Hoest Niet.
zyX
W. H. Burgers,
H.v. Willigen Jr.
Tehuis voor Militairen.
OPLEIDING EXAMEN
NUTTIGE HANDWERK
KUNSTTAN DM
Advertentiën-
Verkiezing
Ds. J. MEIJER,
Mej.1 KLOTS, Laodsgracht 02.
K. ACKEMA,
s WOENSDAGS
Stationstraat 11,
G. Haagen,
DE OORLOG.
Uit den Pruislschen Landdag.
Donderdag is het Huis vau Afge
vaardigden samengekomen. Nog altijd,
zeide de voorzitter, woedt de vor
schrikkelijke wereldoorlog, waarin
wij, ten spijt van onze liefde voor
den vrede, gedreven zyn. Opnieuw
is een meer dan dertigjarig bond
genoot ten offer gevallen aan de
onuitputtelijke omkoopings- err afper
singskunst der entente. Doch spoe
diger dan Italië zal Roemenie de
harde stiaf voor zijn misdadigen
trouwbreqk ondergaan. Met steeds
nieuwe krachten trachtten de vijanden
in Oost en West door ons front te
breken, doch „bomvast", gelijk Hin
denburg zegt, staat nog ods front
en het zal blijven staan, de vijanden
mogen hun nutteloos bloedvergieten
voortzetten zoolang zy willen. Steeds
zwaarder offers worden vau het volk
gevergd door den harden economi-
schen strijd.
Ook deze offers worden met Btillen.
maar daarom niet minder grooten
heldenmoed gebracht dan de bloedige
offers aan het front.
Door de buitengewone afneming
van den graanoogst beschikken de
ententemogondbeden, ook volgenB
Engelsche berichten, maar over onge
veer lla van de noodige hoeveelheden.
Wij hopen dat onze duikbooten het de
entente laatig zullen maken de overige
twee derden aan te voeren (toej.).
Wij hebben geen enkele reden die
ons onwankelbaar vertrouwen op de
eindoverwinning zou kunnen schok
ken. Dat vertrouwen bezielt evenals
den 6ersten oorlogsdag nog het ge
heele Duitsche volk.
Da duikboot- on mljnoorlog.
De Noorsche stoomschepen „Lok
keu", „Uilvang" 1039 ton) en „Torri-
dal" (688 ton) en het Qrieksche
stoomschip „Barbara" zijn jn den
grond geboord.
Do Inval In de Flnsche golf.
Van Russische zijde wordt gemeld,
dat de Duitschera bij hun inval in de
Finsche golf, naar schatting volgens
later iugekomen gegevens, waar
schijnlijk 6 tot 9 torpedobooten ver
loren hebben. Een en auder bleek uit
het aanspoelen van allerlei wrak
stukken, waaruit ook op te maken
viel, dat de booten tot het nieuwste
type behoorden.
dat hij door den Minister dreigend en
vinnig werd toegesproken, minstens
even fel als het den heer Eordmans
dezer dagen was overkomen.
En plotseling schoot, in een van
de banken der rechterzijde, eonige
plaatsen achter den heer Lohman,
de heer T r o e 1 s t r a op die zich
daarheen had omgewerkt door het
gewoel en riep tot den he6i'Nierstrasz:
„Er uit met joul Jij schurk, durf jij
van idealen spreken! Jij!Jij!
Er uitlEr uit!
Hij scheeD met bedoelingen van
handtastelijkheid op den heer Nier
atrasz los te willen springen, doch
werd vastgehouden door eenige andere
leden. Even scheen hij te bedaren,
doch de wilde stemming, waarin vele
leden zich bevondeD, greep hem op
nieuw aan en hij sprong weer op,
roepend: „Er uit!" toen hij zeer
bloek werd eu zijn krachten hem
schenen te begeven. Hij viel weder
op de bank terug.
Dit veroorzaakte een nieuwe opge
wondenheid en het werd méér dau
tijd dat de Voorzitter de vergadering
schorste, terwijl de hser Troelstra
onder de hoede van Dr. Scheurer
heenging en de heer D u y s den heer
Nierstrasz (die bij dit alles zeer be
daard was gebleven) toeschreeuwde:
Als Troolstra er wat van kiijgt,
zullen wo het jou inpeperen
Want men was bang dat dozo
heftige gemoedsbeweging de nog maar
even herstelde gezondheid van den
heer Troelstra wel eens ernstig zou
kunnen hebben geschokt, hetgeen
later niet het geval bleek te zijn,
BINNENLAND.
enkele commissie zitting heeft, die
altijd trouw op zijn post was, die aan
den strgd voor zijn werkelijke „ide
alen" een rustig en onafhankelijk
bestaan en zijn gezondheid hoeft op
geofferd. In zijn figuur was gisteren
ots tragisch eu tevens iets echt-
menschelljks. Zy was de uiting van
iemand, die weet, dat by, met negatie
vau eigen belangen, zijn leven aan.
een hooge en, hem heilige taak heeft
besteed, welke zijn gestel heeft ge
knakt, en wiens ziel nu in opstand
komt wanneer hij door iemand als
do heer Nierstrasz in het generaal
zulke beleedigende verwijten aan de
Kamerleden hoort doen.
