HELDERSCHE COURANT VOORHEEN GENAAMD 'T VLIEGEND BLAADJE Nieuwsblad voor Helder, Koegras, Texel, Wieringen en Anna Paulowna No. 4510 ZATERDAG 28 AUGUSTUS 1915 43e JAARGANG Abonnement per 3 mnd. 65 ct., franco per post 90 ct., Buitenland f 1.90 Zondagsblad 45 52'/2 0.85 Modeblad 65 75 „1.00 Voor het Buitenland bij vooruitbetaling - Losse nummers der Courant 2 ct. Verschijnt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagmiddag UITGEVER: C. DE BOER Jr. - HELDER Bureau: Koningstraat 29 - Interc. Telefoon 50 Advertentlën van 1 tot 4 regels (bij vooruitbet.) 30 cent Elke regel meer 6 ct. Ingezonden mededeelingen van 1 tot 4 regels 75 cent. Elke regel meer 15 cent. Advertentlën op bepaald aangewezen plaatsen worden 25°/o hooger berekend. Groote letters en cliché's naar plaatsruimte. Bewljs-exemplaar 2£ cent. Op- en ondergang van Zon en Maan en tijd van hoogwater (Texel). z™ Aug. op: onder: op: onder: v.m.: n.m. Zondag 29 m. 7.68 m.10.42 0.0 6,54 10.46 11,12 Maandag 30 8.10 11.57 6.8 6.52 11.18 11.42 Dinsdag 31 a, 8.41 1.11 6.10 6.50 11.50 Donderd. 2 9.59 S.18 5.13 6.44 0.47 1.12 VrUdag S 10.56 4.7 5.15 6.48 1.43 220 Zaterdag 4 4.44 6.16 6.40 2.66 S. RAADSOVERZICHT. De nieuwe burgemeester, de heer Houwing, heeft door zijn wijze van optreden, z(jn jovialiteit, in den korten tijd van zijn „bestaan" reeds vele Heldersche harten, die vrij cyniseh waren, veroverd en wij gelooven dat hij bezig is zich eene populariteit te verwerven, die de bevolking van deze plaats vreemd was en aangenaam aandoet. Want het verschil tusschen het optreden van den huidigen titu laris en den overleden heer Van Steyn is frappant. Inmiddels moet de burgemeester zich natuurlijk in alle gemeentelijke zaken inwerken en gaat het niet aan nu reeds een oordeel te vormen over diens leiding in den Raad. Want laat het ons maar direct zeggen: deslui zen {der welsprekendheid stonden Dinsdagavond weer wagenwijd open en do stroom kwam met geweldige kracht aanzetten. In den aanvang trachtte de Burgemeester dien in de goede richting te leiden; de heer Verstegen bijvoorbeeld kon niet dan na bekomen verlof van den Raad ten derde male over eene zaak het woord krijgen, maar in den loop van den avond werd het laissez faire laissez aller en gaven de heeren hem van katoen. De. Voorzitter zat met eindeloos geduld te luisteren naar wat de heeren te vertellen hadden. Of h(j niet inwendig eens geglim lacht zal hebben als hij den heer De Geus hoorde verkondigen, dat er „slagers waren, die artikelen ver vaardigden, terwijl er tegelijkertijd andere slagers waren, die andere artikelen vervaardigden"!? Dit was natuurlijk een lapsus, die den wet houder in het vuur van diens anti-winkelsluiting-politiek ontsnapte. Waaruit men zien kan dat men ook voor een verkeerde zaak in vuur kan gerakenEn toen de heer Verstegen de bewering lanceerde, dat tusschen zijn pro-betoog geen speld te krijgen was, zoo prachtig sloot alles als een bus, en even daarna de de heer Van den Berg, die blijkbaar met eere, als goed liberaal, wilde sneven, zeide desniettemin niet over tuigd te zyn? Ja, veel is er geredeneerd en weinig gedaan, althans weinig goeds. De op richting van een volksbadhuis is voorloopig van de baan geschoven, de herziening van de rechtspositie voor gemeente-ambtenaren ingelijks, over de aanbesteding van de reini- ginswerken zijn in comité vermoede lijk harde nooten gekraakt, het adres voor verplichte winkelsluiting is af gestemd met slechts één stem meer derheid. Het klein goed Is zoowat afgehandeld. Omtrent het belangrijke advies inzake de oprichting van een m.u.l.o.-school kon de Voorzitter nog geene toezegging doen, dat in de volgende vergadering hieromtrent prae-advies van het Dag. Bestuur zou worden uitgebracht, maar in ieder geval is die zaak in een stadium van wording. De Commissie, die een onderzoek naar deze zaak instelde, concludeert gunstig. Is de veronder stelling te stout, dat hierdoor het pleit half gewonnen is en dat den Helder een m.u.l.o.-school zal krtfgen Een ander, niet minder belangrijk voorstel van den heer Verstegen, n.1. om dezen winter cokes tegen den prijs van 50 ct. per H.L. beschikbaar te stellen, is, blijkens de uitlating van den Voorzitter, met de noodige energie en voortvarendheid behandeld, zoodat daaromtrent ook wel spoedig advies zal worden uitgebracht. Terwijl het Steuncomité helaas weer f 1000.