HELDERSCHE COURANT
VOORHEEN GENAAMD 'T VLIEGEND BLAADJE
Nieuwsblad voor Helder, Koegras, Texel, Wieringen en Anna Paulowna
Eerste Blad.
M**n
GEMEENTERAAD VAN HELDER,
No. 4522
ZATERDAG 25 SEPTEMBER 1915
43e JAARGANG
Abonnement per 3 mnd. 65 ct., franco per post 90 cl, Buitenland f 1.90
Zondagsblad 45 52'/, 0.85
Modeblad 65 75 1.00
Voor het Buitenland bij vooruitbetaling - Losse nummers der Courant 2 ct.
Verschijnt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagmiddag
UITGEVER: C. DE BOER Jr. - HELDER
Bureau: Koningstraat 29 - Interc. Telefoon 50
Advertentiën van 1 tot 4 regels (bij vooruitbet.) 30 cent Elke regel meer 6 ct
Ingezonden mededeelingen van 1 tot 4 regels 75 cent Elke regel meer 15 cent
Advertentiën op bepaald aangewezen plaatsen worden 25°/o hooger berekend.
Groote letters en cliché's naar plaatsruimte. - BewIJs-exemplaar 2A cent
Op- en ondergang van Zon en Maan
en tijd van hoogwater (Texel).
Sopt. op: onder: op: onder; v.m.:n.m.
Zondag 26 a. 6.21 ra. 9.87 6.63 6.49 938 10.1
Maandag 27 6.42 10.52 6.66 6.47 10.12 10.88
Dinsdag 23 7.13 a. 0.3 5.67 6.46 10.44 113
Woonsd. 29 7.63 1.6 6.69 6.42 1L17 U33
Donderd. 30 8.46 139 6.0 639 1133
Oct.
Vrijdag 1 9.48 m. 3.40 6.1 637 0.7 aSÓ
Z3 tordag 2 11.0 3J1 6.2 635 0.48 134
Aan onze a b o n n s
buiten de gemeente wordt
beleefd verzocht 't verschuldigde abon
nementsgeld Heldersche Courant,
Zondagsblad en Modeblad 3ekwar-
taal 1915 te willen overmaken per
postwissel of aan postzegels vóór 1
Oct. a.s., zullende anders daarover
met 5 cents verhooging per post
worden beschikt.
Postwissels voor dat doel behoeven
slechts met een zegel van 21/» cent
beplakt te worden.
Zij die zich thans reeds,
met ingang van 1 Oct. op
ons blad abonneeren ont
vangen de tot dien datum
verschijnende nummers
GRATIS.
DE OORLOG.
De officieele legerberlchten van
22 en 23 September.
Van het O o s t e l(j b front-.
Het Russische legerbericht van den
22 begint met een mededeeling, die
van belang is met het oog op verdere
krijgsverrichtingen. Vermeld wordt
dat de Russen in de Duna-linie, ten
N.O. van Friedrichstadt een offensief
in Z.W. richting hebben ingeleid.
Roods z(jn wij bij Lennewaden de
rivier overgetrokken en hebben z(j
het dorp Strigge (op ongeveer 7 KM.
afstand van de rivier) in handen.
Bit is van te meer belang, daar voor
korten tijd de Duitschers gemeld
hadden, het bruggehoofd van Lenne
waden te, hebben bezet.
Doel van dit offensief zal waar
schijnlijk wel zijn om de strijd bij
Dunaburg af te leiden. Of dit gëluk-
ken zal is de vraag, alhoewel de
Duitschers spoedig versterkingen zul
len moeten aanvoeren om hier aan
het voortdringen der Russen paal en
perk te stellen. Volgens de Russische
mededeeling werden in de gevechten
in deze streek vele gevangenen ge
maakt en veel wapenen vermeesterd.
De gevechten in de streek van
Dunaburg nemen evenwel in hevig
heid toe, waarbij vooral de Duitsche
artillerie haar kracht doet gevoelen.
Ten W. van Molodetsjno (N.W.
van Minsk) werden de Duitschers
achteruitgeworpen. Het dorp Lebied-
zef werd bezet. 3 mitrailleurs, een
kanon en munitie werden ver-
Ingezonden Mededeeling
Ziekelijke bekoring.
Gij hebt alle jonge meisjes gezien
waarvan men zegt dat zij een ziekelijke
bekoring hebben. Zij bezitten, dat is
waar, veel lieftalligheid door hare
zachte trekken, hare droomerige
oogen, haar doorschijnende huid. Be
zien wij haar echter goed, dan maken
zij een ongunstigen indruk door haar
bleekheid, haar wastint, haar slepen
de gang, haar weekheid en haar op
geblazenheid. Ook zijn zij ongeschikt
tot eenigen licbaams- of geestesarbeid,
en kunnen niet de minste inspanning
doen. Zijn zij ziek? In den eigenle
ken zin, neen, maar het ontbreekt
haar aan levenskracht en zij hebben
alles wat noodig is om ziek te wor
den: zij zijn lymphatiek. De beste
behandeling die aan deze kandidaten
voor allerlei ziekten, en vooral voor
de tuberculose, kan geraden worden,
is de levenwekkende behandeling met
de Pink Pillen voor bleeke menschen,
onovertoffen tegen alle aandoeningen
t(ie uit slapte van het bloed en de
zwakte der zenuwen voortkomen.
