MELDERSCHE COURANT No. 4389 ZATERDAG 14 NOVEMBER 1914 42e JAARGANG Stelling van DEN HELDER. Ontspannings-avonden in de tweede helft van November. Erfpri ns I Lezing met Uchtb. dr. Minkema Emma Stafmuziek Parallelweg j Muziekgezelschap -Winnubst" Nautilus Starmuziek Huisduinen Lezing 8tumpUius Langosiraat I Lezing ds. Warnors, met voordrachten en muziek Op pagina 4 van dit blad zijn opgenomen: 1. De strijd in Z.W. België. 2. Ülxmuiden genomen. Het verbranden der dooden. 3. Feuilleton, enz. DE OORLOG. De algemeene toestand. Hardnekkig is de strijdt, die woedt om Yperen. Vooral bij Hollebecke en Langemarck, ten zuiden en ten noor den der stad, wordt hevig gevochten. Daar pogen de Duitschers met alle kracht tot een doorbreking van de vijandelijke linies te komen, maar de krachtige weerstand van de geallieer den heeft tot dusver een doorbreken belet. Bü Dixmuiden zijn de Duitschers iets vooruitgekomen, maar nog geen terugwijken van de Engelsch-Belgi- sche linie daar ia merkbaar. Van alle kanten worden verster kingen naar dit gedeelte van het oorlogsterrein'.'gezonden, -niet alleen uit alle Belgische garnizoensplaatsen, maar ook uit Duitschland. Want de verliezen, die zij lijden zijn reusch- achtig, al zijn de cijfers die de Engel- sche berichten geven klaarblijkelijk zeer overdreven. En ook aan de over zijde is het evenzoo. Van Belgische zijde worden eveneens zware verlies cijfers gegeven, en de Franschen en EDgelschen zijn er ook niet zonder kleerscheuren afgekomen. De cijfers echter, die de verschillende partijen over de verliezen van hunne tegen standers mededeelen zijn weinig betrouwbaar. De „Times" tracht te beoogen, dat de taktiek en de strategie van de Duit schers zeer voel te wenschen overlaat. Hel: blad haalt een meening van den ouden Moltke, den chef van den staf in 1870 aan, die eens gezegd zou hebben dat hij de Rijngrens met een kleine troepenmacht zou kunnen ver dedigen tegen elke legermacht, die daartegen zou kunnen oprukken, en dat in een oorlog tusschen Rusland en Frankrijk de hoofdmacht tegen de Russen moest worden afgezonden en een betrekkelijk klein leger aan den R\jn elke poging om Duitschland binnen te rukken, zou kunnen tegen gaan. De oude Moltke zou dan ook, naai de „Times" uiteenzet, nooit op het denkbeeld zijn gekomen, dat Duitsch land op twee fronten aangevallen, zijn leger in hot westen in stelling moest brengen van Zwitserland tot aan do Noordzee. Hij was een beslist tegenstander van de schending dei- Belgische neutraliteit, uit de overwe ging dat die Duitschland zou nood zaken in het westen den strijd te voeren tegen zulk een lang front, waardoor het minder krachten be schikbaar zou hebben voor den strijd in het oosten. De lijn Luxemburg Belfort was lang genoeg en sterk genoeg, om de Fransehen te beletten Duitschland binnen te vallen. Dit is niet ingezien door de Moltke van 1914, en dat wreekt zich nu, naar de „Times" meent. Want ter wijl de Duitsche strijdmacht in het westen nu strijden moet over een front van 500 K.M. en meer, staat in het oosten het Russische leger gereed het Duitsche Rijk binnen te rukken. Want al zijn de berichten van het oostelijk gevechtsveld gèring, toch is de „Times" overtuigd, dat de Rus sen, die in staat waren do Duitsche achterhoede in Polen en Galicie te noodzaken het Russiche gebied te ontruimen, thans in Silezië kunnen doordringen en weldra Breslau be dreigen. In hoeverre die voorspellingen juist zijn, zal weldra moeten blijken. Het eenige bericht uit het oostelijk ge bied is, dat de Duitsche cavalerie bij Kalisch een sterke Russische cavale- rieraachb terugdreef. Dit is natuurlijk niels daü een Russische verkenning, die door de beschermende cavalerie van do Duitsche achterhoede^ werd belet. Belaii'vi.jk is nog het bericht uit Zuid-Afi ',a ontvangen, dat De Wet verslagen en dus do opstand in de kern onderdrukt. Botha wien het wel zonderling te moede moet zijn, dat hij tegen zijn ouden wapenbroe der uit den Zuid-Afrikaanschen oor log moest optrekken, kreeg voe ding met De Wet's commando op 24 mijlen oostelijk van Winburg. In het gevecht dat daarop volgde werden 260 opstandelingen gevangen genomen, en twee lagers vernield. Het bleek, dat de commando's van Lukm en Brits niet tijdig ge noeg ter plaatse waren, maar dat Brand prachtig met Botha samen werkte, om de opstandelingen te vervolgen. Een