HELDERSCHE COURAÜT VOORHEEN GENAAMD 'T VLIEGEND BLAADJE Nieuwsblad voor Helder, Koegras, Texel, Wieringen en Anna Paulowna Eerste Blad. SCHETSEN UII DE EECHTSZliL No. 4693 ZATERDAG 11 MAART 1916 44* JAARGANG Abonnement per 3 mnd. 65 ct., franco per post 90 ot., Buitenland f 1.90 Zondagsblad 45 620.85 Modeblad 65 75 M „1.00 Voor het Buitenland bij vooruitbetaling - Loss» nummers der Courant 2 ct Verschijnt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagmiddag UITGEVER: C. DE BOER Jr. HELDER Bureau: Koningstraat 29 - Interc. Telefoon 50 Advertentttn van 1 tot 4 rogalt (bij vooroltbat) 30 oont Elke regel maar 6 ct Ingezonden mededeollngen van 1 tot 4 regelt 75 oont Elka regel meer 16 oont Advertentlfin op bepaald aangewezen plaatsen warden 2S®/« hooger bwokeod. Qroote letters en cllohé's naar plaatsruimte. BewIJs-aremplaar 2J cent Op- en ondergang van Zon en Maan en tijd van hoogwater (Texel). Maart, op: onder: op: oncUr: T.m.:n.m. Zondag 18 m. 0.52 m. 3.5» 6.26 B.CG 0.40 1.6 Maandag IS 10.64 8.41 6.23 6.68 1.40 2.10 Dlnadag 14 a 0.8 4.12 6.20 6.0 3.0 8.36 Woensd. 16 1.16 4.86 6.18 8.2 4.80 6.0 Donderd. 16 2.80 4.66 6.16 6.4 6.60 6.0 VrJJdttg 17 8.46 6.11 8.13 66 8.46 6.60 Saterdag 18 5.1 6.28 6.10 6.7 7.26 7.86 DE OORLOG. 0e officieels legerfaerichten van 8 en 9 Maart. Van het W e s t e 1 Ij k front. De situatie rondom Verdun ver andert bij het uur. Toch achten wy het noodig de verschillende legerbe- richten, naar gelaug van den datum waarop zy inkwamen, volledigheids halve hieronder af te drukken. Allereerst het Fransche avond- bericht van 8 Maart: De vijand heeft ten Westen van de Maas onder dekking van een hevig bombardement gepoogd verder voor uil te komen en een krachtigen aan val op Béthincourt gedaan, die afge slagen is. Een tegenaanval der Franschen op het Ravenbosch, waar de Duitschers Dinsdag in waren doorgedrongen, heeft den vijand uit het grootste deel van het bosch geworpen, waar de Ingezonden mededeeling. Beter dan een balsem voor uwe pijnen. Wij bieden aan de rheumaliek- - lijders niet aan hun lijden te kal- meeren, hunne pijnen te verzachten; wij bieden hen aan hen er van te verlossen. Indien gij weet dat de rheumatiek- pijnen veroorzaakt worden door de aanwezigheid in het bloed van een vergift, genoemd „urine-zuur", zegt gij tot uzelf dat, zoo er een middel bestaat dat de kracht bezit dat urine zuur uit het bloed te verwijderen, gij dit middel maar hebt In te nemen om geene pijnen meer te hebben. Welnu, dat middel bestaat. Gij hebt •r dikwijls van hooren spreken, maar gij kent de bewonderenswaardigheden er van niet voldoende. Dat middel is de Pink Pillen. Anderen dan gij, heb ben tot hun grootste geluk en hun grootste rust geweten, dat de Pink Pillen de rheumatiek genezen. Zij hebben zich gehaast zich, dank zij de Pink Pillen, te verlossen van de pijnen die eiken winter hun leven onmoge lijk maakten. De Pink Pillen zijn verkrijgbaar k f1.76 per doos, en f9.- per, zes doozen bij het HoofddepOt der Pink Pillen, Dacostakade 15, Amsterdam; voor Helder en Omstreken bijAlb. TEN KLOOSTER, Keizerstraat 93, en H. W. ZEGEL, Kanaal weg 63; te Schagen bij J. ROTGANSte den Burg (Texel) bij T. RUIS, en verder bij verschillende Apothekers en goede Drogisten. Duitschers nu alleen nog maar het Oostelijke uiteinde van bezet houden. Op doa rechteroever van de Maas is in de buurt van Douaumont het geschutvuur weer buitengewoon hevig geweest. De Duitschers trachtten zonder succes onze linies ten Oosten van het fort aan te vallen. Een in fanterie aanval bracht den vijand wederom in het bezit van de redoute van Hardaumont, dewelke wij Woens dag hadden heroverd. Hevig kanonvuur in Woevre. Onze batterijen op de hoogten van de Maas hebben de Duitsche artillerie met kracht geantwoord. In don Opper-Elzas hebben wij door een bomaanval de loopgraven her wonnen, die de Duitschers den 12den Februari hadden bezet. Wij h6bben een vernietigend artil lerievuur gericht op de vijandelijke werken ten noorden van de Aisne en In Argonne. Het Duitsche legerbericht van den volgenden morgen (9 Maart) meldde het volgende: Het artillerievuur aan beide zijden groeide veelal tot grootere levendig