De Oorlog.
Oostenrijk-Hongarije heeft aan Ser
vië den oorlog verklaard. Zoozeer is
de openbare meening geïnteresseerd
bij de vraag in hoeverre deze beslis
sing het behoud van den Europeesehen
vrede in gevaar brengt, dat de aan
dacht wordt afgeleid van het ver
schrikkelijke feit op zich zelf, dat er
een oorlog is uitgebroken.
Oostenrjjk wilde den oorlog. Dat
bleek al uit het ultimatum. Een regee-
ring die op zulk een toon spreekt,
die eischen stelt, niet overeen te
brengen met de souvereiniteit van
den staat tot welken zij zich richt-
is van te voren besloten het geschil
met de wapenen te beslechten. „Wij
zullen u straffen", dat was de korte
inhoud van Oostenrijk's nota.
Maar waarvoor moest Servië dan
worden gestraft? Voor den moord op
Frans Ferdinand? Deze is slechts de
aanleiding, niet de oorzaak van den
oorlog. Servië is een nog jonge staat,
die, na een lang tijdperk van binnen-
landsche beroeringen, volwassen is
geworden. Dat zij volwassen is ge
worden, heeft de Servische natie nog
de laatste jaren getoond, door op
roemrijke wijze de vuurproef van twee
hachelijke oorlogen te doorstaan. Dat
is het, wat Oostenrijk in den krop
steekt. Een sterk Servië kan de mo
narchie niet dulden om de gevolgen,
die dat voor haai' op den duur bren
gen moet.
De monarchie verkeert door haar
eigenaardige samenstelling in een
voortdurende binnenlandsche crisis,
doordien in de landstreken waar de
volken dooreen wonen, dozen elkander
den voorrang betwisten, en in dien
strijd dikwerf het nationaliteitsgevoel
het besef van samen hoorigheid tot
het rijk op den achtergrond dringt.
De regeering speelt dan door een
zijdige en wisselvallige bevoordeoliug
de onderscheiden naties tegen elkaar
uit, om haar macht en gezag te
handhaven. Nergens echter brengt
deze staat van zaken de eenheid des
rijks ernstig in gevaar, behalve juist
ui het Zuid-Oosten, in de deelen die
aan Servië grenzen. Want overal
hebben de ontevreden naties, afgezien
dan van de Italianen en de Roeme-
niërs, of over de grens geen stam-
genooten, uf zijn deze, als ze tot
Rusland behooren, er nog veel erger
aan toe dan zij zelf. Maar in het
Zuid-Oosten van de monarchie, in
Bosnië, Herzegowina, Kroatië en
Slavonië, staat een levensbelang van
de monarchie *op het spel. Daar is
het nationaliteitsgevoel der tallooze
Serviërs zoo ingeworteld, dat het
centrale gezag hen noch door een
ijzeren bewind, noch door concessies
voor de monarchie heeft kunnen
winnen. Serviërs zijn zij, Serviërs
willen zij blijven. Zij willen tot het
koninkrijk Servië behooren, en de
Serviërs van het koninkrijk, eerlang
zoo geestdriftig ten oorlog om hun
broeders van het Turksche juk te
bevrijden, rekenen hen onder hun
nog onverloste broeders.
Wat geven zij in hun nationalon
ijver om het argument, van Weensche
zijde telkens herhaald, dat Bosnië
nimmer tot Servië heeft behoord,
maar rechtstreeks door Oostenrijk aan
Turkije is ontnomen en ingelijfd Dat
Servië dat niet heeft kunnen ver
hinderen, uit zwakheid daarin heeft
moeten berusten, dat vervult de
Servische nationalisten, wier voor
naamste vertegenwoordigers do offi
cieren zijn, met bitteren wrok. Had
Servië maar eerder zijn eigen kracht
gekend, dan was het Servië geweest,
dat tijdig al zijn broeders, ook die nu
totde monarchie behooren, zou hebben
bevrijd.
Maar nu is Servië groot, sterk en
overmoedig geworden daardoor kan
Oostenrijk-Hongarije de Groot-Ser
vische beweging in het ryk niet de
baas worden en daarom moet Servië
nu weer klein gemaakt worden en
vernederd, opdat zulks wel zal kun
nen geschieden, opdat de monarchie
het gezag zal kunnen behouden, dat
voor haar eenheid, voor baar bestaan
onontbeerlijk is. De Oostenrijk-Hon-
gaarsche regeering heeft kennelijk
spijt, dat zij den groei van Servië
uit voorzichtigheid en vredesliefde
niet vroeger heeft gestuit, toen hij
nog zoover niet was gevorderd, dat
zij zich het Sandzjak. Nowi-Bazar
heeft laten ontgaan en daarmede den
weg naai- Saloniki heeft laten ver
sperren. Zoo sohijut Servië ook te
moeten worden gestraft voor vroegere
fouten van de Oostenrljksche diplo
matie zelf.
De moord op Frans Ferdinand hoeft
in alle deelen der monarchie de haat
tegen Servië doen oplaaien en ont
vlammen, in haar volken het besef
verlevendigd, dat zy tot een groot
en machtig Keizerrijk behooren, en
voor een beroep op de aanhankelijk
heid aan het vorstenhuis, kon de
regeering geen beter oogenblik kiezen
dan dit, nu de zware slag, dat vorsten
huis toegebracht, den Oostenrijkers
heeft doen gevoelen, hoe groot toch
hun liefde voor hun Keizer is.
