HELDERSCHECOURANT
VOORHEEN GENAAMD 'T VLIEGEND BLAADJE
Nieuwsblad voor Helder, Koegras, Texel, Wieringen en Anna Paulowna
No. 4824
DONDERDAG 30 SEPTEMBER 1915
43e JAARGANG
Abonnement per 3 mnd. 65 ct., franco per post 90 ct., Buitenland f 1.90
Zondagsblad 45 52'h 0.85
Modeblad 65 75 1.00
Voor het Buitenland bij vooruitbetaling - Losse nummers der Courant 2 ct.
Verschijnt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagmiddag
UITGEVER: C. DE BOER Jr. - HELDER
Bureau: Koningstraat 29 - Interc. Telefoon 50
Advertentl8nvan1tot4regels(bljvoorultbeL) 30 cent Elke regel meer 6 ct.
Ingezonden mededeelingen van 1 tot 4 regels 75 cent Elke regel meer 15 cent.
Advertentiën op bepaald aangewezen plaatsen worden 25°/o hooger berekend.
Qroote letters en cliché's naar plaatsruimte. - Bewljs-exemplaar 21 cent.
Op pagina 4 van dit blad is
opgenomen:
1. Uit den omtrek. (De melkprijzen).
2. De toekomst van Polen.
3. Feuilleton, enz.
DE WEEK.
28 September.
't Was eigeuiyk immers niet noo
dig om 't nog eens „aan te punten",
te verduidelijken. Wij wisten 't allen
sinds lang. En Diemand maakte zich
meer eenige illusie omtrent zijne
levensvatbaarheid. Op z'n hóógst een
maand of drie had h(j geleefd, en
dan nog voortdurend in doodsgevaar
verkeerdMisschien heeft de schran
dere lezer reeds geraden, dat ik wijlen
den Godsvrede, het Bestand, bedoel.
Geboren in de angstuien van begin-
Augustus 1914, toen de groote brand
pas was ontstaan. Dr. Bos, de vrljz.-
democratische leider, heeft 't noodig
geoordeeld om in „De Hoofdstad"
nog eens erop te wijzen, dat het Be
stand ter ziele is. De Troonrede van
1915, hervatting van den normalen
wetgevenden arbeid aankondigend,
had 't reeds officieel bekend gemaakt.
De heer Bos vindt niet slechts geen
aanleiding om een traan te plengen
of een simpel kransje te leggen op
het graf, maar verheugt zich over
de verdwijning van het Bestand. Her
vatting van den strijd acht hy zelfs
goed, gewenscht, mits het gevoel van
eenheid, verbroedering ter bescher
ming van het vaderland en wanneer
gevaar zou dreigen, onverflauwd, on
verzwakt blljve heerschen. Dat wij
een parlementair seizoen van buiten
gewoon hard werken en tevens van
feilen strijd tegemoet gaanook zon
der dr. Bos' herinnering wisten wij
't. Gezwegen nog van minister Treub's
belasting-ontwerpen, het vr(jz. demo
cratisch voorstel betreffende de hef
fing-ineens, de wijziging van Talma's
sociale wetten. En aangenomen, dat
minister Ort zijn tweede Eedswetteke
dermate verhakstukt, dat 't althans
genade vindt in het senatoriale oog-
Het Parlement, dat op Woensdag
29 September voor een sectie-arbeid,
die op z'n allerminst drie weken zal
vergen, en óók in de afdeelingen
dan de „individueele zelfbeperking",
door mr. Borgesius bij de aanvaar
ding, voor de derde maal, van het
presidium, zoo dringend aanbevolen
de Tweede Kamer staat voor een
zware periode. Waarin het Kerst-
recès van 1915 vermoedelijk slechts
een zéér korte pauze zal vormen.
Onder zulke omstandigheden het vice-
presidium op zich te nemen, ge
lijk de heer Schaper dan toch onder
nam is voor iemand van zjjn tem
perament (om slechts hierop te wijzen)
wèl een blijk van „durf" I
Op 29 September vangt de Kamer
het afdeelings-onde^oek van de Indi
sche Begrooting voor 1916 aan. En
twee dagen tevoren was, in de
kracht der jaren overleden een van
de Volksvertegenwoordigers, die zijn
gansche leven met warmen Ijver en
met groot talent gestreden heeft voor
de belangen van iDSulinde; die, als
lid van het Parlement en als senator,
steeds eene zeer belangrijke rol ver
vulde bij de behandeling van het In
disch Budget. Mr. C. Th. van Deven
ter, laatstelijk door Assen naar het
Binnenhof afgevaardigd, is plotseling,
midden in zjjn werk, weggerukt door
den wreed-onverzadeltjken Dood, die
nu reeds gedurende veertien maanden
gruwzamer, bloediger oogst op aarde
binnenhaalt dan ooit het geval was.
