HELDERSCHE COURANT
No. 4533
DONDERDAG 21 OCTOBER 1916
43e JAARGANG
Op pagina 4 van dit blad is
opgenomen
1. De Week.
2. De Oorlog.
3. Feuilleton, enz.
Onze Gemeente-
Begrooting 1916.
II.
De gemeentebedrijven zijn gewor
den, de kurk waarop de gemeente-
finantiön drijven.
Dit is begrijpelijk. Zij, die tot de
monopoliseering van dergelijke voor
de gemeenschap belangrijke instel-
lingen overgingen, deden dat, omdat
zij daarmede de gemeente onafhan
kelijk van particuliere ondernemers
wilden maken, tevens, om een betere
voorziening, meer gericht op de
eischen van het algemeen, te ver
krijgen.
Overigens bleven de bedrijven voor
hen gewone zaken, beheerd door de
gemeente op de wijze, zooals een
particulier dat zou doen.
Voor hen heeft het dan ook niets
zonderlings, dat de bedrijven na af
schrijving en rentebetaling de winst
in de gemeentekas storten.
Er is echter een andere meening
mogelijk, en wel deze, dat de ge
meente alle bedrijven, bij wier goede
functioneering alle gemeentenaren
gelijkelp belang hebben, tot zich
neemt alleen en uitsluitend, om die
gemeentenaren goed te bedienen,
d.w.z. #voor zoo weinig mogelijk geld,
goede waar te leveren. Tevens om
de in die bedrijven werkzame per
sonen behoorlijke arbeidsvoorwaarden
te bezorgen.
Voor de sociaal-democraten geldt
b.v. in hoofdzaak deze eisch, aan ge
meentebedrijven te stellen. Voor hen
zijn Stkats- en gemeentebedrijven
voorts de steunpunten, waarop zij in
de toekomst voort zullen bouwen
aan de maatschappij, zooals zij die
zien ontwikkelen.
Dit wil niet zeggen, dat zij geen
eischen stellen van goed zakenbeheer,.
integendeel, zij meenen, dat het be
drijf allereerst zelf rente en aflossing
moet opbrengen van de leeningen die
de gemeente er voor heeft moeten,
sluiten. Daarnaast, dat flink wordt1
afgesbhreven en een even flinke re
serve wordt gevormd.
Van de op deze wijze reeds sterk
ingekrompen winst moet verder ge
zorgd worden, dat de tarieven zoo laag
mogelijk worden, de arbeidsverhou
dingen van het personeel zoo goed,
dat zij particulieren altijd ten voor
beeld zijn en verder, dat uitbreidingen
plaats vinden,- om in de behoeften te
noorzien, zelfs dan, als daarvan geen
directe winst is te wachten. Dat er
aan dit laatste dikwijls iets hapert,
weet ieder. Als er in afgelegen wijken
geen voldoende aansluitingen te
wachten zijn, rekent men een buis
leiding daar naar toe als weggegooid
geld en de bewoners blijven daar
dan zonder gas en water zitten.
Of er ook tegen een matige uit-
keering in de Gemeentekas bezwaar
is? Een bedrag, dat men zou kunnen
beschouwen als een vergoeding voor
risico?
Wij meenen,dat daartegen niet
veel atrijd gevoerd zou wordenmaar
dit bedrag zou zoo klein zijn, dat
het voor de voorstanders van winst-
uitkeering van geen belang is.
Intusschen alle gemeenten hebben,
wijl de overname der bedrijven, en
vooral hunne ontwikkeling, viel binnen
het tijdperk, waarop meer en meer
de z.g.n. fmancieele nood ontstond,
van die bedrijven gebruikt gemaakt,
om de winsten te besteden tot staving
van hunne gemeentekas, m. a. w. de
gelden, opgebracht voor de levering
van doodgewone levensbehoeften, ge
bruikt, om er de steeds stijgende
gemeente-uitgaven mee te bestrijden.
En dit is tot zulk een waanzinnige
hoogte gekomen, dat men zelfs ver
zuimde reserven te vormen, ja zelfs
door veel te kleine afschrijvingen die
winsten buitensporig hoog opvoerde,
om rnaar te ontkomen aan verhooging
der directe belasting.
Dat is hier geschied, dat is overal
geschied.
Aanhoudend is er door den accoun
tant op gewezen, dat hier aan de
gasfabriek veel te kort wordt afge
schreven, tot nu toe zonder resultaat.
Sinds eenige jaren pas reserveert
men hiermaar tot zulk een betrek
kelijk klein bedrag, dat het niets
beteekent (f 2000 per jaar).
Tot welke resultaten een dergelijke
gemeente-politiek heeft geleid bewijst
ons het volgende staatje.
De uitkeering vande gasfabriek
na aflossing en rente bedroeg te
Dordrecht 39% v. d. hoofdei, omslag.
Arnhem 27
Delft 76
Amsterdam 26
Groningen 24
Enschedé 34
Alkmaar 40
Helder 60
De voorstanders van deze politiek
(waarbij er heel veel zijn, die in elk
geval wel flink willen afschrijven en.
reserveóren) vinden deze hooge uit-
keeringen niets erg en aanvaarden
o.a. onze beweringen, dat zij werken
als een zeer onbillijke verbruiksbe
lasting absoluut niet.
