HELDERSGHE COURANT VOORHEEN GENAAMD 'T VLIEGEND BLAADJE Nieuwsblad voor Helder, Koegras, Texel, Wieringen en Anna Paulowna Kalmte. Puralimento's Uit alle landen. Telegrammen van Maandag. No. 4345 DINSDAG 4 AUGUSTUS 1914 42e JAARGANG Abonnement per 3 mnd. 65 ct., franco per post 90 ct., Buitenland f 1.90 Zondagsblad 37£ 45 0.75 Modeblad 65 75 „1.00 Voor het Buitenland bij vooruitbetaling - Losse nummers der Courant 2 ct Verschijnt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagmiddag UITGEVER: C. DE BOER Jr. - HELDER Bureau: Koningstraat 29 - Interc. Telefoon 50 Advertentiën van 1 tot 4 regels (bij vooruitbet) 30 cent. Elko ragel meer G ct Ingeionden mededeelingen van 1 tot 4 regels 75 cent Elko regel meer 15 cent Advertentiën op bepaald aangewezen plaatsen worden 25°/o hcoger berekend. Broote letters en cliché's naar plaatsruimte. - Bewijs-exemplaar 2* cent Het eerstvolgend nummer van ons blad verschijnt Donderdagmiddag. Ons eerste woord moet er vandaag een zijn, om tot kalmte aan te manen. Er is voor het oogenblik geen enkele grondige reden voor ongerustheid. Ons land is in den oorlog neutraal, en er bestaat alle kans, dat onze neutraliteit zal worden ontzien. Eenige aanwijzing, dat dit niet het geval zoude zijn, is er voorshands niet. Mocht onverhoopt eene der oorlog voerende partijen handelingen plegen, die met onze onzijdigheid niet over een zijn te brengen, dan zijn wij gereed, om onze neutraliteit te hand haven. Met groote kracht en volko men zekerheid heeft onze regeering de maatregelen genomen, die daartoe noodig zyn. De mobilisatie is in geregelde orde verloopon; aan onze grenzen wordt de noodige werkzaam heid betracht; onze zeegaten zijn voor een deel afgesloten, en voor- zoover dit nog niet het geval is, ge reed om elk oogenblik te kunnen worden veisperd. De leiding van leger en vloot zijn aan bekwame en krachtige hand toe vertrouwd. Wie het verloop van de gebeurtenissen, die verleden week in ons land hebben plaats gegrepen, aandachtig gevolgd heeft, wordt ge sterkt door den indruk, dat hetgeen thans noodig is, in orde is. De daden, die van de regeering uitgaan, getui gen van vastberadenheid en zelfver trouwen. Maar wat de regeeriug nu in de eerste plaats behoeft, waar zij recht matige aanspraak óp heeft, is, dat thans ook de burgerij in al hare geledingen haar vertrouwen aan den dag legt, door kalmte en rustigheid. Niettemin schijnt een gedeelte van onze burgers de oud-Hollandsche deugden verloren te hebben. De wildste, de meest dwaze geruchten doen de rondte, en er kan zoo gek geen bericht worden rondgestrooid, of er zyn er die er geloof aan slaan. Banken worden bestormd, alsof heel het Nederlandsche crediet te loor is Levensmiddelen worden in-.. in, in alle hoeken des lauds, met hoeveelheden, als ware heel Nederland één groote vesting, die een beleg van zes maanden zal hebben te doorstaan. Dit alles is dwaas, en dom. Het is dwaas, te gaan handelen, alsof alle spaarbanken de Rijkspostspaarbank incluis n.b.en banken nu in eens hun soliditeit hebben verloren, zoodat men niet beter kan doen, dan zijn geld op te vragen. Het is daaren boven uiterst dom, zich te verbeelden, dat onze spaarpenningen in deze tij den beter bewaard zijn in onzen zak of in een kous of wat men nog an ders als safeloket zou willen gebrui ken, dan in de stevige kluizen kluizen, die misschien een bombar dement zouden kunnen doorstaan - van eene bank. De Nederlandsche Bank is ook nu zoo secuur als altijd. Wie zich voor een Bankbiljet één cent ;ninder laat uitbetalen, dan het op het biljet vermelde bedrag, laat zich afzetten. Bankbiljetten zijn en blijven wettig betaalmiddel, en wie iets gekocht heeft en betalen moet, doch geen klinkende munt bezit, heeft recht, dat zijne betaling in bankbil jetten zal worden aangenomen. Er is nog iets noodig, behalve "kalmte en rust: vaderlandsliefde. Dat wil op het oogenblik vooral zeggen: afwezigheid van elk verlangen, om zich de moeilijke tyden, die natuur lijk ook ons land hebben zal, ten nutte te maken, om zich te verrijken. Wie thans zonder noodzaak prezen op slaat, handelt op eene wijze, waar voor geene woorden te sterk zijn. Voor ons