De Pathéfoon snograaf PAl Fonograaf PATHE, Reguliersbreestraat 43, Amsterdam. Extra St. Nicolaas Aanbieding INGEZONDEN MEDEDEELINC. Prachtig en degelijk St. NICOLAAS GESCHENK!!!!! Te allen tijde, onder alle omstandigheden en bij elke gelegenheid is de welkome Gast in eiken Huiselijken Kring Nieuwste uitvinding PATHÉ. Omdat: Hij lacht, weent en zingt naar een ieder' s wensch; Zijn zoete aange name .klank en zijn zuivere weer gave en reinheid van toon onver gelijkelijk zijn; Hij speelt met een onverslijtbaren Saffier en naalden dus overbodig zijn. Bovenstaand toestel, degelijk en sierlijk afgewerkt, pQ u met rolsluiting en 12 nummers PATHÉplaten De PATHÉplaten zingen zonder naald, maar met een ON VERSLIJTBAREN SAFFIER, - het behoud der platen. De PATHÉplaten zijn alle schitterend geslaagd en het repertoire bestaat uit meer dan 25000 opnamen. De beroemdste Hollandsche en buitenlandsche ar tiesten en musici hebben aan de sa menstelling van het PATHÉ repertoire medegewerkt. naar keuze des koopers pHjS f45.- De PATHÉFOONS, soliede van constructie en sierlijk afgewerkt, zijn in meer dan 30 verschillende modellen en prijzen onder het bereik van een ieder. Verkrijgbaar bij al onze Agenten door heel Nederland. Platen-Catalogi en Prijscouranten gratis en franco. Vraagt onze speciale voorwaarden voor termijnbetaling!!!!! Vraagt inlichtingen bij: Bezoekt onze 3 nieuwe, naar de eischen des tijds ingerichte, verkoopzalen. r Ingezonden Mededeeling. op RIJWIEL', KIJTUlG.cn AUTOBANDEN waarborg* «oliditclt. Fabriek Hevea, Hoogezand (Orooingenjj De algemeene toestand. De oorlogsberichtgeving kenmerkt zich daardoor, dat zij ons uitvoeriger inlicht naarmate de gebeui tenissen onbelangijker zijn. Van het Noordwestelijk front, waar niet veel belangrijks voorvalt, weten wij, dat het er, evenals in Nederland, geregend heeft en de Engelsche oor logscorrespondenten beschrijven ons utvoerig, dat tengevolge daarvan de wegen modderig worden en het leven in de loopgraveó onaangenaam, waartoe dan nog de ochtendvorsten het hunne bijdragen. Op het oorlogsterrein ln Polen vindt echter een ontzaglijke worste ling plaats, die wellicht voor vele .jaren Europa's lot beslissen zal. Als 'door een bliksemflits heeft een kort zinnetje uit een Russische mededee ling heel even den toestand op een bepaald gedeelte van het slagveld verlicht, maar daarna heerscht weer volstrekte duisternis, en hoe de ge beurtenissen zich verder hebben ont wikkeld, weten wij niet. Wel weten wij ongeveer de om standigheden waaronder de slag be gonnen is en de opstelling van het front. Wij hebben hier in het bijzonder den slag op het oog, die ten Zuiden van den Weichsel gestreden wordt. Het komt ons voor, dat hier het eerst een belangrijke beslissing te verwachten is. In vergelijking met dezen slag is het krijgtbedrijf in Oost-Pruisen waar de offlcieele mededeelingen het uitvoerigst zijn - van ondergeschikte beteekenis. Het is nu wel duidelijk, dat de Oostenrljksche en Duitsche legers, die midden-October van Przemysl af langs de San en den Weichsel ston den, zijn teruggetrokken, om een omvatting te vermijden door de aan zienlijke Russische strijdkrachten, die van Warschau uit waren opgerukt om den Russischen rechtervleugel te verlengen. Het Duitsch-Oostenrijksche leger trok zich, langzaam door de Russen gevolgd, naar de grens van Posen en Silezie terug, op zijn terug tocht spoorwegen, bruggen en wegen verwoestende. Met spoed werd toen aan het centrum een troepenmacht naar Thorn vervoerd, daar aangevuld met vestingtroepen en troepen, die aan het leger in het Westen waren onttrokken, en het aldus gevormde leger trok aan beide zijden van den Weichsel tegen de zooeven vermelde Russische strijdkrachten, die van Warschau uit opmarcheerde tot in de nabijheid van Thorn waren ge naderd, op. Die opmarsch, in het bizonder die ten Zuiden van den Weichsel, voerde tot een aanvankelijk succes. De rech tervleugel van het Russische leger ten Zuiden van den Weichsel moest achterwaarts omzwenken en levert thans slag op een front, dat niet rechthoekig op zijn richting van