DE OORLOG.
Da lagerberlchten
•an 13 en 14 December.
De actie op de verschillende fronten
blijft in hoofdzaak beperkt tot
patrouille gevechten. Alleen op het
Roemeensehe front worden de ge
vechten met kracht voortgezet, terwijl
aan liet Macedonische front de aan
vallen der Serviërs voortduren.
Op het Roemeensehe front
hobben Russen en Roemeniérs ge
tracht stand te houden aan de Jalo
mita. Echter tevergeefs. De rivier
werd door de centralen overschreden.
De spoorweg Boekarest—Cernavoda
is tbans in hun bezit en Buzeu wordt
door hen ernstig bedreigd. De linie
Mizel—Urzioeni werd bereikt.
In het Zuiden zetten de centralen
eveneens hun opinarsch voort. De
Bulgaren bereikten den spoorweg
Boekarest - Fetesci.
In de Karpathen werden alle Rus
aische aanvallen afgeslagen. Daaren
tegen maakte de Oostenr|jksche
rechtervleugel belangrijke vorderin
gen in hot Buzeu- en Buzeu—Mori-
dal. Het is de vraag op de Roemeniörs
in de stollingen bij Buzeu kunnen
standhouden.
Het Russische communiqué van
den Hen meldt, dat de centralen
hun aauvallen in de richting van
Buzeu voortzetten. Ten W. en Z.W.
van deze stad kregen de troepen
voeling met den vijand.
Van Bulgaarsche zijde wordt nog
medegedeeld, dat de haven Baltsjik
door Russische oorlogsschepen werd
beschoten. 4 inwoners werden gedood,
B gewond.
In Macedonië ondernamen de
Serviërs opnieuw krachtige aanval
len tegen de Bulgaarsche stellingen
ten O. van de Tserna. Zij werden
evenwel teruggeworpen.
Da duikboot- en mljnoorlog.
De Engelsche stoomschepen „Har-
lhn" (1794 ton), „Harllngton" (1089
ton), „Saint Uraula" (B011 ton), „Burn-
hope" (1941 ton) en „Bretwalda" (4037
ton) en de schoener „Roma" zijn in
den grond geboord. Van de opvaren
den van de Harlijn", welk schip ook
de bemanning van de „Harlington"
aan boord bad, zijn 7 man verdronken.
Verder werden door Duitsche duik-
booton tot zinken gebracht: Het
Pransche zeilschip „Emma Laurans"
(2152 ton) en het Noorsche stoom
schip „Bjoer" (8090 toni.
Griekenland en da'. Entante.
Naar minister Cecil Donderdag in
het Engelsche Lagerhuis mededeelde,
beseffen de geallieerden volkomen,
dat het -gevaarlijk zou zijn, te talmen
mot het onder de oogen zien van den
onbevredigenden toestand in Grieken
land. Zij z\jn op het punt zekere
eischen aan de Grieksche regeering
te stellen, teneinde den toestand op
te helderen.
schappelijke opvatting van da gealli
eerden mededeelen" en „Een dergelijk
document moet raeu overdenken en
dan nagaan, welke bedoeling het
hoeft", m.a.w.de voorstellen zullen
worden nagegaan en in overleg met
de regeeringen der Entente zal bet
te geven antwoord vastgesteld worden.
Dit antwoord nu kau bf een af
wijzing, bf een verzoek om nadere
inlichtingen bevatten. In het tweede
geval zal van de zijde der Entente
gevraagd worden naar de grondslagen
die Duitschlaud voor besprebiDg go-
schikt acht. In dat geval zullen dus,
hoewel de neutralen voorloopig de
overbrengers van de vorscbillende
nota's zullen zijn, de vredesonder
handelingen reeds zijn geopend. Een
ander belangrijk, hieruit af te leiden
feit zou vorder zijn, dat ook de En
tente zich tot onderhandeling bereid
verklaart.
Een verklaring van Bonar Luw.
In het Engelsche Lagerhuis zeide
minister Bonar Law (naar d.d. 14
dezer uit Londen wordt gemeld
dat de regeering nog geen vredes
voorstellen had ontvangen, doch het
wenschelljk achtte de volgende ver-
klariug af te leggen.
De geallieerden willen, dat er vol
doende herstel van het verleden eD
voldoende veiligheid voor de toekomst
zal zijn. Dit is nog de politiek en dat
is nog het besluit van Zljuer Majes
teit» regeering.
Ook in deze verklaring ligt geen
afwyzing. Integendeel. Het is slechts
de vraag wat er met „voldoende
herstel" en „voldoende veiligheid"
bedoeld wordt.
In hun antwoord zullen de regea-
ringen der Entente rekening moeten
houden met de volksstemming. Hoe
deze is blijkt meer uit enkele berichten
over vredesmeetlugs zooals in
Engeland gehouden werden dan
uit den toon die de verschillende
bladen der Entente thans aanslaan.
Do Pransche en Italiaansciie socia
listen wonschen het einde van den
strijd.
De politieke meerderheid, - zoo
verklaarde de Italiaansche afgevaar
digde Oddino Morgari - is voor den
oorlog, maar de groote massa van
het volk, dat zich niet kau uiten,
moppert, en heofc er allang genoeg
van.
Daarmede zullen de politieke leiders
wel degelijk rekening moeten houdeD,
De Paus en het Vredesaanbod.
Uit Zürich wordt aan de „Lokal
Anzeiger" gemeld, dat in aansluiting
met het voorstel der Centralen, de
Paus een nota aan de oorlogvoerende
landen zal zenden.
De vredesvoorstellen.
