Laatste berichten.
-
112. 2 Hoofdnummers:
hold en De val van Troje.
Bioscoop Tavenü, Spoorgrachl. Hoofd-
nummer: Lord Lister door ean kind
ovorwonnen.
8 Febr. Toonoolvereeniging „D.O.V.". Llofdidlg-
heidR-uitvoering. CaBlno, 8 uur.
u Febr. Varictu- en lach-avond in Casino, 8 uur
U Febr. Uitvoering in de zaal van den boer Bij
voet to Julianadorp, 8 uur.
MARINE EN LEGER.
De officier van administratie der le kb J. Dilk
wordt 16 dezer gesteld ter beschikking eD is be-
atemd om op 23 dezer of 4 Haart a_s. per parti
culiere gelegenheid naar Oost-Indiö te vertrek
ken, terwijl h<J bij do Marlne-kazerno to A'dam
w ordt vervangon door den officier van admini
stratie dor lo kl. W. L. S. J. F. Cramer von Baum-
gavten van Hr. Me. Hertog Hendrik, aan boord
vun wolken bodem met don18don dezer wordt
Joplaatst de officier van adminlstratlo dor2e kl.'
C. N. Waltor, thans tor beschikking.
De-luit. ter zee der 2e kl. G. F. J. Roorda wordt
binnenkort uit OosMndla torugverwacht.
De officier van gezondhold le kb der marine
A. H. F. Craanen.en de lultunant ter zee lekl-
Utulair J.W. Bloem ziln wegens zlektoopnoi»
activiteit gesteld.
Bi) Kon. besluit van 31 Jan. is bij den marine-
stoomvaartdienst bevorderd tot off.-mach. 2e ki.
do off.-mach, 8o kl. H. L. E. van Geldor.
De état-major van het gouvernemontsstooin-
SChip .Deaob", dat 4 Maart naar Ned,-Indl8 zal
vertrekken, bestaat uitluit. ter zee le ki. A.
M. Kan. commandant: lultB. ter zee 2okl. J.G.
VoenenboB (le officier), A. G. Tromans en A.J.
Dulfferoff.-mach. 2e kl. W. G. Jansen, Itoofd
der machinekamer, en de mach. D.H.Pl|sel en
B. de Kuy.
STOOMVAARTBERICHTEN.
Stoomvaartmaatschappij „Nederland".
Boeroe, thuisr., pasa. 81 Jan Dover.
Kumbangan, thuisr., vertrok 81 Jan. v, Colombo.
Ooiebes arrlv. 2 Febr. van New-^ork te R'dam.
Rotterdamsche Lloyd.
Jacatra, thuisr., pass. 30 Jan. van Finisterre.
DJember, uttr., vertrok 31 Jan. van Suez.
Koninklijk* Hollandsche Lloyd.
/.uitland, thuisr., vertrok 81 Jan. van Vigo.
Krleia, thuisr., vertrok 81 Jan. van Pernambuco.
Drechterland, ultr., vertr. 2 dozer v.H, v. Holland.
Gelrla vertrok 2 Febr, v. A'dam n. Buenos-Ayres.
Haven te Nleuwedlep.
Idem van Har), naar Huil, Nederl.
„Min. Tak".
3 Febr. Idem van Lyth naar Harlingen, Eng.
s.s. „Amulet".
VISSCHERIJBERICHTEN.
Nleuwedlep, 1 Februari. Aangebracht door 1
korder: 2 mand kleine schol, per mand 16.—
Door garnalonvlsschers4 mand Bchnr, per
mand f4.-
Nleuwediep, 2 Februari. Aangobraoht door 20
korders60 stuks groote tong, per stuk 76 -*
100 stuks middelton,-
kleine teng, per stul
s groote tong, per stuk 76 ct.,
tong, per stuk 60 ct., 120stuks
stuk 20 ct., 1 stuks tarbot, per
stuk f6.—, 6 stuks kabeljouw, per
16 mand stortschol, per mand rlO.
80 mand kleine schol, per mand f6.— a f6.—,
20 mand schar, per mand fS.60 a f 4
Door garnalen viaschers: 2 mand kleine schol,
per mani f6,—, 8 mand schar, per mand fS.60.
MARKTBERICHTEN.
Broek op Langendljk, 2 Febr. 1916.
890 bloemkool, le Boort f 1.00-16.60, 2e soort
fO.O-f 0.—1200 roode kool f 1.60-18,80, 11000 gele
kool fL60-f 11.76, lwsgoi witte kool f 660 p. w
19» witte kool f 130-14.90, 00- zak gele kool
f-J), i f-0, 96 haal uion f4.70 a f6.-, - 1
wortelen fa— a f9.-.
Gebogen, 3 Februari 1916,
Paarden f —0.— 6 -
Veulens 0.—
Ossen 0.-
6 Stieren 185.— S
2 Geldekoelen (magere) 20a- S
107 Geldekoelen (vette) 200.— 4
3 Kalfkooiou 27a- 4
Vaarzen -0.- -
6 Pinken 70.-
Graskalveren 0.—
48 Nuchtere kalveren
- Schapen (i
(magere)
(vette)
O.—
640 Overhouden
- Lammeren
Bokken en Geiten
62 Biggen 14.- 20.-
60 Konijnen 0.60 1.60
100 Kippen L60 1.76
Kenden 0.- a—
Duiven a— 0.—
Ganzen 0.— 0.—
Zwanen 0.— 0.—
73 K.G. Boter L86 0.-
20 Kaas 030 0.70
2067 Ki poleren p. 100 atuka 6.- 830
Bendelsren p. 100 stuks 0.-
Bandel vette geldekooleu vlug-
Hoorn, 3 Februari 1916.
