat de Tsaar in den ministerraad heeft gezegd, „de handschoen is ons toegeworpen, ik neem hem op." Het Russische leger. Berlijn, 28 Juli. Het was in Berlijn in diplomatieke kringen reeds lang bekend, dat vele maatregelen Lot ver sterking van de militaire macht in Rusland slechts op papier genomen worden. Hedenochtend nu bevat het „Mili- tar-Wochenblatt" een waarschuwing om de kracht van het Russische leger vooral niet te overschatten. „Dat het Russische leger naar het getal te oordeelen van buitengewone sterkte is", zegt het blad, „kan nie mand bestrijden, maar er zijn voor een overwinning nog andere elemen ten noodig, waarover het Russische leger niet zoo zeer beschikt." Het blad herinnert er dan aan, dat Rus land nog nooit een gelijkwaardig leger overwonnen heeft. Onlangs liep het bericht, dat er vijf nieuwe Rus sische legercorpsen gevormd werden. Het blijkt echter, dat deze legercorp sen niet bestaan." Tot zoover het „Militar-Wochen- blatt". Het is opmerkelijk, dat deze mededeeling juist nu van deze zijde gemaakt wordt. FRANKRIJK. Parijs, 28 Juli. In weerwil van het verbod dor regeering hebben de menschen der revolutionaire vakver- eeuigingen gisteravond tusschen ne gen en tien uur zich aan den boule vard vereenigd tot een betooging tegen den oorlog en de koningsge- zinden tot een tegenbetooging. Er heeft een botsing plaats gehad. De politie en de ruiters der republikein- sche garde zijn tusschen beide ge komen. Het werden heftige vecht- part(jen tot in de koffiehuizen toe. De drukte heeft tot elf uur geduurd. Begrijpelijkerwijs zijn er een aantal menschen opgebracht. Parijs, 28 Juli. Een radiotelegram van de France meldt dd. 27 dezer: Wegens het Oostenrijksch-Servische geschil en de mobilisatie van Oosten rijk, die ook den Duitschen Keizer en een groot deel van de Oostzee- vloot bewogen hebben naar Kiel terug te keeren, meende Poincaré zijn afwezigheid uit Parijs niet langer te kunnen verlengen. Hoewel de voorzitter van den ministerraad aan boord van de France in voortdurende gemeenschap met de Quai d'Orsay en de vertegenwoordigersuit Frankrijk in het buitenland was, leek het on vermijdelijk, dat het hoofd van staat, na een kort oponthoud te Stockholm, dat van zeker politiek belang was, met den minister van buitenlandsche zaken onverwijld terugkeerde te midden van de openbare meening en bij haar steun zocht. DUITSCHLAND. Berlijn, 28 Juli. De stormloop op de spaarbauk in Berlijn was heden morgen nog sterker dan gisteren. Ofschoon het kantoor eerst om 9 uur 's morgens geopend wordt, stonden hedenmorgen vroeg reeds lange rijen van ongeruste spaarders voor het gebouw. Toen de deuren opengingen, werden zij in groepen van 60 binnen gelaten. Alleen aan het hoofdkantoor hebben gisteren 3000 personen geld Geen conferentie. Londen, 28 Juli. Reuter verneemt uit Berlijn: Volgens een inlichting uit de beste bron kan Duitsch land, ofschoon het met de bedoeling van Grey sympathiseert, zijn voor stel een conferentie niet aannemen in de overtuiging, dat deze geen kans op slagen zou hebben. Oostenrijk zou niet kunnen toestem men om zijn politiek aan de goed keuring van een dergelijk gerechts hof te onderwerpen. Duitschland gelooft dat de gedach- tenwisseling tusschen de mogend heden een betere weg zou zijn om het beoogde doel te bereiken. De Duitsche sociaal-democraten tegen den oorlog. De sociaal-democratische leiders hebben Dinsdag te Berlijn een aan tal groote vergaderingen bijeenge roepen, om tegen den oorlog te pro testeeren. Boven het artikel, waarin de Vor warts tot deelneming aan die ver gaderingen opwekt, plaatst zij deze aanhaling uit de Kölnische Zeitung: „Wij gelooven, dat nauwelijks iemand er anders over zal denken, en als onze sociaal-democraten eerstdaags betoogingen tegen den oorlog op touw zetten, zullen zij daarbij tot op zekere hoogte instemming bij de Duitsche burgerij vinden. Want bij ons wil niemand den oorlog, en ver- wenscht moge degene zijn, die het vreeselijke ongeluk oproept." De Vorwarts meent, dat de