op marsch en zijn verbindingslijnen staat, maar er vrijwel evenwijdig mee loopt. Dat is voor de Russen geen gunstige omstandigheid. Evenmin is voor hen een gunstige omstandig heid, dat het centrum van het leger zich in een gebied bevindt, waar de terugtrekkende Duitschers en Oos tenrijkere de bewegingen van hun vervolgers door de verwoesting van de verbindingswegen zooveel moge lijk hebben trachten te belemmeren. Een derde ongunstige omstandigheid voor de Russen is, dat de Oosten rijkers op de linie Czentochaw-Kra- kau (vormende den rechtervleugel van de Duitsch-Oostenrijksche strijd krachten, die op het oogenblik de grenzen van Posen en Sileziö ver dedigen) eveneens het offensief heb ben hernomen op een front, dat vrijwel een scherpen hoek maakt met dat waarop de Russische rechtervleugel strijdt. Het Russische leger bezuiden de Weichsel voert derhalve slag met zijn beide vleugels achterwaarts om gebogen, een slag, die vooral op die vleugels mof groote felheid zich ont wikkeld heeft. Voorbarig zou het zijn, om uit een en ander een slotsom te trekken ten opzichte van de kans op zegepraal. Wij stelden in het licht dat de op stelling van het front, zooals die was terwijl de slag zich ontwikkelde, voor de Duitsch-Oostenrijksche strijdkrach ten gunstig kon genoemd worden. Dit is het voorloopig, maar ook niet meer, wat het succes van de Duit schers van Thorn uit, hun heeft op geleverd. Die gunstige omstandig heden kunnen wellicht het nadeel, dat voor hen in getalsterkte is ge legen, opheffen, maar in hoeverre dat het geval is, moet nog blijken. Dat slagleveren met omgebogen vleugels, of als men wil naar twee fronten, wat de Russen moeten doen, kiiu noodlottig worden, indien zij den slag verliezen. Daarvoor bestaat echter tot nu toe niet de minste aanwijzing. In het algemeen kan men over den strijd in Polen zeggen, dat de Duit schers en Oostenrijkers, zelfs met een mogelijk groote overwinning, vooral een negatief succes zouden behalen, want de offensieve kracht van Rus land kan door een enkele nederlaag niet worden gebrokeneen nederlaag echter van de Duitschers en Oosten rijkers kan voor hen het noodlottige gevolg hebben, dat de „Russische stoomwals", waar de Engelschen zoo gaarne over spreken, het Duitsche land platrollen gaat. Over het krijgsbedrijf ten Noorden van de Weichsel is sinds maanden van geen enkele zijde iets gemeld. N. Rott. Ct. De Duitschers In Frankrijk en België Parijs, 19 Nov. (Reuter.) Officieel bericht van 11 uur 'savonds: De «dag is bijzonder kalm geweest. Er valt niets te vermelden. Londen, 20 Nov. Gisteren werd uit Noord-Frankrijk aan de Daily Chronicle geseind: Tusschen Yperen en La Bassée ia de strijd weer met grimmige kracht uitgebroken en opnieuw bevinden de Engelsche troepen zich in de hitte van het gevecht, den schok van de onstuimige aanvallen der Duitschers doorstaande. Deze nieuwe slag werd geheel verwacht en is de allerlaatste poging van den vijand om naar de kust door te dringen voordat hij, als dan in staat van beleg verkeerende, de voor den winter voorbereide defen sieve houding aan zal nemen in zijn natuurlijke en haastig ontworpen citadels(Hier is een gedeelte van het' telegram door den censor ge schrapt.) Dinsdagavond wierpen de Duit schers hun manschappen weer eens op de Engelsche stellingen. De slag ving in een storm aan en, zooals de meeste Duitsche aan vallen geschieden, zag men de infanterie naar onze loopgraven kruipen. Het was ongeveer 5 uur in den namiddag en donker. De regen drong in onze loopgraven en er was een prikkelende kou, voor bode van den wintervorst. S.toeds voorwaarts kroop de Duitsche infanterie en ditmaal niet in gesloten slagorde. De kanonnen donderden, doch de granaten vielen Yer van onze verschansingen. De Engelsche offi eieren maakten de toebereidselen om den vijand op warme wijze te ont vangen, want zy gaven het bevel om enkele loopgraven te ontruimen. De manschappen verlieten hun stellingen niet, omdat het noodzakelijk was terug te trekken (Geschrapt door den censor). Om 6 u. 80 m. knalden de eerste geweerschoten uit een