VISITEKAARTEN
C. DE BOER JR
Onze Balans-Opruiming eindigt
HEDENAVOND.
Nog
Bovendien
20 korting op
HERMAN NYPELS.
HELDERSCHE COURANT
TAFELEN
Aan de Leden derNed.Herv. Kerk.
GASCOKES.
GEKIOPI, thuis hezoigd, 80 ct.de Hl.
tnf10
I. DE VRIES,
H. FEIJEN's Schoenmagazijn, Spoorstr. 27.
Nieuwe Abonné's.
Depothouders.
IN ALLE SOORTEN EN MODELLEN
De Fransch-Duitsche Oorlog
van 1870—71,
VII.
In den Noord-Duitschen Rijksdag
had omstreeks den tijd, waarvan wij
spreken (om juist te zijn den 26sten
November) een incident plaats, dat
sensatie verwekte. De rijksdag was
bijeen geroepen voor een buitenge-
wone zitting, waarin het ging om
nieuwe oorlogscredieten, de behan
deling der verdragen van Versailles
met Zuid-Duitsche staten en de nieuwe
Rijks-grondwet.
De sociaal democratische afgevaar
digde Bebel, toentertijd een jonge man
van 30 jaar, laakte de Regeering we
gens de voortzetting van den oorlog
met Frankrijk. Bebel's rede. verwekte
een geweldige sensatie, een storm,
zooals na dien nooit weer een rede
voering had verwekt. Bebel zelf
schrijft hieromtrent in zijn biographie
„Aus meinem Leben" het volgende
„Mijn rede was niet lang, maar zij
verwekte een storm, zooals ik er nooit
weer een met een rede verwekte. Ik
zei,, dat ik meende een evengoed Duit-
sclier te zijn als de vorige spreker
(n.1. de afgevaardigde Reichensperger,
die zich even te voren vóór het be
willigen iiad uitgesproken), deson
danks kwam ik bij het onderzoek
der zaak tot het tegenovergesteld
resultaat. Ik gaf een kort historisch
overzicht tot aan den val van het Kei
zerrijk en bewees, dat met de gevan
gennemingvan Napoleon de eigenlijke
oorzaak van den oorlog opgeheven
was. Mijn uiteenzetting verwekte
groote onrust en heftige tegenspraak.
Do bewering, dat Frankrijk geen Re
geering bezat met welke men kon
onderhandelen, was valsch. Ik toonde
dat in mijn uiteenzetting aan. Wat
liet sluiten van den vrede onmogelijk
maakte, was de eisch van de annexa
ties. Ik veroordeelde dan scherp, dat
men ons verbood in openbare verga
deringen ons standpunt over de an
nexaties uiteen te zetten. Dit ons
standpunt lichtte ik nader toe. Weer
regende het interrupties. Toen ik ver
volgens wees op de treurige rol, die
de Duitsche kapitalistenklasse bij de
eerste oorlogsleening had gespeeld,
on hoe geheel anders zich daarente
gen de Fransche bourgeoisie in het
zelfde geval had gedragen, brak de
storm voor goed los.
Een groot deel van het Huis had
een fornieelen aanval van razernij;
men overstelpte ons met scheldwoor
den van de grofste soort, dozijnen
leden drongen met opgeheven vuisten
op ons aan on dreigden ons er uit
te smijten. Vele minuten lang kon ik
niet aan het woord komenten slotte
beval ik de aanneming aan van het
voorstel, dat Liebkuecht.en ik hadden
ingediend."
Het hier bedoelde voorstel bedoelde
het voorgestelde wetsontwerp te ver
werpen, en te besluiten, dat, onder
het doen van afstand van elke an
nexatie van Fransch grondgebied,
met de Fransche republiek zoo spoedig
mogelijk vrede gesloten zou worden.
De overwegingen tot dit voorstel
waren gegrond op de eigen verkla
ringen des konings van Pruisen dat
de oorlog van Duitsche zijde slechts
een verdedigingsoorlog en geen oor
log tegen het Fransche volk was,
dat daarentegen de oorlog na den
4den September niet langer een oor
log tegen de keizerlijke regeering en
het keizerlijke leger, die niet meer
bestaan, maar een oorlog tegen het
Fransche volk was, niet een verde
digingsoorlog, maai- een veroverings
oorlog, niet een ooi-log voor de onaf
hankelijkheid van Duitschland, maar
een oorlog ter onderdrukking van de
edele Fransche natie, die volgens de
woorden der troonrede van den lilden
Juli (de Pruisische troonrede wel te
verstaan) geroepen was „de zegenin
gen van christelijke beschaving en
stijgende welvaart in gelijke mate
te genieten en te begeeren en tot
een heilzamer wedstrijd dan tot den
bloedigen der wapenen".
