ELDERSCHE COURANT
FRANSCH,DUITSCH,ENGELSCH.
No. 4513
ZATERDAG 4 SEPTEMBER 1915
43e JAARGANG
Op- en ondergang van Zon en Maan
en tijd van hoogwater (Texel).
Ma.» Zo»
Sopt. op: ondor: op: onder: v.m.: n.m.
Zondag 5m.0.« a. 6.11 6.17 6.39 4.28 6.13
Maandag 6 1.21 6.30 6.19 6,36 6.39 6.23
Dinsdag 7 2.40 6.46 5.20 6.34 6.86 7.1S
Woonsd. 8 4.0 6.69 6.22 6.82 7.18 7.68
Donderd. 9 5.20 6.11 5.24 6.80 7.66 8.29
Vrtldag 10 6.42 6,23 5.26 6,28 8.82 9.4
Zaterdag 11 8.6 6.37 6.28 6.25 9.9 9.88
DE OORLOG.
De officleele legerberichten van
1 en 2 September.
Van het Oostelijk front.
Het Russische bericht van 1 Sept.
meldt
Op het front van Riga tot Dwinsk
(Dunaburg) kwam gedurende den
30sten en den 31sten de activiteit
des vljands alleen aan den dag in de
streek van Friedrichstadt, waar de
situatie geen verandering van bo-
teekenis heeft ondergaan.
Rechts van de Wilia zetten wij
met succes onzen vooruitgang voort
en namen wij in den loop van den
30sten den Duitschers 4 kanonnen en
machinegeweren af.
Tusschen de Wilia en de Njemen
heeft de vijand zijn offensief ontwik
keld en Orany en den rechteroever
van de Meretsjanka bezet. De gevech
ten beh ouden hun hardnekki g karakter.
Een van onze regimenten, die door
don vijand was omsingeld, baande
zich een doortocht door een Duitsch
bataljon te vernietigen, daarbij maakte
het regiment 50 gevangenen, waar
onder een officier.
In de streek ten Westen van
Grodno hebben wij den 31sten een
reeks krachtige en herhaalde aan
vallen der Duitschers afgeslagen.
Op de rest van het front tot aan
de Pripet geen veranderingen van
beteekenis in onze positie.
In de streek van Luck en in Gali-
cie houden wij den vijand tegen, ter
wijl wij ons op een beperkter front
terugtrekken. Daarbij -brengen wij
door tegenaanvallen den vijand groote
verliezen toe. Het geheele aantal
krijgsgevangenen, daarbij gemaakt,
is meer dan 100 officieren en 7000
man, waarvan een derde Duitschers;
ook zijn er eenige dozijnen Duitsche
officieren en onderofficieren bij.
Iu den loop van den SOsten en den
31 sten ontwikkelde de vijand buiten
gewoon hardnekkige aanvallen inde
buurt van Radziechow, Zloczow, Zbo-
row, Burcbanow en Buczacz aan de
Strypa. Overal werd de vijand onder
ontzaglijke verliezen teruggeslagen.
In de buurt van Zborow ontwikkelde
de vijand een reeks herhaalde aan
vallen die tot den laatste toe werden
afgeslagen, waarna onze troepen tot
den tegenaanval overgingen.
Door uiterst groote hardnekkigheid
onderscheidden zich ook de gevech
ten in de streek van Burchanow en
Buczacz, waar wij met geweervuur
en in bajonetgevechten talrijke aan
vallen afsloegen. Op eenige plaatsen
was de vijand niet in staat de lang
durige worsteling van man tegen
man vol te houden en ging hij in zijn
loopgraven terug, gevangenen in onze
handen latend.
Het bericht van het groote Duitsche
hoofdkwartier, van 1 Sept., dat onder
de laatste berichten in ons vorig
nummer is opgenomen, meldt over
de zoo belangrijke gevechten aan de
Duna, de Russische Yser, niets. Even
min wordt daarover in het bericht
van 2 Sept. gesproken. Een pauze
dus na een eerste mislukte poging der
Duitschers om de Duna teforceeren.
Want dat zij er alles op zullen zetten
den overgang over deze rivier te be
machtigen, en nieuwe aanvallen zul
len volgen, daar hoeft men niet aan
te twijfelen.
Van de verovering van Wilna door
de Duitschers is tot dusver mede nog
niets gekomen. In tegendeel, van
Wilna uit zijn de Russen aan het
aanvallen, en wel in een richting,
loodrecht op die naar de beneden-
Duna. De strijd bij Wilna en die om
Friedrichstadt en Riga houden dan
ook ongetwijfeld nauw verband.
Een leelljk ding voor die offensieve
operatie van Wilna uit is echter de
omstandigheid, dat de opmarsch der
Duitschers ten Oosten van de midden-
Njemen tot dusver goeden voortgang
maakt.
Het lot van de laatst overgebleven
vesting van de tweede Russische ver
dedigingslinie, Grodno, zal echter spoe
dig worden bezegeld. Dat blijkt wel uit
de volgende berichten van het Duitsche
hoofdkwartier, van 2 Sept.:
Legergroep Hindenburg.
Aan den spoorweg Wilna—Grodno
werd het fort Czarnocowale bestormd.
Bij Meresj gaat onze aanval goed
vooruit.
