COURANT No. 463 0 DINSDAG 27 JUNI 1016 44e JAARGANG Bericht. 1 In Terband met den oorlogstoestand en de daaruit voortvloeiende enorme stijging van alle grondstoffen, in de eerste plaats van papier tot 150 procent bovenden normalen prijs, alsmede dooi de noodzakelijk geworden verhooging der arbeidsloonen zijn wij tegelijk met andere bladen, die een oplaag van eonlge beteekenis hebben - ge noodzaakt met ingang van 1 Juli 1916 de abonnementsprijs van ons blad met 10 eents per kwartaal te verhoogen en alzoo te brengen op 75 cents per drie maanden in de stad en f 1. franco per post, terwijl de prijs der ihandelsadvertentiön met san hslven sent per regel zal worden verhoogd. Het doet ons leed tot deze maat regelen te moeten overgaan, die wij trots' de groote stijging van onkosten, sinds bet uitbreken van den oorlog, niet hebbeö toegepast. Thans nu ds paplerprljzen alleen al oen meerdere uitgave vorderen van ongeveer 40 ct. per kwartaal per geabonneerde, zijn wij wel gedwongen deze geringe ver- hooging (die dus slechts een vierde bedraagt van die meerdere kosten), toe te passen. DE OORLOG. Da legerberlchten van 24 en 25 Juni. Van het Westelijk front. Herhaaldelijk'werd reeds van Rus sische zijde medegedeeld, dat troepen, aan het front bij Verdun onttrokken, gesignaleerd werden bij de Duitsche legers op het Oostelijk front. Erg waarschijnlijk lijken deze mede- deelingen niet, als men in aanmerking neemt, hoe de Duitschers thans weder aanval op aanval ondernemen tegen de verdedigingslinies van Verdun. De periode van rust, die reeds eenigen tijd op het front voor de vesting heerschte, moest dus blijkbaar toegeschreven worden aan het nemen van voorbereidende maatregelen voor een nieuw offensief. Naar de correspondent van de „Times" te Parijs schrijft, waren er in Frankrijk ook velen, die dit ver onderstelden, en de loop der gebeur tenissen heeft hen gelijk gegeven. Verdun zoo zegt de correspondent was en is nog steeds de inzet waarom de Duitsche generale staf speelt, en waarvan iedere factor hem min óf meer bekend is. Hij voegt er aan toe dat, al moge de situatie bij Verdun op het oogenblik eenige reden tot bezorgdheid geven, de verdediging krachtig en vast be raden genoeg is, om de geallieerden volkomen vrijheid te geven, om het offensief te nemen, zoodra zij dit willen. Gaat men de verschillende leger- berichten na, dan blijkt dat de Duit schers weer vooruitgang gemaakt hebben, en wel op een gevaarlijk punt, nl. bij Fleury. Zoo meldt het Fransche bericht van den 24sten: Rechts van de Maas hebben de Duitschers na een verwoede voorbereiding door artillerie vuur die den geheelen nacht duurde, om acht uur 's ochtends een reeks van aanvallen ondernomen tegen een front van 5 K.M. van hoogte 321 tot ten O. van de batterij Damloup. Öp het bombardement volgden allerver- woedste aanvallen van groote strijd krachten. Ondanks de ontzaglijke ver liezen, door onze artillerie en machine geweren, hebben de Duitschers na verscheidene vergeefsche aanvallen de eerste loopgraaflinie en het werk van Thiaumont genomen. Bij een krachti- gen aanval bereikten de Duitschers het dorp Fleury, maar zij werden door een scherpen tegenaanval terugge dreven. Op het overig deel van het front mislukten alle aanvallen. Volgens het middagbericht van den 24sten slaagden de Franschen door sterke tegenaanvallen erin do Duit schers tot aan het werk van Thiaumont terug te drijven. Medegedeeld wordt, dat 6 Duitsche divisies in het vuur kwamen. In den ochtend van den 24sten duurde destrüd aan de grens van het dorp Fleury nog voort. EeDige huizen werden door de Duitschers bezet. Het middagcommuniqué van den 25sten maakt melding van het afslaan van een aanval der Duitschers tegen de Zuidelijke helling van den Mort- Homme. In het vak van de versterking van Thiaumont hernamen de Franschen eenige ten W. daarvan gelegen loop graven. Ook in het dorp Fleury gingen zij eenigszins vooruit. Het Duitsche legerbericht van den 24sten deelt over de gevechten by Verdun het volgende mede: Rechts van de Maas zijn de Duitsche troepen, na een krachtige voorberei ding door de artillerie, op den hoogte rug Froide Terre en ten O. daarvan bij aanval opgerukt. Zij stormden voorbij het geheele werk Thiaumont, dat genomen werd, heen, veroverden het grootste gedeelte van'het dorp Fleury, wónnen ook ten Z. van het fort Vaux, terrein. Tot nog toe zyn op de verzamelplaats 2673 gevange nen, o. w. 60 officieren, ingeleverd. Volgens het bericht van den 25sten nam het artillerievuur der Franschen bij Verdun geweldig toe. Bovendien ondernam de vijand bij Thiaumont herhaaldelijk tegenaan vallen, die echler geen succes hadden. Hij verloor daarbij meer dan 200 man aan gevangenen. Van het O o t e 1 Ij k front. Het offensief der Russen duurt voort en wel voornamelijk in de Op pagina 4 van dit blad is opgenomen 1. Vergadering van het Polderbestuur te Anna Paulowna. 