Gelijk gezegd, heeft Oostenrijk
vroeger, huiverig den Europeeschen
vrede door een beslist optreden te
verstoren, zich menig échec laten
welgevallen. Nu zet het door, on
bekommerd om Rusland, den bescher
mer van de Slaven op den Balkan en
zijn eeuwenouden tegenstander op dat
schier-eiland. Het schijnt ons niet
gewaagd, daaruit af te leiden, dat
men te Weenen bij het doen van
den beslissenden stap de overtuiging
had, dat Rusland ditmaal niet tus-
schenbeide zou komen. Deze opvatting
wordt bevestigd door officieuse uit
latingen, dezer dagen te Weenen
gepubliceerd, en de verklaring die
de Russische regeering gisteren heeft
gegeven, schijnt trots haar dubbel
zinnigheid voor de gegrondheid van
diê overtuiging te pleiten.
De houding van Rusland wordt
gekenmerkt door de gedeoltelyke
mobilisatie, waarvan men de beves
tiging reeds hieronder kan lozen.
De „Frankfurter Zeitung" bespreekt
dezen maatregel in een hoofdartikel
en betoogt, dat men zich moet hoe
den voor de conclusie, dat daarmede
de teerling is geworpen en een Euro-
peesch conflict ontketend. In Duitsch-
land heeft men zich zeer opgewonden
gemaakt over de militaire bezetting
van het Russische grensstation Wir-
ballen en men moet erkenuen dat
het geen alledaagsche maatregel is,
die echter in Rusland niet dezelfde
beteekenis heeft als in een ander land.
Het eenige, wat men er uit inag
afleiden is, dat de voorloopige toe
rusting van Rusland zich niet tot
de Oostenryksch-Hongaarsche gren
zen beperkt, doch ook aan de Duitsche
grenzen geschiedt.
Men moet daarbij echter in aan
merking nemen, dat de mobilisatie
in Rusland uiterst langzaam in baai-
werk gaat, zoodat het van buiten af
altijd heel moeilijk is vast testellen,
waar de voorbereiding, do voorzorgs
maatregelen, de gedeeltelijke mobili
satie ophoudt en de algemeene begint.
Juist door den langzamen gang
der mobilisatie moet Rusland niet
alleen eerder beginnen dan de andere
mogendheden, maar ook vaker, in
stadia van den politieleen toestand,
welke andere staten nog geen aan
leiding geven tot zulke maatregelen.
Vaststaat intusschen dat op het
oogenblik het legerbestuur in Duitsch
land er geen bedreiging tegen de
buren van Rusland in ziet. De Russi
sche toerustingen geven thans nog
geen reden tot de diepgaande onge
rustheid, die zij in een deel der open
bare meening hebben wakker ge
roepen. Zij staan een voortzetting der
diplomatieke actie ten gunste van een
localisatie van den oorlog niet in don
weg."
Herbette legt in de Echo de Paris"
uit, waar het Duitschland en Oosten
rijk oin te doen is. Het laatstgenoem
de land wil Servië verpletteren om
Griekenland, dat Saloniki bezit, en
Roemenië (dal anti-Oosten rijksch is)
te bedreigen. Maar Duitschland zegt
„Als Servië verpletterd wordt, dan
verdubbelt dat de macht van Oosten
rijk tegen het Russische leger en wij
kunnen eventueel een paar leger
corpsen meer tegen Frankrijk laten
optrekken. Voor eiken Servischen
soldaat, die aan de Morawa door een
Oostenrykschen kogel getroffen wordt,
kan een Pruisische soldaat méér naar
de Moezel gestuurd worden. Ziedaar
het geheim van Duitschland'» hou
ding."
In Engeland nemen leger- enjvloot-
bestuur natuurlijk, evenals andere
landen, hun maatregelen, maar de
Engelsche bladen zwijgen er nagenoeg
geheel over. Vermoedelijk hebben zij
van de departementen een waarschu
wing gekregen.
De „Times" schrijft: Do beate weg
om den vrede te handhaven is om
duidelijk uit te spreken, dat als onze
vrienden tot dezen oorlog worden
gedrongen, Engeland hun allen steun
zal verleenen. Wij hebben geen recht
strceksche belangen in het geschil,
maar wij hadden er ook weinig bij
Algericas en heel geen bij Agadir.
Niettemin waren wij gereed en toon
den dat om onze vrienden bij hun
rechtvaardige eischen te steunen.
Wy deden dat omdat het ons belang
is en onze traditioneele politiek om
het Europeesche evenwicht te helpen
handhaven. Met dit doel zijn wij in
de entente met Frankrijk en iii de
uitgebreide entente met zijn bond
genoot getreden. Wy zullen aan die
entente trouw blijven. Wij hopen, dat
wij niet op de ontzettende proef van
een oorlog zullen worden gestold,
maar mocht het zoover komen, dan
zal Engeland even bereid gevonden
worden zijn vrienden bij te staan,
als het geweest is om Europa te
helpen de dwingelandij van Napoleon
af te schudden.
Londen, 29 Juli. De „Times" zegt,
Engeland moet zonder aarzelen zijn
binnenlandsche verschillen regelen,
met het oog op de dreigende inter
nationale crisis, en de regeering
moet al haar krachten wijden aan
de moeielijke taak, zich met de andere
mogendheden te verstaan voor het
beperken van den strijd.
De „Times" erkent, dat er nu geen
sprake kan zijn van regeeringswijzi-
ging, want het land zou in alle om
standigheden het liefst zien, dat Sir
Edward Grey de portefeuille van
buitenlandsche zaken behield, daar
niemand hem evenaart in nauwe
kennis van de tegenwoordige bedoe
lingen van de Europeesche politiek.