liggen circulairen van groote ondernemingen, fabrikanten van din gen van dagelijksche behoeften, die niet schromen, hunne prijzen met 25 pet. op te slaan, betaling vooruit. Betalen die zaken hun inkoopen het geldt zaken, wier grondstoffen tengevolge van de stoornis in het verkeer uitermate in prijs zijn ge daald nu óók een kwart hooger? Wij hoordon van eene bekende fabriek, die de prijzen voor een artikel van dageHjksch verbruik eveneens met een vierde verhoogd heeft, betaling contant en in baar geld nog wel. Dat is schandelijk. Het publiek is geneigd, den kleinen verkooper de schuld te geven. Men meent, dat deze de willekeurige prijsverhoogingen maakt. Er zijn er wellicht, die bet doen. Maar wy mogen erop wijzen, dat de kruidenier, de winkelier nipt steeds de schuldige is. De schuldige is elk, die den nood van zijn land ten bate van zijn zak exploiteert. In dezen tyd! Wij resumeeren. Kalmte, vertrou wen, belangeloosheid! Dat zijn de drie, waaraan in deze benarde dagen de goede vaderlander zal worden herkend. Er zijn er zoo velen, zeer velen; de over-overgroote meerderheid is zoo. Het zal nu blijken zonder eenige uitzondering van rang, stand, geloof of politieke partij. Wanneer die allen hun bedaardheid hernemen, zullen in deze abnormale tijden in twee, drie dagen betrekkelijk normale omstandigheden teruggekeerd kunnen zijn. En zoo kan althans voor een deel do ramp, die de oorlog over heel de aarde zal brengen, van ons land worden afgewend. Niet elkeen kan met de wapenen zyn land dienen, doch op ons allen rusten hooge plichten, die niet mogen worden verzuimd. Dat dit dan ook blijke! (N. Rott.'Ct.) De groote oorlog. De groote oorlog is begonnen. Wij hadden gehoopt, millioenen bange harten hadden gehoopt, dat hij nog af te wenden was. Geen oorlog is onafwendbaar voor hij er is, en mocht men juist nu niet hopen, dat deze ontzettende ramp, ook nog in het allerlaatste uur, voorkomen zou worden Want Duitschland wilde den oor log niet. Er is geen twijfel aan, de Keizer heeft tot het uiterste voor het behoud van den vrede gewerkt, zelfs nadat het bovel tot mobilisatie in Rusland was gevallen. Frankrijk wilde den oorlog niet. Ondanks de revanche-gedachte, die er nog zoo- velen bezielt, wilde het den vrede bewaren. Engeland wilde den oorlog niet. Zijn regeering heeft niet opge houden zijn bemiddeling aan te bieden. Zoo deden de regeeringen, en de volkenHet vredeswerk der laatste tientallen jaren is niet vergeefsch geweest, want nooit heeft de af schuw van den oorlog zich zoo luide, zoo sterk, by monde van zoo in vloedrijke en hooggeplaatste personen geuit als nu. Was er bij Duitschers, bij Franschen, bij Engelschen geest drift voor een oorlog? Wij laten ons niet meer van de wijs brengen door opgeblazen berichten over straatbe- toogingen, zielkundig trouwens zoo licht te verklaren, en door de taal van chauvinistische bladen, maar denken aan de groote massa van het volk, aan de arbeiders, die zich met zooveel nadruk tegen den oorlog heb ben verklaard, aan de stille werkers in den lande, aan de vrouwen, die hun mannen en zonen, hun broeders en geliefden met hun geluk zullen zien wegtrekken. Neen, de yolken wilden dezen oorlog niet. En toch is het er toe gekomen. Vergeefs heeft de diplomatie, ver geefs de stem van het verstand en van het hart der naties gesproken. De oorlog is er. Oostenrijk begon tegen ServiG het zal dat voor de geschiedenis moeten verantwoorden Rusland komt Serviö te hulp, be dreigt Oostenrijk; Duitschland, dat ook voor zyn eigen behoud, zijn bond genoot niet kan laten neerwerpen, staat het bijFrankrijk kan Rusland niet alleen laten; laat het drievou dige verbond Italië inderdaad keus? Zal Engeland zich onzijdig houden? Kan Spanje, bij Frankrijk aangeslo ten, er buiten blijven? Zal de Balkan rustig toezien? Wat zal Japan doen Zoo zal straks Europa in vlam staan en de brand zal zich verder uitbreiden. Als wy denken aan de verschrikkingen van den modernen oorlog, met de vernielkracht van de wapenen van nu, wat er te land, ter zee met de dreadnoughts en de duikbooten - en in de lucht zal gebeuren, als wij bedenken, dat het legers van millioenen zijn die op elkaar