HELDERSCHE COURANT
VOORHEEN GENAAMD 'T VLIEGEND BLAADJE
Nieuwsblad voor Helder, Koegras, Texel, Wieringen en Anna Paulowna
FRANSCH,DUITSCH,ENGELSCH.
No. 4530
DONDERDAG 14 OCTOBER 1915
43e JAARGANG
Abonnement per 3 mnd. 65 ct, franco per post 90 ct., Buitenland f 1.90
Zondagsblad 45 52'/, 0.85
Modeblad 65 75 „1.00
Voor het Buitenland bij vooruitbetaling Loese nummers der Courant 2 ct.
Verschijnt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagmiddag
UITGEVER: C. DE BOER Jr. - HELDER
Bureau: Koningstraat 29 - Interc. Telefoon 50
AdvertentiBn van 1 tot 4 regels (bij voorultbet.) 30 cent Elke regel meer 6 ct
Ingezonden mededeelingen van 1 tot 4 regels 75 cent. Elke regel meer 15 cent
AdvertentiBn op bepaald aangewezen plaatsen worden 26°/o hooger berekend.
Groote letters en cliché's naar plaatsruimte. - Bewijs-exemplaar 2} oent
Op pagina 4 van dit blad is
opgenomen:
1. Iets over Snoeken.
2. Aan dame Mode.
3. Feuilleton, enz.
DE WEEK.
12 October.
In de geschiedenis der menschheid
zijn herhaaldelijk korte perioden ge
weest, waarin het einde aller dingen
werd verwacht In het jaar duizend
n. Chr., en toen woedde niet eens
iets, op wereld-oorlog gelijkend I
was zij immers zóó hevig, de generale
paniek, de doodsangst., dat aardsch
bezit door velen werd weggeschonken
of -geworpen. In later tijden speel
den weet men de kometen, vooral
de langgestaarte, een zeer belang
rijke rol. Zoodra de komst van een
komeet werd aangekondigd, doken
de ongeluks profeten op, die de men-
schen deden huiveren door hun ver
zekering, dat de komeetstaart wel
haast een prik zou geven in ons
arme planeetje, zoodat 't in zijn
wenteling om de zon zou worden
gestoord en geslingerd naar de bron
van licht en warmte, ons menschen
verbrandend gelijk lucifers in gloeiende
haardEnkele jaren geleden, zal
men zich herinneren, zijn we door
do staart van een komeet met z'n
allen gevaren. En ik weet zeer goed,
dat er vrij wat angstig-aangelegden
waren, die herademden, zich een pak
van 't hart voelden lichten toen de
dageraad gloorde na den vreeselijken
nacht van den tocht door konieet-
appendix. Toen werden de ADgst-
meier's braaf uitgelachen. En 't is
immers eene waarheid van psycbo-
logischen aard, zielkundig axioma,
dat zij, die in de „ure des gevaars"
het meest-benauwdeangstgezicht trek
ken, 't luidst jool-maken over ande-
rer vreeze zoodra de roö van den
rug isZóó zijn we nu eenmaal.
Hildebrand heeft dat in zijn „Camera"
zoo juist aangeduid, toen hij Pieter
Stastok junior liet transpireeren dat
zijn bril haast van den neus dreef
onder het biljarten in aanwezigheid
van den ijsolljken doordraaier Dolf
van Brammen, maar zoodra ze goed
en wel uit 't café waren, tegen neef
Hildebrand liet zeggen, dat „er geen
sterke spelers onder waren"
Dr. Kuyper heeft in een van zijn
„Standaard"-driestarren nu op zijn
beurt gezinspeeld op de mogelijkheid,
misschien zelfs waarschijnlijkheid, dat
we aan den vooravond der voleinding
staan. En dat wel, in verband met
Matth. 24 vers 7, met het oog op de
„seismografische tijdingen", gelijk dr.
K. 't uitdrukte, of welde vele aard
bevingen, in den jongsten tijd voor
gekomen. Dat de sombere profetie
op sommigen indruk zal maken:
men kan er zeker van zijn. Anderen,
luchtiger aangelegd en minder
ontvankelijk voor dr. K.'s theologische
bespiegeling, zullen zich allicht afvra
gen, of de grijze hetman der anti
revolutionairen misschien in mis
troostige stemming was geraakt door
de betuiging van „leedwezen", welke
de Vrije Universiteit zich heeft ver
oorloofd naar aanleiding van de wijze,
waarop de heer Kuyper zich in 't
openbaai- uitliet over de rechtsge
leerde faculteit van zijn bloedeigen
stichting Laten wij ons in deze
vragen niet verder verdiepen. Wat
de profetie betreft, ik heb in de
laatste dagen een paar keer menschen
ontmoet, die mij zeiden: „Welnu,
wat heb ik jo voorspeld, een jaar of
drie terug, toen die komeot in onze
nabijheid kwam?Nu ja, men kan
in zulke dingen niet dag en uur aan
geven. Maar dht het een wereldramp
aankondigde:- ddArvan hebt ge nu
toch de proef op de som!"
