HELDERSCHECOURANT Hoogmoed en Liefde. VOORHEEN GENAAMD 'T VLIEGEND BLAADJE Nieuwsblad voor Helder, Koegras, Texel, Wieringen en Anna Paulowna No. 4420 DONDERDAG 28 JANUARI 1915 43e JAARGANG Abonnement per 3 mnd. 65 et., franco per post 60 ct., Buitenland f 1.90 Zondagsblad 37} 45 0.75 Modeblad 65 75 „1.00 Voor het Buitenland bij vooruitbetaling - Losse nummers der Courant 2 ct. Verschijnt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagmiddag UITGEVER: C. DE BOER Jr. - HELDER Bureau: Koningstraat 29 - Interc. Telefoon 50 Advertentlën van 1 tot 4 regels (bij vooruitbet.) 30 cent. Elke regel meer 6 ct Ingezonden mededeelingen van 1 tot 4 regels 75 cent Elke regel meer 15 cent. Advertentiën op bepaald aangewezen plaatsen worden 25°/o hooger berekend. Groots letters en cliché's naar plaatsruimte. - Bewijs-exemplaar 2} cent. I Stelling van DEN HELDER. Ontspannings-avonden. BeniierL28 Uarioe-santine I Dirks Admiraal Yrildag 29 Weeshui» Atj»h Zaterdag S0 Marine caatlne Stafmualek Bioscoop Rumpff-Staalman Declamatiedo heer d. Lee StaTmuslek 7-8 u. Voor alle korpson. 8 u. Xntrod. te regelen d. CC. Land v. 8 u. Introd. te regelen d. Ct. 27 L.W.I. 7—8'/a n. 8 u. Kaarten ter verdeeling beschik baar voor Ct. Voldat. 100, Kustv. 50, Harssens.60, W.-oover60, O. Nautilus 60, J 0p pagina 4 van dit blad is opgenomen: Gemeenteraad van Helder. DE OORLOG. 0e officleele legerberlchten van 25 en 26 Januari. De berichten van het W e s te 1 ij k front d.d. 26 Nov. zijn weer eens met elkaar in tegenspraak. Het Duit- sche legerbericht meldt namelijk dat een aanval op de Engelsche stellingen aan beide zijden van het Kanaal van la Bassée succes had. De aanval ten N. van het Kanaal (ten Z. van Gi- venchy) leidde niet tot verovering der vijandelijke stelling. De door de Beie ren, ten Z. van het Kanaal onder nomen leidde tot een volkomen succes. Er wordt gemeld dat een Engelsche stelling ter breedte van 1100 M. stormenderhand werd genomen, twee sterke steunpunten veroverd, 3 offi ciereu en 110 man gevangen genomen, een kanon en drie machinegeweren buit gemaakt. De Engelschen hebben tevergeefs getracht de door ons dade lijk voor ons doel ingerichte stellingen te hernemen. Zij zijn met zware ver liezen voor hen teruggeslagen; ODze verliezen waren betrekkelijk klein. Verder wordt nog gemeld dat ten Z. O. van Laon een gevecht plaats had. Aanvallen der Franschen in de Vogezen werden afgeslagen. Aldus geeft het Duitscho bericht de toestand aan. Het officieele Fransche bericht maakt in het geheel geen melding van het verliezen der stelliüg door de Engelschen. Iutegendeel wordt gemeld dat de aanval bij la Bassée en Givenchy, door de Duitchers tot 6 maal toe herhaald, werd afgeslagen, echter niet, nadat de Duitschers eerst vorderingen hadden gemaakt. Z(j werden echter teruggedreven, 2 offi cieren en 60 man werden gevangen genomen. Meerdere aanvallen werden door den vijand ondernomen ten O. vtiu Yperen. Ook deze aanval werd onder groote verliezen voor de Duit- «chers afgeslagen. Ten W. van Craonne (Z. O. van Laon) ondernamen de Duitschers twee zeer hevige aanvallen. De eersto werd direct afgewezen. Bij den tweeden slaagden zij er in de Franschen loop graven te bereiken, door een krachtige tegenaanval hernamen de Franschen echter bijna het geheele verloren ter rein. Het gevecht om een nog door de Duitschers bezette loopgraaf duurt nog voort. Verder wordt nog medegedeeld dat de Belgen bij Pervyse (aan deYser) vorderingen maken.' In de Argonne werd een aanval der Duitschers verijdeld. In den Elzas gingen den Duitschers voort met de beschieting van de Fransche stelliDg o p den flartmannsweilerkopf, en hebben zij Thann, Lembach en Sennheim gebombardeerd. Van het O o s t e 1 tj k front komen slechts weinig beteekenende berichten Het Russische bericht dd. 25 Jan. meldt dat de Duitschers een der voorste loopgraven b(j Bergimow ver overden. Daartegenover staat de over meestering door de Russen van een FEUILLETON. Duitsche loopgraaf (waar, wordt niet gemeld), de vermeestering van eenige machinegeweren en het vernielen van een gepantserde auto. Ook wordt nog gemeld dat de Oostenrijkers in de passen der Ooste lijke Karpathen eenige bedrijvigheid ontwikkelden. Van Dujtsche zijde wordt mede gedeeld dat de Russen vergeefsche aanvallen deden op de stellingen der Duitsche cavalerie bij Gumbinnen. Kleine gevechten N.