Vergeet niet, in het zoo kritieke
tijdperk der vorming, dat de kinderen,
meisjes en jongens hun bloed uitput
ten, waarvan veel geöischt wordt en
dat noodzakelijk op de een of andere
wijze moet worden te hulp gekomen.
De Pink Pillen zullen hen te hulp
komen, door hen zuiverder en rijker
bloed te geven, door hunne zenuwen
te versterken en door aan het geheele
lichaam een groote levenskracht te
bezorgen.
De Pink Pillen z|jn een krachtige
wederbelever van het bloed en een
uitmuntend versterkingsmiddel voor
do zenuwen. Zij kunnen de meest
uitgeputte lichamen herstellen en zijn
bijzonder aangewezen voor de behan
deling van bloedarmoede, bleekzucht,
zenuwziekten, neurasthenie,
pijnen en rheumatiek.
De Pink Pillen zijn verkrijgbaar
ii fl.75 per doos, en f9.— per zes
doozen bij het Hoofddepót der Pink
Pillen, Dacostakade 15, Amsterdam
voor Helder en Omstreken b(j
ALB. TEN KLOOSTER, Keizerstraat
93 en H. W. ZEGEL, Kanaalweg 63
te Schagen bij J. ROTGANSte den
Burg (Texel) b(j T. BUIS en verder
bij verschillende Apothekers en goede
Drogisten.
meesterd. Verder veroverde de Russen
na hardnekkigen tegenstand Doe. De
Duitschers vluchtten in wanorde naar
de rivierovergangen. 4 Officieren en
350 man werden gevangen genomen.
Bovendien werden 9 machinegeweren
en 40 fietsen buitgemaakt. Ten
O. van Lida werden de Duitschers
welke de Gawja waren overgetrok
ken weder naar den westelijken oe
ver teruggedreven. In de streek tus-
schen Pink en Ostrow werden, de
Duitschers uit verschillende dorpen
verdreven.
Op het Zuidelijk deel van het front
is geen verandering van beteekenis.
Het Duitsche legerbericht van den
23sten deelt mede, dat de strijd ten
W. van Lennewaden nog nietgeöin-
is. B(j een tegenaanval namen
de Duitschers 150 man gevangen.
Westelijk van Dunaburg werden
de stellingea van de Russen gedeel
telijk in bezit genomen. 17 Officieren,
2105 man en 4 mitrailleurs vielen
in handen der Duitschers.
Door de Russen ondernomen aan
vallen om de verloren stellingen ten
Z.W. van Dunaburg te nemen, mis
lukten. De tegenstand der Russen op
het front Oschmany (O.Z.O. van Wil
na) Subotniki (N.O. van Lida, aan
de Gawja) is gebroken. De Russen
z(jn hier weer tot wijken gedwongen.
Bij de achtervolging hebben de Duit
schers NowoGrodek bereikt. 1000
man werden gevangen genomen. N.
van Nowo Grodek duren de gevechten
nog voort.
Ten W. van Wodowka werd de
Russische stelling binnengedrongen.
3 Officieren en 380 man werden ge
vangen genomen.
Ten N.O. en O. van Logischin (25
K.M. ten N. van Pinsk) duren de
gevechten voort.
Het Ooatenrijksche communiqué
van den 23sten geeft aan dat de toe
stand in O. Gal iei6 onveranderd is.
Aan de Ikwa en de Styrzyn daaren
tegen hevige gevechten geleverd, die
wel verandering tengevolge hadden.
De aanvallen der Russen ten Z.O.
van Nowo Poczajew (ongev. 25 K.M.
Z.W. van Kremenez) werden afge-
_en. Een afdeeling Russen welke
b(j Torzowitza over de Styr was ge
trokken, werd teruggeworpen.
Bij Luzk had echter een verande
ring ten gunste der Russen plaats.
De Oostenrijkers melden nl. dat de
troepen welke ten O. van de stad
stonden, op den Westelijken oever
van de rivier zijn overgegaan. (De
stad ligt aan den O. oever).
Van het W e s t o 1 ij k front
Het Fransche bericht van den
22sten meldt dat de artilleriegevech
ten met onverminderde kracht voort
duren. Ten N. van de Aisne werden
de Duitschers gedwongen een ver
sterkte post te ontruimen welke
daarna door de Franschen bezet werd.
Als vergelding" voor aanvallen
van Duitsche vliegtuigen op open
en, werd door een vliegtuigen-
eskader de stad Stuttgart bestookt.
Dertig bommen werden geworpen op
het koninklijk paleis en op het station.