De „Times" geeft daarom den
raad het Home Rule geschilte regelen,
door Tyrone en Fermanagh van
Ulster uit te sluiten en daarbij wel
te bepalen dat die regeling wordt
getroffen om aan de eischen van
beide partyen tijdelijk togomoet te
komen. Beide partijen zouden moeten
beloven later een beter stelsel van
bewind in het onverdeelde Ierland
te ontwerpen.
Op gezag van zijn Oostenrykschen
berichtgever zegt de „Times", dat
het doel van Oostenrijk is, Servië te
verpletteren en te ontwapenen, de
Servische artillerie buit to makon,
en dwingen zijn leger in de toekomst
te verminderen tot een sterkte, die
geen offensief gevaar meer oplevert.
Oostenrijk is ook voornemens zich
meester te maken van den berg
Lowtsjen, de Montenegr jjnsche sterkte,
die de maritieme basis van Oostenrijk
aan de baai van Cattaro beheerscht.
Algemeen wordt aangenomen, dat
de voorbereidende bevelen gegeven
voor de mobilisatie van dertien Rus
sische legerkorpsen, gevolgd door do
concentratie aan de Oostenryksche
grenzen, het eenige waardige ant
woord is, dat Rusland kan geven,
nu do Oostenryksche troepen de
grens hebben overschreden. Het be-
beslissende schouwtooneel van den
strijd zal waarschijnlijk niet op Ser
visch gebied zijn.
00STENRIJK-H0N8ARIJE.
Het manifest van den keiier.
WEENEN, 28 Juli. De Keizer heeft
het volgende manifest uitgevaardigd:
Aan mijn volken!
Het was myn innigste wensch,de
jaren die my door Gods genade nog
geschonken zullen worden, te wijden
aan de werken des vredes, en mijne
volken te bewaren voor de zware
offers en lasten van den oorlog.
In den raad der Voorzienigheid was
echter anders besloten. Van haat ver
vulde vijanden dwingen mij, tot
handhaving van do eer mijner mo
narchie, haar aanzien en haar machts
positie en tot verzekering van haar
bezit, na lange jaren van vrede het
zwaard op te nemen.
Ik stel vertrouwen in mijne volken,
die zich iu alle stormen steeds in
eendracht om mijn troon schaarden
en voor de eer, de grootheid en de
macht van het vaderland steeds tot
de zwaarste óffers bereid waren.
Ik vertrouw op Oostenrijks dapper,
van zelfopofferende geestdrift bezield
leger.
Ik vertrouw er op, dat de Almachtige
aan mijne wapens de zege zal ver
leenen.
Frans Jozef.
Stürgkh.
BERLIJN, 29 Juli. Uit Weenen
wordt aan de Berliner Zeitung am
Mitt g geseind: Om een einde te
maken aan den woeker met levens
middelen zullen voor de geheele
monarchie maximale tarieven voor do
belangrijkstelevensmiddelen opgesteld
worden. Die bepalingen zullen waar
schijnlijk reeds morgen in werking
treden. Zy hebben betrekking ophef,
verkoopen van vleesch, meel, brood,
'suiker en aardappelen.
DE VIJANDELIJKHEDEN.
Weenen, 29 Juli. In den afge-
loopen nacht om half twee hebben
de Serviërs de spoorbrug tusschen
Semlin en Belgrado in de lucht laten
springen.
Berlyn, 29 Juni. Uit Semlin aan
de „Vossische Zeitung"Vanochtend
kort na middernacht zijn de vijande
lijkheden langs den Donau overal
begonnen.
DUITSCHLAND.
Berlijn, 29 Juli. De Agrarische
Deutsche Tages-Zeituug bevat een
.artikel, waarin op het gevaar gewe
zen wordt, dat den Duitschen land
bouw bedreigt, indien stellig 50.000
Oostenrïjksche landbouwers midden
in den oogst naar hun vaderland
teruggeroepen worden. Hot blad stelt
de volgende middelen voor om in de
behoefte te voorzien: Verlenging van
de vacanties der scholen, het gebrui
ken van, of tijdelijk verlof verleenen
aan gevangenen voor werk op het.
land, en het tijdelijk afstaan van
wegwerkers der spoorwegen aan den
landbouw.
Minder ongerust maakt het blad
zicli voor het geval, dat Rusland zijn
arbeiders uit Duitschland zou willen
terugtrekken, wat een nog vele malen
zwaardere slag voor den landbouw zyn
zou, want, zegt zij, tengevolge van
het in beslag nemen van het spoor
wegverkeer voor onze mobilisatie,
zou het dadelijk vervoer van de Rus
sische arbeiders naar hun land on
mogelijk zijn, om nog niet daarvan
te spreken, dat men niet goed denkon
kan, dat wij den tegenstander leger
corpsen van weerbare mannen zouden
terugzenden, opdat'zij die onmiddellijk
tegen ons in beweging zou kunnen
brengen.
Keulen, 29 Juli. Niet alleen in het
Saargebied, maar ook in heel het
Boven- en Middelrijnsche gebied wor
den sedert eergisteren alle spoorwegen
en -bruggen scherp bewaakt. Voor
namelijk richt zich het oogmerk van
de militaire overheid op do talrijke
spoorwegtunnels, die op de lijnen uit
Aken en Trier bestaan.
Berlijn, 29 Juli, Naar do National
Zeitung verneemt, heeft het bericht,
van het Reuterbureau dat Rusland
in het Zuiden en Zuidwesten gedeel
telijk mobiliseert, tengevolge gehad
dat de opperste regeering van het
Rijk vanavond samengekomen is tot
een beraadslaging.
