HELDERSCHE COURANT No. 4397 DONDERDAG 3 DECEMBER 1914 42e JAARGANG Stelling van DEN1HELDER. Ontspannings-avonden in de eerste helft van December. Dondert). 3 Polderweg Bioscoop RumpiT-SUalman 8u. Erfprins Staftnuziek 8 u. Zoomogelijk v.allo bewoners. Vrijdag 4 „Casino" Feestavond vo or Friezen ö'/r lO'/j u. Inlicht, b.d. lir. Feenstra. Mnrino-cant.ino Stafmuziok 7-8 n. Marine, W.oover, Parall.w., Sloepenlood8on, Polderw. DE OORLOG. De algemeene toestand. Uit de mededeelingen van den En- gelachen veldmaarschalk Sir John French is thans wel duidelijk gewor den, dat, moge ook het plan om of fensief in België tegen de Duitsche legermacht op te treden mislukt zijn, de Duitsche opmarsch langs do Noord zee zoo plotseling en krachtig werd gestuit door het inzicht van den En- gelschen bevelhebber. Hij toch had ingezien, welke ernstige gevolgen de Duitsche troepenbeweging zou kun nen hebben en nam daarom krach tige maatregelen om die tegen te gaan. Op zijn last werd een groot gedeelte van het Engelsche leger op geheimzinnige wyze van de Aisne naar het Noorden overgebracht en op den opmarschweg van de Duitsche legers naar Calais geplaatsten was aanvankelijk de Engelsche troepen macht ook vrij zwak, de generaal French wist dat te maskeeren door de cavalerie-divisies tusschen de in fanterie te plaatsen. Spoedig had hij ook maatregelen genomen om zijn leger te versterken met nieuw aan gevoerde en Indische troepen. En daardoor is hij in staat geweest over het geheele noorderfront de vooruit gaande beweging der Duitsche korp sen tegen te gaan en de Duitsche plannen te doen mislukken. Die tegenstand duurt nog steeds voort. Door de versterkingen, die Sir John French ontving, is hij in staat geweest de stellingen aan de Yser zoo sterk te maken, dat de Duitsche troepen, ondanks al hunne krachtige en heldhaftige pogingen, niet in staat waren die te doorbreken. Ook de poging om bij Ypereu dooi de linies heen te breken zyn tot nog toe mislukt. Toen de Duitschers al hun krachten aanwendden om Yperen te vermeestoren, liet Sir John French een pas aangekomen korps, met cava- lerie-bedekking op den rechter- en linkervleugel naar Yperen en van daar naar Thorout marcheeren, om die stad te verdedigen en zoo moge lijk opnieuw tot een offensieve be weging over te gaan. Maar de voort durende aankomst van nieuwe Duit sche versterkingen belette de offen sieve beweging, zoodat ook daar het Engelsche leger slechts de ingenomen posities kon handhaven. Nog steeds duurt dc actie op dat gedeelte van het oorlogsveld voort, en daar is de activiteit het grootst, de strijd het hevigst. BQ Dix muiden en Nieuwpoort, is het geheele gebied ten Noorden van Atrecht wordt nog steeds hevig gevochten. Maar zonder dat belangrijke wijziging komt in de opstelling der troepen, aan beide zjjden. In het andere gedeelte van het Westelijke front, langs de Aisne, wordt het artillerie-gevecht voort gezet. En in de Argonnen en de Vogezen wordt nog steeds hevig gevochten, zonder dat door do eene of de andere partij belangrijke voordeelen worden behaald. Op het oostelijk front daarentegen krijgt de strijd telkens een ander aanzien. Voor enkele dagen scheen het, dat de Duitsche legers, die bij Lodz opereerden, gevaar liepen door de Russen te worden ingesloten. Reeds waron van offlcieuse Russische zijde berichten verspreid over een schitterende overwinning, waarin ge heele Duitsche legerkorpsen ingeslo ten, en door de Russen gevangen genomen waren. Dat was, zooals ook uit de Russische officieele mededeeling van den gene- ralen staf bleek, voorbarig. Maar thans is wel gebleken, dat er niet veel aan ontbrak. Uit een Duitsch bericht blijkt, dat de Duitsche strijdmacht, die bij Lodz streed, niet alleen door sterke, uit het zuiden en oosten op rukkende Russische troepen werd bedreigd, maar dat zelfs ook de tcrugtochtsweg der Duitschers dreigde te worden afgesneden. In een driedaagsch verbitterd ge vecht braken echter de Duitsche legers door het Russische cordon heen, en zij wisten daarbij niet alleen zelf aan het reeds om hen geslagen net te ontkomen, doch ook nog een Russische troepenafdeeling gevangen te nemen en een groot aantal ka nonnen te vermeesteren, zoDder zelf een vuurmond te verliezen, en, hoe wel de verliezen aan menschen groot waren, bleken de Duitschers in staat bijna al hunne gewonden te redden, en ze uit 's vljands handen te houden. Thans wordt de strydJin de streek om Lowitsj nog steeds krachtig voort gezet, in het front Bjelacva-Sobota, plaatsen die