commandant met veertig man, die door de troepen van De Wet gevangen genomen werden, zouden door Tobias Smuts bevrijd worden. Van de leiders der opstandelingen wordt alleen Chris Muller als gewond en gevangen ge nomen gemeld. Van de andere, en vooral van Zwarten Ctirlstiaan, is niets anders vernomen. „Hbld." Dg officieele legerberichten van 11 en 12 November. Van het westelijk oorlogsterrein is weer eens iets positiefs te vermelden, en wel dat de Duitschers Lixmuiden bezet hebben. Wel werd van Fransche zijde gemeld dat de buitenwijken nog in handen der geallieerden waren, maar een officieel bericht van elf uur '8 avonds meldt dat de Duitschers pogingen in het werk stelden om vanuit Dixmuiden over de Yser te komen. Dit laatste is hen niet ge lukt, waaruit dus blijkt dat de bond- genooten nog dicht genoeg bij de plaats staan, en dat de Duitsche aan val tot staan -gebracht is. Verder hebben de Duitschers getrach'tBéthune (in N.-Frankrijk) te bombardeeren, waarvoor zij hun kanonnen te Gri- venchy in stelling hebben gebracht. Evenals de Fransche en Engelsche vliegers laten 'de Duitschers zich ook niet onbetuigd. Bij een bezoek van president Poincaré en den minister van oorlog Millerand aan de hospita len te St. Pol, verscheen spoedig een Duitsche Taube boven de plaats, en wierp een bom. De schade wordt niet gemeld. Fransche vliegers ach tervolgden de Duitscher tot aan de vijandelijke linies. Officieele berichten van den 12en (van Fransche zijde) melden dat de geallieerden Lombartzyde (1 K.M. ten N. van Niouwpoort) hebben bezet, en dat de Bondgenooten zich overigens iu. al hunne stellingen hebben ge handhaafd. Een Duitsch officieel be richt daarentegen meldt dat de vijand welke tot Lombartzljde was opge trokken, tot over de Ysér is terug geslagen, en verder dat de Duitschers ten O. van Yperen vooruit gaan. Het is weer het oude liedje: Twee partijen welke beide winnen. Van het oostelijk oorlogstooneel kwamen slechts weinig belangrijke berichten in. Van Oostenrijksche zijde werd gemeld dat de bewegin gen der troepen volgens het vastge stelde plan werden uitgevoerd en dat de vijand dit niet kon belemme ren. Dit is zeer goed mogelijk indien hiermede de terugtrekkende beweging op het zuidelijke gedeelte van de linie Thorn KraEau wordt bedoeld. En daD is het zeer wel te gelooven dat de Russen dit, inplaats van te belemmeren, veroorzaakt hebben. De Russen zijn thans weder in het bezit van bijna geheel Galicië. Premysl wordt thans weer opnieuw belegerd, en het is te voorzien dat het niet ten tweede male ontzet zal kunnen worden. In het geheel heeft thans het middelste gedeelte van het Duit sche front in Polen 200 K.M. moeten wijken. Dit *ad tengevolge dat de vleugels moest n volgen en als zoo danig kan men de „vrijwillige" ont ruiming van Galicie ook opvatten. Deze verplaatsing heeft tengevolge gehad dat het verband tusschen de noordelijke en zuidelijke legers der Duitschers, zoo niet verloren is ge- 1, dan toch zeer zwak geworden is, en dat dit punt van de Oder-linie dan ook waarschijnlijk het aanvals doel van de Russen zal worden. Het zal hier, als de Duitsch-Oog- tenrijksche legers hunne stellingen hebben bereikt weder tot een min stens zoo hardnekkig gevecht komen als indertijd aan den Weichsel, tenzij het ontaard in een ondergrondschen oorlog als aan 't front in Frankrijk. Volgens een officieel bericht uit Berlijn, gedateerd op 12 November, is thans op het oostelijke oorlogs tooneel een beslissende slag begon nen. In Servie schijnt Oostenrijk kracht dadiger op te willen treden. Alles wat maar eenigszins beschikbaar was is opgeroepen en naar het front ge zonden. Een en ander met het ge volg dat de Serven eenige belangrijke stellingen hebben moeten ontruimen. Volgens Oostenrijksche berichten is het Servische leger *na het laatste gevecht in vollen aftocht. Van het Russisch-Turlcsche ge vechtsterrein komen dezelfde tegen strijdige berichten als altijd. De Rus sen vallen de Turken in hun gebied aan en verslaan hen, terwijl de Tur ken melden dat zij reeds gevorderd zijn tot de tweede verdedigingslinie der Russen. Verder geeft hetTurkscho bericht mededeelingen over de slechte moreel© toestand der Russen, hetgeen gemeld wordt door govangenon en Russen, wat nu niet direct zeer betrouwbare bronnen genoemd kun nen worden. Op de kust van Klein-Azië is Phokia door een