HELDERSCHE COURANT
Geneest Uwe hartkloppingen
met de Pink Pillen.
No. 4477
ZATERDAG 12 JUNI 1915
43e JAARGANG
Op- en ondergang van Zon en Maan
en tijd van hoogwater (Texel).
Maan Zon water
Juni op: onder; op: onder: v.m.in.m.
Zondag 13 'm, 8.29 a. 9.86 8.41 8,19 8.26 8.47
14 4.27 10.11 8.40 8.20 9.1 9.28
15 8.37 10.37 3.40 8.20 9UÖ 10.6
Woensd. 16 6,81 10.55 3.40 8.21 10,10 10.42
Dondord. 17 8.8 11.11 8.39 8.22 10.48 11.16
Vrijdag 18 9.2G 11.24 3.39 8.22 11.18 11.56
Zaterdag 19 10,44 11,85 3.f}9 8.23 11.58
LIJST van Ingekomen en vertrokken
personen.
ingekomen.
Naam BeroepWoonplaatsVanGol.
P.KlaaBsen,ond,w.,KoningBtr.61,Bunsclioton.Ger.
C.Opzitter,korp.-Kiok.v.pl,,Onrustld.A'dam. N.H.
A.v.Aperen, kuiper, Fabr.gr. lO.Vlaardingen.
H.HardGbol,9clilld.,Binnenh.71a,A.-Paulowna.„
Jb.v.Dljke, arbeider, Julianadorp 67, id.
A. A.v. Beugen Bik-Korevaar,
zonder, Langestraat 24, Leiden. Rem,
H.l.donBreeje,bouwkundige,Hoogstr.99,Ede. N.H,
J.Ruig,pakhuisknecUl,V]amingstr.64, Ziipo.
M.Willemszoon, dienstbodo,Koegras94,Urk. Gor.
J. J. H. Suvorijn, operateur bioscoop,
Binnenhaven 116, Amsterdam. N.H.
Wed.P.Baroman,zonder,Langestr.92,Schoorl.
XI. Engel, molk vork.,Viscbstr. 45k, Alkmaar.
J. Uuirmnk, arbeider, Koogras, Heiloo.
D.Faber,arb.H.IJ.S.,Koegr.238,A.-Paulowna.
O.H.Wilt, z,, Hoofdgracht 78, Bloemondaal. Geon.
K.Kikkert,timmerman,Koegrasm,Blokker. N.H.
H..J.Marinus,onderw.,Polderw.48|Oallantsoog.
A.C.Groiló,hoi'm.,Middonslr.59, Amsterdam. Geen.
.r.NÜH.
ji.j. v uiuermaD.oii.-macn,, wesi.str.(0,L>auivla.
R.Koster,rv.juir.,v.Galonstr.2,Watergraafsm. N.I.
VERTROKKEN.
NaamBeroepVanNaarGel,
O.Hoogland, fotograaf, Krommesteog 8,
Krommenie. 7o dag adv.
K. Munslerman, timmerman,
Hartenstoog 4, Bloemendaal. Geon.
C.KoBsen.arheidor.KoegraslOOa.Callantsoog. N.H
J.F.Joosten,matroos, Kroonstraat28,'s-Hago.
A.C.Loiior,zonder,Kerkgracht20,Leeuwarden.
H.B.Grave, arb., Achlor Blnnonh. 27,!A'dam. R.C.
P. de Boer, landman, Koogras 44b, Zijpo. N.H.
DE OORLOG.
De officieele legerberichten van
10 Juni.
Van het Westelijk front.
Het Duitscke legorbericht van den
lOen deelt ons mede, dat de gevechten
bij Souchez en Neuville voortduren.
N.W. van Souchez werden alle po
gingen der Franschen om aan te
vallen verijdeld. In dit bericht wordt
erkend, dat de Franschen ten W.
van genoemde plaats, in de buurt
van de Suikerfabriek, vpordeelen be
haalden.
De Duitschers daarentegen hielden
de overhand in de gevechten ten Z,
van Neuville. Eveneens wordt mede
gedeeld dat een aanval der Franschen
bij Hébuterne werd afgeslagen. In
deze laatste gevechten namen de
Duitschers 200 mau gevangen.
In Champagne behaalden de Duit
schers eenig voordeel. Door het doen
springen van mijnen slaagden zij erin
oen gedeelte der Fransche loopgraven
bij Souain te veroveren. Verder wer-
ücd ten N. van Lemesnil de Fransche
stellingen ter breedte van 200 M.
bestormd en genomen. De door de
Franschen des nachts [ondernomen
tegenaanvallen werden afgeslagen.
In deze gevechten vielen 4 mijn-
werpers en een machinegeweer in
handen der Duitschers.
In het W. deel van het Bois le
Prëtre moesten de Duitschers een
gedeelte van de loopgraven der voorste
stellingen in handen der Franschen
laten.
Het Fransche communiqué van
den lOen houdt zich hoofdzakelijk
bezig met de gevechten op het noor
delijk deel van het front. Medegedeeld
wordt, dat de artillerie-gevechten ten
N. van Atrecht nog dag en nacht
voortduren.
Aanvallen der Duitschers werden
afgeslagen bij de suikerraffinaderij
van Souchez, ten O. van Fraylemont.
B(j Neuville St. Vaest gingeu de
Franschen vooruit, evenals in de
streek van Touvent. De laatste winst
bedraagt hier 1 K.M. over een front
van 1800 M.
Van het O o s t e 1 ij k front.