zuidoostelijk en noord westelijk van Lowitsj gelegen zijn. De Duitsche troopenmacht, die daar den strijd op zoo krachtige wijze volhoudt, ontving nu in de laatste dagen belangrijke versterkingen, die per trein van het westelijk oorloga- tooneel werden aangevoerd, en zich tusschen Kalisj en Sjerads, dus op den meest bedreigden Duitschen rech tervleugel, verzamelden. Vandaar uit werd een offensieve beweging onder nomen, die tot dusver nog niet tot een beslissing kon leiden, doch in een stadium van ontwikkeling verkeert. De jongste Russische berichten wijzen er op, dat in die streek voorposten gevechten plaats hadden, en de Rus sische troepen in verband met den veranderden toestand, een wijziging in den opmarsch moeten ondergaan. Het is uit de berichten duidelijk geworden, dat de strijd, die thans wordt gevoerd, zooala in Russische berichten wordt gezegd, de hevigste en bloedigste is, die tot nog toe werd geleverd. De Russen twijfelen in hunne berichten natuurlijk niet aan het eindelijk succes, maar zij ver klaren tevens, dat de Duitsche troepen voet voor voet betwisten, zoodat de verliezen zeer aanzienlijk zijn. De Duitsche Keizer en de Russische Tsaar zijn beiden naar het front ver trokken en bevinden zich bij de tegen over elkaar staande legers, om den strijd bij te wonen. De officieele legerberichten van 30 November en 1 December. Van hei westelijk front meldende Fransche berichten dat de aanvallen der Duitschers vrij laksch geweest zijn. Iets wat zeer wel mogelijk is b{j gebrek aan manschappen; nu er waarschijnlijk heel wat naar het Oostelijk front vervoerd zijn. Verder meldt het Fransche bericht van 30 November dat de Franschen op den rechteroever van de Yser, ten Z. van Dixmuiden een Duitsche stelling vermeesterden en behielden. Het Fransche communiqué van 1 Dec. meldt eenige meedere werk zaamheden van de Duitsche artillerie. Deze heeft bepaalde gedeelten van het front weder krachtig beschoten. Vooral in de buurt van Arras be merkte men groote bedrijvigheid bij de Duitschers. Ook aan de Belgische kust is weer gevochten. De Engelsche vloot heeft hierin een zeer werkzaam aandeel gehad. Een bericht uit Oostburg meldt dat vermoedelijk Oostende en omge ving beschoten is, daar men op die hoogte de Engelsche vloot zag liggen. De Duitsche berichten van het Oostelijk oorlogstooneel geven opga ven van vergrooting van don oorlogs buit. Het aantal gevangenen is thans tot 9500 aangegroeid en bovendien hebben zij nog 18 kanonnen en 20 machinegeweren buitgemaakt. Dit alles schijnt echter voor de Russen weinig te betébkenen. Ten minste opschieten doen de Duitschers er niet door. Integendeel. Een Duitsch bericht van 1 Dec. maakt melding van het feit dat een gedeelte der Duitsche troepen welke in de buurt van Lodz opereerden, door de Russen is inge sloten geweest en zich eerst na een gevecht van drie dagen door de in sluiting heen heeft kunnen slaan. Btj deze gelegenheid zouden zy nog weer 12000 Russen gevangen genomen hebben en 25 ka_ men genomen hebben. "Wat in verband met het verbitterde gevecht nu niet zoo erg waarschijnlijk lijkt. (Het volledige bericht over dit gevecht is hieronder opgenomen.) De berichten uit Petersburg over dit gedeelte van het Oostelijk front maken alleen melding van een mis lukte aanval der Duitschers bij Szer- zow. Van het front in Oost-Pruison mel den de Russische berichten dat er kleine gevechten geleverd werden. Intusschen lijkt het alsof de Rus sen daar ook reeds verder gevorderd zijn. In ons vorig nummer gaven wij het Russische bericht dat de Duitsche stellingen aan deAngerapp reeds bereikt waren, en thans komt het Duitsche bericht dat de keizer de Duitsche stellingen te Gumbinnen en Darkehnen inspecteerde. Dit komt geheel met elkaar overeen. Ook op het Galicische front schijnen de Russen steeds vorderingen te maken. Russische berichten maken melding van een terugdrijven van de Oostenrijkers op Krakau en van een omtrekken van deze vesting in het Z. Ook ver ten Z.O. van Krakau dringen de Russen door. In tegen stelling met het Oostenrljksche bericht over het terugslaan der Russen die naar Homonna oprukten, melden de Russen het bezetten van de stellingen welke de passen van de Karpathen beheerschen. Verder melden de Russen, dat zij alleen in de eerste helft van No vember 50.000 soldaten en 600 offi cieren van het Oostenrijksc-h-Hon- gaarsche leger gevangen namen. Uit dé vesting Przemysl wordt be richt, dat de Russen bij een poging om de vestingwerken te naderen, werden teruggeslagen. De