Fransche kruiser en een torpedojager beschoten. Volgons bericht van Turksche zijde echter zonder gevolg. De opstand in Zuid-Afrika is nog niet tot een einde. Wel is echter merkbaar dat zij langzamerhand af neemt. De Engelsche regeering heeft thans een kennisgeving openbaar gemaakt waarin de opstandelingen aangemaand worden zich voor 21 Nov. over te geven. Zij kunnen dan naar hun huis terugkeeren. Deze bepaling geldt niet voor de aanvoerders. Op zee heeft zich ten tweede male het verschijnsel vertoond dat een Duitsche onderzeeër zich tot bij Dover heeft gewaagd. Het gevolg is geweest dat eon kleiïio Engelsche „tor pedo Gumboat," de „Niger" tot zinken is gebracht. Alle officieren en 37 man van de bemanning werden ge red. De Engelsche bladen maken melding van een kleine kruiser, welke onder Nederlandsche vlag in de nabij heid van de Niger gelegen heeft, en een enkel blad veronderstelde zelfe dat een mijn aau de ankerketting van de Niger was vastgemaakt. De mogelijkheid bestaat dat men c „Kortenaer", die voor Dover geanl heeft gelegen, voor het vijandelijke schip onder valscbe vlag heeft uit gemaakt. Op het Westelijk oorlogstooneel. De Duitschers In Frsnkrijk en België. Parijs, 12 November. Officieel be richt van 11 uur 's avonds In het noorden hebben wy ons in alle stellingen gehandhaafd. De vij and, die uit Dixmuiden door een naohtelijken aanval trachtte op te rukken, is teruggeslagen. Wij hebben het offensief tegen de troepen, die de Yser waren overgestoken, hervat en den vijand op alle punten terugge dreven, behalvo van een terrein van twee tot driehonderd meter lengte, dat hij nog op den linkeroever bezet houdt. In het centrum hebben wy oenig terrein gewonnen in de streek van Tracy le Val ten noordoosten van het bosch 1' Aiglc. In Argonne hebben zeer hevige aanvallen van de Duitschers niets op geleverd. Berlijn, 12 November. Volgens de „Lokal Anzeiger" worden de verlie zen der Belgen in de gevechten van gisteren op G000 dooden en 8000 gewonden geschat. De Belgische sol daten streden met ware doodsver achting de koning zelf, in de veld- uniform van een luitenant gekleed, stonden midden in de vuurlinie, en achter de gevechtslijn was koningin Elisabeth bezig met het organiseeren van de eerste hulp voor de gewonden. Van de beste Belgische regimenten no. 11 en 12 *is slecht een klein hoopje overgebleven. De verliezen aan officieren zijn ontzettend, er bleef koning Albert niets anders over dan de gapingen door Fransche luitenants te doen aanvullen. Louden, 12 November. De Engel sche officieele raededeeling bevestigt het hevige karakter van den strijd in Vlaanderen. Deze werd gekenmerkt door krachtige en veelvuldige aan vallen der Duitsche infanterie, die afgewisseld werden door even zoo hevige tegenaanvallen. Onze linie werd gehandhaafd, doch niet zonder aan- zienHjke verliezen, waartegenover nog heviger verliezen van den vijand staan. De sterkte der bondgenooten wordt aanhoudend door nieuwe troe pen op peil gehouden. Het middenpunt van de worsteling is Yperen geweest. De verdediging van die stad is een van de meest treffende episoden uit de geschiedenis van het leger geweest. Meer dan drie weken zijn de stellingen daar behou den onder een regen van granaten, die zoowel overdag als bij nacht bijna onophoudelijk voortduurde, en tegen de opvolgende aanvallen der vijande lijke infanterie, welke de een na den ander schipbreuk leed. Duitsche tegenspraak. Berlijn, 13 Nov. (W. B.). Naar aan leiding van de bewering in de Engel sche pers, dat aan boord van het Duitsche hospitaalschip „Ophelia" (onlangs door de Engelschen opge bracht) een groote hoeveelheid spring middelen zou zijn gevonden, wordt verklaard, dat dit laster is. Berlijn, 13 November. (Wolff.) Amb telijke mededeeling van hedenmorgen uit het groote hoofdkwartier: Aan het gedeelte van de Yser bij Nieuwpoort hebben onze mariniers den vijand zeer ernstige verliezen be rokkend en 700 Franschen gevangen genomen. Bij de goed vorderende aanvallen bij Yporen werden nog 1100 man krijgsgevangen gemaakt. Londen, 18 Nov. Aan de „Times" werd gisteren uit Noord-Frankrijk Volgens Duitsche officieren, die in handen der bondgenooten zijn ge vallen, stonden bij den aanvang van den grooten slag aan de Yser, ruw geschat, 500.000 man'tegenover ons. Deze officieren ramen de verliezen van den vijand op 90.000 man. Van