-O. van Wlocla- wec verliepen met gunstigen uitslag voor de Duitschers. Hevige artillerie- gevechteü hadden plaats aan het N. en Oostelijke front. Ten W. van de Weichsel en Pilica gebeurde niets belangrijks. Aan de „Daily Mail" wordt uit Boekarest geseind dat de Russen in de Boekowina het spoorwegstation te Jocobeni na een hevig gevecht, waar in een heel Russisch regiment gedood of gewond werd, hebben vernield. De Russen bezetten vervolgeus het ge heele district Jacobeni, dat de sleutel is tot Josefvala ixr Hongarije. De val van Dornawatra is onvermijdelijk. Van het gevechtsterrein in den Kaukasus melde het Russische bericht d.d. 25 Jan. dat, niettegenstaande het hardnekkige defensief der Turken in de streek van de Tsjoroch, het offen sief van Russische zijde wordt voort gezet. Kleine gevechten hadden plaats in de streek van Olty. De Turksche mededeelingen van 25 en 26 Jan., melden dat de krijgs verrichtingen in den Kaukasus tot stilstand zijn gekomen door het aan houdende slechte weder. De door de Turken teruggedreven Russen wisten zich in nieuwe stellingen te hand haven. In de inededeeling van 26sten wor den de Russische overwinningsberich- ten van den laatsten tijd tegenge sproken. Inplaats van teruggedreven te zijn zouden de Turken de Russen hebben teruggeslagen,, en veel oor logsmateriaal hebben 'buit gemaakt. Ook in Perzie zouden de Turken nog steeds aan de winnende hand zijn. Op Zee. Het gevecht In de Noordzee. De conespondent van de „Tijd" te IJmuiden heeft uit den mond van schipper H. Smit, die met de traw ler „Minie" IJM. 105 Zondagmorgen het zeegevecht in de Noordzee heeft bijgewoond, vernomen, dat een der groote kruisers van de Duitschers in brand stond en een ander van dezelf de soort, die omzwermd was door torpedobooten, zware slagzij had. Berlijn, 26 Januari. Volgens aan het Wolff-bureau van welingelichte zijde verstrekte mededeelingen, moet tegenover het bericht van de Engel sche admiraliteit over het gevecht in de Noordzee nogmaals worden vastgesteld, dat een van de Engelsche liniekruisers is gezonken. Een onzer torpedobooten heeft den kruiser, die reeds ernstig onder ons geschutvuur geleden had en overhelde, door twee torpedo's te lanceeren tot zinken go- bracht. Het zinken van den Engel schen liniekruiser is ook door een zich in de nabijheid bevindend Duitsch luchtschip buiten twijfel vastgesteld. Maai Verkerk vertelde, dat Jenny de vorige week knielende hem ge smeekt had, om een vreedzame echt scheiding. Natuurlijk had hij gewei gerd Twee dagen later moest hij voor dienstzaken naar den Helder en b|j zijn terugkomst had Jenny echtelijke woning voor goed verlaten. Zij had aan het kamermeisje gezegd, dat zij uit logeeren ging. Een achter gelaten brief lichte hem nader in. Zij kwam niet moer terug, hun beider leven kon zóó niet voortgaan. Later zou htj zelf inzien, dat het ge luk van beiden bevorderd was door eeu echtscheiding. Hij behoefte geen pogingen tot verzoening te doen, en kon verder alles regelen met tiaar advocaat, den heer Hessels. Onmiddelijk had de heer Vollen- hove zich naar den advocaat bege ven. Geheel tegen zijn verwachting noemde de advocaat dadelijk de plaats waar Jenny vertoefde. Zij was nog in Amsterdam, dat viel mee. Hij ging er heen er werd dadelijk binnen ge laten, ook dat viel mee. Mevrouw Willems, een officiers- weduwe, zat met Jenny gezellig in de woonkamer, toen de heer Vollen- hove binnentrad. Deze dame vertelde hem dat Jenny bij haar te logeeren was, en liet toen vader en dochter alleen. Naar de totnogtoe ontvangen be richten te oordeelen, schijnt er een gevecht in twee linies te hebben plaats gehad, dat zich in oostelijke richting ontwikkelde. Dat deze naar de Duitsche Bocht gerichte koers, welke den