Serviérs bieden nog steeds wan- hopigen tegenstand. Elke stelling wordt met de grootste hardnekkig heid verdedigd. Volgens Oostenrljk sche berichten zijn de Serviërs door het verlies van manschappen en oor logsmateriaal zeer verzwakt. Sedert het begin van het laatste offensief der Oostenrijkers moeten zij 19000 man, 46 kanonnen, 47 machinege weren en veel ander oorlogsmate riaal verloren hebben. Een bericht van Russische zijde omtrent de krijgsverrichtingen in den Kaukasus meldt het terugslaan van Turksche troepen in het dal van de Euphraat. Hierbij verloren de Turken 2 kanonnen. Op het Westelijk oorlogstooneel. De Duitschers in Frankrijk Parijs, 2 December. Het commu niqué van Dinsdagavond luidt: In België heeft de Duitsche infan terie zonder succes beproefd haar loopgraven ten zuiden van Bixschoote te verlaten. Na een vrij hovigen strijd hebben wij het kasteel en het park van Vermelles veroverd tusschen Béthune en Lens. In Argonne zijn wij aanmerkelijk opgeschoten in het bosch van La Grurie. Van het verdere front vult niots te vermelden. Aan de Belgische grens. De bijzondere berichtgeven van het „Hbld." seint uit Sluis, 2 Dec Na het zware kanongebulder, dat gisteren den geheelen dag werd ge hoord, is heden weer een stilte inge treden. Trouwens, gistereravond plas te het gedurende geruimen tijd van den regen, die de verdere krijgsope raties de eerste dagen wel zeer moei lijk of onmogelijk gemaakt zal heb ben. Druppelsgewijs worden, ondanks alle pogingen der Duitschers tot ge heimhouding, de juiste resultaten en de beteekenis van de beschieting van Zeebrugge toch bekend. Het blijkt, dat door het Engelsche geschut de havenwerken zoodanig getroffen zijn, dat in de sluisdeuren geen beweging meer is te krijgen. Wat in de haven ligt kan dus niet meer naar buiten, on omgekeerd kunnen de booten, die in het kanaal liggen, alleen over land naar zee gebracht worden. Hoe ver legen de Duitschers daarmede zijn, blijkt wel uit hetgeen zij doen om uit de moeilijkheid te komen Gisteren kreeg nl. de heer Capieau, directeur der electrische centrale in Zeebrugge de sluisworken worden electrisch bewogen schriftelijk verzoek der Duitschers, uit Sluis, waar hij thans vertoeft, naar zijn woonplaats terug te komen. De heer Caprieau bedankte nochtans voor de vriendelijke uit- noodiging. Troepenverplaatsing. Do Duitschers blijven maar d.d. 1 Dec. aan de Tyd werd geseind doorgaan, hunne troepen aan het Yser-front te onttrekken. Werden sn de laatste dagen over Thielt in de richting Yperen verplaatst, heden zijn met allerlei treinen dui zenden mannen van de Yser noord waarts gebracht. Zoo kwamen heden in Heyst alleen 20 wagons aan, waar in de soldaten stonden opeengepakt. In Zeebrugge zijn er nog meer aan gekomen, waaronder ook een deel der bezetting van Ostende. Wat de bedoeling van deze laatste beweging der Duitschers is, is niet erg duide lijk, maar een feit blijft het, dat er over het geheele noordelijke front be langrijke wijzigingen plaats vinden, die wellicht op verrassende aanstaande gebeurtenissen wijzen. Mogelijk is, dat die bewegingen naar de noorde lijke kusteen krachtiger verdediging tekenen van de havenplaatsen, aldaar gelegen, omdat ook veel ge schut is aangevoerd. Men zou door een groote bezetting en meer zwaar geschut weerstand kunnen bieden aan een herhaalden aanval der En gelsche vloot, en zoodoende de be langrijke basis voor onderzeebooten kunnen behouden. De mannen echter, die van hot Yser front aankomen, zien er ellen dig uit. De meesten zijn het grootste gedeelte van hun uitrusting kwijt en loopen in deze koude, natte dagen, slechts in hun korte jasje, terwijl do ransel veelal vervangen is door een zak of rugtasch, zooals padvin ders er dragen. Von Moltke. Berlyn, 1 December. De chef vau den grooten staf, Von Moltke, is hersteld en keert naar het front terug. De militaire medaille verleend. Korporaal Philip, van het 24e regi ment koloniale infanterie, heeft de militaire medalje gekregen, omdat hij, onder een hevig geweervuur, een gekwetsten officier uit de vuurlinie heeft weggedragen en omdat hij, op patroelje zijnde, een vijandelijke ttoep, die sterker in aantal was, op do vlucht heeft gejaagd, waardoor een loopgraaf in handen der Franschen viel. Philip werd herhaaldelijk gewond, liet zich eerst vier-en-twintig uur later verbinden en weigerde uit de gelederen wog te gaan. Later werd hy zwaar gekwetst. Philip, zoo lezen we in de „Tetnps", had van zijn kolonel bevel ontvangen 's nachts met 25 man een verken