— subsidie krijgt. WU zeggen „helaas", maar deze uitroep geldt de tijdsom standigheden, niet de subsidie. De buitengewone tijdsomstandigheden" worden zoo langzamerhand gewone, en als straks de gewone komen, zul len dat buitengewone zijn. Helaas nogmaals Met leedwezen zullen velen den heer Kloosterhuis zien vertrekken als hoofd van school 7a en van hether- halingsonderwljs. En de Raad ver tolkte die gevoelens door een luider applaus dan gewoonlijk gehoord wordt wanneer iets bij acclamatie wordt goedgekeurd. De heer Ver stegen maakte aanmerkingen op het feit, dat de Secreteris van den Armen raad leveranties doet aan de gemeente, een feit, waarmee de gemeente niets te maken heeft, aangezien de betrek king eene Rijksbetrekking is. Maar de lieer Verstegen wilde een moreele veroordeeling van dit feit en de Raad vloog hier niet in. Toen kregen we, als het eerste ge recht, het verzoek van het „Witte Kruis" om een badhuis, 't Bleek den Raad niet te smaken, men proefde en proefde maar vond er een luchtje aan af en toe en de heer Van den Berg bracht dit luchtje onder woor den door het huiselijk aldus uitte- drukken: „De gemeente zou het zaakje betalen en de lasten hebben, en .zullie zouden hot exploiteeren merci". De Vereeniging „Het Witte Kruis" nam op zich f1000.— b|j te dragen in de exploitatiekosten. Ons dunkt dit nog al een aardige praestatie voor zoo'n Vereeniging, die het toch óók niet voor het op rapen heeft, en verschillende leden vonden dit ook, o. a. de heer Bier steker. Maar de heer Van den Berg sprak smalend van „maar" f1000. zooals de bekende graaf uit het drama den struikroover een zak met geld overhandigde met de woorden „hier mijn vriend, is voorloopig een milli- oen. later meer". De heer Biersteker trachtte de zaak te redden door in overweging te geven nader met het „Witte Kruis" te plegen, maar het was vergeefs. Hopen we, dat de zaak weer spoedig ter tafel komt. En dat aardige knusse plant soentje naast de pastorie van de Nieuwe Kerk, het kind van den heer Oortgljson, kwam ook in de verdruk king. „Te klein voor tafellaken, te groot voor servet" smaalde de heer Verstegen. Maar de heer Oortgljsen vond dat zijn troetelkind wkt aardig was opgeschoten al blijft het dan wat klein van postuur, en hoopte natuur lijk, dat het gered zal blijven. ,,'tGaat eran, hoor als we een badhuis krij gen", plaagde de heer Verstegen, „dat kunt u op een briefje thuiskrijgen". Het jongste raadslid, de heer Baak, stak ter gelegenheid van zijne ver dediging van het adres derafdeeling Helder van den R.-K. Gemeente-Werk- liedenbond „St. Paulus" tot herziening van de verordening op de rechtsposi tie der gemeente-werklieden zijn maidenspeech af. Die speech had alle goede eigenschappen van een recht geaarde speech: zij was kort, sober, kernachtig, en recht op den raan af. Het was een absoluut on-Heldersche speech. Bovendien zat er spirit in, temperament, passie. Ik mag zooiets wel. De Raad was onheusch genoeg om niettemin den heer Baak in zijn laatste kleedingatuk te laten staan met zijn adres, maar dat neemt niet weg, dat we in dezen heer een be sliste aanwinst in onzen Raad heb ben. Waren ze allemaal maar zoo kort! Een der hoofdzaken bij deze geschiedenis was, dat do Raad een jeetje boos was op de Vereeniging „St. Paulus", niet, omdat ze een adres tot dit college had gericht, maar omdat ze zoo vrijpostig was geweest daarbij een concept-regie ment te voegen. Dat was nu toch wel de capaciteit van dit college mis kennen! Wij voelen voor dit argu ment, en het is, zachtst gezegd, wat ontaktisch geweest van deze werk lieden-vereeniging om maar dadelijk met zoo'n ontwerp-verordening te komen. Maar tot baar verontschuldi ging moge strekken, dat ze 't goed jedoeld heeft en den Raad een leid draad in handen meende te moeten geven. Vermakelijk was de vergis sing van den heer de Geus, die in de uitdrukking „onpartijdig scheids gerecht" waarmee niets anders bedoeld werd dan een scheidsgerecht, waarin behalve raadsleden ook arbei ders zitting hebben, een aanval zag op het beleid van den Raad en op hoogen toon protesteerde. En verder gaf het feit, dat de commissie voor de geschillen nog maar twee geval len te berechten had