HELDERSCHE COURANT No. 4374 ZATERDAG 10 OCTOBER 19Ï4 42e JAARGANG Stelling van DEN HELDER. Ontspannings-avonden in October. Zaterdag 10 D.-Admiroal „Casino" Zondag 11 Erfprins 'Zangk. „Ons Doel" met Stafm. iSpeenhoff Muzikale en andere voordr. I „Casino" I Speenhoff Maandag 12) Parallelweg I Lezing Stumphius Langeatraal i Cither-avond en voordr. Dinad;ig 13 Weeshuis j Lezing Slingervoet Ramondt Erfprins Lozing Boon 8} u. Binn.h. 2 en 87, Torp.-mag., 01Nautliis, ^5 u- ParalLw., Afd- Huisd., weesb., - Neptunus. 8 11-. 8 u*i 8 u. 8 Op pagina 4 van dit blad zijn DE OORLOG De algemeene toestand. De heele aandacht is op Antwerpen gevestigd. De strijd op het groote slag veld in Frankrijk is op dit oogen- blik geheel uit de berichten ver dwenen. Het blijkt slechts dat de linie zich over een nog grooter uit gestrektheid heeft uitgebreid. Het tegenwoordige gevechtsfront voor beide- legers bezit enkele sterke steun punten, maar loopt voor een grooter deel door vlakke terreinen. Mochten evenwel de Duitsche troepen door afsnijding hunner verbindingslijnen; gedwongen worden de stellingen tus- schen' St. Quentin en Reims op te geven, dan zullen zij niet eer dan; in het Maasdal een bruikbare ver dedigingslinie aantreffen. De oorzaak van het langdurig on beslist blyven van den strijd is het aanvoeren van versche troepen, die nog steeds aan weerszijden plaats heeft en niet minder de werkzaam heid der vliegers, die nagenoeg elke verrassing uitsluit. Men vergete niet dat het genie van Napoleon, vermaard om zijn snelle verrassende verplaatsingen, nog geen rekening had te houden met spoortreinen en telegrafen, en dat von Moltke wèl deze, maar nog niet de telefoon; de draadlooze tele grafie en het vliegtuig in zijn bere keningen had op te nemen. In het Oosten zijn, zooals nu ook wel heel duidelijk uit de Duitsche berichten blijkt, de Duitschers terug geslagen. Officieel wordt medege deeld, dat een Russische colonne, uit Lomsja komende, Lyols heeft bereikt. En daar Lyck in Oost-Pruisen ligt, zijn dus de Russen daar weder over de Pruisische grenB getrokken. De Russische berichten zeggen- verder, dat alle aanvallen, die door; de Duitsche troepen in do omstre ken van Wirballen en Philïpof zpn gedaan, werden teruggeslagen, en dat de grensplaats Biala door de Russen is bezet. Ook in de omstreken van Premylz, in Galicié, wordt weer hevig ge vochten, naar het schijnt, met af wisselend succes. Belgische vluchtelingen. De groote ströom van Belgische vluchtelingen nee uit thans ontzagge lijke afmetingen aan. Duizenden en nog eens duizenden trekken ons land binnen, en moeten geholpen wor den. Want het is een bedroevend ge zicht al deze ongelukkigen, dikwijls zonder het hoognoodige, te zien aan komen. En hoezeer blijkt hier weer de zegen van onze neutraliteit, waar door wij toch iu staat ziju te helpen. En er wordt geholpen. Oud en jong, rijk en arm, allen spannen zich in. Overal waar deze uitgewekenen ge bracht worden kenmerkt de bevolking zich door een groote vrijgevigheid en een weldoend medegevoelen. Dat zal den Belgen, wanneer zij eens zullen weten, hoe hunne land- genooten hier ontvangen en verzorgd werden, zeer zeker een ander idee geven over de houding van Nedor- land en zijn bevolking. Te Rotterdam zijn Woensdag tot diep in den nacht steeds achter een extra-treinen vol vluchtelingen aangekomen. Steeds maar door kwa men er nieuwe groepen aan. En dit duurde vau 11 uur 's avonds tot uur in den morgen. Velen werden gebracht naar de loodsen der Holland- Amerika»lijn. Woensdagmorgen be vonden zich hier alleen 1360 vluchte lingen. Na wat geslapen te hebben, zagen de meesten er niet zoo ter neergeslagen, zoo bedrukt uit als Woensdagavond. Er waren er, die ongerust waren over de weinige bagage, die ze in de overijlde vlucht nog hadden weten mede te Demen en die ze Woensdagnacht aan het station-D. P. hadden moeten achter-, laten. Doclr ze kregen bij navraag de stellige verzekering, dat voor die bagage goed gezorgd werd. Niet allen konden onderdak ge bracht worden in daarvoor ter be schikking gestelde gebouwen. Velen bleven ook in de wachtkamers van de stations. Steeds wordt er hard gewerkt om de vluchtelingen weer verder, naar hun bestemming, te sturen. Want de groote ruimten to Rotterdam moeten vrijblijven als eerste rustplaats voor