zullen worden geworpen, dan worden wij van ontzetting ver vuld. En de verwoesting, de schade, de ellende die deze oorlog zal bren gen Wat heeft niet reeds de vrees voor zijn komst materieel oen on heil gesticht! Wat zal er nog ge beuren? En temidden van dien vreeslijken strijd der volken staat Belgie, staat ook ons land. Wij hebben geen twist, met geen der partijen. Wij zyn tegen geen enkelen staat gekant, voelen geen haat voor eenig volk. Wij ver langen alleen, dat men ons met rust zal laten, onze onzijdigheid eer biedigen. Wij gelooven, dat men ons land ook met rust zal laten. Onze onzij digheid kan alle partijen ten voor deel zijn. Maar mocht het anders loopen, dan zullen wij ons verdedi gen, met de vastberadenheid, die in ons volk is blijven leven, met het vuur, dat het behoud van onze on afhankelijkheid waard is en met vertrouwen op onze dougdelijke kracht. De Koningin en heel haar volk is daartoe besloten. Inmiddels houden wij, schoon met bezorgd gemoed en onder den diepen indruk van dezen wereldschokkender tijd, het hoofd koel, en hopen, dat deze beproeving ons gespaard zal blijven. Maar zoo neen, dan kennen wij onzen plicht. („N. Rott. Ct."). logsnood zoolang mogelijk hun ge- regelden gang houden voor het ge- heele volk; allereerst voeding, dan orde, en onderlinge hulp. Het is hier, dat de niet-strijdenden machtig kun nen meewerken tot behoud van hun land. Als de oorlog over ons komt, moet in elke Nederlandsche stad de niet- strijdende man, en een klein deel der vrouwen, zich vrijwillig beschik baar stellen tot het doen van bur gerlijken dienst. SAMENWERKING VAN 6URGER5 BIJ OORLOGSGEVAAR. Wat in dezen tijd van hooge po litieke spanning gebeuren k3n bin nenkort, weet niemand. Het is ijdel, daarover te spreken. Maar één ding is zeker: indien de groote Europeesche bom barst, vliegt een van de scherven tegen ons land. Ook daaraan is niets te doeD; behoort tot het lot der volken. Na honderdjarige rust want de Belgische ruzie van 1830 telt niet mee bomt dan het Nederlandsche volk voor het eerst weer te staan voor nationaal doodsgevaar. Waar de jongere mannen recht streeks zullen strijden om dat ge vaar te keeren, is het plicht der oudere mannen en van de vrouwen om alles te doen wat zij eenigs kunnen, tot behoud. Tal van dingen moeten bij oor HOE LANG KAN DE FRANSCH-OUITSCHE OORLOG DUREN? In zijne druk besproken en veel- dezen brochure „La prochaine guerre", in 1912 verschenen, houdt Charles Malo, schrijver o.a. van het standaardwerk „Dictionnaire Militai- zich onder meer bezig met de vraag, hoe lang een toekomstige oorlog die thans vreeselyke wer kelijkheid in geworden tusschen de groote landengroepen van Europa zou kunnen duren. Al kan deze vraag natuurlijk niet anders dan door de praktijk worden beantwoord, toch kan het belang zijn, haar ii priori te beschouwen. Daarbij moet in du eerste plaats in het oog worden gehouden, dat men den duur van deze monster achtige worsteling niet alleen en uitsluitend van zuiver militaire over wegingen kan afleidenoverwegingen van economischen, financieelen en zelfs maatschappelijben aard zullen hierbij een groot gewicht erlangen, en een tot dusverre onbekenden in vloed uitoefenen. Noch de oorlog van '70, noch de geweldige koloniale veldtocht, wat n waarheid de oorlog in Mandsjoerije was, zouden daar een denkbeeld van kunnen geven. Het zijn niet langer twee legers als men alleen Frankrijk en Duitschland beschouwd maar twee groote naties, die zich op elkander zullen werpen. Al mogen de troepen der eerste linie het millioen aan weerszijden nauwelijks bereiken of slechts weinig overschrijden, zoo is het niet twijfelachtig, of inderdaad zullen, aan beiden zijden, reeds ge durende de eerste dagen 3 a 4 millioen man worden gemobiliseerd. Zekerlijk zal men dezen niet dade lijk in het vuur zenden, maar men heeft hen toch plotseling aan hun bezigheden onttrokken, en hun af wezigheid zal een onmiddelijken te rugslag hebben op een tiental mil lioenen individuen, en een onmidde lijken op bijna de gansche natie. Op het door de telegraaf overge brachte signaal zullen alle valiede mannen van 20 tot 45 jaar, patroons, employé's, landarbeiders