HELDERSCHE COURANT
No. 4386
ZATERDAG 7 NOVEMBER 1914
42e JAARGANG
Stelling van DEN HELDER.
Ontspannings-avonden in de eerste helft van November.
Zondag 8
Maandag 9
Dinsdag 10
Dirks Admiraal
Oost-Batterij
Blnnenhav. 87
Dirks Admiraal
Oost-Batterij
>t Stafm.
Zangk. „Ons Doel"
Ensemble Jaoger
Muziekgezelschap „Winnubst"
Lezing-Van der Leo
Lezing met lichtb.-Van Dam
8-9'/» u. Zoo moge), ook afd. Landv
8u. Blnnenli. 2, Zolder Marinewerf.
8 u. Zoo mogelijk ook afd. Landvak.
Op pagina 4 van dit blad zijn
opgenomen
1. Gemeenteraad van den Helder.
2. Voetbal.
3. Feuilleton, enz.
DE OORLOG.
De algemeene toestand.
Sedert Woensdag lieeft de toestand
geen wijziging van beteekenis onder
gaan. Alleen kan een gebeurtenis
van belang worden genoemd, dat de
Russen er in zijn geslaagd den strijd
weer op Oost-Pruissisch gebied over
te brengen. Er wordt gevochten in
den omtrek van Wirballsn en Bialla
is door de Russen bezet.
Dat de bondgenooteu ten Oosten
van Nieuwpoort eeuige vorderingen
hebben gemaakt, was ons reeds in
het Duitsche communiqué van Woens
dag aangekondigd in dien vorm, dat
de Duitschers daar een aanval had
den afgeslagen. Wij hebben er al
eens meer opmerkzaam op gemaakt,
dat hetgeen aan de eene zijde een
afgeslagen aanval heet, van den
anderen anderen kant gewoonlyk een
geringere vordering wordt genoemd
en waarschijnlijk evenzeer het een
als het ander is. Uit de korte offl-
cieele berichten kan men gewoonlijk
den aard van al die aanvallen, welke
de Duitschors dagelijks blijven onder
nemen, niet opmaken. Het is niet
duidelijk of zij dienen om den vijand
bezig te houden of af te leiden van
het punt waar de hoofdaanval op
gericht is of zal worden, dan wel
of zij een inleiding vormen 'tot een
ernstige poging om door het front
heen te breken. Dat zulks bij de
Yserline beproefd en mislukt is, mag
men wel met zekerheid aannémen.
Eveneens krijgt men uit de berich
ten sterk den indruik, dat dc'Duit
schers nu ten Noorden van Atrecht
(Arras) trachten te bereiken, wat hun
bij de Yser is mislukt. Hun doel
schijnt tntusschen niet zoozeer Parijs
dan voorloopig de zeekust met Calais
te blijven. De Russen willen zij blijk
baar aan de Wartalinie het hoofd
bieden en men zou zeggen, dat er
voor de Duitschers nu meer dan ooit
veel aan gelegen is, om in het Westen
een overwinning van beteekenis te
behalen. Want de Rus, die blijkbaar
zijn strijdkrachten uit alle oorden van
het onmetelijk Tsarenrijk heeft ver
zameld, dreigt gevaarlijk te worden
en zal dat zonder twijfel worden,
als ook de Wartalinie den opmarsch
van zijn ongetelde legerscharen niet
kan stuiten.
Duitsch legerbericht.
Berlijn, 5 Nov. (Officieel). Uit het
groote hoofdkwartier wordt gemeld:
Gisteren deden do Belgen, onder
steund door de Engelschen en Fran-
schen, een heftigen uitval over Nieuw
poort tusschen de zee en het inun-
datiegebied. Zij werden zonder moeite
teruggeslagen.
Bij Yperen en zuidwestelijk vhn
Rijssel, evenals zuidelijk van Berry-
au-bac, in de Argonnen en in de Vo
gezen maakten onze aanvallen vor
deringen.
Een Duitsch vliegtuig werpt
bommen in Engeland.
Keulen, 5 Nov. De „Köln. Ztg."
deelt mede dat een Duitsch vlieg
tuig der in Noord-Frankrijk staande
troepen over het Kanaal is gevlogen
en ten Noorden van Dover twee bom
men heeft geworpen.
Na een tocht van 5£ uur is het
vliegtuig behouden bij de troepen
teruggekeerd.
In België en Frankrijk.
Parijs, 5 Nov. (Communiqué van
3 uur.) Op onzen linkervleugel hebben
de troepen der geallieerden eenig
terrein gewonnen ten oosten van
Nieuwpoort en op de rechteroever
van de User.
Gisteren hebben de Duitschers
wederom aanvallen gedaan, hoewel
minder hevig, op een aantal punten
van Dixmuiden af tot aan de Lys.
De Fransch-Engelsche linies zijn
nergens achter uitgeweken en onze
troepen, die tot het oflensief zijn
overgegaan zijn in verschillende rich
tingen aanmerkelijk vooruitgekomen.
In de streek van Roye nebben wy
ons gehandhaafd in Quesnoy en San-
terve en zijn wij merkbaar vooruit
gegaan in de richting van Audecby.