Het voorstel van Bebel, Liebknecht
e. a. om de oorlogsleening te verwer
pen, werd echter, met vijf stemmen
vóór, verworpen. In de zitting van
6 December 1870 gaf Bebel als zijne
meening te kennen, dat het einddoel
van het Duitsche volk moest zijn de
afschaffing der monarchie en de stich
ting der republiek. Integendeel werd
dd. 1 Januari 1871 Wilhelm I, de
koning van Pruisen, uitgeroepen tot
keizer van het Duitsche rijk en 17
December had men de lastige volks
vertegenwoordigers onschadolijk ge
maakt door hen op te sluiten en
vestingstraf te geven.
Interessant is het mot deze houding
van het toonmalige Rijksdaglid Bebel
te vergelijken die van de huidige ster
ke soc.dem. fractie. De meerderheid
hiervan heeft vóór nieuwe oorlogs
credieten gestemd, terwijl dr. Lieb
knecht (Bebels vriend Liebknecht,
stierfin 1900; het tegenwoordige Rijks
daglid is diens zoon) de eenige tegen
stemmer was en daarmede in dit
tijdperk van nationale eenheid blijken
gaf van buitengewonen zedelijken
moed. Nader blijkt, dat verschillende
andere sociaal-democratische leden
eveneens tegen de gevraagde credie-
ten waren, doch zich, zooals te doen
gebruikelijk is, aan de stemming
hadden onttrokken door bijtijds de
zitting te verlaten. Het optreden van
Liebknecht, maakte naar buiten aan
vankelijk een onaangeuamen indruk,
zóó zelfs, dat het Duitsche sociaal
democratisch partijbestuur hem ter
verantwoording zal roepen.Uitteraard
is uit de Duitsche pers op het oogen-
blik hieromtrent niet veel te verne
men; wellicht worden wij later de
motieven van Liebknecht gewaar.
(Nadat het bovenstaande geschre
ven was, publiceerde „Het Volk" den
tekst van Liebknecht's schriftelijke
verklaring, waarin hij zijne stem
tegen de oorlogscredieten motiveerde.
Aangezien wij die verklaring in ons
blad van 12 Dec. overnamen, kunnen
wij volstaan met daarnaar te ver
wijzen.)
De lezer zal het met ons eens zijn,
dat de fiere en mannelijke verklaring,
afgelegd in een dergelijk tijdperk van
nationalisme een daad is van hoo-
gen moed.
Overigens is het verschil tusschen
den toestand van 1870 en nu zeer
groot. Bebel's houding werd veroor
zaakt door de politiek van het zege
vierende Pruisische leger, dat, niet
tevreden mot de behaalde successen,
Frankrijk geheel verpletteren wilde.
Het Duitschland van nu is er in de
vier maande^ van oorlog nog niet
in- geslaagd beslissende overwinnin
gen te behalen. Daarbij vergete men
niet, dat in Duitschland alom de
opvatting heerscht, als zou dit land
zijn aangevallen en verplicht zijn tot
zijne verdediging. „Het is ons nog
slechts gelukt den vijand tot ver in
zijn eigen land terug to drijven", zoo
is de Duitsche lezing. Niet: wij bob
ben aangevallen, neen, de tcgenwoor
woordige Duitscher meent heilig en
stellig, dat zijn oorlog een verdedi
gingsoorlog is tegenover afgunstige
naburen. In het licht, van deze opvat
ting de pers zou trouwens geen
andere mogen verkondigen - beke
ken, kan men zich het standpunt
van de sociaal-democratische fractie
dan ook zeer goed begrijpen, en be
seft men den pijnlijken indruk, dien
Liebknecht's houding maakte.