Op het Wostfront van Grodno is
de buitenste fortenlinie gevallen.
Noordduitsche landweer bestormde
gisteren het ten. N. van den weg
Dombrowo-Grodno gelegen fort 4. De
bezetting van 500 man werd gevangen
genomen.
Laat in den avond werd ook het
verder N.W. gelegen fort 4A met 150
man door Badensche troepen genomen.
De andere Westelijke forten werden
daarop door de Russen ontruimd.
Ten O. van het woud van Bialowicz
werden de overgangen over de Swic-
locz en de Macarowce ten Zuidoosten
van Odelsk boven- en benedenstrooms
na gevechten door ons geforceerd.
Gisteren namen deze troepen 8070
gevangenen, een zwaar kanon en 8
machinegeweren.
De N.O. rand van het bosch van
Bialowicz werd gisteren door ons
veroverd.
Bij overval vermeesterden wij des
nachts de Jasiolda-overgangen in het
moerasgebied ten N. van Pruzany;
1000 gevangenen werden gemaakt.
Legergroep Machensen.
De Muchawiec is op het heele front
overschreden.
In het Zuidoosten vielen gisteren
bij de vervolging meer dan 1000 ge
vangen en een machinegeweer in
onze handen.
.Het Oostenrijksch bericht van 2
Sept. is van den volgenden inhoud
De in het gebied van den Vesting
driehoek in Wolhynie begonnen ver
volging van den vijand maakt goede
vorderingen.
Onze strijdkrachten zyn stroomop
waarts van Luck met een breed front
over de Styr getrokken.
Ook in OostGalicie is de vijand
weer in vollen aftocht. De troepen
van generaal Boehm Ermolli zijn
Brody (bij de Galicisch-Russche grens,
aan den spoorweg Lemberg—Rowno)
binnengetrokken en zijn heden ten
oosten van Brody over de rijksgrens
getrokken.
De noordelijke vleugel van het leger
van generaal Bothmer rukt ten noor
den van Zborow langs de Sereth (zij
rivier van de Dnjestr ten oosten van
de Strypa) op.
Het leger van generaal Pflanzer
Baltin heeft gisteren de Russen in
hevige gevechten over de hoogteu
ten oosten van de beneden-Strypa
teruggeworpen. Daardoor werd ook
het vijandelijke front aan de Dnjestr
tot aan de uitmonding van de Sereth
onhoudbaar en de Russen tot den
terugtocht gedwongen. Achter de
Russische stellingen aan de Bessara-
bische grens staan tal van dorpen in
brand.
De ten N.O. van Kobrin strijdende
O.-H. troepen dry ven in samenwerking
met onze bondgenooten den vijand
allengs in de moerassige streek van
den bovenloop der Jasiolda.
Een ander bericht uit Weènen,
niet-offlcleel, geeft een denkbeeld van
de reusachtige moeilijkheden waar
mede de Russen, zoowel als de Oos
tenrijkers ten oosten van BrestLi-
towsk hebben te kampen:
De vijand biedt in de moerassen en
bosschen ten oosten van Brest-Litowsk
een wanhopigen tegenstand om de
verbinding met het oosten gaande
te houden. Achter iedere Russische
linie is twee kilometer verder een
nieuwe aangelegd. Ook van het ter
rein maken de Russen handig ge
bruik. Do weinige wegen vernielen
en laten ze onder loopen. In riet
en water stellen ze op palen machine
geweren op, op waarmee, zij den
vijand beschieten. In de ontzaggelijke
bosschen zijn vele boomen met sol
daten bezet, zoQdat slechts in don
nacht aangevallen kan worden. Toch
komen wij iederen nacht vooruit.
Ondanks alle moeilijkheden dringt de
zware artillerie voorwaarts en breekt
zij de honderdjarige boomen. De uit
werking van de zware granaten in
dit oerwoud moet vreeselljk zijn.
Van het Wes telij k front.
Het Duitsche bericht is ditmaal iets
uitvoeriger dan dat over de laatste
acht dagen. Het meldt o.a.:
In de Vogezen ten N.W. van Müa-
ster leidde den 31sten onze aanval
tot herovering van de in de gevech
ten van 18-23 Augustus aan de
Franschen verloren stukken loopgraaf.
De bergkam LingekopfBarrenkopf
is dus weer in ons bezit. Tegenaan
vallen werden afgeslagen, 270 Fran
schen gevangen genomen, een machi
negeweer veroverd.
Boveij Avocourt ten N.W. van
Verdun is een Franscli vliegtuig door
een Duitschen vlieger neergeschoten.
Het Fransche "vliegtuig viel brandend
neer.
Het Fransche legerbericht maakt
alleen melding van gevechten rond
Souchez, bij Neuville en bij Roye.
Van het Z u i d e 1 y k gevechtster
rein valt niets van eenig belang te
vermelden.
Van de Dardanellen is een
bericht van 2 Sept., waarin generaal
sir Jan Hamilton meldt, dat daar op
27 en 28 Augustus op het noordelijk
gedeelte van het front zwaar ge
vochten is. Het gevecht had tot
resultaat dat een belangrijk terrein
gedeelte, 't welk Bly uk-Anafarta-vallei
naar 't oosten en noorden beheerscht,
in het bezit der geallieerden kwam.