De ontvangst van het Duitsche
aanbod om over den vrede te onder
handelen, is in de landen der Entente,
en wel voornamelijk in Engeland en
Frankrijk, verre van schitterend ge
weest. Echter zijn er, als men de
meer kalme en bezadigde bladen
nagaat ook stemmen opgegaan, die
alle reden tot hoop geven.
Deze bladen o. a. de Engelsche
Wostminister Gazette - z(jn van
meening dat het overijld zou zijn
te veronderstellen, dat de geallieerden
kunnen volstaan met een afwijzen
van de Duitsche voorstellen op grond
van het feit dat dit een noodkreet
zou zijn.
De toestand is thans zoo, dat bij de
eventueele vredesvoorstellen geen
sprake kan zijn van „aannemen of
verwerpen". Op het oogenblik is
geen van beide partijen ten onder
gebracht ol in de minderheid.
Slechts door bespreking zullen de
voorwaarden geformuleerd kunnen
worden, waarbij beide partijen zullen
moeten toegeven, bedenkende dat
bevrediging van beider wenschen ten
eenenmale onmogelijk ia.
Een verklaring van Briand.
Intuaachen heeft de Pransche mi
nister-president Briand wij deelden
dit in ons vorig nr. onder laatste
berichten nog mede zich reeds
over hetDuit8cbe voorstel uitgelaten
„Na zijn overwinning te hebben
geproclameerd zoo Bprak Briand
in de Pransche Kamer - terwijl
het intusschen nieuwe pogingen in
het werk stelt om ze te behalen,
zendt Duitschland ona door de ruimte
eenige woorden toe, over welke ik
mij nader moet uitlaten. G(j hebt de
redo van Bethmaun Hollweg gelezen.
Over den tekst, dien ik niet heb, kan
ik geen officieele meening uitspreken,
het valt echter te betwijfelen of
degeneD, wier bemiddeling is ge
vraagd, de taak zullen aanvaarden,
die bij velen, die .vertrouwen, onge
rustheid zou kumien wekken.
Ik zal aan de Kamer later offlcioel
de juiste gemeenschappelijke opvat
ting van de geallieerden mededeelen,
het is echter mijn plicht om mijn
land nu reeds te behoeden voor een
mogelijke vergiftiging.
Bri3nd wee3 er verder op dat de
voorstellen gedaan werden, terwijl
alles gedaan wordt om den strijd met
kracht voort te zettenterwijl de
Belgen en Polen worden weggevoerd
uit hun land. Daarom moest spr. zijn
land toeroepen: „Laten wfl voorzich
tig zijn".
Tenslotte zeide BriandEen derge
lijk document moet men overdenken
en dan nagaan, welke bedoeling bet
heeft. Ik heb het recht boven van
deze tribune te zeggen: Het is een
manoeuvre, waarmede men tracht
de geallieerden te verdoelen, de ge
wetens te verontrusten en de volken
te demoraliseeren.
In deze rede wordt schijnbaar het
woord onaannemelijk uitgesproken.
Echter heeft "Briand, hoe heftig ook
het voorstel veroordeelend, toch een
mogelijkheid opengelaten om de be
sprekingen te openen, zonder op de
thans door hem afgelegde verklaring
terug te moeten komen. Hierop toch
wijzen de woorden„Ik zal aan de
Kamer later officieel de juiste gemeen-
Uit Duitschland.
De leider van de Soc.-Dem. Rijks
dag-fractie, ScheldemanD, heeft
Chemnitz op een door duizenden be
zochte vergadering een rede gehouden
over het Duitsche vredesaanbod,
Daarbij deed bij het volgende be
roep op de soc.-democraten in de vij
andige landenIndien de voorstellen
van de centrale mogendheden iets
bevatten, wat mot uw eer en toe
komst onvereenigbaar was, dan zoudt
ge ze moeten afwijzen, maar gU zijt
verplicht van uw regeering te ver
langen, dat zij de vooratellen van de
centrale mogendheden zorgvuldig
overweegt. Indien gij een vergelijk
op zich zelf zoudt willen afwijzen,
dan zoudt ge een geweldige bloed
schuld op u laden en u zelf evenzoo
verzwakken, als ge ons er door zoudt
versterken. Dien staat echter, door
welks stijfhoofdigheid en machtshon
ger de onderhandelingen zouden mis
lukken, zou de verantwoordelijkheid
voor al het komende treffen.
Indien de naaste tijd ons door het
gebrek aan inzicht der verblinde
tegenstanders een teleurstelling zou
brengen, dan zullen wij ter verdedi
ging van ons volk tegen een vijand,
die onze vernietiging wil, in krachtige
vastberadenheid schouder aan schou
der staan tot den laatsten man.
In een bespreking van bet vredes
voorstel zegt de „Prankf. Ztg.":
„Geen der beide partijen ligt
den grond, en een uitweg kan alleen
gevonden worden door overeenkomst.
Dat is dan ook de zin en de betee-
kenis van de nota van den Rijks
kanselier;, wij eischen niet en b
niet als overwinnaars, maar wi
stellen voor en wachten antwoon,
en tegenvoorstellen. Daarop zal het
aankomen, of de Entente in den
zelfden geest denkt, dat de vrede
een overeenstemming moet zijn, die
met het oog op den toestand mo9t
worden tot stand gebracht. Is dat
het geval, dan zal z0 onderhandelen
weigert zij onderhandelingen, dan zal
men daaruit moeten opmakeD, dat
zU geen overeenstemming wenscht,
dat integendeel haar oorlogsdoel wer
kelijk de nog niet bereikte onder
werping van Duitschland en zijn
bondgenooten is, en dat zjj meent
den vrede, dien zü wil, door onder
handelingen niet te kunnen bereiken,
maar door de wapens te kunnen
dwingen.