En ik gaf mij gewonnen. De groote
ramp, zij is er, helaas. Het zij dan
al of niet door toedoen van het
hemellichaam, dat ons met zijn staart
heeft beroerd.
Dat er, ondanks al de misère van
:ze dagen, nog menschen z|jn, die
er levenslust en energie niet bij ver
liezen, zou men bijvoorbeeld kunnen
„illustreeren" door het geval van den
67-jarigen gepens. Indisch-ambtenaar,
vader van vier artsen, die zich thans
te Utrecht als med. student heeft
laten inschreven, zijn oude liefde
voor de medische wetenschap einde
lijk bevredigend. Gelukkig is de levens
moed nog niet de wereld uit.
Maar zeer zeker hebben wij allen
nu 'n extra-dosis geestkracht noodig
om er 't „goed humeur" in te hou
den. Ónder de vele profetieën, waarop
we thans vergast worden, behoort
ook dezen, dat de winter 1915-'16
een soort van pendant, tweede editie
zal worden van die in 1814, dus een
eeuw hèr, toen de adem den mensch
bij de lippen bevroor, naar de legende
wil-Wanneer ons een dergelijke
vorst-periode te wachten staat, dan
zal de samenwerking, de offervaar
digheid buitengewone afmetingen
moeten krijgen, willen we heelhuids
door de crisis komen.
De firma Stork, te Hengelo, heeft
een goed voorbeeld gegeven, door
haar personeel loon-toeslag te geven.
En dat exempel zal overal waar 'fc
slechts even mogelijk is, navolging
dienen te vind6D. Het Departement
van Landbouw, Nijverheid en Handel
blijft z'n best doen, maar met 't
stellen van maximum prijzen komt
men er niet!... Voor de kleinere
Middenstanders wordt de toestand
steeds moeilijker. Het stop-zetten,
bij gebrek aan grondstof, van de
textiel-fabrieken bij Gronau ia een
yan de allerjongste jobstijdingeneen
paar-duizend Nederlandsche arbeiders
te Enschedé e.a. raken daardoor tijde
lijk broodeloos. In den „strijd op leven
en dood", thans door de machtigen
der aarde gevoerd, behoort het uit-
hongerings-systeem tot de gelief
koosde middelen, waarmee de „mo
derne beschaving" het bloedige spel
poogt te winnen. En de arme neu
tralen, door de mobilisatie-noodzake
lijkheid reeds uitgeput, zijn mede het
ongelukkige „kind van de rekening".
In hoever de crisis grooten invloed
zal hebben op hetgeen de naderende
Sinterklaas-tijd onzen winkeliers zal
in het laadje brengen, moet nu blijken,
't Is te hopen, dat zekere zotte „mode"
van oorlogs-zuinigheid te betrachten
óók door hen, die zich vol-op de
weelde van „normale Sinterklaas-
inkoopen" kunnen veroorloovec, den
toestand voor vele Middenstanders
niet nog Z3l verergeren. En wat
zeker in deze dagen vooral te hopen
is, dat zij, die ruim bij kas, en
meer dan dit, zijn, zich zullen her
inneren, hoe contant betalen,
den leverancier niet op z'n geld laten
wachten, thans een plicht is, waarvan
't verwaailoozen 't karakter van een
zedelijk misdrijf, ik durf den harden
term ten volle handhaven!, kan
aannemen voor den kapitaal-krachtige,
die 't zich meent te mogen veroor
loven Naast de nauwgezetten eu
de offervaardigen heeft men, ook en
vooral in dezen tijd, tal van geweton-
loozen. De smokkelaars, de passen-
vervalschers, de legioenen inbrekers;
de onbeschaamde rekels, die in Utrecht
en elders op buit azen, antieke kost
baarheden pogen in te palmeo, en
tal van verdere categorieën. Met
kreten van luide verontwaardiging
wordt over hen gesproken, 't Ia best
en alleszins begrijpelijk. Maar 't ver-
grooten, verzwaren der vele Midden
stands-zorgen, nu drukkend, door
nalatigheid of hoovaardtj van extra-
antipathieke soortzeker, geen artikel
in het Wetboek van Strafrecht kan
dit treffen. En toch"...
Ingezonden Mededeellng.
De veertig jaren.
Alle vrouwen gaan den veertig
jarigen leeftijd met angst te gemoet.
Dat is koketterie, zult gij zeggen.
Neen, de vrouw is angstig omdat zij
weet dat weldra het onverbiddelijke
tijdstip nadert waarop storingen zich
voordoen die kenteekenen zijn van een
ingrijpende verandering in haar be
staan. Van daar komt haar zwaar
moedigheid en haar angst. Reeds on
dervindt zij hoofdpijnen, zenuwpijnen,
flauwtes, opstijgingen. Haar eetlust is
zeer verminderd en zij is zeer zenuw
achtig. De vrouwen moesten niet
angstig zijn. Indien zij haar bloed rijk
en zuiver kunnen houden, kunnen zij
dit gevaarlijke tijdperk van den kri
tieken leeftijd trotseeren zonder dat
zij behoeven te lijden.
