HELDERSCHE COURANT
VOORHEEN GENAAMD 'T VLIEGEND BLAADJE
Nieuwsblad voor Helder, Koegras, Texel, Wieringen en Anna Paulowna
No. 4515
DONDERDAG 9 SEPTEMBER 1915
43e JAARGANG
Abonnement per 3 mnd. 65 ct., franco per post 90 ct., Buitenland f 1.90
Zondagsblad 45 52'/2 0.85
Modeblad 65 75 1.00
Voor het Buitenland bij vooruitbetaling Losse nummers der Courant 2 ct.
Verschijnt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagmiddag
UITGEVER: C. DE BOER Jr. - HELDER
Bureau: Koningstraat 29 - Interc. Telefoon 50
Advertentlbn van 1 tot 4 regels (bij vooruitbet) 30 cent. Elke regel mesr 6 ct.
Ingezonden mededeelingen van 1 tot 4 regels 75 cent Elke regel meer 15 cent.
Advertentlën op bepaald aangewezen plaatsen worden 25°/o hooger berekend.
Groote letters en cllché's naar plaatsruimte. Bewljs-exemplaar 2£ cent
Op pagina 4 van dit blad is
opgenomen:
1. Gemeenteraad van Helder.
2. Feuilleton, enz.
DE OORLOG.
De offlcleele legerberichten van
6 en 7 September.
Van het Oostelijk front.
Het Russische bericht van 6 Sept.
is zeer onbelangrijk. Het vermeldens
waardige luidt als volgt:
Van den Njemen naar het Zuiden
tot aan de Pripet bezetten onze legers
dezelfde stellingen. De voornaamste
offensieve pogingen des vljands open
baren zich sedert den ochtend van
den 5den in de streek van Wolkowysk
in de richting van den spoorweg, die
van Siedlec komt, langs de Jasiolda
in de streek van Choms, en langs
den spoorweg naar Pinsk in de streek
van Drohoczin.
Ten Zuiden van Polesie blijft de
vijand zjjn voornaamste inspanning
ontplooien op de wegen naar Dubno
en Rowno.
Het Duitsche bericht van 7 Sept.
vermeldt o.a.:
Legergroep Hindenburg:
Gisteren tegen Daudsewas, ten Z.O.
van Friedrichstadt, oprukkende ca va
lerie heeft 790 gevangenen en 5
machinegeweren binnengebracht.
Ten O. on ten Z.O. van Grodno
heeft de vijand front gemaakt van
ton W. van Skidel tot Wolkowysk.
Onze troepen zijn aan het oprukken
door de sectoren Pyra en Kotra.
Tusschen den Njemen en Wolko
wysk heeft het leger v. Gallwitz op
sommige plaatsen door nachtelijke
overrompelingen den oostelijken oever
van don Rozana sector bemachtigd,
waarbij meer dan 1000 gevangenen
gemaakt werden.
Logergroep Leopold van Beieren:
Ook ten Z.O. van Wolkowysk tot
aan het boschgebied tenZ. van Gro-
tana, 40 K.M. ten Z.W. van Slonim,
aanvaardt de vijand opnieuw den
strijd. De aanval van de legergroep
maakt vorderingen.
Legergroep Mackensen
De vijand is uit zijn stellingen bij
Chomsk-Drohyczin geworpen.
Uit Weenen werd 7 Sept. o. m.
gemeld
Het leger van generaal Boehm Er-
molli heeft gisteren den vijand bij
Podkamien en Radziwilow (onder
scheidenlijk ten Zuiden en ten Oosten
van Brody, laatstgenoemde plaats op
Russisch gebied) verslagen. Het viel
hem op het geheele, 40 K.M. breede,
sterk verschanste front aan.
De vijand is overal teruggeslagen
en heeft het veld geruimd, hier en
daar in een op een vlucht gelljkenden
aftocht. Onze troepen vervolgen hem.
Het aantal gevangenen, tot gister
avond ingeleverd, bedraagt meer dan
3000.
In Oost-Galicie heeft het leger van
generaal Bothmer krachtige aan valllen
van den vijand moeten afslaan. Daar
entegen hebben de Russen hun aan
vallen op het front van het leger
van generaal Pllanzer Baltin gestaakt.
Van het W e s t e I Ij k front.
Zoowel de Fransche berichten van
6 en 7 Sept. als het Duitsche van
7 Sept., dat ditmaal eens ieta uit
voeriger is als die in den laatsten tyd
gegeven, maken alleen melding van
wederzljdsche gevechten met bom
men en handgranaten, vliegeraanval
len, enz.
Van het Zuidelijk front.
Uit Weenen, 7 Sept.:
Het door ons verwachte offensief
van den vijand in de streek van den
Kreuzberg is niet uitgebleven. Gister
ochtend vroeg hebben ongeveer 5
vijandelijke bataljons, tot verschillen
de brigades behoorend, een aanval
ondernomen op onze bergsteliingen
tusschen den Burgstall en de Pfann-
spitze. Z|j zyn overal met bloedige
vorliezen afgeslagen en hebben ten
minste 1000 man verloren.