De conservatieve groep van den
Duitschen Rijksdag en de sociaal-
dem. arbeidersgemeenschap hebben
hun houding tegenover het vredes
voorstel in officieele verklaringen
uiteengezet.
Wat de eerste betreft, deze groep
acht het vanzelf sprekend, dat niet
tot eiken prijs zal worden onder
handeld, maar dat de voorwaarden
waarop men het oog heeft, een vrede
waarborgen, die de Duitsche toe
komst metterdaad voor gevaren vrij
waart.
De verklaring zegt, dat het Duitsche
volk geen verhaaste komst van den
vrede wenscht en bereid is tot den
laatsten ademtocht te strijden voor
Duitschland's beden en toekomst.
Verder wordt verklaard dat de con
servatieve groep van de stellige ver
wachting uitgaat, „dat de ten koste
van het bloed onzer dapperen be
vochten voordeelen een vrede ten
grondslag worden gelegd, die in
militair, economisch en financieel
opzicht naar menschelijke berekening
de toekomst van ons vaderland buiten
gevaar stelt. Het leger- en marine
bevel van den Keizer versterkt de
fracties in de overtuiging, dat er zal
worden doorgevochten en er met
gebruikmaking van alle strijdmid
delen te water en te land moet
worden doorgevochten. De dapper
heid onzer troepen ter zee en te land
zoomede hun geniale eu vastberaden
leiding hebben da mogelijkheid ge
schapen, als overwinnaar een vredes
aanbod te doen. Zij waarborgen ook
verder een voor ons gunstigen vrede."
De sociaal-democratische arbeids
gemeenschap kondigt een verklaring
af, die haar leden hebben ondeitee-
kend en waarin als steeds tegen elke
inlijving wordt geprotesteerd. Dan
leest men verder:
De Rijksdag heeft evenwel de ver-
waarloozlng van de volks vertegen
woordiging door de regeering -nog
overtroefd, doordat bij ovenals bij
de afkondiging van het koninkrijk
Polen ook nu weer volkomen ter
zijde is getreden. Het centrum, de
vrijzinnige volkspartij on de sociaal
democratische groep hebben het voor
stel, door ons, de nationaal liberalen
cn de conservatieven gesteld en dat
beraadslaging over de rede van den
rijkskanselier verlangde, verworpen.
Daardoor is de stem van het arbei
dende volk op een belangrijk tijds
gewricht verstikt. Op de volksmassa's
n den vreemde en bij ons rust nu
de taak, er op aan te driDgen, dat
er een einde kome aan den stoffe-
Hjken en zedelijken nood van den
krijg, waarin ze tegen bun wil zijn
jestort en dat een vrede tot stand
come, die den weg bereidt voor de
verbroedering der volkeren.
Uit Engeland.
Naar de Londensche correspondent,
van de „Manchester Guardian" mee
deelde, was bij ontvangst van de
Duitsche nota de stemming derlibe
ralen niet minachtend, doch wel
sceptisch. Een bekend liberaal parle
mentslid noemde het voorstel
,proefschot".
Over het geheel, zoo zegt het blad
verder, krijgt men den indruk, dat
eeo afwijzing zonder meer, hetvolk
zou teleurstellen, hoewel men over
het algemeen het aanbod niet als
ernstig beschouwt.
Uit Frankrijk.
Uit Parijs wordt dd. 14 dezer ge
meld Uit de debatten in de Pransche
Kamer van Afgevaardigden maken
de bladen op, dat hot land en het
parlement onmiddellijke krachtige
daden eischen. De regeering moet een
waar oorlogsministerie z(jn en de
middelon vei sterken om de over
winning te verhaasten.
De stemming wijst op,den wilder
meerderheid, om aau het vornieuwde
en verkleinde kabine,t de onontbeer
lijke bevoegdheid voor de leiding van
de staatszaken too te staan. De
spontane verklaring van Briand om
trerit de voorstellen der Duitscbers,
herhaaldelijk geestdriftig door het
parlement toegejuicht, wordeu be
schouwd als geheel te beantwoorden
aan de diepste gevoelens van het
Franscho volk, evonals aan die dor
geallieerden en van die neutralen, die
den toestand helder iDzieo.
Verscheidene dagbladen zien de
wave aanleiding van den stap van
den Rijkskanselier in de uitlating vaD
afgevaardige Ströbel inden Landdag,
dat „de groote massa van. het volk
op het punt Blaat van honger om te
komen".
De correspondent van de „Times"
bij het Pransche leger schrijft
De Fran8che soldaten zijn vast
besloten te vechten tot het einde,
d. w. z. tot de beslissende overwinning
der geallieerde legers. Niets anders
zou hun voldoening kunnen geven.
ZU zouden gekant zijn tegen alle
andere vredesvoorstellen dan die van
PraDkrljk en de bondgenooten en ze
beschouwen als verraad tegenover
hun gesneuvelde broeders.
In de „Teraps" schrijft Tardieu
aan het eind van een artikel over
het vredesvoorstel: Laat ons, om
vrede te krijgen, oorlog voeren I
Uit Rusland.
Naar een Reuterbericht van den
14den mededeelt, spreekt de Russi
sche pers vau het „huichelachtige
vredesvoorstel" van Duitschland.
De bladen spotten met de „apostels
van men8chelijkheid en beschaving,
die jarenlang de wapens hebben ge
smeed voor een moord in het groot".
