HELDERSCHE COURANT
No. 4608
ZATERDAG 2 SEPTEMBER 1816
44o JAARGANG
De abonnementsprijs
van dg „Heldersehe Courant" Is
thans per kwartaal In de stad
76 cent, franco per post 11.—.
Op- en ondergang van Zon en Maan
en tl]d van hoogwater (Texel).
(Zomertijd).
3ept. op: onder: op: onder:v.m.:njn.
Zondag l a. 1.18 a. 8.14 6.16 7.4S 0.6 0.30
Haandag 4 2.66 9 68 6.16 7.49 0.46 1.-
Dlnsdag 6 3.46 10.47 6.17 7.88 1.10 1.80
Woensd. 6 4.42 11.68 6.19 7.86 8.- 856
Donderd. 7 6.84 H L— 6.20~TS4 3.16 4.10
VrUdag S 6.66 1.22 6.22 753 4.60 6.60
Zaterdag 9 6 18 2.62 0.24 7.80 6.16 7.6
DE WEEK.
29 Augustus.
De Distributie-wet is in bet Staats
blad opgenomen en minister Post-
hurna maakt zich gereed gelijk
gemeld is om met de vertegen
woordigers van verschillende ge
meentebesturen te confereeren over
de beste, meest-doeltreffende wijze
om de wet uit te voeren. Deze zin
tot samenwerking is zeker verblijdend,
maar reeds is de lichtelljk-veront-
ruatende vraag gesteldals er maar
genoeg te distribueeren valtEn
dan volgde in het orgaan, dat de
naaste toekomst zoo duister blijkt in
te zien, eene opsomming van al de
artikelen, die niet slechts allengs
duurder worden, maar waar ook op
bedenkelijke wijze gebrek aan begint
te komen. W(j allen beginnen nu
wel te beseffen, dat zuinig zijn een
al-dringender eisch is. En wie over
ruimte van middelen heeft te be
schikken, dient in deze een goed
voorbeeld te geven. Wat nog iets
anders beduidt dan de door sommi
gen aangeprezen schrielheid, welke
slechts leiden kan tot verlies of ver
mindering van inkomsten voor hen,
wier arbeidsveld gelegen is binnen
de grenzen van wat niet juist tot de
„onmisbare en allereerst-noodige
dingen" behoort. Zeer zfeker zal in
het komende herfst en winterseizoen
de strijd tegen de „oeconomische ge
varen" van verschillende soort een
zware zjjn, die van de leiders
heel wat beleid en tact vergt. De
illusie, dat ons de ellende van een
derden „oorlogs winter" zou worden
bespaard, is vrijwel vervlogen. De
waanzin der generale menschen-
slachting- grijpt al-wilder om zich
heende wereldbrand neemt al
grooter afmetiDgen aan. In onze ver
houding tot Engeland is „opklaring"
gekomende graanschepen zijn los
gelaten en tusschen de Nederlandsche
Visscherlj-vereeniging en de Britsche
Regeering is eene overeenkomst ge
troffen, welke grond geeft te ver
wachten, dat onze visschers nu einde
lijk hun bedrijf onbelemmerd zullen
kunnen uitoefenen. Eerst later zal
blijken, welk aandeel onze doortas
tende minister van Buitenlandsche
Zaken - thans van enkele dagen
welverdiend verlof genietend, terwijl
ook zijn ambtgenoot van Oorlog zich
eene kleine vacantie kan veroorloven,
wat op zichzelf zeker geruststellende
teekenen zijn in dit alles heeft
gehad. De neutralen hebben nu een
maal in dezen schrikkelljken tijd
dingen te gedoogen, die in normale
omstandigheden gansch ontoelaatbaar
zouden zijn. Telkens komen weer
nieuwe tijdingen over luchtschepen
van buitenlandsche herkomst, over
het vaderlandsche erf zwevend,
zelfs over de Stelling van Amsterdam.
In 't laatstgenoemde geval had de
Zeppelin - zulk een „lucht-vaartuig"
was 't vermoedelijk eene dus
danige hoogte bereikt, dat schieten
slechts ijdeU vertoon, alsmede geld-
versplllen zou zijn geweest. Berusten
is in dergelijke gevallen ten slotte
't verstandigst, waar protesteeren
slechts het gevolg heeft, dat er voor
de zooveelste maal „betuiging van
leedwezen" komt, geenerlei waarborg
tegen herhaling schenkend. Intus-
schen zqn er enkele gevallen van
Nederlandsche onderdanen, zonder
eenige reden in Duitschland gevangen
gehouden zélfs wanneer hun on
schuld, na beschuldiging van spion-
nage e. d. zoo „offlciëel" mogelijk ge
bleken was! die de vraag doen
rijzen, of daar de tusschenkomst
onzer Regeering ook machteloos
bleek Dat de omslachtige Prui
sische bureaucratie eenige vertraging
kan berokkenen bij vertrek over de
Duitsche grenzen (als in 't geval van
den Haagschen chirurg dr. Schoe-
maker) is begrijpelijk, en waar de
bejegening dan hoffelijk is, bestaat
er weinig reden tot protest. Maar
't doen vertoeven, weken achter
een in gevangenschap, temidden
van Russische krijgsgevangenen (als
een ingezetene van Arnhem nu moet
verduren) dit gaat zelfs de grenzen
eener grimmige bureaucratie- in oor
logstijd en -stemming ver te buiten I
Wij staan nu aan den vooravond
der kentering tusschen" zomer en
najaar, begin van het werkseizoen.