Aan de Karintische grens en in het
kustgebied is niets van belang gebeurd.
De Hesperian.
Londen, 6 Sept. Het aantal ver
misten van de Hesperian bedraagt
blijkens de laatste berichten 13 pas
sagiers en 7 leden der bemanning.
Het postbestuur deelt mede dat er
3545 mailzakken aan boord waren,
waarvan verscheidene bestemd waren
voor de Ver. Staten en sommige uit
onzijdige landen afkomstig waren.
De duikboot- en mijnoorlog.
Londen, 7 Sept. Lloyds meldt dat
de Nooordsche bark Schoresand en
het Fransche stoomschip Bordeaux
zijn gezonken. De bemanningen zijn
gered.
Uit Dultschland.
Berlijn, 7 Sept. Officieel. De door
den Rjjksdag goedgekeurde wijziging
van art. 16 der rijks militaire wet
en van art. 27 der wet van 11 Febr.
1888 maakt het mogelijk in oorlogs
tijd de vroeger blijvend ongeschikt
bevonden dienstplichtigen aan een
nieuwe keuring te onderworpen. Dit
is in overeenstemming met bet rechts
bewustzijn van het volk, daar tallooze
feiten het tot stand komen van deze
wet rechtvaardigden. Zoo hebben tal
van vroeger als blijvend ongeschikt
afgekeurden als vrijwilligers dieDst
genomen, waaruit blijkt dat zij nu
voor den dienst geschikt zijn bevon
den. De tijd en de geneesheer verhel
pen vaak gebreken, waarom iemand
vroeger is afgekeurd. Het zou onbil
lijk en onrechtvaardig zijn en niet in
overeenstemming met het beginsel
van algemeenen dienstplicht, uudere
menschen in het veld te zenden zoo
lang er nog geschikte jongelui zijn.
Van een verlenging van den dienst
plicht tot boven de 45 jaar is geen
sprake.
Het Fransche vliegwezen.
Parijs, 3 September. Een mede-
deeling van den minister van marine
geeft een uiteenzetting van de rol,
door do maritime luchtvaart vau
Frankrijk in dezen oorlog gespeeld.
Zij opereert tegelijkertijd in Frankrijk,
Egypte, Syrië en de Adriatïsche Zee.
In het noorden van Frankrijk be
waken onze vliegerkaders de kust en
de volle zee; zij zoeken vijandelijke
duikbooten op en vallen ze aan en
bombardeeren hun bases.
De vorige week hebben onze marine
vliegers ondanks een verwoede be
schieting meer dan 300 bommen van
90 m.M. geworpen op de Duitsche
vlootbases aan de Belgische kust.
Voorts hebben ze den 25sten Aug.
deelgenomen aan het bombardement
van het bosch van Houthulst door
een eskader van 60 vliegtuigen, die
alle ongedeerd zijn teruggekeerd.
In Egypte hebben onze water
vliegtuigen deelgenomen aan de ver
dediging van het Suezkanaal en op
de kust vau Syrië aan de blokkade.
Te Venetië leggen zij ook groote
bedrijvigheid aan den dag. Dezer
dagen hebben onze vliegers ver
scheidene Oostenrijksche vliegers na
gejaagd en ze tot devluchtgedwongen.
Een is er tot Pola nagezet.
De dagbladen vertellen nog het'
volgende stukje van twee Fransche
vliegers. Den 24en Aug. waren twee
bestuurders, de adjudanten Beltin
en Boyer, belast meteen verkenning
binnen de Duitsche linies. Zij moesten
op twee punten, 6 K.M. van elkaar,
landen. De twee vliegers vertrokken
gezamenlijk toen zij de vijandelijke
linies passeerden werd Bertin door
een schot gekwetst aan de dij, doch
hij vloog 'toch door naar de plaats
waar hij moest landen. Intusschen
volbracht ook Boyer zijn opdracht,
maar bij de landing werd zijn toestel
beschadigd. Hij stak het in brand en
wilde daarop de wijk nemen, toen
Bertin, die zijn verkenning had
volbracht, het toestel van zijn makker
in brand zag staan en ondanks zjjn
wond en het gevaar opnieuw landde
en Boyer als passagier opnam. Beiden
zijn behouden binnen onze linies
teruggekeerd. Adjudant Bertin heeft
het legioen van eer gekregen.
BINNENLAND.
Groote smokkelzaken.
Wij lezen in de „Telegraaf':
In verband met de berichten over
groote smokkelzaken kunnen wij
mededeelen, dat reeds eenige dagen
lang in Den Haag geruchten liepen,
dat in officieele kringen berichten
waren ontvangen van ernstige smok
kelarijen door Rotterdamsche firma's.