Wij zeggen echter dit. Zeker, als
een particulier het gasbedrijf exploi
teerde, betaalde de gemeentenaren
óók en zeker hoogere tarieven dan
thans. En dan kwam de opbrengst
in een particuliere zak.
Maai- ditzelfde voorbeeld toont
tevens aan, dat in dat geval zeker
de belasting veel hooger zou moeten
zijn.
Wij erkennen dus, dat overname
van de bedrijven, ook, als die hun
winst in de gemeentekas storten,
voordeel geeft aan allen Zeer zeker I
Maar, en dit is de heele kwestie,
waar het om draait, het brengt grooter
voorebiel, naarmate hel inkomen stijgt,
want de belastingverlaging of liever
voorkoming van verhooging werkt
voordeeliger naarmate men grooter
inkomen heeft-, om aan te slaan.
En dit is de onbillijkheid.
De overname van de bedrijven dooi
de gemeente wijzigt in eens het
karakter dier bedrijven.
Alle gemeentenaren hebben gelij
kelijk recht op de voordeelen en dat
kan alleen door! de tarieven zóó te
maken, dat zij geen winst overlaten
dan om te verbeteren, af te schrijven
en te reserveeren.
En dat inderdaad bij hooge tarieven
de voordeelen aan den kant der hooge
inkomens liggen, bewijst het volgende
voorbeeld, aangehaald in de toelichting
op het adres aan den Raad van de
afd. Helder der S.D.A.P., dd. 22 Aug.
1910:
Een winkelier van f1200.— belast
baar inkomen, was aangeslagen in
de Inkomstenbelasting in 1.909 voor
f 38.96.
Deze winkelier gebruikte 1500 M8.
gas per jaar.
Stel nu, dat de gasprjjs, hetgeen
toen werd verzocht, 1 ct. per M8.
werd verlaagd, dan zou deze winke
lier f15.— per jaar uitsparen.
De mindere winst aan de gemeente
kas zou in dat geval van de in
komstenbelasting hebben bedragen,
een bedrag, waarmede die belasting
dus zou zijn verhoogd.
In het geval van oüzen winkelier
zou deze dus meer hebben betaald
f9.74, terwijl hij f15.— uitspaarde,
ergo hij had ruim f5.— voordeel.
Winkeliers van kleiner inkomens
zouden allicht nog meer besparing
hebben gehad, terwijl alle kleine in
komens op dezelfde wijze verlicht
zouden zijn geworden.
Groote winkeliers met nog grooter
inkomen zouden door hun veel grooter
gasverbruik zeker geen nadeel van
de regeling hebben ondervonden, het
verschil zou dus zijn opgebracht door
hen, die met behoorlijk inkomen
weinig gas gebruikten.
Een particulier met. f1200.— in
komen zou b.v. in ons geval ook
f 9.74 hebbten moeten betalen, doch
slechts f6.— f7.— aan gas hebben
uitgèspaard.
De verdeeling der gemeentelasten
wordt dus billijker naarmate de
tarieven der bedrijven worden ver
laagd, terwijl hooge bedrljfsuitkee-
ringen de lasten der gemeente op
de schouders der kleine burgers en
arbeiders leggen.
Tot nu toe zijn, dit zal nu ieder
inzien, de gemeentelasten, ook in
onze gemeente, zeer onbillijk verdeeld
Nu kwam de oorlog eu daarmede
o. m. de duurdere kolenprijzen.
In het stelsel, waaronder -onze be
drijven worden beheerd, paste nu
volkomen de verhooging der tarieven,
en w\j hebben ons dan ook absoluut
niet verwonderd dat B. en W. daar
onlangs meê kwamen.
Het „bedrijf" moet „winst" maken
worden de „bedrijfskosten" dus hooger,
dan moeten de „tarieven" ook vanzelf
hooger worden.
Wij zeggen, afgescheiden van de
vraag, hieronder te behandelen, of'
de verhooging der kolenprijzen in
dezen tijd heelemaal nie.t buiten
beschouwing moet blijven, dat de
gemeente, dat is de gezamenlijke
gemeentenaren, de productiekosten
voor een bepaald verbruiksartikel, dat
z(j zich gezamenlijk aanschaffen, ziet
stijgen, maar dat artikel'nog is te
verkrijgen voor den prijs tot nu toe
betaald, dat wil zeggen, dat er nog
van voldaan kan worden, bedrijfs
kosten, rente en aflossing etc.
Het artikel stijgt dus nog niet bo
ven de gezamenlijke productiekosten,
derhalve betaalt men dezelfde prijs.
Dit is voor ons de beteekenis van
de verwerping door den Raad van
het voorstel van B. en ,W. om de
gasprljs te verhoogen.
(Wordt vervolgd).
DE OORLOG.
De officieele legerberichten van
18 en 19 October.
Van het W e s t e 1 Ij k front.
De berichten van Fransche zijde
maken slechts melding van het ver
hinderen van aanvallen welke de
Duitschers wilden ondernemen, en
van artillerie-gevechten. Het Duitsche
legerbericht van den 19en geeft alleen
aan dat de toestand onveranderd is.