16 stapels fabrlekskaaa f74.—4 stapels boe
renkaas f72.-, 0 stapels febrieks commissie-
kaas «XX— 16 stapels boeren commissie kaas
f 78.—00 middelbare kaas f00.—Totaal 36
stapels, wegendo 8S32S K.G. Handel vlug.
Burgerlijks Stand van Helder,
van 1 en 2 Febr. 1916.
ONDERTROUWD: F. D. C. van
Egmond en K. Tops; A, Bruin en
A. Ran.
GETROUWD: J. Zander en M.
Blom.
BETALLEN: C. Damen-Stobbe,
7..; A. H. Schutte—Moorrees, z.N.,
W. J. Dekker-Conijn, d.T, van de
Werken—Cornelissen, d.A. Kriele
Grijpsma, z.V. Boekei—Meijer, z.
E. van Koeten van Diepen, d.
OVERLEDEN: P. de Boer-wed.
C. v. d. Berg', 73 jaar; W. Kuyper-
Bonselaar, 63 jaar.
Staatsloterij.
Trekking van Dinsdag 1 Februari.
5e klasBe. 10e lyst.
No. 11262 f 2000.
Nob. 744, 868, 4788, 6418 en 14546
elk f1000.
Nob. 9137 en 12820 elk f 400.
Noa. 79, 1078, 5954 en 6656 elk
f200.
Nos. 1871, 2623, 3272, 4711, 9994,
10950,12905,14824 en 15816 elk f 100.
Trekking van Woensdag 2 Febr.
5e klasse 11e lyst.
Noa. 12005 en 20424 elk f1000.
Nob. 3994 12171 12280 12878 en
14891 elk f400.
Noa. 4880 8739 14686 18227 en
20714 elk f 200.
Noe. 2105 5468 7599 8872 10010
10847 11259 14098 16727 15760 en
20681 elk f100.
DE OORLOG.
De algemeens toestand.
Het geval van de Appam, do Engelsche
mailboot, waarmee de Duitschers een
geslaagde kaapvaart hebben onder
nomen, en de indrukwekkende Zeppe
lin-tocht over een deel van Engeland
z(jn hoogst belangwekkende voor
vallen, maar hebben op1 den alge-
meenen toestand slechts geringen in
vloed.
Wel kan van invloed zijn het af
treden van Goremykin, den Russischen
minister-president; het bericht daar
van bereikt ons eenigazins als een
bliksemflits uit de donkere wolk, die
de- gebeurtenissen in Rusland pleegt
te omhullen.
Goremykin is, naar men zich zal
herinneren, de man van de verdaging
van de Doema. Dat verdagingsbesluit
moet hij zonder zijn ambtgenooten
hebben geraadpleegd, dus als dic
tator optredend, hebben genomen.
Vroeger was Goremykin in de Rus
sische politiek bekend geworden door
zijn optreden tegen Witte, wiens val
hij wist te bewerken.
De gevolgen van zijn aftreden zijn
nog niet te voorzien, omdat hei on
bekend is, welke de politieke oog
merken zijn van opvolger, Stuermer.
De veronderstelling ligt voor de
hand, dat de Doema nu eerlang zal
bijeenkomen. Voorts mag er op ge
wezen worden, dat men aanneemt,
dat een toeneming van den liberalen
invloed in Rusland geenszins de
kracht zal verminderen, waarmee de
oorlog zal worden voortgezet.
(N. Rott. Ct.)
Da eerste Duitsche krijgsgevan
genen In de Bilkancampagne.
Londen, 2 Febr. De .Daily Chrön."
verneemt uit Saloniki: Zondag zijn
voor het eerst in den Balkanveld
tocht Duitschers krijgsgevangenen
gemaakt. Een Engelsche vrachtboot
verliet juist de haven, toen een Duit
sche duikboot verscheen en op het
schip vuurde zonder ernstige schade
te veroorzaken. Het schip seinde
draadloos om hulp, terwijl een kleine
sloep met een officier en vijf man
de duikboot verliet, om het schip te
doorzoeken. Een Fransche torpedo
jager verscheen snel ten tooneeleen
de Duitschers hadden geen tijd meer
om naar de duikboot terug te keeren,
die onderdook en verdween. De vracht
boot keerde onder geleide van den
torpedojager naar Saloniki terug met
zes krijgsgevangenen aan boord.
ïfi Saloniki.
Londen, 2 Febr. De bladen verne
men uit Salonikit dat bij den Zeppe
lin-aanval 17 Grieken, o.w. twee sol
daten, gedood en 28 menschen ge
wond zijn.
Bij den Zeppelin-aanval is volstrekt
geen schade van militaire beteekenis
aangericht. De eerste bom maakte
een groot gat in de dokken en ver
brijzelde alle ruiten in de buurt. Do
volgende bom trof een pakhuis dat
suiker en olie bevatte. De brand die
ontstond, nam dadelijk een ernstige
afmeting aan. Een andere bom ver
nielde een klein huis naast een mos
kee en doodde twee vrouwen en een
man. De aanval duurde tien minuten.
Men gelooft dat de Zeppelin uit de
loods de Uuskuup kwam.
Da Russen In Perzië.
Berlijn, 2 Febr. De „Voss. Ztg."
verneemt van zijn correspondent aan
de Turksch Perzische grens, dat
in de onmiddelijke omgeving van
Saweh 14000 Perzen de Russische
troepen aanvielen en hen op de
vlucht joegende Perzen maakten
eenige kanonnon buit, benevens 850
geweren, 8 automobielen en zeer
veel verbandmiddelen.
Da „Appam".
Ovor de avontuurlijke reis van dit
schip komen zeer verschillende be
richten. Volgens Amerikaansche be
richten is het schip aangehouden
door een onderzeeër, volgens andere,
en dit zijn de meeste - en in ver
band met verdere mededeelingen ook
de meest waarschijnlijke - is het
sehip aangehouden door een kleinen
Duitschen kruiser, de „Möwe", een
Duitsch opmeciDgsvaartuig uit Kiel.