Men noemde bedragen van 700.000
en 1.000.000 gulden, die als boete
door de N. O. T. opgelegd zouden
zijn.
De bekende bankiers Mees Zonen
zouden reeds groote sommen namens
hun principalen hebben betaald.
In hoever een en ander precies
waar is, kunnen wij op 't oogenblik
nog niet beoordeelen.
De bestuursleden van de N. O. T.
waren hedenmorgen, door belangrijke
conferenties, welke zij voerden, niet
te bereiken.
In verband met deze berichten,
hebben wij inlichtingen gevraagd
aan .den heer Joost van Vollenhoven
te 's-Gravenhage, bestuurslid van de
N. O. T. Er zouden, gelijk wij o. a.
uit Rotterdamsche bladen hebben
overgenomen als straf voor smok
kelarijen in olie en vetten door
de N. O. T. boeten opgelegd zijn, die
tot in de honderdduizenden guldens
liepen. Zelfs werd het bedrag van 1
millioen genoemd. En volgens het
„Rott. Nieuwsblad" zou de heer Joost
van Vollenhoven heden (Woensdag)
op een te Rotterdam speciaal-belegde
vergadering over de opgelegde boeten
gaan spreken.
Wat is hiervan juist?
De heer Van Vollenhoven ontkende
allereerst, dat hij speciaal de opge
legde boeten in Rotterdam zou gaan
toelichten en verdedigen. Hij gaat
iederen Woensdag naar Rotterdam,
om en als Kamerlid en-als leider van
z'n zaken, daar met verschillende
personen te confereeren, en nu achtte
bij het wel mogelijk en waarschijn
lijk, wijl er ook wel eens N. O. T.-
zaken behandeld worden, dat heden
personen, die bij de boeten betrok
ken zijn, met hem zouden komen
spreken.
Want er zyn inderdaad boeten, als
straf voor smokkelarijen, aan Rot
terdamsche firma's opgelegd. Geon
boeten van één millioen of honderd
duizenden guldens, maar toch hooge
boeten. Dit is trouwens lang niet de
eerste maal, verzekerde de heer Van
Vollenhoven ons. Het komt méér
voor. Intusschen staat niet altijd pre
cies vast, wie de eigenlijke schuldi
gen zijn. Wel worden de firma's be
boet, die voor de zaken verantwoor
delijk zijn, maar het gebeurt, dat de
eigenlijke smokkelaars toch elders
zitten en niet-te bereiken zijn. Dit is
dan ook de reden, dat er meestal en
ook ditmaal geen namen werden
gepubliceerd vanwege de N. O. T.
Id ieder geval staat vast, dat er
de vorige week in Rotterdam hooge
boeten door de N. O. T. zijn opgelegd.
Vleiend voor ons nationaal gevoel is
niet.
Bijtijds ingerekend.
Per stoombootdiènst werd Dinsdag
van Amsterdam naar IJmuiden een
geldkistje verzonden met een vrij
groot bedrag aan contanten. Bij aan
komst te IJmuiden werd het kistje
afgeleverdmaar toen, het op be
zorgen aankwam, was het verdwenen.
Al spoedig viel de verdenking op een
tweetal arbeiders, die echter IJmui
den reeds verlaten hadden. De com
missaris van politie seinde naar ver
schillende richtingen om hunne aan
houding. Toen het telegram echter
te Amsterdam aankwam, waren de
mannen reeds ingerekend. Ze waren
aangehouden op aanwijzing van een
burger, wien het verdacht voorkwam,
genoemde mannen zooveel geld
in hun bezit hadden. Bij onderzoek
bleken zij in het bezit te zijn van
f1670 aan bankpapier en circa f20
aan specie. Ze zijn daarop voor onder
zoek in bewaring gesteld.
Op weg naar het politiebureau
trachtte een der manDen een bank
biljet van f1000 weg te gooien. Een
ander biljet van f1000 was reeds ge
wisseld.
Leening Alkmaar.
Van De Haan's Bank te Leeuwarden
was bij de gemeente Alkmaar een
aanbod ingekomen om aan deze ge
meente tijdelijk een bedrag van
f 400,000 ter leen te verstrekken, deels
voor 6, deels voor 3 maanden, tegen
eene rente van 3£ ^ict.
Besloten werd op dit aanbod be
houdens goedkeuring van Ged. Staten,
in te gaan, aan B. en W. op te dragen
het aangaan van eene defiinitievo
leenjng inmiddels voor te bereiden
en uit de tijdelijk te ontvangen gelden
af te lossen het gedeelte van twee
ton, ontvangen op het 5 pet. voor
schot van het Rijk, groot een millioen
gulden.
Zuinigheid.
Een teeken van zuinigheid in
's Lands bestuur De Nederlandsche
Staatscourant heeft haar kwalitet van
papier verminderd.
Spionnage.