ningstocht te gaan doen naar den top van een heuvel, waar Duitsche sol daten een loopgraaf aan het delven waren. HU moest probeeren er tot aan het aanbreken van den dag te blijven en uit zUn oogen zieu. Toen Philip met zyn mannen den heuvel top genaderd was, zag hij de Duit sche soldaten graven en een schild wacht liep een eind verder heen en weer. Philip verborg zUn manschap pen in een boschje en drukte hun op het hart zich niet te bewegen en geen geluid te geven, wat er ook gebeuren mocht. Met één kameraad slechts verdween Philip in de duister nis. Toen zij den schildwacht nader den beval hij zijn maat linksaf te gaan, zich te verbergen en dan eenig leven te maken. Zoo gebeurde. „Wer- dal" riep de Duitschor, en keerde zich naar den kant, waar het geluid vandaan kwam. Dat had Philip, die zich rechts had verborgen, verwacht. Hij wierp zich op den Duitscher en stiet hem tweemaal de bajonet in de borst. De man slaakte geen kreet en de op 20 meter afstands gravende Duitsche soldaten hadden niets ge merkt. Philip neemt nu de plaats in van den schildwacht, wiens mantel hU aantrekt. Ook zet hij den Duit schen helm op en neemt het Duitsche geweer in handen. Zoo stapt hU heen en weer, af en toe het lijk van den Duitscher een eindje weg rollend, op dat de Duitsche soldaten het niet zien zullen. Weldra is de loopgraaf gereed en de Duitsche soldaten keeren naar de troep terug, niet zonder eerst een amicalen groet aan den schildwacht toegeroepen te hebben, die echter niet antwoordt. Als ze vertrokken zyn holt Philip naar zyn manschappen terug en neemt met hen bezit van de loopgraaf. Maar bij het krieken van den dag komt er een compagnie Beieren argeloos aangeloopen om zich in de loopgraaf te plaatsen. Toen ze op niet meer dan enkele passen af stands waren, openden Philip en de zijDon een moedoogenloos vuur op hen. Een groot aantal sneuvelt ter stond en als de overigen een aanval op de loopgraaf willen doen, worden ook zy voor het meerendeel wegge maaid. De Beieren nemen vervolgens de vlucht op 18 na, die zich over geven. Inmiddels heeft het 24e regi ment Fransche koloniale troepen hot schieten gehoord. Het komt aange stormd, do kolonel voorop. Philip loopt hem tegemoet. Kolonel, zegt hij, mag ik het genoegen hebben u deze loopgraaf aan te bieden; het is de loopgraaf op den top. U kunt zich van hier af, beter dan ik, rekenschap geven van de stolling der Duitschers. Van het Oostelijk front. Boriyn, 1 Doe. (Wolff.) Officieele mededeeling van het groote hoofd kwartier In verband met het bericht van 1 November van den Russischen generalen staf wordt over een reeds sle dagen geleden gebeurde epi sode in de voor de Duitsche wapenen met zoovéél succes geleverde ge vechten bij Lodz gemeldDe Duitsche troepen, die in do streek ten oosten van Lodz op don rechterflank en in den rug der Russen streden, werden op hun beurt weer door sterke van het oosten en zuiden opereerende Russische strijdkrachten ernstig in den rug bedreigd. De Duitschers voer den in het gezicht van den voor hun front staanden vijand een zwenking uiten sloegen zich in een verbitterden driedaagschen strU'd door den reeds gesloten ring van vy'anden heen. Daarby namen zy nog 12,000 Russen gevangen en vermeesterden 25 stuk ken geschut, zonder zelf één kanon te verliezen. Bijna al hun eigen ge wonden hebben zij bovendien kunnen meevoeren. Hun verliezen waren, in overeenstemming met den toestand waarin zich bevonden, natuurlijk niet gering, maar toch volstrekt niet reus achtig. Dit is voorzeker een dei- schoonste krygsverrichtingen van den geheelen veldtocht. Voorts meldt het groote hoofd kwartier: Z. M. do Keizer heeft bij Gumbinnen en Darkehmen onze troepen in Oost Pruisen en hun stellingen bezocht. Russische berichten. Petrograd, 2 Dec. (P.T. A.) Rap port van den generalen staf Op den linker Weichseloover werd in de omgeving van Lowitsj de actie den 30slen voortgezet, waarby de vijandelijke aanvallen in hoofdzaak gericht waren togen het front Bjel- jawi-Sobota. Ten noorden van Lowitsj had ons offensief succes. By Lodz bepaalt zich de actie tot een zeer krachtig artilleriegevecht. Do voor onzen linkervleugel in de laatste dagen verrichte vorkenningen verschaften ons aanwyzingen over concentratie tusschen Kalisj en Sieradz vau zeer nauzienlyke Duitsche strijd krachten, waarschijniyk per trein van het Westen aangevoerd. 