HELDER8CHECOURANT
No. 4728
DINSDAG 23 JANUARI 1917
45e JAARGANG
Op pagina 4 van dit blad Is
opgenomen
1. Texei, lezing P. J. Oud.
2. Feuilleton, enz.
DE OORLOG.
Ds legerberlchten van
20 en 21 Januari.
Aan het W e s t e 1 ij k front heerscht
groote bedrijvigheid der artillerie,
terwyi hier en daar kleine aanvallen
plaats hadden, waarbij Duitachers en
Franachen eeni'ge gevangenen maak
ten. Gebeurtenissen van eenig belang
haddon niet plaata.
Er is echter een aanwijzing dit
kan het tenminste zijn die reden
geeft, binnenkort toenemende actie
aan het W. front te verwachten. In
het Fransehe communiqué van dén
20sten wordt n.1. melding gemaakt
van het stuiten van krachtige
verkennersactie ten Z. van Belfort.
Dit geeft in verband met ver
schillende omstandigheden te
denken.
Zwitserland besloot het gedeeltelijk
gedemobiliseerde leger weder geheel
op te roepen. Het zou kunnen zijn,
dat de Duitschors of Franschen de
neutraliteit van Zwitserland wilden
schenden. De reden van deze ver
onderstelling moet gezocht worden
in de troepenconcentraties bij en ten
Z. van Belfort en aan Duitsche zijde
in den Elzas. De Fransehe gezant te
Bern legde evenwel onmiddellijk een
verklaring af, dat Frankrijk in het
geheel niet van plan was door Zwit
serland op te rukken. Ook van Duit
sche zijde werd een dergelijke ver
klaring afgelegd.
Het heeft er dus den schijn van,
dat, indien het tot groote gevechten
komt, deze zich tusechen de Vogezen
en de Zwitsorsche Jura zullen af
spelen. Het front ligt thans dwars
over den straatweg Besan?on
Mühlhausen. Aan de Fransehe zijde
wordt deze afgesloten door de vesting
Belfort, het Zuidpunt van de reeks
versterkingen waarvan Verdun de
Noordpunt vormt.
Op het Italiaansch-Oosten-
rljksch en op het Oostelijk
front bepaalde de actie zich eveneens
tot artillegevecbten.
Van het Roemeensche front.
Van Duitsche zijde wordt dd. 20
dezer gemeld, dat ten N.O. van Bel-
bor (Karpathen) kleine Russische
afdeelingen herhaaldelijk aanvallen
ondernamen, die grootendeels afge
slagen werden. Bij verrassing wisten
zq ten slotte een Duitsche loopgraaf
binnen te dringen, doch na een ge
vecht van man tegen man werden
zy teruggeworpen.
Ten N. van het Susita dal her
haalden de Roemeniörs hunne ver-
woode aanvallen. Vyf maal achtereen
werden zy terug geworpen. Daarby
verloren z$ 400 man aan gevangenen.
Aan de Sereth werd de plaats
Nanisti door de Duitsche troepen
stormerhand genomen.
Naar het bericht van den Sisten
aangeeft, werd een aanval In de Oost-
Karpathen, by den pas van Vale
Putna, afgeslagen.
Omtrent de inneming van Nanisti
wordt medegedeeld, dat met deze
plaats het geheele door de Russen
nog verdedigde bruggehoofd in han
den der Duitschers viel. De troepen
vermeesterden een groot aantal v(jan-
deiyke linieB met krachtig versterkte
steunpunten. De plaats zelf werd in
een heet gevecht van huis tot huis
genomen. De over de Sereth terug
trekkende Russen werden door de
Duitsche artillerie beschoten en leden
zware verliezen. Eén officier, 555 man,
twee mitrailleurs en vier mynen-
werpers vielen in handen der Duit
schers.
Het Russische communiqué van
20 Januari meldt het afslaan van een
vfjandelijken aanval by Baros. Verder
wordt medegedeeld dat de Centralen
door met groote overmacht een aanval
te ondernemen, erin slaagden de
Russen van het front by Nanesci
naar de Sereth terug te dringen.
In Mmpotamii.