op hetzelfde oogenblik hunne kantoren, fabrieken, werkplaatsen, winkels, akkers verla ten de requireeringscommissies eischen op 't zelfde oogenblik paarden en vervoermiddelen op; de spoor wegen worden uitsluitend door het leger-bestuur gebruikt en zijn over laden met reservisten en oorlogsbe hoeften. Met één slag zijn dus landbouw, handel groote en kleine nijverheid voor langen tijd lam gelegd. Men zal hun misschien „slechts" 50 pCt. van hun personeel ontnemen, maar in onzen tijd kan, naar men weet, de afwezigheid van één enkel werk man-specialiteit een geheele werk plaats in de war sturen. Bovendien zullen de particulieren, door den oorlog in hun verdiensten getroffen, in hun roerende en onroe rende inkomsten, in hun loonen, zooveel mogelijk hun inkoopen en bestellingen beperken. Bij gebrek aan crediet, arbeiders en afzetmarkten, zullen bijna alle fabrieken (behalve die voor het leger werken) hare deuren sluiten, en de arbeiders, die niet mee uitrukken, zijn veroordeeld tot werkloosheid. Hetzelfde geldt voor de kleine fabriekanten, die hun gewone koopers missen. De overal vertraagde en zelfs opgeheven han delstransacties, het tot het strikt noodzakelijke beperkte handelsver keer, het ingekrompen crediet, de geldschaarschte, het gebrek, of min stens het ongemak in bijna alle geziDnen dit zullen de onvermij delijke gevolgen van den grooten oorlog zyn. En op dit den duur, en niet alleen in 't land, welks wapenen ongelukkig zijn geweest, maai' dadelijk, in de eerste dagen der mobilisatie reeds. Zelfs bij de onzijdigen, in geheel Europa, in de gansche wereld zelfs, zullen zij zich doen gevoelen, #om nog na te duren, lang nadat de vijandelijkheden beëindigd zullen zijn. Alleen reeds bij het overwegen van deze in ruwe trekken aange duide wanorde in het economisch, civiel en maatschappellijk leven der naties, aangericht door een oorlog waarbij alleen Frankrijk en Duitsch land en a forteriori, door een krijg, die alle of bijna alle groote Europeesche mogendheden zou meesleepen zal men niet mo gen aarzelen, het als materieel en moreel onmogelijk te beschouwen, dat die oorlog langer dan eenige weken duurt, zes of zeven misschien, twee a drie maanden hoogstens. Men behoeft slechts de ontzettende uitgaven te beschouwen die i oorlog direct zal veroorzaken en de milioenen, die hy dagelijks zal ver slinden voor het onderhoud ei bewapening der legers van de eerste en de tweede linie, om tot do over tuiging te geraken, dat geen enkele staat bij machte zou zijn, deze on- Ingezonden Mededeeling. Blikgroenten, Tafelzuron, Jams, Limonades, etc. zuiverder en smakelijker zijn dan elk ander fabrikaat,weet iedereen, maarweet gij ook, dat zij niet duurder zijn? De geneeskundige commissie: l'rof. Dr. P. RUITHNOA, Prof. Dr. R. H. SALTEÏ, Prof. P. v. d. WIELEN, Hooglceiaron aan de Amsterd.ünlversiteit, geeft u de meoat mogelijke garantie voor hygiënische bereiding en volkomen zuiver heid dor artikelen. Gegarandeerd vrij van kleur stoffen en conserveermiddelen. Hygiënische Fabriek van Verduur zaamde Levensmiddelen Amsterdam. kosten langer te bestrijden, hoe groot ook zijn rijkdom en zijn krediet zou zijn. Nh dezen termijn zou zich een crisis voordoen van een zoodanigen omvang, dat- deze voldoende zou zijn om de oplossing te forceeren, zelfs al zouden de militaire gebeurtenissen daartoe niet toereikend zijn geweest. DUITSCHLAND. Berlijn, 1 Augustus. De Lokal-An- zeiger schrijft over den oorlog Het oprechtelijk vredelievende Duitsche volk heeft er zich mee ver zoend zij het ook niet zonder zorg, doch met de overtuiging dat het zoo heeft moeten zijn. En dit „moeten" zal het met opofferingsgezindheid dragen. Evenals wij in het afgeloopen jaar zonder één trilling der oogleden het besluit namen tot een ontzaglijke legeruitbreiding, evenzoo zenden wij thans zonder vrees dit groote leger den vijand tegemoet. Het leger zal het vertrouwen van volk en keizer niet beschamen. Het zal het zwaard zöö voeren, dat het dit weer met eere in de scheede kan steken. Het BerliDer Tageblatt schrijft: üit de officieele uiteenzetting blijkt zonneklaar, dat de Russische regee ring tegenover defr Duitschen keizer en de