De rustperiode is ditmaal zóó kort
geweest, dat 't ons immers is of de
twee werk-seizoenen ineenvloeien.
Voor de derde maal vierde onze Konin
gin haar verjaardag in periode van
wereldbrand, en 81 Augustus 1916,
waarin H. M. haar 87ste levens
jaar inging, kon ook ditmaal niet tot
uitbundig feestvertoon aanleiding
geven, waartegenover staat, dat de
bange t(jd, die op 1 Aug. 1914 aan
ving, de verhouding tusschen volk
en vorstin ongetwijfeld inniger heeft
gemaakt dan die nog vóór dien datum
was. De Koningin heeft het voorbeeld
gegeven van toewijding, plichtsbe
trachting, belangstelling voor het
vele lijden, voor al de ontbering, voor
do vele offers van verschillende soort,
welke nu ieder op zqn beurt heeft
te brengen. En de veronderstelling
is misschien niet gewaagd, dat onder
het zeer-vele, dat de wereld oorlog
ganschelyk zal blijken veranderd te
hebben, ook de wijze behoort, waar
op wij „nationale feestdagen" vieren.
Het parlementaire seizoen 1916
'17 is er een van buitengewone be-
teekenis. Op Zaterdag 16 September
a.s. zal minister Cort v. d. Linden
zich wederom naar de Verenigde
zitting der Stateu-Ueneraal begeven,
om namens H. M. de „gewone zitting"
gesloten te verklaren. En den Dinsdag
erna zal dan aanvangen de laatste
der vier zittingjaren van de wet
gevende periode, die begon in Sep
tember 1913, toen het extra parle
mentaire Kabinet het Rechtsche mi
nisterie-Heemskerk had vervangen.
Het zittingjaar 1916—'17 zal zeer
vroeg moeten eindigen, want in Juni
'17 moet Vorst. Kiezer over de vraag
beslissen, weike „vlag" tot 1920 van
het Rogeeringska8teel zal wapperen,
en vele weken tevoren weet men
moeten onze parlementariërs en
verdere politici „den boer op", 't
Zeggen is, dat men „ernaar streeft"
om te bereiken, dat de Kamer-ont
binding (door de Grondwet geboden
nadat de Staten-Generaal den wonsch
tot herziening der Constitutie hebben
uitgesproken) en de gewone verkie
zingen zullen samenvallen. Hoe
waar een hooge, dikke stapel „ur-
genton" arbeid de heeren wacht,
buiten en behalve de Begrootingen
(en terwijl het Indisch Budget dit
jaar bijzonder laat inkwam) men
't zal aanleggen om dit te bereiken:
'tmoet ook voor hen, die het gerucht
verspreidden, toch een raadsel zijn.
Maarw(j leven nu in een chaos van
„on dit's" op hot gebied der politie-
kerq. Wat de juiste stemming is,
overheerschend in de gelederen der
vrlj-liberalen ten opzichte van Even
redige Vertegenwoordiging: er valt
nog slechts naar te gissen. Onder de
politieke voorspellingen behoorde ook
deze, dat men welhaast eene her-
eenigiqg van anti-revolutionairen en
chr.-historischen zou aanschouwen.
•Maar een van dr. Kuyper's jongste
geschriften heeft wel -verduidelijkt,
dat 't ongedaan-maken der in 1894
ontstane scheuring voorloopig tot do
„toekomst-muziok" moet gerekend.
Men dient dus rustig te verbeiden,
wat de naaste toekomst „in politicis"
zal brengen. Dat mr: Troelstra ver
moedelijk weer in staat zal zqn om
bq het „groote politieke debat" in
November a.s. al3 woerdvoerder van
zijne fractie op te treden, is eene
tijding, die ongetwijfeld ook ver
buiten de grenzen der S.D.A.P. met
vreugde zal zijn begroet, gelijk
het besef, dat men een figuur van
wezenlijke, geniale beteekenis mag
behouden, steeds stof tot blijdschap
geeft gansch afgescheiden van de
beginselen, van de wereldbeschouwing
door zulk een „hervorragende" ge
huldigd
En in het oude Taderland is in het
begin van het vierde lustrum der
twintigste eeuw op menig gebied eene
krachtige, verblijdende opleving te
aanschouwen. Amsterdam krijgt zijn
Industrie paleis, evenals Soerabaja.
Rotterdam is bezig ook naar uiterlijk
schoon, met mooie boulevards,
kostbare openbare gebouwen, we
reldstad te worden. In de Hofstad,
gestaüg bezig haar „toilet" te hor-
nieuwen, zal vermoedelijk het agglo
meraat van vunzige krotten, nabij
de Tuifmarkt (in 't hartje van de
oude „city") worden gesloopt, om
plaats te maken voor een nieuw
Stadhuis.
Het „goud', dat zooveel kwaad
op aarde sticht, is hier de groote,
goede macht. Gelijk in zoovele andere
gevallen, waarin het veelbegeerde,
blinkende goedje op verstandige wijze
wordt gebruikt. Overal herleving,
betoon van frissche energie. Moge
gouverneur Staal, die 8 November
naar de West vertrekt, ze ook in.Jiet
arme Suriname doon ontkiemen I
Mr. Antonio.