Van Deventer heeft al zijn krachten
geschonken aan het bevorderen der
ontwikkeling van Indiö in moderne
•richting; in die van groei der zelf
standigheid, van ontvoogding, van
ontwikkeling der zedeljjke en
geestelijke kracht van den „jon
geren, bruinen broeder". Van
Deventer heeft voor het aflossen van
de „eereschuld" gestreden lang voor
dat minister Idenburg deze van de
groene tafel had erkend. De nu over
ledene was een noeste werker, die er
niet tegen opzag om zich door eigen
aanschouwing te gaan vergewissen
van toestanden in het verre Rjjk van
overzee. Geen redenaar van sugges
tieve kracht, van schitterende im
provisatie. Figuur van de studeer
kamer; van het ernstig onderzoek,
het doorwrochte artikelde met zorg
voorbereide, door rijken inhoud be
langwekkende rede. Van Deventer's
overlijden mag inderdaad voor Indié
een groot en gevoelig verlies heeten.
Terwijl 'minister Pleyte In zjjn oud
compagnon, vriend en geestverwant
ook een krachtigen steun in het Par-
lementadebat heeft te betreuren.
1916, alsmede die van den landstorm-
1918, eerstgenoemde tegen half
December a.s. Minister Bosboom heeft
zich op „warme kwartiertjes" voor
te bereiden, allicht nog iets woe
liger in de zaal van 's lands Vroe-
den - dan we sinds Augustus-'14
hebben beleefd.
Het denkbeeld eener speciale rege
ling tot het treffen van de z.g. oorlogs
winsten o.a. door het Kamerlid
De Jong in „De Vaderlander" aange
prezen naar het voorbeeld van Dene
marken, waar 't dan toch niet on
uitvoerbaar bleek zou aan eene
Staatscommissie ter „voorbereiding"
worden gegeven. Commissie, werkend
onder leiding van dr. Bos. En welke
de opdracht zou krijgen de zaak met
„bekwamen spoed" te verwerken.
Prachtige term, ontleend aan het
spraakgebruik in de wereld der Haag-
sche ambtenarij. Bekwitme spoed I
Weet iemand bijgeval aan to geven
het „tempo", daarmée bedoeld
Een sceptische, twijfelzieke spotvogel,
het bericht vernemend, zei, dat 't
een aartshandige zet was van Minister
Treub, om zich althans deze lastige
„möepraterjj" van sommige Binnen
hof heeren van het lijf te houden. Ik
geloof daar niets van. Voor zulke
„trucs" is mr. Treub, de kordaat-
doortastende, de man biet. En de
toestand onzer arme schatk ist gedoogt,
in periode van al-stijgende, vlottende
schuld, waarlyk niet de sluimerende
Staatscommissiën, gezegd „kap
stokken van oud model"
Mr. Antonio.
DE OORLOG.
Inderdaad, - dr. Bos' vermaning,
vastgeBchakeld aan zijn zonder wee
moed constateeren der verdwijning
van het Bestandzij is niet overbodig.
De vraag, of gedeeltelijke demobili
satie thans niet eindelijk met 's lands
veiligheid is overeen te brengen, wordt
niet langer slechts vin soc.-democra-
tische zijde gesteld. Dr. Bos heeft
haar met veel nadruk gedaan. En
ook in de gelederen der Unie-liberalen
heeft thans de leuze weerklonken.
Men verduidelijkt de "Regeering, dat
zij niet langer volstaan kan met een
beroep op de buitengewone omstandig-
heden. Kritiek en scherpe contröle
heeft, reeds weken geleden de
leider der vrijzinnig-democraten aan
gekondigd. En bij dien eisch sluiten
velen zich aan. Pas is bekend ge
maakt de oproeping van de lichting-
De offlcleele legerberichten van
27 en 28 September.
Van het W e s t e 1 ij k front.
Het offensief der bondgenooten,
j.1. Zaterdag met succes ingezet,
schijnt voorloopig weer tot stilstand
te zijn gekomen.
Het Fransche communiqué vau
den 27sten geeft aan, dat de toe
stand ten N. van Atrecht onveran
derd gebleven is. De Duitschers deden
slechts zwakke tegenaanvallen. In
Champagne duren de gevechten over
een uitgestrekt front nog voort. De
Franschen I staan hier tegenover de
tweede Dnitsche verdedigingslinie.
Ook thans nog komen bijzonder
heden over den veroverden buit.
Tot dusver werden meer dan 70
zware en veldkanonnen genomen,
waarvan er 23 voor rekening van
de Engelschen komen.
Melding wordt gemaakt van een
aanval in de Argonnen, waar de
kroonprins een tegenoffensief begon
bij la Fille Morte. Tot viermaal toe
liepen de Duitschers storm op de
Fransche stellingen. Zij werden ech
ter steeds terug geslagen.