Van het O o s L e 1 ij k front.
Het Russische legerbericht van den
18en deelt mede dat de Duitschers
welke ten N. van Mittau over de Aa
getrokken waren, weer naar den an
deren oever teruggeworpen werden.
Aan de Times wordt evenwel uit St.
Petersburg gemeld, dat men daar de
toestand bij Riga als zeer ernstig be
schouwt. De Duitschers trachten hier
van het Z.-O. uit de stad te omsinge
len. De voorloopige operaties hebben
ertoe geleid dat de Russen eenigszins
naar het N. werden teruggedrongen.
Volgens militaire deskundigen zouden
deze gevechten kunnen leiden tot be
langrijken strijd op het geheele front
aan den midden en beneden Duna.
Bij Dunaburg schieten de Duitschers
niet meer op. Wel trachten zij de
Russische stellingen bü Posjilina te
nemen, doch al de aanvallen wer
den afgeslagen. Daarentegen werden
de Duitschers ten Z. van Dunaburg
uit de stellingen op den Z. oever van
het Driswiatimeer met groote ver
liezen verdreven. Ook aan den boven
Njemen werd een dorp door de
Russen heroverd.
Ten Z. van den Pripet was het
voordeel weder aan de zijde der
Russen. Ten N. van Rafalowka (aan
de Styr) werden bij de bezetting van
een dorp 30 officieren en meor dan
500 soldaten gevangen genomen. Ten
W. van Rafalowka drong de cavalerie
verder door.
In totaal namen d« Russen 30 offl-
eieren en 1000 man gevangen. Ten
Z. van Tsartorisk, eveneens aan de
Styr, werd Nowo Selkï door de Russen
genomen. Een daarbij gelegen brug-
gehoofd werd vermeesterd. Na het
afslaan van een tegenaanval werden
800 man gevangen genomen. Het
succes werd ^oor de Russen voort
gezet. Verder stroomopwaarts van
Nowo-Selki drongen zij het dorp
Koelikowitsji binnen. Hier namen zij
weder 1000 man gevangen. Verschei
den bommenwerpers en machinege
weren werden veroverd.
In het Duitsche legerbericht van
den 19en wordt gemeld, dat de Rus
sische stellingen ten W. van Mittau
genomen werden en de Duitschers
oprukten tot Borkowitz (aan den
linkeroever van de Duna, halverwege
Friedrichstadt-Riga. 1 officier en
240 man werden gevangengenomen.
De Russen deden een aanval ten
N.W. van IJacobstadfc, doch werden
teruggeslagen.
Verder wordt meegedeeld ;dat de
ge vechten-aan de Styr een gunstig
verloop voor de Duitschers nemen.
Het Oostenrijksche communiqué
maakt eveneens melding Van
vechten aan do Styr en verder bij
de Goryn. Ten N.W. van Derazno
(aan de Goryn) liepen de Russen
driemaal storm op de Oostenrijksche
stellingen. Zij werden evenwel terug
geslagen "en verloren 3 officieren en
500 man aan gevangenen. De Russen
die aan de Styr over Koeilikowitsji
opmarcheerden werden eveneens
teruggeworpen op den O. oever van
de Styr. Erkend wordt dat in de
streek van Tsartorisk de Russen
vasten voet wisten te krijgen op den
W. oever van de Styr. De aanvallen
der Russen bij Rafalowka werden alle
Ingezonden Mededeeling.
HERMAN NYPELS - HELDER.
Hearen Regenjassen, In gummi an
waterproof.
Van af f 17.00.
Nieuwste kleuren en modellen.
Overigens op het front geen veran
dering.
Van het Z u i d e 1 Ij k front meldt
alleen een Italiaansch bericht, dat
over het geheele front een grooter
bedrijvigheid wordt waargenomen en
dat de Italianen hunne stellingen op
het Karst-plateau hebben uitgebreid.
Van het Servische gevechts
terrein.
Uit de verschillende berichten van
Duitsche en Oostenrijksche zijde valt
op te maken, dat er van grooten voort-
g geen sprake is. Voet voor voet
komt men slechts vooruit. Z.W. van
Belgrado, aan de Servische grens bij
Obrenovatch is van vooruitgang nog
geen sprake. Verder naar het O. is
dit eveneens het geval. Naar het
schijnt zal de strook ten Z. van de
Donau Voor de Centralen de grootste
moeilijkheden opleveren. De Serviërs!
vechten met grooten moed, en het
feit dat slechts weinig gevangenen
worden gemaakt schijnt erop te wij
zen dat de verdedigers zich liever
doodvechten dan zich overgeven. Bo
vendien schijnen de Serviërs den tijd
van stilstand gebruikt te hebben om
verschillende sterke verdedigingslinies
in te richten.
Het Duitsche bericht van den 19an
meldt dat Obrenovatch door de Duit
schers genomen, is.
Ten Z. yan Belgrado werden de
hoogten ten O, van. Wranits bereikt.
(Deze liggen slechts enkele K.M.
ten Z. van de tot 'nog toe door de
Duitschers .ingenomen stellingen).