heid. De Franschen hebben het Wes telijk deel van de loopgraaf bij Maisons de Champagne heroverd, waar gisteren ,et handgranaten gevochten werd. Ten Westen van de Maas zijn onze troepen bezig de in het Ravenbosch nog aanwezige nesten van Franschen op te ruimen. Ten Oosten van de Maas werd tot verkorting van de verbinding der Duitsche stellingen ten Zuiden van Douaumont en de linies in Woövre na krachtige voorbereiding door artillerie, het dorp en het pantserfort Vaux en de talrijke aansluitende versterking der tegenstanders onder bevel van den commandant van de 9de reservedivisie, generaal der infan terie, von Guretscy Cornitz, door de Posensche reserveregimeiiten no. 6 en 19 in 'een schitterenden stormloop genomen. In een groot getal luchtgevechten zijn onze vliegers overwinnaars ge bleven. Met zekerheid is bekend dat 8 Fransche vliegers zijn neergescho ten. Al onze vliegtuigen zijn terugge keerd. Vele van onze vliegers waren gewond. De vijandelijke troepen in de plaata ten Z. en ten Z.W. van Verdun zyn zwaar met bommen bestookt. Door een aanval van een Fransch luchteskader op Metz zijn 2 burgers gedood en vele particuliere huizen beschadigd. In een daarop volgend luchtgevecht is de aanvoerder neer geschoten en gevangen genomen. Zijn begeleider wa3 dood. Terwijl het latere Fransche be richt van Donderdagmiddag de situatie als volgt omschreef: In Argonne heeft de Fransche ar tillerie de beschieting van de Duitsche verbindingswegen, vooral in Oostelijk Argonne en de streek van Montfaucon en Nantillois, voortgezet. Ten Westen van de Maas hebben de Duitschers in den loop van -den nacht herhaalde pogiugen gedaan om hun tegenslagen van gisteren goed te maken. Twee aanvalspogingen op het dorp Béthincourt, voorafgegaan door een geweldige voorbereiding der ar tillerie, z|jn door afslüiticgsvuur ge stuit^ De Franschen hebben de Duit schers belet uit dë loopgraven te komen. In het Ravenbosch hebben de Duitschers tal van vergeefsche pogingen gedaan om de Franschen te verdrijven van een uitgestrekt ter rein, door heu veroverd, dat zij thans bevestigen. Ten Oosten van de Maas ia de strijd gisteren tegen het eind van den dag en in den Joop van den nacht in het gebied, gelegen tusschen Douaumont en het dorp Vaux, voortgezet. De Duitschers hebben met aanzienlijke strijdkrachten verscheidene aanvallen op de Fransche stellingen gedaan. Ondanks de hevigheid van het ge schutvuur en de verwoedheid van de stormaanvallen der Duitschers, kon den zij de Fransche linie niet aan het wankelen brengen en werden zij vol komen teruggeslagen. Enkele afdee lingen Duitsche .infanterie, die een oogenblik in het dorp Yaux waren binnengedrongen, werden er door een Franschen tegenaanval met de bajonet onmiddellijk uit verjaagd. In Woövre over en weer tusschen- poozeude beschieting zonder infante- riegevechten. In Lotharingen zijn de Frauschen er ten Westen van het Priesterbosch door een overval in geslaagd eer twintigtal gevangenen te maken. Voor de later ingekomen telegram men verwijzen wij onze lezers naar een andere plaats in dit blad. De berichten van al de andere ge vechtsterreinen geven geen nieuws van eenig belang. Dultschland verklaart Portugal den oorlog. Berlijn, 9 Maart. OfficieelHet slot van de heden te Lissabon overhan- digdb verklaring, waar van een afschrift aan den Portugeeschen gezant te Berlijn is gericht, luidtDe keizerlijke regeering ziet zich genoodzaakt uit de houding van de Portugeesche regee ring de noodzakelijke gevolgtrekkin gen te maken. Zij beschouwt zich van nu af aan in oorlog met de Portugee sche regeering. De „Norddeuteche Allgemeine Ztg." maakt de volgehde mededeeling openbaar De Portugeesche regeering heeft den 28 Febr. de in Portugeesche havens liggende Duitsche schepen in beslag genomen. Dadelijk nadat zulks bekend was geworden heeft Roaen, de Duitsche gezant te Lissabon, op dracht gekregen, daartegen te protei- teeren en intrekking van hét beslag te eischen. De nota, waarin deze eisch werd gesteld, is den 27en Febr. aan de Portugeesche regeering ter band gesteld, doch niettemin heeft deze de officieuse pers te Lissabon laten ver klaren, dat er geon ;Duitsche protest nota