Duitschen admiraal slechts door taktische redenen met betrek king tot het geschutvuur werd ge boden, van Engelsche zyde wordt opgevat als een terugtocht, kan geen verwondering baren. Londen, 26 Jan. Officieel. Alle Brit- sche oorlogsschepen, die Zondag aan den slag deelnamen, zijn terugge keerd in de haven. De kruiser „Lion" en de torpedo- bootjager „Meteor" liepen averij op, welke echter spoedig te herstellen is. De Engelsche verliezen zijn 14 dooden en 29 gewonden. Londen, 26 Jan. Nog tweehonderd overlevenden van de „Blücher" zijn door een schip aan wal gebracht en naar Edinburg gezonden. Een kleine Duitsche kruiser getorpedeerd. Berlijn, 26 Jan. Naar wij van be voegde zijde vernemen, is den 26en dezer de kleine kruiser Gazelle bij Rügen door een vijandelijke duikboot aangevallen en door een torpedoschot getroffen. De aangerichtte schade is gering. De kruiser is in een Duitsche Oostzee-haven aangekomen. Van de beinanniug is niemand gedeerd. De pantserdekkruiser Gazelle, in 1898 van stapel geloopen, meet 2645 ton, loopt 19.5 knoop en is bewapend met 10 stukken van 10.5 c.M. en 2 torpedo-lanceerbuizen. Een „Zeppelin" neergeschoten. Londen, 26 Jan. Het persbureau deelt een communiqué mede van den Russischen marinestaf, meldende, dat een Zeppelin bommen heeft gewor pen op het onverdedigde gedeelte van Libau. De artillerie der forten vuurde op het luchtschip, dat in zee viel. Een klein vaartuig vernielde de Zeppelin en nam de bemanning gevangen. Uit Duitschland. Berlijn, 26 Januari. Al was het be richt omtrent de in het geheim voor bereide inbeslagneming der graan- en meelvoorraden ook een verrassing, het is iu alle kringen van de be volking met voldoening ontvangen. Ieder ziet de noodzakelijkheid in en schikt zich met de Duitsche discipline. Men zou bijna kunnen zeggen dat ieder dor thuisgeblevenen blij is op die manier onmiddelijk te kunnen deelnemen aan den oorlog, die tot nu toe op het leven in het binnenland geen schaduw bad geworpen. Ontginning door krijgs gevangenen. De ontginning van woeste gronden Duitschland door krijgsgevangenen is een moeilijk vraagstuk. De te werk gestelden hebben minder bekwaam heid en vooral minder animo getoond, dan noodig was om het werk voor- deelig te doen zijn voor de onder- Beniers die hun den kost, en naar het schijnt, eenige pfennigen loon moeten geven. Er zijn voorts twee partijen, de eene die slechts het nood zakelijke werk wil laten doen, nu de landbouw hulpkrachten te kort heeft, anderen die, om de gevangenen niet om niet den kost te geven, ook niet nood zakelijke maar wel wenscholjjke kar weitjes door hen wil doen opknappen, zooals ontginniug er eeu. is. Een „Oekonoinie-Rat" heet in dezen twee strijd der belangen van het verlos sende woord willen spreken. Hij zegt Noodzakelijk is het ontginnen niet. Voordeelig is de arbeid der gevan genen met of nauwelijks. Werken zij niet, dan zal huu behoefte aan voed sel minder worden, wat in dezen tijd het Duitsche rijk niet ander3 dan welkom kan zijn. Ergoarbeid door krijgsgevangenen is oneconomisch en blijve achterwege. Zulnlgheidslessen. Over dit onderwerp schrijft de Berlijnsche correspondent van de N. Rott. Ct. d.d. 22 Jan. onder meer, het volgende: Zuinigheid is nooit eeu bijzondere eigenschap geweest van den Berlljner of Berlijnsche. Maar nu kunnen zij oefening opdoen. De overheid doet al haar best om ons de waarde van de „vele kleintjes" in te prenten. Mis schien is het een nuttige les, die voor alle tijden helpt! Aan ons nieuwe brooddieet hebben wy ons snel gewend. Het verschil is ten slotte niet zoo belangrijk, of men zijn versche broodjes bij het ontbijt, dan wel bij bet Duitsche avondeten, om acht uur 's avonds, krijgt. En wat het gehalte van deze broodjes betreft, hebben wij ook niet te klagen. De kunst der bakkers heeft, nieuwe vormen gevonden voor de nieuwe stof, die uit een mengsel van tarwe met een derde rogge be staat. Mij persoonlijk is deze nieuwe vorm, mits in verschen toestand, zelfsnog sympathieker dan de sierlijke, maar wat al te nietige Berlijnsche „Knüppel", die