Alle vliegtuigen kebrden terug.
Het bericht van den 23sten bevat
niets anders dan mededeelingen over
Artilleriegevechten op verschillende
deelen van het front.
Het Duitsche bericht maakt mel
ding van het afslaan van een aanval
op het kerkhof van Souchez on van
verschillende luchtgevechten.
Van hel Zuidelijk front.
De Italiaansehe mededeeling van
den 22sten meldt behalve kleine pa
trouille-gevechten, dat de beschieting
van het fort Hermann werd voort
gezet. Slechts een kazemat, waaruit
af eu toe geschoten wordt, staat nog
overeind. Datum 23 dezer wordt me
degedeeld, dat een aanval der Oos
tenrijkers in den Tolmino sector werd
ïslagen en dat de stellingen der
Oostenrijkers op den Monte Melino
vernield werden.
Het Oostenrijksche communiqué
van den 28sten geeft aan, dat op ver
schillende plaatsen o.a. op den Monte
Paralba, de Italiaansehe aanvallen
afgeslagen werden.
De Oostenrijkers moesten de stel
lingen op den Monte Coston ontrui
men daar deze door een tienvoudige
overmacht werden aangevallen.
geving aangenomen, ovenals het
schrijven van Ged. Staten, houden-
goedk6uring van het raadsbesluit
tot aankoop van een gedeelte grond
te Huisduinen.
betuiging van de Chr.
Jong. Ver. Spr. 9:10a met het request
der Ver. v. Ger. Drankbestrijding afd.
Helder inzake vermindering van het
maximum-aantal vergunningen te
op Donderdag 23 September 1915.
Voorzitter de Burgemeester.
Afwezig met kennisge ving de heeren
Grunwald en Over de Linden.
Afwezig zonder kennisgeving de
heer Krljnen.
De notulen van de vergaderingen
van 24 Augustus en 7 September
worden goedgekeurd en vastgesteld.
Aan de orde zijn
Ingekomen Stukken.
Aanneming der benoeming door
mevr. de wed. Meyera Nienhuis als
Regentes van het Algemeen Wees
huis en door den beer Baert als lid
der Commissie van Toezicht op het
Lager Onderwijs.
Brief van don Minister van Land
bouw, etc., betreffende het adres
waarin adhaesie betuigd wordt aan
het schrijven van B. on W. van
Amsterdam. Worden voor kennis
Missive van de afd. Helder van
den Bond van Koffiehuishouders van
tegenovergestelde strekking. Worden
beide in handen gesteld van B. en W.
om advies.
Schrijven van de besturen van
„Helder's Harmoniekapel" en „Win-
nubst" om van gemeentewege een
muziektent te doen bouwen en deze
op een goede plaats, b.v. hoek Station
straat en Stationsweg, te plaatsen,
haar te doen voorzien van gasver
lichting en desnoods ombouwd met
een hekje.
Adbaesie-betuiging met het boven
staande door de "Vereeniging „Helder's
Belang". Eveneens gesteld in handen
van B. en W. om advies.
Gratificatie.
Verzoek der weduwe Marchand om
de gewone gratificatie. Bij acclamatie
verleond. Idem aan de wed. Muller-
Tegel.
Subsidie.
Verzoek van het bestuur van „Hel
der's Harmoniekapel" om de gewone
jaarlijkscho subsidie (f 150). Als boven.
De Voorzitter deelt mede,dat
de vergadering uitsluitend belegd is
om dc beide laatste onderwerpen dei-
agenda: Uitbreiding van school no.
8 tot een m.u.l.o.-scbool en de oprich
ting van een werkoloozenfonds. Spr.
wenscht daarom van de agenda af
te wijken en thans aan de orde te
stellen
Onderwijs.
Voorstel tot uitbreiding van de
school no. 8 tot een volledige school
voor M.U.L.O. In ons nummer van
18 September publiceerden wij hier
omtrent het resumé van het advies
van B. en W.
De heer D e Z w a r t wenscht eenige
opmerkiugen te maken naar aanlei
ding van het eerste gedeelte van het
advies, n.1. „uitbreiding van de be
staande school no. 8 tot volledige
M.U.L.O.-school waar onderwijs wordt
i in alle vakkon tot een
M.U.L.O.-school behoorende en waar
tevens gelegenheid wordt gegeven
tot ópleiding voor H.B.S. en Gymna
sium, met ingang van 1 Jan. 1916."
Natuurlijk aanvaarden desoc.-dom. dit
principe. Spr. vraagt of B. en W.
geneigd zyn tot eene progressieve
heffing, zooals de Raadscommissie,
die de zaak heeft bestudeerd, heeft
geadviseerd. Indien B. en W. deze
regeling wenschen te aanvaarden,
geeft spr. in overweging de laagste
klasse (schoolgeld bij een inkomen
van f500.— voor het eerste kind
f6.—per jaar, voor elk volgend f4.
van de lijst af te voeren. Spr. heeft
nog eenige vragen betreffende het
aantal kosteloos te plaatsen leerlin-
de wijze van schoolgeldheffing
en vraagt een antwoord „in
groote lijnen".