was ontvangen en in de verga dering van het Gongre's heeft de minister van justitie zelfs officieel de ontvaDgst der nota geloochend. Een door den Duitschen gezant verlangde rectificatie van het bericht in de per« i$ achterwege gebleven. Het blad somt dan een aantal grieven op betreffende de door Por tugal gepleegde daden, die tegen de onzijdigheid indruischen, en zegt dan ten Blotte: De Duitsche regeering heeft fcot- du3ver, den moeilijken toestand van Portugal lankmoedig in aanmerking nemend, geen ernstige gevolgtrek kingen uit de houding der Portu geesche regeering- gemaakt. Den 23en Febr. werden de Duit sche schepen in Portugeesche havens in beslag genomen en militair bezet. Op ons protest heeft de Portugeesche regeering geweigerd deze maatrege len van geweld in te trekken en ge tracht ze door een wederrechtelijke uitlegging van bet bestaande verdrag te rechtvaardigen. Deze poging moet als een ijdele uitvlucht worden ge kenschetst. Het staat vast dat de Portugeesche regeeriDg veel meer Duitsche schepen in beslag heeft ge nomen, dan wegens het gebruik aan scheepsruimte voor Portugal noodig waren, en dat zij niet eens heeft ge tracht zich daaromtrent rechtstreeks of door bemiddeling van de Duitsche regeering mot de Duitsche reederijen te verstaan. Het 'geheele optreden van de Por tugeesche regeering vormt dus een ernstige rechts- en verdragschennis. De Portugeesche regeering heeft door dit optreden openlik te kennen ge geven dat zij zich als vazal van En geland beschouwt en aan de Engel- sche belangen ondergeschikt maakt. Zij heeft ten slotte de inbeslagneming van de schepen op zoodanige wijze ten uitvoer gebracht, dat daarin een uittarting van Duitschland moet wor den gezien. De Duitsche vlag werd op de schepen neergehaald, de Por tugeesche vlag met den oorlogswim pel er op geplaatst, terwijl het ad miraalschip saluutschoten vuurde. De Duitsche regeering ziet zich genoodzaakt uit de houding van de Portugeesche regeering de noodzake lijke gevolgtrekkingen te maken. Zij beschouwt zich van nu af aan in oorlogstoestand met de Portugeesche regeering. Bandieten-aanval op Columbus (N.-Mexieo). New-Vork, 9 Maart. Aan de Asso ciated PresB wordt uit Columbus in Nieuw-Mexico geseind: Vijfhonderd bandieten van de partij van Villa hebben vanochtend vroeg de stad aangevallen en een aantal burgers gedood. Zy zijn anderhalf uur in 't -bezit van de stad gebleven en er toen door Amerikaansche cava lerie uit verdreven. Zij zijn daarop teruggetrokken, na een deel van de stad in brand te hebben gestoken. Een groot aantal Mexicaneu is ge dood, ook verscheidene Amerikaan sche militairen. Uit Dultschland. de Pruisische staatsspoorwegen zijn thans ongeveer 85,000 vrouwen werkzaam. Het Brttschs rijk. Londen, 9 Maart. In het gebouw van het Lagerhuis is vandaag een merkwaardige samenkomst van ver tegenwoordigers van het Britsche Rijk gehouden. Er was een noenmaal aangericht ter eere van Hughes, den minister-president van Australië, die thans te Londen toeft. Bonar Law verklaarde in de tafelrede dat er geen grooter verbazing bij den vijand heeft geheerBcht dan toen ontdekt werd welke hulptroepen de Engelsche over zeesche gewesten aan de Engelsche legers konden toevoegen. Hij ver klaarde dat de verhouding tusschen de verschillende deelen vau het Brit sche Rijk na den oorlog niet dezelfde ban blijven. Hij hoopte dat na dezen verfoeilijken oorlog een rijk z\l ont staan, éón van bouw, en voor altijd. Bonar Law meende dat de toekomst afhangt van de overzeesche ge) westen, want het moederland zal elk voorstel in dien zin, door hen goed gekeurd, volgaarne aanvaarden. Din gen, die vóór den oorlog moeilijk schenen, zullen na den oorlog gemak kelijk blijken. Groote maatregelen zullen niet moeilijker blijken dan kleine. Hughes, die tevoren door den koning was ontvangen en een kabinetsraad bijwoonde, werd met gejuich ontvan gen. Hy zeide: Wij zijn met hart en ziel in dezen oorlog. Niets zal aan een volkomen overwinning in den weg staan. Hij gewaagde van Duitsch land's beheersching van de metaal markt en verklaarde nadrukkelijk dat het zelfmoordenaarspolitiek ware, zich aan dezen Duitschen Octopus vast te