de velen die nog steeds aankomen en nog onderweg zijn. Niet alleen per spoor komen zij hier aan, ook per boot. Zoo bracht Donderdagmiddag de stoomboot „Eu- genie" wederom een SOO tal vluchte lingen. Donderdagmiddag kwam ook weder een extra-trein uit Roozendaal aan, welke.op zijn minst duizend vluchte lingen aanvoerde. Deze werden eerst aan het station van eten voorzien, en daarna ondergebracht in de oude loodsen van de H.A. L. en het Ura- nium-Hotel. Velen gingen ook verder. Naar Amsterdam, Den Haag en Haarlem. Er heerschte Donderdagavond een buitengewone drukte in de stad. Overal zag men groepjes, waaronder zich veelal vluchtelingen bevonden, in levendig gesprek over het bom bardement van Antwerpen. Men wilde van de uitgewekenen zoo gauw de allerlaatste berichten te weten komen, doch die nieuwsgierigheid werd allerminst bevredigd. Het bleek toch telkens, dat de Antwerpenaren niet goed op de hoogte waren van den toestand hunner bedreigde stad. Op de vraag van een der omstan ders, hoe het met de stad stond, kwam het vaag, doch droevig troos teloos bescheid: „Slecht,heel slecht" maar dan een oogenblik latei- met van aandoening trillende stem: „Maar gijlieden moet niet denken, dat onze jongens zich niet dapper houden. Ze vechten met den moed van een leeuw. Doch wat baat dat? Als ze honderd Duitschers hebben neergelegd, dagen er weer duizend in hun plaats op Den ganschen avond bemerkte men troepjes vluchtelingen, man, vrouw en kinderen, belast en beladen met. hetgeen in de overijlde vlucht nog kon worden medegenomen. Deze zochten tégen e6n niet al te hoogen prijs een onderkomen in kleinere pensions of bij particulieren. Ook vele rijtuigen van snorders waren, behalve met vluchtelingen, overbe last met allerlei soort huisraad, vooral beddegoed, dat naar hier was mee gevoerd. Ook deze uitgewekenen, die niet geheel van middelen ontbloot walen, vonden eindelijk onderdak. 1200 van do te Rotterdam tijdelijk ondergebrachte vluchtelingen vertrok ken Vrijdagmorgen naar hunne ver dere bestemming. Naar Schiedam gingen er 300 en naar Den Haag en Scheven ingen 900. In den loop van den dag zouden er nog weer 3000 vertrokken. Te Amsterdam kwan Donder dagavond eveneens een trein met 600 vluchtelingen. Het was stil op het perron, toen de trein leegliep. In lange rijen werden ze gesteld, en toen ging het in optocht naar de Effectenbeurs. Het Stationsplein, dat al uren zwart van de menschen stond, zag nog nimmer zulk een luguberen in tocht. Door een nauw kanaal in de mensohenmenigte ging de stoet heen. Het was een merkwaardige ont vangst van de zijde van het publiek.: een stil, eerbiedig zwijgen. Met mede- doogen zag men den armelijken stoet doortrekken. De bagage was aan het station op een paar last-auto's gede poneerd, die ze overbracht naar de Effectenbeurs. De schitterende zaal van Cuypers' jonge beurs ontving de vluchtelingen en in een oogwenk waren alle hokjes dooi de verschillende groepen en families bezet. 'I. Ging keurig ordelijk toe. De buffetten in de aangrenzende zalen waren geopend, brood, koffie en sigaren werden uitgedeeld. Maar er was geen sprake van bestorming onderweg, van Roosendaal hierheen, waren de ballingen aan de verschil lende stations overvloedig gespijsd en gelaafd en de avondboterham werd in alle kalmte gebruikt. Allen moesten zich aan de guide- bank melden, binnen welks veilige omheining de heeren hadden post gevat, die de papieren der vluchte lingen moesten controleeren. De vluchtelingen worden bestormd met vragen door hen, die reeds eerder uit Antwerpen gevlucht zijn. - Staat ons huis er nog op de Keyserlei? vroeg een dame in den rouw. Dat weet ik niet, was het ant woord, overal brandt het, overal storten huizen in. En dan ging de zwarte gestalte met den zwarten sluier weer voort naar haar hotel. Haar man gesneuveld, haar zoons gedood, haar huis vernield. In de nachtverblijven was het dik wijls aandoenlijk, om te zien hoe de menschen, na eerst angstig te hebben rondgekeken, eindelijk tot het besef kwamen, dat hen hier geen gevaar meer dreigde. Hoe zij zich met een behaagelljk „hè" tenslotte onder de dekens verborgen. Het was dan ook een weldoende rust na zooveel uren van angst, en daarbij nog een reis van vele uren. Ontroerend was 't te zien hoe vader, nu móéder werkelijk niet meer