Het bericht van den 28sten meldt,
dat de Franschen in de streek van
Souchez wederom terrein wonnen en
thans de heuvels ten Z. en ten O.
van deze plaats naderden.
In Champagne bieden de Duit
schers hardnekkigen tegenstand. De
tweede linie is beschermd door een
groot netwerk van verborgen aan
gebracht prikkeldraad. Evenwel kon
den de Franschen toch eenigen voor
uitgang boeken ten -N. van Massiges.
De herbaalde aanvallen dor Duit
schers in Argonne op de lijn fille
Morte-Bolante, werden wederom afge
slagen. Op eenige punten drongen
zjj tot in de Fransche versterkingen,
doch Werden bijna overal weder ver
dreven.
In Frankrijk is men van oordeel,
dat de Duitschers op de bedreigde
punten een groote troepenmacht zul
len aanvoeren. Daartoe zullen zy
echter andere gedeelten van het front
moeten ontblooten, waar de Fran
schen dan met succes kunnen aan
vallen.
De eenige tegenslag die de bond
genooten thans hebben is het slechte
weer.
In Duitachland troost men zich
met de gedachte dat het doel der
Franschen - eeu doorbreking van
do vijandelijke linies - niet is be
reikt.
Het Duit3che legerbericht van den
28sten geeft aan dat de Franschen
hunne pogingen om het front te
doorbreken nog steeds voortzetten,
Met geen ander resultaat echter dat
de Franschen op meerdere punten
groote verliezen leden.
Eveneens bleef een aanval der
Engelschen bij Loos zonder succes.
Een tegenaanval der Duitschers bad
daarentegen eenige terreinwinst ten
gevolge. Bovendien werden 20 officie
ren en 750 man gevangen genomen
en negen machinegeweren buitge
maakt.
InChampagne werden alle aan
vallen der Franschen met de grootste
verliezen afgeslagen. In de streek van
Souain vielen zij zelfs met cavalerie
aan. Deze werd natuurlijk overhoop
geschoten.
Eenige terreinwinst konden de
Duitschers in Argonne boeken. Ten
minste wordt medegedeeld, dat een
aanval het gewenschte resultaat had
en dat 4 officieren en 250 man ge
vangen genomen werden. Verder
werd een groot deel der stelling bij
Commeres opgeblazen.
offensief hernomen hadden zijn weder
door de Oostenrijkers die versterkt
werden teruggedrongen.
De Russische mededeeling van den
27sten geeft aan dat de aanvallen der
Duitschers in de streek van Eckau
(O. van Mittau) afgeslagen werden.
By Riga houden de artilleriegevechten
aan.
De gevechten bij Dunaburg duren
voort. Een aanval bij Nowo Alexan-
drowak werd afgeslagen. Do Duitsche
cavalerie werd in de streek van de
boven Wilia verstrooid door de Russi
sche bereden troepen.
Ten W. van Willika werd een
hevig gevecht geleverd. De Duitschers
brachten de Russen hier een weinig
„in de verdrukking". Het gevecht
werd echter niet afgebroken. Gedu
rende de vorige week veroverden
de Russen hier 13 kanonnen, w.o.
5 zware, 33 mitrailleurs en 12 mu
nitiewagens. Meer dan 1000 ongewon-
den werden gevangen genomen.
Zuidelijker, in de streek van
Osjmany bleven de Duitschers aan
vallen. Zij behaalden een enkel on
belangrijk plaatselijk succes.
De Russsen maken verder melding
van eenigo successen. 1. Een aanval
by Djeljatitsji aan de Njemen. De
vijand werd daar gedwongen mot
groote verliezen terug te trekken. 2.
Een aanval van den vijand ten zuid
oosten van het station Baranowitsj
werd afgeslagen.
8. By een plotselingen aanval op
een Oostenryksch bataljon by het
dorp Labouzi aan de Sjtsjara, in de
streek van Llachowitsji, werden de
Oostenrijkers over de kling gejaagd
en 864 en 2 officieren gevangen ge
maakt, terwijl ook 1 mitrailleur is
vermeesterd. Deze aanval heeft den
vyand gedwongen over de rivier terug
te trekken.
In de streek van den beneden
Stochod werd een dorp na hardnek
kige gevechten veroverd. Van den
vijand bleef zoo goed als niets over.
Slechts 2 man werden gevangen ge
nomen. Op den linkeroever van de
Styr werd eveneens verwoed gevoch
ten.
Aait de grens bij Galiciö, in de
streek van Nowo-Alexineta zyn zware
gevechten" begonnen. Eerst werden
de Russen gedwongen de plaats te
ontruimen. Daarna hebben zij de
Oostenrijkers weer verdreven. Meer
dan 1000 man werden gevaDgen ge
nomen.
In dit bericht wordt eveneens ge
mold dat de Oostenrykers de plaats
opnieuw aanvielen.