Het gebruik der Pink Pillen zal haar
helpen haar bloed in een staat van
rijkdom en zuiverheid te onderhouden
en haar zenuwstelsel versterken. Men
moet niet wachten met de Pink Pillen
te gebruiken tot de storingen zich
voordoen. Men neme bij voorbaat de
Pink Pillen, dat is voorzichtiger en
dat verhindert de komst der onge
makken die met die storingen samen
gaan.
De Pink Pillen zijn verkrijgbaar
a fl.76 per doos, en f9.— per
doozen bij het Hoofddepöt der Pink
Pillen, Dacostakade 15, Amsterdam
voor Helder en Omstreken bij
ALB. TEN KLOOSTER, Keizerstraat
98 en H. W. ZEGEL, Kanaalweg 63
te Schagen by J. ROTGANSte den
Burg (Texel) bij T. BUIS en verder
bij verschillende Apothekers en goede
Drogisten.
De Staatsmachine is in vollen gi
schoon dan vooralsnog niet „voor
ieder zichtbaar". De Parlemeuts-
sectiën werken „full speed". Na de
behandeling, in 't openbaar, van de
O vergangsbepalingen-Auteurswet, de
Goudexploitatie in Benkoelen, zal het
Lagerhuis vermoedelijk even rust
houden. Om dan te beginnen met
de Indische Begrooting en het Eeds-
wetteke-toernooi, de campagne in
te gaan, waarvan praeses Borgesius
in 't jongste zittdnbje naar waarheid
getuigd heeft, dat zij „eene drukke"
zal worden. De „tin-perkara" van
minister Pleyte, - die 25.000 blokken
tin, in ruil voor aniline, aan Duitsch-
land zou hebben verkocht, is het
allernieuwste „appeltje" op den par
lementairen disch, dat de Kamer met
de „groene tafel" zal hebben te
schillen. En sommigen voorspellen,
dat deze appel misschien „taaier"
zal blijken te wezen, dan die, welke
geschild werd bij gelegenheid der
interpellatie-Van Vuuren over de
Indische Begrooting der 62J millioen.
Met groote spanning wordt uitge
zien naar de ontwerpen-Treub tot
wijziging van de Verzekeringswetten-
Talma. De geneeskundige hulp in de
ziekte-verzekering opgenomenonge
veer zelfbestuur voor de arbeiders
bij de ziekte- en invaliditeits-verzeke-
ring. Zóóveelste voorspelling, pas ge
daan Zou 't waar zijn En zoo
ja: hoe zal dan Exc. Treub, - bij
een deel der Linkerzijde, met name
de groep-Tydeman (om van Rechts
niet eens te gewagen) steun vinden?..
Wat zal uit den komenden strijd,
de naderende botsing, den geweldigen
te wachten „cboc des opinions" op
't Binnenhof voortspruiten? Bange,
zwoele, veelbewogen dagen voelen
wij allen zijn op kom3jt. O, die
vroeselljke, langgestaarte komeet van
drie jaar geleden
Mb. Antonio.
DE OORLOG.
De officleele legerberiehten van
11 en 12 October.
Van het Westelijk front.
Het Fransche bericht van den Hen
geeft aan dat nieuwe vorderingen
werden gemaakt in de streek van
Souchez. Op de heuvels in de richting
van la Folie gingen de Franscben
eveneens vooruit. Hier namen zij 100
man gevangen.
In Champagne werd bij Tahure
opnieuw terrein gewonnen in N. rich
ting. Z.O. van het dorp werd een
Duitscbe versterking in zyn geheel
genomen. 108 man werden gevangen
genomen. Op verschillende punten
van bet front hadden vrij hevige
artillerie-gevechten plaats.
In het bericht vau den 12en wordt
slechts medegedeeld dat by Souchez
de gevechten voortduren. Het aantal
gevangenen werd met 50 vermeer
derd. B() Reillon artillerie-gevechten.
Het Duitsehe legerbericht van 12
dezer deelt mede, dat de aanvallen
der Franschen op de loopgraven bij
Loos en ten N. van Atrecht voort
duurden. Op het front bij Souchez
ondernamen de Franschen aanvallen
welke alle afgeslagen werden. Er
wordt echter aan toegevoegd, dat de
vijand erin slaagde op twee „kleine"
ilaatsen de Duitsehe linies te bereiken.
)e aanvallen welke de Franschen in
Champagne ter weerszijden van
Tahure ondernamen, worden als af-
i gemeld. Nergens slaagde de
vijand erin terrein te winnen.
Van het O o s t e 1 Ij k front.
Het Russische legerbericht van den
12en geeft aan, dat by Dunaburg de
Duitschers hunne hardnekkige aan
vallen voortzetten. De Russen deden
dit eveneens en wisten voordeelen
te behalen. De door de Duitschers
veroverde stelling b(j Garboenowka
werd door de Russen hernomen.