kön, zich tot het kleintje wendde en het toesprak om toch maar te gaan slapen, want dat haar hier werkelijk niets gebeuren zou. En heel gauw sliep ze, en moeder ook. Hij, de man die zoo lang voor hen had gewerkt en 't nu niet meer kan, hjj sliep nog niet, ook nog niet toen wij heen gingen, met een gevoel van dankbaar heid voor de taak, die Nederland is weggelegd, om, voor zoover het kan, te lenigen het leed dat door anderen is toegebracht. Moge het, ook ter wille van de velen, die onder dat leed gebukt gaan, in staat gesteld worden die taak te blijven vervullen tot het einde. Niet alleen echter in onze hoofd plaatsen komen de vluchtelingen aan. Begrijpelijkerwijze trekken er velen naar de dicht bij de grens gelegen plaat sen. Ook steken er velen over naar Engeland. Uit V 1 i s s i n g e n meldt men dat er duizenden vluchtelingen aankomen. De boot naar Folkestone van Vrijdag en Zaterdag is reeds uitverkocht. De vluchtelingen worden echter zoolang het noodig is bij de burgers opgenomen. Aldus is het ook te Breda. Ook hier moest huis aan huis gevraagd worden of de Burgers de menschen zoolang op wilden nemen. En allen vonden plaatsing. Te Utrecht zijn eveneens een aantal vluchtelingen onderdak ge bracht. Hier worden er nog meer verwacht Uit Roosendaal komt nog het vol gend^ bericht. Sedert Woensdag wordt het vee voor Afltwerpen weer over Roosen daal teruggezonden. Donderdag gingen ook de manden visch niet door. Verschillende vluchtelingen trach ten van Roozendaal over Terneuzen hun land weer te bereiken. Ook het dienstdoende spoorwegpersoneel, waarvan de gezinnen in veiligheid zijn gebracht, wordt uitgenoodigd langs dien weg terug te keeren. Ik ontmoette hier een spoorwegman met een grooten zak geld, de kas; van het Antwerpsche centraalstation, die hij niet meer had kunnen bergen, omdat alle banken gesloten zijn. Onverpoosd rijden de treinen van hieruit naar Holland en ten deele ook naar Zeeland door. Daar de ba gage meest zonder eenige aanwijzing maar in de goederenswagens is geladen, schijnt het hopeloos, om in deze verwarring den weg te vinden. Onze soldaten loopen nu ook met emmers drinkwater langs de wagons, om de uitgeputte vluchtelingen te laven. Zooeven gingen daar de deuren van vijf donkere bagagewagens open, waar wij, bij het licht van een draag- lantaarn, 250 weezen ontwaarden. Zeker een 100 kindertjes beneden de 5 jaar schuw en naast elkaar gekropen op de vloeren, slaperig, hongerig, dorstig vooral. De uitge- leidende zusters vertelden, dat zij met haar armzalige kuddekens twee dagen onderweg waren geweest en sedert vanmorgen vroeg hadden zij niets te eten of te drinken gehad. Maar nauwelijks hadden ze het gezegd, of daar kwamen ze van alle kanten aandragen met dikke boterhammen en glazen water, en het was aan doenlijk zooals de wurmen daar gretig in beten en het opslokten, terwijl de soldaten hen al weer weg droegen iu hun armen. En de oudo ren, gehoorzaam, kwamen in rijen van twee aan twee door het ge drang, later met een dekentje over den arm. Een heer kwam zeggen, dat er in 's-Hertogenbosch nog ruimte was voor 2000 vluchtelingen en dat voor ieder een warm maal eten wachtte. Inderhaast werd een extra trein daarheen gevormd. Inmiddels wor den zieken doorgedragen op bran cards, en het bezinksel van zoo'n groote stad scheen nu wel mede gekomen zoo gruwzaam haveloos waren die stoeten in lompen. Ze schreeuwden nog telkens weer de herinnering uit aan de visioenen bij hun vlucht uit de stad. Daar wa9 geen waarheid meer van verbeelding te schiften, en ik herhaal u enkel wat ik opteekende, telkens hetzelfde weer uit verschillende monden. „Vliegtuigen wierpen hun bom men, een Zeppelin goot een naar naphta riekend, brandend vocht uit. De granaten floten door de lucht en staken de overgoten gebouwen ont ploffend in lichte laaie. „Het waren alle granaten van een sterk brandstichtend vermogen, want, waar ze vielen, laaiden aanstonds de vlammen uit. Dooden en gewon den lagen in de straten. Bcrtghem stond geheel in brand, het zuiden der stad is één vuurzee. De schip brug over de Schelde is kapot ge schoten. En om 12 uur vanmiddsig ging de politie huis aan huis om de laatste menschen de stad uit te drijven, in een onbeschrijfelijke pa niek." Uit Roosendaal schrijft men d.d. 9 Oct.De toevloed van vluchtelingen