Een ander bericht, eveneens van
don 27sten meldt dat de Russen Kowol
hebben bereikt, en dat Brody door
de Oostenrijkers ontruimd is. Verder
zouden de laatsten hunne werkzaam
heden aan de versterkingen der
andere steden in Wolhynie staken.
Bij hun terugtocht, zouden de Oos
tenrykers munitie en kanonnen in de
Styr geworpen hebben.
Het Duitsche legerbericht van den
28sten meldt dat de Russen op het
Z W. front van DuDaburg eenigszins
achteruit gedrongen werden. In de
opnieuw ingenomen stellingen werden
zij weer aangevallen en tot wijken
gebracht.
Het cavalerie-ge vecht aan de boven-
Wilia wordt eveneens gemeld. Echter
zonder mededeeling omtrent den uit
slag.
In de gevechten rond Wilna wer
den vele Russen gevangen genomen.
De thans bekende telling geeft aan,
dat 70 officieren en 21.908 man ge
vangen genomen werden, en dat 8
kanonnen en 72 mitrailleurs genomen
werden.
N.O. van Wisjnef werden de Russi
sche stellingen doorbroken. 24 officie
ren en 3300 man werden gevangen
genomen. Bovendien werden nog 9
mitrailleurs buitgemaakt. Verder Zui-
deiyk werden de bruggehoofden ten
O. van Baraüowitschi genomen. In
de streek van Pinsk is de toestand
onveranderd.
Omtrent den toestand op het Z.O.
deel van het front wordt medegedeeld,
dat de Duitschers onder von Linsingen
het offensief hornamen, en de over
gang van de Styr in de streek van
Luck forceerden. Ten N. van Dubno
zyn de Russen weder in vollen af
tocht. Ten O. van Luck werden 4
officieren en 600 man gevangen ge
nomen.
Aan de Ikwa en in O. Galicie is
de toestand onveranderd.
Het Oostenryksche communiqué
van den 28sten maakt eveneens
melding van den terugtocht van de
Russen. Reeds zijn zij lot achter
Poetilowka
Ingezonden Mededeeling.
HERMAN NYPELS - HELDER.
Heeren Regenjassen, In gummi en
waterproof.
Van af f 17.00.
Nieuwste kleuren en modellen.
Van het O o s t e 1 lj k front.
Op het Oosteiyk front is do toestand
wederom eenigszins gewijzigd. Vooral
in het Z. De Russen die hier het
Van het Zuidelijk front.
Het Italiaansche legerbericht van
den 27sten maakt slechts melding
van kleine schermutselingen en
artillerie gevechten. Het Oostenryk
sche van den 28steD daarentegen
meldt het afslaan van een aanval
op den Col di Bois en op de Monte
dei Sei Busi.
Het hospitaal te Görz werd opnieuw
door de Italianen beschoten.
Van de overige fronten komen
slechts berichten over kleinere ge
vechten tusachen patrouilles en artil
leriegevechten.
De Dulkbootenoorlog.
Door een Duitschen onderzeeör
werd in de Noordzee do trawler
„Ventnor", uit Grimsby, tot zinken
gebracht. In de Middellandsche Zee
werd by het eiland Kreta het En-
gelsche stoomschip „Natal" (6500
ton) in den grond geboord. De uit
34 koppen bestaaudo bemanning
werd te Marseille aan land gebracht.
Engelsche verliezen.
Blijkens de Engelsche verllesiysten
van 21 Sopteraber zijn 9 officieren
gesneuyeld, 12 gewond. Bovendien
worden d.d. 11 September 2105 man
schapen als gesneuveld, gewond of
vermist opgegeven.
Van de Vloot is 1 officier gesneuveld.
Relms.
Een byzondere verslaggever van de
Matin heeft een bezoek aan Reims
gebracht en vertelt nu in zijn blad
van do rustige heldhaftigheid van de
vrouwen van Reims, die er sinds
een jaar voortleven in de open,
onversterkte stad, die sinds dat jaar
aan een- bijkans dageiyksche be
schieting blootstaat. „Op elk uur van
den dag of van den nacht, iedere
minuut, iedere seconde kan er op den
hoek van de straat, dien gy omslaat,
midden op het plein, dat gij over
steekt, in de kamer, waar ge in
woont een kleine, een middelsoort,
of een groote granaat neerkomen".
Men moet stevige zenuwen hebben,
om een jaar lang zoo'n leven te
kunnen leiden, had de man van de
Matin gezegd. Kwestie van ge
woonte, antwoordde een meisje van
vyftien jaar hem.
Oe Balkan.
De toestand op den Balkan is nog
steeds oiet duideiyk. Wat wil Bul-
gary"8? De verzekeringen van een
handhaving van gewapende neutra
liteit vinden - en wel het minst
op de Balkanlanden weinig ge
loof. In Griekenland vcx^al werd de
verklaring sceptisch opgenomen.