Van Russische zijde wordt gemeld,
dat de Duitschers in de streek van
Kowno eenigszins vooruit kwamen
aan den spoorweg Wirballen-Kowno,
Ingezonden IVlededeeling.
De hartkloppingen zijn het kentee-
ken van een vermoeienis van het hart.
Wanneer men zeer vermoeid is, strui
kelt men of doet mispassen. De klop
pingen zijn de mispassen van het hart.
Daarom zijn dan ook de hartklop
pingen een der meest voorkomende
verschijnselen van de bloedarmoede
en de bleekzucht der jonge meisjes,
van de uit den groei voortkomende
bloedarmoede, van de neurasthenie,
al te gader ziekten, waar de zwakte
van de zieke kenmerkend is.
Indien gij dus hartkloppingen hebt,
kunt gij met zekerheid zeggen: „Ik
ben verzwakt". Een behandeling die
het bloed weder op kracht brengt, is
dus noodig. Wij bevelen U dan de
Pink Pillen aan. De Pink Pillen heb
ben ontelbare gevallen van bloedar
moede, van bleekzucht, van bloedar
moede die uit den groei voorkomt,
genezen, en dit wel doordat zij met
iedere pil een weinig rijk en zuiver
en nieuw bloed geven. Door dat
nieuwe, rijke bloed aan te brengen,
maken zij dat de voeding van allo
organen volkomen is. De toestand
van vermoeienis verdwijnt en het
evenwicht der gezondheid is hersteld.
Do Pink Pillen zijn verkrijgbaar
h fl.75 per doos, en f9.- per zes
doozen bij het Hoofddepöt der Pink
Pillen, Dacostakade 15, Amsterdam
voor Helder en Omstreken bij
ALB. TEN KLOOSTER, Keizerstraat
98 en H. W. ZEGEL, Kanaalweg 63
te Schagen bij J. ROTGANSte den
Burg (Texel) bij T. BUIS en verder
bij verschillende Apothekers en goede
Drogisten.
en zich thans bevinden op een af
stand van ongeveer 30 K.M. van die
vesting.
In de streek van Sjawli werden de
gevechten voortgezet.
Van het front in Galicië wordt
gemeld, dat de Russen met succes
8 aanvallen afsloegen ten O. van het
DDjostr-moeras. Zij namen bij deze
gevechten 800 man waaronder 10
officieren gevangen en veroverden 5
machinegeweren.
Aan deu linkeroever van de rivier
duren de gevechten tegen de bij
Zurawno overgestoken vijandelijke
strijdkrachten voort.
Het Duitsche bericht van den lOen
meldt dat de troepen in de streek
van Sjawli slechts geringen voort
gang maakten, daar de Russen een
levendig verzet boden.
In de laatste dagen werden op dit
deel van het front 2250 gevangenen
gemaakt-
De Duitsche omvattingsbeweging
aan de Dubissa kon niet worden
doorgezet. Door de Russen werden
versterkingen aangevoerd waardoor
de Duitschers gedwongen werden den
vleugel uit de linie Betygola-Zoginis,
in te trekken.
Ten Z. van den Njemen hebben
de Duitschers sedert 6 Juni 3020
Russen gevangen genomen, en 2 vaan
dels, 12 mitrailleurs, vele veldstukken
en vaartuigen veroverd.
De toestand ten O. van Przemysl
is onveranderd. Ten Z, en Z.O. van
Lemberg z(jn nieuwe Russische strijd
krachten naar het zuiden opgetrokken.
Een aanval op liet leger van von
Linsingen op de linie ten N.O. van
Drohobycz werd afgeweerd.
Ten O. van Stauislau en bij Halicz
zijn de gevechten nog aan den gang.
Het Weensche bericht van den lOen
meldt ons dat de aauvalskolonues
reeds zijn doorgedrongen tot, Obertyn
en op de hoogten ten Z. van Horo-
denka.
In de Boekowina werden Russische
troepen, door de Oostenrijkers, welke
de Pruth overtrokken, ten Z.W. van
Kotzman teruggeworpen.
Van het Z u i d e 1 ij k front.
Het begint, hier thans ook ernst
te worden. Een bericht uit Rome ad.
10 dezer deelt mede, dat de krljgs-
verrichten om den vijand uit de
stellingen aan den O. oever van de
Isonzo te verdrijven werden- voort
gezet. Door de Oostenrijkers werd
hardneklcigen tegenstand gpboden, in
hun bijzonder sterke stellingen. Bo
vendien bemoeilijkten overstroomiD-
gen, welke de bruggen vernielden
en de wegen onbegaanbaar maakten
de krijgsverrichtingen. Toch hadden
de Italianen succes. Zy vermeester
den belangrijke stellingen en bezetten
de stad Monfalcone (,S K.M. ten O.
van de Isonzo). Bovendien vermees
terden zij belangrijke stellingen op
den Monte Negro.
In de gevechten langs de Isonzo
werden 500 gevangenen- gemaakt.
De veroverde posities op de grens
van Tirol en Trentino werden door
de Italianen versterkt. Na een zege
vierend gevecht werd de pas van
Falzegero bezet.
Na een hardnekkig gevecht, hetwelk
verscheiden dagen duurde veroverden
de Italianen de belangrijke Oosten-
rijksche positie bij Preikofel.
Het Oostenrijksche bericht van den
lOen meldt nog iets over de bezetting
van Monfalcone. Zelfs wordt in dit
bericht nog medegedeeld, dat de dooi
de Italianen op verschillende plaatsen
ondernomen pogingen om de Isonzo
over te steken werden verijdeld.
