HELDERSCHE COURANT Nieuwsblad voor Helder, Koegras, Texel, Wieringen en Anna Paulowna No. 4060 DINSDAG 15 AUGUSTUS 1016 44o JAARGANG VOORHEEN GENAAMD 'T VLIEGEND BLAADJE Abonnement per 3 mnd. 65 ct., franco per post 90 ct., Buitenland f 1.90 Zondagsblad 45 6H» „0.85 Modeblad 75 100 „1.15 Voor het Buitenland bij vooruitbetaling - Losse nummers der Courant 2 ct. Verschijnt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagmiddag UITGEVER: C. DE BOER Jr. - HELDER Bureau: Koningstraat 29 - Interc. Telefoon 50 Advertentlön van 1 tot 4 regels (bij voorultbet.) 30 cent. Elke regel meer 7 ct. Ingezonden mededeellngen van 1 tot 4 regels 75 cent. Elke regel meer 15 cent. Advertentiën op bepaald aangewezen plaatsen worden 25°/o hooger berekend. Groote letters en cliché's naar plaatsruimte. - Bewijs-exemplaar 2b cent. Op pagina 4 van dit blad is opgenomen 1. Uit den omtrek. 2. Feuilleton, enz. DE OORLOG. Da legerbirlchten van 11, 12 an 13 Augustus. Van het W e s t e i y k front. Aan het Engelsche front, ten N. van de Somme blijft de toestand vrij wel onveranderd. De pogingen der Duitschers om de verloren stellingen weer in handen te krijgen houden aan. Volgens de berichten van den 12en ondernam de vijand daartoe een aanval ten N. van Pozières. Hij werd echter met zware 'verliezen terugge worpen. Ten Z.0. van Yperon trachtten de Duitschers een aanval te ondernemen. Deze aanval werd reeds in de kiem verstikt. Het Engelsche bericht van den 13en deelt mede dat eenige vorderingen werden gemaakt ten N.W. van Ba- zentin le Petit, in de richting van Martinpiuch. N.W.van Pozières gingen de Engelschen op een front ter breedte van een mijl ongeveer 400 M. voor uit. Overigens is de toestand onver anderd. De Franschen gaan daarentegen— zij het dan ook langzaam vooruit. Naar dd. 12 dezer wordt gemeld wer den ten N. van de Somme eenige Duitsche loopgraven genomen en daarna versterkt. Ten N. van het bosch van Hem namen zy twee kleine boschjes en een steengroeve. Ten Z. van Maurepas werd een meer voor uitgeschoven linie bezet. Naar in het middagbericht wordt medegedeeld, deden de Duitschers een hevigen tegenaanval die volkomen werd af geslagen. Ten Z. van de Somme gingen de Duitschers eveneens tot den aanval over, en wel bij de hoevela Maison- nette. Ook hier werd de aanval door het vuur der Franschen geheel ge broken. Bij Terdun zware artillerie gevechten. Op den rechter Maasoever werden vorderingen gemaakt in de streek ten Z. van Thiaumont. Bij Fleury werden twee aanvallen der Duitschers afgeslagen. Het avond-communiqué van den 12den meldt een nieuw succes der Fransche troepen. Ten O. van Hardecourt (ten N. van de Somme) werden over een front van 6J K.M. breedte alle schansen en versterkin gen van den vyand genomen, ter diepte van 600 tot 1000 M. 1000 man werden gevangen genomen en 30 machinegeweren vermeesterd. Het kerkhof en het Z. deel van het dorp Maurepas werd genomen. Tegenaanvallen van de Duitschers werden afgeslagen. Naar het middag communiqué meldt ging de nacht ten W. van de Somme kalm voorbij, waardoor de Franschen zich in het gewonnen terrein konden versterken. Tegenaanvallen der Duit-, schers uit de richting van Combres en aanvallen op het kerkhof van Maurepas werden afgeslagen. 80 man werden gevangen genomen. Aan den rechter Maasoever wonnen de Franschen eenig terrein ten Z. van Fleury. Vijandelijke tegenaanval len werden afgeslagen. Volgens het avond communiqué van den 13den wonnen de Franschen in eenige op zichzelf staande aanvallen terrein op de hellingen ten Z.0. van Maurepas. Een met groote kracht ten Z. van het bosch van Avocourt door de Duitschers ondernomen aanval werd afgeslagen. In een aanvullend bericht wordt nog medegedeeld, dat dé Franschen de Duitschers van het geheele plateau van Maurepas verdreven. De geheele 8e linie der Duitschers werd ver meesterd. Naar een Duitsch legerbericht van 12 dezer zegt gingen de Engelschen op het front tusschen Thiepval en het Foürreau-bOBch, en Guillemont herhaaldelijk