HELDERSCHE COURANT VOORHEEN GENAAMD 'T VLIEGEND BLAADJE Nieuwsblad voor Helder, Koegras, Texel, Wieringen en Anna Paulowna No. 4515 DONDERDAG 9 SEPTEMBER 1915 43e JAARGANG Abonnement per 3 mnd. 65 ct., franco per post 90 ct., Buitenland f 1.90 Zondagsblad 45 52'/2 0.85 Modeblad 65 75 1.00 Voor het Buitenland bij vooruitbetaling Losse nummers der Courant 2 ct. Verschijnt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagmiddag UITGEVER: C. DE BOER Jr. - HELDER Bureau: Koningstraat 29 - Interc. Telefoon 50 Advertentlbn van 1 tot 4 regels (bij vooruitbet) 30 cent. Elke regel mesr 6 ct. Ingezonden mededeelingen van 1 tot 4 regels 75 cent Elke regel meer 15 cent. Advertentlën op bepaald aangewezen plaatsen worden 25°/o hooger berekend. Groote letters en cllché's naar plaatsruimte. Bewljs-exemplaar 2£ cent Op pagina 4 van dit blad is opgenomen: 1. Gemeenteraad van Helder. 2. Feuilleton, enz. DE OORLOG. De offlcleele legerberichten van 6 en 7 September. Van het Oostelijk front. Het Russische bericht van 6 Sept. is zeer onbelangrijk. Het vermeldens waardige luidt als volgt: Van den Njemen naar het Zuiden tot aan de Pripet bezetten onze legers dezelfde stellingen. De voornaamste offensieve pogingen des vljands open baren zich sedert den ochtend van den 5den in de streek van Wolkowysk in de richting van den spoorweg, die van Siedlec komt, langs de Jasiolda in de streek van Choms, en langs den spoorweg naar Pinsk in de streek van Drohoczin. Ten Zuiden van Polesie blijft de vijand zjjn voornaamste inspanning ontplooien op de wegen naar Dubno en Rowno. Het Duitsche bericht van 7 Sept. vermeldt o.a.: Legergroep Hindenburg: Gisteren tegen Daudsewas, ten Z.O. van Friedrichstadt, oprukkende ca va lerie heeft 790 gevangenen en 5 machinegeweren binnengebracht. Ten O. on ten Z.O. van Grodno heeft de vijand front gemaakt van ton W. van Skidel tot Wolkowysk. Onze troepen zijn aan het oprukken door de sectoren Pyra en Kotra. Tusschen den Njemen en Wolko wysk heeft het leger v. Gallwitz op sommige plaatsen door nachtelijke overrompelingen den oostelijken oever van don Rozana sector bemachtigd, waarbij meer dan 1000 gevangenen gemaakt werden. Logergroep Leopold van Beieren: Ook ten Z.O. van Wolkowysk tot aan het boschgebied tenZ. van Gro- tana, 40 K.M. ten Z.W. van Slonim, aanvaardt de vijand opnieuw den strijd. De aanval van de legergroep maakt vorderingen. Legergroep Mackensen De vijand is uit zijn stellingen bij Chomsk-Drohyczin geworpen. Uit Weenen werd 7 Sept. o. m. gemeld Het leger van generaal Boehm Er- molli heeft gisteren den vijand bij Podkamien en Radziwilow (onder scheidenlijk ten Zuiden en ten Oosten van Brody, laatstgenoemde plaats op Russisch gebied) verslagen. Het viel hem op het geheele, 40 K.M. breede, sterk verschanste front aan. De vijand is overal teruggeslagen en heeft het veld geruimd, hier en daar in een op een vlucht gelljkenden aftocht. Onze troepen vervolgen hem. Het aantal gevangenen, tot gister avond ingeleverd, bedraagt meer dan 3000. In Oost-Galicie heeft het leger van generaal Bothmer krachtige aan valllen van den vijand moeten afslaan. Daar entegen hebben de Russen hun aan vallen op het front van het leger van generaal Pllanzer Baltin gestaakt. Van het W e s t e I Ij k front. Zoowel de Fransche berichten van 6 en 7 Sept. als het Duitsche van 7 Sept., dat ditmaal eens ieta uit voeriger is als die in den laatsten tyd gegeven, maken alleen melding van wederzljdsche gevechten met bom men en handgranaten, vliegeraanval len, enz. Van het Zuidelijk front. Uit Weenen, 7 Sept.: Het door ons verwachte offensief van den vijand in de streek van den Kreuzberg is niet uitgebleven. Gister ochtend vroeg hebben ongeveer 5 vijandelijke bataljons, tot verschillen de brigades behoorend, een aanval ondernomen op onze bergsteliingen tusschen den Burgstall en de Pfann- spitze. Z|j zyn overal met bloedige vorliezen afgeslagen en hebben ten minste 1000 man verloren. Aan de Karintische grens en in het kustgebied