aantal onzer loopgraven. De vijand was gevaarlijk nabij en op geen anderen tegenstand gestooten dan op dien van het gra- naatvuur. Ook had hij zich overeen front van verscheidene' mijlen ver spreid en rukte zoo op, een strijd wijze, die bij van de Engelsch§n scheen te hebben afgezien. Het was duidelijk, dat op een wanhopig hand gemeen moest worden gerekend. Of de Duitschers daarop hadden gehoopt, ja dan neen, het zal nooit zijn uit te maken, want de gelegen heid daartoe deed zich niet voor. Toen zij aan de opgeruimde loop graven kwamen, werden zij over stelpt door een hagel van kogels uit de aan beide flanken gelegen bos- schen. Nog geen tien minuten na ons eerste salvo waren de eerste vier gelederen vernietigd, terwijl onze mannen geen verliezen hadden ge leden. Toen de voorste Duitsche gelederen zoo in de val waren geloopen, wierp onze infanterie zich met een vaart op den vijand. De ter versterking gezonden vijandelijke manschappen, die reeds begonnen waren terug te trekken, toen zij inzagen, hoe moeilijk de verdediging was, werden spoedig uit onze stellingen verjaagd en over anderhalf kilometer afstand op het „neutrale" gebied tusscheu de beide legers in deze eigenaardige streek vervolgd. Op één punt slechts, aan onzen linkervleugel, slaagden de Duitschers er in een Britsch regiment te ont dekken, dat hun linies bestreek. Meer bij toeval dan door tactische ver dienste, waren zij op het Iersche regiment gestooten, toen het den vijand bij geheele compagnieën neer- maaide, en onmiddellijk vielen de Duitschers aan. Een verwoed, ruw gevecht, waarby men over elkaar heenviel en brute kracht, geweer kolven en vuisten een hoofdrol speelden, volgde en duurde tot middernacht. Het eerste regiment won het echter en de onzen hebben b(jna drie-vierden van do Duitschers in het zand'doen bijten. Het openingsstadium van den slag eindigde dien nacht met een alge- heele nederlaag van de Duitschers. 28 machinegeweren werden ver- Den volgenden dag werd de slag hervat. Geen van beide partyen be haalde eenig voordeel. De Britscbe troepen zitten stevig in het zadel en wachten af, dat hun tegenstander aankomt. De Duitschers kunnen deze taktiek niet lang meer voortzetten, doch w(j kunnen dat, zoo noodig, nog jaren doen. Deze slag is eenig in dezen oorlog. Het is de eerste slag, die plaats heeft gehad zonder voorafgaande ver kenningen van vliegtuigen. Het weer heeft het vliegen op het oogenblik om zoo te zeggen onmogelijk gemaakt en zoo is er weer meer partij ge trokken van onze cavalerie. Von Voigt-Rhetz. t Berlijn, 19 November. Wolff). Amb- teiyke mededeeling uit het grooto hoofdkwartier De kwartiermeester-generaal, ge- neraal-majoor von Voigt-Rhetz, is vannacht tengevolge van eon hart verlamming onverwacht overleden. Zijn opvolger is nog niet aangewezen. Berlijn, 20 November. (Van Duitsche zijde). Het onverwacht overiyden van den generaal-kwartiermoestor von Voigt-Rhetz heeft aller wege pijnlijk verrast. H'j bekleedde zijn post pas sedert 3 October. Een verbetering. In een Wolff bericht op de eerste pag. over de verklaring door den directeur-generaal van de Hamburg- Amerikaiyn, B3llin, afgelegd, vyerd gezegd dat de „Times" correspondent in Duitschland een mededeeling aan zfjn blad had gezonden over de meening van Duitsche patriotten be treffende den oorlog. Een ons door Wolff gezonden ver betering doet zien, dat die mededeeling afkomstig was van den „Times"- correspondent in Kopenhagen. Van het Dultsch-Oostenrijksch- Russische gevechtsterrein. St. Petersburg, 19 Nov. (Pet. Tel.-' Ag.) Mededeeling van den grooten generalen staf: Het krijgsbedrijf op den linkeroever van den Weichsel heeft zich in de laatste dagen in twee stóken ont wikkeld: op het front LuRichen den Weichsel en de Warthe, en op de linie Czentochau-Krakau. 'Deze ge vechten dragen een uitermate ver woed karakter. Over 't algemeen is het een afwisselend offensief en de fensief. In Oost-Pruisen vallen onze troepen de krachtig versterkte stellingen van den vijand aan. Ten oosten van An- gerburg zijn de loopgraven der Duit schers voorzien van drievoudige draad versperringen. Wij veroverden een gedeelte van deze stellingen op zeven wersten afstand oostelijk van Auger- burg en den doorgang tusschen de meren Bouveluo en Yrklo. 