heeft niet opgehouden. Duizenden en duizenden zijn nog met treinen, samengesteld uit allerlei soort wagens, binnengekomen. Niettegenstaande alle scholen, kerken en andere openbare gebouwen, overvuld zijn met mannen, vrouwen en kinderen, moesten nog velen in de buitenlucht kampeeren. Het perron van het station was den geheelen nacht vol menschen, die op hun bagage sliepen. Op de hekken en in het gras, overal zag men ze. Soldaten gaan rond om de menschen ten minste voor honger te bewaren. Een oogenblik heeft de spoorweg directie gemeend voor het verdeie vervoer der menschen vrachtprijs to moeten vragen. Dit heeft echter on middellijk aanleiding gegeven tot een beroep op de regeering; de minister heeft daarop onmiddellijk aan den burgemeester geseind, dat allen, die geen middelen hebben, verder het land in vervoerd kunnen worden. Uit ver schillende steden komen aaubiedingeD om zoo- en zooveel vluchtelingen door te zenden. Het comité te Amster dam bood aan 2000 vluchtelingen op te nemen, Utrecht 1000, enz. enz. Te Amsterdam werden Vrijdag morgen nog weer 2000 vluchtelingen verwacht.Des morgens te 7 uur kwam het eerste groepje, te zamen ongeveer een 70 personen aan het Centraal station aan. Vandaar werden zij naar de effectenbeurs geleid, waar hen voedsel en ververschingen werden verstrekt, en hen een eerste onder komen verschaft werd. Van de verschrikkingen, die hun land en liuu vaderatad teisteren, ver telden ze niet veel. Het waren alle losse mededeelingen van een ontzet- tenden vuurgloed, die uitlaaide over Antwerpen, van luchtschepen, van waaruit de Autwerpsche huizen met petroleum werden bespoten en daarna _>oid met vuurballen; van het achterlaten van have en goed. Een verschooning hadden ze kunnen red den en een vogelkooi met een Saksische kanarie. Te midden van al de ellende van het afscheid van huis en haard, waarvan zij wel nim mer iets dacht terug te zien, had het jonge meisje aan den vogel ge dacht, die anders den hongerdood zou sterven. Ze had het kooitje ge dragen naar Esschen, tot waar ze was geloopen en nu fladderde het dier achter de tralies in het benauwde hokje. Naar Esschen hadden ze allen hun goed getorst, de vrouwen wat er aan lijfgoed was mee te nemen, de man nen de kinderen. Volgende treinen brachten nog steeds meer vluchtelingen aan. In de Effectenbeurs spraken wij Hollanders, die uit Antwerpen ge vlucht waren. Woensdagochtend 8 A 9 uur waren zij vertrokken, te midden van den ontzettende regen van kogels, shrapnels enz. Het Zuid stond toen in brand. De huizen werden van uit de Zeppelins met petroleum bespoten en daarna liet men er vuurballen op vallen, zoodat ze in minder dan geen tijd in brand stonden. Het groote statiOD, waarin de menschen op de treinen wachtten, schudde op zijn grondvesten, zóó hevig was het; kanongebulder. Vóór het station nam in den loop van den morgen de belangstelling, voor de nog komende vluchtelingen toe. Bereden politie hield den door gang vrij. Uit verschillende plaatsen komen de berichten van de aankomst van Belgische vluchtelingen. Zoo uit Schiedam, waar er weder 100 aankwamen, te Nijmegen 150, te Almelo evenzooveel, te Bergen op Zoom, vanwaar zij weder verder het land ingaan, kwamen er Woeüsdag 2500, Donderdag echter minstens een 10.000 aan. En Vrijdag hield de stroom nog maar steeds aan. Te Maastricht zyn er thans nog 200. Te Alkmaar kwamen er Vrijdag ook reeds 300 aan. Te Breda kwamen er Vrijdagmor gen weder 470. In totaal zijn er daar thans ongeveer 8000. Te Den Bosch kwamen er Donder dagavond en Vrijdagmorgen onge veer '1000. Ook te Rotterdam komen er nog steeds meer aan. Vandaar vertrokken er. reeds weder lf 9 naar Ede. Vlij' dagmiddag kwamen er weer een 2500 aan. Hiervan zijn er 1100 reeds ver' der doorgegaan. In hoofdzaak naar Groningen, en 800 naar Arnhem. Naar van verschillende zijden ont vangen bericht van de leden van de Goraité's moeten zich- reeds een half m i 11 i o e n vluchtelingen in ons land bevinden. De Correspondent van de „N. Rott. Crt." schrijft uit Amsterdam: „Belgiè zal nooit vergeten, wat Nederland dezen tijd doetzeide mi) gisteravond een Belgisch collega, en hij wendde zich even af van dien eindeloozen stoet van uitgeputte, van alles beroofde landgenooten, die langs ons heen trok, de gastvrije stad tege moet. Zijn