Aan het centrum zijn de Duitschers
weder krachtdadiger opgetreden, voor
al met hun artillerie. De aanvallen
op verschillende punten van ons front
zijn ten slotte afgeslagen na een ge
vecht, dat den ganschen dag geduurd
heeft.
Fransche berichten.
Parijs, B Nov. Het communiqué van
elf uur luidtGeen nieuws over de
operaties ten noorden vau de Lys.
Ten Noorden van Atrecht hebben
de Duitschers een krachtig offensief
ingezet, waardoor wij eerst eenige
loopgraven moesten ontruimen, welke
echter later weer door ons bezet
werden.
De Duitschers in Frankrijk en
België.
Parijs, 5 November. Officieel bericht
van 11 uur 's avonds:
Geen nieuwe berichten over de
krijgsverrichtingen ten noorden van
de Leie (Lys).
Een hevigen aanval hebben de
Duitschers ten noorden vau Arras
(Atrecht) ondernomen, waar eerst
eenige loopgraven moesten worden
ontruimd, doch daarna door ons zijn
heroverd.
In Argonne, in de streek van St.
Hubert, zijn alleaanvallen afgeslagen.
Fransche vliegers doodgevallen.
Parijs, 6 Nov. Twee Fransche
militaire vliegers vielen op een huis
bij Issy-les-Moulineaux én vonden
daarbij den dood.
Berlijn, 6 November. Over den
bomaanslag boven Engeland meldt
de „B. Z. am Mittag":
Luitenant Caspars en eerste luite
nant Ros zijn de eerste Duitsche offi
cieren die in dezen oorlog over het
Kanadl tusschen Calais en Dover zijn
gevlogen en hebben twee bommen
op een kustverdedigingswerk vlak ten
W. van Dover geworpen.
In West-België.
Uit Sluis wordt aan „De Tijd"
bericht
De strijd aan de Yser schijnt nog
steeds onbelist. Het kanon wordt nog
slechts af en toe gehoord, doch daar
tegenover staat, dat de vliegmachi
nes der geallieerden nu zelfs voort
durend tot aan de Hollandsche gren
zen komen vliegen en deze volgen
tot aan/de kust, om dan weer terug
te keeren. Waarschijnlijk dus om
de versterkingen Dudzeele-Zeebrugge
te verkennen. Het verkeer met Belgié
is van deze zijde af nog steeds ge
sloten, en aan de grenzen staan
kleine patrouilles, die ieder onher
roepelijk terugzenden. Vele nieuws
gierigen gaan nu op liet uiterste
puntje van de Hollandsche grenzen
staan, waar natuurlijk absoluut niets
te zien is. 't Is een zot gezicht:
zoo'n paar honderd menschen om
een Nederlandschen grenspaal heen,
waar vandaan niemand zich in zui-
delyke richting durft verwijderen.
De Saksische minister van
oorlog.
Berlijn, 4 Nov. De Saksische minis
ter van oorlog Von Carlowitz heeft
op het Fransche oorlogstei rein een
hartaandoeuing gekregen en moet
tot herstel met verlof naar Bad
Nauheim gaan.
Graaf Moltke.
Londen, 5 Nov. De „Times" ver
neemt uit Kopenhagen dat de toe
stand van graaf Moltke (den chef
van den Duitschen generalen staf)
nog zeer ernstig is.
Graaf Zech, de vroegere gouverneur
van Togo, is op het Noordwestelijk
ooriogstooneel gesneuveld: Van de
hoogere ambtenaren staan er moer
dan 50 pet. onder de wapenen.
Indische en Marokkaansche
troepen tegen de Duitschers.
Londen, 6 Nov. Men heeft hier een
treffend relaas ontvangen van een
gecombineerden aanval van Marok
kaansche en Indische troepen. Tegen
over het moorddadige vuur van den
vijand, pastten deze krijgers hun ge
liefkoosde taktiek toe en verborgen
zich in greppels en achter heggen
en andere voorwerpen, welke dekking
tegen zicht bieden. Na gedurende eeD
kwartier een heftig vuur te hebben
afgegeven, gingen de Duitschers, in
de meening den vijand te hebben
vernietigd, voorwaarts. Toen zij
echter genaderd waren tot honderd
meter, ontvingen zij overstelpend
geweer- en mitrailleurvuur, dat de
Duitsche afdeelingen decimeerde. De
geallieerden dreven den vijand daarop
voor zich uit en wierpen hem uit de
dorpen Hollebeeke en Messines (Mees-
sen), welke strategisch belangrijke
punten zyn. Tijdens deze tegenaan
val werd een Wurtembergsch batal
jon tegen de Lys geworpen en ont
kwam slechts den dood door ver
drinking of door zich over te geven.
Het gevecht duurde vijf uur. De
Duitsche verliezen worden geschat
op 3000 dooden en gewonden. De
bondgenooteu maakten bovendien
talrijke krijgsgevangenen, en verover
den zes kanonnen. Bovendien viel
een ambulance in hun handen.
De vijand werd zes mijlen terug-
De Duitsche aanval op de kust.