Duitsche regeering een onwaar dige misleidingskomedie heeft ge speeld. Het is duidelijk dat Sasonof met opzet de zaken tot het uiterste heeft gebracht, terwijl hy in samen werking met eeDige grootvorsten en andere tegen Duitschland gekante elementen elk vergelijk wilde ver ijdelen. Hij heeft een verantwoorde lijkheid op zich genomen, dat zelfs voor grootere figuren dan hij te mach tig zoü zijn geweest. De Vossische Ztg. schrijft: De vijand van het Duitsche volk vindt dat volk tegenover zich als een in waarheid eensgezind volk van broeders. Door bloed en ijzer Werd onze eenheid veroverd; met bloed en ijzer zullen onze legers het eensge- gezinde, groote Duitsche rijk verdedi gen. De Tagliche Rundschau schrijft: De wereld zal verbaasd staan, wanneer zij hoort en leest tot een hoe hooge mate van leugenachtig heid de Russische politiek gegaan is, De Tsaar zelf zal voor de Wereld en de Geschiedenis de smet niet meer van zich kunnen afwasschen, dat hij zijn keizerlijken vriend op de snood ste w(jze in porsoon heeft misleid. En de Deutsche Tagesztg.vermaant Thans moet alles zwijgen, dat een scheiding tusschen de verschillende klassen des volks zou kunnen ver oorzaken. Thans moet enkel de her innering over zijn aan den Grooten Tijd en zijn erfenis. BELGIË. Brussel, 2 Augustus! De Belgische mobilisatie is vlug van stapel ge- loopen. Er zijn reeds zes divisies in fanterie en een divisie cavalerie ge reed om naar de grens te vertrekken, terwijl eveneens het vestingleger ge heel compleet is en de stukken in de forten in batterij worden ge bracht. Verwacht werd, dat nog vijf lichtingen worden opgeroepen. Heden ochtend zijn alle onderwijzers, die deel uitmaken van de Roode-Kruis- afdeeling naar hun standplaats ver trokken. De chef van den genei-alen staf heeft aan een journalist verklaard, dat de machine uitstekend function- neerde, terwijl de geest der troepen algemeen zeer geroemd wordt. „La Vingtième Siècle" schrijft: „Geéindigd zijn de politieke twisten. Uit is het met den taal- en klassen strijd. Geheel het land, zoowel de gewone burgers, als de edelen en onze arbeiders, allen leggen bewijs af van een opofferende vaderlands liefde, welke eerbied afdwingt." zelf sprekende houding met eenige ge ruststellende woorden teillustreeren. De Duitsche troepen zullen het Bel gische grondgebied niet binnendrin gen. Er zullen zich ernstige gebeur tenissen afspelen; gij zult misschien het dak van uw buurman in brand zien staan, maar uw eigen woning zal gespaard blijven." Brussel, 2 Augustus. Do koning heeft het opperbevel over de gemobi liseerde troepen op zich genomen. Het hoofdbestuur der socialistische partij heeft een manifest opgesteld, waarin de soldaten aangespoord wor den, hun plicht te doen en het land te verdedigen. In de Kamerzitting van Donderdag a.s., zal de heer Van- dervelde over dit onderwerp een ver klaring afleggen, waarin hij de maat regelen zal goedkeuren, die genomen zijn, ter verdediging der Belgische neutraliteit. Brussel, 2 Augustus. Het hoofd bestuur der arbeiderspartij heeft in een spoedvergadering besloten, van iedere betooging in de straten af te zien. Verder werd besproken in wel ken zin het manifest aan de bevol king moet luiden, hetwelk ten slot te als volgt gesteld werd: Overtuigde socialisten, gij weet, dat, terwyl wij pogingen in het werk stel len om een binnenrukken op ons grondgebied te beletten en aldus ons wettig recht van verdediging uitoe fenen, wij tegelijkertijd medewerken tot de bescherming der politieke vrij heden en der democratie van Europa tegen de militaristische barbaarsc-h- heid. Het bestuur besliste verder, dat de socialistische Kamerfractie stem men kon voor de kredieten ten be hoeve der mobilisatie, het onderhoud der soldaten en van de burgerlijke bevolking. Luxemburg, 2 Augustus. De trein uit Straatsburg, die hier om 12.40 uur moest aankomeu, kwam met een uur vertraging binnen. Hy was voornamelijk gevuld met Belgen en Engelschen, die uit Zwitserland terug keerden. Een bediende van de slaapwagens verklaarde, dat te Luxemburg een parellel-3poorlyn door een Duitschen trein werd ingenomen, gevuld met soldaten, met de bajonet op het