gemoed schoot vol. En ik dacht terug aan oen ander oogenblik, nu vier jaar geleden, op ditzelfde perron, toen ik mij eveneens in zijn gezelschap bevond. Toen hadden wij óók Belgisch bezoek: Koning Albert en Koningin Elizabeth. Nög zie ik hem voor mij dien grooten, forschen jongeman met het trouwhartige ge laat en daarnaast de kleine Koningin, tenger en teeder als fijn porcelein en van even brooze liefelijkheid. Doodstil was het op het perron, toen de extra-trein met de honderden ellendige vluchtelingen uit het land van Koning Albert en Koningin Eli zabeth het Centraal-station binnen reed; doodstil bleef het ook, toen de schamele, sombere stoet zich in be weging zette naar buiten. Alleen het loome geschuifel van de vermoeide voeten en voetjes och wat waren er een kinderen bij! - weerklonk, en dan telkens kort en helder de aan wijzingen der begeleiders. De vrouwen sleepten zich voort; deoogendik van 't huilen. En een paar arme zielen God weet waar hun mannen zijn 1 - barstten opnieuw in tranen uit. Zacht troostten de dames van het comité. Alles zal terecht komen! weg te voeren en inmiddels wordt de vrachtgoederenloods van de H. IJ. S. M. met matrassen en kussens in gericht door het Roode Kruis voor een geheelen trein met gewonde soldaten van om Antwerpen heen. Gisteren zond de militaire overheid 10000 brooden, vandaag weer; en wat al dat volk schrokkig aanvalt op die boterhammen, want daar waar ze vandaan komen, was immers alle voedsel lang op. Ook zag ik een me nage-wagen, waarvan de soldaten dikke soep uitschepten voor de hon gerige menschen. Uit Rooseudaal seint men aan het „Handelsblad" Roosendaal was Vrijdagmorgen in de grootste verontwaardiging over het optreden van den onder-inspecteur der Staatsspoor uit Utrecht, die, des avonds aankomende, er op stond, dat al de duizenden vluchtelingen van het perron werden gedreven en ver volgens door den ingang terugkwa men; alleen diegenen zouden worden medegenomen, die van kaartjes voor zien waren. Daardoor ontstond een vreeselyke paniek. Slechts het ener giek optreden van den burgemeester vau Roosendaal, die zich onmiddellijk bjj den Minister beklaagde, en de hevige oppositie der militaire auto riteiten deden eindelijk deze order intrekken, maar de klacht van de directie der Staatsspoor, dat zij op deze treinen zooveel geld verliest, vindt hier thans onder de autoriteiten, die dag en nacht met de grootste opoffering werken, onverdeelde af keuring. Te Bergen-op-Zoom, alwaar ook de Bisschop van Mechelen, Kardinaal Mercier, moet zijn aangekomen, werd door eenige meer gegoede vluchte lingen eene collecte onder elkaar gehouden voor ons steuncomité. Des avonds kon men reeds f 500 afdragen. Esn klinkende waardeering. Onder dagteekening van 8 October ontving mr. Th. Stuart, President van het Nederlandsche Comité tot Steun van Belgische en andere slacht offers te Amsterdam het volgende schrijven „Mijnheer. Zwaar is de last, welke aan Tle Nederlanders door dezen „verschrikkelijken" oorlog is opgelegd. De zorg voor de onschul dige en hulpelooze vluchtelingen uit België is een menschlievende taak, in' welker uitvoering ik van ganscher harte met u mede voel, Wilt u mijne bijdrage van f 1000 tot steun voor dit werk aannemen. Hoogachtend, Henri v. Dyke, Ame kaansch gezant." Vrijdag morgen en -middag kwa men er te Amsterdam ook weder 270 vluchtelingen aan. Ook deze zijn weer op liefderijke wijze in de nieuwe Effectenbeurs ge bracht en daarna per auto eu extra tram naar hun tijdelijke verblijfplaat sen vervoerd. De meesten zijn gister ochtend uit Antwerpen gevlucht. Er ging een verhaal onder de vluch telingen, dat er een groot aantal weeskinderen bij het oversteken van de Schelde was verdronken, doordat een gedeelte van de brug werd opge blazen. Roosendaal, 9 October. Eindeloos trekt de uittocht voort door ons land, den ganschen nacht, den heelen dag komen de menschen hier steeds nog door aan. Het is overweldigend, om den moed erbij te verliezen. Dat ge drang, die verwarring, waar haast geen schot meer in komt, overal in en aan dit groote station. Menschen bezwijmen er, krijgen er toevallen, de zieken schijnen het wel haast te besterven, op de zakken met geredde bullen uitgestrekt. De dijken en bergen bagage strekken zich steeds langer uit, hoopen zich hooger en hooger