Dultichland on Nedorlacd.
De Köln. Ztg. verneemt uit Berlijn
Duitschland heeft op oen voorstel van
Nederlacdsche zijde een commissie
naar Holland gezonden, om de wen-
schen van Duitschland en Nederland
met elkaar in overeenstemming te
brengen. De onderhandelingen hebben
tot een uitkomst, die Duitschland
vredigt, geleid.
Da nieuwe lichtingen.
Het Kamerlid K. ter Laan heeft
tot den minister van oorlog de vol
gende vragen gericht:
1. Welke zijn de redenen, waarom
de militielichting 1917 niet in haar
geheel wordt opgeroepen vóór de
landstormlichting 1909?
2. Is het mogelfjk, in de volgorde
van deze cproepingen alsnog wijziging
aan te brengen?
3. Zoo niet, verdient het dan met
het oog op het belang van vele en
velerlei bedrijven geen overweging, de
oproeping der landatormllcbting 1909
uit te stellen tot en na nieuwjaar*
Redders beloond.
Aan de manschappon van de red
dingboot te De Koog, op Texel, die
op 16 Oct. 1.1. na drie moeilijke
tochten ondernomen te hebben, eerst
bij den vierden tocht er in slaagden
de visschers te redden van den ver
ongelukten logger „Engelina", is door
hot hoofdbestuur der N. «fe Z.-H.
Redd. My. een belooning toegekend
van f 270.
Een verrassende ontmoeting.
Aan het station te Apeldoorn
arriveerde Woensdagavond een Belgi
sche vrouw met vier kinderen, die
sinds het begin van den oorlog niets
van haar man gehoord had en niets
anders wist of hij was gesneuveld.
Z(j nam de wijk naar Holland en
vernam dat haar man wellicht hier
of daar geïnterneerd was. Toen vrouw
cn kinderen te Apeldoorn arriveerden,
zagen zij den gezochte werkzaam aan
het emplacement van het statioD.
Uit de Tweede Kamer.
In de vergadering van Donderdag
heeft de Kamer met 68 tegen 16
stemmen beslist, dat ook vrouwen
verkiesbaar zullen zijn tot lid van de
Staten-generaal.
Incident.
Omtrent het incident in de Kamer
(zie het verslag) ontleenen wij het
volgende aan het Kameroverzicht van
het „Handelsblad":
De overzichtschrijver zegt dan
eerst
„De heer Nierstrasz is geen onder
houdend spreker en bovendien werkt
hij, als werkgever en door een zekeren
herablaasenden toon, steeds min of
meer prikkelend op de sociaal-demo
craten."
Reeds bij het begin zijner rede
werd de spreker reeds herhaaldelijk
geïnterrumpeerd. Wat de heer Nier
strasz aan het slot zijner rede zeide,
ging onder in een branding van
toornige uitroepen. Wat er venier
gebeurde wordt in het overzicht als
volgt weergegeven
De Voorzitter gaf reeds het woord
aan den heer Loeff, toen er bij de
plaats van den heer Nierstrasz opeenB
een heftig tooneel ontstond. Een
aantal leden drong om die plaats
samen, gesticuleerden en schreeuwden
tegen den afgevaardigde die kalm was
gaan zitten en boven alles uit klonk,
steeds luider herhaald, het geroep
van den heer Duymaer van Twist:
„Schande 1 Schande 1 Schande! De
Minister wordt beleedigdl"
De Voorzitter hamerde te vergeefs
en sprak te vergeefs. Er was niets
meer van te hooren. Men zag nu
minister Cort van der Linden op den
heor Nierstrasz afkomen. Deze stond
op. In toen kon men waarnemen,
De overzichtschrijver van het „Hbl."
toekent hierbij aan
Was hetgeen hij (de heer Nierstrasz)
gezegd heeft, nu zulk een hevige
opschudding van de Kamer en zulk
een edele verontwaardiging van den
Voorzitter waard?
Het was wrevelig en gemelijk
gezegd. Ea vooral niet handig.
Maar was het bedoeld als
beleediging van de Kamer of van den
Minister? Onzea inziens behoeft deze
bedoeling allerminst noodzakelijk
achter de woorden te worden gezocht.
De heer Nierstrasz, fel tegenstander
van bet presentiegeld, voelt het
presentiegeld (gelijk de heer Van
Doorn dat voelt) als een vernedering
voor de Kamer en als schadelijk voor
haar goede functionneering. Want hy
vindt het (met den heer J. A. van
Hamel) beter dat de Kamerleden den
arbeid der Kamer niet als hun hoofd
bezigheid beschouwen en ander werk
desnoods laten voorgaan. Vooral
in .dezen tjjd waarin rï*d zooveel
beters zou kunnen doen. En nu komt
de Minister en gseft zoo is, dunkt
ons, zyn gedachtengang - voor „er-
paar rijksdaalders" die leden die
daarvan gebruik willen maken, do
gelegenheid om .de kiezerB in den
waan te brengen dat z(i hun plicht
bijzonder goed doen. Terwijl zij .(altijd
volgens den heer N.) dien plicht veel
beter zouden doen indien zy zich
daarbuiten in de maatschappij be
wogen waarmee zij voeling moeten
houden.