30 Nov. begon de vijand een offen sieve beweging van uit Sieradz en in de omgeving van Laska. Onze vooruitgeschovenafdeelingen leverden den Duitschers hier gedurende den geheelen dag een verward gevecht. Wy namen maatregelen in overeen stemming met den nieuwen toestand. In Zuid-Polen maakten wy ons na een gevecht meester van Stjertsof, waar een brigade van de Pruisische garde met vijf batteryen werd ver jaagd. Op de overige fronten geen wijzi gingen van belang. By Plotzk vielen behalve de reeds vermelde vier barken nog vijf stoom- booten en een bark met munitie ge laden in onze handen. In de Boekowina namen wy bezit van rollend materieel ter sterkte van drie treinen. Londen, 2 Dec. Aan de Times uit St. Petorsburg: Naar -het oordeel in militaire Rus sische kringen heeft de toestand in Polen een buitengewone en nieuwe beteekenis gekregen. Er is nog niets geweest, waarby zoo groote belan gen, en ik mag daaraan toevoegen, zoo groote govaron vorbonden zyn geweest. Aan aanwijzingen duiden op het voortduren en zelfs op een vermeerdering van de tegenwoordige spanning, aangezien de Duitschers in weerwil van de verschrikkeiyke weersomstandigheden zich handhaven in hun stellingen tegenover Lodz en Lowicz, van waaruit de Russen hun een zoo geweldige afstraffing toe dienen. Het is duideiyk, dat de vijand spoe dig versteningen verwacht, doch hij moet weten, dat de onoverwinbare Russische legers in een ondoorbro- ken ring langs het geheele oostelijke front staan en dat de Oostenrijkers hopeloos verslagen en den oorlog moe zijn on bovendien niet in staat of niet geneigd nog verder hulp te bieden. Het is eveneens duidelijk, dat Oost- Pruisen te ver af ligt, om gelegen heid te laten voor een tegenbetooging, zelfs indien de Russen daar niet over een overweldigende meerderheid be schikten terwyl de streek tusschen Plock en Soldau in dit seizoen zich niet tot troepenbewegingen leent. Nog gisteren vermeldde de opper bevelhebber een mislukte poging om opnieuw den Duitschen rechtervleugel te versterken uit de richting van Wielun. Rekening houdende met voorkeur van de Duitschers voor omvattings-bewegingen, moet de ge volgtrekking worden gemaakt, dat de vijand vermoedeiyk tevens vooruit zal rukken in de richting van den linker Weichsel-oever. Dit wordt ook waarschijniyk gemaakt door het af zenden, per boot, van de voorraden, die by Plock in handen van de Rus sen zijn gevallen, de bezetting van welke stad door de Russen van het grootste belang is. Bovendien volgt de waarschyniyt- held van een opmarsch in deze rich ting uit het feit, dat andere wegen niet in aanmerking komen. De militaire medewerkers van de voornaamste bladen zijn het vandaag eens in de voorspelling, dat het Duitsche offensief zal worden voort gezet. Het is ook de eenige kant zoo redeneeren zij - van welken Duitsche versterkingen zouden kun nen komen. Het bericht, dat de Duitsche keizer te Thoru is aangekomen, heeft nieuwe waarsehynlijkheid geschonken aan de opvatting, dat de Duitschers van het genoemde punt zullen vooruitrukken langs don linkeroever van den Weichsel. Da strijd In Polen. Het Russische blad „Rjetsj" houdt een beschouwing over den krijgskun digen toestand in Polen, die ons le zenswaard voorkomt. Het blad begint mgt de opmerking, dat met het lot van de Duitsche troe pen tusschen Weichsel en Warthe, het lot van het Duitsche en Oosten- ryksche leger, en dat van het Duit sche en Oostenryksch-Hongaarsche Ryk, ten nauwste verbonden is. De taak van de Duitsche en Oos- teniijkscho legers is hier meer dan ooit om den vijand den weg naar Berlijn te versperren. De taak van het Duitsch-Oosten- rljksche leger is, om, zoo het al niet overwint, zooveel mogeiyk tyd te winnen, die noodig is om de ope raties op het Westelijk oorlogsterrein voort te zetten en ook om het Oos- tenryksche leger te reorganiseeren en te versterken. Het blad meent, dat er tusschen Weichsel en Warthe 12 Duitsche le gercorpsen staan, te weten vyf van generaal Mackensen, twee van het achtste of Oost-Pruisische leger. D:iar- by is het heele leger van von Hinden burg, bestaande uit vijf legercorpsen, genoemde strijdkrachten te hulp ge komen. Als deze berekening van de „Rjetsj" juist is, zijn de Duitschers op dat front vrij gering in aantal. Immers volgens berichten van den Russi schen staf, strekt het front zich uit van het station Zdunskawola (ten Oosten van Sieradz), loopt Noordoos- lelijk over Szadek Zgierz, Strykow en Glowno en buigt vervolgens om naar het Noorden, ongeveer tot Plock. Dat front is dus meer dan 160 K.M. lang. Daarbij moet men nog in aan merking nemen, dat, tengevolge van de moeilijke positie waaruit zich twee