Z.W. van de stad werden de Duit
schers uit hunne loopgraven verdre
ven. BU de achtervolging veroverden
de Russen een vijandelijke linie. Aan
beide zijden van den spoorweg Sar-
Kowel trekken de Duitschers op
naar de Styr. Er hadden verschillende
ontmoetingen plaats waarbij de vijand
zware verliezen leed door het moord
dadig vuur der Russische artillerie.
Op den linkeroever van de Styr, bij
Kolki, werden hardnekkige gevechten
jeleverd. De derde linie der Duitsehe
"oopgraven viel in handen der Rus
sen. Z.O. van Kolki werd het O. deel
van het dorp Tsjernisje bezet. Ten
W. van Derasjno werden de vijande
lijke aanvallen afgeslagen.
Een later bericht maakt melding
van het indrukken van het vijande
lijk front aan de Strypa. 2000 man
en 60 officieren zouden zijn gevan
gen genomen 4 kanonnen en 10 ma
chinegeweren werden veroverd. De
gevechten duren nog voort.
Het Duitsehe bericht van den 12en
meldt het bestormen der Russische
stellingen bij Illuxt (bij Dunaburg)
waarbij 8 officieren eu 367 man
vangen genomen werden. Voor het
overig deel van het front wordt de
toestand als overanderd aangegeven.
In het Oostenrijksche communiqué
wordt ovenwei medegedeeld dabfde
Russen in de streek van Boerkanof
drie aanvallen ondernamen, welke
alle afgeslagen werden. Een vierde
aanval werd daarop door de Russen
ondernomen. De gevechten duren nog
voort.
Aan de Korminbeek vielen de
Russen eveneens aan, doch zonder
succes.
Van het Z u i d e 1 ij k front.
Het Italiaansche communiqué van
den llen maakt melding van aan
vallen tusschen Brenta en Adige
welke de Italianen in staat stelden de
vijandelijke werken te vernielen en
gevangenen te maken. OphetKarat-
plateau werden eveneens vorderingen
gemaakt.
Het Italiaansche bericht van den
12en spreekt van het afslaan van
Oostenryksche aanvallen ten O. van
Vermegiiano en bij den Monte Sei-
Busi. Deze aanvallen werden vooraf
gegaan door geweldige beschieting
der Italiaansche stellingen.
Vorderingen werden gemaakt aan
de boven Valdassa. (Tirol.)
Het Oostenrijksche communiqué
geeft de toestand als onveranderd
aan.
De Balkan.
Van het Servische gevechts
terrein
Datum 10 dezer werd uit Nisj
meld, dat bij de Servische stellingen
van Anatema, ten Z. van Ram hard
nekkige gevechten geleverd werden.
Alle aanvallen werden afgeslagen.
Tusschen de Mlawa en de Morawa
gingen de Serviërs tot den aanval
over en slaagden er zelfs in de Duit
schers van den Donau oever to ver
drijven, 4 houwitsers en 4 machine
geweren werden veroverd.
Volgens een Engelsch bericht wer
den twee Donau-monitors in den
grond geboord.
Een ander bericht uit Ni§j meldt
dat de Duitschers aan de Drina een
nederlaag geleden hebben. Nadere bij
zonderheden ontbreken.
Een Engelsch bericht van den 12en
meldt dat de Bulgareu den llen den
aanval op Servië zijn begonnen. B(j
Kani-Bogas, (een pas op de Bulgaar-
grens, 30 K. M. ten Z. van
Zajecar), vielen twee divisies de Ser
viërs aan.
Ook aan de grens ten Z. van Pirot
vielen de Bulgaren over een groot
front aan. Alle aanvallen werden af-
Ingezonden Mededeellng.
HERMAN NYPELS - HELDER.
Heeren Regenjassen, in gummi en
waterproof.
Van af f 17.00.
Nieuwste kleuren en modellen.
wel troepen te Saloniki ontscheept,
doch zij worden daar bijeengehouden,
terwyl slechts kleine afdeelingen het
binnenland in gaan.
Troepentransportschip
Het Duitsehe bericht van den 12en
geeft aan dat de aanval der Duitsehe
troepen goeden voortgang maakt. De
vesting Semendria werd den llen
door de Duitschers genomen.
In het Oostenrijksche communiqué
wordt gemeld dat de aanvallen plaats
hebben ten Z. van den Donau, de
Save en aan den beneden-Drina. De
Servische verschansingen ten O. van
Belgrado werden vermeesterd en drie
kanonnen en een zoeklicht buitge
maakt.
Aan de grens van Montenegro en
Herzegowina vonden schermutselin
gen plaats.
B u 1 g a r Ij e beeft den aanval op
Servië niet uitgesteld. Naar het
schynt wil het door zijn offensief
zoo spoedig mogelijk de verbinding
zoeken met de centralen, welke van
uit het N. Servië binnenvielen. Wat
verder het doei is, kan nog niet uit
gemaakt worden. Voor de hand ligt
de veronderstelling dat men zich
eerst zal trachten meester te maken
van den spoorweg Belgrado-Nisj-
Pirot, om zoo de verbinding te heb
ben van Oostenrijk met Bulgarije en
Turkije.