In de Karintische bergen en aan
de Oostgrens van Tirol houden do
gevechten aan. Door grensbowakings-
troepen worden aanvallen van den
vijand afgeslagen.
Aan de Dardanellen.
Van Turksche zijde wordt mede
gedeeld, dat de vijandelijke troepen
bij hun aanval op de Turksche stel
lingen bij Sedulbahr ongeveer 15000.
man verloren, en dat zij in hunne
oude stollingen werden terugge
worpen.
Verder wordt medegedeeld, dat in
den nacht van 8 op 9 Juni bij Ari
Boernoe twee vijandelijke aanvallen
werden afgeslagen, waarbij de vijand
groote verliezen leed.
Overigens is niets van beteekenis
gebeurd.
Van Russische zijde wordt bericht,
dat de Zwarte zee-vloot Zoengoelda
Kozla beschoot, waar de iurichtingcn
tot het delven van steenkool en los
plaatsen verwoest zijn. Twee Turk
sche stoomschepen, welke bezig
waren met kolenladen, werden in
den grond geboord.
Twee Engelsche torpedobooten
getorpedeerd.
Londen, 10 Juni. De admiraliteit
meldt: De torpedojagers 10 en 12 zijn
vanochtend door een Duitsche duik
boot tot zinken gebracht.
De torpedobooten, waren voor de
kust aan het opereeren. De over
levenden zijn te Londen aan wal ge-,
zet.
Engelsche kruiser getorpedeerd.
Weenen, 10 Juni. De onderzeeboot
No. 4, commandant de linieschip
luitenant Suigule, torpedeerde giste
renvoormiddag bij San Giovanni di
Medua een Engelsche kruiser type
„Liverpool", die, beschermd door zes
torpedojagers, daar voer en deed-dat
schip zinken.
(De kruisers van het type Liverpool
zijn in 1909/1910 van stapel geloopen,
meten 4900 ton en hebbon een ge
pantserd dek en een gepantserden
commandotoren. Zij loopen ongeveer
26 mijl en zijn gewapend met 2 stuk
ken van 15.2 c.M., 10 van 10.2 c.M.
en 4 van 4.7 c.M. Zij hebben een be
manning van 376 kóppen.)
De duikboot- en mljnoorlog.
Londen, 10 Juni. De Engelsche trei-
ler „Velocity" is door een Duitsche
duikboot in den grond geboord in de
Noordzee. De bemanning is opgepikt,
na 52 uren in de sloepen te hebben
rondgedreven. Verder werden de trei-
lers „Tunisian" en „Castor" van
Grimsby getorpedeerd. De bemannin
gen zijn gered.
In den mond van de Tyne is de
treiler Sat win" dooreen Duitsche duik
boot in den grond geboord. De beman
ning is te North Shields aangebracht.
Het stoomschip „Erna Boldt" is
gistereDOchtend in volle zee getorpe
deerd bij het vuurschip „Sunk". De
bemanning is te Harwich geland. Dit
stoomschip was eigendom van een
Duitsche reederlj en ia Engel.and prijs
verklaard.
Roemenië.
Volgens den Romeinschen corre
spondent van de Oorriere della Sera
aldus wordt van Duitsche zijde ge
meld hebben diplomaten die de
viérvoudige ententfe vriendschappelijk
gezind ziju, meegedeeld dat sedert 2
Juni de onderhandelingen tusschen
Rusland en Roemenië zijn afgebroken,
daar geen overeenstemming mogelijk
blijkt. Beide regeeringen maken aan-
sprasJr op het deel van de Boekowina
■tusschen Sereth en Pruth met inbe
grip van Czernowitsj. Te Boekarest
heerscht ernstige ontstemming, vooral
daarom, wijl men het rijke kerkelijke
fonds van het bisdom Czernowitsj
niet onder de macht van Rusland ge
steld wil zien. Tevens wordt uit St.
Petersburg gemeld dat Rusland de
aanspraken van Roemenië op een
gebied met bijna 8 millioen in
woners beslist van de hand wijst.
De mogendheden van de viervoudige
entente zullen beslist elke onderhan
deling over Bessarabië, over het dooi
de Roethenen bewoonde gedeelte van
de Boekowina en over het grootste
.gedeelte van het Banaat weigeren,
doch zij zullen. Roemenië in elk ge
val voel meer aanbieden dan Oosten
rijk-Hongarije, zoo verluidt uit de
zelfde. bron.
Bryan's ontslag.
Washington, 10 Juni. Lansing is
benoemd tot tijdelijk minister van
buitcnlandsche zaken.
Bryan heeft een stuk openbaar ge
maakt, waarin hij zegt, dat hij op
twee punten met Wilson van mee
ning verschilde. Bryan wilde, dat de
aanvallen van duikbooten door een
internationale commissie zouden wor
den onderzocht, in overeenstemming
met de abitra ge verdragen, waarover
de "Vereenigde Staten met dertig sta
ten hebben onderhandeld, zij het niet
met Duitschland. Bryan hield tevens
vol, dat dc Amerikanen niet het
recht hadden het land in gevaar te
brengen door, na Duitschlands waar
schuwing, in het oorlogsgebied te
reizen.
Naar men verneemt, is hot heele
kabinet het met Wilson eens, dat
arbitrage onmogelijk is tenzij Duitsch
land eerst ophoudt met het toe te
leggen op vernieling van koopvaar
dijschepen zonder onderscheid.