tot den aanval over. N. van Ovillers en bij Bazentin-le- petit werden zij teruggeworpen. Tusschen Maurepas en de Somme mislukten talrijke aanvallen der Fran schen, alleen ten N.O. van Hem kon den zij zich in een boschje nestelen. Hetzelfde lot ondergingen de Fransche aanvallen ten Z. van de Somme bij Barleux. Rechts van de Maas mislukten even eens de pogingen der Franschen om tot den aanval over te gaan. Sterke strijdkrachten die tegen het fort Thiaumont vooruitgingen werden steeds teruggeworpen. Van Duitsche zijde wordt dd. 13 dezer gemeld dat tusschen Thiepval en de Somme de Fransehen en Engel schen al hun krachten samenvatten en tot den aanval overgingen. Tus schen Thiepval en de Guillemont werd de aanval volkomen afgeslagen. Bij Maurepas en Hem duurden de ge vechten nog voort. Ten Z. van de Somme mislukten de aanvallen der Franschen in de streek van Biaches. Verder patrouille gevechten. Van het Oostelijk front. De Duitsche zoowel als deOosten- rUksche berichten blijven melding maken van het afslaan van de aan vallen der Russen. Op het front van Hindenburg bleven ook nu de aan vallen der Russen o.m. ten W. van het Nobel-meer, ten Z. van Zarecze, en ten W. van Zalocze vruchteloos Ten O. van Kowel werden bij een kleinen aanval 170 Russen gevangen genomen en een aantal mitrailleurs buitgemaakt. Ten Z. van Zalocze duren de ge vechten met groote levendigheid voort. De begonnen (achteruitgaando) bewegingen voltrekken zich volgens het vastgestelde plan. (Hetgeen dus wil zeggen, dat men de Russen nog niet tot staan kon brengen). In de Karpatheu zetten de Duit sche troepen hun aanvallen voort. Ten Z. van Zabie werden 700 man gevangen genomen en 3 machine- iweren buitgemaakt. Behalve van de gebeurtenissen ver meld in het Duitsche legerbericht, maakt het Oostenrljksche communi quó van den 12en nog melding van het afslaan van een aanval ten Z'.O. van Worochta. Ten Z. van Stobychwa werden de pogingen der Russen om de rivier over te trekken tot misluk king gebracht. De Duitsche en Oostenryksche be richten van den 13en geven aan dat Russische aanvallen ten Z. van Smor- gon en bij Loebreszof afgeslagen werden. Eveneens mislukten de aan vallen ten "W. van Zalocze. Volgens deze berichten neemt de actie der Russen van den Stochod-boog aan merkelijk af. Op het front van Aartshertog Karei wisten de Oostenrijkers zich ten Z.0. van Worochta in hun stellingen te handhaven, niettegenstaande de hevi ge aanvallen der Russen. W. van Monasterzyska en ten Z.W. van Stanislau werden alle aanvallen j van den vijand na verwoede gevech ten tot mislukking gebracht. Intusachen maken de Russische communiqué's melding van belang rijke successen. Het„ volgens het vast gestelde plan terugtrekken" komt in het Russische bericht van den 12e ander licht te staan. Hierin wordt medegedeeld, de opmarsch naar Jezernol in de streek van de midden loop van de Sereth werd voortgezet. In de richting van Buczacz word de middenloop van Koropiec gepasseerd, en gingen de dorpen Slobowka—Tiret, Gotrna en Folvarki in Russische handen over. Ook in de richting van Monaster zyska bleven de vorderingen aan houden. De spoorlijn van deze plaats naar Wytsjoerki werd bezet. In de streek van Stanislau gaan de Russen voorwaarts. In een aanvallend bericht over deze krijgsverrichtingen wordt nog mede gedeeld De viering te velde van den ge boortedag van grootvorst troonopvol ger Alexis, die op het oorlogsterrein vertoeft, is gelukkigerwijze samen gevallen met den val van het laatste vak van het machtig versterkte bol werk, 't welk de vijand in de afge- loopen winter van de Pripet tot de Roemoensche grens had gebouwd. Zaterdag zijn als gevolg vag zeven weken harden strijd door de roemrijke troepen van de generaals Stsjer- sastsjiof en Saharof, onder leiding van generaal Broessilow, de versterkte dorpen Kliadki, Worobiewka.Tsebrow, Jezerna, Pokropiwna en Kozeow, het krachtig versterkte bosch Boerkanow en de geheele Strypa-linie in onze handen gevallen. Op de twee flanken