Nog eensDe wijze van uitdrukking
was onaangenaam. Maar het paste
allerminst den socialisten om zoo op te
stuiven over krasse woorden. Eo iets
onaangenaams tegen bepaalde leden
of tegen de gansche Kamer behoefde
er volstrekt niet in te liggende
spreker schet3te een toestand dien
hij met vrees en met ergenis zag
komen.
Ook wat het aandeel des Ministers
betrof was de uiting niet gelukkig
gekozen. Maar als men weet en
dat weet natuurlijk heel de Kamer
- - dat het presentiegeld door don
Minister is voorgesteld op instigatie
van de Commissie'van Rapporteurs,
dan kan men in een gispen van dat
voorstel toch moeilyk een persoon
lijke beleediging van den Minister
zien.
Het was vooral de persoon van
den spreker, die deze uitbarsting
veroorzaakte.
Indien precies hetzelfde was gezegd
door een ander, b.v. door den heor
Van lodsinga, die óók wel
scherp zijn meening kan zeggen,
dan ware de uitwerking gansch
anders geweest.
Misschien zou iedereen doodkalm
zijn blijven zitten en zou er geen
mond zyn opengedaan.
De „N. Rott. Crt." zegt, dat in de
redevoering van den heer Nierstrasz
veel overdrevens was, doch ook veel
waars. Wy zyn in het parlementaire
leven op een tweesprong gekomen
eenerzyda wordt door den drang de:
omstandigheden de politiek steeds
meer een beroep, dat geen anderen
werkkring naast zich duldt; ander
zijds blijft het in hooge mate wen-
schelljk, dat ODze volksvertegenwoor
diging door hare leden zeiven steeds
voeling biyft houden met de staag-
werkende krachten der maatschappy,
met bedrijfstakken als handel, in
dustrie en landbouw bovenal. Doch
de heer Nierstrasz behandelde zyn
medeleden al te onvriendelijk, en
een deel van deze kwam hier tegen
op in veel heftiger en veel persoon
lijker termen dat de heer Nierstrasz
bezigde. Het blad meent, dat de heer
N. zijn meening te kras geformuleerd
heeft en dat de woorden de bedoeling
niet geheel dekken. Maar by een
voorgelezen redevoering mag een spr.
zich niet op een dergeiyko wijze
vergaloppeereh.
De overzichtschrijver van de „Te
legraaf" zegt, na den loop der ge
beurtenissen te hebben weergegeven
Aldus de feiten.
Voor bns land sensationeel.
De Kamer is -een fijngevoelig
lichaam, als het haar eigen deugden
en ondeugden bétreft. zy kan machtig
veel critiek verdragen, wanneer dio
tenminste buiten haar vergaderingen
wordt geuit. Maar critiek van haar
eigen leden op baar eigen houding
en haar eigen geslie verdraagt zij
bitter-moeilyk, vooral als zy weet,
dat er een kern van waarheid in zit.
Hier komt echter by, dat de heer
Nierstrasz zyn opmerkingen uitte in
een zóó bitter beleedigendeu vorm,
dat het vanzelf verzet uitlokben
moest, vooral waar het kwam van
een lid, dat nog niet lang in het Par
lemont zitting heeft. Zoo verstaan
wy het dan ook, dat de heer Troelstra
het zich zéér aantrok, by, di« in geen
PLAATSELIJK NIEUWS.
Te Amsterdam slaagde voor
het examen vrije- en ordeoefeningen
Mej. F. M. C. Harjer, alhier.
Bij Kon. Besl. van 3 dezer is,
als blyk van goedkeuring en tevreden
heid aan H..C. Hooge veen, milicien
hospitaal soldaat alhier, de bronzen
6erepenning voor menschlievend hulp
betoon en een loffelijk getuigschrift
uitgereikt, wegens de door hem met
levensgevaar verrichte redding van
een kind uit het water van het
Marinewerf-kanaal alhier op 16 Juli
1916.
Leeraron Burg. Avondschool.
Door de heeren M. Koolhaas en
vier anderen, leeraren aan de Burger
avondschool te Helder, bevoegd vol
gens Hoofdakte of akte Wiskunde
L. O., ia aan" den Raad het verzoek
gericht te willen bevorderen, dat
hunne jaarwedden per wekelijksch
lesuur gelijk worden gesteld aan die
vau de teekenleeraren aan gonoemde
school werkzaam.'
De redenen, waarom vroeger teeken
leeraren hooger werden bezoldigd,
zyn thans geheel vervallen, daar de
akte middelbaar teekenen van vroeger,
thans is gesplitst in tieD, zegge tien
onderdoeLen, waarvoor voor ieder
onderdeel een akte middelbaar onder
wijs ban worden behaald.
Kathleen Parlow.
Bovengenoemde kunstenares
wereldberoemde violiste zal op Maan
dag 18 December 1916 een concert
geven in „Casino".