een regiment mariniers van 1800 man waren slechts 80 overgebleven. De verliezen onder de officieren waren buitengewoon groot. Vijf generaals, zei men, waren gedood. Ik heb, zegt de correspondent, ge hoord van een Engelscb artillerie officier, die bij Yperen «heeft mede- gestreden, dat litj een groot aantal Duitsche granaten had gezien met den datum October 1914 op de lonten. Slechts vier op de vijf van deze granaten ontploften. Niet alleen is er schaarschte aan groote ammunitie bij de Duitschers, doch ook aan kleine ammunitie hebben zij gebrek. Op Duitsche lijken zijn stukken gevonden, waarin de mannen aangespoord wor den hun schietvoorraad te sparen. Slag aan de Yser. Londen, 13 November. De corres pondent van de „Daily News" in Noord- Oost-Frankryk,Tomlinson,seint dd. Donderdag: Na eerst alle aanleiding te hebben gegeven om te golooven, dat z(j de poging om langs de kust door te breken hadden prijsgegeven, kwamen de Duitschers Woensdag terug en deden een buitengewoon feilen en totaal onverwachten aanval om te bereiken, wat hun te voren niet was gelukt. Het is echter niet mogelijk uit te maken, of zij vanzins waren verder te rukken indien zij er in geslaagd mochten zijn do Engelsche linie te doorbreien, "dan wel 'of "zij slechts krachtige demonstratie hadden beproefd om een ander oogmerk te verbergen. Het is al meer gebeurd, dat de Duitschers een onverwachte, agressieve bedrijvigheid aan den dag legden, op een oogenblik dat zij in waarheid iets anders wilden onder nemen. In ieder geval mislukte Don derdag hun poging - indien het hun er om te doen is geweest ons te verpletteren al brachten z|j ons ook aanmerkelijke verliezen toe en wonnen zfj bij hun plotselinge, on verwachte poging terrein. Ten hoogste slaagden zfl er in zich voor dien dag een verademing teweeg te brengen van onze algemeene tegen aanvallen en den toenemenden druk op hun rechtervleugel. Als loon voor hun inspanning kregen z(j Dixmuiden, dat thans nog slechts een steenhoop is. Ik geloof dat dit reeds de zesde maal is dat de stad in andere han den overgaat. Wekenlang is zij bijna dagelijks gebombardeerd; het heeft nog een naam en een plaats op de kaart, maar dat is ook alles. Bij Yperen hadden de Britsche strijdkrachten opnieuw een uitbars ting te weerstahn van die Duitsche aanvalswoede, welke het speciale voorrecht van de Engolschen is, van Duitsche kant uit te lokken. De Duit schors overtroffen de Engelschen verre in getalsterkte. Volgens alle regelen van het oorlogsspel hadden wij uit de plaats verdreven moeten zjjn. Wij leden zware verliezen aan manschappen, doch behielden het terrein, ofschoon de felheid van den stormloop der Duitschers hen oen paar kilometers in westelijke rich ting deed winnen. Verder naar het zuiden hadden de Franschen het zwaar te verduren. Ik geloof dat de Duitschers dicht genoeg opdrongen om Béthune onder kanonvuur te nemen. De aanval werd uitgevoerd in een hevige westerstorm met regen vlagen, en de actie der Duitschers was 's avonds ternauwernood verslapt. Al deze gevechten dragen in zeker opzicht hetzelfde karakter. Behalve in straatgevechten - wanneer er snel en opwindend werk van man tegen man te doen valt, waarbij per soonlijke behendigheid en vlugheid van groot gewicht zijn is er wei nig variatie in het algemeene beloop van dezen niet zeer pittoresken oor log. Af en toe brengen de Britsch- Indiër3 of de Algerijnen een nieuw element in den- strijd, door de weinig orthodoxe manier waarop zij bjj stormaanvallen de blanke wapens hanteeren of door steelsche nachte lijke aanvallen, waarbij de Duitsche lichtkogels den Oosterlingen, die dan den Duitschen schildwaehteu reeds de keel hebben afgesneden, een hulp te meer zijn om hun werk aan de nog half slapende gestalten der Duit schers te voltrekken. Opwekkende cavalerieaanvallen ont breken echter; ook worden maar weinig bajonet-charges uitgevoerd de bereden artillerie stormt slechts zelden voort op" de manier, die op schilderijen zoo aantrekkelijk aandoet. Men ziet bijna nooit iets dan rook, en ook daarvan niet veel; voorts krijgt men gewonden te zien. Veel verscheidenheid is er enkel in het geraas dat men te hooren krijgt. Tegen den avond trekken de Duit schers, wanneer zij meenen, dat hun granaatkartetsvuur het terrein vol doende heeft gezuiverd, vooruit om dat terrein ook te bezetten. Veel baast maken zij