omvat, heeft i vijand het voornaamste vak van de stelling, die hij ter bescherming van Tarnopol en Buczacz had opge richt,, in onze handen moeten laten. De dappere troepen van generaal Letsjitsky hebben .de stad Nadworna en het dorp Fitkow bezet en zijnde rivier Bystrica Solotwinska overge trokken. Een bericht uit St. Petersburg aan de „Daily Tel." meldt nog, dat men reden heeft te veronderstellen, dat het verband tusschen de legers van von Bothmer en die van aartshertog Karei verbroken is, ten gevolge van do opmarsch der Russen naar Stanis lau. Men meent, dat dit grooten in vloed zal hebben op de verrichtingen tegen Halicz, welke stad bij verder opdringen der Russen in den rug zal zijn bedreigd. In het Russische bericht van 13 dezer wordt verder nog gemeld, dat aan den bovenloop van de Sereth de vyand uit een reeks versterkte lingen werd geworpen. De Russen bereikten den lijn Zuyjen, Olejoenen, Bsjovitsja en Bialkovtsje. In verband met de doorbreking van het Strypa- front moest ook hier de vyand zijn Btellingen ontruimen. Tijdens de vervolging der Duitsche en Oostenrljksche troepen, werd het dorp Yezerna door de Russen bezet. Hun opmarsch voortzettende, bereik ten zij den bovenloop #an de Strypa, welke zij overtrokken. De Koropetsj werd eveneens door de Russen overschreden. Zij v< terden hier de hoogtestellingen tus schen de Koropetsj, de Zlota Lipa en de Khorojouka. Bij Mariampol bereikten zij den Dnjestr. Van het ItaliaanschOosten- rljksche front. De voortgezette aanvallen der Ita lianen aan de Isonzo, o.a. tusschen de Zee en het Wippachdal en ten O, van Göiz, werden, naar van Oosten rljksche zijde wordt gemeld, alle af geslagen. 140 man werden gevangen genomen. Op andere punten van hef front hevig geschutvuur. In Tirol werden 89 Italianen ge vangen genomen en een machine geweer buitgemaakt. In het communiqué van den 13en wordt gezegd, dat tegen de thans door de Oostenrijkers betrokken stel lingen door de Italianen verschillende aanvallen werden ondernomen. Zeer hevige gevechten hadden plaats op de hoogten ten O. van Görz, waai de Italianen 7 maal vergeefsch storm liepen. Het aantal gevangen genomen Italianen, sedert het begin van het offensief, bedraagt meer dan 5000, .o. meer dan 100 officieren. Het Italiaansche communiqué van den 12en geeft aan, dat in de Karst de hoogvlakte werd overschreden, en W. hellingen van den Nadlocem (hoogte 212) en een andere top werden vermeesterd. Zaterdagmorgen maakten de Itali anen zich meester Aan Oppachiasella. 270 man werden gevangengenomen, 3 veldkanonnen en een groote hoe veelheid munitie werden buitgemaakt. Ten O. van Görz bieden de Oosten rijkers nog steeds tegenstand op de omliggende hoogten. Op de Tofana werd een nieuwe stelling door de Italianen genomen. Overigens artilleriegevechten. Volgens het bericht van den 13en behaalden de Italianen in den sector van Monfalcone nieuwe successen. Na verwoede gevechten werden twee versterkte hoogten genomen. Meer naar het N. gingen zij vooruit tot op I K.M. van Paechiailla. De krachtig versterkte hoogte Nadloc op de Karst werd in een stormaanval genomen. 1565 man, w.o. officieren werden gevangen ge nomen. Twee kanonnen en eenige machinegeweren werden buitgemaakt. De heuvel 174 ten O. van Görz werd vermeesterd. Het aantal ge vangenen bedroeg hier 353. In het geheel namen de Italianen bij hun offensief tot nu toe 15.998 man, w.o. 330 officieren gevangen, 16 kanonnen, een aantal mitrailleurs veel oorlogsmaterieel werd buit gemaakt. Van het Russisch-Turksche front. Volgens het Russische legerbericht werden ten" W. van Grumusj Hanó verschillende Turksche aanvallen af geslagen. In de streek van Bitlis duren de verwoede gevechten voort. De Turken worden in de streek van Bokar achtervolgd en trekken terug op Sakkiz. Naar van Turksche zijde wordt me degedeeld, werden in Perzië de Rus sische afdeolingen ten Westen van Kankaver verdreven. De hoofdmacht trekt terug op Essadodabad, aan den weg naar Hamadan. De Turken vor derden reeds tot 