gehad, den door slag bij de beoordeeling van de hoe danigheden van de vigeerende ver ordening. Dat er nog maar twee be handeld zijn, is een bewijs, meende de Raad, dat de huidige verordening heusch zoo slecht niet is en dat die nog best eenige jaren kan doorwer ken. Daartegenover toonde de heer Baak aan, dat die Commissie voor geschillen eigenlijk niet dient voor dergelijke principieels kwesties als waarvan hier sprake was vermin dering van werktijd, e. d. maar meer voor kleinere zaken in 't leven was geroepen en hij gaf, en met hem de beer Verstegen, een reeks van leem ten en misstellingen om te bewijzen dat herziening urgent was. Het adres werd, conform het prae-advies van B. en W., voor kennisgeving aange- nomen, en de Vereeniging St. Paulus weet nu wat zij niet en ook wat zij wèl moet doen om kans van slagen te hebben. De kwestie van de aanbesteding van de werken voor de gemeente reiniging bleek aldra veel stof te zul len opwerpen. Na een comité gene raal van bijna een uur zag de Raad er dan ook „bestoven" uit. De heer Verstegen wou persé van den heer Van Neck weten waarom bij de eerste besteding het werk niet gegund was en de heer -Van Neck wilde het persé niet zeggen. U voelt, dat zooiets aan leiding geeft tot conflicten, en datje, als vrager, wel met je hoofd tegen den muur kunt gaan loopen, maar dan, behalve de bult en de opgedane wereldwijsheid dat een muur niet meegeeft, niet veel wijzer bent ge worden dan daarvóór. En aangezien de heer Verstegen nu uiet in den Raad zat om vliegen te vangen, zat er niets anders op dan dat de deuren gesloten werden on de zaak in be sloten vergadering even uiteengezet werd. De heer Verstegen scheen nlot vol daan, tenminste na heropening con stateerde deze hoer, dat zoowel de eerste besteding als de herbesteding niet volgens bestek gehouden zijn en dat in het bestek nergens verwezen wordt naar de Algemeene Voorwaar den, dat zyn de voorwaarden, die door den minister voorgeschreven zijn voor alle bestedingen. En zoo waren wij, het publiek, even wijs als voor heen. Alleen dit weten en wisten we, dat het werk niet gegund is aan den feitelijken laagsten inschrij ver, de firma Braggaar c.s., om i redenen, die vermoedelijk wel in de geheime zitting zullen zijn raedege deeld. Hierdoor werd de som met een kleine f7000.- verhoogd, ruim 10°/0 van de begrooting. Het was al aardig laat geworden en we hadden de geheele winkel sluiting nog voor de borst. B. en W. hadden ten opzichte van deze zaak geen standpunt ingenomen, voor namelijk omdat de meerderheid van vroeger in het college thans een minderheid is geworden door ver anderde samenstelling. Voor den Raad een prachtige gelegenheid om zijn eloquentieve hoedanigheden ten toon te spreiden. De voorstanders en er waren er vele, gelukkig! - namen één gezond standpunt in, n.1. dit, dat de vrijheid voor den winkelier om 's avonds eens uit de beslommeringen te zijn, dan niet meer kan worden vernietigd door de eigenwijsheid van een enkelen obstinaat, die het vertikt om „vrijwillig" mee te doen. Maar tegenstanders wrongen zich in allerlei bochten, om toch maar uit impasse te komen. Hun voor naamste grief was de aantasting van de individueele vrijheid. Dit is nu wel een heel mooi woord, en vrijheid eene schoone zaak, maar wij zouden willen vragenwat is voor den winkelier grooter vrijheid, des avonds ter wille van een praatzuchtige juf frouw, die van de waterpokken van haar jongste en van het ongedierte van baar Azor vertelt, te moeten openblijven, of bij vrouw en kinderen te kunnen zitten, de „Heldersche Courant" te kunnen lezen en een pijp te rooken, zonder telkens de winkelbel te hooren Natuurlijk, er zijn zaken, die hun debiet van de avonduren hebben, maar overal is wat op te vinden en in eene stad als Amsterdam voldoet de verordening toch ook. Andere tegenstanders wij denken hier aan den heer De Geus - haalden er van alles en nog wat bij. Deze heer beweerde, dat de overheid niet mag ingrijpen wanneer het niet in 't belang van de burgerij is. Volkomen juist, - een zuiver vrijzinnig standpunt. Maar eilieve, heer De Geus, is het belang van vele enkellingen, die zich door meerdere vrijheid kunnen ontwikke len, die meer van het leven kunnen genieten, die niet tot 's avonds laat de slaaf moeten zijn - gevolg