2. Feuilleton, enz. Boekowina. In het N. bieden de door Duitschers versterkte Oosten rij ksche troepen hardnekkig tegenstand, en slagen zij er door verwoede tegen aanvallen in, af en toe een weinig terrein te winnen. iHet Duitsche legerbericht van den 24sten meldt dat voorwaartsche be wegingen der Russen op het front ten Z. van Illoext en ten Z. van Widzy afgeslagen werden. Bij de legergroep Linsingen is de aanval tot en voorbij de algemeene linie Zoebilno—Watyn Ziniacze ge vorderd. Heftige tegenaanvallen van den vyand mislukten. Het aantal ge vangen genomen Russen neemt voort durend toe. Het bericht van den 25en geeft aan dat krachtige aanvallen der Russen, tegen de vorderende legergroep von Linsingen ondernomen, zonder resul taat bleven. Ook op andere punten van het front behaalden do Russen geen succes. Naar van Oostenrijksche zijde dd. 24 dezer wordt gemeld, werden Zater- op het front in de Boekwina hevige gevechten geleverd, voorname lyk in de streek van Kimpolung. Kuty, welke stad door de Russen was bezet, werd hernomen. N.W. van Tarnopol werd een nachtelijke aan val der Russen afgeslagen. Eveneens was dit het geval met de bij Rad- ziwilow ondernomen vijandelijke aan vallen. Volgens bet bericht van den 26sten hebben de gevechten by Kimpolung een voor de Russen gunstig verloop gehad. Het Oostenrijksche bericht meldt ten minste dat de trospen, nieuwe stellingen innamen tusschen Kimpolung en Jacobeni. Ook de hoog ten ten Z. van Wiznitz (tegenover Kuty) werden doof de Oostenrijkers ontruimd. Aan de Styr, bij de grens, werden vijandelijke aanvallen afge slagen. Ten W. van Torczyn drongen de Oostenrijkers door in de Russische stellingen. 4 hevige tegenaanvallen der Russen werden afgeslagen. Het Russische legerbericht van den 248ten meldt dat de Duitschers bij de- Berezinahoeve en het dorp Kiby tot het offensief overgingen. Na een bajonet-gevecht werden zij echter in wanorde teruggedreven. Ten W. van Torczyn worden de hardnekkige gevechten voortgezet. In de streek van Zoebilno werden alle aanvallen van den vijand afge- Ten W. van Radsiwilow drong een Russisch regiment na een voorbe reiding der artillerie in de Duitsche loopgraven door, 5 officieren en 803 man werden gevangen genomen. In de Boekowina hebben de Russen zich Vrijdagavond al vechtende mees ter gemaakt van de hoogten in den Rybnitza-sector. Ook hebben zij Vrij dag de 3tad Kuty genomen. In de zelfde streek zijn 150 soldaten ge vangen genomen en 4 machine geweren buitgemaakt. Het bericht 'van den 25sten meldt het afslaan van een aanval der Duitschers bij het Babit-meer. Aan de Styr, drie werst ten Zuiden van Zminy, in de buurt van het station van Tsjartorysk, maakten de Russen zich meester van een redoute, welks bezetting, die hardnekkig tegen stand had geboden, met de bajonet afgemaakt werd. In de redoute wer den drie zware kanonnen buitge maakt. Ten Noorden van bet dorp Satu- ritzy sloegen de Russen in tegen aanvallen den vyand terug. Ten noorden van Pustornity, ten zuid-oosten van het dorp.Swincoekt, deed de vijand Zaterdaga vond een aan val op de Russische linies. Wegens de steeds toenemende verliezen trok de vijand hier op het geheele aan valsfront terug. Tot dusverre zijn ongeveer 800 ongewonden, waarvan de helft Duit schers, gevangen genomen; boven dien maakte de Russen 15 mitrail leurs buit. Ten noorden van Radziwilof, in de buurt van het dorp Riedkoff, drongen Russische troepen na een aanval op den vyand de eerste linie van diens loopgraven binnen. De vijand blijft hier krachtig tegenstand bieden door ;econcentreerd vuur van zwaar en icht geschut. Ten westen van Sniatyn hebben de Russische troepen vorderingen ge maakt en na een gevecht de dorpen Jiliejof en .Toeloekof bezet. In den avond van 23 dezer ver overden de Russen, na een verwoed gevecht de stad Kimpolung; zij na men daar ongeveer 60 officieren en 2000 soldaten gevangen en maakten zeven mitrailleurs