is niets van belang gebeurd. De Hesperian. Londen, 6 Sept. Het aantal ver misten van de Hesperian bedraagt blijkens de laatste berichten 13 pas sagiers en 7 leden der bemanning. Het postbestuur deelt mede dat er 3545 mailzakken aan boord waren, waarvan verscheidene bestemd waren voor de Ver. Staten en sommige uit onzijdige landen afkomstig waren. De duikboot- en mijnoorlog. Londen, 7 Sept. Lloyds meldt dat de Nooordsche bark Schoresand en het Fransche stoomschip Bordeaux zijn gezonken. De bemanningen zijn gered. Uit Dultschland. Berlijn, 7 Sept. Officieel. De door den Rjjksdag goedgekeurde wijziging van art. 16 der rijks militaire wet en van art. 27 der wet van 11 Febr. 1888 maakt het mogelijk in oorlogs tijd de vroeger blijvend ongeschikt bevonden dienstplichtigen aan een nieuwe keuring te onderworpen. Dit is in overeenstemming met bet rechts bewustzijn van het volk, daar tallooze feiten het tot stand komen van deze wet rechtvaardigden. Zoo hebben tal van vroeger als blijvend ongeschikt afgekeurden als vrijwilligers dieDst genomen, waaruit blijkt dat zij nu voor den dienst geschikt zijn bevon den. De tijd en de geneesheer verhel pen vaak gebreken, waarom iemand vroeger is afgekeurd. Het zou onbil lijk en onrechtvaardig zijn en niet in overeenstemming met het beginsel van algemeenen dienstplicht, uudere menschen in het veld te zenden zoo lang er nog geschikte jongelui zijn. Van een verlenging van den dienst plicht tot boven de 45 jaar is geen sprake. Het Fransche vliegwezen. Parijs, 3 September. Een mede- deeling van den minister van marine geeft een uiteenzetting van de rol, door do maritime luchtvaart vau Frankrijk in dezen oorlog gespeeld. Zij opereert tegelijkertijd in Frankrijk, Egypte, Syrië en de Adriatïsche Zee. In het noorden van Frankrijk be waken onze vliegerkaders de kust en de volle zee; zij zoeken vijandelijke duikbooten op en vallen ze aan en bombardeeren hun bases. De vorige week hebben onze marine vliegers ondanks een verwoede be schieting meer dan 300 bommen van 90 m.M. geworpen op de Duitsche vlootbases aan de Belgische kust. Voorts hebben ze den 25sten Aug. deelgenomen aan het bombardement van het bosch van Houthulst door een eskader van 60 vliegtuigen, die alle ongedeerd zijn teruggekeerd. In Egypte hebben onze water vliegtuigen deelgenomen aan de ver dediging van het Suezkanaal en op de kust vau Syrië aan de blokkade. Te Venetië leggen zij ook groote bedrijvigheid aan den dag. Dezer dagen hebben onze vliegers ver scheidene Oostenrijksche vliegers na gejaagd en ze tot devluchtgedwongen. Een is er tot Pola nagezet. De dagbladen vertellen nog het' volgende stukje van twee Fransche vliegers. Den 24en Aug. waren twee bestuurders, de adjudanten Beltin en Boyer, belast meteen verkenning binnen de Duitsche linies. Zij moesten op twee punten, 6 K.M. van elkaar, landen. De twee vliegers vertrokken gezamenlijk toen zij de vijandelijke linies passeerden werd Bertin door een schot gekwetst aan de dij, doch hij vloog 'toch door naar de plaats waar hij moest landen. Intusschen volbracht ook Boyer zijn opdracht, maar bij de landing werd zijn toestel beschadigd. Hij stak het in brand en wilde daarop de wijk nemen, toen Bertin, die zijn verkenning had volbracht, het toestel van zijn makker in brand zag staan en ondanks zjjn wond en het gevaar opnieuw landde en Boyer als passagier opnam. Beiden zijn behouden binnen onze linies teruggekeerd. Adjudant Bertin heeft het legioen van eer gekregen. BINNENLAND. Groote smokkelzaken. Wij lezen in de „Telegraaf': In verband met de berichten over groote smokkelzaken kunnen wij mededeelen, dat reeds eenige dagen lang in Den Haag geruchten liepen, dat in officieele kringen berichten waren ontvangen van ernstige smok kelarijen door Rotterdamsche firma's. Men noemde bedragen van 700.000 en 1.000.000 gulden, die als boete door de N. O. T. opgelegd zouden zijn. De bekende bankiers Mees Zonen zouden reeds groote sommen namens hun principalen hebben betaald. In hoever