Wat de verandering in den aard
der gevechten der laatste dagen be
treft, zoo moet deze gezocht worden
in het feit, dat de Duitschers maat
regelen troffen om nieuwe formaties
in het veld te brengen. Deze zouden
dan bestemd zijn voor het Westelijk
oorlogsterrein, om te helpen by bet
nemen van Antwerpen, en om daarna
bewegingen langs de kust te
Na den val van Antwerpen werd
de troopenmacht, die de Engelschen
tegenover zich hadden, met den dag
sterker.
De tegenstand der troepen, die
voorbij hot Duitsche front by Bethune,
tot nu toe bijna uitsluitend uit cava
lerie bestonden, werd nu gesteund
door groote afdeelingen infanterie en
artillerie met zwaar geschut.
Dit ging zoo tot 20 October.
Toen kwamen ook de reeds
noemdo Duitscho reservetroepen en
kon het offensief over de geheele lyn
beginnen. Van dion dag tot 25 Oct.
werden de gevechten moorddadig, en
de verliezen der Duitschers ontzettend.
Op Woensdag, 21 October, werden
de nieuwe Duitsche formaties ingezet
langs de geheele lijn. Aan onze rech
terzijde, ten zuiden van de Lys, werd
een aanval op Violaines afgeslagen.
In het Noorden werden wij terug
gedreven, doch heroverden spoedig
het terrein.
Nog verder noordwaarts namen de
Duitschers nog enkele punten in
het totaal hunner verliezen ten zuid
oosten van Armentiéres bedroeg on
geveer 6000.
Ten noorden van de Lys, in ons
centrum, werd hevig gevochten by
La Gheir, welk dorp eerst door den
vijand genomen, en toen door ons
heroverd werd.
De Duitsche verliezen waren hier
grootmet den grootsten moed
kwamen zy telkenmale in zwermen
opzetten, om door ons vuur neer
gelegd te worden. Van een enkel
bataljon, het 104e, vonden wij in
onze linies alleen alleen al 400 dooden.
Wij namen in den tegenaanval 130
gevangen, en ontzetten 40 der onzen,
die zich hadden moeten overgeven
bij hen was ook een artillerist, die
gevangen was in een dorp, tijdens
een waarneming.
De Engelsche gevangenen werden
uitstekend behandeld, door de Saksers,
die hen in kelders brachten, om hen
voor hot artillerievuur te beschutten.
Zes dagen van strijd.
Wy hebben reeds melding gemaakt
vau het jongste verslag van den
„ooggetuige" in het Britsch hoofd
kwartier, waarin deze o.a. mededee-
lingen doet over de verplaatsing van
de Britsche troepen uit de gevechts
linie aan de Aisne naar hetBelgische-
Fransche front. Zooals men weet,
vergelijkt deze ooggetuige de Britsche
beweging met die der Japanners
onder generaal Okoe bij Moekden,
maar de vergelyking gaat eenigszins
mank, in zooverre het aantal dei-
verplaatste troepen en den afgelegden
afstand betreft, waarbij echter in
het oog moet worden gehouden dat
de Britten, by het vervoer, ook van
auto's en spoorwegen konden gebruik
maken. De moeilijkheden van de
ondernomen beweging blijken uit de
volgende mededeelingen van den
ooggetuige.
Aan de Aisne lagen de linies op
sommige plaatsen geen 100 meter
van elkaar, en een verplaatsing kon
dus bij daglicht niet onopgemerkt
geschieden. In sommige loopgraven,
die onder enfileer-vuur waren, moes
ten do Engelschen den geheelen dag
dicht onder de dsvarsschotten zitten,
achter de aardhoopen, die hier en daar
dwars in de loopgraven liggen, ter
bescherming tegen flankvuur. Zelfs
waar dekking was, op de heuvel
glooiing beneden, kon men zich niet
bewegen, zonder oumiddelijk mitrail
leur- en artillerievuur uit te lokken.
Dc mannen deden 24 uur dienst in
de loopgraven, en brachten hun mid
dagmaal mede, want niemand kon
hén bij daglicht naderen, zelfs de ge
wonden konden niet weggehaald
worden.
Bij het invallen der duisternis begon
de terugtrekkende beweging; dat de
Duitschers hierbij maai- eenmaal
schoten, ligt aan het feit, dat de
Duitschers, gewend als zij waren aan
de geluiden van de ofiossïng in de
vuurlinie, niets vermoedden.
De Engelschen trokken zich voor
zichtig terug, om terstond door
Fransche troepen afgelost te worden
daarna daalden zij de steille helling
af, tot het riviertje, dat zy over de
herstelde bruggetjes moesten over
trokken; dit geheele terrein wordt
bestreken door vijandelyke batterijen,
ook de helling, die daarna beklom
men moest worden.
Daarna kwam de groote verplaatsing,
langs de verbindiugslino der gealli
eerden. De geheele manoeuvre ge-
schieddo zonder verliezen, en feitelijk
zonder eenig beletsel.
(H.blad.)
Aan de Yser.
Do „Gaulois" van Dinsdagochtend
beschrijft de vernietiging van een
Wurtembergsche brigade aan de Yser
als vólgt:
„Om twaalf uur 's middags waren
de Wurtembergers er in ontzagiyk
aantal in geslaagd onder bescherming
van hun artillerie de Yser met plan
ken over te steken. Na een week
vechtens was de rivier verstopt met
gezonken booten, boomstammen, iy-
ken en cadavers van paarden. De
vijand deed den overtocht over een
brug van lijken.