buit. Door de inneming der steden Kim- joloeng, Koety en Wisjnitj is de ge- ïeele Boekowina in handen der Russen. Van het Italiaansch-Oosten- r ij k s c h e front. Het Oostenrijksche legerbericht van den 24sten meldt dat de Italianen na hevige beschieting een aanval deden op de Oostenrijksche stellingen op het Lohner Joch en don kleinen Pol. Zy werden echter teruggeslagen. Ook in het bericht van den 25sten wordt alleen melding gemaakt van afgeslagen aanvallen, o. a. in het Ortlergebied en in de Dolomieten. Het Italiaansche communiqué van den 24steu maakt daarentegen mel ding van behaalde voordeelen. In den sector van Pasubio werd de terrein winst naar het W. uitgebreid tot het Piazza-dal en naar het N.O. tot de bovenste uiteinden der dalen van den Monte Pruche. Het communiqué van den 25sten maakt alleen melding van artillerie- gevechten. Van Oostenrijksche zijde wordt het resultaat van het offensief der Oos tenrijkers in Italië sedert 15 Mei als volgt opgegeven: 50.000krijgsgevan genen, meer dan 300 kanonnen, de Italianen van berg tot berg verjaagd •n alle pantserforten verdelgd. Een en ander - zoo eindigt het communiqué „ondands de verster kingen, die van Tlrol naar Verdun zijn gezonden." Van het R u s s i s c h-T u r k s c h e front. Een Turksch bericht van den 25sten maakt melding van de verovering dor Russische stellingen op 25 k 30 K. M. ten Z. van Ofi en Trebizonde. De Turken maakten zich meester van een groote hoeveelheid oorlogs materiöel, o. m. 7 machine-geweren en 1.5 millïoen patronen. 7 officieren en 645 man werden gevangen geno men. De Russen melden daarentegen dat het vijandelijke offensief werd afge slagen. Franschs varliezen bi] Verdun. Bern, 25 Juli. In de Zwitsersche bladen doet een bericht d6 ronde, volgens hetwelk een hooggeplaatst Frans officier, in een diplomatiek ge zelschap sprekend over de verliezen bij Verdun, als waar verklaard zou hebben, dat de Franschen 400.000 man zouden hebben verloren. Het „Aargauer Volksblatt, deelt dit be richt mede en voegt er aan toe, dat het niets verrassends bevat, vooral niet omdat onlangs in de Fransche pers naar aanleiding van de Engel- sche verliezen in den zeeslag voor het Skagerak geschreven werd, dat elke dag bij Verdun den Franschen 5000 man kost. In de Adrlatlsche Zee. Van Oostenrijksche zijde wordt dd. i Mei gemeld, dat in den nacht van den 24sten drie vijandelijke tor pedobooten een aanval trachtte te doen op Pirano. Zij werden echter door het vuur der kustbatterijen ver dreven. Den 23sten Juni 's voormiddags boorde oen O.-H. onderzoeér in de Straat van Otranto een door een torpedojager van het type „Fourclie" geéscorteerden hulpkruiser van het type „Principe Umberto" in den grond. De torpedojager vervolgde don onderzoeér eerst met bommen, keerde daarop terug naar de plaats, waar hulpkruiser was gezonken en werd daar eveneens door den onder zoeér in den grond geboord. De Vereanigde Staten en Mexico. Was er volgens de berichten in het midden der vorige week eenige kans op een vreedzaam bijleggen der ge schillen tusschen Mexico en de Ver- eenigdigde Staten, de berichten van Zaterdag en Zondag, doen zien dat die kans sterk verminderd is. Een mede- deeling uit Washington, dd. 24 dezer zegtHet bericht van generaal Pers- hing, waarin aangeduid wordt, dat er waarschijnlijk in het gevecht by Carri- zal twee afdeelingen cavalerie ver nietigd zijn, heeft een grooter span ning teweeg gebracht, dan een van de vele conflicten met Mexico, die de Vereenigde Staten aan den rand van een oorlog gebracht hebben. In het bericht wordt gezegd, dat er totdus- ver slechts zeven ruiters zijn terug gekeerd van het slagveld. De Mexi canen hebben aan het slot van een onderhandeling de cavalerie verrader lijk in de flank aangevallen met ge weervuur, in het front met verborgen machinegeweren. Toen het bericht van generaal Pershing te Washington ontvangen was, heeft de minister vau oorlog Wilson gewekt, met wien hij een langdurig onderhoud had. Volgens een bericht aan de „Köln Zeitg'" dat 25 Juni heeracht to Was hington een zeer pessimistische stem ming. Geruchten over nieuwe gevech- doen de ronde. Een oorlog schijnt onvermijdelijk. Met allen spoed wordt de beschikbare militie naar de grens gestuurd. BINNENLAND. W. F. E. Ie Rütte In den ouderdom van 78 jaar over, leed te 's-Gravenhage de gepension- neorde inspecteur van administratie by de Koninklijke Nederlandsche