daar nooit mee. Soms doen zy het in den waDdelpas, en rekenen daarbij op hun aantal om aan do beweging succes te ver- leeuen; maar slechts zelden slagen zij er in het z. g. gezuiverde terrein te bezetten. Een granaat-kartetsvuur is erg genoeg, zooals onze verliezen aantoonen, doch niet zoo erg, of mannen die bovenal met den vijand willen afrekenen door middel van geweer- en machinegeweervuur wan neer hij voorwaarts rukt, kunnen het doorstaan. Bij zulke gelegen heden lijden de Duitschers onge twijfeld zulke zware verliezen, dat zij het niet maar aldoor op die ma nier kunnen volhouden. Die verliezen zijn vreeselp. De soldaten van de verbondenen zijn er van overtuigd dat zij voor het minst den opmarsch der Duitschers kunnen stuiten; en zij hebben zich nu tot het volbrengen van die taak gezet, zoo natuurlijk als bestond er geen ander werk. Yperen is nog steeds het middel punt van don aanval der Duitschers, seint een correspondent van do Daily Mail uit Noord-Frankrijk. De gevechten zijn zeer hevig en de mist bemoeilijkt ze zeer; maar die mist heeft ten minste aan de Indische troepen eenige gelegenheden verschaft waarnaar ze verlangden. De bajonet overtreft het geweer als het dik van mist is, en in den laatsen tijd was die zoo zwaar, dat kleeren en wapenen druipnat waren. De Engelsche patrouilles hebben anders genoten van dien mi3t en waren schier kinderachtig opgetogen, dat zij nu de luchtvelkenners konden vervangen. Kleine klompjes gevangenen zijn aan weerskanten genomen. De Duitschers zijn weer met geweld langs het kanaal voortgerukt in de richting van La Bassée. Al deze bewegingen gingen samen met een nieuw bombardement van de drie steden Yperen, Béthune en het ongelukkige Atrecht, waar nu weer een mooie kerk ingestort is. Nooit heeft echter het Fransche veldgeschut van 7.5 cM. beter werk gedaan. Na maanden lang gebruik verwikken die kanonnen nog zoo weinig, dat een schot ze geen hand breed doet afwijken, en men een wijnglas op een wiel kan zetten zonder een druppel te morsen. en gedeelte van de artillerie zit in de buurt van Yperen hopeloos iu de modder en eiken dag moet de taktiek van den aanvaller zich meer naar debodemgesieldheidenhetweer richten. De Franschen manóeuvreeren in het gevecht buitengewoon handig met hun artillerie. Hun verliezen aau manschappen en kanonnen zijn sedert den opmarsch van de Marne buitengewoon klein geweest. Men moet niet denken, dat de po gingen der Duitsche» verzwakt zijn. Nog altijd trekken zij op belangrijke punten groote strijdkrachten samen. Hachelijke gevechten, waarbij levens en materieel verloren gaan, zijn aan de orde van don dag. De Duitschers winnen niet, maar zijn ook niet ver slagen. Het is nog niet zoo duidelijk ge weest, dat Engeland en zijn bond genooten om te kunnen slagen, het geheele gewicht van de natie achter zich moeten hebben. De dagelljksche gedachte van de soldaat aan het front geldt de versterking van het leger. Naar de berichten dienaan gaande zien zij vorlangender uit dan naar tijding van de hunnen. In den Elzas. Reuter meldt uit Parijs, dat dp krijgsverrichtingen in den Elzas een bevredigenden loop nemen. De Alpen jagers geven den Duitschers daar veel te stellen. De Alpenjagers die te Thann liggen, bestoken bijvoor beeld voortdurend de Duitschers te Cernay. Eenige dagen geleden ver liet een sterke afdeeling '3 nachts Thann, vermeesterde een gepantaer- den trein in het station van Cernay en zonden dien naar Weissenberg. Bij een andere gelegenheid waren de Duitschers zeer verrast toen zij bij hun ontwaken ontdekten, dat de Franschen 's nachts vier munitie wagens weggehaald hadden. Duitsche verliezen. Volgens de „Times" bedragen de totalen der verliezen van de Duitsche legers in Augustus en September en van enkele lijsten in October, aan dooden, gewonden en vermisten, officieren en manschappen, 509.000 man. Een enkele lijst bevatte 29.281 namen. Hierbij moet worden opgemerkt, dat ook de andere partijen groóte verliezen geleden hebben, maar dat zij die niet mededeelen, zooals de Duitschers doen. De Engelsche bladen bevatten ook verlieslljsten, maai' nog steeds uit den eersten tijd; de Fran schen deelen absoluut geen verlies lljsten mede, en geven, zooals ons door iemand werd medegedeeld, ook geen antwoord op vragen van familie- in. Een dame, wier man en zoon in het Fransche leger strijden, had