Van Turksche zyde wordt d.d. 19
Januari mededeeld, dat na krachtige
geschutvoorbereiding, de Engelschen
op 16 Januari ten O. van Koet el
Amara tot den aanval overgingen.
Driemaal achtereen werden zy met
zware verliezen teruggeworpen.
Bovendien verloren zy 8 machine
geweren.
Daarentegen zegt een Engelsch
bericht van den 21sten: De vijand is
thans verdreven van de smalle strook
gronds aan den rechteroever van de
Tigris in de bocht ten noordoosten
van Koet el Amara. Het geheele
loopgravennet op een front van 2500
yards en een diepte van 1100 is thans
in handen der Engelschen en de
rechteroever van de Tigris van Koet
el Amara stroomafwaarts is gezui
verd van vyanden.
Er zijn opnieuw vorderingen ge
maakt by aanvallen op de loopgraven
aan den rechteroever ten zuidwesten
van Koet el Amara.
In Tripoli hebben de Italianen de
opstandelingen onderbanden geno
men. De op 6 Januari verBlagen
afdeelingen werden door de Italianen
achtervolgd en op 16 dezer by Agilat
ingohaald. Hier hadden zy zich sterk
verachanst. Na een gevecht van 8
uur werden zy evenwel terug gewor
pen en in zuideiyke en oostelijke rich
ting op de vlucht gejaagd. Hun ver
liezen bedroegen ongeveer 820 dooden
en 1800 gewonden. De verliezen der
Italianen waren slechts licht.
De duikboot- en mijnoorlog.
Het. Engelsche stoomschip.„Nailsea
Court" (3295 ton), de Engelsche
schoener „Lilian", de Noorsche stoom
schepen „Asta" (561 ton), „Marietta
di öeorgio (988 ton), „Esperanca
(4428 ton) en „Gaca" (1002 ton) en
het Spaansche stoomschip „Parabyba"
(2537 ton) zijn in den grond geboord.
Do Duitsche kaper(s).
De Duitsche bladen melden, dat
het Engelsche stoomschip „Yarrow
dale" als prys in de haven van Swine-
münde binnengesleept is.
De gezagvoerder van het schip
was, volgens een bericht aan de
„Köin. Ztg," uit Beriyn, de onder
officier Badewitz, die thans ter er
kenning van zijn diensten tot luite
nant ter zee der reserve is benoemd.
Badewitz heeft zich reeds op
kruistochten van de „Möwe" onder
scheiden, toen by als commandant
van de Engelsche pryB „Westburn''
gevangenen naar Teneriffe bracht
en daarna het schip liet zinken.
Badewitz werd vervolgens inSpauje
geïnterneerd, maar kon vluchten en
bereikte Duitschland weer.
Ofschoon Badewitz slechts 16 man
b(j zich had, had hij zyn 469 gevan
genen zoozeer onder-den duim, dat
hy hen vryeiyk aan boord liet rond-
loopen.
Aan de „Progrés de Lyon" wordt
uit Rio de Janeiro geseind, dat de
Duitsche kaper het prijsgemaakte
s.s. „Theodore" heeft bemand en van
wapenen voorzien, zoodat er nu twee
kapers zyn.
Ontploffing In een Duitsche
munitiefabriek.
Uit Berlijn wordt dd. 2 dezer ge
meld, dat in het laboratorium voor
den aanmaak van schietstof, te
Spandau, een ontploffing heeft plaats
gehad. De stoffelijke schade, daardoor
aangericht, is maar gering, do strem
ming in het bedryf onbeduidend. Er
zijn 10 menschen gedood, twintig
gewond.
Ontploffing In een Engelsche
munitiefabriek.
Vrydagavond brak in een munitie
fabriek in het Oosteind van Londen
brand uit. Twee minuten daarna had
een geweldige ontploffing plaats. Een
Engelsch bericht van den 20sten
meldt hierover de volgende byzonder-
heden. De ontploffing was een van
de ergste die zich ooit in de hoofd
stad heeft voorgedaan.