een en ander precies waar is, kunnen wij op 't oogenblik nog niet beoordeelen. De bestuursleden van de N. O. T. waren hedenmorgen, door belangrijke conferenties, welke zij voerden, niet te bereiken. In verband met deze berichten, hebben wij inlichtingen gevraagd aan .den heer Joost van Vollenhoven te 's-Gravenhage, bestuurslid van de N. O. T. Er zouden, gelijk wij o. a. uit Rotterdamsche bladen hebben overgenomen als straf voor smok kelarijen in olie en vetten door de N. O. T. boeten opgelegd zijn, die tot in de honderdduizenden guldens liepen. Zelfs werd het bedrag van 1 millioen genoemd. En volgens het „Rott. Nieuwsblad" zou de heer Joost van Vollenhoven heden (Woensdag) op een te Rotterdam speciaal-belegde vergadering over de opgelegde boeten gaan spreken. Wat is hiervan juist? De heer Van Vollenhoven ontkende allereerst, dat hij speciaal de opge legde boeten in Rotterdam zou gaan toelichten en verdedigen. Hij gaat iederen Woensdag naar Rotterdam, om en als Kamerlid en-als leider van z'n zaken, daar met verschillende personen te confereeren, en nu achtte bij het wel mogelijk en waarschijn lijk, wijl er ook wel eens N. O. T.- zaken behandeld worden, dat heden personen, die bij de boeten betrok ken zijn, met hem zouden komen spreken. Want er zyn inderdaad boeten, als straf voor smokkelarijen, aan Rot terdamsche firma's opgelegd. Geon boeten van één millioen of honderd duizenden guldens, maar toch hooge boeten. Dit is trouwens lang niet de eerste maal, verzekerde de heer Van Vollenhoven ons. Het komt méér voor. Intusschen staat niet altijd pre cies vast, wie de eigenlijke schuldi gen zijn. Wel worden de firma's be boet, die voor de zaken verantwoor delijk zijn, maar het gebeurt, dat de eigenlijke smokkelaars toch elders zitten en niet-te bereiken zijn. Dit is dan ook de reden, dat er meestal en ook ditmaal geen namen werden gepubliceerd vanwege de N. O. T. Id ieder geval staat vast, dat er de vorige week in Rotterdam hooge boeten door de N. O. T. zijn opgelegd. Vleiend voor ons nationaal gevoel is niet. Bijtijds ingerekend. Per stoombootdiènst werd Dinsdag van Amsterdam naar IJmuiden een geldkistje verzonden met een vrij groot bedrag aan contanten. Bij aan komst te IJmuiden werd het kistje afgeleverdmaar toen, het op be zorgen aankwam, was het verdwenen. Al spoedig viel de verdenking op een tweetal arbeiders, die echter IJmui den reeds verlaten hadden. De com missaris van politie seinde naar ver schillende richtingen om hunne aan houding. Toen het telegram echter te Amsterdam aankwam, waren de mannen reeds ingerekend. Ze waren aangehouden op aanwijzing van een burger, wien het verdacht voorkwam, genoemde mannen zooveel geld in hun bezit hadden. Bij onderzoek bleken zij in het bezit te zijn van f1670 aan bankpapier en circa f20 aan specie. Ze zijn daarop voor onder zoek in bewaring gesteld. Op weg naar het politiebureau trachtte een der manDen een bank biljet van f1000 weg te gooien. Een ander biljet van f1000 was reeds ge wisseld. Leening Alkmaar. Van De Haan's Bank te Leeuwarden was bij de gemeente Alkmaar een aanbod ingekomen om aan deze ge meente tijdelijk een bedrag van f 400,000 ter leen te verstrekken, deels voor 6, deels voor 3 maanden, tegen eene rente van 3£ ^ict. Besloten werd op dit aanbod be houdens goedkeuring van Ged. Staten, in te gaan, aan B. en W. op te dragen het aangaan van eene defiinitievo leenjng inmiddels voor te bereiden en uit de tijdelijk te ontvangen gelden af te lossen het gedeelte van twee ton, ontvangen op het 5 pet. voor schot van het Rijk, groot een millioen gulden. Zuinigheid. Een teeken van zuinigheid in 's Lands bestuur De Nederlandsche Staatscourant heeft haar kwalitet van papier verminderd. Spionnage. Over het spionnage-geval te Wou- drichom meldt de 's Hert. Ct. Te Woudrichemis een vreemdeling, vermoedelijk een Duitscher, gearre steerd, die sedert eenige dagen meteen bootje op de rivier de Merwede rond zwalkte. Een paar kistjes, waarin zich o.m. teekeningon