Intusschen meldt een bericht uit
Athene, dat de overwinning van de
bondgenooten juist op tijd kwam om
het laatste greintje van sympathie
voor de Duitschers te doen ver
dwijnen.
Evenwel heeft Koning Ferdi-
nand aan den Koning van Grieken
land een telegram gestuurd, waarin
de houding van Bulgarije uiteen gezet
wordt. Dit. wordt van belang geacht
om den gespannen toestand tusschen
do Landen te verbeteren. Van beide
staan do legers thans met het ge
weer aan den voet aan de grenzen.
Voor hot geval Bulgarye toch tot
den aanval op Servis mocht over
gaan, zullen door de geallieerden
maatregelen worden genomen. Vol
gens een to Boekarest verschijnend
blad, is dit reeds bet geval geweest.
By Saloniki zouden troepen geland
zijn, welke zoo noodig direct naar
Seryié gezonden zouden kunnen
worden.
Volgens de Duitsche bladen staat
het oproepen van een nieuwe lich
ting in Italië eveneens in verband
met de door de verbondenen voorge
stelde actio op den Balkan.
In het Engelsche Lagerhuis is de
houding van Bulgarije ook ter sprake
gekomen. Door Sir Edward Grey werd
medegedeeld, dat iDdieD Bulgarije de
gewapende neutraliteit liet varen en
ServiS zou willen aanvallen, de bond
genooten gereed zijn de bedreigde
Balkanstaten de noodlge hulp te
verleenen.
Echter maakte hy de opmerking,
dat men in Engeland geen vyand ige
gevoelens tegenover Bulgarye koes
terde. Integendeel.
De Engelsche Balkan-politiek beoogt
de onafbankeiykheid van alle staten,
en wenscht voor hen een schoone
toekomst te openen. Aan de recht
matige aspiraties van de Balkanstaten
moet worden voldaan.
Deze staat lijnrecht tegenover de
Duitsche politiek, welke de oneenig-
heid tusschen de staten vóór staat,
en ze zoodoende onder de Duitsche
heerschappij zou brengen.
Da Paus en de oorlog.
Volgens de „Münchener Post" zal
de paus in een omzendbrief by de
oorlogvoerende mogendheden een
wapenschorsing op Allerzielen be
pleiten, opdat die dag aan de ge
dachtenis der gesneuvelden kan
worden gewijd.
BUITENLAND.
Stad in brand.
New-York, 27 Sept. Telegrammen
uit steden dicht bij Ardmore in
Oklahamo berichten, dat de stad in
brand staat tengevolge van de ont
ploffingvan een wagonlading gasoline.
De brandende gasoline verspreidde
zich in alle richtingen, waardoor een
groot aantal gebouwen in brand ge
raakte. Het station werd door de
ontploffing vernield.
New-York, 28 Sept. Er zyn 45 ïyken
uit de wrakhoop, veroorzaakt door
de gasoline-ontploffing te Ardmore,
gevonden. De stoffelijke schade is
groot.
BINNENLAND.
Esn spion veroordeeld.
Een Havas bericht uit Boulogne-
sur Mer meldt, dat de Belg Theisen
tot levenslange vestingstraf veroor
deeld is door oen Franschen krygs-
raad.
Theisen, die boekhandelaar en jour
nalist te Brussel was, trad in 1889
in dienst van den Duitschen gene-
ralen staf. In 1891 werd hy gearre
steerd en tot vyf jaar gevangenisstraf
veroordeeld, waar hij terstond weer
zyn spionnagewerk opvatte. Volgens
het Havas-bericht moet hy den vyand
voor dezen oorlog belangryke gegevens
verschaft hebben.
Opleiding zee-offlolsren.
By beschikking van de Minister
van Marine van 27 Sept. in een com
missie "benoemd om voorstellen in te
dienen tot wyziging van de opleiding
der a.s. zee officieren in dien zin dat
deze opleiding, meer dan tot dusverre,
gericht zal zijn op de algemeene
psychische en physiologische ont
wikkeling naar ieders persoonlijken
aanleg.
In deze commissie zijn bonoemd:
de gepensionneerde vice admeraal G.
F. Tydeman, voorzitter der commis
sie tot het examineeren van zee offi
cieren; de schout by-nacht titulair
E. E. Dullemond, commandant van
het Koninkiyk Instituut voor de
Marine; de kapitein ter zee J. J.
Oudemans; de kapitein-luitenant ter
zee C. L. van Buuren; de kapitein
luitenant ter zee J. W. F. J. de Wal,
als leden en de gepensionneerde kapi
tein-luitenant ter zee titulair J. Wol-
terbeek Muller, als lid, tevens secre
taris.
Vliegongeluk.
De toestand van luitenant Polis
was volgens om 10 uur Dinsdagavond
ingewonnen bericht iets gunstiger;
die van luitenant Hofstede is bevre
digend gebleven, doch is nog zeer
zorgwekkend.