Het hoogland Bodzevats (Z.O. van
Pozarevac) is aan de Serviërs ont
rukt.
Omtrent de operaties der Bulgaren
wordt medegedeeld, dat deze verder
vooruitgingen tegen Zajecar en Knja-
zenac. Andere afdeelingen der Bul
garen namen Wranja aan den spoor
weg Saloniki'-Nisj en zijn verder
Zuidelijk reeds over de linie Egri
Palanka Iatjip aangekomen.
Vólgens het Oostenrijksche com
muniqué van don 19en is Matswa
(het land in den Noordwesthoek van
Servië) thans gehéel in Oostenrljkgch
bezit.
In de gevechten om de Awala-
stelling werden van de Serviërs offi
cieren en 2U00 man gevangen ge
nomen.
Een bericht uit Londen maakt even
eens melding van het bericht, dat bij
Wranje de spoorweg door de Bulgaren
zou zijn afgesneden. In een bericht
van den 18en wérd de vooruitgang
der verbondenen en der Bulgaren
reeds aangegeven. Bij Vlassina zou
den de Bulgaren teruggeslagen zijn.
Over het geheele front worden zij
evenwel door de Serviërs tegenge
houden. Het opblazen van de spoor
brug bij Vranja moet door een Bul-
gaarsche patrouille geschied zijn.
Een Fransch bericht maakt daaren
tegen melding van het feit, dat de
verbinding Nisj—Saloniki nog intact
is. De eerste trein met gewonde
Franschen die dus meevechten
tegen de Bulgaren was te Saloniki
aangekomen. Dir bericht is van den
I9en. In dit bericht wordt eveneens
bevestigd, dat Stroemitza door de
Fransch - Servische troepen is bezet,
Verder zouden de Bulgaren Petrits
en Melnik ontruimd hebben.
Van de zijde der bondgönooten
wordt er echter op gezinspeeld, dat
de Serviërs misschien op sterkere
stellingen terug zullen trekken om de
aankomst van versterkingen af te
wachten.
De Balkan.
De hulp van de Entente.
Een Duitsch bericht van den 19en
deelt ons mede, dat de samentrekking
der troepen in Saloniki, zonder dat
zij naar Servië vertrekken, in Grie
kenland groote ontstemming verwekt.
Daarentegen wordt van Engelsche
zijde gemeld dat de troepen de Ser
viërs die bij Gevgeli doof 40.000
Bulgaren werden aangevallen reeds
ondersteunden en hielpen de Bulgaren
terug te drijven. Verder komen nog
steeds groote transporten-troepen en
oorlogsmateriaal te Saloniki aan.
Intusschen zijn de berichten over
ae hulp van de Entente en de ge
vechten tegen de Bulgaren niet erg
duidelijk. Het eeno bericht bevat
soms de tegenspraak van het voor
gaande. Over de landing der troepen
heerscht dezelfde onzekerheid.
Verschillende berichten, o.a. van
de bezetting van Strumitza en de
ontruiming van Petrits en Melnik
z|jn nog niet bevestigd. Bevat dit
bericht waarheid dan zou dit betee-
kenen dat de Bulgaren vanaf Grlekscii
gebied door de hulptroepen zouden
zijn aangevallen.
Voorloopig dient men aan de be
richten van den Balkan voor zoover
het de gevechten tegen Bulgaren en
de landing te Saloniki betreft niet
te veel vertrouwen toe te kennen,
en doet men het beste nadere en
meer positieve berichten t'e wachten.
Omtrent bet onttrokken van troepen
aan het front op Gallipoli wordt ge
meld dat dit bericht onwaar is en
dat integendeel de troepen op Galli
poli steeds versterkt worden.
Wat Italië zal doen is nog niet
zeker. In het Engelsche lagerhuis
wordt medegedeeld dat, de onderhan
delingen gaande zijn om de deel
neming van Italië aan de Balkan
expeditie te verkrijgen.
De bespreking van de eve^tueele
deelueming schijnt in Italië, evenals
in Frankrijk en Engeland reeds tot
oneenigheid in het ministerie geleid
te hebben. Tenminste er is een bericht
dat meldt dat Sonino „ziek" is. Het
Fransche blad „le Journal" meldt
daarbij reeds „Ministerieele crisis in
Italië waarschijnlijk".
Volgens de Köln. Zeitung is de
deelname van Italië reeds een uit
gemaakte zaak. Men zal beginnen
met een maritieme actie in de
Egeïsche zee.
De berichten zijn hierover overigens
ook niet erg duidelijk. Positief wordt
er eigenlijk niets medegedeeld. In
tusschen, het begin is er. De oorlog
aan Bulgarije is door Italië verklaard.
De houding van Grieken
land.
De gezanten van Engeland en Rus
land hebben aan den Grlekschen
minister-president medegedeeld dat
de opvatting van het Servisch Griek-
sche verdrag niet overeenstemt met
i opvatting van hunne regooringen.
Uit Boekarest meldt nog een be
richt dat Griekenland officieel aan
de Roemeensche regeering heeft laten
weten dat Griekenland neutraal zal
blijven.