wij tot nogtoe gege ten hadden. Onzen huisvrouwen is nu een nieuwe taak opgedragen, om het weerstandsvermogen van het Duitsche rijk te versterken. Zij mogen het afval in de keuken niet meer door elkaar in den vuilnisbak gooien. Al wat nog bruikbaar is als veevoeder, zooals aardappelschillen, koolstronken en verdere afval van groenten, over gebleven brood, enz., gaat nu in een afzonderlijken bak, en wordt door de voreeniging van melkboeren rondom Berlijn, die 800 leden telt, afgehaald. Op deze wijze wil men 12,000 koeien, waarover de leden der vereeniging het bevel voeren, uit de vuilnisbakken der hoofdstad den kost geven. Dit zou natuurlijk een groote besparing van veevoeder beduiden, die middellijk ook weer aan de veehouders in het land ten goede kon komen. Niet door een vriendelijk verzoek is de bevol king verzocht, het plantaardige afval in de keuken afzonderlijk te houdeh, maar de militair? gouverneur heeft het haar bij verordening strikt be volen. Wie zich er niet aan houdt loopt straf op. De huisbazen moeten afzonderlijke bakken beschikbaar stellen, waarin het opgespaarde vee voeder van alle bewoners des huizes uitgestort wordt. De huisvrouwen moeten natuurlijk zeer oppassen, dat er geen asch of andere bestanddeelen tusschen het plantaardigeafval komen, die nadeelig zouden kunnen zijn voor de dieren, die er van eten. Dit alles is de bevolking op poene van 150 mark ingeprent. De politie heeft last gekregen, goed op te letten, dat de verordening ook behoorlijk geëerbie digd wordt. Het denkbeeld van deze besparings methode is uitgegaan van het stads bestuur. De socialisten hadden reeds een wenk gegeven -in deze richting, terwijl de huiseigenaars, die meenden er extra last en kosten door te zullen krijgen, er zich eerst met hand en tand tegen hebben verzet. Maar toen het den magistraat gelukte een af spraak te maken met de vereenigiag van veehouders, die beloofde het afval kosteloos af te haleu, toen hadden ook de huisbazen geen bezwaar meer. BINNENLAND. De beer Vollenhove, die zoo wei nig moeite had gehad om zqn doch ter te vinden, dacht nu haar ook gemakkelijk bij haar man terug te brengen. Het bleek echter spoedig, dat hij zich deerlijk vergiste. Hij mocht praten als Brugman, het hielp niets. Zij wilde vrij zijn en kende den weg om haar vrijheid terug te krijgen. Wat zou ze dan beginnen als ze vrij was? Ze had niets ge leerd om in baar eigen onderhoud te voorzien, en na het schandaal be hoefde zij niet op hulp van haar ouders te rekenen. Op die hulp rekende zij niet, had zij verklaard. Een aDder zou haar dan helpen Harkstede, dien zij liefhad, voordat Verkerk haar kende. Hij had haar dit onbezomen huwelijk vergeven en zou met haar trouwen, zoodra dit mogelijk was. Daar stond de heer Vollenhove puf van! Toen hij bekomen was van de ont steltenis over dat laatste nieuws, brak hij los in verwijten. Jenny bleef echter kalm, en verklaarde, dat zij alles vooraf rijpelijk had over wogen. Of zij dan wel had bedacht, dat Harkstede zooveel duizend gul den moest storten om als officier met haar te kunnen trouwen. J3, dat had ze, maar Harkstede had reeds ont slag gevraagd en zou een betrekking in de burgerlijke maatschappij zoeken. Dat zal zoo gemakkelijk niet gaan, had haar vader gezegd. Och, ja wel, meende Jenny. Harkstede vertrouwt, dat eeu onbesproken naam, verschil lende kundigheden en lust in den arbeid hem wel zullen helpen aan een betrekking, die een oud officier met «ere kan bekleeden. Het bleek hem dat hier geen rede neeringen hielpen. Bij Jenny had het klatergoud van schijngeluk alle waarde verloren. Daarom was hij heengegaan zonder haar een hand druk of groet waardig te keureu. Mevrouw Vollenhove had met aan dacht naar dit lange relaas geluis terd. Toen haar man eindelijk zweeg, bleef zij strak voor zich uit staren. Een onuitsprekelijke smart vlijmde haar door de ziel. In een visioen zag zij de booze tongen aan het werk om met genoegen het huwelijksdra ma van haar dochter uit te pluizen. Zij de hoogmoedige vrouw vreesde niets zoo erg als opspraak. Zij