Branden, ontstaan door neerval
lende vurige stukken, braken uit over
het heele gebied van ten volle drie
kwart vierkante myi. Brandweer
lieden, politieagenten, soldaten en
ambulance wagens yiden naar de
plaats des onheils, maar de gewon
den waren in een dergeiyken staat,
dat ze niet in de beschikbare voer
tuigen naar het hospitaal konden
worden vervoerd. Rytuigen en mili
taire ambulance wagens werden daar
om opgeöischt. In vyf minuten bracht
een aldus samengesteld convooi de
zwaarst gewonden naar de hospitalen,
maar de dokters konden op het aantal
geen oog houden.
Biykbaar geschiedde het eerste
ongeluk in de fabriek zelf. Onver
hoeds ontstond daardoor een groote
ontploffing, die het heele gebouw in
de lucht deed vliegen. Er speelden
zich afgryseiyke tooneelen af. Bran
dende vloeistoffen, stukken bout en
rood gloeiend yzer werden in alle
richtingen geslingerd. Het bleek drin
gend noodig, verscheidene buizen
neer te halen, om den voortgang van
het vuur te stuiten.
Zoodoende was de brandweer in
staat het vuur te beperken.
Hartroerende tooneelen speelden
zich af by het verwijderen van vrou
wen en meisjes uit de brandende
gebouwen, verscheidene bewusteloos
of verdeofd door den Bcbok, sommi
gen met vreeselijke brandwondenen
half verkoold. Tal van aleepbooten
waren weldra in de weer om de
slachtoffers over het water te zetten
en naar de ziekenhuizen in de naby-
heid te brengen.
Onder den puinhoop van een huis
werd een kind van een paar
maanden vandaan gehaald, als eenige
overlevende van een gezin van zes
menschen.
De brand woedde tot middernacht
onverminderd voort. Dak na dak
stortte met vreeselijk gekraak in en
de vlammen stegen hooger en hooger
en wierpen groote vonkenzuilen op.
De masten der nabyliggende schepen
staken zwart tegen de lucht af en
het heele tooneel was huiveringwek
kend grootsch. De kracht der ont
ploffingen biykt uit het feit dat een
groot stuk van een stoomketel, van
e8n gewicht van 8 tot 400 K.G. in
een veld op 400 M. van de ramp
werd gevonden. Een ander stuk van
100 K.G. vernielde een slagerswinkel
en doodde de bewoners op slag.
Een bericht van den 21sten meldt
dat 21 gewonden in de hospitalen
overleden. Het aantal dooden ia tua-
schen de 50 en 60. Er liggen nog
112 gewonden in de gasthuizen.
Bovendien zyn er 265 licht gekwet
sten verzorgd.
Uit Duitschland.
De politie-president te Beriyn deelt
mede, dat er voor den duur van den
oorlog geen bezwaren tegen bestaan,
als in plaats van paarden in de stra
ten van Beriyn ook ossenspannen
gebruikt worden.
Op aanklacht, voor een waarde van
2miljoen mark op groote schaal
bedrog met levensmiddelen te hebben
gepleegd, zyn de weduwe Meta Kupfer
en haar dochter te Beriyn in hechtenis
genomen.
Esn „koekoeksei".
Een „koekoeksei" noemt de „Vor-
warts" een gedeelte uit een brief van
een soldaat te velde aan de „Rheinisch-
Ingezonden mededeellng.
N.V. Stoomb.djenst Eebr. h Müblen.
Goedkoop reizen
van Niauwadiap dagelijks bah. Dinsdags
's m. 7.45, v. A'dam dag. 's m. 9.30
We8tphalische Zeitung", een „al-
Duitsch" blad. De soldaat schryft nl.
„Wy zyn nog niet verhongerd en
er zyn nog altijd thuis lieden die
geheele zijden spek hebben weten
achter te houden en die oorlogswinst
maken, waarmee zy de Duitsche
kuituur bederven zullen. Wy zullen
na den oorlog niet bang behoeven te
zijn voor eene verruwing der massa's
omdat zy aan het bloed gewend zijn
geraakt, maar tegen het bederven
van ónze smaak door de oorlogs-
leveranciers.