De Australiërs en Nieuw-Zeelanders
wonnen aanzienlijk aan terrein. Het
gevecht was bijna geheel een strijd
van man tegen man. De Turken
kregen zeer zware verliezen. Zy
verloren drie machinegeweren, drie
loopgraafmortieren, 800 geweren,
500 bommen en een groote hoeveel
heid munitie voor kleine vuurwapenen.
Pégoud.
Parijs, 2 September. De gesneuvelde
vlieger Pégoud zal morgen te Bel
fort worden begraven. In zyn ge
boortestad Montferrat zal een stand
beeld voor hem worden opgericht,
in Issy les Moulineaux zal een straat
naar hem worden genoemd.
Pégoud was gewoon, alleen in zijn
vliegtuig te gaan en zelf het machine
geweer te bedienen. Met zijn lichten
eendekker viel hy dikwyls groote
Aviatiks, met twee mannen, aan.
Dat deed hy ook Dinsdagochtend.
Toen de rol patronen van zijn ma
chinegeweer was verschoten, wilde
hij opnieuw ladeü en opnieuw het
Duitsche vliegtuig aanvallen, toen hij
door een kogel gedood werd. Hy viel
van een hoogte van 2000 M. in de
Fransche linies.
Britsche verliezen.
In Duitsche couranten treflen wij
een statistiek aan, overgenomen
uit de New-Yorker Staatszeitung (met
een omweg dus), over de Britsche
verliezen in den oorlog. Op grond
van verschillende opgaven, door de
Britsche autoriteiten gedaan, zouden
volgens dé becijfering van do
New-Yorker Staatszeitung de ver
liezen tot 330,995 man zijn gestegen.
Deze cijfers schijnen betrekking te
hebben op de verliezón van het leger
tot 18 Juli en van de vloot tot 20 Juli.
Sinds 11 April zouden altijd vol
gens deze gegevens de verliezen
der Britten 13.000 man per week
Zwaar gestraft.
Men meldt uit Roosendaal:
De directeur en eenige werklieden
der ijzergieterij Fonderie Anversoise
te Esschen, die onlangs in hechtenis
waren genomen wegens het doen van
mededeelingen aan een werkman om
over de grens te komen, z|jn daar
voor zwaar gestraft. De directeuren
de meesterknecht kregen 15 jaar, een
werkman 3 jaar dwangarbeid.
In oorlogstijd.
Men schrijft uit het Rijnland aan
de „N. Rott. Ct."
Meer dan in vredestijd is de post
een zaak van gewicht in het Duitsche
leven geworden 1
Vroeger was de post een nuttige
inrichting, vrijwel onontbeerlijk in
ons moderne leven, een prachtige
organisatie, die zich over de geheele
wereld heeft uitgebreid. Met zoo'n
blauw poBtzegelje van twintig penin
gen ging zoo'n brief naar den anderen
kant van de wereld, voor tien penni-
gen naar vreemde lauden, waar als
in Turkije en Marokko Duitsche post
kantoren waren.
Maar het oorlogskind van de groote,
Duitsche rijkspo3t, de veldpost, grijpt
dieper in het leven! Zaken of handel
hebben er weinig of niets mee te
doen, de veldpost vormt de eenige
verbinding tusschen familieleden hier
en ginds aan het front, is een van
de weinige dingen, die het oorlogs
leed kunnen verzachten. En niets
wordt zoo ongoduldig verwacht als
de komst van den brievenbesteller,
en maar al te dikwijls wenkt bij uit
de verte den wachtende met het ge
baar, dat er niets is.
Niets, dat wil zeggen, brieven met
het zwarte stempel van de veldpost,
want gezegelde brieven tellen niet
mee.
Vooral in het begin sloeg die onge
duldig verwachte veldpost diepe won
den. In plaats van een levensteeken
was het soms een aankondiging van
het einde. De eigen brieven kwamen
terug met doorgeschrapt adres en
daartusschen stond het nonchalant
geschreven doch veelzeggend woord
„Gefallen".
Dat gebeurt nu sinds lang niet
meerBlieven worden achtergehou
den totdat de familie door een geeste
Ujke of een kennisgeving van het
stadhuis voorbereid is. Maar in ieder
geval blyft elke ontvangen brief het
eenige teeken, dat de afzender op een
zekeren datum nog gezond on onge
deerd was en zoo blijft het waar,
wat me eens een vader zei„Ik leef
alleen op tegen den tijd, dat de post
komt."
Die voortdurende, die gruwelijke
onzekerheid, die nu reeds maanden
in spanning houdt en wie weet hoe
lang nog kan duren, is een van de
ergste kwellingen, die een oorlog kan
meebrengen voor hen die achterbil)
ven. Het is een dagelijks wachten,
een altijddurende zenuwspanning,
waartegen ons modern geslacht al
lerminst opgewassen is.
In vroegere tijden wist men, dat
een brief naar verre streken weken
en maanden onderweg bleef en men
was al blij met de mogelijkheid dezer
tijdroovende verbinding. Doch in dat
opzicht waren wij verwend 1 Een
telegram naar Indië of Afrika kon
in korten tijd zekerheid verschaffen
het kostte wel geld, maar het was
in ieder geval mogelijk
En nu zou men zelfs het honderd
voudige van het telegrambedrag kun
nen besteden zonder eenig resultaat
Rijkdom of stand-helpen niets, voor
officier en soldaat is de veldpost het
eenige verbindingsmiddel met de
„Heimat" en zijn zendingen worden
hier in het rustig gedoe der steden
even gretig ontvangen als ginds aan
een der uitgestrekte fronten.