Onderwijl hadden de bondgenooten
een stelling meer naar achteren toe
ingenomeneenige regimenten bleven
eebter in stelling, om deze beweging
te dekken. Opgehoopt aan den linker
oever van de Yser, bereidde de vy-
andelyke infanterie zich op den aan
val voor.'Eenige hoofddeksels, -die
handig boven leege schansen gelegd
waren, trokken het vuur van de
Duitsche artillerie tot zich, die zyn
projectielen tegen dat doel verspilde.
Daarna rukten de Wurtembergers
vooruit. Zij waren verbaasd, toen zy
in plaats van manschappen niets dan
eenige hoofddeksels vonden. Maar op
dat oogenblik hoorde men in Weste
lijke richting een luid gerommel. Het
geluid werd gaandeweg duideiyker
en leek op het opkomen van een
getij. Plotseling barstte een stroom
schuimend water op de verbaasde
Duitschers los. Boomen en lijken
werden door den stroom meegevoerd,
die alles voor zich uit stuwde.
Uit de Duitsche linies kwamen
kreten van wöede en schrik. Het
was te laat. De stroom kwam aan
zetten en in oen paar oogenblikken
waren de Duitsche schansen vol wa
ter. De Wurtembergers vluchtten naar
hooger gelegen grond om buiten het
gebied van de overstrooming te ge
raken, maar van de hoogten over
stelpte de artillerie van de bondge
nooten hen met salvo's granaat
kartetsen. De vyand was gevangen
tusschen water en vuur. Zy, die aan
de verdrinking ontkwamen, vielen
door kogels of artillerie-projectielen.
Enkelen kwamen naar de linies van
de bondgenooten toe en ontsnapten
zoo aan den dood.
Zoo kwam de Wurtembergsche
brigade aan haar einde."
Bij Dixmuiden.
Uit een veldbrief van een redacteur
van het „Berliner Tageblatt" aau
zijn blad:
In galop gaat het verder
door het middelpunt van het vijan
delyke granaatkartetsvuur, steeds
weer honderden keeren het gruwe
lijke gerekte sissen van vy'audelijke
shrapnells boven onze hoofden, dat
ook de dapperste zenuwen schokt.
Rechts en links barsten de rook
wolkjes in de lucht, maar wij komen
er ook ditmaal doorheen. Spoedig
wordt het kalmer. Wy komen aan
het eerste kleine watertje, ongeveer
honderd meter voor het Yser-kanaal.
Hier beginnen onze loopgraven. Ketels
staan op kleine vuren, alles praat en
lacht. De vreeselljke arbeid van dien
dag in het vijandelijke artillerievuur
is byna geëindigd en spoedig zal de
nachtpauze bij de vy'andelijke artille
rie beginnen. Velen liggen doodeiyk
vermoeid te slapen. De zenuwen, door
al het schokkende nog meer ver
zwakt dan het lichaam, leunende
tegen den wand van de loopgraaf;
zwaar gaat hun ademhaling. Daar
ligt ook een arme kerel zacht te
steunen in een koortsachtigen slaap,
wien een granaatkartets het onder
lijf heeft opengescheurd. Niemand
mag terug. De weg achter ons is
onder het vuur van onze veldartille
rie. Hy moet wachten, misschien tot
morgen. Achter de brug ziet het er
vreeselyk uit. Donkere gedaanten,
losjes met jassen bedekt, een ver
stijfde gele hand met uitgespreide
vingers omhoog geheven, Engelschen,
Belgen, Franschen. Slechts zelden
een van de onzen. Hier hebben de
nachtelijke bestormiugen, de vreese-
lljbste van alle gevechten, plaatsge
vonden, waarby onze infanterie, bijna
verpletterd door het vijandelyke artil
lerievuur van de dyken, in drie gru
welijke nachten steeds weer naar
voren geworpen werd en over win
nares bleef.
Gisternacht had men dan het ka
naal in storm veroverd. Er zal te-
nauwernood eon plaats zijn op dit
bloedige, vier honderd kilometer lange
front, dat nu door heel Frankrijk
vau Belfort tot aan de zee loopt,
waar de verliezen zoo zwaar geweest
zijn. Graven links en rechts (hier
stierven den heldendood veertig man
decompagnie van hetregi
ment). „Hier ligt luitenant Clerick",
van het tweede Engelsche lansiers
regiment, of op een zeer, zeer broe
den grafheuvel: „Honderdtien Fran
schen en Belgen", daaroverheen door
elkaar en half vernield vreemde
wapenen, doorboorde helmen. O,
Vluanderen, wondermooi Vlaanderen,
nooit heeft een land zooveel bloed en
zooveel gruweiyks gezien."
Aanslag op het Duitsche
Hoofdkwartier.