hoera- patriotten zich reeds ontnuchterd en- katterig gevoelen. Dit bewijzen niet alleen bovenstaande uitlatingen van het officieiise orgaan, maar ook die van de Rheinisch-WestfalischeZeitung en de Post; voorts de dringende ver maningen tot kalmte, die zelfs Ber liner Tageblatt en Lokal-Anzeiger tot de betoogers van Zaterdag richten. De sociaal-democratische vereeni- ging te Keulen heeft Zondag in een buitengewone vergadering een be sluit aangenomen, dat de onverwijlde bijeenroeping van het internationale socialistische bureau eu de voorbe reiding van een onverschrokken in ternationale betooging tegen den oorlog verlangt. Eindelijk meldt de Vorwarts, dat het door 37,000 menschen bezochte feest van de vakvereenigingen te Leipzig een indrukwèkkende protest- betooging tegen het oorlogsgestook is geworden. In zijn feestrede ge waagde Staudner van de vreeselijke crisis, de economische verschijnselen die haar vergezellen, en de groote werkloosheid, die onder den invloed van de gelieurtenissen van het oogenblik nog zou toenemen. Het proletariaat liad bij den oorlog tus schen Oostenrijk en Servië geen be lang. Het had daarvoor-enkel offers in goed en bloed te brengen. Het proletariaat wilde den vrede en toekende verzet aau tegen de ge- wetenlooze opruierjj tot oorlog. De vergadering juichte den spreker toe en zong vol geestdrift den socialistenmarsch. Berlijn, 28 Juli. Vanavond zyn hier 28 socialistische vergaderingen gehouden. De dagorder luidde: „Oorlog aan den oorlog". In alle is een uit voerige motie aangenomen, waarvan het slot luidt: „Evenals op de Fransche werklieden rust ook op de Duitsche thans de plicht, door invloed te oefenen op hun regeeringen, te ver hoeden dat de volken van beide landen aan Oogtennjksch of Russische gezags- of veroveringspolitiek worden opgeofferd. Weg met alle ophitsing tot oorlog. Leve de internationale verbroedering der volken." (Zie verder pagina 'J van dit eladj. OE WEEK. 29 Juli. Ja, zoo nu en dan wisten wij wel, dat 't „spande"Trokken de wijze, alles door- en voorziende menschen, over do „groote politiek" pratend, benauwde gezichtenWee klaagden sommige alarmisten, dat nu de poppen aan 't dansen zouden gaan Legden U uit, waarom 't nu tot de groote botsing, den wereld brand, de „débilcle" zou moeten komen, zoodat naïeve zielen, die 't aanhoorden, sidderden en kippevel kregen van den angstMaar 't was niet echt gemeend. Slechts een spelletje, - zooals men op winter avonden, als de wind door don schoorsteen loeit en huilt, aan de ramen rammelt en bonkt, spook verhalen vertelt, echt-griezelige, die het oogenblik des te leuker maken als wanneer 't licht kan worden ontstoken en men vervolgens niet zonder een nii-griezelinkje lekkertjes onder de dekens kan kruipen't Zou immers zoo'n vaart niet loopen. De hooge, groote, machtige, lakens-uitdeelende „oome3", ze zouden wel verstandiger zijn. Ende Vredesbeweging? En het Carnegie-paleis En de Conferentiën, gewijd aan 't groote, schoone be ginsel van „Door het Recht tot den Vrede", waarvan immers nummero drie wordt voorbereid? En de „voor uitgang", de „ontwaking der volke ren" het al-meer doordringend besef, dat de mensch-up to date met andere „argumenten" dan bloedbaden-aan richten geschillen heeft op te los sen En de roerige, revolution- naire elementen, die zouden ontketend worden door het uitbreken van een wereldoorlog, zoodat de groote „sociale revolutie" niet meer zou kunnen tegengehouden worden En de onberekenbare gevolgen aan schade van oeconomischen aard, die zoo'n wereld-conflict tengevolge zou heb ben Over de sombere voorspellingen der Parljsche profites De Thëbes en van den Scheveningschen ziener Loebé (den man van den Amersfoortschen volkeren-slag, die al lang had moeten plaats hebben), wij hebben erom gelachen. In de jongste dagen is de sceptische spotlach verstorven. Er verschenen bulletins achter de winkelramen, en wij vonden met zeer-vette letters dingen afgedrukt in de bladen, die ons eene huivering door.de leden joegen Na het drama te Serajewo