van hun hooggeroemde vrijheid! van nukkig publiek, is dat belang, vragen wü, niet óók het belang van het algemeen? Werkt dat niet terug, zooals de heer Biersteker terecht opmerkte, op de belangen van het algemeen Met ééne stem verschil werd be sloten niet tot invoering over te gaan, nadat een poging om althans eene enquête bij de winkeliers in te stellen gefaald had. Hopen wij, dat een volgenden keer de zaak er door komt. Door het late uur werden twee belangrijke punten uitgesteld, r punten, die nog wel aanleiding zouden kunnen geven tot debat, en zoo komen twee adviezen betreffende de rechts positie van gemeente-werklieden den volgenden keer ter tafel. En passant werd de kermis, die indertijd drie maanden uitgesteld was, thans geheel geannuleerd. Moge het zóó goed bevallen, dat zij voor goed van de baan is! Aan het eind bracht de Voorzitter de scheidende Raadsleden Van den Berg, Van der Ploeg en Oortgljsen eenige woorden van dank namens het Raadscollege. Die weiden met applaus begroet door den Raad, maar by de woorden „aangename samen werking tusschen de heeren en het College" werd gemeesmuildDie Voorzitter ook, jekanwelzien,dat-ie de toestanden nog niet kent. En toen gingen we heen. De volle maan stond aan den wolkeloozen hemel. Zou die maan weten, dat ze hier zoo geweldig kunnen redeneeren? dachten wij. De maan zegt niet veel, die schijnt maar DE WEEK. 24 Augustus. Tyden van storm en beroering heb ben steeds met zich gebracht het verschijnsel, dat de „visschers in troebel water" hun bedrijf metgroo- ten Ijver aanvatten. Toen wij in den worstelstrijd waren met het groote, machtige Spanje van de zestiende eeuw en de kans dat de kleine Neder landen aan den forschen greep van den overheerscher zouden kunnen ontsnappen, ongeveer gelijk nul scheen: toen waren er smokkelaars; winstgragen, die den vijand van pro viand en munitie voorzagen, en die niet eens schenen te gevoelen, dat zij aldus het doodsgevaar voor de nationale zelfstandigheid vergroot ten!... „Doe ik 't niet" luidde de sceptisch-nuchtere redeneering „dan gaat een 3nder met de koste lijke dubloenen strijken!" En aldus suste men zijn geweten en bleef met zyn kas „op voet van vriendschap". Dat sinds 1500 zooveel n. Chr. de menschen in en buiten Patria nog niets veranderd zijn: men zal 't nu toch wel gaandeweg beseffen I Dat 't de Regeering, de Overheid, ernst is met haar hardnekkigen strijd tegen de smokkelarij: niemand mag eraan twijfelen. Toch is het vooruitzicht van zoete-winst zóó krachtige prik kel, dat er steeds gegadigden worden aangetroffen, die vrijheid en zelfs levon wagen. En tegen de macht van dien stimulans is ook de allerscherp- ste en -strengste ordonnantie, boè forsch toegepast, niet bestandgelijk de praktijk dagelijks leert. Niet zoo dra beeft het departement van Land- Ingezonden Mededeeling. HERMAN NYPELS HELDE! Heerenmode-Artikelen. Gemaakte kleeding. Kleeding naar maat. Steeds het nieuwste. bouw uitvoer verbod van groenten uitgevaardigd, of de allernieuwste „trucs" zijn weer gevonden om winst te blijven maken zonder dat mende letter van het verbod krenkt. Of de bedoeling, waarmee dergelijke be palingen worden geschapen; en die natuurlijk gegrond zijn op wat van Overheidswege het algemeen belang wordt geacht te zijn, of deze wordt geschaad:- de vraag blijft buiten de orde. „Money-make", duiten-slaan, dat is en blljfr, de leuze. Zóó was 't in 1570 en aldus is 't 1915. In variant op een bekend Fransch woord zou men kunnen zeggen: de eeuwen vol gen en gelijken tevens op elkander Soms brengt de „vermaledijde goud honger", zooals de Romeinen 't noemden menschen ertoe om (ver trouwend op hunne slimheid en vin ding-rijkdom) de grenzen der voor- zichtighéid al te ver te overschrijden. Als in het geval der Rotterdamsche ambtenaren van het Bevolkings-regis- ter, die maanden-achtereen door pas- sen-vervalschingeenniet-onbeduidend kapitaaltje wisten bijeen te krijgen. In zulke gevallen is, ten slotte, het spreekwoord vau toepassing dat de kruik zoolang te water gaatetc. Maar overigens is 't nu voor sommi- een soort van „sport" geworden al-maar nieuwe, spitsvondige middeltjes uit to denken, dienend om met succós den fiscus en zijne die naren te verschalken. Zonder dat en zelf in het net vliegt De taak van den