binden. Wij, Australiërs, ver volgde hij, hebben iets gedaan om den Duitschen kanker i(it te roeien. Wij hebben alle Duitsche contracten en handelsmerken nietig verklaard, alle Duitsche aandeelhouders uitge dreven. Wij zouden erger dan dwazen zijn, indien wij niets hadden geleerd van de wijze waarop wij door Duitsch land zijn bedrogen. Duitschland heeft zijn rechten verbeurd. Wij moeten er tot eiken prijs naar streven den Duitschen handel te vernietigen en aldus Duitschland «en slag toe te brengen die voor ons gelijk staat met een overwinning. Wat ook het eind van den oorlog zij besloot Hughes Duitschland's kans om handel te drijven met Engeland's overzeesche gewesten is voor im mer verkeken. PLAATSELIJK NIEUWS. Veraanlglng „Hat Rooda Krul»", Conltf Haldar. Woensdag hield het Comité Helder van bovenstaande vereeniging eene algemeene vergadering, waarin ver slag werd uitgebracht van de ver richtingen in de jaren 1914 en 1915. Wij ontleenen er het volgende aan Belangrijke mutaties in het Dag. Bestuur van het Comité in het jaar 1913, brachten storing in de begin- en vervolgcursussen voor verplegend- en transporteerend personeel, doch in de bestuursvergadering van 29 Januari 1914 werd de leiding dier cursussen besproken en de hervatting bepaald voor den a.s. winter. Een waarschuwend telegram van >t hoofd comité te 's Gravenhage op i Juli 1914 gevolgd door eeu aan vullend schreven bracht on* comité vroeger en intensiever in actie dan een onzer op de Januari-vergadering voorzag. Onverwijld werd overleg gepleegd met den Heer Voorzitter der Plaatselijke Militaire Gezondheids commissie, tevens Chef van het Marine-hospitaal alhier, om tot over eenstemming te geraken ter verple ging en verzorging der zieke- en ge wonde krijgslieden en iDgezetenen, aan de band van desbetreffende be staande voorschriften en vastgesteld, dat wat de verpleging der krijgslieden betrof Z.H.Ed.G. over voldoend per soneel beschikte, doch dankbaar ge bruik zou worden gemaakt van de hulp onzer verpleeg- en transport- colonne ter verpleging en vervoer van zieke- en gewonde ingezetenen. Ter richtige uitvoering van d«z« laatste functie werd omgezien naar lokaliteit ter vestiging eener nood- zieken Inrichting en dóór tusschen- komst 7an den Chef v. h. Marine» hospitaal den Stelling-commandant voorgesteld daartoe voorloopig een deel van het gebouw der R.H.B.8. te bestemmen. Daar laatstgenoemde autoriteit echter bezwaar had tegen de onttrekking van bedoeld gebouw aan zijn eigenlijke bestemming werd Daar andere lokaliteit omgezien waar by dankbaar wordt herdacht de be- langelooze aanbieding van besturen van diverse vereenigingen en corpo- ratiön, die hunne gebouwen het Comité ter beschikking stelden, echter helaas geen van alle ruimte en gerief bie dende voor het doel beuoodigd, waar om de keuze gevestigd werd op het „Casino"-gebouw aan den Kanaal weg alhier. Nadat wij ons daarop om hulp gewend hadden tot de burgerij, ▼er- kregen wjj de beschikking over een voldoend aantal bedden met toebe- hooren, over 170 stuks ziekenkleeding en het noodige huisraad, terwijl op bestelling van buitenaf werd betrok ken een hoeveelheid verbandstoffen toereikend voor één maand, een 3-tal rader-brancards systeem de MooyeD een 25 tal verbandtrommel». Het hoofd comité voorzag in een stel instrumenten voor de operatiekamer, een eenheidskist en een 20 tal een heids-brancards. Intusschen was onder leiding van het comité lid dr. Minkema herhalings cursus gehouden met die vrouwelijke ingezetenen welke reeds vroeger een cursus in verbandleer en eerste hulp bij ongelukken hadden gevolgd, ter wijl ook een cursus voor eerstbegin- nenden een aaD vaDg nam. Een collecte langs de huizen bracht ruim f 800 - op, terwijl op onze oproeping in de- plaatselijke bladen zich tal van inge zetenen aanmeldden voor het ver richten van werkzaamheden van aller lei aard. De echtgenoote van den stelling-commandant vormde een vrouwen-comité en verdeelde de werk zaamheden voortvloeiende uit de straatcollecte, don aanmaak van wind sel», ziekenkleeding en veel later ook van buikgordels, wanten en mutsen. De Heldersche padvinders verrichtten diensten van allerlei aard. De