sedert 5 September niets van beiden vernomen, en op een vraag aan de regeering geen antwoord ontvangen. De Tag bevat de portretten van den 15 jarigen oorlogsvrijwilliger Fritz Lehmann en den 14-jarigen Karl Belz, een padvinder, die beiden voor het IJzeren Kruis zijn voorge dragen. Onlangs zijn als verliezen van de Duitschers en Oostenrijkers in den j voor Warschau getallen opge geven, die blijkbaar sterk overdreven waren. Men sprak van Russischen kant van 750,000 man. De „Times" geeft nu echter de nieuwe en veel lagere schatting van 100,000 man. Verscheidene dames uit Essen meenden dezer dagen bij een bezoek aan een gevangenkamp niets beters te kunnen doen, dan de gevangenen uniformknoopen af te bedelentoen de wacht tusschenbeide kwam, lieten ze zich nog niet terugsturen. Daarop werden ze door een patrouille mee naar de keuken genomen en gedwon gen „piepers le jassen". De schillen mochten ze als aandenken meenemen. lersche recruten. Londen, 12 Nov. De bladen deelen mede dat sedert het uitbreken van den oorlog 34.000 recruten uit Ierland zich voor Kitchener's leger aanmelden, onder wie 12.000 mannen van Ulster. Men verwacht dat in Schotland wel 80.000 Ieren zich zullen aanmelden, hier hebben reeds 18.654 zich doen inschrijven. Nog een millloen soldaten? Londen, 13 Nov. (Reuter.) Volgens den parlementairen correspondent van de „Dailly Tel." zou do eerste minister het Lagerhuis machtiging willeu vragen nog een millioen sol daten op de been te brengen. Een rede ven lloyd George. Lloyd George, de Engelsche minis ter, heeft Dinsdag te Londen in den City Temple een rede gehouden om de jongelingschap van de Vrije Kerken aan te sporen tot dienst nemen. Voor de Engelsche opvattingen aangaande oorlog bracht h(j wel niets nieuws te berde, maar de manier waarop hij dingen zegt, maakt het bijna altijd moeite waard kennis te nemen van wat hij zegt. Wie is voor dezen verfoeilijken oorlog aansprakelijk? vroeg hij zich af. Engeland niet. Engeland was al leen op verdediging gewapend. Had den wij een aanvallenden oorlog tegen iemand in den zin gehad, denkt gU dan dat wij ons na het begin van den oorlog een leger hadden moeten vormen? We waren niet toegerust op een aanvallenden oorlog, zelfs niet tegen een militaire mogendheid van den derden rang. Wij waren echter op verdediging toegerust tegen al de militaire mogendheden van de wereld bij mekaar. (Langdurig gejuich.) WU hadden geen leger voor oorlog op het vasteland. Ik kan u meer zeggen. Wij hebben honderdduizenden man nen op de been gebracht, die zich vrijwillig hebben aangeboden ver geet dat niet - voor de eer van ons geboorteland. Het is het grootste vrijwilligersleger, dat de wereld ooit op de been heeft gebracht, en over enkele maanden zullen wij het ver dubbelen. (Het grootste vrijwilligersleger toch alleen, omdat de 1.250.000 vrijwilli gers in Duitschland en de800j000in Oostenrijk, die zich een paar weken na den oorlog hebben aangemeld, niet in een afzonderlijk leger zijn vereenigd.) Toen deze oorlog uitbrak, vervolgde de minister, stonden wij met Duitsch land op beter voet dan in de laatste vijftien jaar. Niemand in het kabinet achtte een oorlog met Duitschland onder de gegeven omstandigheden mogelijk. Er was geen diplomatieke wolk boven den Duitschen Oceaan (de Noordzee). Wij' voerden nietè tegen Duitschland in het schild. W(j dachten niet over een twist met Duitschland. Zoowaar de „Heer leeft, we waren tegen Duitschland in geen komplot getreden. Wij benijdden het zijn grondgebied niet, wij begeerde^ geen meter van zyn koloniën. Wy zijn in oorlog uit beweegredenen van do zuiverste ridderlijkheid ter veif dediging van de zwakken. Engeland is niet verantwoordelijk voor den oorlog en evenmin Frankrijk en Rusland. Terwijl Rusland en Oostenrijk, tusschen wie de twist ging, nog met elkaar spraken, ver klaarde Duitschland onverhoeds Rus land den oorlog. Als een havik had Oostenrijk al een tijd boven den Bal kan gezweefd', en wie van het land komt weet wat dat beteekent. Straks schiet de vogel neer en een arm, hulpeloos schepsel spartelt iu zijn klauwen. Boven België heeft al een tijd lang we weten dat nu - de gier gezweefd, maar zoo hoog, dat zelfs de scherpst ziende valk zich zou hebben kunnen vergissen. De gier dacht op een konijn neer te strijken, maar viel op een stekelvarken (luid gelach en gejuich). Over