Berlyn, 29 Juli. De Duitsche vloot
is teruggekeerd naar de havens waar
zij thuishoort. De Noordzeevloot is
gisteren Wilhelmshaven binnenge
vallen. Vanochtend liep de Ooatzec-
vloot Kiel binnen.
RUSLAND.
Petersburg, 28 Juli. Officieel wordt
bericht, dat aan koopvaardyschepen
en particuliere schepen het varen
tusschen Helsingfors en Hangö in
de -scheren verboden ia. De schepen
moeten hier de open zee houden.
De drijvende vuurtoren Ie Krangs-
grund is weggehaald, de vuurtoren
te Grobara en andere vuren bij Hel
singfors zijn gebluscht.
Londen, 29 Juli. Reuter verneemt
dat Rusland gisteravond een gedeel
telijke mobilisatie bevolen heeft in
het Zuiden en het Zuidwesten des
rijks. Dit sluit geenszins een ver
breking van de betrekkingen tusschen
Oostenrijk en Rusland in en men
vertrouwt dat een Europeesche
mogendheid er in zal slagen deze
twee rijken tot overeenstemming te
brengen.
Berlijn, 29 Juli. Uit Petersburg
wordt aan de „Berliner Zeitung am
Mittag" geseind„Het bericht van
de oorlogsverklaring van Oostenrijk'
aan Servië kwam hier omstreeks 7
uur 's avonds aan. In het ministerie
van buitenlandsche zaken werd daar
door veel onrust gewekt. De chef
van een der afdeelingen, prins
Troebetskoi, ontving de journalisten
met een ernstig gezicht, en ver
klaarde, dat dit oogenblik het zwaar
ste was sedert het begin van de
crisis. Hij ried den journalisten aan,
zich rustig te houden. De minister
van buitenlandsche zaken Sasouof
begaf zich onmiddellijk naai- den
Tsaar. In Peterhof is gisteren onder
voorzitterschap van den Tsaar weel
een ministerraad gehouden. De
meeste ministers spraken zich uit
vóór de ondersteuning van Servië.
De minister van landbouw, Kriwo-
schein, die anders volgens velen
grooten invloed bij den Tsaar heeft,
probeerde tot voorzichtigheid aan te
manen, maar had niet veel succes.
Tsaar Nicolaas zond gisteren aan
keizer Wilhelm een telegram. Op dit
oogenblik is echter nog niet bekend,
of er een antwoord daarop ge
komen is".
PARIJS, 29 Juli. Aan de Temps
uit St. Petersburg: Vanmiddag tegen
half één heeft de Oostenrijksch-Hon-
gaarsche regeering aan de Russische
regeering officieel kennis gegeven,
dat Oostenrijk de integriteit van liet
Servische grondgebied zal ontzien en
zich zelfs wenscht te onthouden van
de bezetting van Belgrado.
St. PETERSBURG, 29 Juli. Het
havenbestuur deelt mede dat de vuur
schepen voor Libau, het Luserfort en
Sarysyef van hun ligplaatsen verwij
derd zyn. De vuurtoren te Rensjer
en de vuren bij Röngrund en Smul-
tongrond zijn gebluscht.
FRANKRIJK.
Parijs, 29 Juli. President Poincaré
is by zijn terugkeer te Parijs hedon-
namiddag te half tw6e met onge
kende en buitengewone geestdrift
ontvangen. Het was of Parijs in deze
woelige dagen een gevoel van zeker
heid kreeg door den terugkeer van
den president. Duizenden en duizen
den waren naar het Noorder Station
gekomen en stonden verder in de
straten geschaard, waar de president
doorkwam. Bij het Noorder Station
werd, toen de president in zijn rijtuig
tusschen den stoet van kurassiers
verschoon, de Marseillaise gezongen.
Het was een werkelijk indrukwek
kend on ontzaggelijk oogenblik.
Parijs, 29 Juli. Hier te Parijs gaat
de regeering voort met de noodige
maatregelen te nemen. De spoor
lijnen worden sinds gistermorgen
door troepen bewaakt, vooral bij de
bruggen, wissels en overwogen. Men
ziet de schildwachten zelfs in de
stations, vermoedelijk omdat men
bevreesd, is voor sabotage van de zijde
van het anarchistisch spoorwegper
soneel. Volgens „Excelsior" worden
alle fabrieken van vliegtuigen be
waakt door soldaten en is den fabri
kanten verboden, vliegmachines met
motoren aan klanten af te leveren.
Aan de spaarbanken halen stroomen
mengchen hun geld terug. En bij de
schoenwinkeliers worden zooveel
schoenen gekocht (een officieele mede
..deeling heeft den reservisten aange
zegd, dat ze bij een eventueele op
roeping schoenen mee moesten bren
gen, die het Rijk hun ruimschoots
zal vergoeden) dat velen reeds heele-
maal door hun voorraad heen zijn.
Men verwacht, dat de meeting tegen
den oorlog, door de syndicalisten
tegen hedenavond aangekondigd, door
de regoering verboden zal worden.
Interessant is het, te constateeren,
dat van de parlementaire socialisten
aan deze meeting on straat betoogin-
gon niet wordt meegedaan, in weer
wil van het feit, dat nog enkele
dagen geleden het congres (togen den
wil der Guesdisten) de algemeene
staking in oorlogstijd als strijdmiddel
aanvaardde. De artikelen van Jaurès
zijn iederen morgen bijna even fel
tegen Oostenryk als die van de burger
journalisten. Het bloed kruipt toch
maar, waar het niet gaan kan
Parijs, 29 Juli. De Temps en do
Débats bevatten vanavond zeer
scherpe artikelen tegen Oostenrijk en
Duitschland. De Débats besluit het
hare aldus: Zal men onder het voor
wendsel vau localisatie van het
Oostenrijksch-Servische conflict „een
omwerping der Europeesche toe
standen" toelaten? Wij hebben giste
ren reeds aangetoond dat Rusland,
r.och de Westersche mogendheden
dat zouden kunnen dulden, zonder
een nationale ramp tegemoet te gaan.