magistraat, op wien in deze tijden verantwoordelijk heid drukt, is iuderdaad een buiten gewoon zware. Dat minister Postliuma inzake het kolen-vraagstukde orga nisatie van het kolen-bureau op de bijeenkomst van 23 Augustus een al thans voorloopig, Z.Exc. bevredigend resultaat heeft bereikt: 't mag tot vreugde stemmen. Om de zaak zelve allereerst; ook terwille van den be windsman, in vcSen crisis-tijd aan bet hoofd van het drietakkige depar tement aan de Haagsche Princesse- gracht gekomen. En die tot op dat moment „homo novus", vreemdeling was in de wereld der poütiekerU, regeerderij, etc. Ook waar zulk een; ijver en kunde aan den dag leggend, wel eens mis tast of een tekort aan bestuurs- of organisatie kracht ver toont, daar past milde instêe van onverbiddelljk-scberpe kritiek. En deze laatste komt óók in dergelijke geval len weet men immers in haar alleracherpsten vorm van den kant der „stuurlui, die aan wal staan"! De eerste „normale" teek enen van het straks heropend werkseizoen zijn er. De jaarverslagen van grootere en kleinere gemeenten verschenen al lengs. De heer Yan Kol, uit Japan teruggekeerd, maakt zich met onver zwakte kracht gereed om aan de nieuwe werk-campagne in Patria mee te doen. Terwijl de leidor van zijn partij zich gereed maakt om in de Zwitsersche lucht herstel van krach ten te zoeken; de tijdingen omtrent mr. Troelstra's toestand luiden tame lijk geruststellend. Maar dat de vice- voorzitter van den Anti-Oorlogsraad, tydoiyk-hetman Schaper in het nieuwe Parlements-seizoen de leidsels in handen zal moeten houden, lijkt wel vast te staan. Een berg van „vragen-materiaal" ligt weer gereed. Welhaast zullen de diverse ministers, als het Binnen hof-leven is ontwaakt, over veler lei „licht" moeten verschaffen. Wat in den vorm der Vragen, welke nu immers ook in reces-periode wer den gesteld niet mogelijk is, ter algeheels bevrediging van de weet- of nieuwsgierigheid (men kioze zelf den term) van de vroede vaderen, de honderd boogedelgestrengen, aansprakelijk voor de wijze, waarop de „wagen van den Staat" wordt bestuurd. Over velerlei geruchten en tijdingen zwijg ik 't liefst. Wanneer de pas- gepubliceerde cijfers van het Straf register ons moeten aantoonen, dat de misdadigheid in den loop dei- jongste twintig jaren in Nederland is afgenomen...Ja, dan hebben wij ons in eerbied te buigen voorde wijsheid der statistiek-mannen. Maar leek, dagelijks vernemend van nieuwe, waaronder de afschuwelijkste misdrijven van allerlei aard, hij moet erkennen hier tegenover een raadsel te staan, ter oplossing waarvan veel grooter wijsheid en ervaring noodig zijn dan waarover hij, arme leek, beschikt, 't Zeggen is, dat een toe zicht op de keuze der films in de cinema's, voorzoover zij aan kinderen vertoond worden (gelijk 1 September a.s. in de Hofstad in werking treedt), gaandeweg zal blijken zeer goeden invloed te hebben op wat men „de misdadige jeugd" noemt Laten wij 't hopen. De instelling der Staats commissie tot onderzoek naar de ontwikkeling der z.g. oudere jeugd (van 13 tot 18 jaar) kan óók voor treffelijke resultaten hebben. Mits dit werk met onverflauwde kracht en volgenseen scherp omlijnd plan worde volbracht. Hier heeft men alvast een zeer „dankbaar" onderworp voor in- terpelleeren in de nieuwe werk periode onzer Binnenhofsche heeren. Want hetgeen omtrent deze commissie officieel tot dusver bekend werd go- maakt, laat inderdaad speelruimte voor velerlei vragen Daar zijn speciaal in de jongste dagen al de geruchten over vi edeskansen over Duitschland's plannen jegens het oude Patria. Aan fantastisch- lijkende „onthullingen" ontbreekt 't waarlijk niet. Maar ik bevond mij werkelijk tot nu toe 't best bij de gewoonte om terwijl de grillig-bonte vlinders der fantasie mij om 't oude hoofd fladderen zoo lang on zoo stevig mogelijk „möt de beenen op den boganen grond te blijven", - zooals het beproefde nationale voorzichtig heids-recept dat voorschrijft. Mb. Antonjo. DE OORLOG. De officleele legerberlchten van 25 en 26 Augustus. Van het Oostelijk front. In het Russische legerbericht van den 25en Aug. wordt gezegd, dat in de streek van Riga alles nog rustig is, dat aanvallen werden afgeslagon nabij Wilna, en dat de Russen aan de midden Njemen zich geleidelijk naar de rivier