door het hoofdcomité, op onze voordracht, benoemde stelling-com missaris, de heer Dibbetz, nam ambts halve zitting in het bestuur van ons comité, terwijl ook mevrouw Naudin ten Cate bereid gevonden werd tot ons bestuur toe te treden. Onze transport-colonne, waarvan Se leden gerecruteerd werden uit ingezetenen, die zich voor Roode- kruis-dien8ten hadden aaDgemeld, kwam onder leiding van dr. Minkema. Zij telt 28 leden, waaronder 8 groeps commandanten. De leden der colonne werden voorzien van identiteitabewij zen en armbanden en uitgerust met uniformpetten. Op 3 September 1914 bezocht Z. K. H. de Prins der Nederlanden de militaire ziekenlnrlchtingen te Helder. Ter verkrijging van inwendige medicijnen voor patiënten in onze ziekeninrichting werd de toezegging gevraagd en verkregen van den chef v/d. gen. dienst der zeemacht ea hot gemeentebestuur om deze kosteloos te mogen betrekken uit de apotheek v/h. Marinehospitaal en de Gemeente lijke apotheek. Van 18 Aug. 5 Sept. kwam onze verpleegcolonnc-, op on» verzoek, onder leiding van d» herwaarts gedirigeerde hoofdverpleegster mejuffr. Gade. In zonderheid werd de verpleegcolonn» door baar than» ingewijd in des kundige behaadeliDg van bedlegerige zieken en gewonden, waarmede de be»chikk1ng wa» verkregen overeen zeer bruikbaar stel helpster», dat roDd een kern van een, door het Hoofd comité toegezegd, aantal beroeps verpleegsters eventueel voldoende waarborg zou geven voor afdoende hulp in onze ziekeninrichting. Voorts werden door genoemde hoofdver pleegster besprekingen gehouden met de aangewezen leidsters der afdee- lingen „keuken" en „linnenkamer" en een dienstregeling voor die af- deelingen samengesteld, welke thans Ingezonden Mededeeling. Zoolang gij gezond zijt, overiecrkt gij u allicht. Overwerk sn zorgen leiden tot niets goed». Niemand kan de natuurwetten ongestraft overtreden. Wij allen hebben rust van onzen geest en ons lichaam, lichaamsoefening in de buitenlucht en acht uren slaap noodig om gezond te blijven. moeten niet te veel eten of drin ken. Alleen melk «u water kunnen in ruime mate genuttigd worden. Verkeerde gewoonten overladen het bloed met urinezuur-vergiften. De Dieren werken als veiligheidskleppen, flltreeren het bloed en verwijderen ds vergiften maar zijn geneigd om te verzwakken bij langdurige inspan ning, en zoodra s{j falen, voelt gij u dof, vermoeid en zenuwachtig. Uw rug doet pijn, gij verliest aan gewicht, gij krijgt last van hoofdpijn, duizelig heid en urine-stoorDis«en. Om beterschap ts kunnen verkrij gen moet gij vooreerst weder een voudige verstandige gewoonten aan nemen. Maar gij dient ook de nieren te hulp te komen. Wat dat betreft kunt gij staat maken op Foster's Rugpijn Nieren Pillen. Dit geneesmiddel zal van groot nut blijken om de werkzaamheid der nie ren te herstellen en baar te helpen om het overtollige urinezuur en de vloeibare, afgewerkte stoffen af te voeren. Foster's Pillen zijn gegaran deerd vrij van schadelijke bestand- deelen. Z(j werken alleen op de nieren en urinewagen. Te Den Helder verkrijgbaar hy Alb. ten Klooster, Keizerstraat 98. Toezending geschiedt fr. na ontv. van postwissel h f 1.76 voor één, of f 10. - voor zes doozon. Eischt de echte Foster's Rugpijn Nieren Pillen; wei gert elke doos die niet voorzien is van nevenstaand handelsmerk. (521 Uitersts wil. Psychologisch probleem. 't Deed hem droevig, pijnlijk aan, dat-op de plaats van ouden, goeien oom, twee weken geleden gestor ven, meneerde Zwart zat, op zijn dooie gemak, de beenen makkelijk uitgestrekt. Met veel aandacht be kijkend 't bamsteonen mondstuk van het pijpje, waarin een sigaar was gestoken. Over hem, zat tante Mina. Met haar eeuwig, naar 't scheen nooit- gereedkomend haakwerkje. En Paul merkte, voelde dadelijk, dat er iets vreemds in de lucht zat. Iets dreigends dat hem het ademen belemmerde, alsof een hand zachtjes z'n keel dicht- wrong. Meneer de Zwart, bloedeigen broer der weduwe van wijlen oom Hen drik, nu voor veertien dagen door een beroerte getroffen, en binnen den tijd van een uur uit het leven wegge rukt, had nu een aparte manier van rooken. Keek Paul aan op een wijze, die den jongen man huiveren