10 h 17 K.M. ten Oosten en Noordoosten van Kankaver. den WeBtoever van het Wan- meer werden de Russen eveneens naar het Noorden godrongen. Ook de vijandelijke afdeelingen inde streek van Ognot en ten Westen van Kighi trekken terug. Latere berichten melden, dat de Russen in Perzië uit Essadobad wer den verdreven 6n de Turk6n verder naar het Oosten oprukteü. Ten Wes- vau de plaats hebben de Russen zich versterkt. Ten Noorden van Bitlis werden de versterkte hoogten Uit E g y p t e. De Turksche stellingen by (ten O. althans) van Katia werden den 9en dezer door de Engelschen met sterke strijdkrachten aangevallen zoo wordt van Turksche zijden medege deeld. In een gevecht,,dat 13 uur duurde, werd de vijand teruggewor pen. Na reusachtige verliezen geleden te hebben, gingen de Engelschen op Romani terug. Van Engelsche zijde wordt daaren tegen medegedeeld dat de gevechten, begonnen by de vervolging der Turken na de nederlaag bij Katia, voortgezet den. 3000 'Turken werden gevan gen genomen. Een groote hoeveelheid oorlogsmaterieel viel in de handen der Engelschen. Volgens aanvullende berichten zyn de Turken thans tot op 50 mijl van het kanaal terug gedreven. In totaal verloren zy 3534 man aan gevangenen. De verliezen van den vyand worden van Engelsche zijde op 6 a 7000 man geschat. 4 kanonnen, 8 mitrailleurs 1600 geweren, benevens veel munitie werd buit gemaakt. In Soedan en Tripoli. Van Turksche zijde komen nog allerlei niet te conctroleeren berich ten uit Soedan en Tripoli. In de eerstgenoemde landstreek zouden de tegen den Emir van Darfur afgezon den troepen tot dezen zyn overge- loopen, met het gevolg dat de ver binding tusschen Soedan en Egypte verbroken zou zijn. In West-TripoliB zouden de Italia nen zich nog slechts staande houden in de steden Horna en Tripoli. Ook de stammen van de Tunesische grens hebben zich by de Turken aange sloten. De duikboot- en mljnoorlog. Het Italiaansche stoomschip „Se- bastiane (8995 ton) werd door een duikboot in de Middellandsche Zee tot zinken gebracht. De bemanning kwam te Barcelona aan land. Dover gebombardeerd. Door twee Duitsche watervliegtui gen werden Zaterdag een aantal bom men op Dover geworpen. Er werd geen schade aangericht, meldt het Engelsche bericht. 1 officier en 6 man werden licht gewond: Luchtaanval op Venetië. In den nacht van 12 op 13 Aug. hebben Oostenrljksche vliegtuigen op nieuw bommen geworpen in de streek van Venetië. Volgens het Oóstenrijk- sche bericht werden de luchtschip- loodsen te Campalto verwoest, waarbij een luchtschip verbrandde. Op andere plaatsen ontstonden eveneens branden. Van Italiaansche zijde wordt inder daad gemeld, dat een der kleinste luchtschepen in brand geraakte. Ove rigens werd weinig schade aangericht. Drie matrozen werden gekwetst. Een Engelsche torpedojager gezonkan. Het Eogelsche stoomschip „Grena dier", uit New-Caste, Zondagochtend te 9.50 den Nieuwen Waterweg bin nengekomen, rapporteert, dat één van de torpedojagers, die het convóoi be geleidde, op een mijn is gestooten en in de lucht gevlogen. Dit geschiedde Zondagochtend om S uur, op een af stand van 8 mijlen ten Westen van het lichtschip „Maas". De equipage werd door drie booten van de andere Engelsche torpedo jagers gered. Uit IJmuiden meldt men over dit geval nog het volgende: Zondagavond kwamen de Neder- landsche torpedobooten G 15 en G16 te IJmuiden uit zee terug met ver schillende overblijfselen van een der nieuwste Engelsche torpedojagers, de „Lasso", die ongeveer 8 mijl van hel Maasvuurschip in den grond geschoten moet zijn. Onze torpedobooten vingen daarover tegen twaalf uur draadloos telegram op en spoedden zich naar de plaats om zoo mogelyk hulp te bieden. Bij aankomst werd veel wrak hout gevonden en vond men dit ge deelte der zee overdekt met olie en werden twee scheepabooten opge- viacht, waarvan een groote met de loodsboot naar Rotte* dam werd mede genomen en een kleine zonder naam naar IJmuidon wenl medegenomen. Onder de opgëvischtê voorwerpen be vond zich ook