Op dit veldpostgebied komt het
Duitsche organisatietalent, het laten
samenwerken van velerlei krachten,
het allermeest tot zijn recht. De hier
verrichte arbeid is haast verdienste
lijker dan het werk, dat achter het
front wordt verricht, bijv. bet voor
zien der tallooze kolonies van pro
viand en munitie, het aanbrengen van
nieuwe troepen, het wegbrengen van
gevangenen en gekwetsten, dat toch
maar op de enkele wegen verricht
moet worden, die door ongewapenden
landstorm in orde zijn gebracht en
waar een enkele fout in de marsch-
richting een geduchte verstopping
Ingezonden Mededeeling.
HERMAN NYPELS - HELDER.
Heersnmode-Artikelen.
Gemaakte klseding.
Kleeding naar maat.
Steeds het nieuwste.
Dat alles behoort tot de onmid
dellijke behoeften van het leger, maar
als er iets hapert of te veel in eens
verlangd wordt, moeten de wagens
en auto's van de veldpost wachten.
Intusschen worden de post-depöts
steeds voller en wanneer de bewe
gingsvrijheid op de wegen grooter is
geworden, is er een dubbele krachts
inspanning noodig om de postzakken
te vervoeren en de troepen te be
reiken.
En die hoeveelheden brieven en
zendingen in pakjes zijn reeds in
normale omstandigheden overgroot.
Het is geen wonder soms in een en
kelen posttrein een tiental wagens te
tellen, die blijkens een rood door
streept biljet, met veldpost zendingen
gevuld zijn.
Het is niet alleen de portvrijheid,
die tot die enorme hoeveelheid bij
draagt, het is vooral de versterkte
familie- en vriendenband, die geen
gelegenheid voorbij wil laten gaan
een groet, een mededeeling aan het
verre front te zenden. Men weet, hoe-
velen zich ginds in het vreeselljk
bloedbad eenzaam, heel eenzaam
voelen, hoe ontzettend zenuwpijnigend
het gevaarlijk verblijf daar wordt en
het eenige, dat overblyft, is te schrij
ven, steeds te schrijven te vertellen
van thuis, ook al gebeurt er niets
Daardoor nemen de zendingen der
veldpost ontzaglijke afmetingen aan.
In het station Keulen-Deutz, de
verzamelplaats voor de veldpost uit
het Rijnland, komen bijv. dagelijks
ongeveer 21,000 postzakken aao, uit
sluitend veldpost. Om deze weer naar
West en Oost te vervoeren zijn in
normale omstandigheden 55 treinen
noodig.
Bovendien komen er in het depöt
van den linker Rijn oever circa 1800
zakken aan; aan het centraalstation
1400. Aan het laatste concentreert
zich bovendien de verzending van
kranten, zoodat dagelijks alleen in
de Keulsche depóts ongeveer 33,000
veldpostzakken behandeld worden,
tot een gezamenlijk gewicht van een
millioen K.G.
Men duizelt eenvoudig, wanneer
men die hoeveelheden ziet, die hon
derden en duizenden zakken, die ge
sorteerd moeten worden, verdeeld in
Oost en West naar het front, voor
allerlei richtingen in Duitschland zelf.
Men begrijpt heelemaal niet, hoe alles
in orde komt, want ook het postver
keer heeft heel wat beambten en
ambtenaren moeten missen en by
elke nieuwe troepenlichting gaan
weer beproefde beambten weg, die
door nieuwe, ongeschoolde vervangen
moeten worden.
BINNENLAND.
Maximum-prijzen van levens
middelen.
De minister van landbouw, nijver
heid en handel heeft aan de burge
meesters het volgende rondschrijven
betreffende maximumprijzen gericht
Ik heb de eer u hiernevens te doen
toekomen een nieuwe lijst van ar
tikelen, met de daarvoor aangenomen
maximum-prijzen, welke lijst de vo
rige, vastgesteld by myn rondschrij
ven, d.d. 2 Augustus, vervangt. De
in deze lijst vastgestelde prijzen gel
den, behoudens vroegere vervanging,
gedurende de maand September.
Ik verzoek u beleefd aan bedoelde
lyst in uwe gemeente de noodige
bekendheid t,e geven en ik vestig
uwe aandacht op hetgeen onder de
lijst vermeld is, omtrent het indienen
van klachten aangaande de inacht
neming der gestelde maxima en van
wenschen tot het stellen van maxima
voor in de lyst niet vermelde arti
kelen en omtrent het met het oog op
plaatselijke omstandigheden wljzigin
gen van in de lijst vermeide maxima.
Indien u klachten bereiken omtrent
de handhaving der maxima zal ik
het op prijs stellen, dat u het noodige
onderzoek instelt on zoo noodig door
inbeslagneming of bedreiging daar
mede ingrijpt, tot inbeslagneming
natuurlijk eerst overgaande na ver
kregen machtiging mijnerzijds. Een
opgave van bij u ingekomen klachten
met vermelding van het daaraan ge
geven gevolg gelieve u my wekelijks
te doen toekomen.