bevonden, zijn dooi de politie in beslag genomen. De justi tie uit Den Bosch begaf zich Donderdag naar Woudrichem, om een onderzoek in de zaak in te stellen. ■De 'schuit, een zeer oud vaartuig, is naar Don Bosch gesleept en op de werf getrokken. Op de schuit is een huisje getim merd, zonder lichtopeningen, zoodat de personen, die daarin gewerkt heb ben, bij kunstlicht moesten arbeiden. Men vond dan ook een zestal kannen petroleum op de boot. Verder werden er gevondeneen teekentafel, die nog de sporen van teekenen draagt, Duit sche couranten en geschriften, verre kijkers, een prachtig fotografletoestol, allerhande kleeding voor vermomming zoowel verschillende paren heeren schoenen als klompen, een oude fiets, een brandkastje, veel ondergoed, ge pakt in Duitsche doozen enz. Men heeft er een heelen wagen vol mee geladen. Op alles is door de justitie 'ag gelegd. Zelfs heeft men Zater dagmorgen den bodem van de schuit opgebroken, om te onderzoeken of er nog iets verborgen was, doch hierbij heeft men niets ontdekt. De justitie heeft van oen en ander fotografische opnamen doen maken en alles vervolgens verzegeld. Het vermoeden bestaat, dat meer personen in deze zaak betrokken zijn. Brutaal heerschap. „Ons Eigendom" vertelt, dat een huurder te 's Graven hoge, die uit zijn woning was gezet, zijn heele hebben en houden liet opladen, er mede naar het Valkenboschplein reed en den heelen rommel aflaadde op de stoep van de woning van wethouder De Wilde, den wethouder voor sociale zaken, die tevens voorzitter van het Steun-Comité is. De heer De Wilde heeft toen dit brutale heerschap in een gemeente woning weten onder te brengen. In de val. De jachtopziener Grpenevvoud vond Zaterdag in één van de drie groote wildstrikken, die door stroopers gezet waren in debosschen van Valkevcen, een ree van ongeveer 30 pond zwaarte. Gedurende den geheelen nacht en ook Zondag bleef hij verdekt^ opgesteld, bij het inmiddels gestorve'n dier toe zien. Maandagmorgen 8 uur kwamen twee landweermannen, die later be kenden de strikken geplaatst te heb ben, bun buit ophalen, doch liepen in de val. Ingezonden Mededeoling. HERMAN NYPELS HELDER Hearenmode-Arllkelen. Gemaakte kiseding. Xleeding naar maat. Steeds hei nieuwste. INGEZONDEN. Een laatste woord. De heer B. H., hoewel de mond wel wat vol nemende, heeft recht op eenige punten nader beantwoord te wordenvan daar, geachte Redactie, ons verzoek om ons nog een weinig ruimte toe te staan. B. H. scbreefinnwbladvan2Sept. j.1. letterlijk: „Irdmers, wanneer de wet een patroon verbiedt zijn personeel langer in dienst te houden dan b.v. 8 uren per dag, dan zou het personeel daar evenzeer mee zijn gebaat, maar de midden stand werd niet beteugeld. Een ploegenstelsel, en men was weer klaar. Dat is niet wat het soci alisme wil. Dat wil uitdoving van den middenstand." WJj vragen nu maar, of we gelijk hadden of niet, met te beweren, dat B. H. ons, socialisten, in de schoenen schuift, dat wij tegen den 8-urendag zijn, omdat die de middenstand niet uitdrijft. Tèn tweede vraagt hij, wat heeft het socialisme gedaan, om inzinking van den middenstand tegen togaan. Wij moeten B. H. bescheideHjk verwijzen naar het werk onzer man nen in Raden, Staten en Kamers, de verschillende wetten, die daar be handeld zijn en hij zal zien dat heel dikwijls al de maatregelen in 't be lang dor arbeiders genomen, tevens den middenstand ten goede kwam. Onze geheele actie om belasting hervorming, tariefs-verlaging dei- gemeentebedrijven, betere regeling der finantieele verhouding tusschen Rijk en Gemeente, de middenstander is or evenzeer als de arbeiders mefi gebaat. Maar geachte B. H. als trots dit alles de middenstand als maat schappelijke groep toch ten doode is opgeschreven, zooals g(j zelf nu erkent, (iets dat ons altijd kwalijk wordt genomen) dan komt dat, om dat die stand, maatschappelijk ge sproken on noodig, overcompleet wordt. Daarentegen vermag het socialisme evenmin iets als do middenstand zelf, trots al zijn congressen