Oostenrijk-Hongarije meester op den
Balkan, dat komt neer up Duitschland
meester te Konstantinopel en in
Kleiu-Azië, dat komt neer op een
oplossing der Dardauellenkwestie
tegen de belangen van Rusland en
van de westersche natiën. Dat wil
verder zeggen: Rusland terugge
worpen in Azië, en Europa overge
leverd aan de Germanisme. Men
inoet blind of krankzinnig zyn of
beide tegelijk om niet in te zien, dat
de Oostenrijksche diplomatie er op
het oogenblik op uit is, de Europeesche
diplomatie beet te nemen met praatjes.
Wij hechten niet de minste beteekenis
aan de inededeelingen der Duitsche
diplomatie en aan de tendentieuse
telegrammen uit Berlijn, Weenen on
Rome. Dat alles is slechts schijn.
Het eenige werkelijke is: de misdaad
die men op het oogenblik bezig is
te voltrekken.
De omverwerping van de toestanden
in het Oosten raakt Engeland en
Frankrijk even onmiddelijk als Rus
land. Het nationale belang gebiedt,
dat tot eiken prijs te verhinderen.
Later zal het risico nog veel grooter
zijn, en de kansen op succes veel
kleiner.
ENGELAND.
Londen, 29 Juli. In het Lagerhuis
heeft Asquith in antwoord op oen
vraag over de internationale crisis
gezegd„De toestand is buitengewoon
ernstig". Ik kan alleen zeggen, dat
de Engelsche regeering niet verzwakt
in haar pogingen, alles wat in haar
macht staat in het werk te stellen,
ten einde het conflict plaatselijk be
perkt te houden.
Malta, 29 Juli. De Engelsche Mid-
dellandsche Zee-vloot moet morgen
hier aankomen. Men treft met grooten
ijver voorbereidende maatregelen dat
de vloot, onmiddellijk na haar aan
komst kolen en levensmiddelen aan
boord neme.
ZWITSERLAND.
Berlijn, 29 Juli. Uit Bern wordt ge
meld, dat de Zwitsersche Bondsraad
zich bezig gehouden heeft met de
kwestie Yan de approviandeering
van Zwitserland, daar dit een moei-
lykheid zou zijn bij het uitbreken van
een algemeen conflict.
BELGIË.
Brussel, 29 Juli. De dezen ochtend
gehouden ministerraad heeft besloten
drie lichtingen onder de wapens te
roepen. Gisteren was besloten, dat dit
slechts zou gebeuren indien de na
burige statenhet voorbeeld gaven.
Op een verergering van den toestand
schijnt de genomen maatregel noch-
thans niet te wijzen. Alleen moet
worden vermoed, dat de regeering
ten spoedigste wil voorzien in den
minder gunstigen toestand door de
overgangsperiodederlegerhervorraing
geschapen. Den geheelen nacht heb
ben militaire treinen gereden. De
regimenten, die zich in het kamp
te Beverloo bevonden zyn naar hunne
verschillende garnizoenen terugge
keerd. Aan de grenzen is het toezicht
door de gendarmerie en de douaniers
verscherpt als in tijd van oorlog. Do
Brusselsche beurs is tot nader bericht
gesloten.
Maatregelen in ons land.
De toestand uit militair oogpunt,
welke na de verontrustende oorlogs
geruchten voor ons land is ingetreden,
is aldus weer te geven, dat sedert
Maandag strategische voorzorgsmaat
regelen zijn genomen, die voor het
geval dit noodig mocht worden, een
eventueele mobiliseering van het
leger en de marine zullen bespoedigen
en vlug van stapel doen loopen.
Naar aanleiding hiervan zijn tot
dusver de twee eerste telegrammen
die in dergelijke omstandigheden uit
gaan, tot de legerautoriteiten ge
richt. De meeste opper- en verdere
officieren, die binnenslands met ver
lof toeven, zijn uit eigen beweging
naar hunne standplaatsen of garni
zoenen teruggekeerd. De buitenslands
aanwezigen zijn successievelijk terug
gekomen.
Een wetsontwerp is naar den Raad
van State gezonden, beoogende be
krachtiging van de'hierboven ver
melde maatregelen, genomen tot het
langer bij het leger in dienst houden
van de militie welke op 1 Augustus
zou worden ontslagen, dan wel zou
overgaan naar de landweer, zoomede
tot het in dienst houden van de
landweermannen, welke op denzelf
den datum voorgoed zouden worden
ontslagen.
De Raad van State is gister in
spoedvergadering bijeengekomen ter
overweging van het bij het college
ingediende wetsontwerp betreffende
de militie en do landweer. Het plan
is om het voorstel zoo spoedig moge
lijk ter indiening aan de Staten-Gene-
raal gereed te maken, waarvan het
gevolg zal zyn een eventueel spoedig
by een komen van de Kamer.
Gistermiddag werd weer buiten
gewone ministerraad gehouden.
De byeenroeping van de Staten-
Generaal behoeft nog niet onmiddel
lijk te volgen op de spoedig te ver
wachten indiening eener voordracht
van wet om het langer in dienst
houden van de militie of landweer
onder de tegenwoordige buitengewone
omstandigheden te bepalen. Immers
by de Militiewet-1912 is aan de Ko
ningin de bevoegdheid verleend don
overgang naar de landweer of het
ontslag der miliciens te doen schorsen
totdat omtrent bedoelde voordracht
van wet beslist is.