Londen, 10 Juni. De correspondenten
in de Ver. Staten van Engelsche
bladen wijken aanzienlijk af ia bun
waardeeriug van de beteekenis van
Bryan's aftreden. De Times verneemt
uit New York, dat het aftreden van
Bryan op zichzelf de waarschijnlijk
heid van oorlog niet heeft doen roe-
nemen. Echter hebben Bryan's wijze
van aftreden, en vooral de opmerking
in zijn brief (aan president Wilson),
dat de nota tot een oorlog met Duitsch
land zou kunnen leiden, het gevoelen
doen ontstaan dat de kansen op het
behoud van den vrede zijn vermin
derd.
Omtrent de uitwerking die het af
treden van Bryan zal hebben op den
diplomatieken toestand, zijn de opinies
verdeeld. De New York'World ver
oordeelt het aftreden op dit oogen-
blik als een onvergeeflijke daad, welke
bij de Duitsche regeering de verkeerde
opvatting zou kunnen doen ontstaan,
dat dc Amerikaansche natie verdeeld
en Diet vastbesloten is.
Meer algemeen echter wordt ge
dacht, dat het aftreden van Bryan
in Berlijn juist de tegenovergestelde
uitwerking zal hebben.
Sommige Duitsche bladen beoor-
deelen het aftreden van Bryan
eenigszins zonderling.
Zoo schrijft de Tagl. Rundschau:
..Als de heer Bryan het met zijn
ontslag ernstig meent en dit niet als
een middel om op Wilson pressie
uit..te oefenen, heeft ingediend, om
naar Salandra's voorbeeld als over
winnaar terug te keeren, dan kunnen
wij zijn verdwijning van hot schouw-
tooneel slechts met voldoening be
groeten want hij was onze vijand en
Engeland's vriend.
Het blad neemt aan, dat Bryan
zijn ontslag heeft ingediend, omdat
hij op een afbreking van diplomatieke
betrekkingen met Duitschland, zoo
niet op een oorlogsverklaring aan
stuurde. „Als het verleend wordt",
besluit de Tagl. Rundsebau, „zou dit
een teeken zijn voor de mogelijkheid
van een verbetering van deDuitsch-
Amerikaansche betrekkingen, waarin
wij ons zouden kunnen verheugen.
Anders zien wij ook de andere moge
lijkheid met gelatenheid onder het
oog. Hoe de teerling ook valle, do
duikbootoorlog wordt voortgezet."
De Vossisch Ztg. zegt aan het
slot van een artikel: „Juist op het
tegenwoordige orgenblik is het af
treden van Bryan meer dan de terzijde
stelling van een onvoldoend voor zijn
post berekend man. Misschien zal
Amerika's buitenlandsche politiek van
nu al' aan minder Eugelsch zijn.
Daarom wordt zij stellig nog niet
Duitsch, ook niet Duitsch-Ameri-
kaansch, maar, naar te hopen is
Amerikaansch. Dat zal van meer
belang zijn dan de opstelling van
welke nota ook.
Ingezonden Medodeeiing.
HERMAN NYPELS - HELDER.
Heerenmode-Artikelan.
Gemaakte kleeding.
Kleeding naar maat.
Steeds het nieuwste.
Generaal de Wet.
Bloemfontein, 10. Juni. Het geding
tegen de Wet, beschuldigd van hoog
verraad of oproerigheid, is heden be
gonnen voor rechter Langs, als presi
dent van het het hof met Hutton,
Searleen Toda als bijzittende rechters.
De zaal was stampvol. De procureur-
generaal van den Yr ijst raat, de Jager,
nam het openbaar ministerie waar.
Mr. Krause trad als verdediger op.
De Minister van justitie was tegen-
woordig.
De acte van beschuldiging was zeer
lang en behelsde de tenlastelegging
van verscheidene oproerige hande
lingen en uitlatingen.
De eerste getuigen brachten weinig
nieuws te berde, met uitzondering
van zekeren Engelbrecht dien generaal
Beyers afgezonden had om de ver
gadering te Kopjes bij te wonen, waai
de opstand uitbrak. Engelbrecht legde
de Wet de woorden in den mond, op
die vergadering uitgesproken, dat in
dien Maritz bleek gemeene zaak te
hebben gemaakt met de Duitschers,
de burgers huiatoe zouden keeren.
De zitting werd hierna geschorst.
De kapitein van de
Eltel Friedrich.
Algeciras, 10 Juni. Een Britsche
kruiser heeft in de Straat van Gibral
tar aan boord van een Italiaanseh
stoomschip den kapitein van den
Duitschen hulpkruiser Eitel Friedrich
gevat, die, als kok verkleed, uit
Amerika was ontsnapt.
Een tragisch oorlogsgeval.
De Maastrichtsche correspondent
van „De Tijd" m6ldt aan zijn biad:
Een tragisch geval, ten gevolge
van den oorlog en de Duitsche be
zetting van België, is alhier voorge
komen. De heer V. uit Hasselt scheen
een overigens vrij onschuldige
briefwisseling te hebben ouaerhouden
met betrekkingen over de grenzen.
De scherp controleerende Duitschers
kwamen diebriefwisseling op het
spoor en wilden den heer V. go-
vangen nemen. Maar hij kreeg er do
lucht van, en week tijdig uit.