Mocht u het wenschelyk achten
met het oog op plaatselijke "omstan
digheden wijziging iu de gestelde
maxima te brengen, dan zal ik daar
van gaarne bericht ontvangen. Inge
val u de wensch mocht worden ken
baar gemaakt, om voor andere dan
de vermelde artikelen maxima vast
te stellen, of u uit eigen beweging
dit wenschelljk mocht oordeelen, zal
ik daarvan gaarne kennis krijgen.
Tot wijziging of aanvulling van de
lijst gelieve u intusschen niet over
te gaan, alvorens mijn antwoord op
uw bericht u bereikt heeft.
Met betrekking tot de in nevens
gaande lijst vastgestelde groothandel-
prijzen merk ik nog op, dat onder
groothandelprIjzen door mij verstaan
worden prijzen bij levering uit de
eerste hand, t. w. door fabrikanten
of producenten; de prijzen zijn be
rekend contant af fabriek of station
van afzending, al naar het gebruik
bij het betrokken artikel medebrengt.
By levering van waren door grossiers
kan dezen door u toegelaten worden
een tusschenprljs te berekenen, echter
zoodanig, dat voor den verkooper in
het klein eene voldoende winstmarge
overblyft.
Wanneer winkeliers zich beklagen
over levering van suiker tegen te
hooge prijzen of in onvoldoende hoe
veelheid, zoudt u hun in overweging
kunnen geven zich ter zake te wen
den tot "hot Suikerbureau, Sarphati-
straat no. 1 c te Amsterdam, aau
welk bureau door my de uitdrukke
lijke wensch is te kennen gegeven
dat dit in bedoelde gevallen de win
keliers rechtstreeks zal helpen.
Wat boter en kaas betreft, kunnen
handelaren, onder voorbehoud van
nadere regeling, door bemiddeling
van het Rijkscentraalbureau voor den
uitvoer van boter en kaas te allen
tijde boter en kaas tegen de door
mij vastgestelde maximum groot-
handelprljzen ontvangen.
Kleinhandelprljzen. Regee-
ringabrood (bij verkoop op meelkaart)
f0.12, tarwewaterbrood (gebuild) f 0.24,
tarwewaterbrood (gebuild) (gebakken
onder rabbinaal toezicht) f0.25, tar
webrood (ongebuildjbrui nbrood)f 0.20},
roggebrood, regeerings-tarwemeel (bij
verkoop op meelkaart) f0.16, tarwe
bloem (gebuild inlandscb) f0.26, tar
wemeel (ongebulld) fO.22, boter f 1.60
per K.G.; volvette Goudsche meikaas
met rljksmerk f O.02J, volvette Goud
sche meikaas f0.60, volvette jonge
Goudsche en Edammer kaas met
rljksmerk f0.57}, volvette jonge
Goudsche kaas f 0.55, jonge Edammer
kaas (40 -)-) f0.55, jonge Goudsche
kaas (40 -f) f0.50, Edammer- en
Goudsche kaas (30 -j-) f 0.42J, Edam
mer- en Goudsche kaas (20 -f-) f 0.37},
magere Edammer- en Goudsche kaas
f0.27}, Leidsche en Delftsche komij
nekaas f 0.60, Friesche nagelkaas
f0.30 per K.G.rijst (grofoiiddel
Bassein &/of Rangoon) f 0.22, rijst
.voorloop Bassein of Rangoon)
f 0.24, rijst grof voorloop Bassein &/of
Rangoon) f 0.26, havermout(inlandsch)
fO.33, suiker (witte geraffineerde)
f0.55, koffie (Santos) f 1.16 per K.G.
peekoffie (in pakjes) 0.04, cichorei
(in pakjes) f0,03} per 0.1 K.G.raap
olie f 0.80, boterolie f 0.85 per L.
zout f 0.09, zeep (zachte, witte of
gele) f 0.28, soda f0.07 per K.G.
petroleum fO.11 per L.
De hierboven vermelde prijzen gel
den voor de maand September, be
houdens vroegere ..vervanging.
Klachten over niet-inachtneming
van bovenvermelde maxima, alsmede
wenschen om voor bepaalde op de
Ujst niet vermelde artikelen maxima
vast te stellen, of wel om met het
oog op plaatselijke omstandigheden
voor een bepaalde gemeente wijziging
in de maxima te brengen, behooren
gericht te worden tot den burge
meester.
Van de grootste mat garinefabrieken
is de verzekering ontvangen, dat ge
durende de maand September de
prijzen der bekende merken niet zul
len verhoogd wordenmede met het
oog op de onderling uiteenloopende
prijzen der verschillende merken
wordt derhalve vooralsnog eenvou
digheidshal ve geen maximumprijs
Woensdag is de toevoerlijn van
de Holl. Spoor van het dorp naar
het station te Noordscharw oude offi
cieel- geopend.
Voor de nijvere, tuinbouwende be
volking is dit een zeer groot gerief.