Breda, 6 Nov. Een zooeven hier
aangekomen bewoner van een dorpje
vlak achter de slaglinie in Vlaande
ren bevestigt het verhaal van den
aanslag op den Duitschen keizer te
Thielt. Zondagmorgen op den weg
van Ingelmunster naar Thielt kwamen
hem vyf grijze auto's achterop. Zij
reden in volle vaart voorby, doch hij
had nog gelegenheid om te zien, dat
in de tweede auto de keizer gezeten
was. Hij herkende hem onmiddellijk,
daar hij hem meermalen o. a. te
Brussel, gezien had. Op de treeplan
ken van elke auto zaten aan weers-
zyden soldaten met het geweer in
de hand.
Dinsdagmiddag vertoefde onze zegs
man te Thielt, waar hij in het café
Araicitia vernam, dat de keizer Zon
dagmiddag gedurende een half uur
te Thielt was geweest, alwaar hy
troepen in oogenschouw had geno
men. Ongeveer 20 minuten na 's kei
zers vertrek, waren 6 vliegtuigen
aangevlogen. Zy hadden 15 bommen
in het stadje geworpen, waarvan er
vier óf vyf niet ontploften; de ont
plofte bommen hadden groote ver
nielende kracht. Eén ervan sloeg in
een huis vlak naast het Hötel de
1'Avenir, alwaar de Duitsche staf
gevestigd was. Dat huis werd zeer
zwaar beschadigd en van het Hötel
de 1'Avenir sloegen de pannen van
hét dak en sprongen alle ruiten. De
zich in het stafbureau bevindende
officieren kregen evenwel geen letsel.
Andere bommen vielen op huizen in
do Nieuwstraat en op de Markt en
richtten daar groote schade aan.
Het raadhuis heeft o.a. veelgeleden.
Ofschoon de bewoners, toen de
Duitsche soldaten op de vliegtuigen
begonnen te schieten, in de kelders
vluchtten, werden een 20-tal burgers,
waaronder een vrouw van den tram
controleur, zwaar gewond. Twee op
straat staande, soldaten werden ge
dood éen ervan was geheel vermor
zeld. Ook moeten enkele officieren
licht gewond zyn. Onmiddelyk daarna
werden de documenten in het staf
bureau verzameld en is de staf, waar
onder de hertog van Württemburg
zich moet hebben bevonden, met
automobielen vertrokken, vermoede
lijk naar Gent.
In Ingelmunster, Thielt en Cortrijk
waren zeer veel gewonde Duitschers
binnengekomen. Kloosters, scholen en
kerken, alle beschikbare ruimte was
er door ingenomen en onophoudeUjk
brachten Roode Kruis- en particuliere
auto's de gewonden aan. Vele treinen
met gewonden zijn- van de genoemde
stations vertrokken. Onze zegsman
meent ook goederenwagens vol met
dooden te hebben gezien, maar zeker
heid kou hij zich niet verschaffen,
daar de Duitschers in dit opzicht
zeer geheimzinnig waren.
Duitsche soldaten hadden in den
loop van de vorige week de spoor
wegen Brugge-Kortryk, Ingelmunster-
Thielt en Kortryk-Gent hersteld en
ook de door de Belgen verwoestte
brug over de Leie (Lys) by Grammeno
zou wel spoedig in orde zijn.
In de Vlaamsche dorpen achter de
slaglinie bevinden zich vele vluchte
lingen uit de streken, waar de strijd
woedt. Een hooggeplaatst inwoner
van Rousselaer (Roulers), die om
achtergebleven kostbare documenten
te redden zich naar zijn woonplaats
had gewaagd, ofschoon alle verkeer
van burgers in 'die streken streng
verboden is, zag onderweg, dat de
Duitschers overal in de velden achter
Rousselaere loopgraven aanleggen,
waarin machine-geweren opgesteld
worden.
Woensdagochtend was evenwel van
een terugdringen van de Duitschers
nog niets te bespeuren en het zware
kanongebulder, dat nu reeds sedert
vele dagen de lucht vervult, bleek
ook niet dichterby te komen. Tot
Thielt waren de bondgenooten op
Woensdag in geen geval doorge-
Teekenend is het, dat de Duitsche
soldaten onophoudeiyk vroegen, van
welk punt in den omtrek de Eifel-
toren te zien was. Zij meenden op
ten hoogste 15 K.M. afstond van
Parys te staan.
Onzen zegsman, die voor dringende
zaken in Nederland moest zyn, is
het gelukt vermomd in werkmans-
kleederec en langs binnenwegen
grootendeels te voet Nederland te
bereiken. In Brugge zag hy o.a. een
proclamatie, waarin het verbod was
afgekondigd naar Nederland te gaan.
Paspoorten werden geweigerd en alle
bruggen werden streng bewaakt. Hy
wachtte evenwel tot het donker was
en ging toon langs binnenwegen naar
de Nederlandsche grens.
Van Brugge af heeft hij geen
Duitsche soldaten gezien.
(„N. Rott. Ct.")
Antwerpen.
In ons nummer van Dinsdag heb
ben wij een bericht opgenomen, vol
gens hetwelk zich Vrijdag bij een
Antwerpsch dokter drie Duitsche
officieren zoudon hebben vervoegd
met verzoek om burgerkleeren, om
op deze wyze de Nederlandsche grens
over te komen. Ook zouden er, vol
gens dat bericht, dien dag 900 Duitsche
soldaten te Antwerpen op hetochtend-
appel ontbroken hebben.