Berichten uit Sofia maken melding
van do stemming ia Servië, welke
hopeloos is. Do hulp der Entente
komt te laat.
Daarentegen geven berichten uit
Londen den toestand van Bulgarije als
uiterst kritiek aan. Volgens deze be
richten dreigt de ontevredenheid over
de Duitsehe politiek en die van den
koning en zijn ministers tot uitbar
sting te zullen komen. Toen de ge-
zauten der mogenheden uit Sofia ver
trokken passeerden zij verschillende
treinen met soldaten.
Deze begroetten de gezanten met
geestdriftige toejuichingen en ver
klaarden niet tegen Rusland te willen
vechten.
Te Varna zijn reeds S Duitsehe
onderzeeërs aangekomen. Nog 3 wor
den verwacht, zoodat het eskader in
Zwarte zee uit 11 booten zal
bestaan.
De houding van
Griekenland.
In de Grieksche kamer kwam de
houding van Griekenland ter sprake.
Er werd medegedeeld dat meri voor-
loopig bij de gewapende neutraliteit
zou blijven, doch dat de gebeurte
nissen op den Balkan met groote
belangstelling gevolgd worden. Naar
deze verdere gebeurtenissen zou zich
de verders houding van Griekenland
Na den Minister-president sprak
Venizelos, welke als zijn meeningte
kennen gaf dat Griekenland, ook
zonder verdrag met Servië, een oorlog
met Bulgarije moest voeren. De vraag
is niet of Griekenland hiertoe moet
overgaan, maar wel wanneer
men den oorlog moet beginnen. Bul
garije moet vernietigd worden, want
als Bulgarije Servië overwint, zal het
de hand naar Griekenland uitsteken
en dit zal dan de ondergang van het
Hellenisme zijn.
Door Venizelos werd verklaard, dat
de Entente beloften had gedaan welke
neerkwamen op een teruggave der
twaalf' eilanden en van Cyprus. Van
de Centralen moest men trachten
gelijke vergoedingen te verkrijgen,
en .een waarborg verlangen voor de
territoriale integriteit van Grieken
land, niet alleen gedurende den oor
log, maar ook voor een daaraanv
tijdperk van 12 jaar.
In de Kamer kwam ook de kwestie
van het geheime tractaat .tusschen
Bulgarije en de Centralen ter sprake.
De Min.-Pres. gaf als zijn meening te
kennen, dat dit verdrag niet bestond.
Daarna werd er niet meer over
sproken.
Een motie van vertrouwen werd
niet in stemming gebracht.
Een later bericht meldt, dat de
aanval van Bulgarije op Servië, in
Griekenland levendige belangstelling
wekt.
De landing te Saloniki.
'Volgens een bericht- uit Weenen,
zouden reeds 20,000 man te Saloniki
geland zijn. Deze vormen te zamen
de divisie Bailloud. Deze zouden
dadelijk naar Servië vertrekken, doch
op het laatste oogenblik kwam een
tegenbevel. Volgens dit bericht moet
de troep slechts dienon als gaugmaker
voor het Grieksche leger, en denken
de Entente-mogendheden cr niet aan
de eigen troepen op te offeren.
Een Engelsch bericht van den 12en
meldt dat de verbondenen hun plan
nen gewijzigd hebben. Er worden nog
Athene, 9 Oct. De kapitein van het
Grieksche stoomschip „Patris", rap
porteert, dat hij eergisterennacht een
draadloos verzoek om hulp had ont
vangen van het Fransche troepen-
transportschip „Sambliu Haver", dat
door een Duitsehe duikboot getorpe
deerd was op ongeveer 100 zeemijlen
ten Oosten van Malta en nu met
meer dan 2000 Al gerij nschc fuseliers
aan boord in zinkenden toestand ver
keerde.
Toen de „Patris" de plaats van het
onheil had bereikt, was hot stoomschip
met alle troepen, die zich aan boord
bevonden, reeds gezonken.
Aan Engelsche torpedobooteD, ge-
lukto het nog slechts 90 man, grooten-
deels go wonden, te redden.
De „Samblin Haver" was op weg
naar Mudros.
De duikboot- en mljnoorlog.
Het Engelsche stoomschip „Hali-
zones", groot 5000 bruto ton, is in
den grond geboord. De bemanning is
gered.
Het Duitsehe kolenschip „Gutuine",
groot 3000 ton, is bij Olant (Zweden)
en het Duitscbe ertsschip i„Nioodemia"
is eveneens aldaar, in den grond ge
boord. De bemanningen zyn vermoe
delijk gered.
Van den oorlog in de lucht.