Inmiddels dacht Parijs nog niet
aan capituleeren, ofschoon de nood
reeds hoog was geklommen. In een
ballon-brief van 25 November werd
verhaald, hoe in het openbaar katten-
vleesch gekocht werd, hetwelk velen
lieden uitmuntend beviel. De prijs
van een kat was 6 francs, halve kat
ten waren tegen 4 francs verkrijg
baar. Volgens een Parljsch blad waren
reeds 24.000 katten verkocht en
gegeten. Een student in de medicijnen
zond aan een vriend de volgende
uitnoodiging„Kom Zaterdagavond
ten mijnent een gebiaden kaf. ver
orberen, die fijn is toebereid, en waar
bij een lekker glas wijn zal worden
geschonken. Na tafel zullen wij oen
glas Rijnwijn ledigen op Frankrijk's
onverschrokkenheid".
Dat men in het belegerde Parijs
echter nog wel wat anders had dan
alleen katten vleesch, vertelt een andere
ballon-brief van 30 November. Er
gingen in Parijs geruchten, dat het
Fransche leger tengevolge van een wel
geslaagden uitval, gróote voordeelen
zou hebben behaald en aanstonds kwa
men in de winkelkasten van winkeliers
voedings-artikolen, die men in geen
maanden-gezien had: boter, sardines,
cervelaatworst, enz. Zelfs werd ham
aangeboden tegen de kleinigheid van
5 francs het pond. Toen de berichten
later weder minder gunslig werden,
verdwenen de artikelen een voor een
weder.
Helaas echter leverde de Parijsche
uitval geen resultaat op. Een ver
schrikkelijke slachting aan beide
zijden, ziedaar alles.
„Deze uitval", - aldus de „Times",
doet ons alweder zien, dat de cirkel
der belegeraars eenigszins elastisch
is, zoodat ecu plotselinge stoot op
een zeker punt hem kan doen wijken,
zonder hora te brekenterwijl de
stoot nauwelijks is toegebracht, of
de cirkel -trekt zich opnieuw samen.
De stoot werd ditmaal door de Frau-
schen hevig genoeg gegovon, de aan
loop was voor een oogenblik onweer
staanbaar, maai toch werd hij ge
stuit; en juist omdat een zóó krach
tige poging mislukte, moeten we de
mogelijkheid betwijfelen of een nieuwe
uitval met beter gevolg zal worden
bekroond. En wat zou't baten, vraagt
het blad verder, of Trochu er zich
doorsloeg? Zonder een voldoende
macht, die hem van buiten af de
hand kon reiken, zou hij zijn inau-
schappen aan een wis verderf zien
blootgesteld. Zoo heeft dan de bezet
ting te Parijs te kiezen tusschen den
hongerdood binnen en den dood door
't staal buiten de wallen. Waarlijk",
meent de „Times", het „voorloopig
bewind' moet wel halsstarrig zijn en
een absoluut gezag uitoefenen over
de stemming der bevolking, indien
het nog langer aan het dilemma het
hoofd biedt".
De Fransche marine, die in die
dagen van veel grooter beteekenis
was dan de toenmalige Pruisische,
bracht den Duitschen handel veel
schade toe in de Aziatische en Ame-
rikaansche wateren. Van alle kanten
kwamen, op de Hamburgsche beurs
berichten in van buitgemaakte sche
pen en men overwoog het nemen
van represaille maatregelen, b.v. door
Fransche schepen te H.'ivre, Calais
en Duinkerken in beslag te nemen.
Ook toen. trachtte men door mid
del van geschut de ballons der Fran-
schen te vernielen, zooals thans alom
op de aeroplanes en Zeppelins ge
schoten wordt. De heer Krupp had
aan het Duitsche leger voor Parijs
20 stukjes veldgeschut ten geschenke
gezonden. Hun gewicht bedroeg
slechts 75 K. G. en zij droegen tot
op eene hoogte van 2000 voeten
(pl.m. 7 Ji 800 meter.)
INGEZONDEN.
Europa en Holland.
Zing, dichter, nu uw lied
En slaak in droeve klachle
Het hemelschreiend leed,
Wat thans Europa ziet
In traan.'' en- bloed geplengd.
Europa! dierb'rc dochter!
der Goden, eens liet kind
in rijke zegeningen,
weent.
Haar zonen vallen Mars,
der krijgor'n Göd, teil deel.
En bloed op bloed, inet. schand op
(schaud
beladen, bevlekt haar maagd'Hjb kleed.