Over het spionnage-geval te Wou-
drichom meldt de 's Hert. Ct.
Te Woudrichemis een vreemdeling,
vermoedelijk een Duitscher, gearre
steerd, die sedert eenige dagen meteen
bootje op de rivier de Merwede rond
zwalkte. Een paar kistjes, waarin zich
o.m. teekeningon bevonden, zijn dooi
de politie in beslag genomen. De justi
tie uit Den Bosch begaf zich Donderdag
naar Woudrichem, om een onderzoek
in de zaak in te stellen.
■De 'schuit, een zeer oud vaartuig,
is naar Don Bosch gesleept en op de
werf getrokken.
Op de schuit is een huisje getim
merd, zonder lichtopeningen, zoodat
de personen, die daarin gewerkt heb
ben, bij kunstlicht moesten arbeiden.
Men vond dan ook een zestal kannen
petroleum op de boot. Verder werden
er gevondeneen teekentafel, die nog
de sporen van teekenen draagt, Duit
sche couranten en geschriften, verre
kijkers, een prachtig fotografletoestol,
allerhande kleeding voor vermomming
zoowel verschillende paren heeren
schoenen als klompen, een oude fiets,
een brandkastje, veel ondergoed, ge
pakt in Duitsche doozen enz. Men
heeft er een heelen wagen vol mee
geladen. Op alles is door de justitie
'ag gelegd. Zelfs heeft men Zater
dagmorgen den bodem van de schuit
opgebroken, om te onderzoeken of er
nog iets verborgen was, doch hierbij
heeft men niets ontdekt.
De justitie heeft van oen en ander
fotografische opnamen doen maken
en alles vervolgens verzegeld.
Het vermoeden bestaat, dat meer
personen in deze zaak betrokken zijn.
Brutaal heerschap.
„Ons Eigendom" vertelt, dat een
huurder te 's Graven hoge, die uit zijn
woning was gezet, zijn heele hebben
en houden liet opladen, er mede naar
het Valkenboschplein reed en den
heelen rommel aflaadde op de stoep
van de woning van wethouder De
Wilde, den wethouder voor sociale
zaken, die tevens voorzitter van het
Steun-Comité is.
De heer De Wilde heeft toen dit
brutale heerschap in een gemeente
woning weten onder te brengen.
In de val.
De jachtopziener Grpenevvoud vond
Zaterdag in één van de drie groote
wildstrikken, die door stroopers gezet
waren in debosschen van Valkevcen,
een ree van ongeveer 30 pond zwaarte.
Gedurende den geheelen nacht en ook
Zondag bleef hij verdekt^ opgesteld,
bij het inmiddels gestorve'n dier toe
zien. Maandagmorgen 8 uur kwamen
twee landweermannen, die later be
kenden de strikken geplaatst te heb
ben, bun buit ophalen, doch liepen
in de val.
Ingezonden Mededeoling.
HERMAN NYPELS HELDER
Hearenmode-Arllkelen.
Gemaakte kiseding.
Xleeding naar maat.
Steeds hei nieuwste.
INGEZONDEN.
Een laatste woord.
De heer B. H., hoewel de mond
wel wat vol nemende, heeft recht op
eenige punten nader beantwoord te
wordenvan daar, geachte Redactie,
ons verzoek om ons nog een weinig
ruimte toe te staan.
B. H. scbreefinnwbladvan2Sept.
j.1. letterlijk:
„Irdmers, wanneer de wet een
patroon verbiedt zijn personeel
langer in dienst te houden dan
b.v. 8 uren per dag, dan zou
het personeel daar evenzeer mee
zijn gebaat, maar de midden
stand werd niet beteugeld. Een
ploegenstelsel, en men was weer
klaar. Dat is niet wat het soci
alisme wil. Dat wil uitdoving
van den middenstand."
WJj vragen nu maar, of we gelijk
hadden of niet, met te beweren, dat
B. H. ons, socialisten, in de schoenen
schuift, dat wij tegen den 8-urendag
zijn, omdat die de middenstand niet
uitdrijft.
Tèn tweede vraagt hij, wat heeft
het socialisme gedaan, om inzinking
van den middenstand tegen togaan.
Wij moeten B. H. bescheideHjk
verwijzen naar het werk onzer man
nen in Raden, Staten en Kamers, de
verschillende wetten, die daar be
handeld zijn en hij zal zien dat heel
dikwijls al de maatregelen in 't be
lang dor arbeiders genomen, tevens
den middenstand ten goede kwam.
Onze geheele actie om belasting
hervorming, tariefs-verlaging dei-
gemeentebedrijven, betere regeling
der finantieele verhouding tusschen
Rijk en Gemeente, de middenstander
is or evenzeer als de arbeiders mefi
gebaat.