een witte Engelsche matrozenmuts met lint gemerkt Lasso. Daar een Engelsche kruiser en twee Engelsche torpedojagers in de nabijheid werden gezien, vermoedt nen dat de opvarenden van de „Lasso" door deze oorlogsschepen ge red zijn, althans werden geen lijken of schipbreukelingen in den omtrek gevonden. De „Lasso" is een der nieuwste Engelsche torpedojagers die met olie gestookt worden. Het vinden van versplinterde masten en het constateeren van granaatgaten in ver schillende scheepsvoorwerpen wijst op een treffen met vijandelijke tor pedojagers en niet op torpedeering of mijnexplosie. Do verliezen der Russen. Roda Roda, de oorlogscorrespondent van de „Neue Freie Presse" schat de verliezen der Russen in het nu aan den gang zijnde offensief op 750.000 mah. Duizend en meer lijken van Russen voor het front van één regiment is thans na eiken Btormloop regel. Vooral de verliezen aan officie ren, die nu weer voorop gaan om den soldaten een goed voorbeeld te geven, zijn groot. Zelfs generaal Letsjitsky gelegenheid zijn mannen voor gegaan en andere generaals, zooals Keiler, Dragomirow, Karpow en Sie- gelmann zijn op die wijze gesneuveld of gewond. De tucht is bij de Russen voor beeldig, de leiding voortreffelijk. Aan reserves ontbreekt het den Russod niet; bij het begin van het offensief beschikte Broessilow over 3 a 4 aan vullingsbataljons voor elk regiment. De „Breinen" bij Naw-York. Volgens een Havas-bericht aldus wordt uit Genève aan de „Lokal Anzeiger" gemeld isteNew-York een draadloos telegram ontvangen, volgens hetwelk deduikboot „BremeD" de haven aldaar nadert. De te New- York gevestigde belanghebbenden heb ben voorbereidingen voor de ontvangst van het vaartuig getroffen. Een aanhanger van Liebknecht veroordeeld. Te Altona is een kleermaker tot 9 maanden gevangenisstraf veroor deeld, omdat hij in een spoorweg coupé had beweerd, dat Liebknecht wel gelijk had met zijn uitroep: „Weg met Duitschland! Leve Engeland Botsing van vliegtlugen. In Engeland zijn Donderdag twee vliegtuigen, die aan het manoeu- vreeren waren, met elkaar in botsing gekomen. De schroef van het eene sloeg den staart van het andere af. Dit vliegtuig viel van een hoogte van 4 600 M. De twee officieren, die er in zaten, kwamen om het leven. Het andere vliegtuig landde behouden. BINNENLAND. Aangehouden mail. De stoomschepen „Goentoer" en „Sommelsdljk", resp. 30 Juni van Rotterdam naar Batavia vertrokken en 11 AuguBtus uit New-York te Rotterdam aangekomen, hebben de post te Kifkwall moeten afgeven. Verkoop van het eiland Curagao? De „Köln. Zeitung" verneemt uit Washington, dat in de Vereenigde Staten het gerucht loopt, dat de Amerikaansche regeering de Neder- landsche regeering heeft gepolst of zij genegen zou zyn het eiland Cura?ao te verkoopen. Volgens de „N. Rott. Crt." ontkent de Nederlandsche gezant te Washing ton de juistheid van dit bericht. Voor de vissohers. De hoofdinspecteur der visscherljen brengt het volgende ter kennis van de visschers In geval van ontmoeting met Duit sche onderzeebooten, wordt belang hebbenden naleving van de navolgende voorschriften aanbevolen. Zoodra een onderzeeboot aan een visschersvaartuig het teeken geeft te stoppen, hetzy door een kanonschot, hetzij door een sein, of wel door beide gezamelijk, moet het schip terstond aan dit bevel voldoen. Tevens moet het vermijden op de onderzeeboot toe te varen, aangezien een zoodanige manoeuvre den indruk zon kunnen wekken dat het de duiÉboot wil ram men en dientengevolge het oorlogs vaartuig aanleiding zou kunnen geven het vuur te openen, teneinde zich tegen een veronderstelden vijan delijken aanval te verdedigen. Het zal aanbeveling verdienen, dat de visschers vaar tuigen onmiddellijk, na dat zij het bevel tot stoppen hebben ge kregen, zoo mogelijk een boot te water laten en, voorzien van de scheeps papieren, naar de onderzeeboot toe zenden, zelfs indien deze zich nog op vrij grooten afstand bevindt. In geen geval moet het neutrale visschersvaartuig, teneinde de com