Ongetwyfeld zullen velen zich op
maken deze zeldzame artisto, die op
14 December 1914 geheel belangloos
ten bate van het Helderscbe Sceun
comité optrad, ta gaan booren.
Byzonderheden zullen nader worden
bekend gemaakt.
„Rassenhaat of Rasverbetering".
Over bovenstaand onderwerp sprak
Donderdagavond voor de afdeeliug
Helder van „De Pagero.ad" de heer
di. J. Rutgers van den Haag. Er was
weinig publiek.
In een zeer interessante causerie
betoogde spr. dat er geen enkele reden
is te spreken van minderwaardige en
van superieure rassen, zooals tegen
woordig helaas te vaak gedaan wordt.
Men beroept zich te vaak op Darwin^s
theorie, die leerde, dat de zwakken
geleidelijk te gronde gaan en de ster
ken overbiyveD, doch spr. betoogde,
dat Darwin by deze theorie alleen het
oog had op de dierenwereld, en zelf
erkend9, dat voor den menscb geheel
andere normen gelden. De theorie is
trouwens niet houdbaar, ook niet in
de dierenwereld, want hoe vaak ziet
men niet, dat door gunstige of toe
vallige omstandighedon juist de
zwakke overwinnaar blyft en de sterke
ten onder gaat. Spr. haalde als voor
beeld aan twee kemphaantjes. Op
elkaar losgelaten, takelen ze elkander
geducht toe, tenslotte blyft de één
o verwinnaar, louter by toeval dikwijls,
maar welk eene overwinning is het
Ook hy is half of driekwart dood. En
wat den mensch betreft, deze wordt
er evenmin beter van. By voorbeeld
er breekt een typhus-epidemie uit,
dan zullen de sterberen hot overleven,
en de zwakken ten onder gaan. Maar
die sterkeren hebben vaak jaren
noodig om er weer bovenop te komen,
en zoo is het duidelijk, dat zy geen
zins in»staat zullen zyn het mensche-
lyk geslacht te versterken. In de
plantenwereld is het het onkruid, dat
zegeviert ten koste van de fraaiste
en kostbaarste planten.
Zoo is het in de maatschappy hy
overwint, die de bestgevulde por-
temonnaie heeft, die economisch het
sterkst is, want hy heeft "net meeste
weerstandsvermogen. Maar, ofschoon
Darwin nooit ietB dergelyks gepredikt
heeft, was hy toch niet vry van zyn
standsbegrippen. De inferieure rassen
sterven uit, leerde hy, en bedoelde
met die inferieure de gekleurde. Spr.
zette dè onhoudbaarheid van deze
bewering uiteen. Die rassen zyn niet
inferieur, als ze maar goed worden
opgevoed, zyn het precies dezelfde
menschen als wy, zelfs hebben zy
allerlei deugden, die wy niet bezitten.
Hun weerstandsvermogen tegen ziek
ten is anders dan het onze, maar
niet minder, hun zintuigen zijn beter
ontwikkeld, hun zelfbeheersching
grooter, hun moed en doodsveraebter
inniger dan de onze.
In plaats van hun levensvoor
waarden onmogelyk te maken, zooals
■y thans doen door hun onze be
schaving op te dringen, moeten wy
van hen leeren, zoo goed 'als zy van
ons konden leeren. Beide partyen
waren daarmede gebaat. Maar wat
doen we? We vergiftigen hen met
alcohol, waar hun weerstandsver
mogen in 't geheel niet. tegen bestand
is, we verdierlijken hen. En dan, als
ze verdierlijkt zyn, spreken wy van
de „inferieure" rassen Maar wie is
hier het inferieure ras?
Wat kunnen wy doen om dergeiyke
ideeflp tegen te gaan Ieder moet
in eigen kring dergeiyke gesprekken
trachten te weien. Men mag niet
de neger is sluw, omdat er
onder de negers ook b)u we menschen
zyn men doet, zoo generaliseerend,
het negerras onreeht. Ook onder ons
zyn sluwe menschen. Men moet
waardeering voor de gekleurde rassen
trachten aan te kweeken, dit is wel
moeliyk, maar het is het eene noo
dige. Te wenschen ware het, dat er
één groote wereldtaal ontstond, waar
door de communicatie gemakkeiyker
zou worden en vanzelf vele veroorj
deolen, juist door niet begapen, wer
den weggenomen. Hun godsdieust
staat dlkwyia veel hooger dan de
onzehet Mohammed&ansch is vol
strekt geen inferieure godsdienst
hot Boeddhisme, en de daaruit afge
leide theosofie, is tegenwoordig juist
een troost voor de velen, die beu zyn
geworden van het christendom van
thans. Het feit is, dat de lager
staande rasseu tot troost zyn voor
ons. Zy zyn beschaafder dan wy,
bescheidener, zy zyn de natuui men
schen, in wie het onverdorven natuur
leven is biy ven voortbestaan. Hebben
wy niet vaak heimwee naar het na
tuurleven
Laat dus ieder in eigen kring wer
ken aan deze rasverbetering. Geen
overdreven chauvinisme, geen ras
senhaat aaukweeken. Niet spreken
van die lichtzinnige FrauscheD, die
perfide Engelschen. Wy hebben daar
toe niet het rechtwij, die naar Parys
gaan, gedragen ons daar lichtzinnig,
niet de Eranschman.