deed. Hy had steeds afkeer gevoeld voor oom's zwager. Als oom Hendrik, zaliger gedachtenis, hem een extraatje toe stopte1, dan kon meneer Zwart met een hatelijk-jaloerschen grijns zeggen —Hein, je bederftdien jongen. Jongelui moeten 't niet zoo ruim hebben. Ik begrijp 't i116 waarachtig niet van iemand, die zooveel ervaring en kijk op menschen heeft I Maar dikke, goedige, medelljdend- aangelegde oom lachte om de waar schuwing. Hij had Paultje steeds on der zijn bijzondere protectie genomen. Paul was „geen hoogvlieger". Een wat-schuchtere, volgzame, domme knaap. Op de H.B.S. was het ten slotte niet gegaan. En toen Paul voor de derde maal in de vierde klasse zou blijven steken, maakte men er sen eind aan. Paul z'n moeder bad nagenoeg geen fortuin. Moestin hoofdzaak van een pensioentje leven. Oom Hendrik sprong voortdurend bij. Bekostigde Paul z'n leeren. Maar op zekeren dag had oom 't in zijn hoofd gekregen om te hertrouwen. Met de reeds bedaagds mevrouw de wedu we Staverman, geboren De Zwart. En Paul z'n moeder had dadelijk beaeft, dat de zaken verkeerd zouden loopen, zoodra oom er niet meer zijn zouDe nieuws gade nam de teugels stevig in handen. Begon nieuwe wetten te maken in 't huis van ex-weduwnaar, 't Werd tijd, - vond nieuwe tante dat de jongen wat verdienen ging op eigen beenen leerde staao. Men vond een plaatsje voQr hem op 'n kantoor. Na een paar maanden kreeg Paul z'n moeder een hoffelijk briefje van den patroon, of zij eens bij hem, wildo komen. Meneer wilde't haar liever zeggen. Over zulke dingen te schrijven was ietwat pijnlijk Paul voldeed niet. Werkelijk, men had op alle mogelijke manieren - op drie afdeelingen van uitgebreid kan toor getracht nut van hem te ken. Vruchteloos Hij was droomerig, vergeetachtig, nonchalant, zonder dat er van opzet of luiheid sprake zou wezen. Meneer gaf den goeden raad, een anderen weg in te slaan. Maarwat „Tja I" zei patroon, zooveel doenlijk moederlijk gevoel van bezoekster wil lend sparen „tja 1 Lieve mevrouw, dat is niet makkelijk. Het jonge mensch is ook physiek, niet geschikt voor de militaire carrière. Hij is noch tegen geestelijke noch tegen lichamelijke inspanning opgewassen. Rentenier, - dat zou nog 't allerbeste wezen 1" Patroon lachte om z'n scherts, maar voelde tegelijk het ruwe en pijnlijke ervan. De weduwe dacht aan de nieuwe vrouw van oom Hendrik Paul werd volontair in de zaak van iemand, die nog met z'n vader bevriend was geweest. Als „aanmoediging" gaf men hem tien gulden in de maand. Maar dat moest voor z'n collega's geheim blijven. Paul was volontair. Moest heel makkelijk werk doen. Lijsten met namen verifieeren, ver gelijken. Brieven overschrijven, bood schappen naar 't postkantoor doen, die de heeren liever niet den looper toevertrouwden. En zoo meer. Hij had geen ambitie. Deed werktuigelijk ztjn plicht. De nieuwe patroon had kassian met stupiden, krachteloos onbeduidenden zoo» van zijn voor jaren overleden vriend. Wist hoe de zaken by weduwe stonden. Had Paul eens 'n pluimpje gegeven, toen hy een boodschap nogal handig had gedaan. Hem op den schouder geklopt. Gezegd„Ik maak je mijn compliment, hoor! Dat heb-je er patent afgebracht, jongen. Als 't zoo doorgaat, dan zie ik je nog wel promotie hier maken 1" Dat was voor Paul-een hoerlyke zonnige dag geweest. De aanmoedigen de woorden verkwikten hem echt. Hij deed mot grooten ijver 't machinale- makkelijke werk, hem opgedragen. En droomde van een toekomst, waar in zo nog versteld zouden staan van datzelfde domme Paultje. Toen was de groote slag gekomen. Het sterven van z'n moeder, 't Erfe- n isjeviel nog tegen.Eenpaarkennissen speculeerden op z'n goedgeloovigheid. Hij leende geld, waarvan hij nooit een centime terugzag. Oom-Hendrik beknorde hem. Maar hield Paul de hand boven het hoofd. Elke maand zou hy veertig gulden krygen. Met tien, die volontair verdiende, kón hy er best komen. Vijf-en dertig voor zijn kamer met pension. Vyltien voor de rest menu plaisir" in begrepen. De kennissen, die al geaasd hadden op de nieuwe leeningen, verdwenen allengs. Paul leefde rustig, eenvoudig. Hy had geen „dure behoeften", 's Zon dags at hy by oom Hendrik. En merkte dan