municatie te vergemakkelijken, vooraf trachten dezen afstand te verkleinen. Een zoodanige handelwijze zou het schip aan ernstig gevaar bloot stellen.. Da ongeregeldheden te Soerabaja. De tijdelijke le offlGier a/b. van „De Zeven Provinciën", A. ten Broecke Hoekstra heeft naar aanleiding van de ongeregeldheden te Soerabaja in het „Soer. Hbld." een artikel ge schreven over het mindere marine personeel. Schrijver wijst er op, dat de bond van minder marine personeel nu reeds 20 jaar bestaat en ontstaan uit de behoefte, gevoeld door de matrozen, zich aan-een te sluiten met het doel verbetering te verkrijgen in hun positie, die langs den weg van individueels verzoeken niet te bereiken scheen. Luit. Ten Broecke Hoekstra Schrijft dan verder: Nu zyn in de laatste 20 jaar gedeeltelijk onder aandrang van den >ond vele verbeteringen in de levensvoorwaarden van het personeel gebracht, zóó dat tegenwoordig van ernstige grieven eigenlijk' geen sprake meer ia, behalve dan juist die, dat uitingen van het veréenigingsleveh aan boord sedert een paar jaar ver boden zijn. Doch naarmate de rede lijke eischen verminderden, kreeg 't werken van de bond meer en meer een andere richting werd het een streven naar verplaatsing van 't te bedenken dat ook dergelijke laag hartigheden er 't gevolg van zullen zijn. Wat de ongeregeldheden aan den wal en aan boord betreft - een deel daarvan komt voor rekening van die elementen, die in de oogen van ieder rechtschapen mensch minderwaar dige individuen zijn, wier strafregister een aaneenschakeling is van dronken schap, te laat komen van passagieren, onbehoorlijk gedrag jegens hunne meerderen en dergelijke. Naar aan leiding van 't voorgevallene is onder deze categorie eenige opruiming ge houden, door een aantal hunner naar Nederland op te zenden ten einde met bijzonder gemerkt paspoort uit den dienst te worden weggejaagd. Doch een groot deel van de schuld, dat aan den naam der marine in 't neen, en aan de reputatie der manschappen'in 't bijzonder, schade is gedaaD, komt voor rekening van de groote meerderheid. Yan hen, die ontevredenheid zaaien en aansporen tot verzet, doch zelf achter de schermen weten te blyven, in de eerste plaats en verder van allen, die uit overtuiging, uit onna denkendheid of uit gebrek aan zelf standigheid aan uitingen van tuchte loosheid meedoen. wikkelingsgang in dit proces. Een bond, staande onder den invloed der soc. democratische leiders (wier stand- >unt tegenover het militaire voldoende jekend is), die wat bereikt hééft, waarin een geest van strijd zich ontwikkelde en vooral de voor mannen, die zich bewust zijn van hun invloed op de kameraden. Men denke zich in hun psyche. Er mogen dan geen ernstige grieven meer bestaan: de discipline moge niets yan ouderwetsche stramheid meer hebbenden man, die zijn plicht doet en zich behoorlyk gedraagt, moge geen speld in den weg gelegd worden de actie kan niet stop gezet worden, reikt heel ver over 't oorspronkelijke doel. J) Schrijver wijst erop, dat juist daar om de tegenwoordige minister van marine alle uitingen van bondsleven aan boord heeft verboden. Nagegaan wordt ten slotte het voorgevallene te Soerabajaen daarvan wordt gezegd, dat het een niet op zichzelf staand geval is, maar een uiting van ontevredenheid en ver slapping van het begrip van tucht. Betoogd wordt, dat do toestanden in 't hospitaal waarschijnlijk verre van goed waron, doch dat bij de marine- autoriteiten nooit klachten zijn inge bracht en naar aanleiding van couran tenberichten een onderzoek gelast is. Schrijver eindigt dan met de volgende opmerkingen: Stond nu deze demonstratie op zichzelf de zaak ware minder erg geweest, 't Meerendeel van 't volk zyn eigeniyk nog jongens, die men niet te ernstig moet' nemenen wie beging nooit een onbezonnenheid? Maar 't bedenkelijke is, dat deze gebeurtenis werd voorafgegaan en gevolgd door allerlei uitingen van verzet en tuchteloosheid. En dat in dezen tijd. Er is bovendien sabotage gepleegd, en zeer ernstige. Dit is niet te