Den héér Adriaanseis veel niet
duidelijk. Spr. heeft gezien, dat het
geschil, hetwelk aanvankelijk bestond
tusschen de Raadscommissie en den
Raad, later door een conferentie
grootendeels is opgelost. Spr. wenscht i
over de finantieele kwestie te spreken.
Spr. is medebestuurder eener bizon-
dere school en heeft als zoodanig de
practische waarde van het M.U.L.O.-
onderwijs gezien, dat aan de bizon-
dere school een groote vlucht heeft
genomen. De finantieele begrooting
der Commissie is een greep in het
duister. Hoe kwamen de heeren er
bij eene progressieve heffing te ont
werpen? Is dat volgens andere plaat
sen? Waarom heeft de Commissie
ons dan daarover niet ingelicht Spr.
vreest, dat, bij eene dergelijke rege
ling het M.U.L.O.-onderwijs in de
plaats zal treden van het L. O. en
dat dit laatste eene aanvulling wordt.
Het L. O. vordert belangrijke uit
gaven van de gemeente. Van chris
telijke zijde wordt aan een kleine
1000 kinderen onderwijs gegeven,
hetwelk door de ouders betaald wordt.
(Geroep en de bevolkingNiette
genstaande het hooge schoolgeld, het
welk aan de chr. m. u. 1. o.-school
geheven wordt f30.— voor 1,
f55.— voor twee kinderen wordt
er door zeer velen gebruik van ge
maakt. Gaat men nu het openbaar
m. u. 1. o. inrichten als de com
missie wil, dan zal de toeloop niet
te overzien zijn. Spr. is voorstander
van m. u. 1. o., wil dit echter niet
cadeau geven Jten ko3te van het al
gemeen.
De heer Bommel zegt, dat door
de Commissie wel degelijk rekeniDg
is gehouden met de plaatsen, die zij
bezocht heeft. De door haar ont
worpen regeling is hooger dan die
te Amersfoort, Zaandam, Wormer-
veer, etc. De gevolgen kan spr. niet
overzien, maar het moet toch ieder
sympathiek zijn, als we zooveel mo
gelijk inwoners een kaus geven van
dit onderwijs te profiteeren.
De heer Biersteker wenscht
geen principieel debat te voeren en
zal niet op deze kwestie ingaan. De
heer Adriaanse drijft de zaak te ver.
Op het oogenblik is er nog geen
schoolgeldheffing aan de orde, alleen
de kwestie of we een m. u 1. o.-school
zullen krijgen ja of neen. Uit het
Ingezonden Mededeeling.
HERMAN NYPELS - HELDER.
Heeren Regenjassen, in gummi on
waterproof.
Van af f 17.00.
Nieuwste kleuren en modellen.
advies van B. en W. blijkt, dat de
bedoeling is over een paar jaar tot
splitsing te komen.
De heer Adriaanse repliceert.
Het verwijt van „voorbarigheid" ver
werpt spr., daar de Commissie zelve
met een schema omtrent heffing is
gekomen. Zij had daarvoor geene
opdracht. De 'heer Bommel zeide, dat
de ontworpen regeling goedkooper is
dan die in andere plaatsen. Laat de
Raad dan zelf ook eens gegevens
verzameleD. Hoewel spr. niet zal
tegenstemmen, had hij aanvankelijk
dit bezwaar ,dat het een eigenaardigen
indruk maakt, dat de gemeente den
Helder met een dergelijke regeling
komt in een tijd, waarin eene Rijks-
Wet in de maak is. Maar nu spr.
gezien heeft hoe de zaak er voor staat,
vindt hij het niet zoo erg. Aanvan
kelijk dacht spr. of het niet beter
ware nog een paar maanden te wach
ten tot de kwestie wettelijk geregeld
is. Maar spr. meent, dat het thans
gaat om hot principe der oprichting,
hoewel uit het rapport van B. en W.
iets anders geconcludeerd kan wor
den. Spr. wenscht gaarne te verne
men hoe van de bestuurstafel hier
over wordt geoordeeld.
De Voorzitter zet nader de
bedoeling van B. en W. uiteen. Op
het oogenblik zou het nog moeilijk
zijn een M.U.L.O.-school op te richten,
het is beter de leerlingen geleidelijk
te prepareeren en intusschen na te
gaan de schoolgeld-regeling etc. Ook
den heer De Zwart kan spr. geen
afdoend antwoord geven, wat deze
ter sprake brengt is nog geen punt
van bespreking in het College ge
weest.
De heer De Zwart merkt op,
dat, hoowel uit de discussies blijkt,
dat er wel besloten zal worden tot
de oprichting van een school voor
M.U.L.O., school 8 Llijfc die ze was,
en dat wij dus geene verordeningen
voor zoo'n school vast stellen zullen.