het lijden van België en wat Duitschland er, volgens Lloyd George, bedreven heeft, was do minister zeer welsprekend. Maar we hebben hier over Engelschen al dikwijls gehoord. Turkije is echter een nieuw onder werp. We zijn nu aangevallen, zei Lloyd George, door een tweeden verspreider van de hoogere beschaving, Turkije. (Gelach.) Ik merk dezelfde trekken op, dezelfde geringschatting voor de beginselen, het fatsoen van den oorlog. Engeland deed z(jn best om den vrede te bewaren, ondanks de beleedigingen die het had te verduren van „dat armzalige, ellendige, verachtelijke rijk aan den Bosporus". (Toejuiching.) We gaan nu onze rekening met den Turk vereffenen. Wat hebben de Turken ooit bijgedragen aan bescha ving, kunst of eenigen menschelijken vooruitgang Ze zijn een mensche- lijke pest (toejuiching), een sluipende pijn in het vleesch van de landen, waarover zij hun wanbestuur hebben uitgeoefend, een verrotting voor alle levensvezelen. Ik ben blij, dat de groote dag van de afrekening is ge komen. Ik ben blij, dat de Turk ein delijk voor zijn lange lijst van schand daden tegen de menschhoid ter ver antwoording wordt geroepen in dezen reusachtigen strijd tusschen recht on onrecht. Het is in den haak, dat de Turken ten strijde gaan schouder aan schouder met de verwoesters van België. Ze hebben elkaar tot ge paste kameraden gemaakt. De ver nielers van Armenië en de vernielers van Vlaanderen. De Turk van het Oosten en de Turk van het Westen, beide onmeedoogende militaire staten met slechts één god, het geweld. Hun val zal vreugde, veiligheid en vredo brengen in de wereld, die geslachten lang verdrukt en verduisterd is door hun grimmige aanwezigheid. Aldus minister Lloyd Géórge, die - wij begeven ons verder niet in do zaak - schijnt vergeten te zijn, dat Engeland geslachten lang de trouwe bondgenoot van Turkije is geweest, en nog in het laatste kwart der vorige eeuw bewerkte, dat Macedonië onder het Turksche bewind bleef. Vermelden wij nog, dat Lloyd George in een oorlog niet per se iets onchristelijks vond. Hij kent geen enkel woord van Jezus, dat verbiedt voor recht en verdediging van den z'.vakke toe te slaan. En Engeland slaat nu toe voor het recht en ter verdediging van den zwakke (N. Rott. Ct.) Van het Dultsch-Oostenrljksch- Russische gevechtsterrein. St. Petersburg, 12 November (Pet. Tel.-Ag.) Modedeeling van den grooten generalen staf: Gisteren heeft de strijd aan het (Oost-Pruisische) front Stallupönen - Krouglianken tot de streek van Sol- dau zich ontwikkeld. Onze troepen hebben Johannisburg (t. Z. W. van Lyck) bezet. Aan gene zijde van den Weichsel z\jn gevechten van niet veel beteu- kenis geleverd in de streek van Kalisj en Nesjawa, waar de vijande lijke voorhoeden trachtten vooruit te rukken. In de Karpathen werd de Oosten rijksche achterhoede, die zich hand haaft aan de Boven-San indestreek van Sanok, door onze troepen aan gevallen. De insluiting van Przemysl, welke wij gedurende de periode van het offensief der Duitsche en Oostenrijk sche legere hadden geschorst, is weer tot stand gebracht. Berlijn, 13 Nov. (Wolff.) Ambte lijke mededeeling van hedenmorgen uit het groote hoofdkwartier Aan de Oost-Pruisische grens, bij Eydtkuhnen en ten Zuiden daarvan, oostelijk van het merengebied, heeft zich opnieuw een strijd ontwikkeld, waarvan de beslissing nog niet is gevallen. Uit St. Petersburg seint de corres pondent van de Daily ChronicleOp het geheele front in Polen blijven de Duitsche en Oostenrijksche legers te rugtrekken onder den voortdurenden druk der Russische strijdkrachten. Het noordelijke Duitsche leger, onder bevel van generaal Yon Hindenburg, is b|j Slupce, ten noorden van Kalisch, samengetrokken, bet zuidelijke, onder commando van de kroonprins rond Czenstochau. De Oostenrijkers zijn reeds tot bij de vesting Krakau, waarvan de bui tenste werken een 4 K.M. over de grens vau Russisch-Polen liggen, teruggetrokken. Aan Oost-Pruisen zijn, naar luid van een ander telegram aan hetzelfde blad, verscheidene Duitsche leger corpsen onttrokken, teneinde de legers in Frankrijk en België te ver sterken. Naar het schijnt zyn de Duitschers van plan zich in Oost- Pruisen tot verdediging to bepalen. Van het gevechtsterrein in Polen. Londen, 12 November. Een speciale correspondent van de „Times", die by het Russische leger is geweest, seint dd. Woensdag uit