Het Nowoje Wremja zegt van
hoogst bevoegde zUde de volgende
beschouwing te hebben ontvangen:
het voórBtel van den vijand is een
nieuwe poging om op Frankrijk,
Rusland en Engeland de verantwoor-
delUkbeid van den oorlog te schuiven,
en een nieuwe Btrik voor de open
bare meening der wereld. De entente-
mogendheden zouden een vreeselljke
verantwoordelUkheid jegens hun vol
ken op zich laden, als zU den
strUd staakten en een ontUdigen
vrede sloten, waardoor hun tallooze
offers voor niets gebracht zouden
zijn. Het vaste besluit van Frankrijk,
Rusland en Engeland om den oorlog
voort te zetten tot de eindoverwinning,
kan niet worden verzwakt doorschijn
aanbiedingen van den vijand.
wering gedurende 1917; 2e. Voor
ziening der boorden van bet N.-H.
Kanaed gedurende 19178e. Ver
nieuwen der Priesche Draaibrug te
Alkmaar gedurende 1917.
Laagste inschrUver de heer J. de
Vries, alhier, resp. voor
f11300.- en f18770.-.
Lezing voor dan Armenraad.
Donderdagavond trad iu het kerk
gebouw der Herst. Evang. Luth.
Gemeente di heer dr. J. H. Adriani,
secretaris van den Armenraad en Lid
van den VoogdUraad te Utrecht, dooi
den Armenraad alhier daartoe uitge-
noodigd, op met, het onderwerp „Het
onderzoek als Grondslag voor de
armverzorging".
De Voorz., de heer W. H. Burgera,
heette de aanwezigen welkom en
constateerde mét genoegen de vrU
groote belangstelling, ook van de
vertegenwoordigers van vereenlgin-
gen. Spr. bracht dank aan ds. Visser
en den Kerkeraad voor het afstaan
vau de kerk. Nergens was een ander
gebouw beschikbaar voor dit doel.
De heer Adriani, het woord ver-
ki'Ugeud, zette allereerst de taak der
Armenraden uiteen. Ofschoon iedere
armenraad plaatselUke beteekenis
heeft, en zUn waarde bezit uitsluitend
voor het gebied waarvoor hij ia opge
richt, is bet toch goed, gezien de
belangrjjketaak.diehij in 't armwezen
vervult, dat de radon onderling
voeling houden en de bestuursleden
kennis met elkaar maken.
Armverzorging is een uiterst
moeielijko taak, en heeft ten allen
tijde blootgestaan aan kritiek. SteedB
heeft zij teleurstelling opgeleverd,
van heel veel goed bedoelde pogingen
i3 het resultaat treurig. In de middel
eeuwen - en ook thans nog wel-
zocht men armoede te bestrijden
door oprichting van instellingen, die
giften ronddeelden, maar een derge-
lljko wijze vau doen bestrijdt niet de
armoede, doch kweekt integendeel
de bedelarij aau. In de middeleeuwen
en dè 16a tot 18e eeuw had trien. aau
de eene zijde een rykeiyk uiti eiken
van aalmoezen, waardoor de bedelarij
in stand werd gehouden; daarnaast
trad do overheid op ter wering
daarvan. In weerwil van de vaak
drastische methoden slaagde men e
niet in de bedelarij te bedwingen, ja,
neemt zij nog toe. Politiezorg had
geen resultaat.
Spr. bespreekt in 't kort het z.g.
Elberfeldor stelsel, dat Dooit reaul
taten opleverde. Er werd ontzettend
misbruik gemaakt van do goed
geefachbeid en niet voordat men eor
goeden grondslag verkreeg by het
onderzoek kwam daarin verbetering.
Spr. citeert in dit verband het boek
van Paullao: „Paris qui mendie"
waarin vele interessante gegeven
zijn verwerkt. Deze schr. kwam, na
een grondig onderzoek tot de con
clusie, dat een bedelaar, die brutaal
optreedt, een veel rijker bestaan heeft
dan een arbeider.
Waar dergelUke toestanden bestaan
kan het niet verwonderen dat ernstige
inenschen eens op onderzoek uit
gingen. Vooral de overleden minister
Pierson wees op de wenschelljkheid
van beter onderzoek. Een en ander
leidde tot de oprichting van Ver-
eeniglngen als: „Liefdadigheid naar
Vermogen" e. d. die voor elk geval
een grondig onderzoek instelden.
Maar zooals het meer gaat in den
beginne, men sloeg wel eens een
verkeerden weg in en voerde dit
beginsel van onderzoek te streng
door. Langzamerhand werd het onder
zoek beter ingericht.
Een van de personen, die geen
onbelangrijke rol in het armenonder-
zoek vervullen, is Mevr. Muller—
Lulofs te Utrecht, die in haar boek
„Van mensch tot menscb" o. a. de
vraag stelt hoe wij moeten staan
tegenover de twee typen van armen
verzorgers de gevoels- en verstands
menscben. Wij treffen die twee typen
steeds bU elkander aan. Het is heel
goed twee paarden voor één wagen
te spannen, maar dan moeten die
elkander kunnen verdragen. En dat
is hier niet het geval. Wat de een
bederft, tracht de ander te redden.
Dat gaat niet en wU kunnen noch
den een noch den ander missen. De
vraag is dus: hoe kunnen verstand
en hart op vruchtdragende wijze
samenwerken Daarop is slechts één
antwoord: Door het onderzoek
als grondslag voor dearmen-
verzorging te nemen.
Uit de Vireenigde Staten.
In de (Engelsch)Ameribaansche
bladen vinden de vredesvoorstellen
geen gunstig onthaal.
De „EveDing Post" zegt: Duitsch
land verklaarde zich bereid een eer
vollen vrede te sluiten, maar bet lag
niet op zijn weg om onderhandelingen
uit te lokken. Het blad herinnert aan
de redo van den rijkskanselier, die de
verantwoordelijkheid voor de voort
zetting van den krijg op de geallieer
den heeft geworpen. Het stond aan
de geallieerden met vredesvoorstellen
te komen. Nu doet Duitschland het.