De Vice-Admiraal G. P. van Hecking
Colenbrander aan wien op 1 Augustus
eervol ontslag uit den zeedienst is
verleend, blijft voorloopig in zijne be
trekking van directeur en comman
dant te Hellevoetsluistevens comman
dant der stelling van de Monden dei-
Maas on van het Haringvliet, ge
handhaafd.
Indië en de buitenlandsche toestand.
Reuter seint d.d. 29 Juli uit Batavia
Er is bekend gemaakt, dat liet
den matrozen, wier diensttijd ver
streken is, met het oog op den
politieken toestand niet toegestaan
wordt naar Nederland terug te keeren.
De Beurs en het oorlogsgevaar.
Het „Handelsblad" bevat hierover
het volgende:
Het is maar een kort, simpel be
richtje.
„De Amsterdamsche effectenbeurs
zal toL nader order gesloten blijven",
dat gisterochtend bekend werd. In
tusschen illustreert dit besluit hoe
ernstig door velen de toestand wordt
ingezien. Nog beter blijkt dit uit een
officieel communiqué, waarin het be
sluit nader wordt gemotiveerd en
hetwelk als volgt luidt:
„In eene vergadering van het be
stuur van de Vereeniging voor den
Effectenhandel, waarbij tegenwoordig
waren de waarnemende president van
do Noderlandsche Bank, de president
van de Nederlandsche Handel Maat
schappij en de voorzitter van de
Kamer van Koophandel, is besloten
de Effectenbeurs voor heden te sluiten.
Dit besluit is gegrond op de over
weging, dat buitengewone omstandig
heden buitengewone maatregelen
voorschryven, zoodat liet bestuur met
de groote geldgevers rustig kunnen
overleggen op welke wijze krachtig
aan de behoeften van de Effectenbeurs
kan worden tegemoet gekomen."
In de annalen van onze fondsen-
beurs is slechts één precedent te
vinden voor zulk een besluit, namelyk
in het oorlog- en revolutiejaar 1848.
Het moeten dus inderdaad wel
buitengewone omstandigheden zyn,
die zich thans voordoen. Gelukkig mag
dadelyk worden geconstateerd, dat het
niet de financieele toestand hier te
lande is, die tot zulk een drastischen
maatregel aanleiding heeft gegeven.
Reeds werd in het kort uiteengezet,
waarom een besluit als thans is go-
vallen, wenscheiyk scheen. Men hoeft
op verschillende Europeesche hoofd-
bourzen, te Parijs, Weenen, Brussel,
thans ook te Londen, en gedeelteiyk
te Beriyn -, het noodig geacht het
beursverkeer stop te zetten, uit vrees
dat de opwinding wegens de politieke
gebeurtenissen aanleiding zou geven
tot een stortvloed van verkoopen,
met als gevolg wellicht groote fail
lissementen, een stormloop op de
bankinstellingen etc. Van hieruit is
moeilyk te beoordeelen in hoever vol
doende grond voor de drastische
maatregelen elders heeft bestaan. Men
mag aannemen, dat zij niet licht
vaardig zyn genomen. De loopende
geruchten omtrent-de sluiting van
een bankinstelling van internationale
reputatie, welke geruchten volkomen
uit de lucht gegrepen bleken, toonen
trouwens aan hoe de gemoederen
zijn verhit
Nu de toestand eenmaal zóó is,
drong zich inderdaad de vraag op of
men ook te onzent niet op buiten
gewone maatregelen bedacht moest
zijn. Onze beurs heeft niet alleen
locale beteekonis. Russische, Oosten
ryksche, Servische staatsfondsen etc.
hebben hier een meer of minder
ruime markt.
Het gevaar bestond, dat van buiten
landsche zyde hier groote opruimingen
werden doorgevoerd, nu de eigen
markten gesloten zijn. De geweldige
daling in staatsfondsen die hierdoor
kan worden uitgelokt en inderdaad
in de laatste dagen roods uitgelokt
is, moet ook op onze locale fondsen
noodlottig inwerken en het ernstige
gevaar dreigde derhalve, dat hier
velen uit angst of wegens uitputting
van marges tot executie overgingen,
niet omdat de toestand hier ter
plaatse dreigend zou zijn, doch om
dat onze markt, zooals men het ter
beurze uitdrukte, tot „Europeesche
aschbelt" zou zijn gemaakt, i
De financieele crisis, j
Gisteren werd een langdurige con
ferentie gehouden van bankiers en
hoofden vau groote financieele in
stellingen te Amsterdam, in welke
bijeenkomst beraadslaagd werd op
welke wijze de gevolgen van de finan
cieele crisis zooveel mogelijk kunnen
worden beperkt. Ten einde in de
behoefte aan geld te voorzien werd
besloten een consortium te vormen,
dat het geld, voorloopig tot een bedrag
van ten hoogste 25 millioen, zal ver
strekken tegen een koers, welke 1
hooger is dan het tarief van de Neder
landsche Bank voor de beleening van
buitenlandsche effecten en met een
surplus van 20 °/0. Het bestuur van
de Nederlandsche Bank verklaarde
zich, onder zekerheidsstelling van
het syndicaat, bereid het geld te four-
neeren, wanneer de te dien opzichte
te maken overeenkomst definitief en
in onderdeelen op papier gebracht,
door het bestuur voornoemd zal zyn
goedgekeurd. Zoolang deze definitieve
goedkeuring hangende is, zal de direc
tie van de Nederlandsche Handel
maatschappij de middelen fourneeren.