op. Er is geen materiaal om dat alles Antwerpen. Aan de N. Rott. Ct. werd Donderdags avond uit Bergen op Zoom gemeld Ik ben juist met een auto uit Ant werpen terug. Het is er een vreese- lijke toestand. Vannacht om 12 uur de beschieting van de stad be gonnen. Dadelijk ontstond erop verschillende plaatsen brand. Heel den nacht regende het projec tielen, soms meer dan twintig inde minuut. De bevolking vluchtte in de kelders. Maar toch werden velen verrast en verscheiden werden er gedood of ge wond. Hun aantal is bij benadering niet op te geven. Bij het station Zuid werden vele huizen geheel vernield. Het hippodroom is afgebrand. Het gerechtsgebouw en het museum zijn zwaar beschadigd. Bij tienduizenden verlieten de men schen de stad, meest in de richting van ons land. En aldoor zag men door de stad gewonde Belgische en Engelsche soldaten vervoeren. Vanochtend kwamen nieuwe Engel sche troepen uit Oostende, over Gent en Sint Nikolaas, in Antwerpen. Zij gingen aanstonds de voornaamste stellingen buiten de stad bezetten. Ook werd er aldoor Engelsch en Fransch geschut aangevoerd. De bin nenste fortenlinie zal, gelijk een pro clamatie zegt, tot het uiterste worden verdedigd. Buiten Antwerpen, op den weg in de richting van Nederland, was het een uittocht van menschen, heele karavanen, tienduizenden menschen bewogen er zich op voort. Het plotseling met groote kracht aangepakte beleg van Antwerpen en de woedende pogingen der Duitschers om de Schelde over te trekken en daardoor de verbindingen tusscben de Belgische zeekust en de belegerde vesting af te snijden, hebben hier den oorlogstoestand ineens zeer acuut gemaakt en doen een zeer snelle op; lossing verwachten. Omtrent de gevechten op de Schelde- linie bü Scboonaerde verluidt alleen, dat er met verbittering gevochten wordt. Een vooruitgeschoven patroelje werd gisteren tot bij Wetteren gezien en daar door de Belgen vernietigd Aalst schijnt nog maar zwak door de Duitschers bezet te zijn. Te Schoonaerde is de groote che mische fabriek door de Belgen wegens strategische redenen in de asch gelegd. Te Gent is de stemming natuurlijk zeer opgewonden. Het is nog steeds de Nethe-linie, die het tooneel van den strijd is. Waelhem is Vrijdag in den loop van den namiddag verlaten, nadat de bevelhebber het fort in de lucht had laten springen. Van de 600 man garnizoen, kwamen er 450 terug. Voor Wavre-8t.-Katherina zijn deze cijfers 300 op de 350 man garnizoen. Koningshoyckt is eveneens Vrijdag middag om één uur verlaten, nadat groote Duitsche kanonnen de koepel vernield haddenhet overschot is onbruikbaar. Het garnizoen heeft zich terug kunnen trekken. Aan een telegram van Donderdag, door het N. v. d. D. ontvangen ont- leonen wij nog „Het is deu "Eagelsohen ernst Ant werpen te behouden. In de binnenste fortenlinie werd het zware scheeps geschut opgesteld en van daar uit een onafgebroken bombardement op de Duitsche stellingen begonnen. Het oppercommando over de troepen werd iu Engelsche handen gegeven en Belgen en Britten streden gezamen lijk tegen een over machtigen vijand. Was aanvankelijk alleen de aanval door de Duitschers gedaan op de bres in de fortenlinie, Maandag werd die met groote hevigheid met flankuit breiding ondernomen op de overgan gen over de Nethe bij Lier en op de forten bij Puers. Oorspronkelijk wisten de Duitschers door te breken tusscben Boom en Puers, doch de Engelsche versterkingen, welke over Rupel- monde snel oprukten, kwamen hun strijdmakkers te hulp en bloedig werd den aanval afgeslagen, waarbij de bajonet de beslissing bracht en hon derden en honderden vielen. De Belgen hadden alle bruggen over de Nethe en de Rupel 'opgeblazen, maar toen Dinsdag de Duitschers Lier en Puers weer met ongewone heftigheid, aan vielen, konden de ver dedigers niet voorkomen, dat de Duitschers bij Boom over do Nethe en de Rupel wisten te komen. Onder dekking van een vreeselijk geschut vuur zwommen Duitsche pontonniers de Nethe over, het werk vau twee- kanten aanvattendzoo slaagden de Duitschers er in, een pontonbrug te slaan, waarover ze hun mannen en hun zwaar geschut konden transpor teeren. Terwijl de aanvallen op Lier en Puers onverflauwd doorgingen en nog doorgaan, werd het zware bele geringsgeschut opgesteld en het bom- )ardement aangekondigd. „Om twaalf uur