Nu heeft men in de onraiddelljke na
bijheid van de kom der gemeente
een markt gesticht, met een laad
plaats daar -vlak bij. Anders moest
men met zijn producten langen tijd
varen naar de markt te Broek op
Langendljk, welke niet zoo zeer in
het centrum is gelegen en gemakke
lijk iets van z(jn reuzen veiling en
laadplaats kan missen waar uit het
geheele Noorderkwartier de producten
werden geveild en geladen, en men
wel eens zeer langen tyd moest wach
ten voor men de vaartuigen kon los
sen. Dat alles is nu voorbij. Men
heeft nu een eigen markt met een
eigen spoor, dat zorgen zal voor de
belangen van handel en tuinbouw.
De H. IJ. S. M.
De H. IJ. S. M. heeft in een dienst
order aan het personeel bekend ge
maakt, dat zij besloten heeft van
elke feestelijke hordenking van het
ten vorigen j'are door de tijdsomstan
digheden uitgestelde 75-jarigejubileum
af re zien, maar aan hot personeel,
dat heden voor onbepaalden tijd in
dienst van de Mij. ia, een uitkeering
te doen.
Deze uitkeering zal bedragen voor
hoofdambtenaren en ambtenaren een
halve maand bezoldiging, voor be
ambten 14 dagen bezoldiging en voor
werklieden 120 maal het uurloon,
dat heden genoten wordt.
Aan ieder lid van het personeel,
dat op 20 September 1914 langer dan
een jaar in dienst van de Mij. was
en thans nog in dienst is, zal een
herinnering» medaille worden uitge
reikt.
Ds Nedsrlandschs vissoharij.
Tegenover de vele takken van han
jlel en nijverheid, die door den oorlog
groote schade lijden, mag wel eens
in het licht gesteld worden welken
goeden tijd de Nederlandsche visscho-
rlj thans medemaakt.
Door het stilleggen en torpedeeren
van een belangrijk aantal stroomtraw-
lers der oorlogvoerende mogendheden,
is de vischverzending van uit Neder
land, en speciaal van uit IJmuiden,
naar het buitenland zeer groot.
De cijfers van do vischomzet in
Augustus van dit en van het vorig
jaar wyzen dit duidelijk aan.
Werd in Augustus van 1914 toen
weliswaar een deel der vloot wegeps
het mijnengevaar tijdelijk werd stil
gelegd in de Rijkshallen te IJmuiden
F. 96.407 verkocht, in de afgeloopen
maand bedroeg dit cijfer niet minder
dan F. 1.536.165 of 16 maal zooveel.
Vanaf 1 Januari bedroeg die om
zet in beide jaren resp. F. 4.2 mil
lioen en F. 7. 8 millioen.
Op laatstleden Maandag werd bij
voorbeeld door eiken stoomtrawler,
die aan de markt, kwam, vier dui
zend gulden gemiddeld besomd en
laat het zich aanzien dat de visch
voorloopig wel op hoogen prijs zal
blijven wegens don blij vonden navraag
van het buitenland.
Vooral naar Engeland, dat anders
in de eigen behoefte voorziet, wordt
steeds meer verscheept.
Ook voor onze schatkist is deze
visscherlj een mooie bron van inkom
sten, wijl te IJmuiden van den ver
koop 2% retributie wordt geheven.
Een onaangename maar nood
zakelijke maatregel.
Het „Weekblad van den A.N.D.B."
bevat het volgende hericht:
„Onder de officieele mededeelingen
zullen onze leden het royement zien
vermeld van een driotal bondsleden,
die bij herhaling en gedurende een
zeer langen termijn, ten onrechte aan
spraak op werkloozen-uitkeering ge
maakt hebben. Hieruit blijkt, dat het
bestuur besloten heeft voorgoed een
einde te maken aan dc nog altijd
voortdurende (gelukkig wel wat ver
minderde) pogingen, om de uitkeering
ondanks alles wat hieromtrent is be
paald toch onder alle omstandigheden
deelachtig zien te wordeD. En nu
meene men niet, dat het hier eenige
leden met groote gezinnen betreft,
die zich uit nood tot een verkeerden
stap hebben laten verleidende hier
gesignaleerden alle jonge leden, die
in hun tijdelijke betrekkingen wel
geen hooge salarissen genieten, doch
die in elk geval wel zoo veel verdie
nen, dat zij het best zonder steun
van rijk of gemeente kunnen stellen.
„Nu is hierboven reeds gezegd:
Ingezonden Mededeeling.
Gij kent van deze talen niets en voelt het gemis hiervan, of gij hebt iu Uwe
jeugd een of meer dier talen geleerd, doch zijt het geloerde grootendeels ver
geten. Gaarne wilt gij alles nog eens grondig repeteeren. Misschien wilt gij
na den oorlog oene betrekking in het buitenland zoeken, waarvoor talen
kennis gewenscht is. Gij zljt echter te oud voor de schoolbanken geworden.
Wat staat U nu te doen? Proefnummers aanvragen van „Ons Studieblad",
Weekblad voor Zelfstudie. Voor elke taal een afzonderlijk weekblad. Prijs
per maand f 0.35. Proefnummers gratis en franco. A. F. 8. LEIDERITZ, D. H.
SCHENK, Hoofdonderwijzers, de Clercqstraat 34, Amsterdam. Telefoon Zuid 4072.
het aantal overtredingen is wel ver
minderd; maar toch zullen enkele,
nog in onderzoek zijnde gevallen ver
moedelijk nog meer schrappingen van
de ledenlijst ten gevolge hebben''
Een scheepsbrand.