Marine, W. F. E. Ie Rütte. Mali aangehouden. Het stoomschip „Boeton", 15 dezer van Amsterdam naar Oost-Indie ver trokken, heeft 18 dezer de post te Kirkwall moeten lossen. De „Brussels". Naar wy reeds mededeelden ia de Harwichboot „Brussels" door Duitsche torpedobooten naar Zeebrugge opge bracht. De „Brussels" was bij vertrek van hier hoofdzakelijk geladen met levens middelen als margarine, eieren, enz. Aan boord bevonden zich als passa giers ruim 50 Belgische vluchtelin gen, mannen, vrouwen en kinderen, jenevena 24 Russen. Vergoeding wagons kostwinnerschap. De Minister van Oorlog heeft ter kennis van de burgemeesters ge bracht, dat, te rekenen van 26 Juni het vergoedingsbedrag, toe te kennen aan de gezinnen van dienstplichtige onderofficieren, in plaats van 70 cent 40 cent per dag minder zal zyn dan het bedrag, hetwelk de vergoeding zou beloopen, zoo de betrokkenen geen rang of een rang beneden dien van sergeant bekleedden. Tegelijkertijd is aan de burgemees ters medegedeeld, dat, indien de echtgenoote van een dienstplichtige loongevenden arbeid verricht, te reke nen van 26 Juni e. k. ten hoogste 25®/0 van hare verdiensten b(j de berekening van het vergoedingsbedrag buiten rekening kan worden gelaten. Hot gehrok aan schoopsrulmte. Het feit, dat de regeering het stoomschip „Batjan" van de Maat schappij Nederland gerequireerd heeft voor het vervoeren van een lading graan van Noord-Amerika naar hier, heeft, meldt het Hbld., in de kringen van den Indischen import en export nog al ontstemming verwekt. Het is bekend, dat er naar en van Indié een groot gebrek aan laadruimte is. Het tekort aan scheepsruimte is van dien aard, dat de gouverneur-generaal van Ned. Indie er zich mede bemoeide, en, waarschijnlijk om requisities voor andere dan Indische belangen te voor komen, naar het departement van koloniën seinde „AU tonnage urgently wanted". Aan dit departement heeft men zich dan ook voor zoover de inlichtingen van het blad strekken krachtdadig verzet tegen het op vorderen van Indische vrachtvaar ders. Maar aan het departement van landbouw wist men klaarblijkelijk geen anderen uitweg. Het gevolg is, dat de achterstand van lading voor Indié naar hier aanzienlijk is ver groot. De „Batjan" alleen kan ruim 8000 ton vervoeren en al deze goede ren, die reeds ter verzending gereed lagen, moeten nu in pakhuizen, op schuiten enz. opgeslagen blijven. Uitvoerverbod van zaevisch. Verboden ia de uitvoer van tamme konijnen; voorts var alle visch,met uitzondering van zalm, aal of paling, gecontroleerde ansjovis, spiering groo ter dan 9 c.M., alle week- en schaal dieren en alle zoet water visch. Uitvoer van visch mag aUeen ge schieden op consenten, die slechts op bepaalde voorwaarden verstrekt worden. De kosten daarvan zfjn 4 cent per K.G. bruto gewicht. Naar aanleiding van dit uitvoer verbod vergaderden Zaterdagmiddag de vischhandelaren te IJmuiden. In deze vergadering werd besloten Maan- geenvisch te koopen en de reederijen aan te schrijven de ter markt komende schepen niet te los sen. Door den rechtskundige werd een akte opgesteld en door bijna alle igen geteekend, houdende eene bepaling, dat de onderteekenaar zich verbindt om, al kocht hy maar een enkele kist visch, duizend gulden boete te betalen. Behalve het voorgestelde consent- recht heeft vooral bij de handelaren kwaad bloed gezet de bepaling, dat vanaf één Juli de door do gemeente besturen op te geven besteUingen over het bureau voor afzet van vis- scherljproducten moeten loopón en aUes door dit bureöu moet worden uitgevoerd, zopdat do tusschenhandel wordt uitgeschakeld. De meeste trawlers voeren met het oog op het binnonzlju tijdens de Pinksterdagen, eerst in het laatst van de vorige week uit en Maandag werden een veertigfej booten binnen verwacht. De daarop volgende dagen zouden nog meer schepen aankomen, zoodat eene uitkomst, hoe dan ook, dringend gewenacht was, omdat de schepen toch ni6t lang met hun be derfelijke lading kunnen blijven lig gen. Naar het „Hdbl." verneemt, willen de reeders hun schepen opleggen of in het buitenland laten markten, waardoor te IJmuiden werkeloosheid zou ontstaan. In verband met de bedreiging der vischhandelaren om niet te koopen, heeft ook de reeders-vereeniging ver- >rd. Besloten werd de schepen die Maandag aankwamen niet te lossen voor antwoord is ontvangen op het aan het ministerie van Land bouw enz. verzonden telegram, lui- ide ,Naar