Woensdagnacht werd de bedreiging uitgevoerd. De geheele plattelandsbevolking uit den sector noordelijk van de Nethe vluchtte naar Antwerpen, dat men veilig dacht. Duizenden stadsbewoners vluchtten aan de andere zijde er uit, naar ons land, maar de stad bleef overvuld met menschen. Toen het bombardement begon, is de bevolking, die bevend afwachtte, uit de stad of in de kelders gevlucht. De treinen konden zou gauw niet weg, want de Zuid-statie was al gauw in brand geschoten en ook van de Midden-statie vertrokken geen trei nen meer. Alleen door het Land vau js, naar Esschen en Roosendaal kon men gaan, doch er was gebrek aan materieel gekomen, daar alles voor troepenbewegingen werd ge bruikt. Een artillerie-duel ontstond. De Engelsche snelYuurkanonnen sloegen regelmatig hun vier achtereenvol gende slagen uit de tweede linie en bij Boom antwoordde hot Duitsche snelvuurgeschut met vijf snelle sla gen. De Duitsche granaten sloegen in het zuidelijk gedeelte van de stad en vooral ook in 't voorstadje Berchem en het Zurenborgwijk. Die gedeelten leden erg. Telkens kwam fluitend een granaat er op af en dan sprong met een helschen klap het moord werktuig uiteen. Of er veel dooden vielen, of de schade groot was, of de gebouwen met de rood-witte vlag gen gespaard bleven, weet ik niet. Was tot één uur 's nachts slechts het zuidelijk gedeelte van de stad geteisterd, daarna vlogen de granaten ook over het oostelijk en noordoos telijk deel van Antwerpen. Het vér- dragende geschut slingerde zijn doo- delljke projectielen zelfs tot over de stad. Er stond in het noordoostelijk deel een trein klaar, die spoorweg personeel, als de nood drong, naar Nederland zou voeren. Die trein zou 's nachts om één uur reeds vertrek ken, maai' pas na drieén durfde men de reis ondernemen, en de reizigers hoorden twee uur lang het angst aanjagende geluid van de projectiolen om en over zich heen. Om acht uur kwam die trein in Roosendaal aan en de menschen go- loofden een hel te ziju ontvlucht. De enorme troepenmassa's der Duitschers schynen alles er op gezet te hebben Antwerpen in hun bezit te krijgen. De Belgen en de Britten zetten er eveneens alles op, om de stad te behouden. Men strijdt met ongekende dapper heid, zonder aan wijken te denken. En het feit-, dat de Britten bij de verdediging van de vesting de leiding hébben en steeds versterkingen aan voeren, wijst er op, dat Engeland tot het laatste zal trachten, niet „liet pistool op de borst" te krijgen." Belgische soldaten geïnterneerd Te Breda zijn Donderdagavond 40 Belgische soldaten aangebracht welke, terwijl zij op verkenning waren, tot over onze grens gedwaald waren. Zij worden Daar Gaasterland overge bracht. Te Eindhoven arriveerden Woens dagavond een troep Belgische vrij willigers ter sterkte van 105 man. Deze hadden reeds 15 dagen in bet Noorden van Belgie rondgezworven en werden Dinsdag, vroeg in den morgen opgejaagd door 2000 Duitsche wielrijders. Al vechtende trokken zij toen achteruit en wisten zij zich een tijdlang in het bosch van Hamont te verbergen. Van daar uit weken zij naar Hollaudsch ge bied waar zij door de sterke grens wacht ontwapend werden. Uit hunne verhalen blijkt dat de Duitschers van plan, en ook reeds bezig zijn, Noord Belgie tot aan onze grenzen schoon te vegen. De ontwapende afdeeling werd naar Gaasterland overgebracht. Roosendaal, 9 Oct. Er is heden een geheel Belgisch bataljon over de grens gekomen bij Putten geïnterneerd. Londen, 9 October. De „Daily Tele- graph" verneemt d.d. Woensdag uit Belgie het volgende: Woensdag zijn de Duitschers er in geslaagd de Schelde over te komen. Dit gelukte hun onder dekking van den mist, nadat tevoren reeds tal van pogingen waren afgeslagen. De overgang van de rivier was gefor ceerd op een punt tusschen Schoon aerde en Eegenem. Het is thans duidelijk, dat de Duitschers de laatste dagen groote versterkingen uit de richting van Brussel hadden opge voerd. In alle vorige en mislukte pogingen om over de rivier te komen, was van Duitschen kant uit sluitend gevochten met mannen van den landstorm en een zeker aantal marine-troepen. Zoodra bekend werd, dat de Duit schers over de rivier waren, ontboden de Belgen versterkingen om hen tegen te houden onder dekking van batte rijen, die de voornaamste stellingen van den vijand aan den