ver goelijken en wordt ook door de over groots meerderheid van 't volk en de leiders van den Bond veroordeeld. Maardaarmee zyn deze leiderB niet geheel van de verantwoordelyk- heid af. Als men ontevredenheid zaait in een massa, waaronder allerlei elementen zyn, ook de slechtste tot z.g. „actie" aanspoort, dan heeft men Ten einde het hier gezegde, dat voor den buitenstander wellicht wat vaag moge klinken, te illustreeren, een recent geval. Op een schip worden op den voor middag victualie en andere zaken aan boord geladen en er wordt goed ge werkt. Om 12 uur is 't werk echter nog niet gereed en er wordt order gegeven, dat de wachtdivisie om 1 uur na" het schaften door zal gaan. Yan deze regeling wordt de nood zakelijkheid niet ingezien door de betrokken schepelingen, die een afge vaardigde zenden om te vragen tot 2 u. 30 m. te mogen rusten als ge woonlijk. Het verzoek wordt door den officier der wacht niet toegestaan, waarop de geheele divivie collectief niet op 't appèl komt, nadat ten le 't signaal daarvoor geblazen is, doch zich op 't voorschip verzamelt, en men eerst aan 't werk gaat, nadat aan ieder persoonlijk daartoe order gegeven is. Na rusttijd heeft iets overeenkomstigs plaats met de rest der equipage. Dit is een typeerend staaltje van de begrippen omtrent tucht door het bondsleven gekweekt. Wij zwygen nu maar van andere oproerige en onmilitaire uitingen, gedeelteUjk toe te schryven aan op winding, gedeelteiyk van meer indi- vidueelen aard. („H.blad.") Doodslag. Een vechtparty, zooals er dageiyks misschien in Amsterdam tientallen voorkomen, heeft Zaterdagavond een noodlottig verloop gehad. De 26-jarige schildersknecht Byieveld liep in be schonken toestand door de Warmoes straat. Op den hoek van de Wyde Stormsteeg wilde hy nog een borrel drinken,' doch do kastelein weigerde hem binnen te laten. In zyn dronken- mansbaldadigheid moet do schilder toen in de W. 8tormsteeg een fiet sende jongen van zyn rywiel hebben getrokken, waarop een voorbyganger, de 23-jarige voerman M. Dupain, den dronkeman by zyn kraag pakte en hem tegen de keien wierp. Waar schijnlijk geschiedde dit met zeer veel kracht; Byieveld viel op z(jnachter hoofd en verloor onmiddellyk het be- wustzyn. De verslagene werd binnen gebracht in het café waar hem even te voren nog een borrel was gewei gerd. Hy gaf toen nog eenige levens- teeken. De man werd per auto-bran card nasr het Binnengasthuis ver voerd, doch daar aangekomen bleken de levensgeesten reeds geweken. De dader wachtte gewillig tot de politie kwam en hem arresteerde. N.V. Stoombootdienst van Gebr. Zur Mühlen. GOEDKOOP REIZEN. [DAGELIJKS: van NIEUWEDIEP 's morg. 7 uur, 's avonds 11 uur, van AMSTERDAM 'smorg. 9.15 uur, 'smldd. 3.30 uur. Oorlogsellende. Moeder en kind. „Bouw toch wat voor me, moeder tje? Ja? Een brug." „Laat me met rust, jongen," ant woordde de moeder. „Ik heb geen tyd voor je. Bouw jy maar alleen." „Maar ik kan toch niet alleen bouwen. Alles valt weer om. Kijk nou." De jongen zat op den grond, met in rug tegen de keukenkast en _>eelde met bouwsteenen. Hy had alleen maar een hemd en een nacht jak aan. De moeder had nóg geen tyd gehad, om hem aan te kleeden. Het was de dag van aflevering,' ze had zich verslapen en trapte nu op de naaimachine. Een heele berg ge knipt goed lag op de tafel. „Altijd moet ik alleen spelen. Bouw me nou toch een brug", vroeg de jongen weer. De moeder luisterde in 't geheel niet naar hem. Ze trapte op de ma chine, zoo hard ze maar kon en staarde stijf en strak op het goed vóór haar. „Vader heeft altyd wat voor me gebouwd. Kun je ook een 'schild wachthuisje bouwen?" „Neen. Niets kan ik bouwen." „Waarom kan je niet bouwen?" „Omdat ik geen tyd heb. Bat zie je toch?" „Moet je altyd naaien?" „Ja." „Altyd hemden?" „Ja." „Dragen alle soldaten hemden?" „Ja." „Heb je nog koffie, moedertje? Geef me koffie." .Onwillig schudde de moeder het hoofd. „Nou wil j.e alweer koffie heb ben. Je bent een kwelgeest.. Je laat me geen rust." „En een boterham wil