DE OORLOG.
De legerberichten van
30 en 31 Augustus.
Van het W e s t e lij k front.
Van Duitsche zijde wordt dd. 31
dezer medegedeeld, dat de bedrijvig
heid aan het N. deel van het W. front
aanhoudt. Aan beide zijden van de
Sornme difren de artilleriegevechten
met groote hevigheid voort.
In dit bericht wordt gezegd dat,
naar eerst later bleek, een. loopgraaf
bij Martinpuich verloren gegaan was.
Ook volgens de Fransche commu-
niqué's hadden geen gebeurtenissen
van belaag plaats.
In gevechten ten Z. van de Somme
behaalden de Franschen eenige plaat
selijke voordeelen.
Verder werd een aanval bij Maure-
Het Eugelsche bericht geeft allleen
aan dat ten Z. van Martinpuich 2
officieren en 124 man gevangen ge
nomen werden.
Van het Oostelijk front.
De Duitsche en Oostenrijksche
legerberichten maken melding van
verhoogde artilleriebedrijvigheid op
verschillende punten van het front,,
ook op het N. deel.
Naar medegedeeld wordt namen
de Duitschers bij de verovering van
den Kukul (een bergtop in de Boeko-
wina) 1 officier en 199 man gevangen.
Verder geen bijzonderheden.
Het Russische bericht geeft aan dat
de Duitschers na een korte voorbe
reiding doorartillerievuur, een aanval
deden op de Russische stellingen aan
den Stochod. Zij werden met groote
verliezen teruggeworpen.
Naar de „Daily Telegraph" uit St.
Peteraburg verneemt, is men aldaar
van meening, dat von Hindenburg de
betrekkelijk kalme tijd aan het Ooste
lijk front heeft benut om voorberei
dingen te treffen voor een geweldig
tegen-offensief. Tot dat doel zou hq
alle beschikbare reserves van andere
fronten hebben samengebracht eu
bovendien 4 divisies Turken naftr het
O.front hebben vervoerd.' Die plannen
zijn evenwel leelyk in den war ge
stuurd door de oorlogsverklaring van
Roemenie, vooral daar de Turksche
troepen in Zevenburgen waren opge
steld.
Nu zal men in Duitschland dus
moeten kiezen tusschen het opgeven
van de plannen met betrekking tot
het O. front, of een nederlaag op den
Balkan, waardoor Turkije van
Centralen zou wordep afgesneden.
Van het Italiaans,ch-Oosten-
r ij k s c h e front..
De ftaliaansche communiqué's ma
keu melding van een vrij hevige be
schieting der Italiaan.sche stellingen
tusschen Etsch en Brenta, alsmede van
die op den top van den Cauriol, bij
Górz en op het Karst-plateau. Op den
Cauriol werden de stellingen, die
veroverd werden, nog eenigszins uit
gebreid. 21 man werden gevangen
genomen, 1 kanon, tal van geweren
en een boin werper buitgemaakt. Op
het Karst-plateau werden de Italiaan-
sche stellingen recht gemaakt door
een kleine voorwaartsche beweging
der Italianen.
Aan den kop van don RioFelizon
(Boite) werden eenige sterke vijande
lijke schansen vermeesterd. De Oosten
rijkers verloren hierbij 8 officieren en
114 man aan gevangenen. Io de streek
van Görz werd eeu vijandelijke aanval
Van het Oostenrijkseh-Roe-
meensche front.
Van Oostenrijksche zijde wordt ge
meld, dat aanvallen van Roemeensche
troepen op de hoogten ten Oosten
van Herkules (aan de Cerna, dioht
b(j de Roemeensche grens, ten N.W.
van Turnu Severin) afgeslagen wer
den. De in het Csik gebergte strijdende
O.-H. troepen hebben op de hoogten
ten Westen van Csik Szareda (aan de
Alt ten Noorden van Kezdi Vasarhely)
nieuwe stellingen betrokken.
Overigens is er geen verandering
in den toestand gekomen.
Het Roemeensche legerbericht van
den 30aten meldt de reeds bekende
vorderingen in Zevenbergen. Er wordt
aan toegevoegd, dat 7 officieren en
734 man gevangen genomen werden.
Naar van Fransche zijde gemeld
wordt z|jn de Russische troependen
doorto'cht door Roemenie reeds be
gonnen. Zaterdagavond reeds zouden
de Russen van het leger onder gene
raal Iwanof door middel van ponton
bruggen over den Donau getrokken
zijn. Bij de Russen bevonden zich
drie divisies Servische troepen samen
gesteld uit gevluchte Serviërs, Roe-
meniers en Amerikaansche vrijwil
ligers. In extra-treinen werden deze
troepen door Roemenie vervoerd.
Zwitsersche bladen weten te ver
tellen dat sterke Russische afdeelin-
gen op Roestsjoek aanrukken. In de
zelfde richting zouden zich groote
Roemeensche afdeelingen bewegen,
die bij Giurgiu en Silistria waren"
samengetrokken.
Indien deze berichten waarheid be
vatten ziet het er voor de Bulgaren
allesbehalve rooskleurig uit.