aanleiding van de afwezig heid van minister Posthuma en de onmogelijkheid tot het aanvragen van audiéntio, verzoeken wy dringend het consentrecht op te schorten tot de terugkomst van den Minister, aan gezien wij de vischvangsten niet kun nen lossen wegens de bezwaren welke zich als uitvloeisel van dezen maat regel zullen voordoen". (Zie verder 2e pag.) Ontevreden tuinders. De tuinbouwers zijn ook al onte vreden, aangezien het verbod van uitvoer voor hun producten nog steeds van kracht blijft. In verschillende aan de regeeering gerichte brieven wordt dan ook op het weder toestaan van uitvoer aangedrongen. Onder meer wordt gezegd dat men begrijpt, dat de regeering er op bedacht moet zijn voldoende voorraad voor binnen- landsch gebruik te reserveeren. Ech ter is de aanvoer de laatste dagen grooter dan de vraag, zoodat de pro ducten beneden den kostprijs verkocht moeten worden. Nu een belangrijk overschot disponibel is voor het bin nenland, vraagt men ten spoedigste een regeling voor den uitvoer. Kersen. De correspondent van het Hbld. te Tiel schrijft: Ofschoon wij hier in het hartje van het kersenland zitten, laat het zich zien, dat de burgerij, laat staan de arbeidende stand, dit Jaar deze sappige vrucht niet zal proeven. Tot prijzen, die alleen onze oostelijke nabuur schijnt te kunnen betalen, wordt alles voor export aangekocht. De aanvoer op de veilingen is in verhouding tot andere jaren gering. Het gewas is niet overvloedig, de export verlangt alleen kersen, zooge naamd „rondom rood". Deze kersen zijn niet uitgegroeid, kleiner van stuk en dus veel lichter dan rijpe omdat hij een hondertal circulaires van het vrijzinnige con centratie-comité t.or aanbeveling van de liberale candidaten, aan de post ter verzending toevertrouwd, in het water heeft geworpen, in plaats van- ze te bezorgen bij de geadresseerden. (Telegr.). Ongeluk. Tijdens de inkwartiering van 8000 man troepen te Zeist van Donderdag tot Zaterdag, werd door de land- stormers herhaaldelijk geschoten als demonstratie voor de huisgenooten. dan eens was het schieten niet van de lucht. De 12-jarige v. L. wist een patroon van een ingekwartierd militair mach tig te worden en bracht deze met een brandenden lucifer tot ontploffing, Aan aangezicht en handen ernstig gewond werd hij door een militair naar de Alg. Ziekenverpleging over gebracht. Verdronken bij een redding. Een 28 jarige man begaf zich Zater dagmiddag gekleed te water aan het Utrechtsche veer te Leiden om een knaapje dat daarin was gevallen te redden. Het kind kon door de omstanders gered worden, doch de man vond den dood door verdrinking. Hij laat een vrouw met twee kindertjes achter. Eindelijk ontdekt. Voor eenige weken werd te Eerde ingebroken bij den smid Van Hoof. Een beambte van het station loste een schot hagel op den dief, dien men echter niet vermocht te ontdok ken. Thans moest deze zich onder geneeskundige behandeling stellen wegens een zwerende arm, waaruit de hagelkorrels voor den dag kwamen, PLAATSELIJK NIEUWS. Ook de Nederlandsche conserven- fabrieken lijden onder deze hooge prijzen. „Da goeie ouwe tijd" van goedkoops kersen schijnt voorgoed voorbij. Postbestelling In het water geworpen. Tegen den besteller der posterijen B. te Zutphen is proces verbaal op- De herstemmingen voor de Prov. Staten. De herstemmingen voor de Pr. Sta ten zijn, als dit blad verschijnt, bijna weer achter den rug; de beslissing is dan gevallen. Vandaar, dat uitvoe rige verslagen betreffende de door beide partijen georganiseerde verga deringen hun belang grootendeels hebben verloren. Wij meenen dan ook, volledigheidshalve met een be knopt resumé van de beide vergade ringen van Zaterdagavond, die, welke in „Casino" was belegd door de jonge vrijzinnigen, en de openlucht-meeting der S. D. A. P. op het t&rein van de heer Wijker, naast het Bondsge- bouw, te kunnen volstaan. Allereerst de vergadering der vrijzinnigen. Deze was slecht bezocht; het Tweede Kamerlid van Hoorn, de heer W. de Jong, voerde er het woord, en de zangvereeniging „Mor genrood", onder leiding van haar nieuwen directeur, den heer van der Mey, gaf hare medewerking door het zingen van eenige nummers. De heer Denker, die de bijeenkomst leidde, riep de clementie der aanwezigen in voor de praestaties der zangvereeni ging, die, tengevolge van hare direc teurswisseling, niet voldoende had kunnen repeteeren. Wij voor ons vonden, mèt den heer