Dat maakt groot verschil.
De „New Tork Times" schrijft:
Geen van de geallieerden kan onder
dergelUke omstandigheden in vredes
onderhandelingen treden. De onzUdige
volken over de geheele wereld zouden
zulk een aanvaarding veroordeelen.
De „Washington Post" schrUft
Duitschland doet het vredesvoorstel
zoogenaamd in de hoop, dat het wordt
aanvaard, terwijl hot weet, dat het
zal worden verworpen. Duitschland
wil de geallieerden voor de voort
zetting van den krijg aansprakelijk
Zoover zal het niet komen.
PLAATSELIJK NIEUWS.
Uitslag aanbesteding.
Vanwege het Departement van
Waterstaat is dezer dagen aanbesteed:
le. Onderhoud der Heldersche zee-
Als
wU handelen met kennis van^Je om
standigheden, dan roept het verstand
het gevoel en het gevoel het verstand
te hulp, dan ontvluchten ze elkaar
niet meer.
Die kennis van zaken onderstelt
niet alleen kennis van het heden,
maar ook van bet verleden, van
omstandigheden waardoor het gezin
in verval gekomen is. Wat is het
gevolg van armverzorging, die niet
op onderzoek berust Ontzaglijke
geldverspilling. Maar dit is nog niet
eens het ergste; het slimst is de
moreele schade, doordat bedrog in
de hand wordt gewerkt, en welk
een ontzettende verleiding voor
gezin, als een ander b.v. door valsche
opgaven ondersteund wordt, om dit
ook te gaan doenl
Ook op den armbezoeker werkt
zooiets noodlottig. In de besturen
treffen ons steeds vele imutaties.
Hoe komt dat? Eenvoudig, doordat
de armbezoekers en bestuursleden
moedeloos worden. Ze begonnen met
een warm hart, maar gaven zich
niet de moeite van een onderzoek.
En op zekeren dag, als ze eens bij
den neus genomen wordéh, vallen
ze in een ander uiterste en worden
hard. Toch is het hun eigen schuld,
dat zij bedrogen worden. Natuurlijk
heeft dit op de armenzorg een nood-
lottigen invloed. Do menschon die
geven moeten absoluut op de besturen
kunnen vertrouwen, anders onthou
den zU hun gaven.
Spr. komt nu op de eischen, die
voor elk degelUk onderzoek noodig
zUn. Het volgen van een bepaalde
leiddraad is noodig. Elk gezin stelt
bijzondere eischen, formulieren voor
alle gevallen zUn moeilUk te ont
werpen. Het best is maar zoo uit
voerig mogelUk inlichten. De beschik
bare formulieren zyn ook daarom
bruikbaar, omdat zij dwingen inéén
lUn te blyven bU het onderzoek.
Het le punt wat men onderzoeken
moet is de burgerlijke stand van bet
gezin. Men vergewisse zich aan de I
officieele bron omtrent de samen-
stelling. Spr. gaf een voorbeeld van
de «oodzakelUkheid hiervan. Niet
alleen het gezin zelf, maar ook de
familiebetrekkingen men dient het
familieverband te kennen.
2o. De kring waarin de menschen
leven ten opzichte van de kerk. Dit
vaak eene bron van informatie.
So. De kinderen, in- en uitwonende,
hun iukomsten etc. Het is van belang
daarop te letten. Vroeger jaren ge
schiedde dat minder; men denke
maar aaü Beets' Jan Jansen: „Eer
brengt een arme vader met vreugde zes
kinderen groot, dan dat zes rUke
kinderen hem koeBt'ren in zijn nood".
do nieuwe armenwet bezit de
armverzorger een krachtig wapen
om kinderen, die in goeden doen zUn,
te dwingen tot onderstand. Men lette
de inwonende kinderen, of zij
kunnen verdienen, of leerplichtig zUn,
in welk geval de onderwUzer weer
eene goede bron van informatie is.
Over 't algemeen heeft de armverzor
ger te weinig contact met de onder
wijzers.
4o. Men raadplege de werkgevers
ten opzichte van de inkomsten van
man en vrouw. Geweldige fraudes
komen hierbij voor; de viouw weet
ook soms niet eens wat haar man
verdient, alleen maar wat bU thuis
brengt. Hetisgotd als de armbezoeker
toont zelf van den loonstandaard op
de hoogte te zyn.
6u. Moet men weten wat reeds aan
onderstand genoten wordt. Hier komt
het bureau van den Armenraad te-
hulp. Hier in den Helder zal het niet
zoo gecompliceerd "zyn, maar in Ut
recht b.v. zUn 120 instellingen van
liefdadigheid, waaruit het geziu kan
putten. Het is geen doen om dit te
coutroleeren, de secretaris van den
Armeuraad kan het even DaBlaan.
Ook moet de armbezoeker vragen
naar de beleende voorwerpen en de
lommerdbriefjes nagaan. Hij moet de
schulden bennen, hoe ze ontstaan
zijn. Huishuurschuld is meestal een
ernstig verschUnsel, want knappe,
fatsoenlijke gezinnen zorgen allereerst
voor d9 huur. Ook moet bU nagaan
welke uitgaven zUn gedaan, wat aan
luie besteed is, de contributies aan
vabvereeDigingen. De post van de
kleediog is meestal zeer rekbaar en
moeielijk na te gaun. Soms, als bU
üe inkomateu niet weet, b.v. bij
winkeltjes of kleine baasjes, moet de
bezoeker de uitgaven nauwkeuriger
nagaan om zoo eenigszins tot de in
komsten te kunnen komen. HU moet
voor stelregel nemen alle opgaven
van een gezin te controleeren, niet
uit wantrouwen, maar uit principe.