Intusschen is er op bet gevechts
terrein bij S a 1 o n i k i nog slechts
weinig te merken van een offensieve
actie der geallieerden. In Frankrijk
begint men daarover reeds ongedul
dig te worden. Zoo schreef de „Matin"
Voor de troepen is thans het oogen-,
blik aangebroken om het grootsche
gebouw, in de kanselarijen der heilige
coalitie opgericht, te voltooien. „Sar-
ralll Do Russen zijn reeds over den
Donau getrokken! KomaaDl Weest
stoutmoedig en vastberaden!"
Tot nog toe zijn het echter de Bul
garen die het iniatatief in handen
hebben. Volgens een bericht uit Sofia
hebben de Bulgaarsche troepen de
hen aangewezen stellingen bereikt,
en zich daar versterkt. Ten N. van
het Ostrowo meer deed de vijand oen
poging om de werloren stellingen te
heroveren. Tot dusver is echter alle
krachtsinspanning tevergeefsch ge
bleken.
Van het RussischTurksche
front.
Uit St. Petersburg wordt gemeld,
dat hardnekkige aanvallen der Turken
in de streek van Gumusj Hane met
zware verliezen voor den vijand af
geslagen werden. In de richting van
Diabekr blijven de Russen vorderingen
maken. Overigens is de toestand
onveranderd.
De duikboot- on mljnoorlog.
Een officieel bericht uit Lissabon,
zegt, dat een Duitsche duikboot in
den mond van de Taag, een aanval
heeft gedaan op een Portugeesche
kanonneerboot. Deze werd niet ge
troffen en vuurde op de duikboot.
Naar uit Stockholm gemeld wordt
heeft do Russische regeering last
gegeven tot het leggen van een
mtjnveld tusschen de Aalands eilanden
en de Zweedsche territoriale wateren.
Roemonldbreoktdodlplomatieke
betrekkingen mot Bulgarije af.
Uit Berlijn werd Donderdag gemeld,
dat het Bulgaarsche gezantschap al
daar uit Sofia bericht ontving, dat
de Roemeensche gezant te Sofia
Woensdagavond zijn pas heeft ge
vraagd en dus van Roemeensche zijde
de diplomatieke betrekkingen tus
schen Bulgarije efi Roemenie zijn af
gebroken.
Grioksch Macedonië verklaart
zich onafhankelijk.
Saloniki, 81 Augustus. Op aanstich
ting van de voornaamste legeraan
voerders en leiders der liberale partij
HOTEL „BELLEVUE",
HELDER, j
Telefoon Interc. 49.
Café Restaurant
met tuin.
Mooi gelegen in het centrum der sted.
GOEDE CONSUMPTIE. - UITMUNTENDE KEUIEH.
RESTAURANT OU GEHEELEN 010.
Diners worden aan huls bezorgd.
Wl LH E LM INA-BILLARD.
Vergaderlokalen disponibel.
is in Macedonië een comité voor
nationale verdediging opgericht. Het
heeft de onafhankelijkheid van
Grieksch Macedonië afgekondigd. De
onafhankelijkheidsverklaring heeft
gistermiddag met alle plechtigheid
plaatsgevonden. Dit is er een gedeel
te uit: „Wij scharen ons aan de zijde
van de troepen der bondgenooten om
met hun hulp den schendor uit het
Macedonische gebied en het overig
Griekenland te verjagen. Wl) smeeken
de Grieken in den vreemde, ons even
eens hun hulp te verleenen in dezen
strijd voor de bevrijding, dien wij
met moed aanvaarden, zeker als wij
zijn dat wij ertoe zullen bijdragen
ons vaderland spoedig de plaats te
geven, waarvan het door vreemde
eerzucht en belangen is beroofd."
De ontruiming van het bezette
gebied In Frankrijk.
Uit Parijs wordt gemeld, dat
Comité's van vluchtelingen uit de
streek van Rijssel, Roubaix en
Tourcoing den korting van Spanje
een verzoekschrift hebben gezonden,
waarin zij dringend om krachtige
tusschenkomst vragen ten gunste van
ongelukkige bevolking van de be
zette streken.
Een zelfde verzoek is gericht tot
der Vereenigde Staten, Argentinië,
Brazilië, Zwitserland, Nederland,
Denemarken en Noorwegen.
Gevolgen van den oorlog.
De correspondent van de „N. R. Ct."
te Weenen schrijft:
Om de reDten te kunnen betalen
van de oorlogsleeningen van 13J
mllliard, is er een aantal nieuwe be
lastingen aangekondigd die op het
inkomeD, grondbezit, landbouw, nD
verheid en verkeer zullen worden
gelegd. Zoowel de directe als de
indirecte belastingen zullen flink ver
hoogd moeten worden om de rente
dier milliarden, zijnde 748 millioen
per jaar, op te
Een avontuurlijke tocht.
De „Vossische Zaitung" publiceert
een interessant verbaal over de reis
van het Duitsche stoomschip „Marie"
uit Stettin naar Oost-Afrika en Ba
tavia, waar het den 14en Mei 1.1.
gearriveerd is.