Wij hebben reeds medegedeeld, dat
op de Kommandantur de juistheid
van dit bericht op de meest stellige
wijze was ontkend. De correspondent
van de N.R.Ct. te Antwerpen meldt
thans, dat generaal von Bodenhausen,
de commandant van Antwerpen, hem
verzocht heeft, het bericht nog na-
drukkelyk als een „het Duitsche le
ger en zyne officieren beleedigende
onwaarheid" tegen te spreken.
Breda, 4 November. Vertrek en aan
komst te Antwerpen leveren geen
moeilijkheden op. Verbazend talryk
zijn nog steeds de gevallen van dief
stal in de stod en den omtrek. Paarden
en vee, juweelen, grutterswaren en
kleeding, soms wel geheele inboedels,
worden vermist, natuurlyk hoofdza
kelijk uit huizen, welker bewoners
nog niet zyn teruggekeerd. Hoewel
de politie en de burgerwacht kenbaar
door banden om de arm, is versterkt
en zeer actief, is het voorkomen van
diefstal in onbewoonde huizen een
byna onmogeiyke taak. Als een dief
door de Duitschers gesnapt wordt,
maakt men korte wetten met hem.
Maandag is in Burgerhout nog een
dief doodgeschoten.
Volgens een bericht in de „Köln.
Zeit." heeft de Kamer van Koophan
del te Duisburg van bevoegde zyde
de mededeeling ontvangen, dat er op
het oogenblik noch technische noch
andere bezwaren zyn tegen de her
vatting der Rijnscheepvaart op Ant
werpen. Maar, uitvoer van goederen
uit die plaats is nog niet mogeiyk,
daar de geheele voorraad aldaar tij
delijk in beslag
Roozendaal, 6 November. De treinen
uit Antwerpen brengen vandaag weer
enorme massa's menschen terug met
pak en zak beladen. De treinen, die
ik hier om elf uur zag binnenkomen,
brachtten er zeker meer dan 100,
o.w. vele Duitschers, die reeds naar
Antwerpen teruggekeerd waren. Over
al hoorde ik zeggen, dat het daar
geheel niet meer veilig is. Een lid
van het burgercomité verzekerde mij,
dat deze nacht niet één Duitsch
officier in de stod geslapen heeft.
Allen hebben op de forten hun intrek
Er heerscht een buitengewone
zenuwachtigheid, welke duideiyk
merkbaar is onder de Duitschers. In
dolle vaart schieten allerwege mili
taire auto's heen en weer. Ook de
toon der soldaten tegenover de bevol
king is voelbaar verscherpt. Gisteren
werd bekend gemaakt dat wie
nog na negen uur 's avonds op
straat gevonden werd in de stedelijke
gevangenis opgesloten zou worden.
Ook aan de Loods werden de jon
gelieden van 18 tot 80 jaar aange
houden, die langs de Schelde de stod
wilden verlaten. Toch zyn er nog
velen naar Nederland gevlucht, die
thans in de grensdorpen ronddwalen.
Gisteren werden machinegeweren
geplaatst voor de ramen van de voor
gevels van het centraal-station.
Hedenochtend stonden er al drie.
De onderwyzers van gemeente
scholen, die in het buitenland verbiyf
houden en per telegram aan den heer
Poulet, Belgisch minister van Onder
wijs, gevraagd hadden of zy afgezet
zouden kunnen worden, indien zy
geen gevolg zouden geven aan de
uitnoodigiDg van het gemeentebestuur
om Maandag hun dienst te hervatten,
kregen ten antwoord: „Ne craignez
rien". Vrees niets. (Telegraaf.)
De Duitsche Kroonprins.
Het bericht, dat wy Donderdag
ontvingen van het persbureau Vaz.
Dias, te Amsterdam, betreffende het
sneuvelen van den Duitschen Kroon
prins, en dat wy onder alle voorbe
houd hebben opgenomen, is uit de
lucht gegrepen.
By kabinetsorder van den Duit
schen Keizer is als premie voor de
verovering van ieder vyandeiyk
machinegeweer een bedrag van 750
mark vastgesteld.
Op het Oostelijk ooriogstooneel.
Russisch legerbericht.
Petrograd, 5 Nov. (Officieel com
muniqué van den Grooten Generalen
Stof): Wy winnen nog voortdurend
terrein aan het front in Oost-Prui-
De Duitschors trekken langs hot
geheele front terug en hebben alleen
nog de versterkte stelling in de buurt
van Wergbolwo aan den linkeroever
van de Weichsel behouden.
Het Russische leger, dat zyn
krachtig offensief voortzet, vervolgt
den zich terugtrekkenden vijand.
De overtocht over do San wordt
door onze troepen met succes vol
bracht. De Oostenrykers trekken
terug.
Van hetDultsch-Russischetront.
St. Petersburg, 5 Nov. De generale
af deelt officieel mede
Wy blijven op het Oost-Pruisische
front vorderingen maken. De Duit
schers trekken op de geheele linie
terug en handhaven zich nog alleen
in hun versterkte stelling in de streek
van Wirballen (Wergboliwo).