Toen zijn vrouw hem derwaarts
trachtte te volgen, werd zij bij de
grens aangehouden; over de verblijf
plaats van haar man ondervraagd en
onder harde omstandigheden opge
sloten in een gevangc-nis, waar zij
eerst een zenuwcrisis kreeg en toen
volslagen krankzinnig werd. Naar
het gesticht te Munsterbilsen over
gebracht, bleef zij dag en nacht jam
meren om haar man. Eenige nota
belen, ondersteund door don haar
behaudelenden geneesheer, drongen
er bij de militaire overheden op aan,
haar' de gelegenheid te geven, voor
eenigen tijd naar Nedevlandsch grond
gebied te gaan.
Wellicht zou het weerzien vau haar
echtgenoot den waanzin wegnemen
en haar gestoord verstandsvermogen
herstellen.
Terwijl dit alles aan gene zijde der
grens geschiedde, werd ook aan deze
zijde een schrikkelijk zielsproces af
gespeeld. De man werd ingelicht over
den toestand zijner vrouw, en wilde
zich, op gevaar af van gevangen te
worden genomen, op het door Duit
schers bezette gebied begeven om
zijn vrouw te halen. Slechts goede
vrienden wisten hem te overreden,
geen gevolg te goven aan dit voor
nemen. Eenmaal kouden zjj hem
slechts met. geweld terughouden.
Intusschen begon ook hij, door
smart eti angst gebroken, teekenen
te geven van een dreigende zinsver
bijstering. Op zekeren morgen wist
hij ongezien te ontvluchten in de
richting der grenzen. Amper had hij
eenige schreden op Belgisch gebied
gezet, of de grenswachten namen
hem gevangen. Denzelfden dag, dat
V. gevankelijk Aken werd binnenge
bracht, kwam zijn krankzinnige
vrouw te Maastricht aan, aldoor
roepend om haar man.
Thhns zijn er twee krankzinnigen
Oe Etna.
Uit Rome wordt aan de „Temps"
geseind, dat het er met de Etna drei
gend begint uit te zien. De vlammen
slaan uit den vulkaan en gloeiende
lava stroomt uit den krater.
De Weener Slotacte.
(9 Juni 1815.)
De „Nieuwe Rott. Crt." schrijft in
een hoofdartikel
Woensdag voor honderd jaar is, na
vijf-en-twintig jaar oorlog, het meest
omvattende vredesverdrag geteekend
dat de wereld na Munster gekend
heeft. Munster besloot een eeuw haast
van onrust; Weenen een kwarteeuw.
Hoe lang zal thans het bloedvergieten
mosten duren, eer weer een groote
Europeesche regeling kan worden
getroffen, die het werelddeel toelaat
op adem te komen?
Do veelgesmade tractaten van 1815
hebben dat stellig gedaan. Zij hebben
Europa een veel langer rusttijd ver
zekerd dan vóór de Revolutie ge
meenlijk tusschen twee groote oor
logen verliep. Munster, hoe omvat
tend ook, beteekende toch eigenlijk
maar het eind der godsdienstoorlogen;
maar de inkt, van het tractaat was
nauwelijks droog, of er ontstond een
bittere handelsoorlog, en het element
van geloofsgeschil scheen weldra
enkel uitgeschakeld om de sou vereinen
de handen ruim te lateD tot het voeren
van politieke evenwichtsoorlogen in
combinaties, binnen welke kettersche
en allercbriatejijkste of apoatoliache
majesteiten elkander op voet van
gelijkheid ontmoetten. Hét is een tijd
van de meest hardvochtige raison
d' Etat, dien Munster voor de
wereld ontsloten heeft.
Weenen staat toch eigenlijk al
hooger; het ia meer omvattend, ook
veel kunstiger werk, en ondanks die
kunstigheid toch Diet zonder idealen
ademtocht, die de zelfzucht der enkele
staten eenigermate bedwingt. Het
besef is voor het eerst algemeen
levendig, dat men publiek recht gaat
schrijven voor de zedelijke persoon
Europa, en dat, zoo deze dat recht
eerbiedigen zal, zij er bouwsteenen
in moet kunnen vinden tot het alge
meen nut. Engeland, dat allerlei ver
overd heeft buiten Europa, behoudt
veel, maar staat nog meer vrijwillig
af. De groote mogendheden van het
vasteland zien Frankrijk aan hun
voeteD, maar schenden het niet. In
Duitschland zouden, ware het op mi
litaire macht van het oogenblik aan
gekomen, de kleiüe staten tegenover
een Pruisen of Oostenrijk hoegenaamd
niets hebben vermocht; men laat
hun ovenwei toe zich weder in te
richten en rechten te doen gelden.
Tsaar Alexander, wiens ruwe Kozak
ken zijn opgerukt van Moskou tot voor
Parijs, dreigt met geen knoet,.maar
wuift gracelijk den vredespalmop
zijn mild gebaar zal, tot boete van
oude zonden (Russische en andere),
het wreed verminkte Polen herrijzen
hij treedt het vertrouwend tegemoet,
eene constitutie in dc hand
De legitimiteit was, na 'het neer
slaan der Napoleontische usurpatie,
de natuurlijke leus. Zij is volstrekt
niet enke 1 dekmantel geweest.Tot
zekere hoogte natuurlijk wel, evenals
de geloofsleus het was in de dagen
vóór Munster; ovenals de anti
militaristische leus het zijn zal, mocht
morgen de Entente, of de Germaan-
sche kuituur-leus, mochten morgen
de centralen overwinnen. Ten vredes-
congresse zal men ook thans niet
ver keeren op de speculatieve hoogten,
maar op de markt des levens; doch
dwaas is hij, die gelooft 'dat op die
markt enkel stoffelijke, niet ook
zedelijke waarden togen elkander
zullen worden opgewogen.