Maar geachte B. H. als trots
dit alles de middenstand als maat
schappelijke groep toch ten doode is
opgeschreven, zooals g(j zelf nu
erkent, (iets dat ons altijd kwalijk
wordt genomen) dan komt dat, om
dat die stand, maatschappelijk ge
sproken on noodig, overcompleet wordt.
Daarentegen vermag het socialisme
evenmin iets als do middenstand
zelf, trots al zijn congressen en meer
van dat moois.
Het is juist deze kwestie, jeugdige
vriend, die wij u zoo warm hebben
aanbevolen te bsstudeeren.
Ten derde verwart ge weer twee
dingen.
De heer Biersteker wilde gasprijs-
verhooging en wij toonden aan, dat
de bezuiniging, die hij daarmee hoopte
te bereiken, niet de kleinen, maar
de grooten ten goede kwam.
W ij willen gasprijs-veriagiüg, en
als daarop belasting-verhooging volgt,
heeft de kleine winkelier door zijn
laag inkomen, de groote door zijn
grooter gasverbruik voordeel. En het
zelfde effect heeft een gasbezuiniging
door vroeger sluiten, waarop belas
ting-verhooging zou moeten volgen.
Dit is uit te rekenen, en we wezen
B. H. ten overvloede de bronnen,-
om zich te oriënteeren. Ten slotte,
een wettelijk geregelde 8-urondag,
niet alleen voor winkel personeel
maar voor alle arbeiders, wij sociaal
democraten zijn er altijd reeds vóór
geweest, 011 onze pogingen, om vast
een wettelijke 10-urendag te krijgen
zijn bekend genoeg.
Maar niet alleen behoeft deze eisch
de winkelsluitings-eisch niet uit te
sluiten, we zouden half werk doon,
indien wij ons alleen tot het eerste
bepaalden.
Want, zoo wij reeds in ons vorig
artikel opmerkten, winkelsluiting is
niet alleen een belang der bedienden,
maar ook voor de winkeliers zelf.
Een wettelijke arbeidstijd voor
winkel-personeel, zonder meer, zou
groote zaken, de zaken met be
dienden dus, in zeer ongunstige con
ditie stellen tegenover de kleinere
zaken, die zonder personeel werken.
Dit kan toch niemands bedoeling zijn
Hierdoor is ook alle actie van het
personeel zelf voor verkorting van
den arbeidsdag vrijwel vruchteloos,
dat zal ieder duidelijk zijn.
Alleen een sluitingsuur, dat allen
treft on dus de concurrentie fnuikt,
kan hier direct werken.
En het is wel verbijsterend, ons
socialisten te zien verwijten, dat we
het bereikbare trachten te krijgen en
dat een niet socialist dit afwijst met
de eisch, we willen iet3, waar
van we geen kans zien, het in de
eerste jaren zelfs te veroveren.
Of een negen-uursluiting op den
duur zou moeten leiden tot nog vroe-
gere sluiting, laat ons thans vrij koud.
Als 't zoo is, wo vragen wat is
tegen De behoeften, die vooralsnog
door de winkeliers moeten worden
bevredigd, voor zoover hot groot
kapitaal dit reeds niet uit hunne
handen heeft genomen, blijven. Al
leen de tijd, waarin er in voorzien
wordt, wijzigt zich.
Waarom of dit tot uitdrijving
van den middenstand moet leiden,
het is ons werkelijk niet duidelijk.
Het is de gewone struisvogel-politiek,
die de ware oorzaken niet wil zien
en dan alles voor zondenbok gebruikt.
Blijft over de vrijwel onbelangrijke
verhooging van belasting, die de
kleine burgers eventueel zouden moe
ten betalen. Welnu, stel dat het zoo
is, wij achten de verkorting van ar
beidsdag van zoovelen met dit be
zwaar niets te duur gekocht.
Maar we zitten niet stil en onze
belastinghervormingen zijn er steeds
op uit, de kleine man to ontlasten,
dat weet B. H. ook.wel.
Nog eens dus, de weg, ons door
B. H. gegeven, leidt tot een uitstel
tot St. Juttemis, terwijl zonder on
overkomelijke bezwaren direct resul
taat is te bereiken. Ais we behalve
de sigaren- en koekverkoopers ook
niet zooveel fratsenverkoopers had
den, was 't er reeds door geweest.
Dankend voor de ruimte, teeke
nen wij,
Hoogachtend,
Uw dw.
A. W. MICHELS.
Helder, 8 Sept. 1916.
Geachte Redactie.
Naar aanleiding van de ingezonden
stukkon van de hand des heeren B. H.
verzoek ik u beleefd opname van
onderstaande regelen.
Allereerst moet ik mijn spijt uit
drukken over het feit, dat de heer
H. in een kwestie als de 9 uur-slui
ting do politiek meent te moeten
betrekken.
Bij een zaak als deze, zoo spontaan
door een aantal winkeliers van allerlei
kleur en richting op touw gezet,
had de politiek toch gevoegelijk kun
nen blljyen rusten, daar zij in dit
geval slechts dienstig kan zijn, om
een helder inzicht in de kwestie te
belommeren.