Debat werd niet verlangd en te tien
uur sloot de Voorzitter derafdeeling
op de gebruikelijke Tnanier de ver
gadering.
Afloop dor openbar* varkooplng
van huizen en erven, gehouden op
Woensdag 16 November 1910, ten
overstaan van den Notaris
C. Stammes.
1—2. Twee huizen en erven aan
den Polderweg nos. 19 en 20kooper
de heer R. J. Riemers, voor f4416 -.
3. Het huis eu erf aandeWilhel-
minastraat no. 14; kooper de heer
C. Kwast qq., voor f1700.
4—5. Het huis met schuur en erf
en het huis en erf aan de Cornelis
Ditostraat nos. 39 en 37kooper de
heer J. D. van der Blom, voor f8010.
6. Het huis en erf aan de De Ruyter-
straat no. 19kooper de heer P. Tes-
selaar, voor f1480.
7. Het huis en et f aan de De Ruy ter
straat no. 21kooper de heer P.
Kwast, voor f1600.
8. Het huls en erf'aan de De Ruljter-
straat no. 28; kooper de heer J.
Freeke qq., voor f 1480.
9. Het huis en erf aan de De Ruljter-
straat no. 26; kooper de hec-r G. J.
Wal boom, voor f1460.
10—14. Vyf buizen en erven aan
de Klaas Duitstraat nos. 2, 4, 6, 8
en 10; kooper de heer C. Goes qq.,
voor f8102.
Diefstallen In de Marine-kazerne
te Amsterdam.
Voor den Zeekrygsraad te Willems
oord stond terecht een matroos 2-
klasse, beschuldigd dat hy jn de
Marine kazerne to Amsterdam, al of
niet te zarnen en in vereeniging met
anderen, heeft gestolen een loodon
ballastschuitje, wegende omstreeks
60 K.G.
3ekl. geeft op, dat op een goeden
dag, toen hy in de kombuis werk
zaatn waf, twee mairozen-kok hem
gevraagd hadd'on een schuitje tin
van 50 K.G. uit de kazerne weg te
brygen, waarbij hy direct begreep
dat het gestolen goed betrof; daar
zijn gezin in behoeftige omstandig
heden verkeerde, had hy daar wel
ooren naar, aangezien hem een ge
deelte van de opbrengst werd toege
zegd hy beloofde het den spoeling
boer - den man die het afval van
het eten weghaalt, te zullen v/a
gende spoelingboer stemde er in
toe en heeft het metaal, door de beide
.koks aan bekl. overgegeven, op zijn
wagen uit de kazerne gebracht.
De commandant van de kazerne,
die aangifte deed van de vermis3iDg,
verklaarde dat het metaal een waarde
van ongeveer f40 had.
De spoelingboer verklaart wel be
grepen te hebben dat de zaak niet
zuiver was, maar hy wilde de kokB
te Triend houden, van wie hy 's mor
gens altijd wat eten kreeg. Get. heeft
het metaal, nadat gebleken was, dat
het geen tin maar lood was, voor f8
aan een jood verkocht.
Deze get. heeft ook nog opgegeven,
dat hy van twee koks der marine in
de kazerne herhaaldeiyk partyijes
rijst en' gort van ongeveer 25 pond
heeft gekocht tegen 10 ets. den Liter.
Die verkocht hy dan weer aan ver
schillende menschenzoo heeft hj
o.a. partytjea van 66 en 40 poni
verkocht, terwijl zijn vrouw ook nog
verschillende hoeveelheden te gelde
maakte. Ook hiervan wist get. dat
de koks er niet 6eriyk aan kwamen.
Get. zegt ook nog, dat do bekl.
hem mededeelde, dat do opbrengst
van het schuitje met z'n vieren of
vyven moest worden gedeeld.
De fiscaal acht het ten laste ge
legde bewezen. Zich op het stand
punt van beklaagde stellende, is zyn
eexste gevoel er een geweest van
medeiyden met dezen bekl., die voor
de zaak opdraait, terwyi de twee
koks, tegen wie geene voldoende
aanwyziDgen zijn verkregen, buiten
schot biyven. Maar dat gevoel van
medeiyden is verdwenen by de ken
nisneming van de uitgebreide dief
stallen door koks in de kazerne.
Met het oog daarop acht spr. eer
ernstige straf noodzakeiyk en eischt
3 maanden gevangenisstraf.
TWEEDE KAMER.
Vergadering van Donderdag 16 November.
De beraadslaging over de wetsont
werpen in zake de grondwetsher
ziening wordt vooitgezet. Aan de orde
art. 84 met daarop ingediend
amendement de Savomin Lohman,
om alleen manneiyke Nederlanders
kiesbevoegd te verklaren.
De heer de Savornin Lohman
(c.-b.) verdedigt zyn amendement en
zet uiteen, waarom van de vrouw
een voor het politieke leven onge-
wenschte invloed kan uitgaan, terwyi
zy z. i. tevens vaak de eigenschap
pen mist, welke men voor eeD staat
kundig lichaam noodig heeft. Op
menig gebied kan naar zijn meening
de man betor over de belangen der
vrouw oordeelen dau de vrouw zelf.