overkant beschoten. Verder in den rug stond een geheele divisie van het Belgische leger. Om half twee in den middag was men langs de geheele linie In een verwoeden slag gewikkeld, waarin de mitrailleurs een voorname rol speelden. Na verscheidene uren van verwoed vechten, liet de vijand van uit het zuiden krachtige versterkingen aan rukken, wierp groote afdeelingen in fanterie over de pontonbrug en hoe wel er velen door de mitrailleurs weiden neergemaaid, slaagden tal rijke groepen er in over de rivier te komen en huizen van Berlaere te bezettenen van deze gunstig ge legen punten onderhielden zij een bijna vernietigend geweervuur op de Belgische infanterie. Een batterij slaagde er echter in den overtocht te forceeren. Zij werd snej opgesteld en opende een krach tig vuur op het door de Belgen ten oosten van Berlaere bezette gebied. Op het oogenblik, dat dit telegram werd verzonden, duurde de slag nog voort. Ofschoon zij nog geen groote macht over de Schelde hebben kunnen zetten, rukken de Duitschers blijk baar vastbesloten op met het doel Antwerpen van het zuidwesten te naderen. Duitsche berichten. Berlijn, 9 Oct. (C'orr. E.) De onein dig lange slag in Frankrijk heeft haar culmina tie-punt bereikt. Het Fransche leger komt steeds meer aan het wan kelen. Do Engelsche bladen zijn van meening, dat de beslissing in de eerste dagen moet vallen en roemen het in do Duitschers, dat ze met een onvergelijkelijke hardnekkigheid, waarvan men zich geen voorstelling kan maken, voorwaarts dringen. Joodschc officieren In het Duitsche leger. Zooala men woet, worden lii de meeste staten van Dultschland, spe ciaal in Pruisen, Joden in vredestijd stelmutig uit den officiersrang ge weerd. Dat hun echter niet ontbreekt aan de voor een officier vereischte hoedanigheden, blijkt wel uit het feit, dat tijdons den oorlog tot begin Oc- tobeik reeds 150 Israölieten uit den troep tot officier werden bevorderd. Volgens de Norddeutsche Ailg. Ztg. hebben de Duitschers totnogtoe aan Bolgische en Fransche steden oorlogs schattingen ten bedrage van 271.5 inillioen francs opgelegd. Hiervan is totuutoe echter slechts een kleinge- deelte opgebracht. Brussel hoeft b.v. van de 200 millioèn nog maar 30 millioen betaald. De Duitsche oorlogsleaning. Berlijn, 8 October. (Wolff.) Decon- tante betalingen op de oorlogsleening hebben hedenochtend de som van 2420 millioen mark bereikt, d. i. 54.26 procent van de som waarvoor is in geschreven en 686 mihoen mark of 14.26 procent méér dan op 5 October moest betaald worden. Er kan aan- jenomen worden dat dit de grootste betaling is, die ooit door een volk iu zoo korten tijd is gedaan. Iu de Duitsche bladen vinden wu als staaltje van hetgeen er zooal in het hoofdkwartier van hot Duitsche leger omgaat, meedegedeeld, dataldaar zoo ongeveer 9000 telegrammen per dag vorwerkt worden, en dat deze reusachtige arbeid met de meeste kalmte en regelmaat gedaan wordt. De afdeeling telegrafie van het groote hoofdkwartier heeft tot taak de ver binding met alle legercorpsen te onderhouden. Voor Berlijn iseen recht-, streeksehc lijn aangelegd omdat via deze stad de relatie wordt onder houden met die plaatsen, waar men zelf geen contact mee heeft. Het Duitsche grosta hoofdkwartier. Berlijn, 8 Octobor. (Van Duitsche zijde.) Het groote Duitsche hoofd kwartier bevindt zich thans, nadat het eerst in Koblenz en daarna in Luxemburg gevestigd was, in een Fransche stad op 50 kilometer achter het front. De dagelijksche koerier- dienst brengt de stukken van Berlijn iu drie dagen over Keulen en Luxem burg naar het hoofdkwartier heen en terug. De getorpedeerde Duitsche torpedoboot. Berlijn, 8 October. Volgens de avondbladen is Dinsdagmiddag de torpedoboot S 116, bij den voorpos- tendienst in do Noordzee, door een torpedoschot van een Engelsche duik boot verloren gegaan. Bijna de geheele bemanning is gered. (De S 116 behoorde tot do zos torpedobooten, gebouwd in 1902/3, van 420 ton water verplaatsing, loo pende 26 m(jl, met een bemanning van 56 tot 60 koppen. Van deze zijn er, volgens een ander telegram dat wij uit Berlijn ontvangen, negen ver dronken. Dit telegram zegt ook, dat deze torpedoboot roods, wegens ouder dom, buiten dienst gesteld was ge weest. - Red.)

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1914 | | pagina 1