19 kanon nen, 6 machinegeweren en een zoek licht vielen daarbij in onze handen, benevens verscheidene honderden ge vangenen. In West-Galiciö zetten wij ons offensief voort. Van hei Turksch-Russlsche front. Konstantinopel, 19 Nov.. (Wolff) Het Turksche hoofdkwartier meldt: In de gevechten bjj Keuprikeui heb ben onze troepen nog vijf machine geweren buit gemaakt. In tweedaagsche gevechten tegen de Russische stellingen op de linie Azab—Zazik Khohabzljn de heuvels in de nabijheid van Azab, waar sterke verschansingen waren aangelegd, door een bajonetaanval genomen. De heftige strijd neemt een voor de Turken zeer gunstig beloop. Ook de tegen Batoera oprukkende troepen hebben den Russen een zware nederlaag toegebracht de stellingen van Zavolter en Koera bezet, een vaandel vermeesterd en zes offi cieren en meer dan 100 man gevangen genomen. Vier kanonnen, veel paarden en levensmiddelen zijn in onze han den gevallen. De Russische verliezen zijn groot, de Russische troepen zijn in ordelooze vlucht in de richting Batoem ont komen. De in de Perzische provincie Azer beidzjan oprukkende Turksche troe pen hebben de Russen bij Salmas geslagen. De Russen hebben daar twee officieren en honderd man ver loren. De hoofden der Perzische stam men, die tot dusverre de zyde dei- Russen hadden gekozen, hebben zich thans met hun staramen bij de Turk sche- troepen aangesloten. Aan da Perzische Golf. Londen, 19 Nov. (Reuter, officieel.) De Engelsche troepen die aan den Sjat-el-Arab en de Perzische Golf opereeren zijn negen mijlen langs den rechteroever der rivier opgerukt en ontmoetten daar een'vyandehjkestrijd- macht van ongeveer 4500 man die sterk verschanst was en over twaalf kanonnen beschikte. De Engelschen vermeesterden de vijandelijke stellingen na den hard- nekkigen tegenstand van den vijand te hebben gebroken. De Turken trokken terug met ver lies van twee kanonnen. Onze troepen hebben veel krijgs gevangenen gemaakt en een groote hoeveelheid oorlogsmateriaal, munitie en voertuigen vermeesterd. De verliezen aan Engelsche zyde bedragen 3 officieren en 45 man ge dood, 15 officieren en 300 man gewond. Londen, 20 Nov. (Reuter.) De Daily News meldt, dat in de City bericht was ontvangen van het in den grond boren in de Perzische Golf van de Ekbataua, een stoomschip van 4573 ton van de Hamburg- Amerikalijn, met een waarde van ongeveer 100,000. De beschieting van Ubau. Over het bombardement van Libau werd Woensdag aan de Daily Mail Duitsche kruisers en torpedoja gers hebben gisteren do oorlogshaven langer dan vier uur beschoten. Verscheidene fabrieken werden be schadigd. Het station en eenige hui zen in de armere wijken van de stad kregen ook schade. De potreleum- tank werd door brand verwoest. De Duitschers lieten verscheidene kleine vrachtbooten in de toegangen tot de haven zinken. Vijf menschen werden gedood, onder wie eenige vrouwen; het aantal ge wonden bedraagt tusschen de dertig Verliezen der Engelsche Marine. Op een vraag van Lord Charles Beresford heeft Churchill in het Lagerhuis medegedeeld, dat de ver liezen van de Engelsche marine tot- dusver bedragen haddenaan officieren 222 gedood, 87 gewond, 5 vermist aan manschappen 345 gedood. 428 gewond, 1 vermist. Bovendien heeft de marine-divisie 1000 man aan ver misten verloren, ongerekend natuur lijk degenen, die in Nederland ge ïnterneerd zijn. Oorlogswee. De Berlynsche correspondent van het „Handelsblad" schrijft d.d. 17 November We weten het allen, dat deze oor log ook van Duitschland - en spe ciaal van Duitschland, dat verbitterd te strijden heeft in het westen en het oosten schrikbarend veel men- schenoffers eischt. Men hoeft er niet eens de berichten op na te lezen van de tegenpartij. Vcldpostbrieven in Duitsche kranten gepubliceerd zeggen al genoeg. Nog duidelijker spreken de advertenties in de bladen. Er zijn regimentscommandanten, die het sneuvelen moedeelen van dertig