Dan heeft men een veilige basis.
Men mo6t ook niet uitsluitend buiten
het gezin iDformeeren. De meeste
gezinnen zyn wat bun medede6lingen
betreft, tusschen betrouwbaar en on
betrouwbaar in; zU drukken zich
vaak moeielijk uit en men moet roke
ning houdeu met hun geringe ont
wikkeling.
BU ziekte raadplege men den ge
neesheer, we kunnen dan b.v. te weten
komen of het vak, dat da persoon in
kwestie uitoefent, ongezond is, of hU
mogelijk zwak van constitutie is enz.
enz. Ook icformeere men in de vroe
gere woonplaats.
Een teer punt zya Informaties bU
familieleden ea buren. Deze zUn zelden
objectief. Voorzichtig zijn is hier het
parool.
Dit alles betreft bet uitwendige
onderzoek. Er is echter ook
„inwendig". .We moeten weten wat
een gezin als gezin waard is, in
hoever het eene eenheid vormt,
moeten bU ons bezoek goed rondkUken
en dat tactvol doen en onopvallend.
Vooral bedenke men, dat men met
eerbied eene woning betreden moet.
Er zijn bezoekers die aanstonds fami
liaar worden, den hoed opbouden e. d.
Men geve geen aanstoot.
Alloen lette men opversiering van
de kameis, orde en netheid, behoefte
aau bloemen, het pronkkamertje,
religieuse voorstellingen etc., in
kort, alles wat een gezin karakteri
seert.
Spr.'s conclusie is dezemen vatte
de resultaten van het in- en uitwendig
onderzoek samen in een rapport,
waardoor men een geheelen indruk
krygt van het gezin in kwestie. Zoo'n
rapport moet a. h. w. perspectief
bezittende armbezoeker moet dade
lijk kunnen zien wat het gezin noodig
heeft. Op dio wijze ingericht, zal
gevoel en verstand te zamen komen
in vruchtbare samenwerking.
zijn met de uitkomsten vaD dit onder
zoek in overeenstemming„De onder
vinding, door mij in den Helder op
gedaan", schrUft bij, „is, dat er ont-
zaggelUk wordt gerookt door kinderen
vau alle leeftUden". Ook onderschrUfl
de schoolarts h6t oordeel, dat door
het rooken, evenals trouwens door
het gebruik van andere z. g. luxe-,
doch vergiftige bestanddeelen bevat
tende, artikelen zeer veel onheil kan
worden veroorzaakt.
De omvang, die het rook-euvel heeft
aangenomen, is wel de voornaamste
reden, waai om ook het College van
oordeel is, dat op het oogenblik wel
daartegen, doch niet tegen het gebruik
van andere artikefen, als waarop door
den Schoolarts wordt gedoeld, straf
bepalingen in het leven moeten wor
den geroepen.
Kunnen zU dus met de gedachte,
welke aan het voorstel Grunwald ten
grondslag ligt, medegaan, zij geven
er de voorkeur aan, bedoelde straf
bepaling in de Algcmeene Politie
verordening op te nemen.
Op grond hiervan stellen B. en W.
voor een nieuw artikel in te voegen
na art. 106 der politie-verordening,
luidende
Het is verboden, tabak, sigaren of
cigaretten te verkoopen aan kinderen
beneden den leeftijd van veertien
jaren.
Overtreding van het verbod,
het eerste lid van dit artikel vervat,
wordt gestraft met geldboete van
ton hoogste f 10.- of hechtenis van
ten hoogste drie dagen.
Het adres van de 7 hoéfden van
scholen luidt:
Helder, 20 September 1016.
EdelAchtbare Heeron,
Het naar aanleiding van uwe circu
laire ingestelde onderzoek naar het
rooken van schoolkinderen, heeft
bewezen, dat een aanzieniyk procent
der jongens min of meer geregeld
tabak gebruikt.
De meesten rooken Bigaretten of
ook wel „bokjeB" ,(een goedkoop
soort sigaren), enkelen sigaren of een
pijp, torwUl 't getal „pruimers" (be
halve aan school No. 6, waar uit het
le, 4e, 5e en 6a leerjaar respect. 4,
1, 7, eu 1 pruimden), zeer klein is.
Gebleken is, dat *L rooken soms
geschiedt met goedvinden der ouders;
vaak, zonder dat deze 't weten, ook"
wel tegen het verbod in.
Meerdere jongens rookten des Zon
dags tien of meer sigaretten.
Het schrUven is vergezeld van een
staat van het aantal jongens op de
verschillende scholen met daarnaast
het aantal rookersen deze staat gtefc
zeer merkwaardige cijfers. In het
en tweede leerjaar vindt n
68n gering aantal rookers; het
ringst (0) op school 1 en 8, het
hoogst (18) op school 6. In het
leerjaar stü'gt het aantal rookende
jongens sterk, en bereikt in school 3
bet maximum (29, van een totaal
van 87 jongens). In het 4e tot het
öejeerjaar is dit aantal nog gestegen
van de 40 jongens op school 3 rooken
er 87van de 16 op school 7b alle 161
„Zwarts Griet" In Casino.
Zondag wordt het beroemde drama
van Rosier Faassen „Zwarte Griet"
opgevoerd door het Holl. Tooneel-
gezelscbap, directeur J. F. Mertens
van Amsterdam.
De hoofdrol hierin wordt door
niemand minder vervuld dan Pauline
Beersmans, de gevierde actrice,
vroeger eerste rol van den Kod. Ned.
Schouwburg te Antwerpen, die in
deze voorstelling als gaat optreedt.