geweer. Het station was door militairen bezet en geen enkele reiziger kreeg verlof om in dien trein plaats te Het Journal de Bruxelles", officioel orgaan van de Belgische regecring, zegt, dat Duitschland, evenals Frank rijk, de meest besliste verklaring heeft afgelegd voor de eerbiediging der Bel gische neutraliteit. Aan eem mede werker van de „Soir" heeft de Duit sche gezant te Brussel, von Below Saleske, het volgende verklaard: „Bij ons heeft altijd de gedachte voorgezeten BelgiG's neutraliteit niet te schenden Todien de Fransche ge zant een derg 'ike verklaring beeft afgelegd, dan de hy dit om een yan- Brussel, 1 Aug. Gisteravond heeft wel is waar, de president van den Ministerraad, de heer De Broqueville, de vaste hoop uitgesproken dat Bel- gié's neutraliteit niet zal worden geschonden. Wel is waar, wijzen telegrammen, van de grensgemeenten ontvangen, op het feit, dat de troepen, die, op Duitsch grondgebied, dicht bij Luik en in het kamp te Elsenborn stonden, neêrwaarts afzakken naar de Fransche grens toe, terwyl de Fransche legerkorpsen, die langs de Belgisch-Fransche grens waren opge steld, eveneens naar het oosten schij nen te convergeeren. Zóó zijn er in het kamp te Elsenborn voor het oogenblik niet meer dan 28000 man aanwezig en, al mocht deze strijd macht ten gevolge van de mobilisatie nog op ruime wijze worden versterkt, deze macht kan toch niet volstaan om, mocht Duitschland het Belgisch grondgebied willen schenden, in kor ten tijd den weg vrij te makendoor de forten der Maasvallei heen. Dit zegt men hier. Doch niettemin heerscht de groote vrees, en de over tuiging wordt hier openlijk uitge sproken, dat België in den oorlog zal worden betrokken en er erg aan toe zal zijn, indien het Servisch- OostenrijkscheconflictzichtotDuitsch- laud en Frankrijk uitbreidt. Of België's onafhankelijk bestaan waarlijk bedreigd is; of Duitschland tegenover België, om Nederland bui ten de zaak te laten, annexatieplan nen koestert, voor 't geval dat het zegevierend uit den stryd zou thuis- keoren, is een eventualiteit dio te Brussel druk wordt besprokenmaar meer dan praat in den wind is dit niet, waar alle zekerheid omtrent Duitschland's geheime plannen ont breekt, om niet te spreken van den uitslag dos oorlogs, die niemand toch kan voorzien. Eenige verademing heeft niettemin gebracht de verkla ring van Lord Grey, dat, wat er ook gebeuren moge, Bolgië's onafhanke lijkheid door Engeland gewaarborgd blijft. Men mag in overweging nemen dat, mocht Duit3cbland Belgie bij het rijk inlyven, deze annexatie daarom toch nog de macht van het Keizerrijk niet zal versterken. Men denke aan Elzas-Lotharingen, men denke aan Polen. De ruwe hand van Pruisen heeft het nog niet zoo ver weten te brengen, dat alle nationaal gevoel in die streken uitgedoofd of zelfs tot bang zwijgen gebracht zij. Aan deze onuitdoofbare brandpunten van intellectueelen opstand heet Duitschland reeds genoeg te hebben. Engeland, trouwens, - en de Brit- sche pers heeft het ook in deze dagen herhaaldelijk te kennen gegeven - zal nooit dulden dat Duitschland zijn macht uitbreide tot de Noordzee, en Antwerpen bezettene canon, zooals Napoleon zeide, b r a q u sur le coeurde 1'Angleterre. Dat Nederland en BelgiG onafhanke lijk blijven, kan als een levensquaestie voor 't economisch Engeland worden beschouwd. En men denkt dat Duitsch land ook d&arom zal vermijden, den weg dóór Belgie heen te kiezen om n.l. den Britten geen gelegenheid te sn een legor op Belgisch grond gebied te debarqueeren. Welk leger, versterkt met Belgische en eventueel Nederlandsche troepen, een niet te onderschatten rol zou kunnen spelen, en, in elk geval, Duitschland zou verplichten in het Noorden een heel wat sterker leger onderhouden en werkzaam te stel len dan het wel zal wenschen. Maar deze quaestie behoort gelukkig nog tot een laat ons hopen niet te verwachten toekomst. De gestelde vraag is: welk gedeelte des landszal van 't oorlogsbedrijf hebben te lijden, mocht de neutraliteit toch geschonden worden. De Fransche gezant te Brus sel heeft verklaard dat Frankrijk de Belgische grenzen zou eerbiedigen en alleen maatregelen zou treffen indien een andere mogendheid eerst de grens overschrijdt. Het gevaar, en dit is hier de algemeene meening, kan dus alleen van de zijde van Duitschland komen. Zullen de troepen van den Keizer in casu den weg nemen dezer zijds van de Maas?