Volgens een bericht uit New-York
werd door een passagier medegedeeld,
dat in den vroegen ochtend van den
15en Januari een vreemd stoomschip
de „Appam" naderde, hetwelk twee
schoten loste. Door de „Appam" wer
den twee schoten gelost welke echter
geen uitwerkiDg hadden. Daarna
klom een afdeeling manschappen van
het Duitsche schip aan boord van
de „Appam", en de kapitein, ziende
dat verderen tegenstand nuttelooB
was, gaf zich over.
Daarop kwam de Duitsche luitenant
Berg met 22 man aan boord. Een
groot aantal gevangenen van het
Duitsche schip werden pp de „Appam"
overgebracht, waarna het Duitsche
vaartuig verdween. Dé „Appam" werd
daarna als hulpkruiser gebruikt, en
naar men mededeelt vermeesterde
zij op weg Daar New-York nog twee
schepen.
De correspondent van de „Times"
te New-York deelt d.d. 2 Febr. nog
mede:
Luitenant Berg is een klein, tenger
gebouwd man met een snorretje.
Vanmiddag deed hij glimlachend het
relaas van zijn reis. Zijn schip (welks
naam hij weigerde to noemen) was
vijf maanden lang hard in de weer
geweest. Wy waren zeide bij t-
slechts enkele mijlen van de haven,
maar durfden die niet binnengaan,
bleven in de buurt en wachtten op
de „Appam", Wij hadden de hoop
dat wij haar zouden te pakken krij
gen, al opgegeven on dachten dat zij
van ons gehoord had on naar een
andere haven gegaan was. Wij hebben
de passagiers zoo goed mogelijk be
handeld en hun alle mogelijke ge
makken verschaft.. Wij lieten dokters
voor de gewonden zorgen, die van
een ander schip af waren gehaald.
Wij waren van plan geweest naar
New-York te gaan, maar vernamen,
dat schepen van den vijand op die
hoogto kruisten en veranderden dus
onzen koers naar Norfolk. Wy hadden
verwacht Zondag hier te zijn, maar
moesten voorzichtig zijn en maakten
een omweg om de kaap van Virginië
te bereiken. Wij zagen geen Engelsche
kruisers, maar ontmoetten verschei
dene koopvaardijschepen, die wy had
den kunnon nemen. Maar daardoor
zou ouzo aankomst hier misschien in
gevaar gebracht zijn. Wij lieten ze
voorbijgaan.
Er zijn onder de passagiers van
de „Appam" vijf kinderen en 20
vrouwen. Allen maken het wel. Na
dat wij de „Appam" genomen had
den, kregen wij een ander schip in
t oog, maar dat was niet goed ge
noeg om het mee te nemen. Wij
boorden het dus in den grond. Slechts
vier van onze manschappen kregen
letsel, geen hunner echter ernstig.
In een telegram aan de „Times"
uit Norfolk wordt weer gezegd, dat
het Duitsche kaperschip de kruiser
„Möwe" was, die als vrachtzoeker
vermomd was en de „Appam" onder
Engelsche vlag naderde. Zij praaide
haar slachtoffer, haalde de Engelsche
vlag neer en vertoonde de Duitsche.
Tegelijkertijd werden de looze scheeps
wanden, die zij dröeg en die haar
het aanzien van een vrachtschip
gaven, neergelaten en liet zij een
volle wapeDing met kanonnen van
25 c.M. zien. Men zegt, dat de „Möwe"
uit Kiel kwam en door de linie van
de Engelsche vloot in de Noordzee
en den Atlantischen Oceaan heen
was geglipt.
Volgens een bericht uit Londen
had de „Möwe" in de Noordzee onder
Zweedsche vlag gekruist.
Toen het schip te Newport News
aankwam, waren 451 menschen aan
boord. Hierby waren 138 overleven
den van in den grond geboorde
schepen, 20 krijgsgevangen Duitsche
burgers uit Kameroen en een prljs-
bemauning van 22 man.
Door het Duitsche oorlogsschip dat
de „Appam" aanviel, werden nog 6
schepen met een gezamenlljken ton
neninhoud van 22884 ton, in don
grond geboord. Van een zevende
schip is de inhoud niet bekend.
Het is nu de vraag, wat de Ame
rikaansche regeering zal doen. Is het
schip een'prijs, of is het een Duitsch
oorlogsschip geworden? vraagt de
„Times". In het laatste geval zal het
schip geïnterneerd worden en zal het
tot het einde van den oorlog Duitsch
eigendom worden.
Men kan evenwel ook aannemen
dat het een Duitsche prijs is. In dit
geval zal het schip indien het niet
vertrekt, met de prysbemanning ge
ïnterneerd en de passagiers en be
manning vrijgelaten worden'. Het vol
kenrecht is op dit punt echter vrij
duister zoodat de mogelijkheid niet
is uitgesloten dat het schip als een
Duitsch oorlogsschip beschouwd zal
worden.
De aangehouden postpakketten.
Berlyn, 2 Febr. Volgens „Syjdsvenska
Dagbladet" bedraagt het aantal post-
paketten, door de Zweedsche regee
ring te Gotenburg aangehouden^ be
stemd voor of afkomstig uit Enge
land, thans 566,000.
Uit Duitschland.
Eep neutraal schrijver heeft het
in de „Times" over de toestanden
on stemmingen in Duitschland, zoo
ais hij die gedurende een recente
reis door dat land en in Oostenrijk-
Hongarije bad lee'ren kennen. Hij ver
zekert, op grond van zyn persoon
lijke ervaringen dat het Duitsche volk
lang niet meer zoo zeker is als voor
heen, dat het in het eind zal winnen.
Die twijfel begint in kracht te win
nen, niet enkel in Zuid Duitschland,
maar ook in Pruisen. Hij schrijft o.m.