De uitbeelding van „Zwarte Griet"
door haar in dit zoo aangrUpende
drama is gewoonweg schitterend.
En wanneer wU nu nog als overige
medespelenden noemenRienk Brou
wer (eertUds bij de gezelschappen
Verkade en Heyermans) Jan Buder-
mans, Ch. Specht (gez. Heyermans),
Karei Stoete, Beukman en de dames:
Cato Mertens—de Jaeger (Rotterd,
Tooneelgez.), Bmmy Snijders, Betty
Vink e.a., blijkt hieruit voldoende,
dat tooneelliefhebbers een uitstekende
en mooie voorstelling te wachten
staat, zooals we dat ook van
directie Mertens gewoon zijn.
De heer Ds. Koster vroeg inlichtin
gen aangaande de opleiding van armbe
zoekers. Spr. antwoordde persoonlUk
een cursus gehouden te hebben. Het
vraagstuk is door de Ned. Ver. v.
Armenzorg en Weldadigheid bestu
deerd en prae-advies uitgebracht,
waarin geconcludeerd werd, dat op
leiding beslfst noodzakelUk is. Cur
sussen z|jn natuurlUk het best; daar
naast de geschreven handleiding.
Spr. noemt het boek van den heer
De Vries, dat door de Ned. Ver.
goedkoop verkrUgbaar is gesteld. Maar
vooral de praktUk van het leven
schoolt.
De heer Thieman vroeg nog eenige
inlichtingen en de hoor Rumpff
deelde mede dat de genoemde werken
alle in het bezit van het Heldersche
bureau waren en beschikbaar voor
belangstellenden.
De heer Burgers dankte spr., be
zoekers en pers en sloot de ver
gadering.
Rooken door Kinderen.
BU raadsbesluit van 22 Augustus
j.1. werd om praeadvies in handen
van B. en W. gesteld een voorstel
van het lid van den raad, den heer
D. H. Grunwald, tot vaststelling van
een verordening tot beteugeling van
het gebruik van tabak door kindoren,
B. en W. hebben hierover hot ad
vies ingewonnen van de hoofden der
openbare lagere scholen, van de plaat
selijke afdeeliDgen van het Neder-
landsche OnderwUzers Genootschapen
den Bond van Nederlandsche Onder
wijzers, van den Schoolarts on dï
Gezondheidscommissie. Door deze
allen wordt de wenschelijkheid van
een dergelUk verbod erkend.
Het advies der schoolhoofden, dat
is opgemaakt na overleg met het
overige personeel en dat een over
zicht geeft van het misbruik onder
de leerlingen der openbare scholen,
wordt er bU afgedrukt.
De ervaringen van den schoolarts
TWEEDE KAMER.
Vergadering fan Donderdag 14 Deoember.
Aan de orde is het wetsontwerp
tot verhooging van Hoofdstuk VI
der Staatsbegrooting voor 1916
(Buitengewoon Marinekrediet).
De heer Troelatra (s.d.a. p.)
zegt, dat door hem en zUn politieke
vrienden vódr het wetsontwerp zal
worden gestemd, omdat het door hen
ingenomen standpunt inzake de hand
having der neutraliteit dit meebreDgt.
Spr. merkt op, dat het evenwel
voor de soc.-dem. fractie steeds
moeilUker wordt dezen minister te
steunen. De oorzaak hiervan ligt in
het standpunt, dat de minister tegen
over de organisatie van het minder
marinepersoneel inneemt. Tot dus
ver had geen enkel minister van
marine het aangedurfd kortweg het
verbod van dien Bond uit te spreken.
BU het begin van den oorlog schortte
die Bond voorloopig zyn actie om
lotsverbetering op. Een commandant
van een der zeeschepen gevoelde
behoefte openlijk het personeel hulde
te brengen voor zijn plichtsbetrachting.
Spreker heeft zich toen tot den mi
nister gewend, en hem gezegdGy
kunt thans uw tactiek zonder pers
pectief wUzigen, het personeel ver
trouwen inboezemen, en den geest
op de vloot verbeteren. Spr. meent,
dat de minister is bevangen in ver
ouderde anti socialistische taktiek,
die men in den kring der werkgevers
reeds lang heeft laten varen. De
minister heeft omtrent den Bond
v. M. M. P. een waandenkbeeld. In-
plaats van in te zien, dat het wen
8chelUk is, dat de actie der matrozen
publiek gevoerd wordt, blijft de mi
nister in dezen Bond zien een poli
tieke vereeniging.
Op een verzoek van den voorzitter
om zich in zUn beschouwingen over
het beleid van den miniBter to willen
bekorten antwoordt spr. niet in details
te zullen treden, doch slechts een
hartig woord tot den minister te
zullen spreken.
Spr. verklaart, dat de Bond vol
komen onafhankelijk staat van de
S.D.A-o.
De minister meent verder, dat de
Bociaal-democrateu hun actie ten
opzichte van du vloot opvatten als de
Russische revoluiionnairen, hotgeeu
volkomen onjuist is. De Minister
vindt echter in zijn optreden vrij wat
steun in de houding der Kamer. De
linkerzUde steuot do sociaal demo
craten in hun actie ten gunste der
organisatie van het personeel niet op
de wijze die zij hadden mogen ver
wachten. Een en ander leidt er toe,
dat de geest op de vloot wordt be
dorven, en sabotage meer en meer
ingang vindt.
Spr. herinnert aan het pas voor
gevallen incident aan boord van de
„Heemskerck", waar feiten zijn voor
gevallen, die aan boord niet mochten
voorvallen. Een commissie i'b be
noemd, die moet nagaan of de Bond
hierin betrokken is. Zoo gaat men
den verkeerden kant uit. Spr. vraagt
Minister dus, zijn tactiek te
wUzigen. Een uitvoeriger bespreking
daarvan zal moeten plaats vindt n bij
de Marinebegrooting.