samentrekken, d.w.z. terugtrekken. Verder wordt melding gemaakt, dat men het bij Brest Litowsk eigenlijk gezegd hard to verantwoorden heeft. Op dit Russisch bericht volgde Donderdag al spoedig het Duitsche legerbericht, meldende val van Brest-Litowsk. In ons nummer van Zaterdag 1.1, spraken wü de veronderstelling uit, dat de Russen deze belangrijke vesting ook wel spoedig zonder vor/et zouden prijsgeven. Het blijkt uit de ontvangen berichten, dat dit inderdaad het geval is geweest. Het Duitsche bericht van den 26en Aug. meldt de val van de vesting in de volgende bewoor dingen De vesting Brest-Litowsk is ge-, vallen. De Duitsche en Oostenryksch- Hongaarsche troepen hebben de ver dedigingswerken op het Westelijk on Noordwestelijk front bestormd en zijn vannacht de voornaamste verster kingen binnengedrongen. Daarop heeft de vijand de vesting prijsgegeven. Terwijl het legerkorps vau generaal van Arz 's middags na hevige ge vechten twee forten van het Westelijk front vermeesterde, heeft een Bran- denburgsch reservekorps de verster kingen op het Noordwestelijk front stormerhand genomen en is vannacht de stelling, die de kern van de vesting vormde, binnengedrongen. Daarop heeft de vijand de vesting prijsge- iven. Op het geheele front van de leger groep, van het woud van Bialowicz tot de moerassen van do Pripet, ten Z.O. van Brest-LitoWsk, is de ver volging in vollen gang. Te Beriyn maakte het bericht oen geweldigen indruk, want niemand te Berlijn had een zoo spoedige over gave van de buitengewoon sterke door haar ligging zoo gemakkelijk te verdedigen vesting vorwacht. Even te voren wezen nog alle berichen op de kolossale terreinmoeiiykheden die de belegeraars in hun opmarsch hinderden. Des te grooter is natuur lijk de geestdrift geworden omdat ook dit steunpunt van do Russische strijdmacht niet langer tegenstand heeft kunnen bieden. In militaire kringen aldaar hecht men groote beteekenis aan den val van Brest Litowsk en houdt, meu het voor buitengesloten dat het Russische leger nog in staat zal zijn in dezen oorlog een noemenswaardigen rol te 'en, ofschoon de Russen het wel licht niet aAn taaien tegenstand zullen laten ontbreken. Brest Litowsk acht men hier de mijlpaal in de go schiedenis van den veldtocht in het oosten. Omtrent de situatie op het verdere gedeelte van het O o s t e 1 y k front, zegt het Duitsche legerbericht uog het volgende: Legergroep Hindenburg. Bij Bausk en Schönborg (ten Z.O. van Mitau) hebben zich gevechten ontwikkeld. Ten Oosten en Zuidoosten van Kowno worden de gevechten voort gezet. Voor Olita naderen onze troe pen de voorste stellingen van don vijand. Tusschen Sejny en Merecz (aan de Njemen, ten Oosten van Sejny) is de vijand teruggeslagen. Ook in het Woud ten Oosten Augustowo z(jn gedeelten van het leger van generaal van Eichhorn naar het Oosten voor uitgedrongen. Verder naar het Zuiden wordt in den sector van de Berezowka (linkerzijrivier van de Bobr) gevoch ten. Onze voorhoeden hebben Bialystok bereikt. Het leger van von Gallwitz heeft den vijand ten Noorden en ten Zuiden van Bielsk van den Orlankasector teruggeworpen. Legergroep-Leopold van Beieren. De zwaar verslagen vijand is naar het binnenste van het woud van Bialowicz gevlucht. Alleen ten Zuiden van dat woud houdt hij nog in de streek van Kamieniec Litowsk (aan den Lesna) stand. Van het W e s t e Hj k front. Indien wij de communiqué's vau een paar weken geleden afdrukten, zou vermoedelijk niemand bemerken, dat z|j niet op de tegenwoordige situatie betrekking hebben. Dg ver melding van hetgeen aan dit front plaats heeft, wordt inderdaad een tonig. Met dit al blijft bet voor de menschen, die daar reeds maanden aan het front verblijven, een helschen toestand, en zullen zij allerminst toe geven, dat „er niets van belang" passeert. Bij een aandachtig lezen vau die kleine berichten moet men wel tot het besef komen, dat daar dag in dag uit wordt gevochten, zij het dan ook, dat men geen duim breed vooruitkomt. Dat blijkt wel uit de volgende reeks van kleine be richten, ontleend aan hetFransche communiqué van 26 Aug. Aan het heele front bedrijvigheid der artillerie, 't hevigst in den sector ten Noorden van Atrecht, tusschen Somme en Oise, in Champagne, Ar- gonne en het Priesterbosch. In de beide laatsle sectoren