wel, hoe,tante Mina hem de brokken uit den mond zat te kyken. Met haar stekerige, loerende, gryzïge oogjes. Soms maakte zy ook een stekeligspottende opmerking. Dan gaf oom haar 'n wenkje en zy zweeg rood wordend van woede over oom z'n liefde voor neefje. Wat Paultje, in die dagen kort na den dood van z'n moeder niet wist, 't was, dat tante Mina al haar best deed om haar man te bewegen, de toelage te verminderen. Maar dat was vruchteloos. En ten slotte was het van nature zacht-goedige man netje kriegel geworden. Had hy „eens voor al" zijn vrouwtje verzocht, over dat chapiter te zwygen. Ze gehoor zaamde. Ziedend van woede. Maar ze beraamde plannen voor de toekomst. Haar zin zou ze krijgen. Al kwam de onderste steen boven. In den loop der dingen was tante Mina wonder baarlijk behulpzaam. Oom had het maken van het testament, waarin Paul zou „bedacht" worden, telkens uitgesteld. Eerst zou 't by hét sluiten van z'n tweede huweiyk gebeurd zyn. Maar tante Mina had den stand der zaken wondergauw doorzien. Met broer de situatie besproken. Ze snap te: nu zou o.a. neef Paul bedacht worden. Verklaarde dat zy 't „grieze lig" vond, - en zy huiverde by 't zeggen dier woorden, haar shawl vaster wikkelend om haar schouders - omtegeiykmettrouwèn een testament te maken. Ze noemde voorbeelden van in zoo'n geval heel gauw sterven van een der echtgenooten. Volgzaam goedig oompje, liet zich bepraten en toen ze een poosje getrouwd waren, kwam tante op den inval, dat het toch wel goed zou wezen, om elkaar erfgenaam te maken. De langst-leven- de alles 1Zy was een stevig taai vrouwtje, met yzeren gestel. Oom Hendrik was twaalf jaar ouder. Leed wist zy aan suikerziekte verder gevorderd dan de huisarts hem eigen- ïyk precies had willen zeggen 't Was een risico I Zy en broer de Zwart hadden er heel lang over ge praat. Zy had tot conditie gesteld elkaar universoel-erfgenaam makend, zonder meer. Natuuriyk zou hy weten wat maar wie dacht daar nu aan? haar tegenover Paul te doen zou staan. Wantrouwde mannie haar „Hendrik", had broer de Zwart ge zegd, die toevallig het echteiyk geBprek bijwoonde tot oom gezegd „je moet 't me nietkwaiyk nemen. Wij zyn zwagers en vrienden, nietwaar Maar, - eeriyk gezegd, - je moest je schamen"-. En tante Mina hield snikkend, haar zakdoek tegen de oogen. Voor goedig-oompje was 't een stryd geweest. Maar hy zwichtte ten slotte Het testament werd gemaakt. De „langst-levenfle" alles. Daarmee uit. Een half jaar later maakte een beroerte een eind aan oom's leven. Tante Mina was universeel-erfge- name. Meneer de Zwart had Paul een sigaar toegereikt. B» taste Mina aat buitengewoon naarstig te haken aan het werkje, dat nooit gereed scheen te komen. „Zie je, waarde vriend" zei tante's broer, zich in dikke rookwolken hullend en strak naar het plafond van de zitkamer turend, terwyi de groote stoel van wyien oom-Hendrik, waarin hy.'tzich gemakkeiyk maakte, piepte en knarste, „zie je, waarde Paul, we moeten eens ernstig praten." De jonge man, bleek-krachteloos volontairtje zat daar, de haDden telkens samenwringend. De sigaar hem zooeven gepresenteerd, in den mondhoek. Al-angstiger wordend „Zie-je", zei meneer de Zwart ik zal maar dadelyk met de deur in huis vallen. „Je-oom zaliger, m'n diep- betreurde zwager, waa wat je noemt e3n goed-man, een brédf man, 'n edele ziel. Maarhij was al te goed. Om kort te gaan, zyn nalaten schap heeft daarvan de bewyzen achtergelaten, 'tls niet meegevallen. Lang niet "I Tante schudde het hoofd en keek, even met haken ophoudend, Paul aan met koud-nydig gezicht. „Lang niet 1" echode zy. „Je zult" hervatte meneer De Zwart „van mijn zuster niet vergen, dat zij ontbering lijdt terwille van familie, die haar niet eens in den bloede be staat. Dat ziil Je, dat kün je niet verlangen I Paul wachtte. Tante Mina haakte. Meneer De Zwart pufte rookwolken uit. „Maarhernam hy, de toppen der vingers samenvoegend „maar, mijn waarde zuster Mina heeft je oom waarlijk geacht en liefgehad. Ondank» de teleurstelling der nalaten schap wil ze in alles 1versta je ïpel, in alles I, - respecteeren watzy kent als het verlangen van den dierbaren overledeneKyk eens hier, Paul 1" zei meneer De