WU kunnen het niet aanzien, dat,
terwUl men millioenen en millloenea
voor oorlogsschepen aanvraagt, iren
h6t leven daarop inricht op een wijze
die het leven der schepelingen nndra-
gelUk maakt. Spreker hoopt, dat er
een modus vivondi moge worden
gevonden, bestaande: lo. in behoud
en erkenning der organisatie, 2o.
vermydiog van conflicten. Andera
wordt het onmogelijk verder eenigen
steun aan dezen Minister te ver- -
leeuen.
De Minister van Marine, de heer
Rambonnet antwoordde, dat aanlei-
)t het verbod van allo
uitingen van vereenigiDgsleven vau
het personeel aan boord hierin ge
legen is, dat een vereenigiig van
militairen zich dient te beperken tot
petitie. Niet toelaatbaar echter is,
dat zulk een vereeniging ac'ie gaat
voeren op een wijze, waardoor het
gezag wordt aacger.md. Een andere
vraag is of een vereeniging van ou-
outwikkolde menschen kan inzien,
dat dit aan boord ontoelaatbaar la,
Omtrent het gebeurde aan boord
van de „Heemskerk" deelde do Mi
nister mede, dat de equipage niet op
het middagappèl verscheen omdat
de boonen te hard en oneetbaar
waren. Op dergelijke wyze mag niet
tegen hot militaire g6iag worden
opgetreden.
Spr. merkt verder op dat de boonen
direct op laat van den Minister werden
ouderzocht. Ook de heer Hugenholta
liet ze onderzoeken en wel by „D6
Volharding". Uit hetouderzoek bleek
dat de capucUners jarige erwten
waren. De schillen waren hard, doch
de boonen waren niet slecht. Lekker
waren ze evenwel niet.
De boonen waren tijdens de mobi
lisatie voor consumptie ingeBlageu to
Amsterdam. 21 November waren do
boonen aan boord van de „Hertog
Hendrik" nog zonder bezwaren ge-
nuttigd. Toen echter dezo bodem
vorvangen werd door de „Heems
kerk", werden de boonen iu vaten
aan boord gebracht, in plaats van in
jute zakken. Daardoor kwam de* qui-
page in de mcening dat ho anaera
boonen waren. Mon bedeDke echter,
dat het een verschil maakt of boouon
nieuw worden aangeschaft of dat men
in buitengewone omstandigheden
moet opmaken wat men heeft.
In elk geval was deze actie tc-gea
den dienst ontoelaatbaar. Als mon
bezwaren heeft tegen da voeding,,
moet men zyn wenschen aan do
autoriteiten kenbaar maken. Het kau
zijn,- dat de bereidiog te wensche*
overliet, maar ten onrechte zag do
équipage er muf, oneetbaar voedsel in.
De eerste officier heeft uitsluitend
van die boonen gegeten. Do Minister
betwist voorts, dat de geest aan boord
voortdurend verslechterd is. Als men
in het militarisme een groot gevaar
ziet, dan komt men van zelf tot een
andere beooi deeling van den mili
tairen dienst dan indien men daariu
ziet een noodzakelUk kwaad. Dat is
het eenige verband, dat de Ministor
heeft willen leggen tusschen de
sociaal democraten en b6t streven van
den Bond.
Ook de heer Hugenholtz
(s.d.a.p.) wenscht over het incident
a.b. van de „Heemskerek" te spreken.
De Voorzitter zegt, dit thans
niet te kunnen toestaan. De heer
Hugenholtz zegt er wel by de be
handeling der Marine op te zullen
terug komen.
Verder werden een aantal kleinere
wetsontwerpen aangenomen.
BINNENLAND.
0« „Caledonla" en de „Rio Pardo".
De geheele bemanuing van het
stoomschip „Caledonia" en de beman
ning van het stoomschip „Rio Pardo",
op aeht matrozen en stokers na, zijn
uit Zeebrugge te Rotterdam terugge
keerd. De achter gehouden matrozen
en Btekers van de „Rio Pardo" zyn
Russen, Engelachen en Grieken.
Beide stoomschepen zyn door Duit
sche torpedobooten aangehouden, die
prUsbemanningen aan boord doden
overgaan. Deze pryebemauningea
hebben, de stoomschepen naar Zee-
brugge gebracht, van waar z(j door
het Kanaal naar Brugge zijn opge-
stoomd. Een uur na aankomst, te
Zeebrugge moesten de bemanningen
met medeneming van hun kleeding
de schepen verlaten.
(„N. Rott. Crt.")
Moordaanslag.
Eenige dagen geleden ontving do
firma Groene veld te W:nschoten een
dreigbriof, ondeiteekend „Autoban
dieten", waariu werd medegedeeld,
dat binnenkort de kantoren der Arm
zouden wordeu geplunderd. Er werd
weinig, acht op geslagen, maar uit'
voorzorg waren eenige revolvers in
het kantoor gedeponeerd. Om kwart
voor 6 "Woensdagmiddag kwam wer
kelijk een auto, waarin twee bandieten
zich bevonden. Een hunner was
gemaskerd en droeg zwarte hand
schoenen hU drong het gebouw
binnen, sloeg de gaslamp in de gang
stuk, had in den mond een vervaa:
lUk groot mes en in de rechterhand
een geladen Browning. Onmfddeliyk
nadat hy het kantoor was binnen
gekomen, loste hij vier schoten,
waarvan drie doel troffen. De heer
De VrieB werd door twee Bchoten
geraakteen in de borat tusschen de
ribben, het andere in de hartstreek.