Denker, dat het „nog al losliep" met die vereeni- giug, jammer alleen was het, dat het manlijk element te zwak, en dientengevolge het vrouwelijk te sterk vertegenwoordigd was.De heer Denker deelde nog mGde, dat er nog gelegen heid voor debat zou z(jn, waaromtrent het plaatselijk commando echter de gebruikelyke beperkingen had vastge steld. De heer de Jong, thans het woord verkrijgende, om „de beteekenis van de herstemmingen voor de Prov. Sta ten" uiteen te zetten, begon met een „minder prettig" woord aan het adres der vrijzinnigen. Immers, door hun laksheid, door hun lamlendigheid, is de stormloop op de Eerste Kamer mislukt, in het teeken waarvan deze verkiezing stond. Ook wat den Helder betreft, had het niet mogen voorko men, dat de vrijzinnige candidaten met twee soc. dem. in herstemming kwamen, en het had, bij goed en ijverig werken, ook niet hoeven ge beuren. Aan het feit, dat men nog maar al te veel het laat aankomen op de herstemmingen, hebben wy b.v. het verlies van Leiden te danken. 925 vrijzinnigen hebben dr. de Visser dien zetel in handen gespeeld. Wij moeten het persoonlijk element uit schakelen en alleen het beginsel in het oog houden. De vrijzinnigen heb ben dat te veel uit het oog verloren. Zoo goed als de soc. dem. tracht haar machtspositie te versterken, zoo goed hebben wij te zorgen, dat we ze be houden. Vroeger heeft spr. wel met de s.-d. samengewerkt, wanneer het tegen rechts ging. In 1913 bijv., toen de strijd het karakter droeg van afweer en verdediging. Afweer omdat het ging tegen het openbaar onderwijs, verdediging vap eigen beginselen. Thans gaat het tegen de s.d.a.p. Zynoemen zich de onvervalschte voorstanders der hervorming, doch niets teekent beter hun houding dan het thans hier verspreide strooibillet. Zij halen daarin uitspraken aan van de meest uiteenloopende mannen, die alleen waardeering hebben voor het werken der soc.-dqm. Maar die waar- deerjng vindt men in de soc.-dem. organen niet ten opzichte van de tegenstanders. Iedere hervorming in de maatschappij is door jarenlangen vóór-arbeid voorbereid, e* de voren zijn door de vrijzinnigen outgind. Nooit had de s.d.a.p. de massa kun nen meekrijgen, als niet de voor- loopers van die s.d.a.p. den grond bewerkt hadden. Spr. betoogt hoe het alg. kiesr. eerst door jarenlange voorbereiding thans op het program is gekomener was niets van terecht gekomen als Tborbecke het in 1848 had willen invoeren. Spr. behandelt de portefeuille-kwestie van 1918, toen de s.-d. weigerden de mede-verantwoordelykheid der Re geering te dragen, gedreven als zij werden door liefde voor eigen partij meer dan door landsbelang. Hij citeert wat Duijs hieromtrent schreef, en betoogt, dat de soc.-dem., vóór hun weigering een feit wa3, poogden het odium op de vrijz. te gooien. Spr. komt thans op het kabinet- Cort, dat den onsterfelijken dank der natie heeft verdiend dat het ons voor de rampen van den oorlog heeft weten te bewaren (applaus), en bespreekt uitvoerig de prijsopdrijving, die door geen kabinet, van welke richting ook, had kunnen worden voorkomen. De s.d.a.p., die in 1913 niet wilde meedoen, gaat de ontevredenheid der massa exploiteeren. In dit verband bespreekt spr. het beleid van min. Posthuma, een man die met onbaat zuchtigheid en liefde gewerkt heeft (gemompel). Voor de fouten, dieniet konden uitblijven, tracht men Pos thuma verantwoordelijk te stellen, maar ieder ander, een Wibaut ook, zou dezelfde fouten hebben gemaakt. Men zij billijk en erkenne de groote moeieljjkheden van de levensmiddelen- politiek. Zoodra het kabinet den oorlogsfak kel verre had gehouden, diende het de grondwetsherziening in. Ook de s.d.a.p. ging, ten opzichte van vrou wenkieBrecbt niet verder dan alleen het wegnemen van de beletselen. Wij staan hierin gelijk, maar wie zyn de steunpilaren der vrijz. régeering? De s.-d. of wel de v.-z., die van 1848 af nooit geschroomd hebben de regeering te aanvaarden De s.-d. moeten thans meer en meer terugkomen van hunne beginselenzij hebben thans het nationaliteitsgevoel, dat de geschiede nis (o. a. van Polen) hen ook had kunnen leeren. Zij stemmen thans vóór de oorlogsbegrootingeen Hu- genholtz moest verklaren niet meer minachtend te zullen spreken over de verdedigingsmiddelen van een klein land, enz. Meer en meer komen de s--d. in het zog der v.