Op den linkeroever van de Weich
sel zet het Russische leger zijn zege
vierend offensief voort en vervolgt
den aftrekkenden vijand.
De overtocht over de San wordt
door onze troepen met succes voort-
>zet.
De Oostenrijkers zyn thans, ook
in deze streek, in vollen aftocht.
Volgens een bericht uit St. Peters-
burg, in Zwitserland gepubliceerd,
komen op de lijst van officieren, die
in de gevechten aan de Weichsel
gesneuveld zyn, de namen voor van
ruim 200 officieren van één Kauka-
sische divisie. Daaronder waren twee
generaal-majoors en drie kolonels.
Londen, 6 November. Aan de „Daily
Chronicle" wordt uit Petersburg ge
seind
Een nieuwe gruwel van den oorlog
begint zich te doen golden: de be
vroren grond maakt het zoo goed als
onmogelijk kuillcn voor de gesneuvel
den te graven, en reeds zijn talrijke
lijken bij de jongste overstrooraingen
uit de ondiepe graven, waarin zij haas
tig ter aarde waren besteld, wegge
spoeld en overal heengedreven.
De dorpelingen maken er melding
van dat een ongewoon groot aantel
wolven zich dit jaar indeonmiddeiyke
nabijheid der dorpen vertoont, en
hebben de autoriteiten verzocht, op
het gevaarlyk gedierte jacht te laten
maken.
De DuitBchers lyden ontzettend
onder de koude, en vorderen overal
winterkleeren op. Herhaaldelijk geven
zich afdeelingen Duitschers over, die
van koude en honger bijna bezwijken,
en waarvan er velen kleeren en schoe
nen van gesneuvelde Russen dragen.
In de grensstad Kalisch, die thans
nog in handen der Duitschers is, heeft
majoor Preusker alle winkels leeg
doen halenr en alle huizen laten plun
deren. Van de 50.000 inwoners, welke
het stadje telde, zijn er nauwelijks
5000 gebleven; de rest is gevlucht.
Telegraaf.
Turkije en de geallieerden.
Londen, 5 November. Een bijzon
dere uitgavo van de I«onden Üazette
bevat de formeele oorlogsverklaring
aan Turkije.
Cyprus geannexeerd door
Engeland.
Londen, 5 Nov. (Reuter.) Officieel
wordt medegedeeld, dat Engeland het
eiland Cyprus (dat het feiteiyk reeds
lang in bezit had) heeft geannexeerd
OP ZEE.
De zeeslag bij de Chileensche
kust.
Omtrent de zeeslag by de Chileen
sche kust vinden wij nog eenige
byzonderheden in telegrammen uit
Valparaiso aau Engelsche bladen. Het
biykt dat het Duitsche eskader onder
bevel stond van admiraal Von Spee
(die in 't begin van dit jaar met de
Scharnhorst een bezoek heeft gebracht
aan verschillende Nederlandsch-Indi-
sche havens). Het gevecht is Zondag
geleverd, ongeveer een uur voor 't
vallen van den avond en geëindigd
toen 't donker was. Op de -Good
Hope werd een ontploffing waarge
nomen tusschen de beide schoorstee-
nen. De Monmouth zonk nadat er
verscheidene schoten waren afgevuurd
en trachtte zinkende nog een der
Duitsche kruisers te rammen. De
Duitsche admiraal dreikt er in een
telegram aan de Chileenseh autori
teiten zyn leedwezen over uit, dat het
wegens het stormachtige weer niet
doenlijk was booten itit te zetten om
opvarenden van de Monmouth te
redden. Men vermoedt dat de Glasgtow
en de Otranto slechts licht zyn be
schadigd. Beide schepen, hebben, even
als de Good Hope, van de duisternis
gebruik gemaakt om te vluchten.
Het gevecht heeft plaats gevonden
by het eiland Santo Maria, ter hoogte
van Coronel. De Gneisenatu, Scharn- 1
horst en N(lmberg, alle drie slechts
licht beschadigd zouden gisteren weer
van Valparaiso, waar ze waren binnen-
geloopen, zee kieizen. De Leipzig on
de Dresden zyn met vier bewapende
transportschepen buiten de haven
gebleven.
Men gelooft dat het Duitsche eska
der met behulp van de draadlooze
telegrafie geregeld nuttige Inlichtin
gen heeft ont^mgeo, wat met hot
Engelsche niet,het ypval Is geweest.
In een telegram uit Valparaiso aan
do „New York Herald" wordt hot
vermoeden uitgesproken, dat do Duit
sche schepen, van de kust uit door
spionnon gewaarschuwd, de Engel
sche schepen al opwachtten, toen
deze, na te Coronel kolen te bobben
ingenomen, de haven verlieten. Do
Engelsche schepen schynen niet eens
de gelegenheid te hebben gehad de
slagorde aan te nemen.
Volgens dezen berichtgever is de
Good Hope zwaar beschadigd op de
kust goloopen.