vooruitgeschoven legercorpsen van het centrum hebben moeten worste len, daarin door andere legercorpsen, die hen te hulp waren gesneld, by- gestaan, in het centrum thans het Duitsche front naar verhouding ster ker zal wezen dan op de vleugels. Een en ander doet ons besluiten, dat, als de „Rjetsj" gelijk heeft (en als het blad de sterkte van den vijand zou onderschatten, zou het daardoor een uitzondering op den regel maken), de Duitschers op dat front betrek kelijk zwak zijn. De „Rjetsj" vertelt dan verder, dat twee Duitsche legercorpsen, die naar Bree zijn vooruitgeschoven, door het optreden van nieuwe strijdkrachten in een hoogst gevaariyke positie kwamen. Zij worden, zooals de ge nerale staf heeft gemeld, van alle kanten iu het nauw gebracht. Zy werden byna geheel omsingeld. Al leen naar het Noorden bleef een ope ning, die steeds nauwer werd. De „Rjetsj" geeft dan toe, dat die legercorpsen nochtans aan die om singeling zijn ontsnapt. Dit is de Duitschers, zegt het blad, op de vol gende wijze gelukt. Zij zonden door die opening nog twee legercorpsen, zoodat er nu vier corpsen binnen den nauwer worden den ring stonden. Maar wat voor twee corpsen een hachelyk pogen scheen, gelukte aan vier. Zy braken naar het Noorden door, zij het dan ook met verlies van kanonnen en manschappen. Hamilton Fyfe, do bijzondere cor respondent van de „Daily Mail" te St. Petersburg, geeft in een van Zondag gedagteelcend telegram het volgende overzicht van de jongste krijgsverrichtingen in Polen De strijd begon met den opmarsch van het Duitsche leger door het dal van den Weichsel. Toen het Plock bereikt had, sloeg de helft ervan in Zuidelijke richting af, om, volgens het ontvangen bevel, een wig te dryven tusschen de Russen die Lodz bezet hielden en de Russen in de streek ten Westen van -Warschau. Men hoopte dat zoodoende de aan dacht van de laatsten in beslag ge nomen zou worden en de weg naar Warschau open zou staan voor de andere helft van het Duitsche leger, dat te Plock was achtergelaten. Toen de in Zuideiyke richting rukkende troepen aan de rivier Bzoera kwamen, vonden zy den overgang by Piantek (ten Z.W. van Lowicz) sterk bezet. Na een hardnekkige verdediging ech ter weken de Russen de Duitschers dachten dat de Russen verslagen waren, maar in werkelijkheid was het er hun om te doen, de Duitschers in een strik te lokken, die generaal Roesky voor hen gespannen had. De Duitschers vervolgden hun op marsch in Zuideiyke richting en ondervonden weinig tegenstand, tot de voorhoede Rzgov en Tuszyn, ten Z.O. van Lodz, bereikte. Zy waren in de meening dat zij de hun opge dragen taak gemakkelijk volbracht hadden. De linkervleugel kreeg het daar het eerst to kwaad. Toen hy voort- rukte door het dal van de Bzoera, vielen twee divisies Russische ruitery hem plotseling tusschen Strykov en Zgiers (ten N. van Lodz) aan. Deze aanval slaagde volkomen. De flank van de Duitschers werd omgetrokken en ten W. van Lodz teruggedreven, waar zy zich moest verschansen. Toen dit gebeurde begrepen het cen trum en de rechtervleugel van de Duitschers dat hun toestand gevaar lijk was. Zy trachtten onverwijld terug te trekken langs den weg dien zij gekomen waren, maar spoedig bevonden zij, dat zij van alle kanten in het nauw gedreven werden. De streek is vlak en biedt geen natuur- lyke voordeelen voor een verdediging, op zyn best is zy zacht golvend. Onder deze omstandigheden kwam de terugtocht den Duitschers op zware verliezen aan menschenlevens en materieel te staan. Een tyd lang beukten de Duitschers vergeefs tegen wanden van de val waarin zij geloopen waren, maar zij slaagden er ten slotte in naar Glovno, een dorp tusschen Lodz en Lowicz aan het riviertje Morga, door te breken. Nauweiyks was hun dat gelukt en hadden zy een deel van hun troepen uit de val gekregen, of de val werd voor de rest weer afgesloten door een plotseling offensief van de Sibe rische regimenten van generaal Schei- demann, dat de bezetting van Brezin van een ander klein plaatsje aan den bovenloop van de Morga, vlak ten O. van Lodz, ten gevolge had. Na de bezetting van Brezin rukten de Russen opnieuw tegen de Duit- irs op en brachten hun Vrijdag in zware gevechten een verlies van 3000 dooden en gewonden en bijna 1000 gevangenen toe. Onder deze laatsten waren manschappen van het lste Pruisische legercorps, de garde te voet en de garde-kurassiers. Middelerwyi hadden de Duitschers ten W. van Lodz hun schansen ver lengd, zoodat dezen zich van Lodz tot Kalisj uitstrekten. Zij wilden