-z. denkbeelden. Tegenstelling kapitaal en arbeid. Spr. citeert Vliegen en Kautsky, om aan te toonen, dat die onhoudbaar is. Toch wordt ze gehandhaafd. Staats exploitatie: Bernstein heeft in deze dagen zelf verklaard, dat verschillende bedrijven zich daarvoor niet leenen. Steeds brengen de hh., die prachtig# jelegenheid hadden dit alles te weer- eggen, loonsverhoogtagen naar voren, maar kweeken daarmede geen ge meenschapszin. Tenslotte gaat spr. na, wat de vrij zinnigen steeds hebben getracht langs geleidelijken weg verbetering van misstanden uit te voerengrond wettelijke vrijheden veroveren, be lasting naar draagkracht, afschaffing enz. enz., en wekt op om vrijzinnig stemmen. Van de gelegenheid tot debat werd geen gebruik gemaakt. Na de pauze gaf spr. eene uiteenzetting van zijn standpunt inzake staatspensioneering. De S. D. A. P. had tegen 7 uur n openlucht vergadering belegd op het open terrein naast den Matrozen- bond. 't Gaf heel wat drukte in het Plantsoen. Op Zaterdagavond gaat ieder wel uit. Het aantal toeschouwera-wande- laars buiten het terrein was .grooter dan daar op. Nadat het muziekkorps een paar nummers gegeven had, de Inter nationale - de Socialisten mar sch die later nog een paar keer werden herhaald, trad als eerste spreker op de heer A. G. A. Verstegen, die er op wees dat deze meeting was belegd om hen, die mankeerden op 't appél nog eens op te wekken. Hoe de uit slag zal zijn weet spr. niet - maar gezien wat gebeurd is, is hij niet erg benauwd. Verliezen kunnen wij niets, zegt spr. Mochten wij er nu nog niet komen wij komen terug. Wat spr. hoop geeft is, dat de vrijzinnigen on derling ruzie gaan maken. Pieter de Geus, nu formeel redacteur van Waakt en Werkt, geeft het Bestuur der kies- vereeniglng op z'n baadje „omdat dat Bestuur zyn plicht heeft verzaakt." De macht der vrijzinnigen taant schuld is hun optreden, nu weer met den gasprljs. 't Volk blijft niet dom, maar 't gaat na, aan wie 't wat heeft. Spr. vindt de vrijz. candidaten brave menschen om mee uit visschen te van, maar ze deden nooit iets. Spr. wijst er vervolgens op, dat Alg. Kiesrecht voor mannen en vrouwen op het spel Bt&at en Ouderdomspen sioen. Van beide zat h(j de beteekonis uiteen. De vrijzinnigen zijn er voor, gedrongen door de socialisten. Hij wekt de hoorders op echte onvervalsch te voorstanders van A. K. en Staats pensioen te kiezen dus rood te vrouwen om de mannen aan te drij ven. 't Kan en moet met dien hulp Dinsdag een roode feestdag zijn. De derde spreker de heer A. W. Michela wijst op de propaganda-wijzo van 't Heilsleger, hier aangewend om de aandacht te vestigen op den strijd van Dinsdag. De vrijzinnigeu zijn aan 't verliezen. Ze hebben 't nooit ge merkt. Maar spr. geeft eenige cijfers waaruit procentisch de groei der socialisten en den teruggang dei- liberalen blijkt. Spr. komt op tegen de voorstelling als zouden wij vrij buiters zijn op wie geen ordelievend burger zfln stem mag uitbrengen, zooals Pieter de Geus in zyn „Waakt en Werkt" neerschrijft. Daar wordt ook tegen hen uitgespeeld het uit zenden van miliciens naar Indié. Wol een bewijs dat de schrijver, wiens eigen partijgenooten vóór de motie- Hugenholtz stemden, absoluut van de zaak niets begrijpt. Aan die uit zending hebben de S.-D. geen schuld, wel de afgevaardigde De Meester, die de vragen stelde maar tegen Hugen- holtz' motje stemde. Meer uitvoerig ging spr. de aan leiding dier uitzending na. Ten slotte concludeert hijdat de kiezers zich niet van de wijs mogen q brengen maar rood moeton stemmen, dat is een goed voorteeken voor de toekomét, voor Gemeenteraad en Kamer. Te ruim 9 uur was de bijeenkomst, afgeloopen. 't Werd ook frisch op *t terrein. SPORT. De tweede spreker, de heer Tho massen uit Amsterdam, onze toekom stige kamercandidaat, zooals de heer Verstegen hem voorstelde, verheugde zich in het succes dat hier bereikt is. Dat komt omdat er gewerkt is. Op Texel is niet gewerkt door de socialisten, zy kregen daar dan ook een klap. De vrijzinnigen hebben overal gemaft. Daarom wekt spr. op in hun plaats in Staten en gemeenteraad sociaal-democraten te brengen, die niet maffen. Als zij opkomen in den raad b.v. tegen verhooging gasprys Is dat practische propaganda. De wind is in de zeilen der rooden. De vrijzinnigen meenden dat de socialisten er onder gingen. Zij buitten tegen hen uit: den oorlog dien de socialisten niet konden tegenhouden, de duurte, 't weigeren der minister portefeuilles 't heeft niet geholpen. Rood wind over de gansche linie, ook hier. We begonnen met 700 stem men, 't werd er 2000, 't moet er 4000 worden I Helder moet zich niet laten overheerschen door de buitengemeen ten. Waar 't om gaat, Alg. Kiesrecht en Staatspensioen. Hij refereert zich Mn wat de heèr Verstegen daarom trent zei, weidt ever dat pensioen echter wijder uit en wekt de mannen op nog eens hard te werken en de H.F.C.