In Januari van dit jaar verliet de
„Marie", een boot van 6000 ton, on
der bevel van de kapiteins Schaap
on Sörensen er waren twee kapi
teins aan boord, met bet oog op de
gevaren aan den tocht verbonden -
een Duitsche haveD. Het vaartuig
wist door de Eugelsche blokkade heen
te breken en Oost-Afrika te bereiken,
waar het de Sudi rivier opvoer en zijn
waardevolle lading aan de Duitsche
troepen aldaar bracht. De Engelschen
hadden echter het schip ontdekt en
zonden er een paar kanonneerbooten
op af, die do „Marie" onder vuur
namen, doch ten gevolge van het
vuur der Duitsche kustbatterljen ge
dwongen waren terug te trekken.
Nu kwamen er echter een paar En-
geische kruisers bij te pas, die de
Duitsche boot danig «toetakelden en
haar meer dan hondermaal troffen,
doch niet zoo ernstig, dat zij zonk.
Men wist de averij le herstellen en
in een donkeren nacht slaagde de
„Marie" er in door vlak langs de
koraalriffen te stoomen de Eogelsche
schepen, die voor de monding der
rivier qp de loer lagen, te verschalken.
D^ie weken voer de „Marie" dwars
doof den. Indischen Oceaan, stoomde
in den nacht van den 12en op den
13en Mei door de Soendastraat en
bereikte den 14en Mei Priok.
Volgens de „Vossische Ztg." maakte
de aankomst van de „Marie" op ge
heel Java diepen indruk. Wij herin
neren ons echter niet, dat de Indi
sche pers melding van de avontuur
lijke reis van de „Marie" heeft ge
maakt. („Tel.")
BUITENLAND.
Da spoorwegcrisis In Amerika.
Uit Washington wordt d.d. 31 Aug.
gemeld, dat Wilson met leidende
persoonlijkheden van het Congres
overlag heeft gepleegd over spoed-
eischende wetten op de arbeidsvoor
waarde van het spoorwegpersoneel.
Een wet tot invoering van het
achtuurs arbeidsdag is reeds bij het
Huls van Afgevaardigden ingediend
en wordt nog vóór Maandag a.s. wet.
Deze wet zal waarschijnlijk een
staking voorkomen, maar toch zet de
president zijn pogingen om het sta
kingsbevel herroepen to krijgen, voort.
Mailboot gestrand.
De mailboot „Tongariro" (8895 ton),
op 25 Juli van Londen naar Nieuw-
Zeeland vertrokken is Woensdagavond
op Buil Rock, (bij- Portland Island, op
de kust van Nieuw-Zeeland), gestooteu
en verkeerde in zinkenden toestand.
Vermoedelijk waren de meeste pas
sagiers reeds te Auckland aan land
gegaan. De waarde van het schip be
droeg 250.000.
Bavroran vlaeh.
Men heeft onlangs In gewone bok-
kingkisten een zending van 35 k.g.
dorsch van Bergen naar Weenen ge
zonden en de visschen zijn in zeer
goeden toestand aangekomen. Men
heeft de visch niet in Ijs gepakt,
maar ze voor het inpakken afgekoeld
door ze te doopen in een mengsel
van vijftien graden onder nul. Alle
vocht buiten aan den visch bevriest
duu onmiddellijk en daarmede is de
visch alB het ware geïsoleerd. De
vorst dringt spoedig door tot in het
binnenste van de visch; kleine vis
schen zijn in eenige minuteD gereed.
Een ongunstige uitwerking op het
vleescb schijnt de bevriezing niet te
hebben. Om het koude mengsel te
maken gebruikt men keukenzout.
Visch, die zoo behandeld is, kan ge
woon ingepakt en verzonden worden.
Het toevoegen van Ijs, dat vroeger
de' vracht aanzienlijk verhoogde, is
overbodig. Na bet ontdooien van de
visch moeten slijm en kieuwen on
veranderd zijn, en de in bevroren toe
stand witte oogen worden weer hel
der. Men heeft bevroren visschen zes
weken lang bewaard, en bij hetont
dooien smaakten ze toch nog goed.
Een complotje aan boord van do
„Zeven Provinciën".
Van de zijde der hoofdafdeeling
deelt men aan het hoofdbestuur van
den Bond van Minder Marinepersoneel
mede, dat het bestuur van de afdee
ling aan boord van de „Zeven Pro
vinciën" een complotje heeft ontdekt,
dat zich tooide met den naam Huma-
nitas, en er zelfs eigeD statuten op
nahield en zich ten doel stelde
scherper actie te voeren dan de
Bond van Minder Marinepersoneel.
Onder de middelen, die dit genood
schap toepaste, was ook sabotage
opgenomen.
Voor zoover er leden van den Bond
bij betrokken waren, zijn die door het
bestuur gedwongeu den Bond te
verlaten, met de waarschuwing, dat,
indien er werkelijk daden van sabo
tage werden gepleegd, zij door den
Bond zelf zullen worden bekend ge
maakt.
Uit den zeedienst-verwijderd.
De met het s.s. „Ophir" jl. Dinsdag
uit Oost-Indie aangekomen 16 schepe
lingen (matrozen 2e en 8e kl. en 1
marinier) zijn Donderdagmorgen te
Hellevoetslui8 uit den zeedienst ver
wijderd wegens verregaande plichts
verzaking als militair". Deze schepe
lingen hadden deelgenomen aan de
bekende on geregeldheden te Soerabaja.