zag reeds, hoe zij onder haar kennissen werd nagewezen als de moeder van die Jenny je weet wel he? Och waar; om moest zij dit beleven? Eindelijk kwam zij tot spreken en bekende hem haar vrees. Wat zouden zij als ouders over den hekel gehaald worden. En als het schandaal achter den rug was van het echtscheidings-proces, zou spoedig een nieuw schandaal verwekt worden door Jenn^'s huwelijk met een ont slagen officier. „Ho ho, vrouw," vermaande hij. „Je maakt het erger dan het reeds is. Harkstede vraagt zelf zijn ont slag en verlaat op eervolle wijze het officierskorps. Op hem zal men geen blaam werpen". „Toch zeker wel op ons. Dat Jenny ons een rijken schoonzoon bezorgde, wordt nu een gewichtig punt in de akte van beschuldiging, die tegen ons zal worden opgemaakt. Een ander punt is, dat wij allen invloed op onze dochter verloren hebben - de booze tongen zullen dit opnemen Vrij vervoer. Door den Min. v. Oorlog is bepaald, dat, wanneer militairen voor Rijks rekening met verlof vertrekken, aan elk hunner afzonderlijk vervoerbe- wijzen voor de heen- en terugreis zullen worden verstrekt. Gedurende den tijd dat het Leger gemobiliseerd is, mag, bij het vervoer met publieke middelen van versneld vervoer, de route worden gekozen waarlangs 'ie vorlofganger het best en het spoedigst zljue reis kan ver richten. By vervoer per spoor mag derhalve ook eene andere route genomen worden dan in het Militair Tarief is aangegeven. Om welke reden eene op het ver- voerbewljs aangegeven route wordt verlangd, behoeft niet op de bewijzen te worden aangeteekend. Ontslag uit den dienst. De heer A. W. Michels uit den Helder, deelt aan „Het Volk" mee, dat dezer dagen „wegens verregaand plichtsverzuim" uit den dienst zijn ontslagen de matroos lste klasse H. Toering en de matroos timmerman G. Mulder, beiden dienende op de „Noord-Brabant". Zij hadden, de een als voorzitter, de tweedo als secretaris onderteekend een circulaire, waarin een petitionnement werd uiteengezet tegen de uitzonderingsmaatregelen tegen den „Boud van Minder Marine personeel". Het hoofdbestuur van dien bond had gemeend thans, nu gebleken is dat de organisatie geen slechten invloed op de krijgstucht oefende, een petitionnement tegen die uitzonde ringsmaatregelen op touw te mogen zetten. De opgelegde straf is de zwaarste. Toering zou over vier jaar zijn pen sioen hebben verdiendbij was 15 jaar onafgebroken in het bezit van het cer tificaat van goed gedrag, zegt de schrijver. Indlenststelllng Pantserbooten. In den loop van de volgende maand zal do pantserboot Friso, na herstel lingen te hebben ondergaan,weer in dienst worden gesteld, en de pantser- boot Gruno zal in Februari voor de eerste maal in dienst gesteld worden. Mijnen in de Zuiderzee. Het onderzoek, dat door onze marine vaartuigen wordt ingesteld naar de in de Zuiderzee gesignaleerde mijnen, heeft, naar wij van bevoegde zijde vernemen, tot op dit oogenblik nog geen enkel resultaat opgeleverd. (H.blad.) Da opgebrachte stoomtrawlers. De stoomtrawler „Sidney Al bert", welke te Cuxhaven eenigen tijd ge leden was opgebracht door de Duitsche marine, is thans veilig te IJmuiden aangekomen. Eveneens de IJmuider stroomtraw- ler „Pieter Jan", welke eenzelfde lot was ondergaan, is, naar wij vernemen, Zaterdag van Cuxhaven naar de visch- gronden vertrokken en wordt ook binnen een week te IJmuiden ver wacht. Ean polltle-agsnt doodgestoken. De dader aangehouden. Dinsdagmiddag is door rechercheurs van het politie bureau Kattenburger gracht te Amsterdam een man aan gehouden, die verdacht werd Zondag avond op het Kattenburgerplein den politie agent Titseler te hebben dood gestoken. De aangehoudene is de 49 jarige kolenwerker Adrianus Gout, wonende in de Foeliestraut. Hij werd gear resteerd op zijn werk aan de Suriname- kadc, wuar hij tijdelijk als beton werker aan den arbeid was. Zijn voorkomen komt gehcol over een met het uitvoerige signalement, dat verschillende getuigen van den dader hebben gegeven. Gout ontkende zich aan het mis drijf te hebben schuldig gemaakt. Hij moet