Om nu tot de zaak zelve te komen
verbaast bet mij dat de heer H. telkens
den nadruk legt op een mogelijke
belastingverhoogiug als gevolg der
9 uur-sluiting.
Maar in gemoede, waarde heer H.,
gesteld de 9-uur-sluiting zou ons
werkelijk een verhoogd belastingbiljet
brengen, sedert wanneer is dan de
winkelier verplicht door overbodig
gasverbruik het belasting betalend
Heldersche publiek daarvoor te vrij
waren
Mij is het juist een reden te meer
om tot sluiting over te gaan, wanneer
daardoor de toch al, naar even
redigheid zijner inkomsten, zwaar
belaste winkelier een deel van deze,
door zijn gasverbruik indirect be
taalde belasting op de gezamelljke
belastingplichtigen kan doen overgaan.
En of nu al in de eerste plaats
dé grootwinkelier daarvan zou profl
teeren, doet aan de zaak niets af,
daar ook de kleine winkelier de voor-
deelen zou genieten. Want wij kun
nen toch wel veilig aannemen dat
bij niet één winkelier een eventueele
bolasting-verhoogiDg zou opwegen
tegen het bedrag dat hij jaarlijks op
zijn gasrekening bespaart.
Doch ook al zou bij een wettelijke
9-uur sluiting voor den kleinen win
kelier een klein nadeelig verschil
ontstaan, dan nog zouden m.i. verre
weg de meesten dit gaarne over
hebben voor het genot-, na eiken
kdag althans eenige oogenblikken
van verpoozing te hebben.
Mot den heer S. C. vraag ik u:
vindt u een werkdag vau 14 h 15
uur niet te lang? En zoo ja; wordt
dan niet het algemeen belang ge
diend wanneer een groot deel der
Held. middenstanders door sluitiugs-
dwang tegen zich zelf of hunne aan
broodnijd lijdende collega's worden
beschermd
Waar het den arbeider betreft deinst
men immers ook niet voor sociale
dwangmaatregelen terug
En wat nu de consequentie's van
de gedwongen sluiting betreft n.1. dat
zij zon leiden tot de 8-uur-sluiting en
wettelijk vastgestelden openingstijd,
welnu ik aanvaard die gaarne. Zelfs
een wettelijk geregelde sluiting op
het koffieuurtje is heusch niet zoo
belachelijk als de heer H. het wil
doen voorkomen en ik meen dat,
mocht het ooit hiertoe komen, niet
van den groot winkelier maar juist
van den kleinen zakenman de eerste
stoot zal uitgaan.
Er is m.i. dan ook geen enkele
grond voor uwe bewering, dat een
dergelijke inkrimping van doö tijd,
toegestaan voor verkoop, moet leiden
tot „uitdrijvingvanden middenstand".
Vooralsnog voel ik althans meer
sympathie vodr de wijze waarop de
hoer Verstegen (één der groote „mid-
denstandsuitdrljvera") bü de behande
ling dezer kwestie in den Raad zijn
doel zocht te bereiken, dan voor de
manier waarop de middenstander,
de heer HarjerSr. bij die gelegenheid
den middenstand meende te moeten
dienen.
Dankend voor de verleende plaats
ruimte verblijf ik
Hoogachtend
Uw dw.
H. de Vries.
Reisverhaal van de „Colette".
Ziezoo, de vacantie is afgeloopen
en aan alle pret komt een eind. Ook
ligt het padvindersvaartuig „Colette"
weer rustig langszij van de Hercules"'
in de Binnenhaven, alsof or nooit
mee gevaren is.
Een goed opmerker, die hot scheepje
vóór de vacantie heeft gezlon, zal
aan boord echter wel iets veranderd
vinden.
Toch zou men niet zeggen, dat er
9edcrt 81 Juli nagenoeg aan één stuk
op gewoond is en er eenige honderden
kilometers mee zijn afgezeild, en last
not least, dat er zooveel mee beleefd
is. Als ik u nog maar even herinner
aan dc dagen, doorgebracht te Enk
huizen van 17 tot en met. 22 Augustus.
De padvinders waren don middag
van den 17en allen, om verschillende
redenen, naar huis gegaan, en het
schoepje lag in het Krabbersgat met
den schipper en diens broeder aan
boord ten anker.
Ze hadden .getracht samen onder
zeil te gaan in den waren zin des
woords maar „de broeder" kon
beter kiezen trekken, zoodat ze na
eenige slagen de zeilen maar weer
streken en het anker er in gooiden
nu niet bepaald op een gunstige
ankerplaats 11 Enfin, er werd gekookt
on gebraden en gesjord en boot go-
wasschen, alles met z'n tweeën, en
't waaide de volgende dagen styf uit
het N.W.