Maar als we het principieele besluit
nemen, moeten wij ook de betrekke
lijke verordeningen maken, want de
schoolgeldheffing geldt wel voor
school 8, maar niet voor eene school
M.U.L.O.
De Voorzitter: Te zijner tijd.
De hoer De Zwart: Wanneer
is dat?
De Voorzitter: Voor school
8 krijgen we'de verordeningen vóór
1 Januari 1916.
De heer Mie hels: Wordt by die
verordeningen ook eene andere hef
fing gemaakt?
De Voorzitter: Voorloopig niet.
De heer De Geus: Of de heffing
voor school 8 moet van kracht wor
den verklaard voor de uitbreiding,
óf er moet een nieuwe tijdelijke hef
fing komen. Een andere weg is niet
mogelijk.
De heer M i c h e 1 s vindt, dat de
discussies allesbehalve klaarheid bren
gen. Spr. begrijpt er dit uit:
kunnen school 8 laten functioneeren
tot klasse 5, en dan moeten we spre
ken over eene nieuwe regeling. Spr.
ziet op die manier niet veel van
grooten toevloed.
De heer De Geus licht zijn mee
ning nader toe. Doordat de m. u. 1. o.-
school gebaseerd is op een ander
leerplan, moet er voor leerlingen van
school 8, die zullen overgaan naar
m. u. 1. o.-school, een nieuwe
regeling zijn.
De heer Biersteker zet uiteen
hoe de commissie tot haar voorstel
gekomen is. Op eene gehouden con
ferentie tusschen'B. en W., den School
opziener en de Commissie, opperde
de schoolopziener bezwaren tegen de
splitsing. Tenslotte is ook de Com
missie meegegaan met het voorstel
van den schoolopziener om tot stich
ten eener m. u. 1. o.-school over te
l) „Op de conferentie, dieB. enW.
met de Raadscommissie en den
Schoolopziener hebben gehouden,
werd algemeen tot de conclusie ge
komen, dat de beste oplossing zou
zijn in principe te besluiten tot op
richting van een afzonderlijke m. u.
1. o.-school, doch bij wijze van over
gang voorloopig school 8 tot een
m. u. 1. o.-school uit te breiden, met
behoud van de opleiding voor aspi
rant-leerlingen H. B. S. en daarbij
scheiding tusschen de leerlingen van
de m. u. 1. o.-school en de aspirant-
leerlingen H. B. S. te doen plaats
hebben in de 5e klasse, zijnde het
verschil in opleiding in de eerste 4
klassen tusschen beide categorieén
niet noemenswaard. Gedurende dezen
overgangstijd kan er behoorlijk wor
den nagegaan of afzonderlijke oprich
ting van een m. u. 1. o.-school
bewerkstelligen is door splitsing
van school 8 in twee afzonderlijke
scholen als aangegeven in het plan
van den Gemeente-Bouwmeester,
waarop te zijner tijd definitief eene
beslissing kan worden genomen"
Aldus B. en W. in hun advies aan
i den Raad.
gaan. Men kan zoo'n school geleide-
ijk oprichten, en ook direct. In het
laatste geval krijgt men de laatste
leerjaren eerst langzamerhand ge
vuld. Toen heeft de schoolopziener
maak school 8 tot eene
school voor m. u. 1. o.-school. Eerst
als men leerlingen heeft voor het 7e
en 8e leerjaar behoeft de kwestie der
schoolgeldregeling te worden behan
deld. Laten we dus nu in den geest
van het eerste gedeelte van het ad
vies van B. en W. besluiten en de
schoolgeldregeling laten zooals die is.
De heer Verstegen. De heer
Biersteker spreekt van een geleide
lijken overgangvan een paar jaren,
de Voorzitter zegt, dat vóór 1 Jan.
1916, de zaak geregeld moet zijn.
Maar dan moet er toch iets in het
leerplan te wijzigen zijn. In elk go-
geval diont de schoolgeldheffing te
worden herzien.
De heer Adriaanse consta
teert met genoegen, dat wel geble
ken is, dat we met den schoolop
ziener in goed gezelschap zijn. Spr.
kan zich indenken in de moeilijkhe
den, die deze regeling voor B. en W.
medebrengt. Bij de invoering van
een nieuwe schoolgeldregeling zullen
we nog verrassingen zien.
Met algemeene stemmen wordt het
eerste gedeelte van het advies van
B. en W. vervolgens aangenomen.
Ter behandeling van het tweede:
overplaatsing van den heer Colpa van
school 7b naar school 8 met ingang
van 15 November 1915, op een voor
loopig salaris van f 2000.- (het
salaris, dat hij zou ontvangen als
hoofd van school 8), met bepaÜDg,
dat hij met 1 Januari 1916 zal op
treden ala hoofd van de m. u. 1. o.
school, gaat de Raad op voorstel
van den heer Bommel c".s. in comité
generaal.