London, 6 November. Gisteren werd
uit New-York aan de „Times" ge
seind, dat volgens de berichten uit
Santiago geen Engelsch oorlogsschip
in- een Chileensche havon was aan
gekomen. (Volgens een bericht van
consulaire Araerikaansche zydoisde
Glasgow in een Chileensche haven
aangekomen. - Red.) en op do kust
ook geen wrak was gevonden. Het
eenige bericht dat het Engelsche ge
zantschap had ontvangen, was uit
Duitsche bron.
De Engelsche bladeD hopen, dat
nadere berichten een gunstiger voor
stolling voor de Engelschen zullen
geven.
De- correspondent van de „New
York Herald" te Valparaiso seint
nadere byzonderheden, volgens welke
de slag by woelige zee zou hebben
plaats gehad. De Duitschers openden
het vuur op 10 K.M. afstand en een
tydlang reikten de Engelsche kanon
nen niet ver genoeg. Toen de afstond
verminderde, hadden zij slechts weinig
treffers gehad en de verliezen onder
de Duitsche bemanning zouden slechts
een zestal ge wouden bedragen hebben.
Het vuur der Duitsche kanonniers
wordt door denzelfden correspondent
voortreffelyk genoemd, ofschoon nog
400 schoten op grooten afstond noo-
dig waren om de Eagelsche schepen
buiten gevecht te stellen.
Uit gesprekken met de aan wal
gekomen Duitsche zeeofficieren zou
het zyn gebleken, dat de Duitschers
wegens de grootero draagwijdte van
het geschut van do Scharnhorst en
de Gneisenau het vuur hadden ge
opend op zes myien afstand. Toen
de schepen elkaar op vier mylen ge
naderd waren, konden de Engelsche
schepen antwoorden, doch zij waren
reeds ernstig beschadigd.
De Duitschers verklaarden, dat de
Engelschen heldhaftig streden, doch
hun geschut zonder uitwerking was
tegen de overmacht aan groote, meer
moderne stukken van het Duitsche
smaldeel.
Ook de kleinere Duitsche kruisers
hadden de Engelsche schepen echter
op kranige wyze aangevallen. Een
van hen had de Mammouth zelfs den
genadeslag gegeven, toen dit schip,
reeds ontredderd en in vlammen, uog
trachtte te ontsnappen.
Een smaldeel van 8 Japansche
schepen maakte, naar men veronder
stelt, jacht op de Duitschers en toen de
Duitsche schepen hier (le Valparaiso)
hun voorraad aanvulden en de offi
cieren vertelden, dat zy een Engelsch
stoomschip zouden gaan opvangen,
was de meening veeleer dat zij zich
zouden haasten weg te komen om
de grootere Japansche vloot te ont-
wyken.
De Amerikaanscho bladen New York
Tribune, Sun, Evening post en Herald
geven wel toe, dat bet Duitscho
smaldeel over een overmacht aan
scheepsgeschut beschikte, doch zy
verheelen hun verbazing en teleur
stelling niet over do geringe schade,
die het Engelsche eskader heeft toe
gebracht. De Sun zegtHet schieten
van de Duitsche kanonniers was uit
muntend en dat van de Engelsche
matig en niet meer. Alle bladen zyn
het er over eens, dat de Duitschers
veel bekwaamheid en moed aan den
dag hebbon gelegd en een grooter
beleid getoond hebben bij het byeen-
brengen van hun schepou, voordat
de EDgelsche en Japansche smaldeelen
zich konden vereenigen.
Londen, 6 November. Do maritieme
medewerker van de „Times", acht
de Duitsche berichten, betreffende den
zeeslag in den Stillen Oceaan niet
zeer geloofwaardig.
Wat de beweriDg der Duitschers
betreft, dat hun kruiser, de „York"
op een hunner eigen mynen is ge-
loopen, bestaan er grondige redenen,
om te geloovon, dat het schip door
eon Engelsche duikboot in den grond
is geboord.
De afsluiting van da Noordzee.
Londen, 4 Nov. iReuter.) Telegram
men uit New-York doen zien, dat do
openbare meening in Amerika alge
meen van oordeel is, dat het besluit
van Engeland met betrekking tot de
Noordzee volkomen gerechtvaardigd
wordt door de omstondigdheden en
dat de maatregelen genomen om de
belangen der neutrale landen te be
schermen. aan de verwachtingen ten
.volle beantwoorden.
De correspondent van de „Dailly
Tölegraph" te New-York zegt dat
inen in Amerika alleen protesten
heeft te verwachten van de expor
teurs, die ondanks den oorlog meenden
te kunnen voortgaan met hun on-
wettigen handel met Duitschland. In
Amerikaanschen militaire en marine-
kringen verbaast men er zich over
dat Groot-Brittanniö niet eerder tot
zyn besluit gekomen is.
Beriyn, 5 Nov. De „Voaa. Zeltung"
Urengt In herinnering, dat Earl Lore-
burn, die gedurende oonlge jaren Lord
Chancelor was en eerst onlangs zijn
functie in het Engelsche ministerie
heeft nedergelegd, in een het vorige
jaar uitgegeven boek over particulier
eigendom in den zeeoorlog de voor
atellen om de geheele Noordzee van
Dover en Calais tot do Shettlanda-
eilanden en Bergen voor de handels-
scheepvaart te sluiten, voor eon be-