Te ver van den wal om toen in
de jol te springen om een berichtje
naar huis te zenden, vooral in ver
band met het krachtige ttj en de
harde N.Wester, leefden ze maar
afgezonderd en onbekommerd voort,
eon enkele maal gepraaid door een
Enkhuizer visscher, met de vraag:
Blijven jullie hier wonen?"
Zc zaten intusschen thuis te wach
ten op eenig bericht, en het lange
wachten daarop deed sombere gevoe
lens in de vrouwenharten opkomen.
Eindelijk werd het hun te machtig,
toen zelfs op een veijaardag geen
bericht vqn de geliefden op zee ont
vangen werd en kwam de wensch
tot uiting om ze door een marine
vaartuig te laten opsnorren.
Gelukkig is het zoover niet geko
men, toen laat in den avond van
den verjaardag oen alleraardigst
cadeau kwam in den vorm van het
volgende telegram„Gefeleciteerd.
Zend tien guldon".
Een pak van het hart, dat behoef
ik U niet te zeggen I
Maar de laatste reis heeft toch de
deur toegedaan.
Ze gingen Vrijdag-middag met het
ebje de haven uit, en konden het
buiten, met het windje net zoowat
gaande houden.
Gelukkig lag de vloed in 't ver
schiet, die hen tegen den avond met
een Texelsche tjalk en eenige botters,
Texelstroom in stuwde en naar Oude
Schild bracht.
't Was al donker toen ze daar voor
de haven ankerden om den volgenden
morgen onder godenweer verder te
zeilen naar ja dat zouden ze wel
eens zien liefst naar Terschelling.
Er werden een paar makreeltjes
i pietermannen verschalkt en na de
gort van het ontbijt opgesmuld.
Er werd weer geankerd toen het
stiller werd en het tij ze terugzetten
er werd geslapen en gezwommen,
kortom er werd genoten van het
heerlijke warme zomerweer op zee.
Toch bracht 't windje hen ten slotte
in de Meep, toen was de avond
reeds gevallen en donkere sombere
maan-sc'-aduwen, veroorzaakt door
de zware losdrijvende Cumulus-kop
pen benamen de gelegenheid om
boeien en bakens goed waar te nemen.
't Tij was bovendien nog tegen
dus „ankeren" was weer 't wacht
woord. 't Zou elf uur hoog water zijn,
on zo staken 26 d.M. met de slaggaard.
De diepgang was 12 d.M. en het ver
val ruim 16. Een eenvoudige aftrek
king bracht hen dus tot de slotsom
dat ze ui6t vallend water aan den
grond zouden komen.
Ze moesten dus om elf uur ankerop
en scharrelden langs het Lange Zand
op den Slaggaard, dan over S.B., dan
over B.B. bij den wind door den Slenk
naar het Schuitengat.
Eindelijk, om half een, werd een
Bilhouet van een vaartuig waarge
nomen 6n óm één uur langszij 0r
van gemeerd.
't Was een oude kennis, die, uit
z'n kooi gehaald, wèl verwonderd en
slaperig, maar toch.met een harte-
lljken zeemanshanddruk ze verwel
komde.
Waar we zoo in 't holle van den
nacht vandaan kwamen? Hoe 't thuis
ging en of ze soms nog ergens trek
in hadden. Een sigaar b. v. en een
whisky
En in koor luidde het antwoord
„Nou en of', want de sigaren waren
op en whisky was nog nooit aan
boord geweest!
Enfin, er werd een genoeglijk uurtje
aan boord van den buurman gesleten
en den volgenden ochtend lekker bij
hem aan boord ontbeten en toen om
10 uur weer verder gezeild.
't Was nog maar een wipje naar
de haven, en vóór twaalven had de
schipper zich reeds bij een Terschel-
lingsche baardschrapper laten sche
ren, en waren door de overigo opva
renden de noodige inkoopen reeds
gedaan.
Van 't plan om dien middag nog
naar Harlingen te vertrekken, kwam
niets, want 't begon er smerig uit
te zien. Regen on wtodAlgemeen
werd besloten zooveel mogelijk droog
te blijven, en een ieder wljddo z'n
krachten a3n het in gereedheid bren
gen van hst intusschen beraamde uit
gebreide Zondagsmenu.
't Zou den volgenden dag wel weer
goed weer zijn en dan bonden ze ge
makkelijk met den vloed, die om een
uur of zes zou doorkomen, Harlingen
bereiken, door de Noord- en Oostmeep
en de vlakte van Oosterbierum zei
lende.
Ja 't zou een mooie gelegenheid
zyn, en ze zouden nog naar Hinde-
loopen en ze zouden nog naar Stavo
ren gaan en ze zouden Dinsdag ge-
Ingezonden Mededeeling.
makkelijk terug kunnen zijn in Nicu-
wediep. Maap Neptunus had blijkbaar
besloten om al hun plannen eens in
den war te sturen, en ze eens te
laten zien, en aan den lyvo te laten
voelen wat stormweer op zee beteekent
en in hoe korten tijd men aan boord
een flinke schade aan het tuig kan
krijgen.