zijn loopgraaf mortieren en Fransch geschut van zwaar kaliber herhaaldelijk op uiterst doeltreffende wijze in werking ge treden. In Artois, bij Souchez en Neuville, zyn gedurende een gedeelte van den afgeloopen nacht artilleriegevechten en gevechten met springbussen en handgranaten geleverd. In Argonne, in den sector van Fille Morte, een vrij hevig gevecht mot bommen en handgranaten. Ia de Vogezen is het kanonvuur iu het Fechtdal, waar de Franschen de veroverde stellingen inrichten, in hevigheid afgenomen. Geen infanterie- gevechten. Op 24 Augustus heeft een Fransch vliegtuig bommen geworpen op het station Offenburg, een belangrijk spoorwegkruispunt in het groothertog dom BadeD. Gisteren is een luchteskader van 4 groepen, 62 vliegtuigen sterk, over de hoogovuns van Dillingen, een fa briek van granaten eu pantserplaten, ten Noorden van Saarlouis (in 't Rijn land, by de Lotharingsche grens;, gevlogen, en heeft er meer dan 100 granaten, daaronder 80 van groot kaliber, op geworpen. Het Duitsche bericht van 26 Aug. zegt iets meer omtrent het ver loop van den aanval van dit lucht eskader, o. a. dit: Twee vyandeiyke vliegeskaders hebben gisteren in het dal van de Saar, benoorden en bezuiden Saar louis bommen geworpen. Er zijn ver scheidene personen gedood of gewond. De stoffclyke schade is onbeteekenend. Voor zij vertrokken waren de es kaders in hun haven Nancy met goed gevolg door onze vliegers aan gevallen. Bovendien heeft de vijand vier vliegtuigen verloren. Een is by Bolchen brandend neergevallen; de bestuurder eu waarnemer zyn dood. Een is by Remilly in onze handen gevallende inzittenden zijn gevangen genomen. Een derde is bij Arracourt, ten Noorden van Lunéville, door een onzer vechtvliegers voor de Fransche linie tot landen gedwongen en door onze artillerie vernield. Het vierde is onder het vuur- van ons anti-lucht- vaartgeschut by Moivrons, ten Zuiden van Neraeny, achter de vijandelijke liuies geland. Vau het Z u i d e 1 y k front. Het Italiaan sche bericht van den 25en Aug. zegt: In het gebied van Tonale hebben onze troepen den kop van het Stimo dal vermeesterd en de vijandeiyke troepen, die het bezet hielden, tot den aftocht gedwon gen met achterlating van acht barak ken. Een tegenaanval van de vyan- delljke infanterie, gesteund door hevig artillerievuur, mislukte met gevoelige verliezen voor den vyand. Terwyi het bericht van den 26en Aug. meldt: De troepen op de linie Monte Civaron Maso Torrent zyn vooruitgerukt naar Monte Armentera en Monte Salubio en hebben gevan genen gemaakt. Wy komen over het heele front onafgebroken vooruit. De duikboot- on mijnoorlog. Londen, 26 Aug. Volgens een Lloyds bericht is het Zweedsche stoomschip Disa gezonken. De bemanning is ge land. [De Disa mat 788 ton en behoorde aan de geiyknaminge reederij te Geile,] Duikboot door eon luchtbom vernield. Londen, 26 Aug. De Admiraliteit maakt bekend dat ceD marinevliegor bommen heeft geworpen op een Duit sche duikboot by Ostende. Naar werd waargenomen, is ze volkomen ver nield en gezonken. Aan het bericht wordt toegevoegd Het is geen gebruik van de Admira liteit om mededeelingen te doen om trent verliezen van Duitsche duik- booten hoe belangryk ze ook mogen zijn geweest - in gevallen dat de vyand geen andere bron van inlichting heeft omtrent tyd en plaats dezer verliezen. Maar in dit geval is het schitterende bedrijf uitgevoerd in de onmiddelljke nabyheid der Belgi sche kust en de plaats van do ge zonken duikboot is vastgesteld door een Duitschen torpedojager. Van Duitsche zijde. Berlijn, 26 Aug. Met Brest-Litowsk is weer oen sterke Russische ves ting, een belangrijk punt voor de ver zameling en verschuiving van groote strijdkrachten den vyand afgenomen. In het Westen zyn tot dusver negen vestingen in onze handen ge vallen: Luik, Namen, Muntmedy, La Fère, Laon Maubeuge, Antwei pen en Rysel; bovendien zes forten: Namon- viller, Givet, Les Ayvelles, Hirsou, Condé, en Camp des Romains. In het Oosten heeft Rusland elf vestin gen verloren: Llbau, Rozan, Pultusk Iwangorod, Warschau, Lomza, Ostro lenka, Kowno-Georgiewsk, Ossowiec en Brest-Litowsk. Do verovering der vestingen in Belgie en FrankrÜk is geschied in de eerste tien weken van den oor log, die in Rusland is begonnen met de bezetting van Libau op 