Wy zullen zoo zacht zyn als lam
meren, want wij hebben met den
dood geklonken, maar zy hebben zich
vet gezogen. Wij hebben bloed ver
goten, maar zy hebben thuis cham
pagne gedronken, ifen zal oorlogs
winstbelasting heffen, zelfs 50%;
50 °/0 van wat nibt weggestopt is,
wat fatsoenshalve niet weggestopt
kon worden. Men mag hun gerust
de volle 100% afnemeD, want dan
houden zy toch nog 75 pCt. van hun
werkeiyke winst over. Maar de oor
logsverliezen van hen die aan den
oorlog hebben deelgenomen vergoedt
niemand. Die bestaan, behalve uit
bloed en beenderen, uit kapitaal dat
onze kinderen eens zal ontbreken,
en dat nu de oorlogwinstmakera
opzuigen. De verarming van de besten,
de verryking van de slechtsten tot
op kind en kleinkind, dat ia het ge
vaar van dezen oorlog voor het
Duitsche volk."
^De politieke leiders van het blad
zullen deze zinnen wel met verbazing
gelezen hebben", merkt de „Vor-
warts" op.
Talefoon en telegraaf in den oorlog.
Roda Roda schryft in de „Lokal-
Anzeiger"
De telegraaf heeft de plichtsvsr-
deeling in den diplomatieken dienst
veranderd. Menige beslissing, die de
gezant voor do uitvinding van de
telegraaf naar eigen oordeel moest
treffen, vraagt hij nu aan by zyn
chef, den minister van buitenlandsche
zaken.
Zoo is het ook ongeveer gegaan
met de invoering van de telefoon in
den oorlog. De onderbevelhebbers
krygen niet vaak gelegenheid tot
zelfstandig optreden. De aanvoering
concentreert zich meer achter het
front by de hoogere commandanten.
Daar de legerbevelhebber door de tele
foon voortdurend op de heogte is van
hetgeen er gebeurt, beslist hy o ver din
gen, die vroeger tot het gebied van doni
corpacommandantbehoorden.Be leger
aanvoerder kan divisies in den slag
dirigeeren, ja zelfs bataljons. Het is
zelden noodig noodig snel hulp te
brengen, daar zelfs zwakke afdeelingen
met hun machinegeweren, ook tegen
een overmacht, lang weerstand
kunnen bieden. Daar bovendien de
verkenning in onzen tyd zooveel
beter is, dat geweldige verrassingen
bijna zoo goed als onmogelijk zyn,
brengt men in dezen oorlog overal
kleine hulptroepen dicht aan het front,
ten einde ze gereed te hebben om
kleine nadeelen snel te herstellen,
maar groote troepenmassa's, als
legerreserve, die men vroeger noodig
had, spaart men nu geheel. Strate
gische versterkingen haalt men nu
met telefoon en spoor, dwars over het
vasteland vaak, van stillere plékken
van het front.
De waarde van de binnenste linie,
die de centrale bondgenooten nu bezet
houden, is door telefoon en spoor
verveelvoudigd.
De Spaansche duikboot in deSont.
De Spaansche duikboot Is&ac Peral,
die in de Sont ia gezien, had volgens
een bericht uit Kopenhagen de Spaan
sche post van Barcelona naar de Yer.
Staten gebracht en is daarna van
New York naar een Skandinavische
haven vertrokken met de briefpost
voor onzijdige staten. Het doel van
de reiB is natuurffik om de brieven
aan de Engelsche censuur te ont
houden.
Een spoorweg-ongeluk.
By Trifail in Stiermarken is een
rotsblok op den posttrein Triest—
Weenen gevallen. Er moeten daarby
40 personen om het leven gekomen
zijn. De materieele schade is zeer
aanzienlyk. Een ter hulp gezonden
trein reed op de overblijfsdlen van
den eersten en derailleerde eveneens,
waarby ook verscheidene menschen
omkwamen.
BUITENLAND.
Het voorzitterschap van de
Tweede Kamer.