Het consortium heeft aan de uit
voering van zyn voornemen, waar
mede het hoopt het vertrouwen
spoedig te doen wederkeeren, de
voorwaarde verbonden, dat de Am
sterdamsche Beurs onmiddellijk, dus
reeds heden, zal worden heropend.
Blijkens een in het Handelsblad
voorkomendemededeeling, heeft het
bestuur van de Vereeniging voor den
Effectenhandel, dat gisteravond ver
gaderde, bereids aan deze voorwaarde
voldaan.
De dreigende toestand en de badgasten.
Te Scheveningeu doet zich de
oorlogsstemraing leelljk gevoelen.
Sedert Zondag zijn er reeds vele
buitenlandsche gasten uit hotels en
pensions vroeger dan zij voornemens
waren, naar hun vaderland terugge
keerd en nog altijd volgen er meer.
Ook uit Katwijk aan Zee en uit
Noordwijk zijn verscheidene bad
gasten, voornamelijk Duitschers en
Oostenrijkers, vertrokken.
Gevolgen van den oorlog.
Op de Kon. Ver. van Ned. Sigaren
fabrikanten „Trio" te Culemborg zijn
de sigarenmakers voor de keuze ge
steld 's morgens van 8—12 uur te
werken, of 62 man geheel ontslag.
Zoo men weet, werkt deze fabriek
voor de Servische regie.
Hedenavond vergaderen de sigaren
makers hierover.
PLAATSELIJK NIEUWS;
De „Kortenaer" is heden van Vera
Cruz via Havanna naar Nederland
vertrokken. De „Heomskerck" is naar
Havanna gegaan.
Mej. A. H. M. Verschoor slaagde
te Utrecht voor het Staatsexamen B.
Eindexamen R.H.B.S.
Moj. J. M. E. Klik en mej. J. Manni,
alhier, zijn gisteren te Zaandam ge
slaagd voor hel eindexamen R.H.B.S.
Stoomtram Helder—Huisduinen.
Met 1 Augustus a.s. zullen de
vroegritten van en naar Huisduinen
aanvangen respectievelyk 9i en 10
uur, tegen verlaagd tarief.
Voor nadere bijzonderheden verwij
zen wij naar achterstaande adver
tentie.
Programma
van het Concert te geven door liet
Stafmuziekcorps dei-Kon. Marine in
het Park achter het Paleis, op Zondag
2 Augustus, aanvang 4 uur.
1. „L* Entree en Ville". Uarche. Bauiloocli.
2. Ouverture „Le Doniiuo Noir". Auber.
3. „Valse leute et valse légere". burand.
4. „Sérénadc Hongroise". Wesly.
6. „Norwegischer Kunstier Carnaval". Svendsen.
C. „Adagielto et menuettu
de la Suite L' Arlesiennc". Uizet.
7. „Cortège de Ballet". Montagne.
BINNENLAND.
Verplaatsing
Marine-Machinistenschooi.
Naar wij vernemen, is aan de
commissie, door den minister van
marine ingesteld in verband met een
gewyzigde inrichting der opleiding
tot macdinist bij den marinestoom
vaartdienst, opgedragen tevens te
overwegen eene verplaatsing der
machinistenschool van Hellevoetsluis
naar elders. Als vestingsplaats van
de te reorganiseeren school wordt ge
noemd Dordrecht of Vlissingen.
De terugkeer van den Prins.
H. M. de Koningin is Dinsdag
middag met de Prinses per extra-
trein om 4 u. 13 in een salonrijtuig
naar IJmuiden vertrokken, ter ver
welkoming van den Prins by zyn
aankomst aldaar aan boord van de
Zeeland.
H. M. liet zich op dezen tocht al
leen vergezellen door den gep. vice-
admiraal jhr. Röel, adjudant i. b. d.
van H. M. en oud-minister van marine.
In de gereedstaande auto's werd
naar het semaphore aan den ingang
van de liaven gereden om de „Zee
land" te zien binnenkomen, die tus
schen 5 en 6 uur verwacht werd.
De Koningin en Prinses Juliana,
vergezeld van baron Van Geen, vice-
admiraal jhr. Röell, adjudant i. b. d.,
jonkvrouw v. d. Poll, hofdame, en
zuster Marting, welke laatsten met
den koninklijken trein waren mede-
gekomen, hebben nabij het semaphore
in de auto's ongeveer een uur op de
aankomst van de „Zeeland" gewacht,
waai- H. M. zich omtrent de omgeving
en de in- en uitgaande schepen liet
inlichten door den burgemeester.
Een hartelijke begroeting had aan
boord van de Zeeland plaats tusschen
de vorstelijke echtgenooten en Prinses
Juliana.
Na eenigen tijd aan boord van de
Zeeland vertoefd te hebben, vertrokken
H. M., de Prins en Prinses Juliana
te ruim 7 uur per auto van den aan
legsteiger naar het station, waar de
koninklijke trein gereed stond voor
het onmiddelijk vertrek naar de
residentie.
De Zeeland .is bij het zwaaien voor
het vertrek van IJmuiden onklaar
geraakt en in het toeleidingskanaal
naar de oude sluizen met voor- en
achterschip aan den grond geraakt.
De toegang naar en de uitgang uit
de oude sluizen was daardoor ver
sperd.
Eerst Woensdagmorgen te 7 uur
kwam de „Zeeland" vlot.
Dienstweigering.