waren er niet-alarmistisch aangelegde, zeer-ernstig gestemde, bezadigde lie den, van „kijk" op den loop der dingen en van rijpe ervaring, die geen lust tot schertsen hadden, wanneer er gezinspeeld werd op do mogelfjkheid van 'n „wereld-conflict". Nu begrijpen wij, waarom ze zoo „effen" kekenDe menschen, die zich nog voor den geest kunnen brengen de dagen van 1870 - vier en-veertig jaar achter den rug liggend, zien een begin van herhaling van wat toen in Patria geschiedde. De regiments-comraandanten en an dere bevelvoerende officieren hebben het eerste sein ontvangen„Weest op Uwe hoedeAlle verloven ingetrokken. Tweemaal per dag buitengewone Raad der Ministers. Aan Oorlog en Marine koortsige be drijvigheid. Generaal Snijders, chef van den Generalen Staf ijlings huis toe. De „Zeeland", de „Brabant", de „Kortenaer" per spoed-order geroepen. In gansch den lande tal van buiten gewone militaire maatregelen. De spoorbrug bij Deventer bezet. De Pier te Scheveningen, arm, arm Scheve- ningen, dat den nekslag krijgt, nu na de Haagsche tramstaking, thans opgeheven, doch welke gedurende de jongste dagen van verzengendo hitte de vreemdelingen verjoeg of naar hun „Heimat" deed trekken, de dreigende wereldoorlog het restant hötel- en pensiongasten inpanischen schrik doet wegvluchten De Pier te Scheveningen bezet. Het seizoen- 1914 in midzomer; onderwijl uit de loodgrijze lucht kille, snerpende, stroomende regens komen jagen en gure winden de laatste Schiller-kragen, met de verdere ingrediënten van zomer-plunje doen opbergen. Mid- zomer-1914 geworden tot een woes tenij van angst en wanhoop voor de beklagenswaardigen, die uit zes a acht weken de winst moeten halen voor een gansch jaar Onze Koningin plotseling in Haar residentie teruggekeerd; dag aan dag confereerend met premier Cort. v. d. Linden. De dagen van 1870 keeren terug Hebben vele ouderen reeds gezegd. De dagen van de mobilisatie. Toen in vele Nederlandsche gezinnen vaders, zoons on broeders met elkaar in hartstochtelijken woordenstrijd, die soms zelfs tot handtastelijkheden overging, naar tijdgenooten-oogge- tuigen verklarenover de vraag, aan welke zijde de sympathieën be hoorden tc schuilen Terwijl ik dit schrijf, is juist ver schenen het bulletin, de officieele tijding brengend van Oostenrijk's oorlogsverklaring. Is er nu geen red middel meer mogelijk, meer denk baar?, hoor ik vragen. Zal men den „rekel te Belgrado", voor wien vorstenmoord iets-gewoons is, doen afstraffen? Zal men te Petersburg weerstand kunnen bieden aan het panslavistisch drijven om in te grijpen? Hebben wij ons voor te bereiden op het groote bloedbad, dat Europa in vuur en vlam zal zetten, terwijl voor ons de plicht der handhaving van onze onzijdigheid uit zal loopen •op een onvermijdelijk gewikkeld worden in het generale conflict Hebben wij deze „vuurproef' door te maken om te komen tot loutering, tot kalmte; tot het einde van de onhoud- en onduldbare offering van milliarden aan den onverzadelijken volkskracht vernielenden veelvraat, „gewapenden vrede" genaamd Staan wij aan den vooravond der mobilisatie, waarin gepaard zal gaan het tusschen-tijds-bijeenroepen van de Volksvertegenwoordiging in open bare zitting Zal minister Loudon, die, toen hij gehoor gaf aan de roep stem van mr. Cort v. d. Linden en zijn rustig ambt van Nederlandsch Gezant te Washington prijsgaf voor dat van minister van Buitenlandsche Zaken, geen „Ahnung" had van de dingen, die op komst warenZal jhr. John Loudon, als hoofd van ons „Foreign Office", geplaatst worden voor zwaarder taak dan een zijner voorgangers, althans sinds 1870, te vervullen had Terwfjl ik dit schrijf, is er toch nog plaats voor deze zóóveelste vraag kan, wellicht, het conflict gelokali seerd worden, beperkt tot Oosten rijk en Servië? De vraag lijkt haast kinderlijk, en het besef daarvan doet u huiveren Want ook zonder zelf de gruwelen van een grooten oorlog te hebben doorleefd of aanschouwd weet gij, - door boek en door beeld en door verhaal, welke ellende, hoeveel rouw