„De oppervlakkige beschouwer zou
u zeggen, dat de café's, schouwbur
gen, bars en restaurants steeds over
vol zijn met luidruchtige menigten
die door de autoriteiten vrijwel wor
den opgewekt, zich te amuseeren
zooveel zij maar kunnen. Doch het
is een gevoel dat door een van mijn
Duitsche vrienden werd gekarakteri
seerd als „Die Fiucbt vor dem Al-
leinsein" het verlangen naar ge
zelschap. Voorspellen is altijd een
zeer onzeker iets. En ik zou het niet
wagen precies het aantal maanden
te noemen, dat het Duitsche volk
den uitputtenden last van de huidige
depressie nog zal kunnen dragen.
Maar een ding durf ik zonder aar
zeling verklarenhet Duitsche volk
zou veel heldhaftiger en minder men
scheiyk moeten zijn, wilde het den
steeds toenem enden druk nog een
jaar dragen."
Dezelfde briefschrijver, had zich
door een Duitscher laten voorlichten
over de verliezen van ,het Duitsche
leger. Hef is niet gemakkelijk meer
om uit de dagelijks gepubliceerde
verlieslijsten wijs te worden. Het
groote publiok in Duitschland is af
lang den tel kwfjt. Maar de Duitsche
zegsman van dezen neutralen corres
pondent had van die lysten speciale
studie gemaakt en gaf nu de volgende
totaalcijfers uit de offlcieele opgaven
berekend.
Tot en met 7 Januari 1915 waren
van de Duitsche troepen gesneuveld
629,823, gevangen genomen 717,858
en gewond 1,570,778; totaal 2,817,959.
Daaronder waren 2,309,803 Pruisen
of in 't Pruisisch leger dienenden;
de overigen waren Beieren, Saksers
en Wurtembergers. De generale staf
erkent, dat van de gewonden 60 pet.
weer onder de wapenen komen. Dit
maakt voor 16 maanden oorlog aan
definitieve verliezen 1,875,496, of
117,218 per maand.
De beteekenis van deze reusachtige
cijfers zyn echter nog niet tot het
besef van het groote publiek doorge
drongen. De Duitschers gelooven nog
in hun numerieke meerderheid
schrijft deze neutrale reiziger.
De Turksche troonopvolger
Joessoef Izzeddin. f
Konstantinopel, 2 Febr. De Turk
sche troonopvolger Joessoef Izzeddin
heeft zich, wegens ziekte, van kant
gemaakt bij sneed in zyn paleis
hedenmorgen zijn aderen door. Morgen
zal zijn stoffelijk overschot in het
graf van Sultan Mahmoed worden
brand. De brandweer en de Zouaven
waren spoedig ter plaatse, om hulp
te bieden, waarbij zij door zoeklich
ten werden gesteund.
Tien personen waren gedood, twin
tig gewond. Het zoeken naar slacht-
s duurt nog voort.
Prins Joessoef Izzeddin, geboren 9
October 1857, was defoudste zoon van
Sultan Abdoel-Azis, den oom van den
tegen woordigen Sultan. Ook Abdoel-
Azis, die in 1876 vervallen werd
verklaard van den troon, heeft zich,
naar de geschiedenis zogt, door het
openen van zijn aderen van het leven
beroofd.
Goremykin afgetreden.
St. Petersburg, 1 Febr. Goremykin
js op zyn verzoek wegens zijn ver
zwakte gezondheid ontheven van zyn
post van voorzitter van den minis
terraad en bevorderd tot werkelijk
staatsraad eerste klasso.
Sturmer, lid van den ryksraad, is
tot minister-president benoemd.
Spoorwegongeluk.
Parijs, 2 Febr. Een exprestrein,
die St. Denis passeerde, met een snel
heid van 60 mijlen per uur, ontspoorde.
De locomotief liep uit de rails, zeven
wagons werden verpletterd, de gas
tanks barstten, en daardoor ontstond
De toestand In den
Anna Paulowna Polder.
Woensdagavond 5 uur.
Nog steeds is men bazig bet gat
bij de van Ewljcksvaart te stoppen.
De schuit, die men in het gat wil
laten zinken is ongeveer voor "drie
vierden met zand gevuld, dat door
2 bakken wordt aangevoerd. Is dit
schip tot' op den bodem van het gat
gezonken, dan zal het overige gestopt
worden met zakken zand, die gereed
liggen. De werkzaamheden bij deze
doorbraak beheerschen den toestand
in den West-Polder, want gedurende
den tijd, dat men hier bezig is. kan
er te van Ewijcksluis niet gespuid
worden, opdat er bij het werk gpen
stroom ontstaat. Werd de sluis te van
Ewijcksluis namelijk opengezet, dan
zou het water uit den West-Polder
door het 'gat bij de van Ewycksvaart
geperst worden in de van Ewljcks
vaart, waardoor de werkzaamheden
bij deze doorbraak in hooge mate
belemmerd zouden worden. Het ge
volg hiervan is, dat gedurende de
laatste 2 'dagen het water in den
West Polder op dezelfde hdbgte blijft
staan.
Tusscbên Kromme Tocht en Zand-
vaart ligt het meeste land met
huizen en erven reeds weder droog.
Alleen laDgs de Kromme Tocht is
nog eene strook onder water. Met
een centrifugaalpomp is men bezig
het water af te voeren uit de Zand-
vaart, die aan beide zijden afgedamd
is. Deze Zand vaart wil men uitgraven
om met den verkregen grond den nood-
dljk langs deze vaart op te hoogeu
en te versterken. Het is de dijk, die
op onze kaart inet kruisjes is aange
geven.
Ook wordt met centrifugaalpompen
bet water verwijderd uit het deel,
dat nog niet is overstroomd. Hier
begint het water aanmerkelijk te
rijzen, door het water, dat onder den
spoordijk doordringt. Het wordt in
de Molen vaart afgevoerd, om het
daarna te loozen door het sluisje by
West-Einde.