Het Nederl. Corrospondentiebureau
in Den Haag meldt ons:
De keuze van den nieuwen voor
zitter van de Tweede Kamer zal
wel overgelaten worden aan de
Unieliberale Kamerclub, die nog niet
vergaderd heeft. Allereerst zal in
aanmerking komen de heer De Meester,
voorzitter dezer club. Eerst wanneer
biykt, dat deze zich niet beschikbaar
zou wenschen te stellen, zouden de
heeren Rink en Fock ernBtig in aan
merking komen.
Do koperaanvoer.
De Tel. meldt, dat het stoomschip
IJseldijk met 1000 ton koper ten
behoeve van den munitie-aamaak,
opnieuw door de Engelsche regeering
is aangehouden.
Toen eenigen tyd geleden het koper
door de Engelsche autoriteiten werd
aangehouden, is oen Nederlandsehé
gevolmachtigde naar Londen gezon
den, teneinde over de zaak van ge-
dachten te wisselen. Deze is terug
gekeerd met de verzekering, dat het
koper zou worden losgelaten. Thans
blftken echter de moeilykheden niet
te zyn opgeheven, en op dit oogen
blik is er helaas geen reden te ver
onderstellen, dat zy binnen korten
tyd opgeheven zouden zyn.
De „Prins Hendrik" weder vrijgelaten.
De mailboot „Prins Hendrik' van
de Maatschappij „Zeeland", die naar
Zeebr uggo was opgebracht,is Zaterdag
avond te Vllssingen teruggekeerd.
6 van de Passagiers moesten te
Zeebrugge achterbffiven, van de mail
werd een deel van boord gehaald.
Betreffende het ophouden van de
boot, meldt men nog uit Viissingen
aan de N.Rott.Ct., dat dit geschiedde
Yrydagmorgen, even nadat de territo
riale wateren verlaten waren. Drie
Duitsche torpedo-boeten begeleidden
het schip naar Zeebrugge; ook hiel
den twee vliegmachines een oog in
het zeil. Aldaar werd den passagiers
gelast in de salons te biyven. Zy, die
zouden trachten deze zonder toestem
ming te verlaten, zouden worden op
gesloten. Na een ingesteld onderzoek
werden van boord gehaald de drie
Belgische mannen en twee Fransehe
mannen en vrouwen, terwyi de echt-
gen oote van een der Belgen verkoos
haar man te volgen en ook de boot
verliet.
Yrydag bleef de „Prins Hendrik"
te Zeebrugge, maar Zaterdagmorgen
vroeg werd zy naar Oostende gebracht,
waar het onderzoek der mail- en
pakketpost plaats had. Aanvankelijk
werd alles van boord gehaald, maar
later een deel weder teruggegeven.
Zaterdagmiddag half drie kon de
boot vertrek ken, tot buiten het mynen-
veld begeleid door een torpedo boot.
Over de bejegening, van de zyde der
Duitschers ondervonden door beman
ning en passagiers valt niet te klagen.
De wacht werd betrokken door
oude marinesoldaten, die heel rustig
hun sigarette stonden te rooken. Da
passagiers waren in de gelegenheid
kennis te maken met het brood, dat
aan de seldaten werd verstrekt. Het
was van buiten droog en hard, maar
van binnen zachter. De smaak is
eenigszins zuurachtig. De Duitschers
waren tegenover de Nederlanders vry
hoffelfik, maar ook hun bagage werd
gevisiteerd.
De „Tel." verneemt nog da volgende
byzonderheden
De vliegmachines waren het eerst by
de boot en vlogen zoo laag, dat ze
slechts even boven de masten waren.
Toen zag men van de marineschepen
niets. Rook aan den horizont deed
hun aankomst vermoeden en inder
daad naderden ze met volle snelheid.
Officieren riepen naar de opvarenden
van het Nederlandsch vaartuig
„Niets overboord gooien" en keken
aanhoudend door kijkers. Ongeveer
een uur later naderde van Zeebrugge
een vierde marine-vaartuig. Aan boord
bevond zich een hoog personage der
marine. Men vermoedt dat hy de
overste van Zeebrugge was. Een veer
tigtal manschappen kwamen daarop
aan boord. De ffist der passagiers
werd gevraagd en het appél gehouden.
Een nieuwe torpedoboot bracht nog
eenige officieren en twee civielen,
waarschynlyk van de criminal polizei.