Wij weten nu wel wat de groote
fout van Weenen is geweest; een
schoolkind zal het u zeggen. Er is
meer gelet op (voor een deel vór-
valschte) legitimiteit dan op nationa
liteit, en na 1848 is die fout bloedig
gewroken. Eerst aan de oorlogen vau
de tweede helft der negentiende eeuw
danken do Duitschers en de Italianen
hun nationalen staat; maar denkt
iemand, dat die in 1815 vreedzaam
hadden kunnen worden geschapen,
al had men het gewild? Het vredes
congres is geen laboratorium voor
politieke proefnemingen, maar dient
om een als onduldbaar gevoelden
oorlogslast af te wentelen, en mag
ideale motieven alleen in zooverre
laten modespreken, als de gegronde
verwachting bestaat, dat de wereld
do toepassing er vau verdragen zal.
Alles is ten congresse beter dan uiteen
te gaan om zich te dompelen in
nieuwen, wellicht nog verschrikke
lijker oorlog, en in de vrees voor
zulk oen negatieve uitkomst zal elk-
aanstaaud congres, om het even waar
het dagen zal of welke personen het
samenstellen, zich ten slotte met het
betrekkelijke tevreden houden, omdat
dit althans te verkiezen is boven de
ruïne van Europa als productiege
meenschap en zijn zelfmoord als
zedelijke persoon. .Niets dan deze
beide kunnen in het gezicht komen
bij te langen duur van den huldigen
krijg.
Het materieele nadeel, aan Europa
toegebracht, zal reeds' ontzettend zijn,
al komt er geen mark of roebel meer
bijwij moeten helaas vermoeden,
dat zij er nog bij zullen komen in
millarden. Al het thans en morgen
verschoten tuig zal door onze kinde
ren moeten worden betaald. En de
ruïne van Europa als zedelijke ge
meenschap? Bleef de overwiuniug
te duidelijk aan één der partijen, de
kans ware groot, dat onder de schoonst
denkbare leus een dier misdaden
werd begaan, die de toekomst ver-
giftigon en de kiem van nieuwe oor
logen iu zleh dragen, als indertijd
de verdeeling van Polen het gedaan
heeft.
Kon Oostenrijk-Hongarije worden
geveld, onder de nat.ionalitoLten-leus,
er zou in de Donaulanden wellicht eene
anarchie ontketend worden, van wier
omvang zij, die in die leus als pa
nacee gelooven, zich blijkbaar niet
het flauwste begrip vormen. Weenen
heeft zijn fout gemaakt; het heeft
gemeend, dat de wederopbouw van
Europa geschieden kon naar het (zij
het naar de convenientie van het
oogenblik stork gewijzigde) beginsel
van eerbiediging van dynastieke
rechten. Wil dit zeggen, dat het
toekomstig congres in de fout ver
vallen moet van dien wederopbouw
enkel voor een etbnographisch vraag
stuk aan te zien?
Kon Duitschland op de knieën
worden geworpen, het gevaar ont
stond, dat onder de leus: dood aan
het militarisme, de schermende hand
geslagen werd aan een staatsorga
nisme, dat zijn verbetering slechts
van binnen uit te wachten heeft, en
dat na een tweede Tilsit enkel weder
op zal staan, militairistischer dan ooit.
Mochten daarentegen de centralen
te zeer overwinnen, onder de leu3
van Germaansche zelf beveiliging
tegen Slavische horden uit het Oosten
en gekleurde huurlingen van het
Westen, zou een moord kunnen
worden begaan aan het Belgische, aan
het Servische volk, beide reeds meer
dan ethnographische begrippen, beide
leden eener politieke en zedelijke
gemeenschap, die zich alleen tot
hooger levenspeil verheffen of zelfs
maar het leven behouden kan bij
eerbied voor het bestaansrecht van
elk harer samenstellende deelen.
Moge, als de wederzijdsche uitput
ting eerlang tot nieuwe vredesproef
leidt, deze maar niet slechter uit
vallen dan die van Weenen, die Europa
op een oogenblik, dat het dringend
behoefte had aan rust, die rust voor
eon halve eeuw verzekerd heeft. En
moge geen mobilisatie van principe-
ruiters (dat zijn in dit geval alle par
ticulieren van edele bedoelingen maar
beperkte verantwoordelijkheid) het
kiesche werk der Metternich's en
Talleyrand's van morgen te zeer
storen. Het doel des oogenbliks kan
aanstonds maar één zijn: een einde
te maken niet aan den, maar aan
dezen oorlog. Daarin te slagen, zal
een werk zijn van voel geduld, van
veel nuchterheid, van veel opoffering.
De vrede is nu niet meer, als in 1815,
te bouwen op een principe van dyna
stieke legitimiteit; allo dynastieën
weten thans, dat zy .geenheerschers
over maar dienaars der volken zijn.
Evenmin kan de vrede rusten op een
doctrinair opgevat principe van natio
naliteit, waarvan de praktijk zich
ras tot een ethnographise analyse-
proef zou verlagen. Europa heeft thans
een synthese noodig van de zoo sterk
uiteenloopendo begrippen, die het jaar
1815 en die den tijd der nationoliteiten,
in zooverre zjj werkelijk reeds natio
naliteiten zijn gebleken: dat is te
zeggen, meer geworden zijn dan vol
kenkundige begrippen. Nationaliteit
is politische en beschavingaeenheid;
iets veel samengesteldors en fijnera
dan rasgemeenschap; de wereld
kent er voorbeelden van, dat zij zich
gevestigd heeft ondanks en boven
rasverschil. Ze te niet te doen ter
wille van ethnographische drogmatiek
is niet de wereld vooruit, het is haar
achteruit te zetten.