en meer van dat moois. Het is juist deze kwestie, jeugdige vriend, die wij u zoo warm hebben aanbevolen te bsstudeeren. Ten derde verwart ge weer twee dingen. De heer Biersteker wilde gasprijs- verhooging en wij toonden aan, dat de bezuiniging, die hij daarmee hoopte te bereiken, niet de kleinen, maar de grooten ten goede kwam. W ij willen gasprijs-veriagiüg, en als daarop belasting-verhooging volgt, heeft de kleine winkelier door zijn laag inkomen, de groote door zijn grooter gasverbruik voordeel. En het zelfde effect heeft een gasbezuiniging door vroeger sluiten, waarop belas ting-verhooging zou moeten volgen. Dit is uit te rekenen, en we wezen B. H. ten overvloede de bronnen,- om zich te oriënteeren. Ten slotte, een wettelijk geregelde 8-urondag, niet alleen voor winkel personeel maar voor alle arbeiders, wij sociaal democraten zijn er altijd reeds vóór geweest, 011 onze pogingen, om vast een wettelijke 10-urendag te krijgen zijn bekend genoeg. Maar niet alleen behoeft deze eisch de winkelsluitings-eisch niet uit te sluiten, we zouden half werk doon, indien wij ons alleen tot het eerste bepaalden. Want, zoo wij reeds in ons vorig artikel opmerkten, winkelsluiting is niet alleen een belang der bedienden, maar ook voor de winkeliers zelf. Een wettelijke arbeidstijd voor winkel-personeel, zonder meer, zou groote zaken, de zaken met be dienden dus, in zeer ongunstige con ditie stellen tegenover de kleinere zaken, die zonder personeel werken. Dit kan toch niemands bedoeling zijn Hierdoor is ook alle actie van het personeel zelf voor verkorting van den arbeidsdag vrijwel vruchteloos, dat zal ieder duidelijk zijn. Alleen een sluitingsuur, dat allen treft on dus de concurrentie fnuikt, kan hier direct werken. En het is wel verbijsterend, ons socialisten te zien verwijten, dat we het bereikbare trachten te krijgen en dat een niet socialist dit afwijst met de eisch, we willen iet3, waar van we geen kans zien, het in de eerste jaren zelfs te veroveren. Of een negen-uursluiting op den duur zou moeten leiden tot nog vroe- gere sluiting, laat ons thans vrij koud. Als 't zoo is, wo vragen wat is tegen De behoeften, die vooralsnog door de winkeliers moeten worden bevredigd, voor zoover hot groot kapitaal dit reeds niet uit hunne handen heeft genomen, blijven. Al leen de tijd, waarin er in voorzien wordt, wijzigt zich. Waarom of dit tot uitdrijving van den middenstand moet leiden, het is ons werkelijk niet duidelijk. Het is de gewone struisvogel-politiek, die de ware oorzaken niet wil zien en dan alles voor zondenbok gebruikt. Blijft over de vrijwel onbelangrijke verhooging van belasting, die de kleine burgers eventueel zouden moe ten betalen. Welnu, stel dat het zoo is, wij achten de verkorting van ar beidsdag van zoovelen met dit be zwaar niets te duur gekocht. Maar we zitten niet stil en onze belastinghervormingen zijn er steeds op uit, de kleine man to ontlasten, dat weet B. H. ook.wel. Nog eens dus, de weg, ons door B. H. gegeven, leidt tot een uitstel tot St. Juttemis, terwijl zonder on overkomelijke bezwaren direct resul taat is te bereiken. Ais we behalve de sigaren- en koekverkoopers ook niet zooveel fratsenverkoopers had den, was 't er reeds door geweest. Dankend voor de ruimte, teeke nen wij, Hoogachtend, Uw dw. A. W. MICHELS. Helder, 8 Sept. 1916. Geachte Redactie. Naar aanleiding van de ingezonden stukkon van de hand des heeren B. H. verzoek ik u beleefd opname van onderstaande regelen. Allereerst moet ik mijn spijt uit drukken over het feit, dat de heer H. in een kwestie als de 9 uur-slui ting do politiek meent te moeten betrekken. Bij een zaak als deze, zoo spontaan door een aantal winkeliers van allerlei kleur en richting op touw gezet, had de politiek toch gevoegelijk kun nen blljyen rusten, daar zij in dit geval slechts dienstig kan zijn, om een helder inzicht in de kwestie te belommeren. Om nu tot de zaak zelve te komen verbaast bet mij dat de heer H. telkens den nadruk legt op een mogelijke