*) Dan moeten zij ook door Hollandscb Limburg trekken. Maar dan ook mag worden gevreesd dat Brussel, trouwens een open plaats, niet lang veilig zal wezen; dat de Koning en de regeering met spoed Antwerpen zullen moeten vervoegen en dat dan Belgie weer de champ de bataille de 1'Europe zal wezen. Doch algemeen geldt de meening dat dit niet gebeuren zal, wijl, zooals ik hooger zei, Duitschland er minder moet aan houden de beide kleine rijken der lage landen aan de zee in 't harnas te jagen, zamen met Enge land, waarvan de houding dan eerst, naar wordt gezegd, agressief zal wezen. Een tweede weg ligt generzljds van de Maas, door een deel der provincie Luik en door de Ardennen. Een korte weg ofschoon heel wat bergachtiger en lastiger. En hier hoopt'men dat als dan toch het ergste gebeurt, dat erge, dat afschuwelijke beperkt bfljve tot dat gedeelte des rijks. Of een enkele voet van den vaderlandschen grond door den vijand dien men niet eens in dit geval een vijand noemen kan! wordt betreden, ofhetheele grondgebied van het land: de hoon, de smart zijn even groot. Maar toch mag men de hoop uitspreken dat, als de kwaal toch moet woeden, den kring waar zij ellende sticht zoo klein mogelijk worde gehouden. En dit is de eenige verademing, hier gekend. Dit is het weinigje frissche lucht, dat hier kan worden ingeademd. Anders is de angst hier onder 't volk zóó groot dat men stikt. Men weet, dat telegrammen dit al meldden. FRANKRIJK. De Fransche Mobilisatie. Parijs, 1 Aug. De bevolking van Pary's ontvangt het bericht van de mobilisatie met dezelfde bewonderens waardige kalmte als de verontrusten de mededeelingen van de laatste da gen. Voor de aanplakbiljetten vor men zich groepen waarin de oorlogs- quaestie levendig wordt besproken. Allen schijnen een govoel van ver lichting te hebben gekregen en zul- met het grootste „entrain" oprukken. In een speciale editie van de „Guerre Sociale" schrijft Hervé zelf: „Socialisten geven aan de nationa listen het voorbeeld van dapperheid en discipline. Als Frankrijk over wonnen wordt, ligt de republiek tegen den grond. Overwint Frankrijk dan zal Duitschland binnen zes maanden een republiek zijn." Moratorium In Frankrijk. Parijs, 2 Aug. De minister van financiën heeft een moratorium in- eld, waarbij uitstel van vereffe ning van schulden wordt verleend tot 31 Augustus a.s. Voorts is vast gesteld, dat deposito's in rekening- courantposten slechts kunnen worden opgevraagd in termijnen van frs. 250. ENGELAND. Volgens Engelsche marine-deskun digen zal het de taak van de Engel sche vloot zijn, om de Duitsche in de Noordzee slag te leverenen in de tweede plaats om de toegangen tot het Kanaalom den Atlantischen Oceaan te sluiten, om den Engelschen handel te beschermen, het Engelsche leger dat naar het vasteland gaat, te dekken de Noordkust van Frankrijk, dat geen groote schepen in het Kanaal heeft, te verdedigen. Het Noord-Oostzeekanaal stelt de Duitschers in staat om hun vloot óf in de Noordzee óf in de Oostzee samen te trekken. Onderneemt de Duitsche vloot een aanval op de kleine Russi sche vloot In de Oostzee, dan zou de Engelsche vloot gedwongen zijn, den moeilijken doortocht door de Belten en de reis door de met eilanden be zaaide Deensche wateren te onder- DUITSCHLAND VERKLAART RUSLAND OEN OORLOG. St. Petersburg, 1 Augustus. De ge zant van Duitschland heeft vanavond om half acht de Russische regeeriug de oorlogsverklaring overhandigd. GRENSGEVECHTEN. Berlijn, 1 Augustus. Een Duitsche patrouille is vanmiddag bij Prostken op 300 Meter afstand van de grens op Duitsch gebied door een Russische patrouille beschoten. Zij beantwoordde het vuur. Aan geen van belde zijden zyn verliezen. KEIZER EN TZAAR. Berlijn, 1 Augustus. Van ambtelijke zijde wordt over de wisseling van telogramraen tusschen keizerWilhelm en den tsaar het volgende medege deeld De tsaar wendde zich tot den keizer met een telegram, waarin lilj den keizer verzocht de bemiddelingspo