Op Sarajewo's grond
werd vorscMijk bloed vergoten
van Oost'rijksch lioogen stam
Die moord droeg rijpe loten
Europa staat in vlam
En duizend' offers vullen
Sinds dien, nu dag aan dag,
De krijgstrompetten schallen,
De volk'ren staan in slag
Daar vallen trotscbe namen,
De adel van elk land,
En wie den dood ontkwamen,
Beschermt een kruisverband.
Europa ziet haar helden
En slaat ze weenend ga
Dan, boven 't vuur der velden,
Zweeft d* Eogel der genft.
Maar boven al 't gedonder
Van 's nabuurs groote macht,
Gaat Holland's zon niet onder,
Zijn Leeuw houdt trouw de wacht.
Dec. 1914. S. N. Bakker.
Kerstgedachten.
Er heeft een blijde boodschap
Ons eeuwen lang gesticht.
Zij was in donk're tijden
Ons steeds een bron van licht.
Als zich het lied deod hooren
„Aan Gode de eer", daarbij
„In menschen welbehagen",
Stemde ons die lieilzang blij.
Maar bij de blijde boodschap
Scheen dit ons 't meest nog waard,
Als profetie des Hemels,
Het lieflijk „Vrede op aard
Steeds als wij dat vernamen,
Week alle twijfelzucht,
En gaven wij in zangen
Aan ons vertrouwen lucht.
Maar wat is nu geworden
Van deze profetie?
Heel de aard gelijkt een slagveld.
De schoone melodie
Van 't. kerstlied moet thans zwichten
Voor 't ergste krijgskabaal.
Verlamd ligt de beschaving,
Met 't heerlijkst ideaal.
En toch, hoe donker 't zijn moog'
Door heel de wereld heen,
Eens zal het licht doorbreken
Dan is de strijd geslreên.
Wat thans onmoog'lijk toeschijnt,
En ons gemoed ontsticht,
Zal stellig plaats eens maken
Voor hooger, reiner licht.
W. M. Tz.
Advertentiën.
Evangelisatie-lokaal in de Palmstraat.
1e KERSTDAG, v.m. 10 uur:
Ds. J. BUENK,
Ned. Hei v. Predikant te Amsterdam.
2e KERSTDAG, v.m. 10 uur:
Ds. T. KLOOSTER0/1AN,
Ned. Herv. Predikant te Alkmaar.
ZONDAG, v.m. 10 uur en 's avonds half 7
Ds. C. J. WARMERS,
Vloot-Predikant.
Wegens vaeantle GEEN KINDERKERK.
Degene, die Maandagavond een
ongewenscht pakje op mijn trap
heeft gelegd, wordt verzocht het ook
spoedig terug te halen.
Adres: Mej.S.Gboot v.Grünnincihn,
Molenstraat 36.
VERLOREN
ROKSPELD met gekleurde steentjes.
Terug te bezorgen tegen belooning:
Spoorstraat 108.
Gevraagd een fiinke Dienstbode,
voor dag en nacht. Loon f 10 per
maand.
Adres: Spoorgracht 43.
Gevraagd
een flink DAGMEISJE.
AdresSpoorstraat 28.
Wordt gevraagd een flinke
LOOPKNECHT,
kunnende fietsen,
bij HERMAN NYPELS,
Spoorstraat 41,
Helder.
Met I Febr.' a.s. wordt gevraagd
een Zit- en Slaapkamer, voor Hoer
en Dame, geh., z.k.
Brieven onder No. 464, aan hel.
Bureau van dit blad.
Aangeboden
een ZIT-SLAAPKAMER.
AdresKuiperstraat 36.
Tevens een Commensaal gevraagd
aan hetzelfde adres.
Wordt gevraagd een Kindermeisje,
niet ouder dan 13 ii 14 jaar.
Adres: A. COLTOF, Binnenhaven.
Te hum-
een modern Bovenhuis.
Te bevragen Spoorstaat. 43, Zuid
straat 73.
Te koop mooie Roggestukken
voor matrassen.
Bij K. DA VIPS, Anna Paulowna.
BRANDHOUT.
Plm. 4 a 5 IV!3. Brandhout te
koop enz., bij
J. VAN ZOONEN, Gravenstraat 56.
Voor eiken aannemelijken prijs te
koop de Kapperszaak van H. FORRER,
-Spoorstraat 99, Huismeubels, Hee-
ren-fiets (Simplex), en eon reuzen
Grammophoon met 34 prachtplaten.