Parijs, 12 October. Toen de strijd
in Champagne op 26 September op
hevigst woedde, z(jn een jong
waarnemer en een vlieger opgestegen
met het doel een spoorwegstation
achter de Duitscbe linies te vernieti-
Plotseling kwam een groote,
snelle Duitsehe luchtkruiser, van twee
motoren voorzien, uit de wolken te
voorschijn. De beide Franschen vielen
hem zonder dralen aan. Kogels floten
door de ruimte. Het machinegeweer
haperde. Duik, duik, schreeuwde de
waarnemer tot den bestuurder en
boog voorover. De Duitschor gaf geen
krimp en cirkelde om zyn togén-
stander heen. Belemmerd door het
gewicht van 90 bommen, verdedigde
de waarnemer zich zoo goed en kwaad
als 't ging met zijn karabijn. Inziende
dat een snelle noodlanding met de
bommen noodlottig zou worden, be
sloot hij de ontploffingsmiddelen over
boord te werpen. Juist had hij zijn
gevaarlijk werk volbracht, toen een
cogel hem in den rug trof. Onmiddel
lijk daarop drong een tweede kogel
hem in den pols en een stuk van
den schroef trof hem in 't oog. HU
beet op de tanden en hield zich goed.
Do bestuurder bleef voorovergebogen.
De machine kreeg opeens een stoot.
.Ik ben door een kogel In do maag
getroffen!" riep de bestuurder. Ze
konden nu de helmen beneden zich
onderscheiden. Zouden ze lu de vij
andelijke linies neerstorten? Neen,'t
zyn Franschen, zeide de bestuurder.
Toen zij vielen, leunde de waarnemer
voorover en nam hot stuutwerk over.
Zij landden binnen de Frausche linies.
Beiden waren deerlijk getroffen, doch
zjjn het te boven gekomen. Degene-
raai wenschte hen geluk en droeg
hen voor 't legioen van eer voor.
Uit Italië.
De correspondent van de Vossi-
sche Ztg. te Lugano schrijft: Nadat
do Italiaansche pers maanden lang
het volk heeft misleid en gezegd,
dat de Midden-Europeesche mogend
heden verloren waren, dat de veld
tocht in het Oosten een overwinning
beteekende van de Russische terug
tochtsstrategie, dat in het Westen
het groote offensief maar had te be
ginnen om het uitgeputte Duitschland
uit Frankrijk en België te verjagen
heel te overwinnen, dat Kon-
stantinopel nog slechts enkele dagen
tegenstand kon bieden, dat aan het
Italiaansche fiont schitterend succes
werd behaald, dat de Balkan volkeren
met hun legers binnenkort zich
de Entente zouden aansluiten
kent zij plotseling de verschrikkelijke
juistheid der plannen van den Duitsch-
Oostenrljkschen generaion staf, en
ziet de onvermijdelijke uitwerking
met ontzetting aan. Zij spreekt voor
den eersten keer de waarheid, of een
deel der waarheid. We zullen het nog
beleven, gaat de correspondent
voort dat dezelfde pers, die tot
den oorlog aanspoorde en de leidende
mannen ophemelde, hen zal aanval
len, die hun medeplichtigen z|jn, en
dat in Italië, waar de regeering en
pers, en niet het volk, den oorlog
hebben afgedwongen. Bij deze stem
ming is het begrijpelijk dat men de
samenkomst van het parlement met
ongerustheid tegemoet ziet.
Ingezonden Mededeeling.
Wilt gij een of meer dezer talen leeren, vraagt dan proefnummers aan van
„Ons Studieblad", Weekblad voor zelfstudie. Prya per maand eu per taal
f 0.35. Zelf kunt gij Uw werk corrigeeren. U bestudeert bijv. de eerste
los en beantwoordt daarna de opgaven. De beantwoording dier opgaven
vindt U in het tweede nummer; benevens nieuwe opgaven en vragen. Geen
porto kosten. Vraagt proefnummers.
A. F. 9. LEIDERITZ, 0. H. SCHENK, de Clarcqstraat 34, Amsterdam. Telefoon Zuid 4072.
visschende waren. Nog drie loggers
waren in onze nabijheid: DeRuyter
MA 47, Afhankelijkheid MA 32 en
Saturnus SCH 132.
Het zal 's nachts ongeveer 3 uur
geweest zyn, dat wij op eenigen
afstand een knal hoorden, die ons
evenwel niet ongerust maakte. Bij
het aanbreken van den dag zagen wij
evonwel op een mijl of vijf westelijk
van ons vaartuig de MA 47 in zin
konden toestand verkeeren. Na met
den meesten spoed de netten inge
haald te hebben, begaven wy ons naar
den zinkenden logger en zagen wij
een sloep van den logger Saturnus
SCH 132 langszij liggen, die de aan
boord zijnde menschen overnam. Wy
zagen daarop den logger Afhankelijk
heid MA 32 naderen, die de geredden
uit de slo9p overnam en de thuisreis
aanvaardde. Wy praaiden daarna de
SCH 132 en vernamen van hen on
geveer het volgende:
Ook zij hadden des nachts een
ontploffing gehoord, doch heviger dan
wij en vreesden, dat een mijn in ons
net tot ontploffing gekomen was.