-Marine XI: 2-3. Ook deze Militairen z|jn H.F.C. de baas gebleven en door een 8—2 over winning hebben zij hun meerderheid over de roodwitten bewezen. Dat be gint er bedenkelijk voor dezen uit te zien en 't wordt meer dan tijd dat zij eens door een flinke overwinning hun goeden naam trachten te her winnen. Wel waren zij onvolledig doordat de rechtervleugel Aardweg Taylor absent was, maar 't merk waardige feit deed zich voor dat de reserve-vleugel, tenminste voor rust, verreweg 't beste deel der voorhoede was. Herhaaldelijk brak Corthals in samenspel met v. d. Wal door en de verdedigende half-back Thesink, die toch lang niet «lecht speelde, werd telkens door dit vlugge tweetal ge passeerd. Het eerste succes kwam dan ook van rechts, toen v. d. Wal den vrtjstaanden Corthals den bal toespeelde en deze prachtig voor zette. De voorzet belandde zonder door iemand te zijn aangeraakt jn den rechter bovenhoek van 't doel. Een mooi doelpunt I De voorsprong scheen aanmoedigend op de roodwitten to werken. Niettegenstaande zij tegen wind en zon in speelden, wisten zij 't spel vrijwel doorloopend op de Mili taire helft te houden. Dat er toch geen doelpunten meer gemaakt wer den was te danken aan 't schitterend verdedigen van Romeyn en v. d. Dusaen en 't onvermoeid werken van Bol. Reen oogenblik werd Dito ge legenheid tot schieten gelaten. Rool- vink kreeg een paar prachtkansen, doch zijn goed gerichte schoten wer den op zekere wijze door den mili tairen keeper behandeld. Met 't in gaan der rust was de Btand dus nog 0. Yermelden we nog dat een straf schop tegen H.F.C. door v. d. Qussen werd naast getrapt. In de 2e helft kregen de Militairen wind en zon in hun nadeel, maar dit bleek van geen oogunstigen invloed op hun spel te zyn. Integendeel, de voorhoede, die voor de rust zoo goed als niets presteerde, begon nu gevaar lijk op te zetten.- Ook hier kwam 't succes van rechts. Toen de rechts buiten van de doellijn af voorzette, liep Bartels vlug in en plaatste den gelijkmaker in het H.F.C.-net. De af trap wordt door Bol onderschept, die echter niet zuiver genoeg plaatst, zoodat Kikkert 't leder kan bemach tigen. Hij drijft vlug op en passeert achtereenvolgens, vier tegenstanders om vlak voor doel den bal aan den dicht naast hem loopenden Dito over te geven. Met een hard onhoudbaar schot bezorgt deze zijn vereeniging opnieuw de leiding. De Militairen zijn verre van ont moedigd en beginnen zoo fanatiek aan te vallen dat H.F.C. een tijdlang blijft ingesloten. Zoo sterk wordt de druk dat de backs en zelfs de keeper erg zenuwachtig beginnen te doen. Van Vliet moet zelfs een paar maal corner trappen om erger te voor komen. En steeds maar blijft de bal voor 't H.F.C.-doel, totdat tenslotte de rechtsbinnen der Militairen hard inschiet. De keeper vangt op, maar laat den bal weer vallen, zoodat de partijen weder op gelijken voet zijn gebracht. Geen 5 minuten later wordt een corner van rechts op 't H.F.C.- doel goed opgevangen en ineens in gezet, onhoudbaar voor den keeper. De Militairen leiden dus met 3—2 en in dezen stand komt geen ver andering meer. Bij H.F.C. waren in de verdediging Bak en Kikkert uitstekend op dreef. Tiessen was minder dan anders. In de voorhoede wordt nog te veel op zich zelf gespeeld, vooral Corthals en Roolvink bezondigen zich daaraan. Yeel vlugger voorzetten heeren 1 Niet wachten, tot er wordt aangevallen! Bij de Militairen noemden we reeds backs, keeper en spil. Na de rust toonden ook rechtsbuiten en midvoor beter te kunnen dan daar voor. Over 't geheel, waB 't anders een heel aardige en voor 't publiek spannende party, waarin door sommigen tame lijk forsch werd gespeeld, zonder dat de vriendschappelijke verhouding daar onder leed. De opkomst van 't publiek was matig. A. Ik heb een betrekking gekregen in een kruitfabriek. B. Betaalt 't goed? A. Ja. Twintig gulden per week en vooruitzichten. B. Hoe zijn die vooruitzichten? A. Kans op „verhooging" elke mi nuut van den dag.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1916 | | pagina 1