De kistdam langs den spoordyk
vanaf Grasweg tot Oude Sluis is bijna
gereed. Aannemer de Groot werkt
hier met een flinke ploeg volk, die
blijkbaar goed opschieten.
Uit goede bron vernamen wij,
dat de aanbesteding van het werk,
noodig voor het dichtmaken van de
doorbraak aan den Zeedijk Vrijdag
a.s. zal plaats hebben. Een vijftal
van de grootste aannemers van
waterwerken uit ons laad heeft men
uitgenoodigd in te schrijven.
Drinkwater voor de van Ewljck-"
sluis en voor de huizen in den West-
Polder, die in het water hebben ge
staan, wordt van uit den Helder te
Van Ewijcksluis aangevoerd.
Met ongeduld wacht men in den
West-Polder óp 't oogenblik, dat de
doorbraak bij de van Ewycksvaart
dicht is. Vrijdag a.8. denkt men met
dit werk gereed te zijn. Dan zal met
de beide stoomgemalen het water
uit den West-Polder in de van Ewljcks
vaart gebracht worden, om het daar
na in zee te loozen.
PLAATSELIJK NIEUWS.
Bij Koninklijk besluit van 31 Jan.
is aan den heer G. E. Kloosterhuis,
vroeger directeur der herhalings
school alhier een pensioen verleend
van f 110.—.
De heeren H. Booy en J, G.
Donker alhier zijn te 's-Gravenhage
geslaagd voor het Macbinisten-exa-
A.
Het saldo der uitvoering op
20 Januari in „Casino", ten behoeve
der „Vereeniging tót bestrijding der
Tuberculose" alhier gegeven, bedraagt
f 204.41».
Gouvernementsstqomschlp „Dsneb".
Het gouvernementsstoomschip „De-
neb", dat heden alhier heeft proefge-
stoomd, heeft daarbij aan alle eischen
voldaan.
Het vaartuig, gebouwd op de werf
der Gebr. Goedkoop, loopt 12J mijl,
Voordrachten
over Naderlanriseh-IndlB.
Door het Ned. Onderw. Genootschap,
afdeeling Helder, is eene serie voor-
drachts-avonden georganiseerd, waar
op de heer W. J. Giel, gepeDS. kolonel
der artillerie N. I. L. lezingen zal
houden over land en volk van
Nederlaadsch-Indië. De militaire auto
riteiten maakten het mogelijk die
voordrachten met zeer geringe on
kosten te doen houden, door het
afstaan van de marine-cantine.
De eerste dezer voordrachten
„Nederlandsch-Indifi in Woord en
Beeld" werd gisterenavond voor een
grootendeels met onderwijs personeel
gevulde zaal gegeven.
De spr. had niet minder dan 60
lichtbeelden die den indruk moesten
geven van land en volk, ep die alle
zonder uitzondering zeer interessant
wareD. Zoo kregen we fraaie photo's
van de verschillende rassentypen
van den heidenscben inwoner van
Nieuw Guineaaf tot den fijn-beschaaf
den Javaan, wy maakten kennis met
de zeden en gewoonten van de
Archipel-bewoners, hun familie-leven,
hun industrie, spel en hartstocht, hun
verschillende talen, hun kunstleven
(tooneel, muziek en dans). By elk
plaatje wist de heer Giel op prettige
wijze allerlei interessante bijzonder
heden te vertellen. Hij vertelde van
de achterstelling van de Javaansche
vrouw en het pionierswerk, dat
Raden Ardjang Kartini met haar
onderwijs-methode heeft verricht.
Indiö is het land der uiterstenhet
vertegenwoordigt alle tijdperken van
beschaving, van het steenen tijdperk
tot de electrische periode. Men, kan
in Indië reizen op de allerprimitiefste
wijze, nl. op den rug van een inlander,
maar ook in dq moderne luxe auto.
Men vindt er de primitieve godsdienst
der heidenen, maar ook het beschaafde
Hindoeïsme en. Christendom. Men
vindt er d« over vorm vanmenschelijke
1
samenlevingde nomadenstammen,
maar ook het Europeesche groote
stadsleven. Men heeft de grootste
verscheidenheid in het familie samen
leven, van de polygamie het samen
leven van één man met meerdere
vrouwen zoowel als van éëne vrouw
met meerdere mannen tot het mono
game huwelyk.* Vegetariërs leven er
en menscheneters, kortom, alle tegen
stellingen worden in dit rijke land
gevonden.
Over de ryst-cultures vertelde ons
de heer Giel; het hoofd voedsel
voor den Javaan; hy liet onsphotos
zien van de weef-industrie, den land
bouw op Java, het tooneel, en de
dans. Vooral doordat wy Nederlandera
begrepen hebben, dat we niet moeten
trachten het volk te kerstenen, in
tegendeel, ons bestuur hebben aan
gepast aan de inlandsche toestanden,
is ons bestuur den Javaan tot zegen
geworden. Toen door den Japansch-
Russischen oorlog, waarin Japan over
Rusland zegevierde, in het oosten
een ontwaken ontstond, is door onze
regeering met tact getracht hieraan
tegemoet te komen door hervorming
van het onderwijs, enz. Het bestuur
is autocratisch, doch dat past geheel
in de lijn van het Oostersche volk.
De innerlijke beschaving van den
Javaan komt vooral uit by de feest
vieringen. Dadr geen woeste en ban-
deloo^e orgieën; integendeel, voor
name rust kenmerkt ze. Zelfs in zyn
hartstochten (opiumschuiven) is de
Javaan beheerscht en beschaafd.