De Grieksche generale staf is intus
schen naar Saloniki vertrokken en
men verwacht dat de koning spoedig
zal volgen.
Treinramp In Frankrijk.
St. Etienne, 18 October. Een trein
met herstellende gewonde soldaten
is bij den tunnel van St. Privat ont
spoord door het breken van een
koppelstang. ZeventieSi dooden en tal
van gekwetBten zijn reeds uit de over
blijfselen te voorschijn gehaald.
De dienstplicht-kwestie In
Engeland.
In Engeland voelt men nog steeds
niet heel veel voor de dienstplicht.
Naar men vermoedt zal men spoedig
trachten een beslissing inzake dit
vraagstuk uit te lokken. Dat hierbij
groote belangen op het spel komen
te staan is te begrijpen. Verschillende
ministers welke zich met het stelsel
van dienstplicht niet konden vereeni
gen, zouden moeten aftreden. Volgens
de „Daily Chronicle" zijn er dan be
langrijke gebeurtenissen te ver
wachten.
Intusschen is min. Redmond afge
treden, Naar men mededeeld in
verband met oneenigheid inzake4 de
Balkan-expeditie, Volgens hem zou
spoedig een algemeeue verkiezing
voor de deur staan, en was deze
verkiezing in politieke kringen reed»
een algemeen onderwerp van gesprek.
De oorlog ter 200.
Door Duitsche onderzeeërs eu door
mijnen gingen herhaaldelijk Engelsche
trawlers verloren. Thans wordt weer
een schip als vermist opgegeven. De
Engelschen echter vermeesteren de
Duitsche trawlers. Volgens een be
richt uit Londen hebbeQ de Engelschen
in de laatste twee weken 26 Duitsche
trawlers opgebracht.
De Duitsche marine verloor in de
Oostzee een torpedoboot, welke door
een veerboot werd overvaren.
BINNENLAND.
Kamerverkiezing district IX
te Amsterdam.
Donderdag zijn officieel candidaat
gesteld voor de verkiezing voor de
Tweede Kamer in district IX (vaca
ture-Vliegen), do heeren J. van den
Tempel (S. D. A. P.), W. de Vlugt
(anti-rev'. en D. Wijnkoop (S. D. P.)
Werklieden In munitiebedrljvan.
Naar wij van sociaal-democratische
zijde .vernomen zou het Kamerlid, de
heer Spiekman, Dinsdagmiddag met
twee leden van het hoofdbestuur van
den Nederlandschen Metaalbewerkers-
bond een onderhoud hebben met den
Minister van Oorlog, naar aanleiding
van de regeeringsmaatregelen be
treffende het verlaten van het land
door werklieden In de munutie- en
andere bedrijven. (Hbld.)
Logger op een mijn geloopen.
Omtrent het ongeluk in de Noordzee,
aan den Oostkant van de Lemmers
overkomen aan den Scheveningschen
logger „Sch. 181", waarbij drie der
opvarenden het leven hebben verloren,
meldt men nader aan de „N. R. Ct."
De negen geredde leden der be
manning zijn Dinsdagnamiddag uit
Vlaardingen, waar zij door de „Sch.
140" waren aangebracht, te Seheve-
ningen aangekomen.
Het ongeluk heeft Zaterdagavond
halfacht plaats gehad. Door de deining
is de logger met, het achterschip
waarschijnlijk op een los drijvende
mijn geraakt. Het achterschip roet
mast .en boot werd dadelijk wegge
slagen. Visschers, die met hun schepen
op vrij grooten aftitand waren, ver
klaren een hevigeu knal te hebben
gehoord. De opvarenden van de
„Sch. 181", hadden geen knal waar
genomen, hetgeen waarschijnlijk is
toe te schrijven aan een tijdelijke
verdooving tengevolge van den schok.
De bemanning verkeerde in een
hachelijken toestand, vooral daar hun
boot was weggeslagen. Kalm nam de
schipper echter zijn beschikkingen,
en ieder had in een ommezien van
tijd zijn zwemvest, met uitzondering
van een jongen, wiens vest niet te
vinden was. Het schip zonk binnen
10 minuten.
De geredden zeggen, dat er in do
nabijheid van hun schip een stoom-
logger was, die binnen tien minuten
- dus voordat bet schip gezonken was
nabij had kunnen zijn, doch dat
die stoomlogger niet te hutp is ge
komen.
De logger „Sch. 140", die zich op
eenigen afstand bevond, had dadelijk
gestakeld en en was met volle zeilen
op de „Sch. 181" afgekomen. Een
matroos van laatsgenoemden logger
was de „Sch. 141" tegemoet gezwom
men en had meegedeeld, dat de be
manning van den verongelukten
logger niet in het bezit was van een
boot. Dadelijk daarop heeft de „Sch.
140" een boot te water gelaten en
na veel moeite slaagde men er in, 9
van de 12 leden der bemanning van
de „Sch. 181" op te pikken. Een der
geredden was reeds in zinkenden
toestand; bewusteloos werd hij in de
boot gebracht, waar hij na eenigen
tijd bijkwam.
De autoriteiten stellen een onder
zoek naar het gebeurde in.
De Maarschalksstaf van admiraal de
Winter.