TWEEDE KAMER.
Zitting van 10 Juni.
Op ons aanplakbord konden wij Don
derdag- nog mededeelen, dat het wets
ontwerp tot instelling van een tij
delijk gezantschap bij den Paus door
de Tweede Kamer is aangenomen.
Wij geven hieronder een uittreksel
uit de redevoeringen der beide mi
nisters.
De minister van Buiten
landsche Zaken, de heer Lou-
don, deelt mede vernomen te hebben,
dat er aan het Vaticaan een vredes-
actie gaande was. De Regeering
wenschte daaraan deel te nemen.
De opdracht aan dl'. Nolens was, zich
in verbinding te stellen met het Va
ticaan, om daarmede eventueel samen
te werkon. De kardinaal-staatssecre
taris schreef, dat de beste wijze van
samenwerking zou bestaan in aan
stelling van een officieel vertegen
woordiger. Ofschoon de Regeering
bevoogd is tot aanstelling van een
gezant, wenscht zjj vooraf het oordeel
der Kamer te vernemen. Het voor
stel is dan doodeenvoudig. Van ver
storing van den godsvrede is geen
sprakedie zou al heel oppervlakkig
moeten zijn, als hij daardoor werd
verstoord. Men noemde het voorstel
anti-democratisch, onvaderlandslie
vend, enz. Het is een plicht tegen
over de neutralen een poging te doen
tot herstel van den vrede. Zelfs al
al zou de actie niet tot het doel leiden,
dan nog was het onzen plicht er aan
mee te doen. Deze tijdelijke missie
is geenszins de voorbereiding tot een
blijvende missie bij den Paus.
Ook minister Gort van der
Linden bespreekt het ontwerp.
Men vreest, zoo zegt hij, schade aan
het Protestantsche karakter van ons
volk. Maar vergeet men dan niet,
dat een aanzienlijk deel van ons volk
bestaat uit Katholieken? Dit gezant
schap legt geen band tusschen den
Staat en de Roomsche kerk, ook al was
hot niet tijdelijk, maar blijvend. De
aard van het gezantschap is alleen,
dat men in den Paus heefc gezien
een belangrijke internationale poli
tieke macht. Er is geen belangrijker
diplomatiek centrum, dat invloed'kan
oefenen in het belang van den vrede,
dan het VaticaaD,
De hoor Nolens is met de zending
belast wegen3 zijn bijzondere ge
schiktheid.
Niet zonder leedwezen las de Re
geering de vragen in het voorloopig
verslag. De minister verklaart echter
de tegemoetkomende houding van
den Paus te waardeeren. Men kan
toch moeilijk samenwerking zoeken
en tevens afstooten den persoon, met
wien men wil samenwerken.
De heer Eerdmans (u.1.)Dus
wordt het gezantschap permanent?
De minister:- Neen, meneer
Eerdmansik ontzeg u hot recht, dat
uit mijn woorden af te leiden.
De Minister betreurt, dat het ver
zet tegen het gezantschap bezoedeld
is door een toomelooze geloofshaat.
De heèr D u y s (s.d.a.p.)Ik was
van plan vóór te stemmen, maar nu
stem ik tegen.
De Minister: Ik bedoel, dat
men hier en daar dergelijke ui tin gen
heeft gehoord. Men vreest blijkbaar
den invloed van den Paus. Tegen
den internuntius heeft men zich nooit
verzet en deze is een agent van den
Paus, terwijl de tijdelijke gezant aan
de bevelen der Regeering t,e gehoor
zamen heeft. De positie van de Re
geering wordt dus sterker hierdoor.
Ü8 belangen van de Kerk staan hier
totaal buiten.
De heer Eerdmans heeft de ver
denking geuit, dat de Regeering zou
spelen mot de belangen van het land
om politieke winst. Een Regeering,
die dat deed, zou de Kamer misleiden.
Do godsvrede wordt niet door een
protest verstoord als men dat denkt,
begrijpt men den Godsvrede niet. De
thans voorgestelde maatregel is in
het belang van Nederland. Men be
denke, welke groote belangen voor
ons op het spel staanniet alleen
bij den oorlog, maar ook bij het
sluiten van den vrede. Een nieuwe
orde van zaken zal moeten worden
geconstitueerd als de vrede komt.
En onze toekomst staat bij die eind-
regeling in belangrijke mate op het
spel. Onze positie dient zoo sterk
I mogelijk te zijn. De Regeering mag
niets verzuimen tot versterking
van de positie. De Minister is over
tuigd, dat de invloed des Pausen een
belangrijke factor voor den vrede kan
zijn. Eu in ons land zijn er wel. die
in vermeend Staatsbelang naar den
oorlog drijven, maar in groote massa
wil ons volk den vrede. Door zijn
ligging en zijn traditie kan Nederland
een steun zijn bij het herstel van den
vrede. Afwijzing van het voorstel
zou in zich sluiten een wantrouwen
in dit gedeelte van het regeeriDgs-
beleid, hetgeen de kracht van de Re
geering in deze moeilijke tijden zou
verzwakken.
Regeling van werkzaamheden.