AANBESTEDING
KANTOORBEHOEFTEN.
BURGEMEESTER en WETHOU
DERS van HELDER zullen op
MAANDAG 4 JANUARI 1915,
des n.ra. 2 uur, ten Raadhuize,
in het openbaar aanbesteden de levering
van:
KANTOORBEHOEFTEN
ten behoeve van verschillende
Gemeente-bureaux gedurende
1915.
De voorwaarden liggen ter Gem.-
Secr. ter inzage, terwijl de monsters
aan de verschillende bureaux gede
poneerd zijn. De gesloten inschrij
vingsbiljetten moeten op zegel gesteld
worden.
Daar de Heldersche Gasfabriek
de Cokesprijzen met 10 ct. per
H.L. heeft verhoogd, is de prijs
als volgt:
HELD. BRANDSTDFFENHANDEL.
Gedistilleerd.
Advocaat.
Boerenjongens.
Oranjebitter.
Gestookte Citroen.
Wijnen, enz. enz.
SPOORSTRAAT.
Telefoon 192.
Prijzen worden na 1 Jan.
VERHOOGD.
Verzuim niet de LAGE PRIJZEN van prima SCHOENWERK te zien in
SPECIAAL ADRES voor SLOBKOUSEN naar maat.
füi t"e me* 'n9ang van 1 Januari
l915,op ons blad abonneeren, ontvangen
de tot dien datum verschijnende nummers
gratis.
De ondergeteekende wenscht zich te abonneeren op de
voorheen genaamd ,,'t Vliegend Blaadje"
(per kwartaal BS cant, franco per post 90 cent)
Haam
Straat en nummer:
Prijsverhooglng van het Geïllustreerd Zondagsblad.
Naar ons de Uitgevers van het Gelllustreord Zondagsblad mededeelen,
zton zij zich genoodzaakt, met 1 Januari a.s., den prijs van dit blad eenigs
zins te veihoogen.
De belangrijke stijging in den laatsten tijd van de prijzen der grond
stoffen, van de arbeidsloonen van typografen en etsers, de zoo hoogst
bezwarende nieuwe regeling van de Auteurswet, gevoegd bij de vermeer
derde kosten door rijkeren inhoud en actualiteit, zijn de redenen, die hen
daartoe nopen.
Van 1 Januari af zal de prijs per 3 maanden bedragen in plaats van
fO.376 stad, f0.45 post en f0.75 buitonland: voor de stad f 0.45, per
post binneniand 1 0.52» en buitenland f 0.85.
Wij betwijfelen niet of onze abonné's zullen, gezien den werkelijk
actueelen en belangwekkenden inhoud, met deze kleine prljsverhooging
genoegen nemen. Aangezien de kop van ons blad gestereotypeerd is, kun
nen wij den prijs daarop niet veranderen, zoodat daarop voorloopig de
oude prijs vermeld blijft. De prijs vau een los nummer is 4 cent.
Administratie
Heldersche Courant.
Verschenen bij 0. DE BOER Jr.
Ie Helder:
Zeevaartkundige
voor waarnemingen nabij
tien Morhliaan
door
J. VAN ROON,
Leeraar a. d. ZeevaarIschool
le Helder.
Prijs fl.60
Te bekomen bij eiken Boek
handelaar.
In de navolgende 12 Depóts is ons
blad geregeld verkrijgbaar:
A. BAKKER, Westgracht 89.
BOMIIOFF, Koningdwarsstraat 16.
J. BROUWER, Schagenstraat 9.
J. DE WIT, Vijzelstraat 28.
J. DE GOEIJ, Jonker straat 43.
R. JONGKEES, Paardenstraat 24.
J. KIKKERT, Oornelis Ditostraat 34.
Wed. F. KLEIN, Hartenstraat, 2.
Wed. C. RAN, Basstraat 38.
A. SIKKERLE, Oostslootstraat, 20.
IJ. STOLL, Molenstraat 172.
A. -TABELING, Vischstiaat 3-5.
Bij de Boekhandelaren:
N.V. Boekhandel v/h. A. .T. MAAS,
Kanaalweg.
P. SPRUIT, Molenplein.
J. 0. DUINKER, Spoorstraat.
H. J. P. EGNER, Keizerstraat.