ik ook heb ben. Een met boter." „Ik heb geen brood boven." „Misschien is er toch nog een stukje. Ik zal eens kijken. Ja?" „Er is geen kruimel. Je hoeft niet te kyken. Ga weer zitten en speel. Haal je prentenboek te voorschyn. Het nieuwe, weet je wel." Onder de keukentafel stond een platte kartonnen doos, volgepropt met speelgoed, prentenboeken, leege sigarettendoozen en kapotte kinder schoenen. De jongen stak het hoofd de tafel en trok het nieuwe prentenboek te voorschyn. Veel nieuws was er echter niet meer aan het boek te zien. Het was versleten, bygenaaid en vuil. „Hier is het prentenboek," zei de jongen, en hield het zyn moeder voor. „Kan ik op je schoot komen?" „Je bent niet verstandig, jongen. Hoe zou ik nu tyd hebben, om je op schoot te nemen. Ga zitten en kijk de plaatjes." „Waarom wil je me niet aanklee- den? Kleed me toch aan. Ik wil naar beneden gaan. Met de kinderen spe len." Hy légde zyn hoofd op een stoel en huilde. „Ik heb nog geen tijd om je aan te kleeden." „Kan ik zoo naar beneden gaan?" „In je hemd? Neen, zoo kan je niet naar beneden gaan. Ook geen minuut laat me die bengel met rust. Dat Is gewoon verschrikkoiyk." Ze sprong op en Bloeg op de tafel. De jongen ging snel op de stoel zitten. „Niet meer slaan, moedertje," bad by. Niet meer slaan, lief moedertje." „Ik zal je die ondeugendheden wel verleeren, jy bengel. Er "uit! Ik wil je niet langer zien." Ze trok hem van de stoel af. Hy hield haar handen vast, jammerde en sprong van den eenen voet op den andere. Hy was vreeselyk bang voor zyn bloote bille tjes. Als die maar voor slagen ge spaard bleven. De moeder ging achteruit en trok hem mee. Hy huppelde, alsof hy een rei met haar dansen wilde. Op den drempel kletste ze de handen tegen zyn heupen, trok hem omhoog, legde hem over haar linkerarm en tuchtigde hem. Hy schreeuwde luidkeels. Ze droeg hem in de kamer en wierp hem in haar bed, dat nog niet opge maakt was. „Ik zal weer zoet zyn, lief moe rtje,stamelde hy. Zyn gezicht was heelemaal rood en nat. De moeder liep weg en sloot de deur. Hijgend en met bevende leden zette j zich weer voor de machine. Een oogenblikje drukte zy de vochtige handen aan de heete, kloppende slapen. BedwoDg een huilbui en begon te naaien. Na twee uren jachten had ze den verdroomden en verzuimden tyd ingehaald. Ze was een beetje vroolyk geworden. Ze glimlachte zelfs. Nu kon de jongen haar weer kwellen en ergeren, zooveel hy wilde. „Myn lieveling, ik kom," riep ze jubelend, stond op en giDg om den armen jongen te bevrijden. Hy zat nog altijd in haar bed, waarin hy zoo graag sliep, en zag in 't geheel niet op, toen zy de kamer binnenkwam. Op zyn knieën lag een album, waarin alle kaarten werden bewaard, die zlin vader van het front had gestuurd. Uit België, uit Frankryk, uit Galicië, uit Rusland. - In dat album te bladeren en elke kaart nauwkeurig te bezien, vond de jongen een prettige bezigheid. De moeder trad op het bed toe, legde haar handen om het hoofd van den jongen, drukte hem in de kussens en overdekte zyn heele jonge lichaampje met smachtende kussen. „Wefes niet boos op me, mijn lieveling," vroeg ze met weeke stem. „Wees niet boos op me." Hy schudde het hoofd en glimlachte, als een engel. De moeder zette zich op den rand van het bed, liet langzaam het hoofd zinken en zei: „Zie je, ik ben zoo ellendig. Er is zooveel verbittering in me. Zooveel pyn en zooveel verlangen. Geen brief. Geen regel sedert veertien dagen. Het is om krankzinnig te worden. Wat te beginnen, wat te denken Ik weet somB in het geheel niet meer, wat ik doe. Oh, die oorlog 1" De jongen kroop heel dicht tegen haar aan. en legde zijn armen om haar hals. „Moedertje, niet huilen," zei hy. Kyk! Zóóveel houd ik van je. „Jongen," snikte zy, „ik zou niet langer kunnen leven, als ik jou niet had." Ze nam hem op den schoot en drukte hem zóó hartstochteUjk tegen zich aan, dat hy byna begon te schreien. (Joseph Adler in de „Vorwivts").

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1916 | | pagina 1