Twee loggere door mijnen
tot zinken gebracht.
Donderdagnacht arriveerde te I Jmui-
den de Katweker haringiogger „Een
dracht I" met 25 opvarenden van
twee hariDgloggers, die op de vis
scherq door het stooten op mijnen
verloren waren gegaan.
Omtrent deze schipbreuk en de
redding verneemt het Hbl.
Dav zeillogger K.W. 156 „Noord-
star" van den reeder Joban Parle*
vliet te Katwijk was j.1. Dinsdag
middag nb een reis van zes weken
bezig mot het inhalen der netten,
toen te ongeveer vier uur in de vleet
een mijn werd opgehaald, die tegen
het voorschip ontplofte, waardoor een
groot gat in den houten logger werd
geslagen en de zee vrij binnenstroom
de. Men zotte zich dadelijk aan de
twee handpompen- en trachtte ook
met de stoomdonckey het instroo-
monde water uit te pompen.
Het ongeval was inmiddels opge
merkt door den logger „Eendracht",
die kort-blj zeilende was. Men had
op dezen logger den schok gevoeld
en spoedde zich naar de „Noordstar",
zette een boot buiten boord tot hulp-
verleeniDg en zoo noodig om de schip
breukelingen af te halen. Toen het
bleek dat' de Noords t ar", in weer
wil van het onafgebroken pompen,
waarbij ook de redders hulp verleen
den, niet meer te behouden was,
verliet de bemanning, na zes uren
arbeids, in hun eigen boot en in die,
welke hun was toegezonden, het
vaarluig, met achterlatiog van al
hun bezittingen. Dadelijk daarna
kantelde de „Noordstar" en verdween
in de diepte.
Inmiddels was het tien uur in den
avond geworden toen men op zeer
grooten afstand een ander schip op
merkte, dat volgens de signalen in
nood verkeerde. Zoo hard mogelijk
zeilde men daarheen om ook daar
hulp te verleenen. Het bleek te zijn
de zeillogger V.L. 23 „Adriana Jaco-
ba", van de reederlj P. en A. Kort
land te Vlaardingen, dat veertien
dagen in zee was en eveneens door
een mijn was getroffen. Deze mijn
was met den arm in de vischlljn ge
raakt en tegen den romp'geslingerd,
waarop een ontploffing volgde. De
bemanning bad, om de aandacht te
trekken, alles wat brandbaar was,
zelfs dekens, kooi- en lijfgoederen, ia
petroleum gedrenkt en aangestoken.
Ook op dit schip had men zich
aan de pompen gezet. Toen het bleek
dat het ten slotte, alle moeite ten
spijt, niet boven water was te hou
den 6n de bemanning geen hulp zag
opdagen, werd besloten in de seheeps-
boot le gaan. Gelukkig was de „Een
dracht I" in aantocht. Uitkomst was
dringend noodig, want de sloep was
bij het buitenboord zetten door de
ruwe zee omgeslagen en, na gekeerd
te zijn, half vol water geraakt, zoo
dat de mannen op dat oogenblik van
alle redmiddelen waren verstoken.
Ook deze logger sloeg, na het ver
laten door de bemanning, dadelijk
onderstboven en zonk in de diepte
weg.
De menschen werden overgenomen
in de booten van de „Eendracht I"
en opgenomen aan boord van dien
logger, die dadelijk koers zette naar
IJmuiden, ter ontscheping van dit
groote aantal geredden. Met de eigen
bemanning herbergde de „Eendracht
I" gedurende twee dagen 38 visschers,
die zich om beurten tevreden moes
ten stellen met een verblijf- en slaap
plaats op dek.
Na aankomst te IJmuiden werd
onmiddellijk bij de marine autoritei
ten een officieels verklaring afgelegd.
De verongelukte Yiaardinger logger
bad reeds veertien dagen geleden uit
zee moeten terugkeeren om een
zieken opvarende te landen.
Geen der geredden en der redders
bekwam eenig letsel.
Provinciale Broodcommlstle
In Noord-Holland.
Ter verduidelijking van de circulaire
der Broodcommissie, dd. 28 Aug., is
ter kennis van de burgemeesters ge
bracht, dat rogge en tarwe voor ge
bruik in eigen gemeente mogen wor
den gereserveerd, en wel rogge slechts
indien het in de gemeente voor volks-
voedsel wordt gebruikt, en tarwe
wanneer de verbouwers daarvan zelf
hun tarwebrood bakken.
Na mededeeling van de maandelijks
benoodigde hoeveelheden, zal worden
aangegeven welke voorraden in de
gemeenten mogen blijven.
Verder wordt medegedeeld, dat het
de bedoeling der Broodcommissie is,
dat alleen bij sterken en gemotiveer-
den aandrang van den verbouwer om
zijn graan spoedig te leveren, hiertoe
mag worden overgegaan. Het graan
kan alsdan worden opgezonden naar
de opslagplaats, die voor elk deel van
Noord-Holland is aangewezen.
Voor de Noord- Hollacdsche eilanden
en Koegras is Den Helder, voor den
Anna Paulownapolder is Alkmaar de
opslagplaats.
Jute.