Bij de Dinsdag in Den Haag ge
houden veiling is de heer jbr. mr.
Victor de Stuera eigenaar geworden
van deD maarschalksstaf en de beide
miniaturen van wijleD admiraal de
Winter voor reep. f1300, f275 en
f 145.
Vaisohheld In geschrifte.
De rechtbank te Maastricht veroor
elde den gewezen postdirecteur te
Gulpen ter zake van valschheid in
geschrifte tot 1 jaar gevangenisstraf
met mindering van het voorarrest.
De eisch was drie jaar.
PLAATSELIJK NIEUWS.
Mevrouw Mann-Bouwmeester.
Zooals billetten reeds vermelden,
komt Dinsdag 26 dezer mevrouw
Mann-Bouwmeester hier met een
jubileum-voorstelling ter herdenking
van hare 30 jarige verbintenis aan de
Kon. Ver. „Het Nederlandsch Too-
neel".
Eigenlijk behoeft mevrouw Mann,
de groote zuster van onzen grooten
Louis, geene aanbevelingwie, die
haar zagen, ontroerden niet van haar
spel? Nog zeer onlangs hebben wij,
wat speciaal den Helder betreft, van
haar schitterend talent kunuen ge
nieten, toen zij in „Pro Domo" optrad
en ook in die kleine rol blonk z(j uit
op een wijze, die het stuk eigenlijk
niet verdiende.
Haar jubileumstuk, waarmede zij
de volgende week optreedt, is een
Italiaansche comedle in drie bedrijven,
getiteld in de Nederlandsche vertaling
„Cesarine". Hieromtrent zegt de
„N. Rott. Crt."
Er is niet licht een rol te vinden
voor deze levenswarme actrice, die
zij zoo prachtig gaaf en met zoo fijne
schakeering, met zoo echten humor
speelt als deze.
De hoofdfiguur Cesarine zelf, do
eenige trouwens uit het stuk, die ten
voeten uitgeteekend is, is toch wel,
dank zy het voortreffelijke spel van
mevrouw Mann, tot een levend we
zen voor ons geworden.
Zij, de maitressé van den rijken
afgevaardigde, wil, dat haar jonge
zusje niet den zelfden weg op gaat
als zij zelf, en als dit jODge kind
liefde blijkt te voelen voor den secre
taris van den afgevaardigde, voor
wien Cesarine zelf meer dan gene
genheid heeft, dan doet zij afstand
van hem om het geluk van haar zusje
te verzekeren....
„..Deze auteur weet door zijn
dialoog, voor dit niet zeer rijk om-
kleede gegeven 3 bedrijven lang onze
belangstelling vast te houden."
Over het spel van mevr. Mann zegt
de recensent
Dat dualisme, dat leven in rijke,
deftige omgeving met dien aard van
het meisje uit bet volk, dat innerlijk
zoo weinig veranderd is,' dat dualisme
heeft mevrouw Mann ons prachtig
doen zien. Haar hoogtepunt in haar
spel was wel haar gesprek,met Hans,
als zij gehoord heeft, dat Julia en hij
van elkaar houden.
Spontaan klapte toen het publiek
bö open doek, en het was ook mees
terlijk, haar spel, schijnbaar zoo
eenvoudig, omdat het zoo natuurlijk
was, met zoo half teruggedrongen
gevoel en humor, waar de bitterheid
even doorscheen. Dit was het hoog
tepunt, maar de geheele uitbeelding
van deze figuur door mevrouw Mann
was suggestief.
Ko Donokar's Sahlmmenspel,
Blijkens een in dit nummer van
ons blad voorkomende advertentie
komt K» Doncker a. s. Maandag met
zijn Schimmenspel te Helder. In
de aardige zaal van „Tivolï" zal hij
z|jn artistieke schimmen vertoonen,
zijn verzen voordragen die zoo aller
genoeglijkst van woord en keus, en
niet zelden verrassend zijn door hun
onverwachte en treffende moraal. De
toepasslyke muziek en de Schimmen-
vertooning vooral zullen den bezoekers
ongetwijfeld bekoren. Het oordeel van
de pers over Ko Doncker en zijn
schimmenspel is onverdeeld gunstig.
Het is eens iets anders dan het ge
wone wat een winterseizoen brengt
en daarom meenen wij onzen lezers te
kunnen aanbevelen om Maandagavond
den kunstenaar Doncker met zijn
schimmenspel te gaan zien en hooren.
Weinigen zulienonvoldaan huiswaarts
keeren.
Gemeenteraad.
De gemeenteraad komt bijeen Dins
dag 26 October. Alsdan komen o.a. de
volgende onderwerpen in behandeling
Voorstel tot het doen van eene
uitgaaf van pl.m. f165.- tot ver
betering van de leermiddelen van
School No. 1 te Koegras. Deze zijn,
blijkens de toelichting van B. en W.,
niet voldoende en verkeeren in een
staat, die noodzakelijk verbetering
behoeft. Bij het stijgend getal kinderen
is er gebrek aan schoolboeken ge
komen en het is niet mogelijk dit
in orde te brengen met het bedrag,
dat volgens den gewonen maatstaf
per jaar aan leermiddelen voor de
school mag besteed worden.