De vliegmachine van luit. Van
Heyst is Maandagavond na gedemon
teerd te zyn met een militaire auto
van Dreumel naar Ede vervoerd.
De minster van oorlog heeft tele
grafisch den wensch to kennen doen
geven om op de hoogte te worden
gehouden van den toestand der ge
kwetsten.
Bemanning „Eemdijk".
De bemanning van het s.s. „Eem-
dyk" is Dinsdagmiddag met de mail
boot „Mecklenburg" te Vlissingen
aangekomen. Allen waren gezond en
den doorstanen angst vrijwel te boven.
Over de ontvangst in Engeland, spe
ciaal in het Zeemanshuis te Yar-
mouth, was men zeer tevreden. De
boot is vermoedelijk op twee myuen
geloopen.
Men meldt uit Rotterdam aan het
H.bl.:
Dinsdagavond is de bemanning van
het stoomschip „Eemdyk" hier aan
gekomen. Een deel stapte uit aan bet
Beursstation, terwijl de overigen ver
der reisden naar het station D. P.
Aan het Beursstation vernamen wy van
de daar aangekomenen, dat de „Eem-
dijk" die op weg was met een lading
mals van Zuid-Amerika naaf Kopen
hagen, in den nacht van verleden
Woensdag op Donderdag by Doggers
bank is vergaan. Het was 21/* uur
's nachts, toen een hevige.ontplofflng
werd vernomen, enkele minuten later
gevolgd door een tweede. Het schip
was blijkbaar op mynen geloopen.
De schok was zoo hevig, dat de be
manning, welke in het voorschip in
haar kooien lag, zoo goed als door
elkander werd geworpen. In een oog
wenk was van de kooien niets meer
te zien. Alles was in het voorschip
tot gruisel geslagen. Onmiddeliyk
weerklonk het bevel aan de beman
ning om inde booten, die veiligheids
halve reeds buitenboord waren ge
draaid, plaats te nemen. Zondereenig
ongeval werden deze te water ge
laten met de volledige bemanniDg,
39 in getal. Allen waren wel, be
houdens de derde stuurman, die by
het afsteken van vuurpijlen enkele
lichte kwetsuren had opgeloopen.
Volgens getuigenis der door ons ge-
hoorden bleef het schip na het on
geval nog ongeveer een half uur
dryvende. De officieren waren dan
ook in de gelegenheid om nog veel
van hun bezittingen aan kleeren In
de booten te bergen. De bemanning
daarentegen verloor alles, daaronder
haar logies de ontploffingen plaats
hadden. Binnen het half uur ging
het schip met den kop het eerst naar
beneden.
Na verscheidene uren in de booten
te hebben vertoefd, werden de schip
breukelingen opgemerkt door het
Zweedsche stoomschip „Framara"',
dat. hen opnam en Zaterdagmorgen
10 uur te Yarmouth landde. De offi
cieren werden daar opgenomen in het
Royal Albert Hotel, de equipage in
bet Zeemanshuis.
Zwart brand.
Op bet einde van de De Wittenstraat
by de Jacob Catskade te Amsterdam
staat een geheel complex bouten ge
bouwtjes en schuren welke voor ver
schillende doeleinden gebruikt worden.
Op No. 186 bevindt zich de Houtvuur
makers- en houtskoolbrikettenfabriek
van den heer L. Spils, aan den voor
kant een steenen geveltje, dan een
geraamte van gegalvaniseerd yzer en
voor de rest geheel uit hout opge
trokken. Maandagnacht te ODgeveer
half een bemerkte de waker van dé
N.V. Metaalhandelsvereeniging, welke
gevestigd is op het erf van No. 184,
dat er uit de houtvuurmakersfabriek
rook omhoog steeg en eenige oogen-
blikken later bleek uit het geknetter
van het hout dat het vuur in den
aanwezigen voorraad reeds ruim
voedsel had gevonden. De brandweer
werd onmiddeliyk gewaarschuwd,
doch toen deze ter plaatse verscheen
was het al duidelijk dat men de
vlammenzee niet zoo spoedig meester
zou kunnen ztjn. Aan alle kanten
laaide het vuur hoog op. Geen won
der een inventaris van hout, krulleji,
hars en houtskool. Daar viel niet veel
meer van te redden. Doch de vlam
men waren inmiddels reeds overge
slagen op de zinksmeltery van de
Metaalhandelsvereeniging. Ook deze
stond weldra in lichte laaie en deelde
het vuur weder mede aan de opslag
plaats van brandstoffen van den heer
T. van Oosten gevestigd op no. 182.
Tot zelfs een vischark die aan de De
Wittenkade lag, vatte vlam en moest
brandend weggesleept worden van de
vuurpoel. De brandweer had een
zware taak. Van de voorzyde van de
De Wittenstraat tot aan de De Witten
kade hebben de terreinen een diepte
van 180 meter en over een breedte
van 20 k 80 meter was alles wat er
zich op bevond in vuurgloed. Geluk
kig was men er nog juist in geslaagd
de paarden, in het geheel negen stuks,
die aan de achterzyde gestald ston
den, in veiligheid te brengen. Met
behulp van vyf stoomspuiten werd
dooreen 20 tal stralen het vuur aan
getast. Maar in het begin viel er nog
weinig uitwerking te bemerken.