Het ondervragen der passagiers duur
de geruimen tyd. Yan de Belgische
mannen wilde men weten waarheen
zy zich begaven Op het antwoord
„Werk zoeken in Engeland en Frank
rijk," antwoordden de Duitschers
spottendJawohl, für die armee."
De bagage der passagiers werd
eveneens nagezien. De gevangenen
werden tusschen soldaten met bajonet
op 't weer gesteld. Eindelijk vertrok
ken alle oversten en de gevangenen
en mariniers bleven aan boord en
bewaakten de reizigers.
Da „Ursula Fischer"
Naar de N. Rott. Ct. verneemt is
het stoomschip, zich noemende „Ur
sula Fischer," niet toegelaten en op
order weer uit Viissingen naar Zee
brugge vertrokken.
Het schip was de Engelsche Liver-
pool-boot „Lastris", hetwelk door de
Duitschers genomen was. Hoewel bet
schip geheel opnieuw wasgeschiiderd,
werd het dadelyk door de loodsen te
Viissingen herkend.
Da opstand In Tapanoeli.
(Officieel.) Volgens ontvangen be
richt van den Gouverneur-Generaal,
van Nederlandsch India is een tweede
tompagnie infanterie van Padang
naar Siboga gezonden, ten einde den
resident van Tapanoeli in staat te
stellen op uitgebreide schaal in zyn
geweBt te kunnen doen patrouilleeren.
Da opstand op Flores.
Aan de „Tel." wordt dd. 21 dezer
uit Weltevreden geseind
De resident.van Timor meldt: De
civiele gezaghebber Van Staveren
viel in de streek van Toa, aan de
grens van Fanahreo, in den morgen
van 26 December, zonder op de in
aantocht zynde infanterie te wachten,
met twaalf polltie soldaten de ver
sterkte kampong Ekotado aan. Hy
werd teruggeslagen. Van Staveren
werd aan den bovenarm en de
detachementscommandant aan den
pols door lanssteken gewond. Twee
uren later kwam de fnfanterle aan.
Ekotado, dat met sucóes opnieuw werd
aangevallen, werd genomen. Wij
hadden geen verliezen. De vyand had
twee dooden. De andere opstandelin
gen wisten,, gebruik makend van de
moeiiyke gesteldheid van den bodem,
te ontsnappen.
Den 26sten December ontscheepte
luitenant De Vries zich met vyf
brigades te Simere. Hy patrouilleerde
In de Toastreek en vond den opBtand
beperkt tot enkele kampongs. Hij
deelde mede, dat de politieke toestand
over het algemeen gunstig was.
Ds opstand in de Bataklanden en
hst zendelingen-gevaar.
Uit Weltevreden wordt d.d. 21
Jan. aan de „Tel." geseind:
Verschillende bladen waarschuwen
met klem tegen het zendelingen
gevaar in de Bataklanden, vooral
tegen de Duitsche zendelingen, die
zich te veel bemoeien met gouverne
mentszaken, waardoor de ontevreden
heid van de bevolking en gedeeltelijk
de opstand wordt veroorzaakt. De
heer Van Kol schreef reeds hetzelfde
in zyn reisbrieven van 1913.
Assistent vermoord.
Soerabaja. Op de onderneming
Pantai Boeaja werd de assistent
Schröder vermoord.
Pantai Boeaja is de naam eener
onderneming in de onderafdeeling
Beneden Langkat in het gouverne
ment Sum. Oostkust. („Hbl.")
Het torpedo-ongeluk te Viissingen.
Men zal zich het torpedo-ongeluk
op 9 Februari te Viissingen herinne
ren, waarby, tengevolge van het af
gaan van een torpedo uit een duik
boot, een doode viel, verschillende
personen zwaar werden gewond en
groote schade werd toegebracht aan
de nabyliggende gebouwen.
Krachtens art. 50 der Provicioneele
Instructie voor het Hoog Militair Ge
rechtshof heeft de advocaat-flskaal
voor de zee- en landmacht een straf
vervolging ingesteld tegen den com
mandant en den eersten officier van
dien bodem. Thans ia in eerste en
eenige instantie in deze zaak ter
openbare terechtzitting -van het het
uitspraak gedaan.