Uit Rotterdam wordt gemeld:
Begrijpelijke sensatie wekte tegen
het middaguur het gerucht dat de
„Rotterdam" van de „Holland-Ame-
rikalyn", Donderdagmorgen met pas
aagiers, graan en stukgoederen van
New-York aangekomen, in brand zou
staan. Een gerucht, dat meu geneigd
was te mistrouwen, als men het
trotsche gevaarte'daar zoo rustig aan
de Wilhelminakade zag liggen.
Van meer nabij speurde echter het
turend oog in den omtrek van het
achterschip eenige stoomwolkjes,
terwijl ook een lichte slagzijde van
het schip naar den rivierkant een
aanduiding kon zijn dat aan boord
niet alles in orde was. Inderdaad
bleek bij onderzoek ter plaatse brand
in het achterschip te woeden, welke
evenwel reeds voldoende onder con
trole was om te kunnnen voorspellen
dat het schip geen schade van be
teekenis zou krijgen en ook opont
houd niet te vreezen zou zyn.
Het vuur woedde in het ruim,
waar de uitgebreide pakketpost lag
gestuwd en was reeds Zondagmorgén
op de reis op zee ontdekt. De gezag
voerder gaf onmiddellijk onder dit
ruim hermetisch af te sluiten en er
met behulp van het Claytonapparaat
gassen in te persen, op welke wijze
dan ook inderdaad het vuur werd
Donderdagmorgen evenwel, toen
het schip goed cn wel voor den wal
lag en de luiken werden weggenomen,
sloegen de vlammen door het toe
treden der lucht opnieuw uit. Daar
men op alles was voorbereid, konden
onmiddellijk de vijftien brandslangen
op bet schip water geven. Door de
hitte is waarschijnlijk echter ook de
lading, uit katoen bestaande, onder
het postpakketruim verstuwd, aan
hot branden gegaan.
Terwijl het ruim der pakketpost
ten spoedigste werd gelost, pompte
men het daaronder gelegen ruim,
door gaten in het dék te hakken,
vol water, zoodat, als reeds gezegd,
het vuur thans gebluscht is.
INGEZONDEN.
De Winkelsluiting.
Geachte Redactie.
Na de lange bestrijding van B. H.
in uw vorig nummer is u wellicht
wel zoo vriendelijk, ook een paar
letteren van eeu voorstander te
plaatsen.
Maar daarom niet alleen. B. H. nl.
gaat in zijn jeugdigen Ijver zoo ver,
om aan het slot van zijn artikel een
uitlegging te geven van het doel en
de werkwijze der Bociaal-democratie,
die zachtst genomen nog al phan
tastisch is.
Wij, sociaal-democraten zouden voor
een wettelijke sluiting zijn, omdat
we de middenstand willen uitdryven.
Wij, sociaal-democraten zouden
tegen een wettelijke 8-uren dag zijn,
omdat daarmee de middenstand niet
werd beteugeld.
Geachte redactie, uw inzender B.H.
is wel zeer vriendelijk, maar wij
moeten toch even vriendelijk ver
zoeken, om eerst eens vlijtig te gaan
studeeren, voor hij over zaken
schrijft, waarvan hij althans momen
teel blijken geeft het a, b, c niet eens
te kennen.
De sociaaldemocraten hebben nog
niet één maatregel voorgestaan,
voorgesteld, of daargesteld, die de
bedoeling had den middenstand uit
te drijven.
Gerust, geachte B. H., dat uitdrij
ven geschiedt ondanks de sociaal
democraten toch wel door oorzaken,
die wij u dringend aanraden eens
nader te leeren kennen.
De onzin, dat de sociaal-demo
craten tegen een 8urigen werkdag
zijn, de eenigsten, die juist dezen
eisch steeds stelden, en de nog
grootere onzin, dat dit dan zou zijn,
omdat die 8 urendag de middenstand
niet beteugelt, de lezers zullen ons
van weerlegging dezer wijsheid wel
willen verschoonen.
We zijn veel gowoon inzake be
strijding van het socialisme, maar
dit is te knullig, om er op in te
gaan.
Maar nu de sluitiDg zelf, die de mid
denstand zou uitdrijven volgens B. H.
Waar blijkt dit toch? In Amster
dam en Zaandam bemerken wij
daar niets van.
Er zyn bepaalde tegenstanders n.1.
do koek- en sigarenverkoopers en
wel, omdat de artikelen ook ver
kocht worden in inrichtingen, die
open mogen blyven.
Wij begrypen dezen tegenstand voor
een deel, maar bij eenig nadenken
zullen deze winkeliers toch met ons
moeton erkennen, dat by een wette
lijke sluiting niemand zijn sigaren
of taartjes in een café gaat koopen,
als hij dit tot nu toe al niet ge
woon was.
Hiermede is eigenlijk hot sterkste
argument van de tegenstanders weer
legd.
Het eenigste waar een ander deel
mee schermt, en ook H. B. is die
z.g.n. „dwang".
In de eerste plaats mogen dezul
ken bedenken, dat in onze geheele
samenleving niets zonder dwang
mogelijk is. We verzetten geen voet
of we hebben te maken met dingen,
die we gedwongen zijn te doen of
te laten. Het is een kwestie van
gewoonte, van aanpassen, of men
van dien dwang veel of weinig voelt.