regi- ments-broeders, actieve en reserve officieren. De Duitsche Bank noemt onder elkaar een paar dozijn van haar employés in Duitschland - allen dus reservisten, die in het vyandigo land den heldendood stierven, zooals hier de gebruikelijke term luidt. De Disconto Bank betreurt al niet min der troi^ve medewerkers. Groote win kels geven ook hun sombere, lange lijst. In de „Vorwarts" zijn het de besturen der verschillende sociaal democratische vak- en kiesvereeni- gingen, die hun kameraden-medeleden herdenken. En ook deze opsomming van "namen stemt door haar lengte tot droefheid. Er zijn advertenties bij, die een lezer voor een enkel oogenblik zoo met stomheid slaan, dat de krant vol auoncea met dikke rouwranden, met doodskruizen op zij gelegd moét worden. Een majoor Von König deelde den dood mede van zyn vier jongere broeders, die allen in het westen sneuvelden. Een paar dagen latei- moest ook by er aan gelooven, de vijfde en laatste van dit gezin. Een predikant kondigt den dood aan van zyn eenig kind, een twin tigjarigen student, die als vrijwilliger meevocht by Yperen. Een van de duizenden waarschynlijk, die bij het uitbreken van den oorlg, in niet te breidelen geestdrift, zich aanmeldde, dagen en weken lang moest trekken van het eene regiment naar het andere, vóór by aangenomen werd en eindelijk zich den koning te jyk voelde, toen het hem gelukte een gaatje te vinden, waar hij in kon kruipen. Zes weken werd hy gedrild, moest hij leeren loopen, turnen, schie ten. En vol hoop ging hy met zijn kameraden naar het westen van Vlaanderen, waar de strijd het hevigst woedt. Zingend„ Deutschland, Deutsch- land tl her alles" behoorde hij tot de jonge kerels die eens het intellect van de Duitsche natie moesten vor men die met de bajonet op het geweer renden door den hagel van vijandelyke kogels en granaten en kartetsen. Zingend „Deutschland, Deutschland über alles" werd hij door het doodeiyk projectiel getroffen. Nu treuren de eenzame vader en moeder in de stille pastorie. De doods-advertenties van vrywil- ligers, ze pakken den lezer nog het meest aan, die zich de eerste Augustus dagen herinnert, toen bij honderd duizenden tegelyk de aanvragen kwamen om een plaatsje in de ge lederen. Do dagelyksche verlieslljsten heb ben den omvang aangenomen van een boekje. We weten het allen, dat deze oor log van Duitschland schrikbarend veel menschenoffers eischt. Maar toch schrijnt het meer dan de lectuur van de verlleslysten en van de adverten ties, wanneer men een jongen flinken kerel, nu zoo bleek, zoo ingevallen van wangen, langzaam moeiiyk ziet strompelen langs den weg op twee ki ukken, gesteund door een pleeg zuster, die hem oefenen zal in de kunst van het loopen op een houten been. Toch schrijnt het meer, wan neer men den angst heeft kunnen zien en meeleven van een vrouw, die weet dat baar man in een ge deelte vau het lange front is, waar het bloedigst gevochten wordt, en die nu werkeiljk weduwe is (Voor de laatste berichten zie 2e Blad.) BINNENLAND. Minister Posthumi. De nieuwe minister van Landbouw, de heer Posthuma, heeft Donderdag de zaken van dit departement uit handen van den tydehjken minister, mr. Treub, overgenomen, en zyn ambt aanvaard. Minister Treub had in den loop van den ochtend in hun bureaux afscheid genomen van de hoofden der afdeelingen en de andere ambtenaren. Tabaksbelasting. Men meldt aan de N. Rott. Ct. dat de minister van financiën desamen- stelling van een commissie van advies in zake de tabaksbelasting overweegt. Deze commissie zou bestaan uit per sonen uit handels- en nyverheids kringen. De voorzitter van de Kamer van Koophandel te Amsterdam, de heer Van Eeghen, schynt aangezocht, als voorzitter der commisie op te treden Bebossching der Provinciale duinen. De Statenlieden Thomassen,Wibaut, Vliegen, Van Kuykhof, Matthjjsen, DoniaenGerhard hebben het volgende voorstel by de Prov. Staten inge diend „De Staten besluiten Ged. Staten uit te noodigen, voorstellen aan hun vergadering ter goedkeuring voor te leggen om zoo spoedig mogelijk op uitgebreide schaal een aanvang te kunnen maken