gingen over te nemen. De keizer kwam aan den wensch van den tsaar tegemoet en zotte zijn pogingen voort, hoewel er berichten inkwamen van de gedeeltelijke mobilisatie van Rus land. Dank zij de bemoeiingen van deu Engelschen minister van bultonland- sche zaken had de door den keizer begonnen bemiddelingsactie nog den laatsten nacht een formule gevonden, die het gewenschte doel scheen te naderen en ondanks de opvallende houding van Rusland uitzicht op wel slagen bood. Onder deze omstandigheden moest i algemeene mobilisatie van het Russische leger en de Russische vloot als een uitdaging in den scherpsten vorm worden opgevat. Hierbij wordt opgemerkt, dat het onbegrijpelijk is, hoe, nadat de tsaar persoonlijk om 'skeizers hulp had ge vraagd, de Russische regeering twee maal de door den keizer begonnen bemiddelingsactie is komen verstoren, in de eerste plaats door de gedeel telijke mobilisatie en de daarover te Berlijn en te Weenen afgelegde ver klaring, en vervolgens met de alge meene mobilisatie, indien Rusland niet op den oorlog aanstuurde. OOSTENRIJK-HONGARIJE. Weenen, 1 Augustus. Ingevolge de Russische mobilisatie heeft de Keizer thans de algemeene mobilisatie ge laat. Door aanplakking is daarvan zooeven kennis gegeven. GELGIË. Brussel, 1 Augustus. De Fransche gezant te Brussel heeft aan den Bel gischen minister van buitenlandsche zaken meegedeeld, dat „Frankrijk de neutraliteit van België zal eerbiedigen. Wordt die neutraliteit echter door een andere mogendheid geschonden, dan behoudt Frankrijk zich het recht voor, zijn maatregelen te nemen". ITALIË. Parijs, 1 Augustus. Volgens een mededeeling van gezaghebbende zijde heeft Di San Giuliano aan don Duit schen gezant meegedeeld dat Italië onzijdig zal blijven. Aangezien zijn verbintenissen ton aanzien van het Drievoudig Verbond slechts verplich tingen inhouden voor het geval van een verdedigenden oorlog, beschouwt Italië zich daardoor thans niet ge bonden, omdat de oorlog van Oosten rijk, gesteund door Duitschland, een aanvallende oorlog is. Londen, 2 Augustus. De Fransche Ambassade ontving bericht, dat bet Duitscho leger 15 kilometers van Luneville bij Cerey Frankrijk is bin nengevallen. De bezetting van Luxemburg door Duitsche troepen is uitsluitend een militaire maatregel. Alle schade, voortvloeiende hieruit, wordt door Duitschland vergoed. Luxemburg, 2 Aug. De staats-' minister van Luxemburg heeft door bemiddeling van den Duitschen gezant in Luxemburg een telegram van den kanselier ontvangen, waarin hot heet, dat de in Luxemburg genomen mili taire maatregelen geen vijandelijke daad jegens het groothertogdom be- teekenen, maar uitsluitend ten doel hebben, de exploitatie der spoorwegen van en naar het Duitsche rijk te beveiligen tegen een eventueelen aan val der Fransche troepen. Luxemburg zal geheel en al schade loos worden gesteld voor de aan gerichte schade. W. g. von Schaeck, Regierungsrat. Luik, 2 Augustus. Gisteren, tus schen half twaalf en twaalf uur in den nacht kwamen plotseling twee Duitsche officieren het bureau van den stationschef van Trois Vierges binnen, en sommeerden hem, onder bedreiging met den dood, hun zijne sleutels te overhandigen en het station telefonisch en telegrafisch teisoleeren. De stationschef wilde zich in den aanvang hiertegen verzetten, maar gaf zich ten slotte gewonnen, over tuigd door de op zijn hoofd gerichte revolvers. De beide officieren, bijgestaan door een aantal soldaten, lieten daarop de spoorwegtunnel in do lucht vliegen, aldus de verbinding tusschen België en het groothertogdom vernielend. Daarop keerden zij naar het station terug, waar zy het tegenbevel kregen van hetgeen zij zoo juist hadden ver richt. Zij gaven de sleutels weder aan den stationschef terug en ver trokken. In den loop van den nacht keer den zy echter terug. De bezetting van Trola Vierges is thans een vol dongen feit. De spoorlijn Johannlsburg-Lyck is by Gutten vernield, ovenzoo de zijlijn naar Diottowen. De verliezen bedragen tot dusverre aan Russische zyde on geveer 20 man, aan Duitsche zijde slechts verscheidene lichtgewonden.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1914 | | pagina 1