Zoomin in recbteriyke als in hooge
staatkundige colleges moeten mannen
i vrouwen té zamen zitting hebben.
De heer Van Leeuwen (s.d.a.p.,
Utrecht II) meent, dat de maat
schappelijke en de arbeidsverhou
dingen den laatsten tyd zoodanig zyn
gewy'zigd, dat het noodig wordt, de
vrouwen in de publieke lichamen toe
te laten. Samenwerking tusschen man
en vrouw acht hy gewenscht, en de
uitsluiting van de vrouw zou z. i.in
strijd zyn met een gezonde demo
cratische ontwikkeling van het open
bare leven.
De heer Limburg (v.d.) bestrijdt
ook het amendement. Hij zou een
vrouw van grooten invloed liever in
de Kamer hebben dan daarbuiten, in
„bomvrye kazematten".
De heer De Meester (u.-l.) is
door bet amendement teleurgesteld.
De stille invloed der vrouw zal zich
z. i. veel meer buiten het parlement
laten gevoeleD, als de vrouw achter
de schermen moet blyven.
De heer De Jong (u.-l.) meent,
dat de leidsters van de vrouwenbe
weging voldoende politieke training
hebben voor het lidmaatschap van
de Tweede Kamer, en dat de heer
Lohman de mannen onderschat met
te spreken van een bedenkelijken
invloed, dien de vrouwen op hen
zouden kunneD uitoefenen.
De heer Schaper (s.d.a.p.) ver
haast zich over de indiening van het
aniendement door den heer Lohman,
de vorige "week het amendément-
Van. Nispen zoo warm bestreed.
De Kamer verleent den heer Mar-
chant verlof tot het houden vaneen
interpellatie op nader te bepalen dag,
over de oproeping van de landstorm-
klasse 1909 vóór de militielichting
1917.
Het amendement Lohman wordt
nader bestreden- door den heer Van
Hamel (u.-l.), die erop wyst, dat
de aanneming ervan samenwerking
tusschen rnaa en vrouw zou tegen
houden.
De minister van binnen
landsche zaken ontraadt het
amendement ten sterkste. Het zou
onlogisch zijn, den grendel weg te
schuiven voor het actief vrouwen
kiesrecht en tegeiyk de deur voorgoed
te sluiten voor het passief vrouwen
kiesrecht,
Het amendement wordt verworpen
met 63 tegen 16 stemmen. Art. 84
wordt daarop z. h. s. aangenomen.
Op voorstel vau den Voorzitter
wordt hesloten de art. 89 en 105
tegelijk in behandeling te nemen.
Art. 89 regelt de schadeloosstel
lingen aan de Kamerleden. Zij ont
vangen f 3000.— 'sjaars en f 5.—
presentiegeld voor elke vergadering
die zy bijwonen. Verder regelt het
art. het pensioen.
Door den heer Boogaardt is
een amendement ingediend strek
kende tot het bepalen der vergoeding
op f 3000 ï'eia- en verbiyfkosten
Door den heer Rutgers zyn
twee amendementen ingediend. Het
eerste wil het presentiegeld doeD
vervallen, het tweede heeft ten doel
te bepalen dat voor de beraadslagingen
geen bepaald aantal leden behoeft
tegenwoordig te zyn, wel echter
Yoor stemmingen.
De heer Nierstraz (v.L> acht
het verkeerd, dat de minister van
landbouw aan de Kamerleden een
circulaire heeft gezonden mot de
vraag, of zij bereid waren zitting te
nemen in commissies van toezicht.
Spr. acht dit ongeoorloofd. Daardoor
kan gevaar ontstaan voor de integii
teit der leden en voor hun onafhan
kelykheid.
(Rumoer, Interrupties. De
Voorzitter hamert).
De heer T r o e 1 s t r a (s. d. a. p.)
Schaam u!
De Voorzitter zegt, dat dit
punt later aan de orde komt bij een
amendement omtrent door de leden
te aanvaarden betrekkingen.
De heer Nierstrasz, zich voe
gende naar 's voorzitters wenk, acht
het voorstel onvoldoende gemotiveerd.
Hy verklaart zich tegen het verleenen
van pensioen, waarin by een soort
bezoldiging ziet. Ook is by tegen het
presentiegeld, dat zou moeten dienen
ter bestrijding van het absenteisme,
Wil men met het presentiegeld van
de Kamerleden staatsambtenaren
maken, die aanwezig moeten zyn op
straffe van geldelijk verlies? Acht
de regeering het in 'slands belaDg,
dat de Kamerleden altyd aanwezig
zyn Wil zy de Kamerleden opsluiten
in een politieke atmosfeer, in plaats
van zich in het werkelijke leven te
bewegen? Wil men een kaste van
politieke thèoretici kweeken? Het
komt spr. voor, dat men zulke man
nen al genoeg heeft. Laat men eeDs
gaan vragen aan de mannen, die voor
het dagelljksch brood werken, dan
zal men op een uitzondering na ten
antwoord krygenwat maakt gij u
met uw wekenlang gepraat druk over
het kiesrecht en het onder wys. Er zyn
andere zaken, waarvoor men belang
stelling heeft: de droogmaking van
de Zuiderzee, de verdediging van Indié.