met de bebossching van de provinciale duinen." Het voorstel gaat vergezeld van een toelichting. „Do Achilleus" an de „Deukalion." Dc correspondent van de N. Rott. Crt. te Athene schrijft, d.d. 12 dezer Alle Grieksche bladen schryven over de twee Nederlandsche schepen, de „Achilleus" (kapitein Visser) en de „Deukalion" (kapitein Buys), beide be- hoorende aan de Kon. Ned. Stoom vaart My., die door de Turken, in stryd met de internationale tracta- ten, in de haven van Smyra vast worden gehouden. Beide schepen zyn in de Turksche haven gekomen, vóórdat de oorlog van Turkije met Rusland, Frankrijk en Engeland uitgebroken was, en waren al gereed om te vertrèkken, toen hun plotseling verboden werd weg te varen. Alle protesten van de gezagvoer ders, .den agent en den Nederland- schen consul-generaal waren vruchte loos, het feit, dat de schepen onder do vlag voeren van een mogendheid, die met Turkye steeds in vriend schappelijke betrekkingen heeft ge staan, scheen geen indruk te maken. De schepen waren in Smyrna en moesten er biyven, evenals een paar Engelsche en Grieksche schepen. Later verontschuldigden de Turksche autoriteiten zich, door te zeggen, dat de schepen wel tot een neutrale natie behoorden, maar goederen inhielden, die naar een land gezonden werden, dat met Turkije in oorlog was. Dat is echter niet bet geval. De „Achilleus" was bestemd voor Pireus en had slechts papier, kaas, sigaren, enz. in, en de „Deukalion" was op het punt, om naar de Ver. Saten van Amerika te varen. Jhr. Mr. S. Laman Tript Gisternacht is tengevolge van een ongeval overleden jhr. mr. S. Laman Trip, president van den Hoogen Raad, in den ouderdom van 71 jaar. Begrafenis der slachtoffers van het ongeluk te Westkapelle. De begrafenis der slachtoffers van het ongeluk te Westkapelle had Don derdagmorgen te elf uur te West kapelle plaats. De ïyken van den torpedomaker-majoor B. Nyssen en van den milicien-ordonnance J. Smits zyn naar elders vervoerd. De be grafenis had plaats in tegenwoordig heid van een groot aantal autoriteiten, familieleden, vrienden van de over ledenen, enz. Van de autoriteiten waren aanwezig de vertegenwoordi ger der Koningin, de ordonnance- offleier Quarles van Ufford, de kapi tein ter zee Van der Hegge Spies, vertegenwoordiger van den Minister van Marine, de luitenant-kolonels Van Gogh en Kroese, vertegenwoordigers van den Minister van Oorlog, de ka pitein ter zee Von Leschen, verte genwoordiger van den opperbevel hebber vau land- en zeemacht, de viceadmiraal Van Hecking Colen- brander, uit Hellevoetsluis, de luit. ter zee le kl. Van Hecking Colen brander, vertegenwoordiger van den vi- ce-admiraal te Willemsoord, officieren van de te Vlissingen gestationeerde oorlogsschepen, een deputatie van het loodswezen te Vlissingen en van de Marine te Helle voetsluis. Ook de polder Walcheren was vertegenwoor digd, alsmede de Vereeniging „Onze Vloot". Als eere-escorte was aan wezig bet geheele landweer bataillon, voor zoover het op Walcheren aan wezig is en de dienst het toeliet, een deputatie van een ander landweer bataillon met het uit dit bataillon gevormde muziekkorps, en 100 man der Marine. Van verschillende militaire- en an dere gebouwen woei de vlag halfstok. Te ongeveer halftwaalf word het kerk hof aan den voet van den vuurtoren bereikt, waar het vuurpeloton, be staande uit 50 man, het salvo gaf. Achtereenvolgens werd het woord gevoerd door den vertegenwoordiger van den Minister van Marine, den viceadmiraal Van Hecking Colen brander, den burgemeester van West kapelle, den territorialen bevelhebber in Zeeland, den commandant van de „De Ruijter", den heer Bentz van den Berg, den majoor van het landweer- bataillon. De schoonvader van den kapitein Okhuysen bracht namens de weduwe dank voor de belangstelling, terwijl de vice-admiraal den dank overbracht van de familieleden der overleden Marineofficieren en schepelingen. Nog werd het woord gevoerd door den predikant der Ned. Herv. ge meente, en den heer Dekker, chef van den opzichter Van Elsaecker, waarna door een broeder dank werd gebracht voor de betoonde