Na heropening stelt de heer De
Zwart voor dit voorstel terug te
nemen, op grond, dat de heer Colpa
niet In het bezit ia van acte p en ook
omdat door het voorstel van B. en W.
alle verdere mededinging uitgesloten
wordt.
De Voorzitter wil het voorstel
B. en W. in stemming brengen.
De heer De Zwart meent, dat
zijn voorstel voor moet gaan; als dit
wordt aangenomen kan de heer Colpa
immers nog als no. 1 op eene voor
dracht worden geplaatst.
De heer Biersteker zal tegen
het voorstel B. en W. stemmen,
omdat de Commissie er speciaal op
gewezen heeft, dat iemand met acte,
m, n, o en p moet worden benoemd.
Bij stemming staken de stemmen
9 leden stemmen vóór, 9 tegen het
voorstel. De voorstemmers zijn de
heeren Van Breda, Baak, Spruit, De
Ven, Bok, De Geus, Van Neck, Zander
en Bommel.' In de volgende vergade
ring zal dus eene nieuwe stemming
moeten plaats hebben.
Tbans is aan de orde:
Werkloozenfonds.
Advies op het voorstel van de
Raadscommissie betreffende de op
richting van eon werkloozenfonds.
Plaatsgebrek belette ons een uittrek
sel uit dit advies, dat gezet stond,
eerder te publiceeren. Het volge thans
hier.
Het ontwerp werd in de vergade
ring van 30 Juni j.1. in handen ge
steld van B. en W. om prae-advies.
Burgemeester en Wethouders, hoe
wel met waardeering gewagende van
den weidoordachten arbeid der Com
missie, kregen b(j nadere bestudeering
den indruk, dat deze wel wat veel
beheerscht werd door de ideeön, neder-
gelegd in het rapport van de minder
heid der Staatscommissie voor de
werkeloosheid (ingesteld bij Kon. Be
sluit van 30 Juli 1909 no. 42).
Omtrent de volgende punten kon
het college van Burgemeester en
Wethouders zich principieel niet ver
eenigen met het concept der Raads
commissie
1°. Wat betreft de samenstelling
van het Bestuur.
Burgemeester en Wethouders
in, dat in een Bestuur van een
fonds, waarin gemeentemiddelen wor
den beheerd, het gemeentebestuur
een beslissenden invloed moet hebben.
De Commissie is daarentegen van
oordeel, dat in een werkloozenver-
zekeringsfonds de deelnemende ver
eenigingen een beslissenden invloed
moeten hebben.
Wat betreft het karakter der
vereenigingen aan wier leden bijslag
kan worden verleend.
Burgemeester en Wethouders waren
van oordeel dat het werkloozenver-
zekeringsfonds billijkheidshalve alle
vereenigingen moest toelaten die zich
met deze verzekering bezig hielden.
De Raadscommissie is van oordeel,
dat een goede werkloosheidverzeke
ring alleen goed kan werken met
toelating van enkel vak vereenigingen.
3°. Wat betreft het karakter van
den bijslag.
Burgemeester en Wethouders zyn
van meening, dat de bijslag moet
worden gegeven op de uitkeeringen
van de werkloozenkassen, de Raads
commissie, dat deze bijslag moet
worden gegeven op de contributie
door de vak vereenigingen geheven.
4°. Het niet stellen van de ver
plichting aan de deelnemende ver
eenigingen van het hebben eener af
zonderlijke werkloozenkas.
Burgemeester en Wethouders zijn
van oordeel, dat een afzonderlijke
i werkloosheidskaa verplichtend moet
worden gesteld. De Raadscommissie
acht deze verplichting niet noodig.
In opdracht van het college van
Burgemeester en Wethouders werd
daarom door den Wethouder De Geus
een keuze gedaan uit verschillende
hieromtrent bestaande reglementen,
waarin naar hun gevoelen meer reke
ning werd gehouden met de ideeén
neergelegd in het rapport van de
meerderheid der bovengenoemde
staatscommissie en dit reglement ge
wijzigd naar plaatselijke behoeften.
Teneinde de behandeling van deze
aangelegenheid in den Raad te ver
eenvoudigen, werd hierop in het col
lege van Burgemeester en Wethouders
besloten alsnog een conferentie met
de Raadscommissie te houden, om te
komen tot één reglement met amen
deering van de artikelen, behande
lende die punten, waaromtrent prin
cipieel verschil van gevoelen bestond.
De Raadscommissie werd hiertoe be
reid bevonden, waarvoor wy meenen,
haar een woord van welgemeenden
dank niet te mogen onthouden.
By het begin dezer conferentie werd
aan de commissie medegedeeld, dat
bij nader inzien Burgemeester en
Wethouders, wat betreft punt 2, tot
de conclusie waren gekomen, zich
met hunne zienswijze te kunnen ver-
eeuigen, namelyk, dat enkel vakver-
eenigingen of afdeelingen van lande
lijke vakbonden tot het fonds kunnen
worden toegelaten. Omtrent de overige
principieele verschillen meenden beide
partijen echter op hun standpunt te
moeten blijven staan.