SJHet stoomschip „Gelria" van de
Kon. Holl. Lloyd, heeft gisterenavond
uitgaande te IJmuiden vastgemaakt,
wegens dienstweigering van de trem-
mers. Hun eisch was de aanstelling
van drie man meer, doch indien hun
de gage van deze drie man werd
uitbetaald, zouden zij de reis aan
vaarden. Deze eisch werd van de
hand gewezen, met gevolg dat alle
tremmers het schip verlieten. Zij
werden onder politiegeleïde naar dé
politiepost te IJmuiden overgebracht.
De „Gelria" ligt nu te wachten
op andere tremmers.
Nader meldt men ons uit IJmuiden
De „Gelria" is om twaalf uur met
onvolledige bemanning vertrokken.
Zeventien der werkwillige tremmers
zijn per sleepboot aan boord gebracht.
Onder hen bevonden zich twee per
sonen, uit Amsterdam aangekomen
en twee uit IJmuiden. De stakers,
acht in getal, zijn aan wal gebleven.
Men zal trachten te Dover het ont
brekende volk te krijgen.
De Nederlandsche officieren uit
Albanië terug.
Het Agentschap Stefani meldt, naar
Reuter ons bericht, uit Durazzo, dat
de Nederlandsche officieren zich gister
voormiddag naar den vorst begaven
om dezen de onmogelijkheid om hun
mandaat te vervullen uiteen te zetten.
De vorst behield zich zijne beslissing
voor.
Te Rome liepen, naar Reuter verder
mededeelt, geruchten, dat de officieren
aan de Internationale contróle-coni-
missie hun verzoek om ontslag in
dienden.
IJmuiden, 22 Juli.
Heden vertrok van hier naar West
hartlepool het Ned. s.s. „Itteraum"
van de Mij. Oostzee te Amsterdam
na alhier van eene volledige beman
ning te zijn voorzien.
Naar wy vernemen is het paut-
serfort alhier gemobiliseerd. Aan de
militairen die zich op het fort be
vonden, zal geen verlof worden
toegestaan. In den omtrek worden
des avonds militairenposten uitgeze^
De Chineezen in Mampawa in
opstand.
Er is oproer uitgebroken ondei de
Chineezen van Mampawa.
De civiele gezaghebber met de
pradjoerits zijn ingesloten. De woning
van den civielen gezaghebber is af
gebrand, zijn vrouw en kinderen zijn
te Pontianak in veiligheid. Voorts is
du opiuinverkoopplaats geplunderd en
daarbij in brand gestoken.
Een talryke bende oproerlingen
rukt over land naar Pontianak, waai
de ingezetenen in groote ongerust
heid verkeeren.
De onrust is in de Westerafdeeling
van Borneo niet van de lucht. Men
herinnert zich, dat al dadelijk ge
meend werd, dat de eenige dagen ge
leden gemelde opstand onder de
Dajaks op de grens van Sambas on
Mampawa, te wijten was aan stoken
van de Chineezen. Om welke redenen
nu de Chineezen van Mampawa open-
lyk in opstand zijn gekomen, weten
we niet. Dat zij echter het wagen
naar de hoofdplaats van het gewest,
Pontianak, op te rukken, bewijst dat.
wij daar den toestand niet geheel
meester zijngrootere krachtsont
wikkeling schijnt wel geboden.
(N. Rott. Ct.)
BUITENLAND.
Hst proces-Caillaux.
Achtste dag.
Na de hervatting gaf advocaat
Seligman, pleitende voor de „Figaro",
een overzicht van den oorsprong van
het reusachtig fortuin van Calmette,
en verklaarde vervolgens, dat mevr.
Caillaux Gaston Calmette gedood
heeft, ten einde op die wyze haren
echtgenoot te verlossen van de critiek,
door de „Figaro" uitgeoefend op zijn
politieke handelingen.
Hij herinnerde er aan, dat de
laatste woorden van Calmette waren
„Wat ik gedaan heb, dat heb ik ge
daan zonder gevoelens van haat."
De advocaat einigde zijn verklaring
met den eisch te stellen, dat men
aari de kinderen van den overledene
gerechtigheid late wedervaren. (Be
weging in de zaal.)
Maitre Chenu, de advocaat dei-
civiele party, die over de kinderen
van den vermoorde sprak, en over
het echtpaar Caillaux trachtte aan
te toonen, dat Caillaux eigeniyk zijn
vrouw heeft aangezet om Calmette
te dooden. Hij liet de geheele geschie
denis van het gebeurde de revue pas-
seeren, onder welk verhaal mevrouw
Caillaux weder in zwijm valt.
Na mr. Chenu kwam de procureur-
generaal Herbaux aan het woord.
Hy sprak met groote kalmte en
ofschoon nogal scherp beginnend bleek
hy er weldra vooral op uit om te
zorgen, dat de jury niet al de ver
zachtende omstandigheden zou ver
geten en dat^zlj niet een al te streng
vonnis zou uitspreken. Het requisi
toir was in het algemeen zeer slap
en nogal onbeduidend, en het gedeelte
ervan, dat over de beweegreden tot
de misdaad handelde, draagt evonals
het reeds in de acte van beschuldiging
het geval was, meer het karakter
van een bedekt pleidooi dan van een
requisitoir.
Na dit requisitoir had weer een
schorsing der zitting plaats. Advo
caten, republikeinsche garden en
rechercheurs zelfs kwamen met brood
jes, bierflesschen en andere versnape
ringen aan om die aan de dames in
de zaal, die ze besteld hadden, te
overhandigen. Een groot aantal men-
schen n.1. durfde hun plaats niet te
verlaten, omdat er dan kans was dat
men niet meer in de zaal terugkon
komen, zoo vol was het.