belangstelling, ter wijl ten slotte luitenant Van Damme, die thans de plaats van den overleden kapitein Ockhuysen inDeemt, de ver zekering gaf, dat de nagedachtenis van den goeden chef in dankbare her innering zal bfijven. Een zeer groot aantal kransen dekte de baren, en de droeve plech tigheid maakte een diepen indruk op de groote schare, die er by tegen woordig wasj Ontvluchting van geïnterneer den in strijd mnt hun belofte. De uit het interneeringskamp te Bergen ontsnapte Duitsche officieren waren een landweerluitenant en een vaandrig der marine met den rang van officier. Beiden hadden bij schrifte lyke verklaring hun eerewoord gege ven om niet te ontvuehten. Hoewel uitlevering der ontvluchten naar Nederland niet- kan geschieden, is, naar van in dit opzicht goed inge lichte zyde wordt medegedeeld, het plegen van woordbreuk door officieren van de keizerlijke krijgsmacht toch een geval, dat in Duitschland voor een militairen eereraad kan worden gebracht. Volgens het bericht zyn twee Duitsche officieren uit het internee ringskamp te Bergen ontvlucht, hoe wel z(j hun eere woord hadden gege ven, dit niet te doen. Het is moeiiyk de bijzonderheden van een geval als dit nauwkeurig te beoordeelen, maar eenige algemeene opmerkingen mogen er toch wel over worden ge maakt. De breuk van het gegeven eerewoord kan ook in oorlogstijd niet anders dan veracht worden. De belofte bindt den man, - ook al zouden strijdlust of vader landsliefde hem liever anders doen handelen. Het eerewoord wordt vrij willig gegeven; - mag den krygs- gevangene niet afgevergd worden. Het lijdt geen twijfel, of onze auto riteiten hebben dit tegenover de ge- interneerden evenzoo toegepast. Maai dan is die belofte gegeven om daar mede persooniyke voordeelen en meer vrijheid van beweging te erlangen. Wie deze misbruikt, om de aange gane trouw te schenden, handelt niet alleen onbehoorlijk tegenover den staat welke hem die schonk, maar hij handelt ook onbehooriyk tegen over den staat, waartoe hy behoort, en welks naam hy in discrediet brengt. Het kan niet alleen de quaestie zyn, of zooals het bericht zegt, officieren van de keizerlyke krjjgs- macht in zoo'n geval ginds vooreen militairen eereraad kunnen worden gesteld. De zaak heeft ook volken- rechteiyk hare beteekenis. Met het eere woord, waarop de ge vangene zich verbonden heeft, loopt de eer van zyn land in zekeren zin samen. „Het eergevoel van een leger", zeide generaal Den Beer Poortugal, „waarvan een aantal officieren hun eere woord geschonden hebben, blyft verdacht, zoolang het leger berust de eerloozen bij zich te houden". En het oorlogsrecht heeft dan ook dezen regel opgesteld, dat „de regeering van eenen gevangene, die zyn eere woord gegeven heeft, verplicht is van hem geene diensten te verlan gen of aan te nemen, die met het gegeven eerewoord stryden". Ook het .Haagscbe reglement heeft dit voor den Ikrijgsgevangene, in art.,10, be vestigd. Het mag vau de Duitsche regeering worden verwacht, dat zy zich hieraan houden zal, ook voor de geïnter neerden wie het hier geldt. Verschil be staat er tusschen krygsgevangenen en geïnterneerden, wat dit punt be treft niet. Het mag dan ook wel worden vastgesteld, dat de Duitsche commentaar op het oorlogsrecht, nog pas tydens den oorlog verschenen, van dr. Strupp, verklaart, „aan ana loge toepassing van den regel op de geïnterneerden staat niets in den weg". Het is niet bekend, in hoeverre onze regeering zich vooraf met de Duitsche over deze verloven tot vrijere beweging op eerewoord verstaan had. Zij behoefde dit niet te doen. Maar het geval is niet volkomen duidelijk, omdat de „Felddienstord- nung" (art 10) van het Duitsche leger, aan de leden van de keizerlyke legermacht de machtiging tot het geven van hun eerewoord schijnt [te onthouden. Of de betrokkenen tegenover hun eigen land bevoegd waren of niet de belofte te geven, doet echter voor de kracht van die belofte niet af. Het eenige uitvloeisel zou zyn, dat de ge ïnterneerde, wién door zijne regeering het geven van zyn eerewoord ver boden is of wordt, zich met intrekking