beweerd hebben Zondag avond niet uit te zijn geweest. Hier tegenover staat de verklaring van een getuige, dat bij dien avond om kwart over negen is thuisgekomen. Zijn alibi bleek dus oqjuist. De politie heeft toen z'n Zondag» sche kleeren laten halen en hem die doen aantrekken. De getuigen, bij het voorgevallene op de Kattenburger- brug, Zondagavond j. 1. aanwezig, herkenden iu hem den man, die Titseler den zoo noodlottigen mes steek had toegebracht. Eenmaal herkend zijnde, bekende Gout de daad te hebben gepleegd. Hij moet zich vroeger uitgelaten hebben, dat hij een hem bekenden agent van het bureau Kattenburger- gracht (niet Titseler) wegens een veete tusschen hen aan het mes zou rijgen. Is dit juist, dan zou hij dus Zondagavond den verkeerde hebben Ingezonden Mededeeling. HERMAN NYPELS - HELDER. Talef. Intc. 140. ABONNEMENTSKLEEDING voor Hoeren. Zeer doelmatig. De goederen blijven het eigendom van den geabonneerde. Ons tarief wordt U op aanvraag on middelijk toegezonden. Verkoop van gebakken spiering. Er blijkt veel vraag te zijn naar de gebakken spiering, welke van ge meentewege te Amsterdam in een 65-tal winkels wordt verkocht, zoo veel zelfs, dat de bakkerij, door het centraalbureau voor den afzet van visscherijproducten opgericht, bij welke de spiering door de gemeente wordt aangekocht, niet voldoende kan afleveren. De bakkerij werkt, ge lijk is gemeld, tevens voor het leger en de interneringskampen en had op een zoo groote vraag van de ge meente als thans blijkt te bestaan nog niet kunnen rekenen. Er worden echter maatregelen getroffen om de voor de gemeente bestemde hoeveel heid in het vervolg steeds te kunnen opvoeren. Onbeschermde hoedepennen. Er zijn in den Haag nu al onge veer 600 dames bekeurd wegens het zich bevinden met onbeschermde hoedenpennen in een tramrijtuig. Verleden Donderdag is de politie met deze bekeuringen begonnen. TWEEDE KAMER. Zitting van Dinsdag 26 Jan. Watsontwerp tot het langer in dienst houden van dienstplichtigen bij de Landweer. De heer Eerdmans (u.-l., Rot terdam III) is niet overtuigd, dat de voorgestelde maatregel noodzakelijk is. Men kan z. i. de lichting-1907 best naar huis sturen zonder de gevechts- waarde van het leger te schaden. De heer Ter Laan (s.d.a.p.,'s Gra ven hage I) komt op tegen de wei gering van den minister van oorlog, om de Kamer zelfs in comité generaal in te lichten oiptrent den stand van zaken. Thans lijden tal van arbeiders gezinnen gebrek tengevolge van het onder de wapenen houden van de huisvaders. Spr. dringt aan op naar huis zen ding van de oudste lichtingen. De heer Tydeman (v.-l., Tiel) meent, dat de toestand sedert de discussie van 23 December niet ver anderd is. Mederegeercn van de Kamer met de regeering acht spr. in gewone tijden reeds verwerpelijk en veel erger is het in tijden als deze. De Kamer kan de regeering niet een deel van de verantwoordelijkheid van de schouders nemeD. Spr. wil zijn meoning ondergeschikt maken die van de regeering. De heer De Meester (u.-l., Den Helder) acht de regeering bevoegd het comité generaal te weigeren en schaart zich verder in deze aan de zijde van den heer Tydeman. Alleen komt spr. voor, dat het niet noodig was, de machtiging tot het in dienst houden te verleenen voor zoo langen tijd. Men had voor- loopig tot 1 April kunnen machtigen. Spr. wil echter niet langer daarop aandringen, nu de minister heeft toe gezegd, de menschen geen dag langer in dienst te zullen houden dan noodigis. De heer Bos. (v.