Als resultaat van de gehouden con
ferentie hebben B. en W. den raad
een concept-verordening aangeboden
met amendeering van de artikelen,
waaromtrent principieel verschil be
staat.
De heer Verstegen, rapporteur
der Commissie, begint met dank te
brengen voor de waardeerende woor
den in het prae-advies aan den arbeid
dor Commissie gewijd. Hoewel de
Commissie zich principieel niet kan
vereenigen met het standpunt van
B. en W. wenscht zij toch met waar
deering te gewagen omtrent de loyale
opvattingen van dit college. De Com
missie ontveinst zich niet de groote
moeite, die eene bestudeering van deze
materie medebrengt, maar wenscht,
gezien de principieele kwestie, toch
eenige opmerkingen te maken in
algemeenen zin. Bij de artikelsgewljze
behandeling zal spr. dan op verschil
lende zaken terugkomen.
Door B. en W. Is niet voldoende
rekening gehouden met de buiten
gewone tijdsomstandigheden, dat
het groote principieele verschil tus
schen de Commissie en het College
van B. en W. Het D. B. heeft zijn
advies gebaseerd op normale tijds
omstandigheden, waarop ook het
advies van de Staatscommissie is
gebaseerd. Het ontworpen reglement
is afgeleid uit het rapport en geeft
in hoofdzaak de meening der Staats-
ssie voor de werkeloosheid
weer. Spr. wil wel als zijne meening
zeggen, dat dit rapport, indien het
thans nog geschreven had moeten
worden, er geheel anders zou uitzien
dan het thans doet. Van de normale
werkeloosheidsverzekering is wejnig
meer over; er is een noodtoestand
ontstaan. Het Rijk, dat zich altijd
buiten de kwestie der werkeloosheid
hield, heeft moeten ingrijpen, en teza
men met de gemeenten in dezen nood
moeten voorzien. Dat het noodig was
dit te doen, is een bewijs, dat de
werkeloozenkassen niet gebaseerd zyn
op crisistijden als deze. In deze be
roerende tijden maken wij een werke-
loozenfonds. Het ligt voor de hand,
dat wij, rekening houdende met de
geschiedenis, ons thans niet kunnen
stellen op het standpunt van de vigee-
rende werkeloozenkassen, wij moeten
een nieuwen weg inslaan en daardoor
tevens een voorbeeld geven aan andere
gemeenten.
Do Voorzitter antwoordt den
heer Verstegen, dat de huidige rege
ling gebaseerd is op het z.g. Gentsche
stelsel, bijna het eenige, dat van ge
meentewege is aangenomen. Alleen
Denemarken heeft een ander stelsel,
en in Duitschland geheel eveneens is
de regeling anders. Dat het Gentsche
stelsel niet geschikt zou zijn voor
crises, is spr. niet geheel met den
heer Verstegen eens, het stelsel is
zeer lenig en levert geen bezwaar op
om de uitkeeringen toch door te laten
gaan, ook bij uitputting van de kassen.
Daarvoor is slechts een besluit van
gemeenteraad noodig. Daarom
moest een gedeelte van den Raad in
de besturen der kassen zitten en wel
een zoodanig deel, dat het ei
slissende stem heeft.
noodregeling van minister Treub
werkt het Gentsche stelsel in dezen
tijd niet meer. De bedoeling van de
Commissie was juist, om geen tijde
lijke noodregeling meer noodig te
hebben, maar dadelijk een goede. De
Raad is niet bereid een tydelyke re
geling in te voeren, dus do kassen
moeten maar zien hoe ze zich redden
De heer De Geus merkt op, dat
de Ra3d in principe geen tijdelijk wer-
keloozenfonds zooals minister Treub
dat voorstelde, wilde aanvaarden, en
dat het nu niet aangaat in deze abnor
male tijden eene regeling te maken
voor gewone tyden. Als het noodig
is kan er eene bizondere regeling
worden gemaakt.
De heer Verstegen repliceert.
De kwestie is sedert den abnormalen
tijd aan de orde, en het iB gebleken,
dat de werkeloozenkassen niet op
abnormale tijden zyn ingericht.
De heer M i c h e 1 s merkt op, dat
het bezwaar tegen het Gentsche stel
sel juist is, dat het niet is ingericht
op abnormale tijden. Zoolang de be
langhebbende zelf kan blijven bijdra
gen, krijgt hy uitkeering:kan bij dit
niet en dat is dan juist het voor
hom meest kritieke van den toestand -
dan houdt de uitkeering op. Door de
De Voorzitter merkt op, dat
het Gentsche stelsel zich er wel toe
leent om bijslag te geven op de uit
keeringen. Het Deensche stelsel geeft
bijslagen op de contributie, maar dit
stelsel is een rljksstelsol. Spr. gelooft
dat bet beter is zich by de algemeeno
regeling aan te sluiten.