Maar aan do andere zydo zullen
B. H. c. s. moeten erkennen, dat
nu lO tallen winkeliers door één on
willige gedwongen worden,open
to blijven.
De concurrentie maakt dit nu een
maal mogelijk en noodzakellik cn
vandaar, dat alleen bij éen algeheele
sluiting, die alleen door dwang is te
verkrijgen, de winkeliers tegen zich
zelf en hun collega's beschermd kun
nen worden.
Ook wij erkennen, dat in onze
plaats het bedienden-vraagstuk niet
zulk een gewicht in de schaal legt.
Maar ook de winkeliers zelf en
wij durven beweren, de meerderheid,
willen eindelijk eens een grens aan
hun werktijd. Ook zij willen eenigen
vrijen tijd. Met een vroegere sluiting
wordt dus een groot maatschappelijk
belang gediend.
Als B. H. ons nu maar aantoont,
hoe dit is te bereiken zonder wet-
telyken dwang zijn we klaar.
Maar tot slot willen wij nog even
een misvatting recht zetten.
De tegenstanders beweren, vroegere
sluiting, minder gasverbruik, dus
minder inkomsten in do gemeente
kas, dus belastingverhooging.
Als men een goede zaak wil be
strijden, kom dan maar met be-
lastingverhooglDg en 't is klaar.
Maar wij zeggen, was het maar
zoo ver. Hot kan dc winkeliers
slechts voordeel geven.
"Want zij sparen veel meer aan
gas uit, dan hun evenredig deel in
de dan noodzakelijk geworden be-
lastingvorbooging bedraagt.
Men kan dat best zelf uitrekenen
en die het niet kan, verwijzen wij
naar hst In 1910 door de S.D.A.P.
aan dan Raad verzonden adres in
zake gasprys verlaging.
Het belastingspook kan B. H. en
allo anti sluiters dus gerustelijk op
stal laten staan.
WH beweren dus, dat een wette
lijke 9 uursluiting is in het belang
van de winkeliers, yan don midden
stand, zooals B. H. wil, en in stede
van dien stand kwaad to willen doen,
zooals B. H. lasterlijk van ons ver
onderstelt, willen we hem juist ten
zegen zijn.
De zaak is in de jongste Raads
zitting slechts uitgesteld! Laat dit
de anti-sluiters gezegd zijn.
Dankend voor de ruimte, blijven
wij met hoogachting,
Uw Dw.
A. W. MICHBLS.
Wettelijke Winkelsluiting.
Mijnheer de Redacteur.
Om van uw gastvrijheid geen mis
bruik te maken, zal ik met mijn
betoog vóór w o 11 e 1 ij k o winkel
sluiting ni-'t voortgaanwel wenschte
ik gaarne den geachten inzender on
der letter B. H., op eenige mogelijke
onjuistheden opmerkzaam te maken.
Eenige beleefdheden, aan mijn adres
toegevoegd, verheffen ZEds. artikel
niet eu kunnen mij niet schaden.
Ik schreef dan n.1. in mijn ba-
toog, dat een vervroegde sluiting het
gasverbruik iets minder kan zijn,
dus van weinig of geen invloed op
de gemeente-flnanciön. Zeker, geachte
heer H., al zou het gasverbruik ver
minderen (ook het kolenverbruik
zou dan minder zijn) dan mag dit
in geen geval een reden zijn om een
sociale wetgeving met naar mljri
Ingezonden Medodeeling.
Dia stekende pijn ia den reg
komt van de nieren, welke onder het
smalle gedeelte van den rug zijn ge
legen. Doch rugpijn is slechts een der
verschijnselen, andere zijn: water
zuchtige zwellingen, opgeblazen oogen,
gezwollen voeten, bezinksel in de
urine, pijnlijke loozing, voortdurende
aandrang, een onnatuurlijke vermoeid
heid, prikkelbaarheid, buitensporige
dorst, rheumatisehe pijnen iu de
armen, beenen of heupen, duizelig
heid, hoofdpijn.
Niet elke patiént heeft al deze ver
schijnselen, doch iedere lijder beeft
er eenige, en de minste nieraandoe
ning is gevaarlijk, want noodlottige
ziekten ontstaan door het verwaar-
loozen van een nierkwaal.
Foster's Rugpijn Nieren Pillen re
gelen de goede werking der urine-
organen, zij leiden de nieren zachtjes
tot gezondheid terug en herstellen
haar kracht tot het filtreeren van het
bloed en het uitdrijven van het urino-
zuur en de urinestof, welke de oorzaak
vormen van rheumatiek, jicht, nier
steen, uierontsteking, enz. Zij zijn het
best bekende geneesmiddel tegen
bjaasaandoeningen, en zij voereu het
overtollige water af bij waterzucht.
Te Den Helder verkrijgbaar by
Alb. ten Klooster, Keizerstraat 98.
Toezending geschiedt fr. na ontv. van
postwissel k f 1.75 voor één, of f 10.—
voor zes doozen.
Eischt de echte
Foster's Rugpijn
Nieren Pillen; wei
gert elke doos die
niet voorzien is
van nevenstaand
handelsmerk. (44)