Bij een hierna volgende regeling
van werkzaamheden dringt de a.r.
heer Duymaor van Twist aan
op spoedige behandeling van het wets
ontwerp tot uitbreiding van-den land
storm, dat van de grootste urgentie
is. Spr. zou het reeds Vrijdag willen
hebben onderzocht. Daarentegen
meent de heer T r o e 1 s t r a, dat wij
in geen geval dit ontwerp in een
paniekstemming moeten behandelen.
Spr. heeft het met groote bezorgd
heid ontvangen.
Het besluit van de centrale sectie,
die voorstelt na afdoening van de
agenda voor openbare behandeling,
doch in geen geval vóór Woensdag,
met de wetsontwerpen, die aan de
orde zijn (landstorm-ontwerp is no. 2),
wordt goedgekeurd.
Hierna wordt met de behandeling
van het wetsontwerp voor een tijdelijk
gezantschap bij den Paus voortgegaan.
De heer Nolens (r.-k.) wenscht
een korte verklaring, namens zijn
partljgenooten, omtrent dit wetsont
werp afteleggen. Het draagt voor
hem een zuiver opportunistisch ka
rakter (d. i. een „gelegonheids"-mee-
ning, niet uit principieels gronden
ontstaan) en biedt hun niet dat, wat
zij zouden mogen wenschen.
Verschillende leden repliceeren op
's Ministers rede. De heer Eerdmans
protesteert tegen 's Ministers uitlating
betreffende den „toomeloozen geloofs
haat". De zaak is spr. na de beide
ministerieels redevoeringen, die niet
geheel klopten, nog niet duidelijk.
Als de politieke macht van den Paus
inderdaad zoo groot is als thans van
de regeeringstafel wordt vernomen,
waarom is deze dan niot uitgenoodigd
tot de vredesconferentie? We zullen
thans zien, wat nog nimmer in de
parlementaire geschiedenis is waar
genomen dat eon wetsontwerp wordt
aangenomen, waar eigenlijk geen
mennek in deze Kamer vóór is. Alle
rechtsche partijen de katholieken
incluis brengen door aanneming
van dit ontwerp een offer.
De heer Duys verklaart niet meer
te weten wat de principieele betee
kenis van dit ontwerp is. Spr. zal
zich by de stemming onthouden.
Het ontwerp wordt tenslotte met
82 tegen 10 stemmen aangenomen.
Tegen de heeren Eerdmans, Bichon
van IJsselmonde, Helsdingen, Heeres,
De Mui-alt, Van Raalte, Gerhard,
Mendels, Spiekman, Lieftinck.
Hierna wordt voortgezet de behan
deling van de interpellatie des heeren
Van Vuuren over de Indische leening
en is de Minister van Kolo-
n i 6 n, de heer Pleyte, aan het woord.
Hij zet uiteen hoe hij er toe gekomen
is aan het consorLium-Van Aalst do
voorkeur te geven in het buitenland
bleek nergens de leening te plaatsen
e'n ook de z.g. „staatsgroep", die
meestal Nederlandsche leeningen
plaatst, kon niet helpen.
Zie verder Tweede Pagina.
BINNENLAND.
Pakhuis ingestort.
Donderdagmiddag, juist toen een
hevig onweder zich boven Rotterdam
ontlastte, werd na een zeer zwaren
donderslag een hevige knal gehoord
in den omtrek van de Delftsche poort.
Het. bleek dat een pakhuis aan de
Coolvest was iDgestort.
De geheele voorgevel, een gedeelte
van de zijwanden benevens de zolders,
zijn met groot geraas ineengevallen.
Voordat het onweer losbrak waren
een aantal werklieden voor h6t pak
huis bezig een sleeporswagen met
coprah te lossen. Voor de regen waren
zij echter even gaan schuilen. Dit
was hun geluk, daar door het voor-
overkomen van den gevel ongelukken
niet zouden zijn uitgebleven. Thans
werden slechts twee man licht ge
wond.
Een der paarden van de sleepers
wagen werd door de vallende stukken
steen ernstig getroffen, zoodat heL
beest moest worden afgemaakt.
Men veronderstelt, dat de trillingen,
voroórzaakt door den zwaren don
derslag het instorten van den gevel
bevorderd hebben. De veronderstelling
dat de bovenverdieping, in gebruik
by de N.V. Blaauwhoedenveem tot
het opslaan van coprah, te zwaar
belast zou zijn geweest, is onjuist
gebleken.
i
Ingezonden IVlededeeling.
Haemorrhoiden.
Haemorrhoiden (aambeien) worden
gewoonlijk veroorzaakt door verstop
ping, een zittende levenswijze, zwan
gerschap, sterk prikkelende purgeer
middelen, enz., en zij werken door de
vreeselljke jeuk en stekende pijn zeer
nadeelig op het humeur van den lijder.
Dikwijls worden zij veronachtzaamd,
hetgeen aanleiding kan geven tot
sterke bloedingen, verzwering, enz.
Foster's Zalf heeft vanaf de eerste
aanwending een wonderlijk verzach
tenden en heelenden invloed. Een ge
schikt diëet on nauwkeurige opvolging
van de gebruiksaanwijzing, welke
iedere doos vergezelt, doet uw kwaal
spoedig genezen.
Foster's Zalf (let op den juisten
naam) is te den Helder vorkrijgb.
bij Alb. ten Klooster, Keizerstraat
93. Toezending geschiedt franco na
ontv. v. postw. ii f 1.76 p. doos. (24)