de Russen, die hun kameraden omsin gelden, omvatten. Terzelfdertyd deed het Duitsche legercorps, dat te Plock achtergebleven was, een poging om hulp te bieden en de verbinding met de troepen in het Zuiden open te houden. Dit mislukte, doordat de Russen Gombin (ten Z. vau Plock, aan den anderen kant van den Weichsel) namen. Het staat vast, dat intusschen nieuwe zetten op het strategische schaakbord zyn gedaan. De Duitschers voeren in alieryl reserves aan uit de streek ten N. van de Bzoera en ook uit Kalisj. Het is, als men met de sterkte van de troepen op verschillende punten niet bekend is, onmogelyk te zeggen wat er nu vermoedeiyk zal gebeuren en voor het oogen blik moet men zich vergenoegen met de ambteiyke lezing, die bescheidenlljk luidt, dat alles goed gaat. Over de krijgsverrichtingen meer naar het Zuiden, in de buurt van Krakau, is het Russische hoofd kwartier mededeelzamer. Hier maken de Russen voortdurend vorderingen en hebben zy nieuwe tropeeén be haald. Sedert 2 November zyn daar 58,000 man, meerendeels Oosten rijkers, gevangen genomen. In de afgeloopen week hebben zich alleen 85,000 Oostenrykers en Hongaren overgegeven. Op Zee. De strijd een de Belgische kust hervat. Do oorlogs correspondent M., van De Tyd", seint dd. 1 December aan zijn blad het volgende: De strijd aan de Yser is heden ochtend met groote hevigheid hervat. De Britsche vloot neemt deel aan het gevecht en bombardeert weer de Belgische kust". De „Audacious". Een marconi-telegraflst der Holland- Amerika-lljn seint aan de „Stichtsche Ct.", dat hy op de boot, waar hy dient, den 2n November 1.1. oon draad loos telegram heeftopgenomen, waar in werd gemeld, dat de geredden van de „Audacious" te New-York waren aangekomen. Dit bericht werd ook opgenomen in de dagelijks aan boord verschynende „Marconi-Couraut". De Engelsche supper-dreadnought schUnt dus inderdaad gezonken te zyn, De New-York Herald verneemt uit betrouwbare bron, dat de Goeben in den Bosporus tegenover Therafia ligt. De machines van dezen kruiser moe ten zwaar zijn beschadigd door de Russische granaten. Honderden werk lieden zyn thans reeds dagenlang met het herstellingswerk bezig. Goed en slecht nieuws. Lord Kitchener was in slaat gister middag in het Hoogerhuis mededee lingen omtrent de krygsbedryven te doen, die alleszins bevredigend moch ten heeten. Hij sprak met grooten lof over de geallieerde legers in Noord-Frankryk en Belgie, waaruit hy concludeerde dat de Duitschers langzamerhand leeren beseffen, dat hun snoeverij tot Calais te zullen komen, geiyk staat met hun vroegere mededeelingen omtrent het komen tot Parijs. Met toejuichingen werd ook begroet zyn mededeeling, dat het Belgische leger steeds in het veld wordt aangevoerd door Koning Albert zelf, die trots alles wat hij reeds te verduren had nog niet het Belgische grondgebied verlaten heeft en niet voornemens was dit te doen. De gemalin van dezen zwaar-beproefden, heldhaftigen vorst vertoeft sedert gisteren te Londenzij is naar Enge land gekomen om haar drie kinderen die nog steeds by Lord Curzon ver- biyven, een kort bezoek te brengen. Ook over de aanwerving van recru- ten liet de oorlogsminister zich niet onbevredigend uithij herhaalde het geen hy op 9 November in den Guild hall zeide, dat hy niet onvoldaan was en dat ongeveer 30.000 man per week niet teleurstellend kan heeten. Maar voegde hy er by„Ik zeg niet dat dit aantal voldoende zal zyn. Ik denk dat uit hetgeen ik vroeger reeds zeide, begrepen zal worden dat de tijd zal komen dat wij veel meer mannen noodig zullen hebben. Als die tyd gekomen is - en ik zal wel zorgen dat dit tydig genoeg bekend wordt gemaakt dan ben ik vast overtuigd dat het land hetzelfde ant woord zal geven, dat het altyd gaf in dergeiyke gevallen." Was du 8 de rede van den minister van oorlog bemoedigend te noemen, te pynlyker was het dat zijn collega, de minister van marine, nagenoeg op hetzelfde oogenblik in het Lagerhuis het publiek had in te lichten omtrent de vreeseiyke ramp die 's morgens de Britsche marine getroffen had door de ontploffing op den dreadnought „Bulwark* bij Sheer ness, waarby nagenoeg de geheele bemanning van 800 koppen ongeveer het leven verloor. Natuurlyk dat deze ramp diepen indruk heeft gemaakt. Er gingen allerlei praatjes; beweerd werd dat de Duitsche onderzeeërs do Medway waren opgevaren en de „Bulwark1- getorpilleerd hadden jan deren zeiden dat er een Duitsche spion onder de bemanning is geweest en dat deze het kruitmagazijn van het schip in de lucht