Later bleek, dat die vrees ongegrond
was. Wij zagen op eenigen afstand
gedurig stakelen en meenden, dat dit
van visschende loggers afkomstig
was. Toen het daglicht aanbrak, zagen
w(j de MA 47 in zinkenden toestand,
waarop v/lj onmiddellijk een boot
uitzetten om hulp te verleeuen en
spoedden ods naar den zinkenden
logger. Langszij gekomen vernamen
wo, dat de logger te ongeveer 3 uur
door een mijn getroffen was. Een
hevige schok werd gevoeld, waardoor
5 man overboord werden geslagen,
van wie we er geen hebben terugge
zien en die dus vermoedelijk ver
dronken zijn. Een man werd door
den schok zoo hevig tegen het dek
geslagen, dat hij terstond dood was.
Wy namen daarop de zeven; overle
venden alsmede den doode in den
sloep en gaven allen later op verzoek
over aan den logger MA 32, die
daarop de thuisreis aanvaardde.
Wij zochten den omtrek af, bleven
zooveel mogelijk in de nabijheid
kruisen, doch zagen van de 5 over
boord geslagenen niets meer. Tegen
10 uur in den morgen zagen wij den
logger MA 47 zinken. Toen het donker
werd en de kans om nog iemand te
redden verkeken was, aanvaardden
ook wij de thuisreis.
Te Maastricht zijn Maandag
avond vier Russen uit Belgi* aan
gekomen, die bij Geulle over de Maas
gezwommen z(jn. Zij werden naar
Rotterdam opgezonden.
BINNENLAND.
Logger vergaan.
Omtrent het vergaan vau den logger
MA 47, worden nog de volgende
bijzonderheden uit IJmuiden aan de
„N. Rott. Crt." gemeld:
Schipper C. van der Bent van den
logger de Vrouw Johanna KW 130
meldt omtrent het ongeval den logger
De Ruyter MA 47 overkomen nog het
volgende
Het was ongeveer op 54°.55 N.B.
en S°.10 O.L., dat wij in den nacht
van Vrijdag 8 op Zaterdag 9 October
Van den Razenden Bol.
Het „Handelsblad" bevatte voor
eenige weken de legende van het
„Meisje van Volendam". Vele, mis
schien wel alle plaatsjes langs onze
kusten hebben zoo haar overleverin-
gonwie kent niet de geschiedenis
van het VrouwIje van Stavoren?
Thans vinden wo in het blad de
overlevering van het Heldersche mi
rakel, de geschiedenis van den Razen-
den Bol. Het verhaal is te aardig om
aan onze lezers te onthouden, daarom
volge het hier
Er was daar eens een visscher, die
dagelijks zyn armelijk schuitje het
Marsdiep opstuurdehij was ijverig
en sjouwde bedrijvig met de netten,
maar met vangen wilde het niet luk
ken. Toch had hij daar thuis, in Huis
duinen, zijn gezin, waarvoor by moest
zorgen. Hij was een vroom en ernstig
mandaarom was het wel jammer,
dat hst hem niet wat meer meeliep
met de vischvangst.
Omdat hij zoo zoo vroom was,
meende hij ten laatste, dat het mis
schien wel de Duivel zelf was, die
hem dagelijks dwars zat. En op dien
zekeren dag, dat hij zijn wrevel niet
njter baas was, riep bij het hard-op,
zoodat zijn stem schalde over het
water, toen hij z'n netton weer leeg
had opgehaald:
„Ik wou, dat de Duivel
Zijn zin behoefde hy niet eens te
voltooien, - want in vroegere tijden
liet de Duivel zich eerder ontbieden
dan den menschen, die hem riepen,
soms lief was.
De Huisduinsche visscher zat ten
minste met de onverwachte komst
verlegen.
„Heb-je me geroepen?" vroeg
de Duivel, op z'n typisch duivelsche
manier, al wist hij heel goed, dat de
visscher om hem geroepen had.
- „Dat ia te zeggen probeerde
de visscher zich er uit te jokken.
Maar op dat gebied behoefde hij niet
bij den Duivel aan te komen. Die bad
hem dadelyk in z'n zwak te pakken.
Hij zat op het voorsto puntje van
dc visschersschuit, alsof h(j zijn leven
lang nooit anders gedaan had dan
pietermannen vangen.
- ,'t Gaat beroerd met je vangst,
nietBiecht 't me maar open
hartig."
En dadelijk viel de visscher door
de mand, kwam er voor uit, dat het
hem dag in dag uit met
liep.
,'k Zal je beipeu I" troostte is 1 zetten.
Duivel„je hebt me geroepen, nu
zal ik je ook toonen, dat ik beter ben
dan m'n reputatie."
Hij stelde den armen visscher voor,
dat zij een overeenkomst zouden aan
gaan: in de eerste tien jaar zou de
visscher elk net, dat hij uitwierp
boorde-vol met visch ophalen.