en jammer er aan vast zit Ik ging zooeven langs een onzer moderne, groote café's. Er was een „strijkje" aan het spelen. De electri- sche lichtjes schenen door het rood en het zachte groen van kokette tafellampjes. De menschen tuurden in kranten en bespraken het vreese lijke, dreigende nieuws van 't moment. Ik zag ernstige gezichten, die luisterden naar de toelichting der be richten, uit Oost-Europa gekomen. Ook zag ik menschen, die zorgeloos glimlachten. De kille, gure avond wind van plots-versomberde Juli maand streek mij langs het gelaat. Het beeld der lachende menschen, in het weelderige café van lustig- jolig „strijkje", 't deed me, op mijn beurt huiveren. God geve dacht ik dat toch nog het ver schrikkelijke, dat zóó dicht bij ons is nu, worde afgewend't Zou toch nog kunnen. De machthebbers, die hier te beslissen hebben, zij weten wat, óók voor hun eigen innigste en grootste belangen, - aan dat „wereld-conflict" vast-zit. Zal 't anders loopenbarst 't morgen den dag los in volle, ont zettende hevigheid Toen ik aan die mogelijkheid, waarschijnlijk heid dachttoen kwam me voor den geest de ijselijke „kiek" van een „oorlogstafereel" uit jongeren tijd. De lijken, vele tientallen van verslagenen ziet men er op liggen. Het gelaat naar de lucht gewend, waar kraaien rondfladderen, tuk op aas't Grijnzende, glimlachende, bevroren doodsmasker dier lijken van de verslagenen Tegenover de tijdingen uit het Oosten van ons werelddeel en die der voorbereiding van de mobilisatie, welke te onzeut misschien zal moe ten volgen, zinkt al 't andere, verdere in het niet. De staking der I-Iaagsche trambeambten, nu tot het verleden behoorend, en zoo kort geleden nog „the topic of the daylijkt iets van minderwaardig lokale be- teekenis. De zaken van Zaandam, het bericht, dat minister Cort v. d. Linden burgemeester Ter Laan zou hebben beduid, hoe diens houding tegenover de Duitsche „staking brekers" in strijd met de verdragen is, 't interesseert ons slechts flauwtjes. Zelfs het beweren, dat de heer K. ter Laan, na deze ministerieele terechtwijzing, er aan denken zou het Zaandarasche burgervadersbijltje erbij neer te leggen't kan ons wei nig schelen. Over de groote Staatspensioen meetings, te Zaandam en in de Hof stad pas gehouden, en waarbij de S. D. A. P. rondweg verklaarde mr. Treub's ontwerp Ouderdomsrente te zullen accepteeren, met of zonder bedeelden desnoods: wij denken er al niet meer over. „Oude kost!" bromt er een, „daarvoor hadden we geen meetings noodig. Dat wist een klein kind al te vertellen Dat de heer Van Kol met zijn regeerings opdracht in Japan on danks al de gesloten geheimzinnig heid der Japs!, reeds nagenoeg gereed blijkt te wezen: in gewone omstandigheden zouden we er zeer- hooge booraen over hebben opgezet Thans gaat 't onze aandacht schier voorb(j. Evenals de op-zichzelf toch verblijdende tijding dat g.-g. Iden- burg dr. Tjipto vergunning heeft ver leend met het oog op zijn gezond heids-toestand - om zich weer op Java neer te zetten. Wie nu nog den moed heeft om te gaan „boomen" over het jongste Congres der Esperantisten, hij Wij verkeeren nu in den toestand van menschen, die elke seconde - den ratelenden donderslag ver wachten Zij staren met angstoogen naar het loodgrauwe zwerk. En wie de courage heeft om over iets-anders dan -het noodweer", dat al-meer dreigt, ook maar te fluisteren, hij wordt tot stilte gebracht met een koortsïg-gejaagd „sst! sst!..." Mr. Antonio. BINNENLAND. Hot vertrek van de Duitsche stakingbrekers. Eindelijk hebben de 42 Streich- brecher, die Donderdag j.1. op last van den burgemeester van Zaandam over de grens werden gezet, opnieuw ons land verlaten. Met den trein van 9 uur zijn zij Dinsdag wederom naar hun Heimat vertrokken, uitgeleide gedaan door het stakingscomité, een cordon politie en een drom van be langstellenden. De optocht had ondanks de hevige regen overal veel bekijks on ging dooi de Warmoesstraat, de Niouwebrug- steeg.de Nieuwe brug en het Stations plein naar het station. Fluks werden ook door de stakings leiders een aantal perronkaartjes go- nomen en het escorte zoodoende ver sterkt, doch de politie zorgde wol, dat de rust en orde bewaard bleef door ieder op een eerbiedigen afstand te houden. Vóór den gewonen D.