De lucht werd buiïger en de schip
per besloot om 7 uur als voorzorgs
maatregel maar vast 2 roven to
steken in het grootzeil. Eenmaal uit
de Slenk zijnde werden de op groote
afstanden van elkaar liggende drijf-
bakens, door de hooge zee vrijwel
onzichtbaarde slaggaard werd onop-
houdelljb geraadpleegd doch om 8
uur werd langs een steile kant 10
dM. water gestoken en stootte de
„Collette" op het harde zand en wer
den de zeilen gestreken.
O, dat beteekende niet veel want
't was wassend water!
„Een werpie uitbrengen meneer?"
„Voor tien gulden". „Hier maak
ons even vast". „Je moet heele-
maal weer Noord uit, recht in den
wind". „En dan tegen tij in!" „Met
wassend water komt hier ook meer
;ee I"
„Tien gulden „Neen dank je".
Hij zal uit zijn eigen wel vlot komen."
Intusschen zwaaide de „Collette"
aan het visschersvaartuig verbonden
met den kop op zee en werd het
anker geplompt. Even later was ie
vlot, en rukte het schip aan de anker
ketting, die na een paar flinke ruk-
ken brak.
Dat viel tegen, nou maar vlug de
zeilen gezet en er af gezeild.
En als een hobbelpaard bonkte do
kiel over het zand. Maar de slaggaard
gaf b(j iedere steek een halve dM.
meer water.
„Geen grond."
Hè, een zucht van verlichting werd
geslaakt, maar bakens waren niet te
zien en 't werd ruwer en de lucht
dreef buiïger.
„Maar steken blijven, Hein."
En 't duurde een heelen tijd, maar
na een uur werd er weer grond ge
praaid.
„80 palm, 27 palm, 24 palm, 21 palm.
Klaar bij je vallen."
„Nou ik gooi 'm op den wind hoor,
i dan de zeilen maar neer en het
anker er in."
Aldus geschieddo.
Daar lagen ze weer, nog wèl vlot,
maar 't wa3 ook al bijna hoog water
en 't verval 18 d.M.
Daar kwam een visscherman op
hen af.
„Jullie liggen hier gevaarlijk, voor
twee jaar zijn hier nog twee tjalken
mot man en muis geblevc-n. Je krij
gen meteen het ebtlj hard tegen, en
je mag we^ gauw zijn, wil je nog
Harlingen halen."
Hoeveel moet je hebben, visscher
man, om ons naar Harlingen te
loodsen
Na eenig marchandeeren waren ze
het voor de som van vijftien gulden
eens geworden, en kwam de visscher
man langszij om over te stappen.
Doordat de botter met vaart achter
uit zakte, brak echter de ankertros
van de „Colette", zoodat het tweede
en daarmee het laatste anker zijn
ligplaats voorloopig voor goed go-
vonden had.
Het zeil was spoedig gezet, en
voort ging het voor den wind als
een reuzenzwaan over de plas.
De lucht en het water werden groen
i grauw, de koppen van de als
briesende monsters omkrullende zeeën
verstoven in de lucht en de regen
druppels striemden het zeiL
Een korte schok en eenig gekraak
deed ze allen op- en rondkijken, en
het ongeluk was dra ontdekt.
De giek doormidden
„Tjongen, dft wordt watNou dft
wordt wat I" en gelijk dat ie het zei,
keek de visscherman nog eens om
naar zijn schuitje dat met zijn maat
alleen aan boord terug moest naar
Skiellng.
,Nou meneer da wordt watl"
_,Ja ouwe, da wordt zoker wat,
maar je kan nou niet meer terug,
je schuitje is weg, kan je maat z'n
eigen alleen klaren denk je?"
„O, wat dat betreft best hoor, maar
als 5ns zeil maar niet inscheurt, als
het zeil het maar houdt."
„We kennen de boomschoot in de
kous van bet 2e of 3e rif sluiten".
Ja dat is één ding, maar een ander
ding is, zoolang als't zaakje't houdt,
maar niet te veel er aan te prutsen,
houdt 'm een beetje aan den wind,
zóó dat ie toch niet slaat, me dunkt
dat is beter".
Toen de bui over was werd de fok
er bfj gezet.
Alles ging verder goed en om half
één stoof de Colette voor den wind
op de fok, (*t grootzeil was even voor
de haven voorzichtig gestreken) de
haven van Harlingen binnen onder
belangstelling van allen die om en
bij de havons hun werk vinden.
Na de reparatie kwam het scheep-
ke, dat z'n brevet van zeewaardigheid
wel verdiend heeft j.1. Zaterdag weer
aan en ligt het weer in de Binnen
haven, zooals ik zeg, alsof er nooit
mee gevaren is.