„Eu wat moet ik in ruil daar
voor geven?" vroeg do visscher, die
genoeg van den Duivel had gehoord
om te weten, dat die niets voor niet3
deed. De Duivel trok een satansch
gezicht, zooals slechts de Duivel trek
ken kan:
„Ik vraag, na afloop van die
tien jaar, op deze zelfde plaats, niets
anders dan je ziel".
En de Satan lachte op dit oogen
blik met zoo'n onschuldig, engelachtig
lachje, hij speelde zoo achteloos mee
zijn bokspoot over boord, dat de vis
scher net een heel billijken prijs vond.
Over tien jaar IWat 'n tijd
en wat was bovendien een menschen-
ziel waard!
Meteen verdween de Duivel, en toen
de visscher ook tegelijk zijn netten
ophaalde, kon hy de vangst bijna niet
binnen boord sleepen, zoo vol zat
bet met visch.
Tan dien dag af bracht hij dagelijks
rijkste vangsten thuis. Het ging
hem voor den wind; hij werd de
rykste visscher van Huisduinen, en
z|jn kleine schuit moest hy verwis-
den voor een grootere.
Dit ging aldus, jaar op jaar, dat
het 'n lieve lust was.
Maar toen de jaren van het con
tract begonnen op te schieten, zat de
vi«3cher toch wel eens te tobben
wat het aanstonds moest worden, als
de tien jaar, die de Duivel hem be
loofd had, om zouden zijn, en de
S3tan weer in het Marsdiep zou ver
schijnen op de afgesproken plaats/
om de verkochte ziel van den visscher
op te elschen. En onze visscher begon
hoe langer hoe meer te tobben bij het
naderen van den vervloekten dag.
't Maakte hem ziek en ellendig; zelfs
de ryksfri vangaten konden zijn angst
niet meer verdrijven.
Toen sprak hij er op zekeren dag
met den pastoor over. Dat was een
vroom man; bovendien was hij ook
een schrander man. Hij lachte fijn
tjes, maar natuurlijk met een heel
ander soort lach dan indertijd de
Duivel gelachen had; en hli sprak:
„Ziehier, neem dit beeldje van
onzen Heiland; wanneer je het don
Satan voor houdt, zal hy zijn rechton
op je ziel prlis geven".
Op den fatalen dag zeilde de vis
scher in zijn groote mooie boot het
Marsdiep uit, naar de plek, waar hy,
tien jaar geleden, zijn eerste ont
moeting met den Duivel had gehad.
Nauwelijks had hy zijn netten uitge
worpen, of daar zat de Duivel al op
de plecht van zijn schuit.
„Hier ben ik weer," sprak hy
met z'n duivelsch lachje, „ik heb mo
aan mijn afspraak gehouden en je
dagelyks volle netten bezorgd. Waar
is nu je ziel?"
„Hier zit mijn ziel in," ant
woordde de visscher.
Eo hij hield den Satan het Heilands
beeldje voor.
Toen gebeurde het, zooals de pastoor
van Huisduinen gezegd had.
De Duivel proeste en nieste, alsof
hij door tien verkoudheden tegelijk
werd bezetenen bij grijnsde mot
z'n leelykste snuit, en met zyn boks
poot stampte hlj.woedeudopbetdek.
Maar uithouden kon hy het toch niet
op de.schuit; eu met één sprofig was
hy in zee verdwenen.
Eeu vies luchtje van brandend pek
en smeulenden zwavel drong den
visscher in z'n neus, maar veel tijd
besteedde deze niet, om een onder
zoek in te stellen naar dit helscho
atanbje. Hy had reeds het roer om
gegooid, eD stevende met volle zeilen
op den wal aan.
Achter hem, op de plek, waar hjj
tot tweemaal toe een ontmoetiDg met
den Duivel zelf had gehad, bleef het
zeewater echter woedend kolken en
borrelen. Maar de visscher was wel
zoo verstandig, niet achter zich te
kijken. Hy keek in het geh6el niet
meer om. Zoodra hy den voet aan
het strand zette, maakte hy, dat hy
het land in kwam.
En aan de kust of op zee vertoonde
hij zich nooit weer na dien dag, om
dat hij zyn verdere leven ging boeren
van zyn in de afgeloopen tien jaar
verdiende geld.
De plek van samenkomst tusschen
den Duivel en den visscher bleef
voortaan echter steeds even roerig.
Buiten Huisduinen, ver uit de kust,
naar het noorden heen, wanneer men
op het uiterste puntje van Noord-
Holland staat, is echter die duivelscbe
plek nog altyd te zien.
En als het zee-YOlk er heen wyst.'
spreekt men van den Razenden Bol,
omdat een vroom zeeman den naam
van den Duivel liever niet uitspreekt
want je kunt nooit weten, of de Satan
t na al die lange, lange jaren nog niet
vangst altyd op een duivelachen streek loert,
om het den visscherman betaald te