Wanneer dan weer een niéuwen stapel
brandbare waar bereikt werd, sloegen
de vlammen hooger op en een regen
van vonken verspreidde zich over de
omgeving. Alle bewoners der nabij
gelegen huizen stonden in hun deur,
op alles voorbereid. Vooral aan de
achterzyde, aan de overzijde van de
De Wittenkade waar het publiek
opeengepakt stond, had men een
prachtig gezicht op ;de vuurzee. Eerst
ongeveer twee uur begon het vuur
iets te verminderen, doch eerst na
drie uur was men den brand zoover
meester dat een gedeelte van het
materieel kon Inrukken, al sloegen
links en rechts nog voortdurend de
vlammen omhoog. De „Jan van der
Heyden" was ook aangekomen, doch
behoefde geen dienst te doen.
Voor zoover men in hetnachteiyk
uur kon gewaar worden was de
eigenaar van de vuurmakerefabriek
verzekerd voor een, in verhouding
tot de waarde der aanwezige inven
taris, onbeduidend bedrag.
Van den voorraad op de andere
terreinen kon men omtrent de ver
zekering nog niets mededeelen.
(„H.blad".)
Roomtaartjei.
De „Dommel en Aabode" meldt,
dat zes personen uit Boxtel in bet
begin van de vorige week te Utrecht,
waar zij op bezoek waren, ongesteld
zy"u geworden na het eten van room-
taartjes. Zy kregen aanvallen van
diarrhee, brakingen en kramp. Hun
toestand was betrekkeiyk ernstig;
tot nu toe mocht slechts één naar
zyn woonplaats terugkeeren.
Beroovlng.
De 71 jarige weduwe M. A. Wels
is in den nacht van Maandag op
Dinsdag in de Tollensstraat te Rot
terdam, op weg naar haar huis
plotseling aangevallen door drie haar
onbekende mannen, die haar tegen
de straat sloegen en beroofden van
een handtascbje, waarin zich bevon
den vier bankbiljetten van f25, f30
aan specie, een spaarbankboekje
waarop nog f 2.60 ingeschreven staat,
een paar sleutels en eenige kleinig
heden.
Op haai- hulp- en moordgeroep
snelde de hoofdcontroleur by den Ge-
contr. Particulieren Veiligheidsdienst
S. K. Langenberg, die zich toevallig
in de omgeving bevond, op een man
toe die, komende uit de richting der
Tollensstraat, hardloopende naar den
Hofdyk wilde. Hy werd aan de po
litie overgegeven. Het bleek een
machinist te zyn. In zyn bezit werd
van het gestolene niets gevonden.
Later in den nacht zyn als ver
dacht van medeplichtigheid aange
houden twee losse werklieden, doch
ook by hen was het gestolen geld
niet. Deze drie mannen, welbekend
bij politie en justitie, zyn voorloopig
in bewaring gesteld.
Vordulstarlng.
Voor de Vierde Kamer der Recht
bank te Amsterdam stond Dinsdag
terecht een 28 jarige loodsbaas van
de Kon. Ned. Stoombootmaatschappij,
beklaagd van verduistering van 150
balen ongebrande koffleboonen, ter
waarde van ongeveer f6000.
Beklaagde verdiende f 23 per week.
Hy is gehuwd en heeft twee kinderen
tot zyn last. Doordat hij op stel en
sprong was getrouwd en toen meube
len op afbetaling had gekocht en door
enkele omstandigheden meer verkeer
de hy in flnancieele moeilijkheden.
De maatschappy, by wie hy het volste
vertrouwen genoot, leende hem f 400,
onder verplichting dat hy f 4 per week
zou afbetalen en dat hy geen geld
meer by anderen leenen zou.
Dit laatste deed hy toch. Bevreesd
dat dit, zoo 't uitkwam, zyn ontslag
ten gevolge zou hebben, durfde hy
niet meer by de Maatschappy om hulp
aankloppen en daar hij toch geld
moest hebben, zwichtte hij volgens
zyn zeggen voor de verieidiDg van
een koffiehuishouder, een gewezen
loodsbaas, die indertijd was ontslagen.
Deze liet ingevolge afspraak de
party koffleboonen per schuit aan
loods IV afhalen en beklaagde gaf.de
koffie mede. Toen de politie die de
koffie te Rotterdam in beslag nam,
by beklaagde informeerde, gaf deze
op, dat er getelephoneerd was, de
koffie voor een veem klaar te leggen.