belastingverhoogiug als gevolg der 9 uur-sluiting. Maar in gemoede, waarde heer H., gesteld de 9-uur-sluiting zou ons werkelijk een verhoogd belastingbiljet brengen, sedert wanneer is dan de winkelier verplicht door overbodig gasverbruik het belasting betalend Heldersche publiek daarvoor te vrij waren Mij is het juist een reden te meer om tot sluiting over te gaan, wanneer daardoor de toch al, naar even redigheid zijner inkomsten, zwaar belaste winkelier een deel van deze, door zijn gasverbruik indirect be taalde belasting op de gezamelljke belastingplichtigen kan doen overgaan. En of nu al in de eerste plaats dé grootwinkelier daarvan zou profl teeren, doet aan de zaak niets af, daar ook de kleine winkelier de voor- deelen zou genieten. Want wij kun nen toch wel veilig aannemen dat bij niet één winkelier een eventueele bolasting-verhoogiDg zou opwegen tegen het bedrag dat hij jaarlijks op zijn gasrekening bespaart. Doch ook al zou bij een wettelijke 9-uur sluiting voor den kleinen win kelier een klein nadeelig verschil ontstaan, dan nog zouden m.i. verre weg de meesten dit gaarne over hebben voor het genot-, na eiken kdag althans eenige oogenblikken van verpoozing te hebben. Mot den heer S. C. vraag ik u: vindt u een werkdag vau 14 h 15 uur niet te lang? En zoo ja; wordt dan niet het algemeen belang ge diend wanneer een groot deel der Held. middenstanders door sluitiugs- dwang tegen zich zelf of hunne aan broodnijd lijdende collega's worden beschermd Waar het den arbeider betreft deinst men immers ook niet voor sociale dwangmaatregelen terug En wat nu de consequentie's van de gedwongen sluiting betreft n.1. dat zij zon leiden tot de 8-uur-sluiting en wettelijk vastgestelden openingstijd, welnu ik aanvaard die gaarne. Zelfs een wettelijk geregelde sluiting op het koffieuurtje is heusch niet zoo belachelijk als de heer H. het wil doen voorkomen en ik meen dat, mocht het ooit hiertoe komen, niet van den groot winkelier maar juist van den kleinen zakenman de eerste stoot zal uitgaan. Er is m.i. dan ook geen enkele grond voor uwe bewering, dat een dergelijke inkrimping van doö tijd, toegestaan voor verkoop, moet leiden tot „uitdrijvingvanden middenstand". Vooralsnog voel ik althans meer sympathie vodr de wijze waarop de hoer Verstegen (één der groote „mid- denstandsuitdrljvera") bü de behande ling dezer kwestie in den Raad zijn doel zocht te bereiken, dan voor de manier waarop de middenstander, de heer HarjerSr. bij die gelegenheid den middenstand meende te moeten dienen. Dankend voor de verleende plaats ruimte verblijf ik Hoogachtend Uw dw. H. de Vries. Reisverhaal van de „Colette". Ziezoo, de vacantie is afgeloopen en aan alle pret komt een eind. Ook ligt het padvindersvaartuig „Colette" weer rustig langszij van de Hercules"' in de Binnenhaven, alsof or nooit mee gevaren is. Een goed opmerker, die hot scheepje vóór de vacantie heeft gezlon, zal aan boord echter wel iets veranderd vinden. Toch zou men niet zeggen, dat er 9edcrt 81 Juli nagenoeg aan één stuk op gewoond is en er eenige honderden kilometers mee zijn afgezeild, en last not least, dat er zooveel mee beleefd is. Als ik u nog maar even herinner aan dc dagen, doorgebracht te Enk huizen van 17 tot en met. 22 Augustus. De padvinders waren don middag van den 17en allen, om verschillende redenen, naar huis gegaan, en het schoepje lag in het Krabbersgat met den schipper en diens broeder aan boord ten anker. Ze hadden .getracht samen onder zeil te gaan in den waren zin des woords maar „de broeder" kon beter kiezen trekken, zoodat ze na eenige slagen de zeilen maar weer streken en het anker er in gooiden nu niet bepaald op een gunstige ankerplaats 11 Enfin, er werd gekookt on gebraden en gesjord en boot go- wasschen, alles met z'n tweeën, en 't waaide de volgende dagen styf uit het N.W. Te ver van den wal om toen in de jol te springen om een berichtje naar huis te zenden, vooral in ver band met het krachtige ttj en de harde N.Wester, leefden ze maar