-trein was een groote wagen derde klasse onmiddelijk achter den bagagewagon ingelascht. Het gedeelte voor den wagon word door de politie, die ook hier onder leiding van een inspecteur voor de orde zorgde, geheel vrijgehouden, zoo dat <le posters en verdere nieuws gierigen niet konden opdringen. Zonder eenige manifestatie vertruk de trein te 9.06. De Duitschors hieven een hoeraatje aan. In fünf Tage kommen wir wiederriepen zij lachend uit. Intusschen hebben wij van zeer bevoegde zijde vernomen, dat men met vrij groote zekerheid hun terug keer binnen eenige dagen kan ver wachten. De mannen zullen dan van goede papieren voorzien, vermoedelijk rechtstreeks naar Zaandam gediri geerd worden. Er is nl. gebleken, dat. men persoonlijk den zoogenaamdon Heimatschein in ontvangst moet jen en dat daarbij verschillende formaliteiten in acht genomen moeten worden. De bedoeling schijnt te be staan, de mannen in Hamburg de noodige formaliteiten te doen ver richten en zo daarna wederom naar hier, d.i. dus binnen ongeveer drie of vier dngen, te laten terugkeeren. N. Rott. Crt. Ernstig verzet tegen de politie. Dinsdagmiddag tegen half zes heeft in de Warmoesstraat te Amsterdam, nabij de Kapelsteeg een ernstige botsing plaats gehad tusschen burgers en politie. Voor alles willen wij er op wijzen, dat dit relletje geen enkel verband hield met de staking te Zaan dam en het verblijf van de Duitsche stakingbrekors in het Warmoesstraat- logement. De agent van der Meulen, van Kattenburg, reed op zijn fiets dooi de Warmoesstraat, ten eindo zich naar zijn bureau te begeven, toen hij ter hoogte van de Kapelsteeg zag, dat een voorbijganger lastig gevallen werd door drie opgeschoten jongens, bekende vechtersbazen uit de buurt. Hij stapte af en gelastte de jongens, den heer met -rust te laten. In plaats van te gehoorzamen .keerde het drietal zich daarop tegen den agent, rukten de panden van zijn jas los, duwden en stootten hem en trachtten hem zijn wapenstok te ontnemen. I)c agent gaf daarop zijn flots aan den heer, voor wien hij partij had ge trokken. Mot den stok trachtte hij zich daarop to verdedigen. Hij werd overmand en de jongens probeerden hem to „scheppen". Op het tumult was intusschen assistentie van het bureau Warmoe9straat ter plaatsu gekomen, zoodat de agent van dor Meulen, die in een netelige positie verkoorde en reeds aan den duim van de rechterhand verwond was, verlost werd. Men slaagde er in, twee- van de jongens to arrestceren. Dezen verzetten zich heftig tegen hun aan houding, en het publiek, dat op het relletje afkwam en voor een deel bestond uit bewoners van de rondom- liggende stegen wilde den agenten hun arrestanten ontrukken. Hel. transport van de arrestanten werd door het opdringende publiek ten zeerste bemoeilijkt, zoodat de politic- gedwongen was, de sabel trekken en ruim baan to maken. De menigte groeide echter steeds aan. Uit allo stegen en sloppen kwamen de nieuws gierigen opzetten. Gekomen bij het politiebureau drong de menigte met grooten kracht op, zoodat men op nieuw een charge moest maken, waarbij heftige klappen met desabei werden uitgedeeld. Een der belhamels trachtte den agent Gunsing, die op uitstekende wijze en mot veel tact de leiding van het transport op zich had genomen, beentje te lichten. Deze wilde een van de heihameis toen grijpen, maar werd daarin be moeilijkt. De verzotpleger wilde hem daarop te lijf, doch kreeg een klap met de sabel in den nek, doordat hij zich bukte. Hij wilde daarop weg- loopen, doch werd onder hevig verzet door eenige andere agenten gegrepen en naar het bureau geleid. In het geheel werden er drie man gearres teerd, twee andere belhamels, wier namen bij de politie bekend zijn, worden nog gezocht.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1914 | | pagina 1