Het door hem genoemde veem bleek
echter niet getelephoneerd te hebben.
Ook gaf beklaagde een onjuiste om
schrijving van de sleepboot, die de
dekschuit gesleept had. Een en ander
had de arrestatie van beklaagde ton
gevolge. Ook de kofflehuishouder werd
gearresteerd. Deze zal later terecht
staan.
Het O. M., mr. Jorissen, noemde de
verduistering ernstig, niet enkel van
wege het bedrag dat de koffie ver
tegenwoordigde, maar ook wegens
het groote vertrouwen dat beklaagde
geschonden had. Rekening houdende
met bekl.'s berouw, eischte het O.
M. één jaar gevangenisstraf.
Mr. El ion, die aan beklaagde als
verdediger was toegevoegd, legde den
nadruk op de omstandigheden waar
onder beklaagde tot de daad is ge
komen. Z. L zal hier oplegging van
een korte straf voldoendeeffecthebben.
Uitspraak over 14 dagen.
PLAATSELIJK NIEUWS.
In de op Zaterdag 26 dezer gehou
den vergadering van ambtenaren en
werklieden in dienst der Gemeente
Helder, werd besloten het navolgende
aan des Raad dezer gemeente, te
zenden.
Helder, 28 Sept. 1915.
Aan
den Raad der Gemeente
Helder.
Se ven met verschuldigden eerbied
te kennen,
lo. de afdeeling Helder van bet
Nationaal Verbond van Gemeente
Ambtenaren in Nederland,
2o. de afdeeling Helder van den
Bond van R. K. werklieden in dienst
van openbare lichamen enbedryven,
8o. de afdeeling Helder van den
Nederlandschen Bond van werklieden
in openbare diensten en bedrijven,
dat zy UEdelAchtbaren beleefd in
overweglDg geven, om, met het oog
op de abnormale dure levensvoor
waarden, die vooral drukken op amb
tenaren en werklieden in vasten
dienst, hen een toeslag op bun salaris
en loon te willen toekennen.
Bijgaande memorie hebben zy de
eer UEdelAchtbaren ter toelichting
hierby aan te bieden.
Memorie van Toelichting.
Ter nadere motiveering van bet in
bygaand adres vermeldde, meenen
adressanten te mogen opmerkon
Hoewel kortelings eene salarisher
ziening beeft plaats gehad, hetgeen
door allen ten zeerste wordt op prys
gesteld, heeft de oorlogstoestand nu
sindB Augustus 1914, zulk oen duurte
van alle levensmiddelen, schoeisel en
kleeding teweeggebracht, dat bezwaar-
ïyk deze herziening als waarde kan
worden toegekend om aan den druk
der tyden weerstand te kunnen
bieden.
De ambtenaren en werklieden
zouden er geen oogenblik aan gedacht
hebben, in het besef van den ernst
der tyden, een duurtetoeslag te ver
zoeken, wanneer deze toestand nu,
niet reeds een jaar duurde en de
beëindiging nog niet is te voorzien.
Waar voorts tal van gemeenten en
particulieren hunne ondergeschikten
een toeslag op loon toeken neD, vleien
besturen zich met de hoop, dat
dit adres met welwillendheid en te
gemoetkoming door UEdelachtbaren
zal worden ontvangen en spreken zy het
vertrouwen uit, dat, waar voldoende
redenen aanwezig zyn, Uweoverwe
gingen er toe zullen leiden, het
verzoek in te willigen.
Wanneer de meest schitterende
ster, wanneer de grootste komeet
zich aan het uitspansel vertoont,
dan nog is het noodig dat men de
opmerkzaamheid er op vestigt, rede
nen waarom wy het van belang
achten thans de advertentie in dit
blad onder de aandacht te brengen,
waarby de heucheiyke mare wordt
verkondigd, dat het muzikale winter
seizoen op eene schitterende wyze
zal worden geopend.
Louis Zimmermann komt! Wie
kent Zimmermann niet, de solisten
eerste concertmeester van Willem
Mengelberg's wereldberoemd orkest
Maandag zal hy volgens achterstaande
advertentie optreden in „Casino",
terwyi aan den vleugel de tweede
hoogepriester in de kunst, Evert
Cornelis zal plaats nemen. Wanneer
wy nu nog mededeelen, dat werken
zullen worden uitgevoerd van Chopin-
S ar aan te, Grieg, Hubay en Spohr, en
dat er een Bechstein-vleugel van
Kettner voor dien avond beschikbaar
is, dan zal verder voor het beschaafde
publiek geen aansporing meer noodig
zyn.
De reeds zeer laag gestelde toegangs
pas van een gulden wordt voor de
leden der Maatschappy tot Bevorde
ring van Toonkunst op vertoon van
diploma nog tot vyf-en-zeventig cent
gereduceerd. J- C.