-d., Winschoten) als een bewijs, dat w(j haar niet goed hebben opgevoed". Haar man was anders niet zoo bang voor, booze tougen, maar dit maal had zijn vrouw toch gelijk. Nu zag hij ook het veel zeggende grijns lachen van de heeren aau het depar tement. Hij bemerkte reeds het ge heimzinnig fluisteren, dat ophield bij zijn binnentreden. Hoe pijnlijk zou dit voor hem zijn. Dat zou niet één dag duren, neen, dat zou maan den duren. En na de sensatie van Jenny's echtscheiding zou haar tweede huwelijk opnieuw alle ton gen in beweging brengen. Vrienden had hij wel zeker! maar nog meer vijanden, die zich zouden ver kneukelen in de slagen, die hem troffen. Als jong ambtenaar was bij begonnen, thans was hij referendaris en de chef over velen, die evenveel of meer dienstjaren hadden dan bij. Zoo iemand moet wel vijanden heb ben; h!j wist trouwens, dat hij die had. Zij mochten zich niet verheu gen over do smart, die op zjjn ge laat te zien zou zijn. Eu plotseling nam hij een besluit. Wegens zwakke gezondheid zou hij zijn pensioen aan vragen. Met zijn groot aantal dienst jaren was het bdrag daarvan ruim voldoende om buiten Den Haag fat soenlijk te leven. Op deze wijze ont kwam zijn vrouw aan veel pijnlijke ontmoetingen, en hij zelf ook. „Weet je wat, vrouw? Je hebt ge lijk. Als we hier blijven, wordt voor ons de toestand on vei dragelijk. Daar om gaan we wegl Morgen vraag ik mijn pensioen aan en over zes weken wonen we te Arnhem. Daar wil je immers graag heen". Onbeschrijflijk was de uitwerking, die deze woorden op mevrouw Vollen hove hadden. Zij werd beurtelings rood en bleek, zij juichtte en snikte. Och, wat een goede man! Die wist een uitweg, waar zij lijden en ver nedering konden ontloopen. Zij viel hem om den hals, en wat ze alle maal zei, wist ze in haar vreugde misschien zelf niet. Maar hij was nog altijd haar lieve Ottol HOOFDSTUK XVHI. Sedert die bange dagen zijn reeds ruim zeven jaren voorbijgegaan. Rus tig wonen de heer en mevrouw Vollen hove in een kleine villa aan den Velperweg slechts een paar minuten van het Velperplein. Een tuin om ringt de woning aan alle zuiden. Aan den voorkant is een waranda, van waar men een mooie uitzicht heeft op den voortuin en op den straatweg. Daar in de waranda zit Hendrik Hes- huysen bij zijn schoonouders aan de koffietafel. Hij is thans directeur van het postkantoor te Zwolle. Allen ge nieten van het prachtige weer, en van het gezicht op het drukke ver keer vol afwisseling op den Velper- we& heer Vollenhove ziet er gezond en welvarend uit. Het renteniersleven heeft hem zelfs een buikje bezorgd, dat hem op zijn leeftijd niet misstaat. Zyn vrouw ziet er ook best uit al wordt ze grijs, evenals haar n Beiden is het aan te zien, dat zij hun leven slijten in een tevreden stemming. Het gesprek loopt juist over het ver schil in toestand bij het leven in Den Haag en hier. „Ja," zegt mevrouw, „wie had ooit gedacht, dat wij buiten Den Haag zoo genoeglijk zouden kunnen leven." „Och, vrouw, dat komt ook al, door dat we hier geen goudschaaltje hebben om ieders stand tot in grammen af te wegen. Wjj leven hier rustig en zyn geheel vrij in onze beweging. Dat bedelen om een glimlach of een ge nadig knikje van hooger geplaatsten kennen we hier niet." „Ja" beaamt Hendrik, „het muffe beschimmelde luchtje is hier we waaid in de heerlijke vrije natuur. Het wezen gaat hier boven den schyn, en dat brengt geluk." „Volkomen waar," zegt mevrouw Vollenhove, die thans blijk geeft van een veranderde levensbeschouwing. „We zouden in Den Haag onmogelijk geacht hebben, wat nu werkelijkheid is. Als Jenny overmorgen hier komt met Harkstede en hun dochtertje zullen wij haar met open armen ont vangen. Wat zijn ze gelukkig met elkaar I Al hun brieven getuigen daar van. En Harkstede heeft het ook goed getroffen. Zoo gauw als hij tot com missaris van politie is benoemd dat komt zelden voor." „Hebt u in den laatsten tijd nog iets van Verkerk gehoord, papa?" vroeg Hendrik nu. „Ja, hij is weer getrouwd, en woont weer in Den Ha3g. Hij is voor goed aan het departement geplaatst." „Dat doet me plezier," zegt Hendrik, „hij is is niet kwaad van inborst. Het eenige is: hij had nooit met Jenny moeten trouwen." Mevrouw Vollenhove sloeg deoogen neer en zuchtte. Om het gesprek op iet« anders te brengen begon zeever acht het beleid van het geheele kabi net er bij betrokken. Een comité-gene raal zou z. i volstrekt niet te vreezen zijn. Daar spr. evenwel niet gelooft ook in comité-generaal voldoende ge gevens te zullen krijgen om te kunnen leoordeelen, of hot paraat zijn van het leger op dit oogenblik zou kunnen ophouden, dringt hij niet