daarvan alsnog weer voor de gewone bewaking zou moeten komen aan melden. En het terugvragen van het woord, is een verzoek, dat niet mag worden geweigerd. Het geldt bij zaken als deze niet enkel de quaestie van een paar mannetjes meer of minder, of het prestige van den interneerenden staat. De heele reputatie van de idee „be lofte" is er bij betrokken. Daarom is het te wenschen, dat wanneer de omstandigheden ertoe liggen, de beide regeeringen dit ook met «rast en naar de eischen van het recht zullen behandelen. De garequireerde auto. Bericht zonder naam, zonder plaats aanduiding, zonder dagteekening: Een onzer landgenooten is verplicht, een auto-bezoek in Belgie te brengen hij voorziet zich;|Van,al de stukken, welke benoodigd z(jn, om de zuide lijke grens over te gaanhij verzamelt stempels, zegels, handteekeningen, visies, triptieken, identificatie-stuk ken, paspoorten en portretten, heel dat documenten-arsenaal, wat de nieuwe strenge meesters in het be zette Belgenland, hun gewoonte getrouw, daar hebbon ingevoerd. Met een vrijwel veilig gevoel, wordt dé tocht aanvaard. Maar nauwelijks is de automobilist de grens over, of daar wordt hij al aangehouden door een tweetal kort aangebonden officieren, die zich kort-af, en van een uiterste scbneidigkeit, kenbaar maken als staf-officieren, die het niet eens de moeite waard achten, één monocle-oog te slaan op de ver zameling offlcieele documenten, door den auto eigenaar bijeen gezameld. Hij wordt met minder dan drie woorden gebiedend bevolen, de twee officieren iu zijn auto op te nemeD, en verneemt meteen, dat op zyn mooien wagen beslag is gelegd voor het Duitsche leger. Al zijn verontwaardigde protesten, al zijn overtuigende argumenten, al zijn dringende overredingen, - niets helpt tegenover de ongenaakbaarheid der beide Duitsche Mars zonen. Rechts-omkeert met den gerequi- roerden wagen 1 en dadeiyk met vol gas voorwaarts op de eerste Duit sche étappe aan De automobilist is niet zoo goed, of hy moet zelf plaats nemen aan het stuur van wat eenige minuten geleden nog zyn eigen prachtig-nieuwe auto was! Hij zwijgt, weet zyn ergernis te onderdrukken, neemt op het knal lende bevel der twee stafofficieren gehoorzaam zyn onverwachte functie van Duitsch militair chauffeur op. By stuurt zyn wagen den weg langs. Het stuifc er over heen. Achter hem meent hij de tweekrygslieden scham per te hooren meesmuilen over hun makkelijken buit. Maar dan remt hij eensklaps zijn wagen. Wat is er? De twee officieren vragen hem waar om hij pjotseling hier stopt Dit is immers de étappe-plaats nog niet, waarheen hij bevolen werd hen te brengen Maar de chauffeur-eigenaar is van zyn bok gestapthoffeiyk opent hy het portier van zyn wagen en noodigt zijn twee opgedrongen mede-passa giers, uit te stappen. „'t Is hier de Nederlandsche grens, myne heeren!" zegt hij zoo vriendelijk mogelijk; ik heb u er maar vast over heen gereden. Daar staat onze Nederlandsche schildwacht Wan neer u direct rechtsomkeert maakt, kunt u nog net even ontkomen aan de kans om hier op Nederlandsch grondgebied geïnterneerd te worden. Maar snel wat, alsjeblief!" En als de officieren zich haasten, om hfin biezen te pakken, roept hy hen nog na: Maar uw gerequireerde auto blijft aan m(jn kant van de grens, Een moordaanslag in da Warmoesstraat. Een man die Woensdag in het te huis Welkom" in de Warmoesstraat drie revolverschoten loste op een meisje, dat ernstig gewond werd, heeft zich in den nacht van Woens dag op Donderdag van het leven be roofd. In een deurpost van een der oude pakhuizen op den O. Z. Kolk had hy zich opgehangen; om drie uur werd hy daar gevonden. De toestand van het getroffen meisje is nog zeer ernstig. Thaa. Onze Londensche correspondent seint ons, dat de Britache legeering een verbod heeft uitgevaardigd van uitvoer van thee naar alle havens op het vasteland van Europa, met uitzondering van die in de met Enge land in den oorlog verbonden staten, Spanje en Portugal. Verscheidene ladingen thee zyn in de Theems aangehouden.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1914 | | pagina 2