Zwart opeens, een warmen toon aanslaande en zich uit zyn lastige houding op richtend, „ik zal vertellen hoe de zaken staan. Van die veertig gulden per maand is natuuriyk voortaan geen sprake. Dat begrypje natuuriyk ook wel. Maar je kunt voortaan prompt den eersten van elk kwartaal vijf-en- twintig gulden krijgen. Je behoeft dat bedrag niet eens te halen. Ik zal wel zorgeD, dat je het, tegen kwitantie natuuriyk-ontvangt. Dat vervalt dus voor de eerste maal over drie weken, niet waar?In om je te bewyzen hoezeer mijn zuBter vervuld is van zorg voor je belangen, ben ik gemachtigd je hier vyf-en-twintig gulden aan te bieden, geheel buiten het andere om. Koop daar een souvenir Voor, denkend datje brave oom zaliger 't je cadeau heeft gedaan." En meneer De Zwart, legde eeu in vieren gevouwd papiertje op dé tafèl neer. Naast een ander strookjekwitan tie. Paul een vulpenhouder voorhoü dend. Meneer De Zwart was bovenal man van stipte ordeToen Paul een kwartier, op atraat atond voor 't huis van behuwdtante herinnerde hy zich heel vaag ieta van de zooeven gebeurde dingen. Hy had op de kwitantie zijn naam gezet. Het bankbiljet in z'n vestzak gestoken. Gehoord, hos meneer De Zwart waar schuwde Jongenlief, pas toch op. Dat je het geld niet verliest I Wat hy niet gehoord had was het geen broer De Zwart tot zuster Mina zei, toen Paul al in de gang stond „Zie je *tnou?" aldus sprak de broer, „weet je, wat ik jammer vind?. Dat we hem niet met een tientje per kwartaal hebben afgescheept 1 Dat was het psychologisch merk waardige van het geval, dat de rechtbank te beoordeelen had. Van den half simpelen, schuchttren jonkman, nauwelijks twintig jaar oud en wienB antecedenten wel op allerlei ramp en tegenspoed, maar nergens op neiging tot misdadig-zyn wezen Die een aangeteekenden brief met vier honderd gulden geatoleD had. Dat was het merkwaardige De gewoonte op 't kantoor, bracht mee, dat de jongen die 's morgens postwissels en aangeteekende stukken haalde, wat hem op 't postkantoor werd gogeven, op de schryftafel van volontair Paul legde. Die de collectie dan aan den patroon bracht, zoodra deze had laten zeggen dat hy er v Procuratie-houder zette haastig, ma- Obinaal, zonder op dat moment preciea na te gaan, vanwaar de diverse «tukkei kwamen, machtiging toe ontvangst. En dat was, - g«iyk gezegd 't psychologisch merkwaardige. De zelfbeheersching, de geraffioeor de kalmte, waarmee Paul dien ochtend tegenover den patroon was opgetreden. DX ondanks vluchtige notitie, door deu procuratie-houder gemaakt, den verwachten brief met de vierhonderd gulden toen miBte. „Den brief van Donkers k Co uit Rotterdam, zie ik niet I" had de patroon gezegd „hy staat toch op 't iy»tje." „Ik heb U alles gegeven, meneer, zei Paul. De patroon keek hem, heel even scherp, met een tikje wantrouwen aan. Had den leopjongen binnengeroepen. Procuratie-houder waa er niet. Vreemd geval „Enfin" zei de patroon, „lk zal Dronkers even schry ven" Aan Paul merkte hij abeoluut niets. Maar dat extra geraffineerde van zijn verder doen. Hoe hy, volontair, die den brief met geldzending gestolen had, per laatston poat namens pa troon aan de firma Dronkers te Rotterdam meldde, dat de aanvanke lijk vermiate brief terecht was Zoodat 't dagen duurde, voordat er eenig licht In 't geval, kwam 1 Over dat psychologisch-zonderlinge heeft de rechtbank zeer lang gedeli bereerd. Had men hier te doen met een stompzinnlgheidsimuleerende, dubbel-gerafflneerde boef in den dop? Of met een soort van ganschelyk-miu- derwaardig, door angst en wanhoop onder dreigend hongerleven plotseling en zeer tijdeiyk tot misdryf en sluw overleg gedreven, geprikkeld De rechtbank heeft Paul ten slotte met medelijdende clementie gevonnist. Maar wanneer ik den nu ongeveer tot idioot-geworden zwerver zie loopon op straat in z'n vervallen pluüje en met z'n dof starende al minder be gapende, suffige oogen, dan komt my toch vaak voor den geest dat uurtje, toen meneer De Zwart Paultje-meld de, op welke wyze tante Mina den uitersten wil van wyien haar dier baren echtgenoot eerbiedigde en uit voerde Uatra» Coubiao.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1916 | | pagina 1