Spr. eindigde met uiteen te zetten
de groote beteekenis van Indië voor
Nederland. Het verlies van de kolonie
zou een onoverkomelyke ramp voor
ons land zyn. Laten wij dat vooral
beseffen en houdt uw bloedverwanten
die naar Indiö willen toch vooral
niet terug; ze zyn er broodnoodig.
De heer W. de Boer, die de ver
gadering mot" eenige woorden van
welkom geopend had, sloot met een
woord van hartelyken dank voor het
genotene.
De tweede lezing, over leven en
werken" van den Europeaan, zal op
nader aan to kondigen datum in Maart
worden gehouden. Wy kunnen die
ten zeerste aanbevelen, want wat wy
thans zagen en hoorden, was leerzaam
en interessant.
't Was opvallend, dat er zoo weinig
militairen warenhet publiek bestond
grootendeels uit onderwijzers, de
jantjes ontbraken zoo goed als geheel.
Wy kunnen dit niet anders verklaren
dan uit hoofde van de onbekendheid,
want, indien zy hadden kannen ver
moeden hoeveel leerzaams en inte
ressants hier ip klein bestek werd
gegeven, waren z(j zeker niet weg
gebleven. Zy kunnen hun verzuim
een volgend maal goedmaken.
Ongeluk.
Aan boord van Hr. Ms. myoen
legger „Medusa" heeft Dinsdag een
ongeluk plaats gehad. Terwyi men
bezig was met het onderzoek van
het pistool van een myn, had een
ontploffing plaats. Hierdoor werd do
korp. torpedomaker W. zwaar getrof
fen. Hy moest naar het Marine-hos
pitaal worden vervoerd.
Een Zeppelin.
Door de garnalenvloot, die gisteren
in 't Westgat bezig was, werd een
Zeppelin waargenomen, die by 't
mistige weer stellig verkenning zocht
en uit. 't Westen kwam, ominOoste-
ïyke richting haar tocht "te vervolgen.
Deze Zeppelin was gemerkt L. 19.
BINNENLAND.
Minister Treub.
Naar wij vernemen, heeft Minister
Treub schrifteiyk zyn ontslag-aan
vraag als Minister van Financiën by
de Koningin ingediend. (^H.bl.")
Nederlandsch
motorschip getorpedeerd.
Het Nederlandsche motorschip
„Artemis", van de Ned.-Ind. Tank-
stoombootmaatschappy in Den Haag,
dat Dinsdag van Rotterdam is ver
trokken met bestemming naar Thames-
haven, is gistermorgen ongeveer half
drie, op 8 myi afstand van het Noord-
hinder vuurschip, getorpedeerd.
De bemanuing verliet het schip in
baar eigen boot, maai' toen ze zag,
dat het schip bleef dryven, ging ze
weer aan boord, en werd terugge
keerd naar Rotterdam.
Het motorschip is gisteravond met
water in de ruimen deD Nieuwen
Waterweg binnengeloopen en is zon
der assistentie opgestoomd naar Rot
terdam.
De geheele bemanning is ongedeerd.
De „Artemis" heeft by de torpe
deering een gat ter hoogte van de
machinekamer gekregen.
Van andere zyde wordt, gemeld,
dat de „Artemis" heeft gerapporteerd,
dat ze door een Duitsche duikboot
was aangevallen, die aftrok, toen
twee torpedojagers in het zicht kwa
men. De Duitschers hadden verlangd,
dat de lichten zouden worden ge
doofd.
Da „Prinses Jullana".
Gelyk wy reeds in een deel van de
oplaag van ons vorig nr. mededeelden,
is het ss. „Prinses Juliana" van de
Maatschappij „Zeeland" Dinsdagmor
gen te 12.30 uur ter hoogte van het
Sunk-vuurschip vermoedeiyk op een
mijn geloopen. Daardoor maakte het
stuurboordsachterruim water. Aange
boden adsistentie van te hulp komende
schepen werd door den kapitein nog
niet noodig geacht. Men trachtte
daarop het schip naar Harwich te
brengen. Volgens een Lloyds bericht
werd het echter by Feü?tow, ten
N. van Harwich aan den grond gezet.
Een passagier van de „Prinses
Juliana" verklaart, dat onder de
passagiers zich een aantal Fransche
nounen bevonden. De ontploffing was
vreeseiyk;* een groot deel van den
vloer van dén salon werd uiteenge
rukt. Manneiyke passagiers hielpen
do bemanning om aan de vrouwelijke
passagiers reddingsgordels te ver
strekken. De booten werden neerge
laten ten einde voor gebruik gereed
te zyn, maar zy waren niet noodig.
De zee was gelukkig zeer kalm en
weldra kwam een schip langszij,
waarop alle passagiers werden over
gebracht. Kapitein en bemanning
bleven op het schip, dat langzaam
zinkende was, toen we het verlieten.
De Belgische minister van justitie,
eeu der passagiers, zeide dat ieder
zoo kalm was dat men nauwelijks
kon begrijpen wat gebeurd was. De
Engelscben behandelden het geheele
geval ais een grap. Zij zongen
„Tipperary" en lachten en schertsten
met de vrouwen om die gerust te
stellen. In het algemeen was er geen
gevaar, en het werk om ons over te
brengtn nam slechts tien minuten in
beslag.
Luchtschepen boven Ameland.
Van Ameland meldt men
Ook te Hollurn is gisteren de Zep
pelin L: 19 beschoten en geraakt.
Hedenmorgen dreef er weer een
luchtschip over Ameland.
Mali voor West-lndlü aangehouden.
De mail voor West-Indië, 28 Ja
nuari uit Amsterdam verzonden met
het stoomschip „Frederik Hendrik",
is in Engeland aangehouden.
Kaasprijzen.