St. Peters burg, het volgende: De ontwikkeling der gebeurtenissen leidt tot voortdurend belangrijker toe standen, die vau buitengewonen in vloed kunnen worden op den staat van zaken. Zoo in de eerste plaats de toenemende vijandigheid en het ge brek aan vertrouwen tusschen de Oostenrijksche en Duitsche legers. Dit gevoel was in het eerst nauwe lijks merkbaar, maar wordt nu steeds duidelijker. Men dient daar het oog op te houden. Want het is zeer goed denk baar, dat Oostenrijk met zijn bond genoot zal breken en naar een zelf standigen vrede zal sturen. Toen ik een maand geleden in Galicie was, liepen er geruchten over voortduren de wrijving tusschen de legers van de twee bondgenooten. Ik hoordo toen, dat bij zekere gelegenheid eon wagen vracht Oostenrijksche gevangenen en drie Duitschers, die door de Russen gevat waren, te Lemberg aankwamen. Bij aankomst zou men de Duitschers vermoord gevonden hebben. Sedert dien tijd schijnt het de taktiek van de Duitschers in Polen geweest te zijn, aan de Oostenrijksche achter hoede al de slechtste stellingen toe te wijzen. Dit is o. a. het geval ge weest te Kielce. De Duitschers trok ken een middag tevoren met hun trein op hun gemak terug, maai bevalen den Oostenrijkers, een stelling in de achterhoede intenemen, terwijl de Russische regimenten als gewoon lijk snel tegen de "flanken oprukten. Bijna alle dooden, gewonden en ge vangenon, die men in de laatste weken op de slagvelden gezien heeft, waren Oostenrijkers. De Duitschers zouden hen minachtend en verwaten behandelen. Vele Oostenrijkers be ginnen nu in te zien, dat hun zaak er hopeloos voor staat, en dat de Duitschers hen als buffers tusschen henzei ven en de oprukkende Russen gebruiken. De val van Tsingtau. Berlyn, 12 Nov. (.W. B.) Door be middeling van den Japanschen gezant, in PekiDg is hier het volgendo rap port van den gouverneur van Tsing tau aan den Keizer ontvangen. De vesting is na uitputting van alle verdedigingsmiddelen en floor bestorming en doorbreking van het centrum gevallen. Werken en stad werden beschoten met zwaar geschut, tot 28 c.M. mortieren toe; door een en ander, gepaard gaande met heftige beschieting van uit zee, is Tsingtau zwaar beschadigd. De artilleristische vuurkracht werd tenslotte geheel ge broken. De verliezen, nog niet geheel te overzien, zijn niettegenstaande hot voortdurende vuur als door een won der veel geringer dan te verwachten was. De Wet verslagen. Pretoria, 13 Nov. Officieel. Botha kreeg voeling met De Wet's com mando op 42 mijlen ten oosten van Winburg, ha eon geforceerden nacht- marsch. De rebellen leden een ern stige nederlaag250 man werden krijgsgevangen gemaakt. Twee lagers werden vernield. Op Zee. Engelsch oorlogsschip gatorpllleard. Woensdagmorgen te 12 uur is de torpedo kanonneerboot „Niger" door een Duitsche onderzeeër tot zinken gebracht. De „Niger" behoort tot de z.g. „Torpedo-Gunboats". De witerplaat- sing was 820 ton. De bewapening bestond uit 2 kanonnen van 12c.M.. 4 van 4.7 c.M. en 3 torpedolanceer- buizen. Snelheid 22 mijl. De beman ning bestond uit 91 koppen. Londen, 11 Nóvember. De Niger lag voor Deal (ten noordoosten van Dover) voor anker en de ontploffing werd van de kust af gezien. Het meerendeel van do bemanning was beneden aan het eten, toen plotseling van de brug de kreet klonk om de waterdichte schotten te sluiten, Eenige manschappen snelden naar boven en zagen nog het spoor van de torpedo in het water. Daarop werd do Niger getroffen20 minuten later was het vaartuig gezonken. De booten werden gestreken. Vele mannen sprongen in zee. Allen droegen de nieuwe zwem- kragen. Sleep- en torpedobooten kwa men hulp verleenen. Men gelooft, dat er 3 vermisten z\jn. Londen, 12 November. Do Niger had gisteren ongeveer drie kilometer van het hoofd te Deal voor anker gelegen. Klokke twaalf uur op den middag klonk een luide ontploffing, gevolgd door een uitbarsting van stoom en rook. Het schip was onder den voormast geraakt en begon dade lijk te zinken. In een kwartier was het onder de golven verdwenen. Een van de bemanning beweert, dat de torpedo van een afstand van ruim 500 M. was afgeschoten. Men zag toen, dat het schip verloren was. Te Deal en te Kingsdown werden I de reddingbooten en andere vaartui- I gen te water gebracht. Van alle

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1914 | | pagina 1