De heer Verstegen zegt, dat
deze redeneering van den Voorzitter
ten deele juist is. De minderheid van
de Staatscommissie heeft gezegd, dat
de toestand niet de invoering van het
Deensche stelsel gedoogde. Zij wil
juist dat stelsel aanpassen aan de
Nederlandsche toestanden. Ons vak
wezen b.v. is op andere leest geschoeid,
maar zij wil het goede uit het Deen
sche stelsel nemen en toepassen op
de Nederlandsche toestanden.
De Voorzitter leest het gedeel-
van het rapport der S.C. voor.
Thans wordt de verordening arti-
kelsgewijze behandeld. Zooals uit do
toelichting van B. en W., die wü
hierboven afdrukten, blijkt, bestaan
twee ontwerpen: dat van B. en W.
en dat van de Raadscommissie. Art.
1 (betreffende de stichting en de mid
delen) wordt z.h.s. aangenomen, de
redactie van de raadscommissie is
conform aan die van B. en W. Art.
2 levert verschil op. B. en W. stellen
voor het fonds te doen beheeren door
een Voorzitter en 4 leden, waarvan
de Voorz. «n twee ledenleden moeten
zijn van den gemeenteraadde overige
leden bestuurders van de tot bet
fond3 toegelaten Vereenigingen boven
den leeftyd van 21 jaar.
Daartegenover staat de lezing van
de Raadscommissie, die het Fonds
wil doen beheeren door een Bestuur,
bestaande uit een Voorzitter en hoog
stens zes leden, ingezetenen der ge
meente Helder, die den .leeftijd van
21 jaar hebben bereikt, 'waarvan de
Voorzitter en twee der leden be
noemd worden door den Raad op
aanbeveling van B. en W., en vier
leden op het tijdstip hunner benoe
ming bestuurders zijn van een toe
gelaten vak vereeniging. Deze laatsten
moeten in overleg met de vakver-
eenigingen op de voordracht worden
geplaatst.
De Voorzitter wil art. 2 vol
gens de lezing van B. en W. in
stemming brengen.
De heer Verstegen, rapporteur
der Commissie, zegt, dat de Commis
sie thans voorstelt om in het artikel
van B. en W. de samenstelling aldus
te lezen: het Fonds wordt beheerd
door een Voorzitter en 6 leden, waar
van 4 leden benoemd door den Raad
op voordracht van vakorganisaties
en 8 uit en door den Gemeenteraad.
Zij doet dat, ;omdat, wanneer het
stelsel van B. en W. gevólgd wordt
de met-belanghebbenden in de werke
loozenkassen zeggenschap krijgen in
die kas, en te beoordeolen krijgen
allerlei dingen, die niet-belanghebbon-
den niet-leden moeielljk kunnen be-
oordeelen. Daardoor wordt de kans
niet gering, dat by de arbeiders de
belangstelling voor hunne organisa
ties gaat verflauwen. Deze regeling
werkt niet opvoedend. Opvoedend
werkt zij als men de organisaties do
verantwoordelijkheid laat dragen
deze zal maken, dat zij een grooter
gevoel van plichtsbetrachting krljgeD.
Waar wij weten, dat de organisators
der vakvereenigingen hier de belang
hebbenden zijn, dat de organisaties
minstens de helft in de kosten moeten
bijdragen, enz., daar gelooft spr. dat
het beter is niet over te gaan tot
het uitschakelen der vakvereenigin
gen, teminder, waar hier geen sprake
is van specifiek socialistische organi
saties, integendeel ook katholieke
meedoen.
De Voorzitter merkt op, dat
het succes van de kassen, zooals dio
thans in ;ons land werken, tamelijk
groot is. Het ideaal zou natuurlijk
zijn zooals de heer Verstegen wenscht,
maar spr. vindt het niet noodig, dat
den Helder in dezen het voorbeeld
geeft aan andere gemeenten.
De heer De Geus vindt de rede
neering des heeren Verstegen on
juist. Het gaat hier niet alleen om
de belangen der vakvereeniging, ook
moet rekening worden gehouden met
belastingbetalers. En waar het
hier betreft een gemeentelijk werk
loozenfonds, daar eischt de Raad
waarborgen betreffende de aanwen
ding der gelden en daarom wenschen
Ingezonden Mededeeling.
Voor olie jeukende huidziokten
als eczeem, gordelroos, dauwworm,
netelroos, schurft, vurigheid der huid,
winterhanden en voeten, huiduitslag,
enz. is Foster's Zalf het aangewezen
geneesmiddel door haar verzachtende,
antiseptische en genezende eigenschap
pen, welke haar beroemd maakten in
alle deelen der wereld. Volledige ge
bruiksaanwijzing bij iedere doos.
Foster's Zalf (let op den juisten
naam) is te den Helder verkrjjgb. bij
Alb. ten Klooster, Keizerstraat 93.
Toezending geschiedt franco na ontv.
v. poBtw. a fl.75 p. doos. (16)