De Minister van Landbouw, Ny ver
heid en Handel heeft den maximum-
kaasprljs voor binnenlandsch verbruik,
behalve voor room- en lunchkaas en
kaas bereid onder rabbinaal toezicht
gedurende de maand Februari be
paald:
Voor den verkoop in het klein:
voor volvette Meizomer, Goudsche
en Edammer kaas met Ryksmerk
f0.68; volvette Mei-, zomer-, Goudsche
en Edammer kaas f0.66; volvette
September-, October-kaas met Ryks
merk f0.60; volvette September-,
Octobertkaas f 0.58Mei-, zomer-kaas
40 (Edammer en Goudsch model)
f 0.60; September-, October-kaas 40 -f-
(Edammer en Goudsch model) f0.54,
volvette jonge Goudsche en Edammer
kaas met Ryksmerk f 0.50; volvette
jonge Goudsche en Edammer kaas
f 0.48; jonge kaas 40 -)- (Edammer en
Goudsch model) fO.46; jonge kaas
30 -f f 0.37», id. 20 -ff 0.32»; jonge
magere kaas f0.20; komynekaas, in
Leidsch of Delftsch model, met ten
minste 12% vet in de droge stof
f 0.55; nagelkaas f0.28; alles per
V, K.G.
De „H 6".
Een schipper uit Zoutkamp, aan
genomen om assistentie te verleenen
by het afbrengen van de Engelsche
onderzeeër, die by Schiermonnikoog
gestrand is, deelt mede dat het vaar
tuig op het zoogenaamde Rif zit, een
vrij hooge zandplaat. De onderzeeër
is nog geheel intact. De machines
2 motoren met 600 P. K. werken
nog goed. Het schip zoo hoog, dat
het bij laag water ODgeveer 8 uur ge
heel droog ligt.
De lengte van het vaartuig is 45 M.
De dikte vau de huidplaten is 16 mM.
De sleepboot „Volharding", ligt on
geveer op 500 M. afstand van den
onderzeeër. Men heeft getracht met
een tros van 300 M. staaldraad en
200 M. sleeptros het vaartuig af te
brengen. Tot nog toe evenwel zonder
resultaat. Uitgraven van het schip is
niet wel doeniyk, daar elke geul direct
weer met zand volvloeid.
De positie vau het vaartuig is even
wel niet gevaarlyk. Ook bestaat wei
nig kans op lekélaan, zoodat men
wel rekent dat het schip kan worden
vlotgebracht.
Verdronken vee.
In de gemeente Hoogeland, tusschen
Amersfoort en Bunschoten, is veel
vee verdronken. Volgens een offlcieele
opgave verloren de boeren aldaar 275
stuks runderen, 378 varkens, 32 big
gen, 3 paarden, 11 geiten en 1467
schapen.
Staking bij den Holl. Lloyd.
Het „Volk" meldt:
Bij den Holl. Lloyd is een staking
uitgebroken, geproclameerd door
„Recht en Plicht." De stqking staat
in verband met de staking der kolen-
werkers en is geproclameerd omdat
de Woensdag vertrekkende „Gelria"
bunkert met behulp van kantoorper
soneel en stuurlieden. Het gevolg is,
dat de boot niet kan laden en dus
niet op tyd zal kunnen vertrekken.
Noodlottig schot.
In het vluchtelingenkamp te Bergen
op Zoom waarin zich ongeveer
600 vluchtelingen bevindenontstond
Maandagmiddag een twist. De kamp-
kommandant werd te hulp geroepen,
en deze deed de twistenden, die zich
in de conversatiezaal bevonden naar
buiten gaan. Hier voegden jpich nog
de bewoners van de woonwagens,
ongeveer 200 in getal, bij. Deze
vormden een kriDg om de twistenden
en namen een uitdagende houding
aan. Daar een waarschuwing niet
hielp, loste een schildwacht een schot
in de lucht. De veldwachter Van de
Pol, uit Fyenoord, welke in een
ander deel van het kamp eenige
twistenden had gescheiden, en die
gekleed was in burger, kwam op
het geluid van het schot af en wilde
zich bij de wacht voegen. Een der
schildwachten die den veldwachter
niet herkende en meende dat deze
hem met zy'n revolver bedreigde,
loste een schot op &em en trof den
veldwachter in den buik. De onge
lukkige werd terstond naar het hos
pitaal vervoerd, waar men het noodig
oordeelde onmiddellijk tot operatie
over te gaan.
De toestand-' van den patiënt is
echter hoogst zorgeiyk. De kans op
levensbehoud is uiterst gering.
Door de justitie uit Breda werd
een onderzoek ingesteld.
De dader, welke zijn daad natuur-
ïyk ten zeerste betreurt, is in voor-
loopjge bewaring gesteld.
Uit den Anna Paulowna Polder.
Op din zoldor.
In het steegje van de Beneden-
buurt hing de gryze schemer van
Februari-mist en daar stonden als in
één lang gelid de huisjes waar vele
gezinnèn van den Polder wonen en
in een van die lage, kleine kamer-
hokken, verveloos, oud en dampig,
waar nog altyd tafels en stoelen en
kasten op elkander gestapeld lagen
waar de wrange stank van
armoe ellende en de rookerige broei-
warmte achter dichtgestopte vensters
weeïg en scherp naar de keel krampte,
daar drongen we binnen. De voor
deur stond wyd open, lappen behang
selpapier wapperden los aan het voch
tige, natte schot in het gaugetje en
gelijk een uitgerookte, roet-vuile
schoorsteen spookte daar het trapgat.