Concept-verordening op het beheer
en behandelen van de brandblusch-
middelen. Blijkens hot bepaalde in
art. 19 is aansluiting aan de telefoon
voor 8 perceeleD, bewoond door de
brandmeesters, noodig. De kosten
hiervoor bedragen jaarlijks f277.60
met entrée-geld van f55.—.
Advies van B. en W. op het adres
van de afd. Helder van de S.D.A.P.,
verzoekende maatregelen te nemen
met betrekking tot de woningwet.
In dat adres werd verzocht maat
regelen te nemen tot betere uitvoering
van de Woningwet in deze gemeente
en wel door gebruikmaking van de
in artikel 32c dier wet verleende
bevoegdheid. Volgens het aangehaald
wetsartikel kan de Gemeenteraad een
bedrag beschikbaarstellen tot aankoop
van gronden en tot aankoop, aanbouw
of verbouw van woningen in het
belang der volkshuisvesting voor
rekening der gemeente, ingeval dit
noodzakelijk is voor de riehtige uit
voering van de Woningwet.
Adressante tracht in de bij het
Ires gevoegde memorie van toe
lichting door verschillende becljfe
ringen aan te toonen, dat het nood
zakelijk is tot gemeentelijken woning
bouw over te gaan.
Naar de meenipg van B. en W. is
de tijd echter niet gunstig, om thans
eene beslissing te nemen, omtrent
dit belangrijke vraagstuk.
Door een abnormaal groot garnizoen
is de woningnood toch op normale
wijze gestegen en door plotselinge
uitbreiding van de werf is het nuttig
effect van de particuliere bouwveree-
nigingen grootendeels tenietgedaan,
terwijl het particulier initiatief, dooi
den druk van den oorlogstoestand,
vrijwel stilstaat.
Velen die in principe voorstanders
van gemeentelijk Initiatief zouden
zijn, zullen huiverig zijn onder deze
omstandigheden vóór te stemmen
men zou dan een onzuivere stemming
krijgen en B. en W. hebben daarom
de eer den Raad te adviseeren de
beslissiDg uit te stellen tot normale
toestanden zijn teruggekeerd.
Voorstel tot het vaststellen van het
bedrag van de zekerheid door den
nieuwen ontvanger te stellen.
Naar aanleiding van de ontslag
aanvrage van den heer A. J. deJongh
als ontvanger dezer gemeente, stellen
B. en W, voor dit bedrag voor den
nieuwen functionaris te bepalen op
f20.000.-..
Advies op het adres van W. J.
Braggaar om vergoeding van de door
hem gemaakte kosten inzake de aan
besteding van het werk voor de
Gemeente-Rpiniglng.
B. en W. adviseeren tot afwijzing
van dit verzoek op grond, dat aan
adressant in overweging is gegeven
door den Gemeente Bouwmeester, zich
terug te trekken en deze toch op
nader onderzoek is uitgegaan. Dit
onderzook kon natuurlijk alleen op
eigen risico geschieden.
Voorstel tot wijziging van de ver
ordeningen op de plaatselijke belas
ting naar het inkomen en op het
schoolgeld.
B. en W. zeggen in hun advies
o. a. het volgende
Do afdeeling Helder van de Sociaal-
Democratische Arbeiderspartij heeft
een adres ingediend waarin twee
verzoeken worden gedaan.
Ten eerste om het, in artikel 10
der Verordening op de heffing van
eene plaatselijke directe belasting naar
het inkomen in de gemeente Helder,
genoemd bedrag van f 400. te ver
vangen door dat van f500.
Bij het adres zijn, behalve een
memorie van toelichting, nog gevoegd
een tabel van berekening, bedoeld
bij artikel 12 der verordening, be
nevens een vergelijkende staat
daaruit blijkt, dat, terwijl bij de te
genwoordige rogeltng de klassen op
klimmen met f50." tot een inkomen
van f1200 tot beneden f1300 (f800
belastbaar) en verder met f100.—
bij het voorstel van de adressante
de klassen met f50.— naar omhoog
gaan tot een inkomen van f1400.—
tot beneden f1500.— (f900.-belast
baar) en daarna vervolgen met
f 100.-.
Met waardeering wijzen wij op den
arbeid door adressante verricht door
het berekenen van tabel «n staat.
Wat het voorstel zelf aangaat, ook
bij ons was reeds de wensclielijkheid
tot -verhooging van dön aftrek over
wogen de verhoogde en nog steeds
stijgende levensstandaard is daarvoor
een gegrond motief, doch wij zijn
daartoe nog niet gekomen, omdat wij
eerst wilden overwegen of de thans
in werking zijnde Rijks inkomsten
belasting het wenschelijk zou maken
de verordening te herzien.
Het adres heeft er ons toe geleid
u thans reeds een voorstel te doen
enkele veranderingen aan te brengen.
Daarvoor zijn eenige berekeningen
gemaakt.
Uit die berekeningen blijkt, dat de
uitkomst is als volgt: 1914 volgens de
tegenwoordige regeling f 100.623.30,
volgens het voorstel der S. D.A. P.
f 104,070 82, volgens vast percentage
f 101.928.50; 1915 volgens tegenwoor
dige regeling f 124.836.68, volgens
vast percentage f 122.201,10.