afgezonderd en onbekommerd voort, eon enkele maal gepraaid door een Enkhuizer visscher, met de vraag: Blijven jullie hier wonen?" Zc zaten intusschen thuis te wach ten op eenig bericht, en het lange wachten daarop deed sombere gevoe lens in de vrouwenharten opkomen. Eindelijk werd het hun te machtig, toen zelfs op een veijaardag geen bericht vqn de geliefden op zee ont vangen werd en kwam de wensch tot uiting om ze door een marine vaartuig te laten opsnorren. Gelukkig is het zoover niet geko men, toen laat in den avond van den verjaardag oen alleraardigst cadeau kwam in den vorm van het volgende telegram„Gefeleciteerd. Zend tien guldon". Een pak van het hart, dat behoef ik U niet te zeggen I Maar de laatste reis heeft toch de deur toegedaan. Ze gingen Vrijdag-middag met het ebje de haven uit, en konden het buiten, met het windje net zoowat gaande houden. Gelukkig lag de vloed in 't ver schiet, die hen tegen den avond met een Texelsche tjalk en eenige botters, Texelstroom in stuwde en naar Oude Schild bracht. 't Was al donker toen ze daar voor de haven ankerden om den volgenden morgen onder godenweer verder te zeilen naar ja dat zouden ze wel eens zien liefst naar Terschelling. Er werden een paar makreeltjes i pietermannen verschalkt en na de gort van het ontbijt opgesmuld. Er werd weer geankerd toen het stiller werd en het tij ze terugzetten er werd geslapen en gezwommen, kortom er werd genoten van het heerlijke warme zomerweer op zee. Toch bracht 't windje hen ten slotte in de Meep, toen was de avond reeds gevallen en donkere sombere maan-sc'-aduwen, veroorzaakt door de zware losdrijvende Cumulus-kop pen benamen de gelegenheid om boeien en bakens goed waar te nemen. 't Tij was bovendien nog tegen dus „ankeren" was weer 't wacht woord. 't Zou elf uur hoog water zijn, on zo staken 26 d.M. met de slaggaard. De diepgang was 12 d.M. en het ver val ruim 16. Een eenvoudige aftrek king bracht hen dus tot de slotsom dat ze ui6t vallend water aan den grond zouden komen. Ze moesten dus om elf uur ankerop en scharrelden langs het Lange Zand op den Slaggaard, dan over S.B., dan over B.B. bij den wind door den Slenk naar het Schuitengat. Eindelijk, om half een, werd een Bilhouet van een vaartuig waarge nomen 6n óm één uur langszij 0r van gemeerd. 't Was een oude kennis, die, uit z'n kooi gehaald, wèl verwonderd en slaperig, maar toch.met een harte- lljken zeemanshanddruk ze verwel komde. Waar we zoo in 't holle van den nacht vandaan kwamen? Hoe 't thuis ging en of ze soms nog ergens trek in hadden. Een sigaar b. v. en een whisky En in koor luidde het antwoord „Nou en of', want de sigaren waren op en whisky was nog nooit aan boord geweest! Enfin, er werd een genoeglijk uurtje aan boord van den buurman gesleten en den volgenden ochtend lekker bij hem aan boord ontbeten en toen om 10 uur weer verder gezeild. 't Was nog maar een wipje naar de haven, en vóór twaalven had de schipper zich reeds bij een Terschel- lingsche baardschrapper laten sche ren, en waren door de overigo opva renden de noodige inkoopen reeds gedaan. Van 't plan om dien middag nog naar Harlingen te vertrekken, kwam niets, want 't begon er smerig uit te zien. Regen on wtodAlgemeen werd besloten zooveel mogelijk droog te blijven, en een ieder wljddo z'n krachten a3n het in gereedheid bren gen van hst intusschen beraamde uit gebreide Zondagsmenu. 't Zou den volgenden dag wel weer goed weer zijn en dan bonden ze ge makkelijk met den vloed, die om een uur of zes zou doorkomen, Harlingen bereiken, door de Noord- en Oostmeep en de vlakte van Oosterbierum zei lende. Ja 't zou een mooie gelegenheid zyn, en ze zouden nog naar Hinde- loopen en ze zouden nog naar Stavo ren gaan en ze zouden Dinsdag ge- Ingezonden Mededeeling. makkelijk terug kunnen zijn in Nicu- wediep. Maap Neptunus had blijkbaar besloten om al hun plannen eens in den war te sturen, en ze eens te laten zien, en aan den lyvo te laten voelen wat stormweer op zee beteekent en in hoe korten tijd men