Verwacht wordt binnenkort een
uitvoerverbod van jute in eiken vorm,
met inbegrip van jute lompen en een
regeling omtrent de uitvoervergun
ningen onder bijzondere voorwaarden
voor gevulde jutezakken en jute em
ballage. Komt dit verbod tot stand,
dan is de onbelemmerde invoer van
jute uit Engeland tegemoet te zien.
De firma Ter Horst Co. te Rjjssen
is thans door gebrek aan grondstof
fen, veroorzaakt door de tegenwoor
dige buitengewone omstandigheden,
genoodzaakt haar fabrieken, naar zij
hoopt voor korten tijd, stop te zetten.
Het getal arbeiders, dat hierdoor
tijdelijk werkloos wordt, bedraagt
1400.
De bestuurscrisis in de A. N. D. B.
Het Bondsbestuur is voor den
grooten aandrang bezweken, en heeft
besloten aan te blijven. In betoogin
gen kwam reeds uit, dat het meeren-
deel der leden niet wilde dat het be
stuur heenging. De aanneming van
de motie der verzoeningscommissie
mat 4135 tegen 599 stemmen, was
oorzaak dat het bestuur zich niet
langer kon verzetten tegen de zoo
duidelijk uitgesprokeq wensch van
den Bond.
(In deze motie spreekt de bonds
vergadering de meening uit dat het
vertrouwen in de leidende colleges
ongeschokt isdoet zij een dringend
beroep op het bestuur om in het be
lang van den Bond en de Nederland
sche arbeidersbeweging niet af te
treden besluit zij de regeling van de
rechtspositie in handen van hetBonds-
bureau te leggen, en noodigt zij dit
college uit ten spoedigste de daartoe
noodige wijziging in het roglement
den leden voor te leggen.)
Des middags werd aan de het ge
weldige groote aantal leden dat zich
op het tefrein der vroegere park
schouwburg verzameld had, mede-
deeling van het besluit van het beBtuur
gedaan. Dit werd met donderend
applaus ontvangen waarna verschil
lende sprekers het woord voerden.
Ontvluchte krijgsgevangenen.
In het Lutterzand, onder Denekamp,
werden Donderdagmorgen door de
grenswacht, aangetroffen dri6 Rus
sische soldaten, die, na eenige maan
den krijgsgevangenschap in Maagde
burg, van deze plaats hadden weten
te ontvluchten. Zij waren respectie
velijk afkomstig van Moskou, War
schau en Wladiwostok. Zij hadden
een leeftijd van 80 - 38 jaar.
Te Winterswijk zijn twee Fiansche
krijgsgevangen aangekomen, die uit
Munster ontsnapt waren. Zij waren
vqf dagen onderweg geweest.
Een officier schiet op een loldaat.
Te Mook is door een officier met
de revolver op een soldaat geschoten.
De soldaat, die te Ede in garnizoen
thuis behoorde, wilde van de kermis
te Mook proflteeren en begaf zich
daartoe naar die plaats.
Doordat hij niet aan een bevel van
den officier in kwestie voldeed, meen
de deze laatste zich gerechtigd op
hem te schieten, met het treurige
gevolg, dat de soldaat getroffen neder-
viel en naar het ziekenhuis te Nij
megen werd vervoerd, waar bq nog
denzelfden avond overleed.
De soldaat was van GroeBbeek af
komstig en genaamd v. Bebber. De
officier, die het doodeiqke schot op
hem loste, was de landweer-luitenant
jbr. Van Nahuis. (»Tel.B)
Een kwartiermeesterskai gestolen.
Een brutale diefstal heeft Woens
dagnacht te Halfweg plaats gehad.
Uit een der bureaux van het Groeps-
stafkwartier, gevestigd in een der
zalen van het café Coppee, is de kas
van den kwartiermeester, inhoudende
ongeveer f1250, ontvreemd, en niet
-alleen de kas, maar ook het kistje
waarin dat geld bewaard en het ta
feitje waarop dat kistje stond vast
geschroefd.
Aan den hoofdingang staat ste
een militaire post, terwijl in een der
bureaux altijd militaire telegrafisten
aanwezig z|jn. Vermoedelijk heeft
men aan de aehterzljde het gebouw
weten binnen te komen en is het
vermiste per schuitje weggevoerd.
De groote kas van den luitenant-
kwartiermeester bevond zich ook in
een der kantoortjes. Door den burge
meester werden tal van militairen
ten raadhuize gehoord.
uitgeschreven door Edam's Sport
comité. Aan deze wedstrijden namon
ook deel zeer vele bekende en 'ge
vreesde tegenstanders uit de sport
wereld, doch de Pro-Patrianen deins
den da^r niet voor terug en togen
vol moed er op af. En het succes
bleef niet uit, dank zU de uitstékende
leiding waaronder „Pro-Patria" reeds
sinds vele jaren werkt. Deelgenomen
werd aan den „Hinderniswedloop voor
heeren", waarvoor de volgende bepa
lingen waren gemaakt:
„Elke vereeniging start met 4
deelnemers. De baan is 200 M. lang.
De hindernissen zqn: 80 M. loopen,
een 2 M. hooge schutting, 30 M.
loopen, vertesprong van 4 M. met
polsstok, 30 M. loopen, 3 hórden van
1 M. op afstanden van 4 M., 30 M.
loopen, een schutting van 3J M., 30
M. loopen, een hoogtesprong van
1.25 M., loopen tot "einde.
De polsstok moet van den start af
medegenomen worden. De laatste
polsatokspringer mag den stok na
den sprong laten liggen.