had doen vlie gen. Praatjes, die natuurlyk door niet3 en niemand bewezen zyn. Het zal vermoedelijk ook uit deskundig onder zoek niet gemakkelyt te bewyzen zyn hoe deze ramp ontstond, maar uit de mecning van deskundigen mag wel worden aangenomen dat men hier inderdaad te doen heeft gehad met een ongeluk en niet met een vUan deiyken aanval. Uit de verhalen van velen, die ooggetuigen van den ondergang der „Bulwark" waren, deelt de „Daily Óhronicle" o.a. het volgende mede: Na de ontploffing was alles in de haven opeens in beweging. Op alle schepen renden de bemanning aan dek, sommige nagenoeg geheel ver suft door de hevigheid der ontplof fing. My is verteld dat op vele schepen in de nabyheid geen stuk glas- of aardewerk heel is gebleven en dat zelfs het dikke glas der patrys-poor- ten verbryzeld is. Mannen aan dek werden meters weggeslingerd. Oogen- blikkeiyk waren van tal van oorlogs schepen booten uitgezet en redding sloepen kwamen aanvaren uit alle richtiDgon. Zy kwamen echter nage noeg voor niemendal, want een oorlogs schip, gereed liggende voor het ge vecht, is zoo zeer van nagenoeg alle houtwerk ontbloot, dat byna niots drijvende was en hot metaal, dat eenige minuten tevoren een fraai oorlogsschip had gevormd, was zóó totaal verdwenen, alsof het nooit behoord had tot de marine-iyat. Zoo spoedig mogeiyk werden de levenden en dooden opgevischt en naar de andere oorlogsschepen ge bracht en kort daarna in sloepen naar Sheerness Pier gebracht, waar een motor-ambulance voor het marine hospitaal tc Chatham gereed stond. Een klein aantal leden der bemanning had nachtpermissie gehad en zy waren aau boord van een kotter om naar de „Bulwark" te worden terug gebracht, toen de ramp plaats had waren zy een paar minuten vroe ger langszij van het oorlogsschip gekomen, zy zouden verwoedeiyk ook slachtoffers geworden zyn. Men beweert dat de „Bulwark" op oorlogssterkte 815 man aan boord had, onder wie ongeveer 100 behoorende tot de marine-reserve. Nadere bijzonderheden vermeldden dat een scheepsbouwer, wonende dicht by Sheerness-Pier, bij de ontploffing zijn huis voelde heen en weer Bchud- den en alles in huis ratelde. Trouwens, overal in Sheerness schudden de huizen en de menschon holden dc straat, elkander vragende wat er gebeurd was, want de schok was veel heviger geweest dan van gewoon kanonvuur in de buurt. De „Bulwark" was bezig ammunitie te laden van daarnaast liggende schuiten on er wordt boweord dat daarop ook ladingen kruit hobben gelegen. Als dat zoo is, dan zyn ook die schuiten met hun bemanning, drie man op elke Bchuit, verdwenen. Tc Southhond en West-cliff on Sea, aan den linkeroever der Theems, zagen de menschen die langs het strand liepen opeens een hooge vlam, dadelijk gevolgd door een dikken, groenachtigen rook, die ongeveer 10 minuten biuef hangen. De beroemde lange pier to Southend schudde heftig heen en weer en de sciiok is ook gevoeld door honderden burger-Duit- sche gevangenen, die aan boord zijn van schepen, liggende in de Southend Roads. Wat de oorzaak van de ramp is geweest, zal misschien uit het onder zoek biyken, maar hoe het ook zy, eenige honderden bravo zeelieden meer hebben het leven gelaten voor hun vaderland zonder dat zydon vyand onder de oogen hadden te zien. Hun vodorland beweent hen Japansche hulp? De dezer dagen herhaalde mede deeling, dat weldra een Japansch leger aan den oorlog in Europa zou doolnemen, is niet nieuw. Reeds in don eersten tyd van den oorlog werd bericht, dat de Japanuers in Frank rijk zouden landen; later dat zy al in Rusland waren. Nu heet hot weer, dat zy de Russen te hulp zullen snel len. De eerste mededeelingen zyn in dertijd nadrukkelyk ontkend en Ja pansche diplomaten vorklaarden toen, dat het belang van Japan zich tot het Verre Oosten beperkt. Indien het daarmede nu anders gesteld is, zul len aan dit nieuwe besluit van Japan wol grondige onderhandelingen met Engeland voorafgegaan zijn. Het is ondenkbaar, dat Engeland den prys, dien Japan, maar men zegt, eerst ge vorderd heelt, n.1. de opheffing van de emigratie-beperking in Canada er. Australië, heeft toegstaan. Noch de Canadeesche, noch de Australische regeeringen zouden ooit in die voor waarde treden, en daarmedo moet de Engelsche regeering natuurlyk reke ning houden. Daarentegen schynt het I niet uitgesloten, dat aan Japan krach tige fluancieele steun in het uitzicht gesteld is, daar het Sn grooten finan- I cieelen nood verkeert.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1914 | | pagina 1