Hier klommen we stommelend naar
boven langs de trap, smal en steil
en in het midden uitgesleten. Achter
een tochtdeurtje, dat haastig open
knarste, maar dadeiyk ook' weer
dicht smakte, spiedden vage gedaan ten
en [daarachter zeurde drenzig klnde
ren-gedrein en telkens schelle, snau
wende verbied stemmen daarboven
uit. Aan de balklaag hing waschgoed
te drogen en onder het dakvenster,
waar een beetje licht met valsehe»
weerschyn binnen aarzelde, rommel
de op een mank tafeltje het vuile
gerei van het koffieblaadje. Wat
stoelen met gescheurde en gelapte
zittingen leunden er jammerlijk om
heen. By het witte kalkmuurtje
stond een zeer oud kastje met ééu
deur. En daarbij had je een pot
kacheltje aan een roestige pyp
en daarop pruttelde een pan met
boerenkool die een benauwde eetluchl;
verspreidde. Onder de pannen was
de bedstee, een getimmerd hok waar
in een hoop dekens en kussens lag
en waarin een warwinkel van huis
raad tijdelijk voor den dag geborgen
zat. De kinderen speelden hier op
den grond. Moeder de vrouw was
aan 't aardappelenschillon. En de
vader, die zijn pijpje rookte en thuis
was omdat hij vanwege den water
toestand niet kon werken by den
boer, hoestte eerst eon stikkensbe-
nauwden aanval uit, eer hij ons te
woord kon staaD, want in de lage
ruimte was een wazig-blauwe walm
van koolwasem en turfrook..
„Hier zitten we al van het oogen
blik dat de Westpolder overstroomde
en het water over de Molenvaart
kwam'. Ik had alles op zolder gebracht
en we hebben er nog geregeld gegeten
en gedronken en geslapeD. Daar lig
gen m'n aardappelen en m'n groenten
en daar zyn de spullen om zelf
brood te bakken en u ziet we leven
bij de kippen en bij de konynon,
want die arme beesten stonden achter
op het erf en ik wilde ze eerst slach
ten, doch m'n vrouw en de jongens
waren er sterk tegen en nou loopen
ze hier vrij en veilig rond. Eeu herrie
hè? Maar dat is minder. Buiten Is
het veel erger gesteld. De heele
bodem van onzen Polder is door het
water vernield, zooals de wolf de
ingewanden vernielt van het slacht
offer, dat hy uitkoos om zijn honger
te stillen. In weinig tyd is de arbeid
van jaren en jaren verwoest. By mijn
baas zyn kostbare werken verloren
gegaan. Het is daar een droevig
tooneel en ik kan geen steek doon.
Eerst moet het water weg eu alles
droog zijn. Maar zoover is het nog
niet. God alleen weet wanneer. Het
water is zakkende doch je zit toch
in zorg en aDgst dat de wind om
draait en alles er weer diep onder
gaat. Als de zeedijk eerst maar in
orde is, roepen de menschen. Ja, de
dyk de dijk! Die heeft een gat
in 'm, dat niet gauw geneest. Men
wist dat-ie niet deugde. Men kende
er de zwakke punten van. Men wist
dat het er steeds spande by hoogeu
waterstand en bij dkt ODgekeride
noodweer spande het er dubbel. Kon
de dijk het houden? Neen, hy kon
het onmogelijk houden en door c-en
reusachtige bres stroomde het Zuider
zee water donderend binnen. Dat was
voorspeld, meneer! Eenmaal zou de
dyk bewpen. Zie nu de gevolgen
akkers en weiden liggen onder
de golven bedolven, boerderyen staan
in een groote plas en beel wat veq
is omgekomen. Het is een ramp
een ontzettende ramn voor Anna
Paulowna, die nooit ujl je geheugen
gaat. En als nou dat water maar
weg was. Weg -r- weg! Je zou het
wel weg willen kijken. Weg - weer
naar de zee terug! Dan kunnen we
weer rustig leven en werken en ver
dienen. Nou kan je niets doen, nou
verdien je niet, nou zit je op zolder
met je vrouw en je kinderen en je
winterprovisie en je beesten en je
let maar op de wind en dan weer
op het water, dat hier vandaan
moet hoe eer hoe liever
„Volkl" riepen ze beneden in het
gangetje en daar stond de huisheer 4
die de schade kwam opnemen eu dje
zei dat ze nu maar weer van dieu
zolder moesten komen, want de boei
was wat oqd en niet best te vev-
trouwen en als alles vandaag of mor
gen naar beneden kwam, dan had
je dat ook nog.
De Appam.
Norfolk, Virginia, 2 Febr. Belang
wekkende bizonderhedeu over oe
bedryven van de Möwe zijn door lui'
tenant Berg aanHamilton, ontvan
ger der in- en uitvoerrechten, mee
gedeeld. Da Appam werd op 16 Jan.
genomen op 60 mylen ten Noorden
van Mddeira. Op 17 Jan. viel dn
Möwe de Clan Mactavisb aan, die
na een spannend gevocht, waarbij 15
man van de Clan Mactavish gedood
werden, zonk. De Appam, die al ver
scheidene myien verder was, keerde
terug en redde 4 man van de hu.
manning der Clan Mactavish, dia
met de golven worstelden. Later
kreeg luitenant Berg van den com
mandant der Möwe order om de
Appam naar Amerika te brengen.
Toen de Appam werd genomen,
was er één kanon aan boord opgesteld,
dat door de Möwe is meegenomen,
zoodat het schip bij aankomst in do
haven geen kanon voerde. Op 16.Jan.
heeft de Möwe de Farringford ge
nomen en in den grond geboord, en
de Corbridge met een lading kolen
genomen en van een prysbemanning
voorzien. Op 13 Januari heeft ze de
Dromomby ontmoet die geen tegen
stand bood en in den grond werd ge
boord. Op 15 Januari is de Ariadne
met een lading tarwe tot zinken ge
bracht.
Op 16 Januari (zooalB men ziet, ia
de volgorde dezer mededeelingen ver
ward) werden 2 schoten op de „Ap
pam" afgevuurd, welke de „Möwe"
naderde met de Engelsche vlag in
top, nadat zy er seinen mee had ge
wisseld. Toen ze dicht genoeg by
was om langs den boeg van de „Ap
pam" heen te varen, heeBch de
„Möwe" de Duitsche vlag en haalde