In geen enkel geval mag de springer
in de springruimte komen.
De schutting van 2 M. moet zonder
hulp, die van Si M. moet met elkanders
hulp overgeklommen worden. De
hordensprongen moeten vrij zijn. Do
laatste hindernis mag met de handen
worden aangeraakt. Er wordt op tijd
geloopen, d. w. z. het gemiddelde, van
den eerst aankomende en den laatst-
aankomende van elk viertal."
De Pro-PatrianeD behaalden in dezen
wedstrijd den 2en prijs, een verguld
zilveren medailie, en legden de baan
af in 8819/20 seconde.
Vervolgens werd door oen der leden
deelgenomen aan een driekamp, be
staande uit100 M. hardloopen, pols,
stokspringen en kogelstooten, waar
mede hij den 2en prqs behaalde, ook
een verguld zilveren medaille. Deze
medaille verkreeg bij door loting,
daar bfi een gelijk aantal punten bad
als de eerste prijswinnaar.
Jonge Pro-Patrianen neemt een
voorbeeld aan deze turnmakkers, die
den naam van P.-P. ook thans te Edarn
weder hebben hooggehouden en zorgt
dat jelui naderhand ook gelauwerd
uit den strijd te voorschijn komt.
Doch dit kan alleen door trouw de
oefeningen bij te wonen, en vooral
nu de winter in aantocht is, moet er
goed geoefend worden. De eerstvol
gende uitvoering heeft plaats op 28
October a.s. Voor verdere bijzonder
heden verwijzen we naar de in dit blad
voorkomende advertentie.
Tijdstippen van verzending der
Brievenmalen.
Naar Oost-Indie:
V«rMndingaw«c-
Datum der
Lei post
bezorging.
T|j dat. der
laat. busl.
a/hPoetk,
Naar Guyana (Suriname)
zeepost via Amsterdam onbekend. 7.46'sar.
Naar CuraQao, Bonaire en Aruba:
zeepost vla Anuterdam I onbekend. I 7.46 'e av.
over Engelandeiken DiDad.
Ien Donderd.3.40 'en.
Naar St. Martin, St. Eustatius en
Saba:
zeepoet vin Amsterdam onbekend.! 7.46'aav.
(alleen op verl. der aft.)
over Engelandalken DInsd. 8.40 's n.
Naar Kaapland, Natal, Oranje-Rivier-
kolonie en Transvaal
eiken Donderdag, 8.40 'a n.
Voor Hr. Ms. „Noord Brabant"
naar Las Palmas (Canarische
eilanden): 5 Sept., 3.40 'anam.
SPORT.
„Pro-Patrla".
Zondag 20 Aug. j.1. werd door
bovengenoemde vereeniging deelge
nomen aan de atletiekwedstrijden,
Ingezonden Mededeellng.
Zijl gij BVflii gezind els de vrouw ven
het glatteland?
Zij beioyst w, dat vrouwen even gezond
kunnen zijn al» mannen, als ey willen.
Indien vrouwen in het algemeen
niet zoo sterk zijn als mannen, is dit
dan niet, omdat zij te lang werken,
zich te veel zorgen maken en niet
voldoende ontspanning krijgen?
In sommige streken op hut platte
land, waar de vrouwen het werk
buiteoshuia der mannen doen en losse
kleeding dragen, zijn het beelden van
gezondheid.
Een eenvoudige leefwijze verzekert
gezonde nieren, volkomen zuivering
van het bloed en geen urinezuur-
kwalen. Urinezuur in het bloed (als
gevolg van verzwakte nieren) ver
oorzaakt rugpijn, rheumatisohe en
zenuw-kwalen, hoofdpijn, duizelig
heden, moedeloosheid, waterstoor
nissen en gevaar voor niergruis,
waterzucht en nierontsteking.
Als gij reden hebt om uw nieren
te verdenken, gebruik dan Foster's
Rugpijn Nieren Pillen. Zij hebben
dulzonde vrouwen geholpen.
Foster's Rugpijn Nieren Pillen
hebben een verzachtende, versterken
de en opwekkende werking op zwakke
nieren, en voeren deze zachtjes lot
gezondheid en werkzaamheid terug.
Zij helpen haar om het overvloedige
urinezuur af te voeren evenals het
overtollige water bij waterzucht. Zij
dienen alleen voor nier- en blaas-
k walen en werken niet op de inge
wanden.
Om beter te worden en te blijven
ia het aanbevelenswaardig om lederen
dag uw huiselijk werk een poosje te
laten liggen en een opwekkende wan
deling te maken. Drink water, eet
eenvoudig voedsel en slaap voldoen
de. Een betere gezondheid maakt u
een betere moeder of vrouw.
Te Den Helder verkrijgbaar bq
Alb. ten Klooster, Keizerstraat 93.
Toezending geschiedt fr. na ontv. van
postwissel k f 1.76 voor één, of f 10.-
voor zes doozen.
Eischt de echte
Foster'B Rugpijn
Nieren Pillen; wei
gert elke doos die
niet voorzien is
van nevenstaand
handelsmerk. '61)