op een comité-generaal aan. De heer T r o e 1 s t r a (s. d. a. p., Leeuwarden) verklaart, dat de vraag, of de Kamer verantwoord is, dit wets ontwerp aan te nemen zonder de in lichtingen, welke zij toch noodig heeft, ook voor hem de principieele vraag is. Immers men klaagt, dat de volken bij dezen oorlog voor een feit accom- ili gesteld zijn. Wanneer bij gelegen- leden als deze, de parlementen zelve niet met nadruk de rechten wenschen te handhaven, welke zij hebben, dan zal in de toekomst de invloed van het parlement op buitenlandscho aan gelegenbeden zeker niet grooter wor den. De Kamer mag haar batterijen niet vernagelen. Met verontwaardiging heeft spr. ver nomen, dat het geheim van het comité- generaal niet veilig wordt geacht. Hij beroept zich op het voorbeeld van Denemarken. Men wil slechts weten, wat er van het buitenland dreigt. Spr. verklaart zich tegen het wets ontwerp, dat door hem en zijn partij- itenooten niet kan worden aanvaard. 3jj stelt ten slotte een motie voor, waarin betreurd wordt, dat aan de Kamer geen gelegenheid is geboden nader kennis te nemen van de politieke gronden voor do volledige handhaving van de mobilisatie, zij hut ook in comité-generaal. De minister van Oorlog, de heer Bosboom, zegt, dat hij en de geheele regeering tegen het comité generaal is, omdat hij niets meer positief kan zeggen omtrent den toe stand d3n hij reeds meedeelde. Spr. moet rekening houden met allerlei mogelijkheden. De wet eischt nergens het eerst naar huis zenden van de oudste lichting, maar als het kan, zal spr. bet doen. Een jongere lichting in de plaats nemen gaat niet wegens gebrek aan kader om haar af te richten. Al het mogelijke wordt en is,gedaan voor de economische belangen der Inge- lijfden, maar het legerbelang moet thans bovenal gaan. In de motie-Troelstra zou de regee ring een bewijs van wantrouwen zien. Ook de Minister van Binnenland- sche Zaken, de hoer Cort van der Linden acht de verontwaardiging van den heer Troelstra, over een ver nieuwd wantrouwen in de Kamer overbodig, maar de regeering weet, en dat weet iedereen, dat door ver ing of op andero wijze, een ge heim dat 100 menschen weten, geen geheim blijft. Verschillende sprekers voeren neg het woord, o.a. de heer L o h m a u (C.-H.). Deze merkt op dat de regeering volgens de grondwet het rechtheeft inlichtingen te weigeren. Bovendien, men weet immers niet wat de regec ring terughoudt. In bet Fransche parlement zou hier reden zijn voor een motie van ver trouwen, liefst voorgesteld door de oppositie. Hier is dat zoo geen ge woonte, maar wel is het noodig, dat de regeering wete, hoezeer de Volks vertegenwoordiging haar onder deze omstandigheden vertrouwt. Dit kan Willem en Erna. Die waren zoo ge lukkig als ooit menschen konden zijn. Nu ze in Winterswijk gewend waren, wilden ze er liefst blijven. De com missaris des Konings had bij zyn laatste bezoek aan de gemeente ge zinspeeld op de mogelijkheid van een benoeming in een grootere plaats. Maar Willem had dadelijk gezegd, dat hij blijven wilde, waar hij was. Trouwens het rentmeesterschap le verde nog veel meer inkomsten dan hij gedacht had. De koffietafel was afgeloopen. Het gezelschap stond op en ging uit elkander. Papa Vollenhove en Hen drik gingen kleeden. Ze zouden Freda gaan halen, die 's morgens met haar drie kinderen naar de Westerbou- wing was gegaan teneinde bun een prettig dagje te- bezorgen. Ze zouden dan meteen even aanloopen bij de grootouders Heshuysen, die daar in de buurt woonden, sedert Hendriks vader was gepensioneerd. Met haar drie kinderen? Ja, want de kleine Freda bekleedde in haar hart een oven grootè plaats als de twee zoon tjes, die uit haar eigen huwelljlr ge boren waren. Mevrouw ging naar boven om de kamers in orde te brengen. Ze was in een zeer tevreden stemming. Zie, dacht ze bij zich zelve, er i3 veel ge beurd, dat ik mij anders had voorge steld, maar gelukkig 1 het. is zoo beter. Neen, hoogmoed voert niet tot geluk, dat doet alleen de liefde.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1915 | | pagina 1