Naar aanleiding van het boven
staande meenen wij de heffing naar
een vast percentage te mogen aan
bevelen, waarbij dan nog komt, dat
de kohieren eerder gereed kunnen
zijn. Wordt hiertoe door U besloten,
dan zal artikel 11 van de Verorde
ning op de heffing van een Plaatse
lijke Directe Belasting haar het In
komen moeten lulden als volgt:
„De belastingschuldigen worden,
naar mate van hun belastbaar in
komen, geplaatst iD een der volgen
de klassen:
kl. 1 van 1' 50.- tot ben. f 10Q.-
kl. 2 f 100.- f 160.-
kl. 3 f 150.— f 200.—
kl. 4 f200.- f 250.-
kl. 5 f250.- f 800.-
kl. 6 f300.- f 860.-
kl. 7 f860.- f 400.-
kl. 8 f400.- f 460.-
kl. 9 f450.- f 500.-
kl.10 f500.- f 550.-
kl.11 f550.- f 600.-
kl.12 f600.- f 650.-
kl.18 f660.- f 700.-
kl.14 f700.- f 750.-
kl.16 f750.- f 800.-
kl. 16 f800.- f 900,-
kl.17 f900.- f 1000.-
„De verd»re klassen zijn telkens
„flOQ.— hooger dan da laatst, voor-
afgaand*. Tan «lke klasse wordt
,het lqagste cijfer als grondslag der
belasting beschouwd.
„Jaarlijks wordt door dsn Raad
,het percentage vastgesteld, dat ran
,het belastbaar inkomen zal worden
.geheven.
„Het percentago wordt geheven
,van:
le. „een belastbaar inkomon tot
,en met f800 voor de helft:
2e „een belastbaar inkomen van
.,f800 en hooger over f800 voor de
helft en over het meerdere tan volle".
Behalve artikel 2, wordt voor de
art. 4 en 10 eveneens eene verande
ring voorgMteld.
De begrooting dezer gemeente,
dienst 1916, zooala die door ons is
aangeboden, brengt de noodzakelijk
heid mede, dat wordt overgegaan tot
een hoogere heffiog van de Plaatse
lijke Directe Belasting naar het In
komen.
Afgescheiden van de vraag of de
begrooting voor den dienst 1916, zoo
als deze door U zal worden vastge
steld, eene hoogere heffing dan tot
het thans in de Verordening vastge
stelde bedrag van f125,000 noodza
kelijk maakt, ware het naar onze
meening toch gewenscht reeds nu
tot verhooging van dat bedrag In de
Verordening over te gaan.
Mitsdien stellen wij U voorartikol
1 der Verordening op de heffing van
eene plaatselijke directe belasting
naar het Inkomen in deze gemeente
te wijzigen in dier voege, dat;in
plaats van f'125.000 worde gelezen
f200.000.
Ten tweede richt de adressante tot
U bet verzoek:
„de f460.—bij de schoolgeldheffing
te vervangen door f550.
Hiermede wordt bedoeld, dat in do
Verordening op de heffing van school
geld tot de onvormogenden gerekend
zullen worden zij, die een belastbaar
inkomen hebben van f550.-.
Het bedoelde gedeelte van de Ver
ordening ls thans nog van den vol
genden inhoud:
„Zi), die een belastbaar inkomen
„hebben beneden f450.— per jaar,
„worden geacht te behooren tot de
„onvermogenden en zij die een be
lastbaar inkomen hebben van f450,—
„tot f800.- per jaar, totdeminver-
„mogenden."
Het komt ons voor, dat ook voor
dit verzoek van adressante motieven
zijn aan te voeren, die het wenschelijk
maken de genoemde verordening te
wijzigenbij de hoogere eischen, die
het gevolg zijn van de tegenwoordige
levensomstandigheden, worden de be
zwaren In meerdere mate gevoeld
door de hoofden van groote gezinnen
en, ofschoon wij het verzoek niet
geheel wenschen over te nemen,
meenen wij, dat ook in de aangegeven
richting iets kan worden gedaan. In
het verzoek wordt alleen aangegeven
een hoogere grens voor onvermogen
den; niet voor minvermogenden.
Wfl stellen U voor, het bevenaan-
haalde gedeelte der verordening te
lezen als volgt:
„Zij, die èen belastbaar inkomen
„hebben beneden l'500 per jaar, wor-
„den geacht te behooron tot de on-
vermogenden en zij, die een belast-
„baar inkomen hebben van f500.—
„tot f850.- per jaar, tot de min
vermogenden".
De financieel» uitkomst van dit
voorstel is, volgens de lijsten van de
leerlingen over 1915, dat aan school
geld minder ontvangen zal worden
f527.-
Naar het voorstel van adressant»
zou de de mindere opbrengst zijn
f1102.-
Wlj meenen ons voorstel, waarbij
ook de kring van do minvermogen
den eenigszins wordt uitgebreid, te
mogon aanbevelen en adviseeren U
daarom, de genoemde verordening
in den door ons aangegeven geest
te wijzigen.