8 Mei 1915. De ervaring heeft geleerd dat geen vesting de uitwerking van het zware Duitsche en Oostenrijksch Hongaar- sche geschut kan weerstaan. Luik is by overrompeling en bestorming ge vallen, Namen na een beschieting van twee dagen, AntwerpeD na oon belegering van 12 dagen. Een deel van de bovengenoemde vestingen en forten hebben de Fran schen in het geheel niet verdedigd, een ander deel is na korte beschie ting genomen. In menig geval was een bestorming door infanterie niet meer noodig. Precies zoo ging het nu ook in het Oosten, Libau, Rozau, Pultusk, Lomza. Ostrolenka, Ossowice, vielen zonder rechtstreeksche belegering. Warschau, pry'sgegeven door de Rus sen, werd als vooruitgeschoven stel ling door onze troepen genomen. Ook Praga werd door hen na 4 dagen ont ruimd, Iwangorod den 13den dag na het begin van den aanval bezet, Kow no na een beschieting van 12 dagen. Doch ook de inneming van de groote vesting Nowo-Georgiewsk met haar meer dan 700 kanonnen en en gar nizoen van meer dan 2 legerkorpsen duurde niet veel langer. Op 7 Aug. viel reeds het fort Dembe, op 19 Aug. de heele vesting. By Breat-Litowsk is een week om de vooruitgeschoven stellingen ge vochten. Vervolgens is de perma nente sterkte onverwyid stormender hand genomen. Tsingtau en Przemysl vielen eerst, i maandenlange belegering. Sentimentaliteit, Op den tekst: Wy hebben de senti mentaliteit verleerd, uit de rede van Bethman Hollweg, houdt Jakob Frank in de Vossische Zeitung een eigen aardige redeneering. Hebben wy de sentimentaliteit wel verleerd vraagt Frank. Waarom, als dat zoo is, moeton wy dan telkens weer het bewys leveren, dat de oorlog aan onze vredelievendheid is opge drongen? Niemand heeft die vrede lievendheid ooit in ernst betwyfeld. Maar evenmin is men daar Duitschf land ooit dankbaar voor geweest. Tweemaal heeft de heele wereld Duitschland veeleer die vredelievend heid kwalyk genomen. En daaruit is de antipathie tegen ons grootendeela voortgekomen. Dat Duitschland kalm bleef, toen Engeland de Boerenrepu blieken overweldigde, en dat het zich niet roerde, toen de oorlog tusschen Rusland en Japan de gelegenheid bood het tsarisme den vernietigenden slag toe te brengen, dat is het wat ons in de wereld onzen goeden naam heefc gekost. Want de wereld heeft den sterke lief, die van zyn kracht te rechter tijd gebruik maakt. Maar ze had het Engelsche eind touw even min lief, als de Russche knoet, en alleen de onbegrljpeiyke vredelievend heid van Duitschland, den sterke, waarvan de anderen geen bescherming dorsten hopen, dwong ze, eind touw en knoet te kussen. Den bedwinger van Russische en Engelsche wereld heerschappij zal de wereld bewonderen, en van bewondering zal zy tot dank bare liefde overgaan. Wy moesten niet meer achter ons zien, maarden tyd tegemoet waarin men het zege vierende Duitschland zal vergeven, dat zoo lang een vrede heeft geduld waar allen onder leden. Ingezonden Mededeeling Is het een nierziekte? Ja, indien gy waterzuchtige zwel lingen rond de oogen, in de enkels of polsen hebt; indien gy voortdurende aandrang tot urineloozing, bezinksel in hot water, branderige pyn by do loozing hobt; indien uw slaap ver stoord is en gy iederen morgen ver moeid op staat; indien gü stekende pyn in den rug en de lendenen hebt of rheumatische pynen in de lede maten; ischias, rheumatiek, jicht, steen, uremi kunnen de gevolgen er van zyn. Foster's Rugpyn Nieren Pillen ge nezen nier- en blaaskwalen, doordat zy de zwakte of zieke nieren genezen en versterken, en haar zoodoende in staat stellen om haar gewichtig werk, het flltreeren van het bloed, behoor- lyk te verrichten. Uw leven hangt van uw nieren af, want iedere drio minuten, dag on nacht, wordt het bloed door de nieren gevoerd. Haar te vorwaarloozen is gevaarlyk, doch indien gy haar gezond houdt, houden zij u gezond. Foster'B Rugpyn Nieren PiUen zullen dit voor u doen en haar genezen, indien zy ziek zijn. Te Den Helder verkrygbaar by Alb. ten Klooster, Keizerstraat 98. Toezending geschiedt fr. na ontv. van postwissel h f 1.75 voor één, of f 10.- voor zes doozen. Eischt de echte Foster's Rugpyn Nieren Pillen; wei gert elke doos die niet voorzien is van nevenstaand handelsmerk. (42)

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1915 | | pagina 1