De Voorzitter verzoekt den
spreker, niet alle mogelyke onder
werpen en de heele politiek by dit
artikel te halen. (Gelach).
De heer Nierstrasz: Het is
noodig, dat eens gezegd wordt, waar
voor het volk bolangstelling heeft.
Spr. kent leden der Kamer, dio hier
zelden zyn en nog zeldzamer spreken,
maar toch op het juiste moment hier
zyn. Zou men die mannen hier willen
missen?
Zy hebben hun werkzaamheid en
hun hoofdbestaan buiten de Kamer.
Zy hebben den vinger op den pols
van het volksleven. Spr. zag in elk
der leden van deze Kamer een staats
man (rumoer) in den besten zin van
het woord. Staatsman is geen beroep,
maar een roeping.
De Voorzitter acht, dat er
geen verband bestaat tusschen het
artikel en deze beschouwingen.
De heer Nierstrasz: Er is wel
verband. Men kan beter werken bui-
ten de Kamer, dan hier te luisteren
honderd dagen lang naar politieke
en andere wysheid. Dat gaat de in
spanning van een normaal mensch
te boven. Bij de regeling van werk
zaamheden wordt er niet naar ge
vraagd, of een Kamerlid nog iets
anders te doen heeft. De Kamer legt
eenvoudig beBlag op zyn tyd. En
daartegenover laat de minister met
hautien gebaar enkele rijksdaalders
vallen in de hand van het Kamerlid,
dat de kiezers zand in de oogen strooit
en zyn mandaat beschouwt als mid
del van bestaan, een opvatting, die
spr. allerverderfeiykst acht.
Dit voorstel mag niet worden aan
genomen. Benoemt een Kamer van
mannen van zaken, en die zal heel
wat nuttiger kunnen werken. Spr.
zal Ptemmen voor het amendement
van heer Rutgers.
De M i n i 81 e r en verschillende
Kamerleden treden met verontwaar
diging op den heer Nierstrasz
toe.
De heer Lohman: Dat is een
gemeene rede, die u d3ar gehouden
ïebtl
3 heer Duymaer van Twist:
Het is een schande, wat hier gebeurd
ia. (Tot don voorzitter). U moet voor
den minister opkomen I
Deheer Schaper: EruitlEruitl
De heer Troelstra: Moet jij
spreken van idealen 1 Jij behartigt
kapitalisten belangen 1
Onder groot rumoer, terwyi ver
schillende Kamerleden kreteu slaken,
schorst de voorzitter Yoor
n kwartier de vergadering en wor-
in de tribunes ontruimd.
Nadat de vergadering een halfuur
geschorst was geweest, werd zy door
den voorzitter heropend.
Hierby sprak deze zyn afkeuring
uit over de door den heer Nierstrasz
gebezigde woorden. Spr. acht ze zoo
ergerlyk, dat indien hy ze had ver
staan, hy niet alleen den afgevaar
digde tot de orde zou hebben geroepen,
maar onmiddeiyk aan de Kamer zou
hebben voorgesteld, hem het woord
te ontnemen.
Spr. zeide verderEn nu heeft de
afgevaardigde wel het woord gevraagd,
om zyn bedoeling beter te verduide-
lyken, maar ik geloof, dat hy beter
doet, nader te overwegen, wat hy
tegenover den minister eu de Kamer
heeft misdreven en wat hij morgen
>en kan.
Hierop werd de vergaderiog tot
Vrijdagmorgen verdaagd.
Studiebeurzen
voor vliegeniers-Ingenieurs.
De Ecole supérieure d'AéroDautique
et de3 Constructions mécaniques de
Lausanne (Technische Hoogeachool
voor Luchtvaart te Lausanne) heeft
voor het academie-jaar 1916/17 vyf
studiebeurzen beschikbaar gesteld
voor Nederlanders, die zich bekwamen
'willen voor de wetenschappelijke op
leiding van 'ingenieur-vliegenier. Er
is een beurs van 900 francs cn vier
van 450 francs.
Voor by'zonderheden betreffende
deelname etc. wende men zich in het
Fransch tot de Directie van boven
Ecole supérieure.
Tijdstippen van verzending der
Brievenmalen.
Naar Oost-Indiö:
T(] dat. der
laat baal.
a/hPoelk.
seepost vla Amsterdam
SO Nov.
14 Doe.
teopost vla Rolterdam
5. mail over Engeland
Uleen op verl. der afzeiken Dinad.
Naar Guyana (Suriname):
zeepost vin Amsterdam onbekend 7.16'sav
Naar Curaqao, Bonaire en Aruba:
zeepost vla Amsterdam I onbekend 7.46'sav.
over Engeland eiken Dlnsd
jen Dondord.| 8.40 ;a
Naar St. Martin, St. Eust&tius
Saba
zeepost via Amsterdam I onbekend! 7.46'sav.
(alleen op verl. der afz.)
over Engeland eiken Dlnzd.