aan boord een flinke schade aan het tuig kan krijgen. De lucht werd buiïger en de schip per besloot om 7 uur als voorzorgs maatregel maar vast 2 roven to steken in het grootzeil. Eenmaal uit de Slenk zijnde werden de op groote afstanden van elkaar liggende drijf- bakens, door de hooge zee vrijwel onzichtbaarde slaggaard werd onop- houdelljb geraadpleegd doch om 8 uur werd langs een steile kant 10 dM. water gestoken en stootte de „Collette" op het harde zand en wer den de zeilen gestreken. O, dat beteekende niet veel want 't was wassend water! „Een werpie uitbrengen meneer?" „Voor tien gulden". „Hier maak ons even vast". „Je moet heele- maal weer Noord uit, recht in den wind". „En dan tegen tij in!" „Met wassend water komt hier ook meer ;ee I" „Tien gulden „Neen dank je". Hij zal uit zijn eigen wel vlot komen." Intusschen zwaaide de „Collette" aan het visschersvaartuig verbonden met den kop op zee en werd het anker geplompt. Even later was ie vlot, en rukte het schip aan de anker ketting, die na een paar flinke ruk- ken brak. Dat viel tegen, nou maar vlug de zeilen gezet en er af gezeild. En als een hobbelpaard bonkte do kiel over het zand. Maar de slaggaard gaf b(j iedere steek een halve dM. meer water. „Geen grond." Hè, een zucht van verlichting werd geslaakt, maar bakens waren niet te zien en 't werd ruwer en de lucht dreef buiïger. „Maar steken blijven, Hein." En 't duurde een heelen tijd, maar na een uur werd er weer grond ge praaid. „80 palm, 27 palm, 24 palm, 21 palm. Klaar bij je vallen." „Nou ik gooi 'm op den wind hoor, i dan de zeilen maar neer en het anker er in." Aldus geschieddo. Daar lagen ze weer, nog wèl vlot, maar 't wa3 ook al bijna hoog water en 't verval 18 d.M. Daar kwam een visscherman op hen af. „Jullie liggen hier gevaarlijk, voor twee jaar zijn hier nog twee tjalken mot man en muis geblevc-n. Je krij gen meteen het ebtlj hard tegen, en je mag we^ gauw zijn, wil je nog Harlingen halen." Hoeveel moet je hebben, visscher man, om ons naar Harlingen te loodsen Na eenig marchandeeren waren ze het voor de som van vijftien gulden eens geworden, en kwam de visscher man langszij om over te stappen. Doordat de botter met vaart achter uit zakte, brak echter de ankertros van de „Colette", zoodat het tweede en daarmee het laatste anker zijn ligplaats voorloopig voor goed go- vonden had. Het zeil was spoedig gezet, en voort ging het voor den wind als een reuzenzwaan over de plas. De lucht en het water werden groen i grauw, de koppen van de als briesende monsters omkrullende zeeën verstoven in de lucht en de regen druppels striemden het zeiL Een korte schok en eenig gekraak deed ze allen op- en rondkijken, en het ongeluk was dra ontdekt. De giek doormidden „Tjongen, dft wordt watNou dft wordt wat I" en gelijk dat ie het zei, keek de visscherman nog eens om naar zijn schuitje dat met zijn maat alleen aan boord terug moest naar Skiellng. ,Nou meneer da wordt watl" _,Ja ouwe, da wordt zoker wat, maar je kan nou niet meer terug, je schuitje is weg, kan je maat z'n eigen alleen klaren denk je?" „O, wat dat betreft best hoor, maar als 5ns zeil maar niet inscheurt, als het zeil het maar houdt." „We kennen de boomschoot in de kous van bet 2e of 3e rif sluiten". Ja dat is één ding, maar een ander ding is, zoolang als't zaakje't houdt, maar niet te veel er aan te prutsen, houdt 'm een beetje aan den wind, zóó dat ie toch niet slaat, me dunkt dat is beter". Toen de bui over was werd de fok er bfj gezet. Alles ging verder goed en om half één stoof de Colette voor den wind op de fok, (*t grootzeil was even voor de haven voorzichtig gestreken) de haven van Harlingen binnen onder belangstelling van allen die om en bij de havons hun werk vinden. Na de reparatie kwam het scheep- ke, dat z'n brevet van zeewaardigheid wel verdiend heeft j.1. Zaterdag weer aan en ligt het weer in de Binnen haven, zooals ik zeg, alsof er nooit mee gevaren is.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1915 | | pagina 1