Naar Kaapland, Natal, Oranje-Rivier
kolonie en Transvaal
eiken Donderdag, 8.40
Ondertrouwd
B. M. MULDER
Haarlem,
Keanemerstr. 87.
Helder,
Brouvrer&tr. 41.
17 November.
Hierby betuigen wy onzen hartelljken
dank aan familie, vrienden en beken
den voor de vele biyken van belang
stelling by onze 26 jarige eehtver
eeniging ondervonden.
P. BAKKER
A. BAKKER-v.d. Bijl.
Helder, 18 Nov. 1916.
Mevr. BOLOMEY ontvangt gaarne
3a en 4e Maandag.
Mevrouw NAUDIN TEN CATE zal Maan
dag 27 November gaarne ontvangen
van half vier tot half zevan, waarbij
galeganhold zat zijn tot dansen.
VERLOREN
een gouden Dames-zegelring.
Tegen belooning terug te bezorgen
Schagenstraat 68>
door leeraar M. 0.
Brieven, onder No. 318, aan het
Bureau van dit blad.
Kamer van Koophandel.
Voor de verkiezing van twee leden
der Kamer op 21 November a.s.
worden U dringend aanbevolen
aftradend lid,
n voor de vacature J. van Willigen:
EENIGE KIEZERS.
Afd. HELDER van dén Ned. Mflit.
Bond Kanaalweg 91—95.
DINSDAG 21 NOVEMBER
hoopt voor de Militairen op te treden,
de WelEerw. Heer
Oud Qer. Pred.,
MET HET ONDERWERP:
„Naar huis, maar hoe".
Allen zijn welkom 's avonds half asht.
HET BiSTUUR.
Dit Jaar slaagdennen leorlingon.
ZAANDAf.1.
Spreekuur te HELDER:
's middags van 1—4 uur,
op verzoek ook's morgens van 10 12
uur, p/a. Wed. BUIKES,
niet Stationsweg of Spoorstraat.
Op aanvraag zend Ik gratis aan nuttig
boekje met inlichtingen en wenken.
Gevraagd
een flinke Dienstbode. Z.
onnoodig zich aan te melden.
Adres: Binnenhaven 1.
Een Werkster gevraagd voor t w. u
halve dageo in de we^k.
Adres: Zuidstraat 45.
Wegens sterfgeval direct gevrf.r;:rt
een bekwame Schoenmakers
knecht, tegen hoog loon.
Adres: P. GOVERS,
Anna Paulown
Govraagd een nette JONGEN
voor winkel- en bloemisterijwerk.
Adres: Th. ADRIAANSE, Keizer
straat 38.
R..K. DAGMEISJE
gevraagd.
Adres: Bureau van dit blad.
In een gezin zonder kinderen wor
voor tijdelijk gevraagd, een netto,
eenvoudige vrouw, tot waar:
miDg der huishouding.
Te bevragen: Boekhandel MAAS.
Een KLEERMAKERS JONGEN
gevraagd.
Adres: Weezenstraat 49.
Een nette vrouw vau oen gemobi
liseerde met 1 kindje zoekt een ge
meubileerde Kamer, bed by zien.
Brieven onder no. 321 aan het
Bureau van dit blad.
Een gehuwd gemobiliseerde zondi-r
kinderen zoekt eeu eenvoudig ge
meubileerde Kamer mat slaap-en
kookgelegenheid.
Brieven franco onder no. 319,
Bureau van dit blad.
Aangeboden
gemeubileerde Zit- en Slaapkamer,
met of zonder pension.
AdresHoogstraat 95.
RECLAMEVLAKTE to huur.
In de CINEMA PALAGE is tegen
billijken prys, aan beide zijden van
de projectie, muurvlakte te huur voor
reclames.
Adres: De Directie.
Te koop
2 Jonge Schippertjes, 6 weken
oud, by A. J. DAMEN, Coiffeur, Ko
ningstraat 98.
MOSSELEN
te koop gevraagd, by groote boeveel
heden. Versch zoowel als gekookt of
ingemaakt. Aanbiedingen, vermelden
de hoeveelheid en prijs ouder no. 247
aan SINJEWEL's Advertentie bureau,
IJmuiden.
GARNALEN.
Geregelde levering van gekookto
Garnalen gevraagd, in elke hoeveel
heid, S contant.
Brieven met prysopg. onder no. 820
aan het Bureau van dit blad.
Té koop wegens plaatsgebrek, goed
onderhouden SALONTAFEL met Q stoelen.
Te bevragen: Bureau van'dit blad.
Te koop 31/, H.A. Grasland
zeer gescbikt voor kool-en tuinbouw,
dicht onder de gemeente Helder,
(2e boerenplaats.)
Brieven onder No. 322, Bureau van
dit blad.
jjeUter
JV^A
Emser-pastilles.
Wybert-ta bietten.
Mentha-pastilles.
Griotten (zoete en zoute).
Pijpen Drop.
Zoute Drop.
Salmiak-pastilles.
Drop Melange.
Haverstrooballen.
Enz. enz.
Alias gagarandeerd zuiver.
Kanaalweg 147.