De behandeling van de zaak heeft
met gesloten deuren plaats gehad. De
advokaat flskaal heeft toen tegen de
beklaagden geeiaebt schuldigverkla
ring aanin de uitoefening van het
ambt van militair officier ter zee,
door schuld veroorzaken van ontplof
fing, waardoor gemeen gevaar voor
goederen en levensgevaar voor ande
ren ontstaan is en wat eens anders
dood tengevolge beeft gehadwerken
dienende voor het openbaar verkeer,
vernield, onbruikbaar gemaakt en
beschadigd zynweer een ander zwaar
lichameiyk letsel bekomen heeft,
en verschillende anderen lichameiyk
letsel gekomen hebben, waaruittyde-
ïyke ziekte en verhindering in de
uitoefening van hun ambtsbezigheden
is ontstaan, veroordeeling duswege
van beklaagde 2 tot een maand
hechtenis en beklaagde IJ tot drie
weken hechtenis.
In een breed gemotiveerde senten
tie kwam het hof tot de conclusie,
dat niet wettig en overtuigend be
wezen is, hetgeen aan de gedaagden
ia ten laste gelegd meer in het by-
zonder niet, dat door het beproeven
van de afvuurinrichting de torpedo
geheel of gedeelteiyk de bovenhuis
verlaten heeft en ontploft is, en dat
de in de telastlegging bedoelde ont
ploffing aan de grove onnadenkend
heid en onachtzaamheid, zorgeloos
heid, onvoorzlchtiheid en roekeloos
heid der beklaagden, derhalve aan
hun schuld, te wyten zou zyn, en
sprak op deze gronden beid# be
klaagden vry.
Uit Alkmaar.
In verband met de ingekomen
bezwaren tegen de ingevoerde 8 uurs
winkelsluiting, wordt thans door de
commissie Voor de strafverordeningen
den Raad voorgesteld het sluitingsuur
van 8 uur op 9 uur des avonds te
brengen, met dien verstande echter,
dat na 8 uur niet meer dan één gas-
of electrisch licht mag worden ge
brand per 60 vierk. M. winkelopper
vlakte.
Voorts wordt eene verordening ter
vaststelling aangeboden tot beatry-
ding van drankmisbruik by demobili
satie. Voorgesteld wordt den verkoop
van sterken drank en andere alcohol-
houdenden drank te verbieden.
Vergiftiging.
Woensdag liet de familie v. D. in
de Bosimeerstraat te Breda by den
drogist aldaar, borstkruiden halen. Bij
vergissing heeft men by den drogist
verkeerde, kruiden gegeven. Toen de
familie, bestaande uit man, vrouw en
kostganger, deze kruiden had laten
trekken, in de meeDing dat het
borstkruiden waren en men ervan
gedronken had, openbaarden zich
zonderlinge versctfijnselen.
Voorbygangers zagen, dat de drie
personen op de tafel dansten met de
brandende kachel in hun midden.
De veldwachter van Teteringen M.
verschafte zich toegang en ontbood
•engenessheer.Dr.Sch&lyconstateerde
aanstonds vergiftiging.
De menschen hadden gezwollen
gezichten, uitpuilende oogen 6n waren
hun orienteeringsvermogen kwyt. Zij
wisten niet, waar zij waren en wat
zy deden.
Den volgenden dag was de man
nog niet in staat aan den arbeid te
gaan.
Thans is de toeBtand der drie
personen goed.
By het door den kapitein-apotheker
v. Wagingen ingestelde onderzoek is
gebleken, dat door,den 17jarigen
bediende S. in plaats vian borstkruiden
strammoniumbladeren zijn afgegeven.
Deze worden aangewend vooriyders
aan asthma. Ze worden den verbrand
en de rook wordt ingeademd. Deze
kruiden zijn even wel zwaar vergif
en wanneer de gebruikte dosis grooter
was geweest, zou ongetwyfeld de
dood,gevolg zyn.
De officier van justitie heeft een
onderzoek doen instellen.
Brand.
Vrydagavond omstreeks kwartover
tienen is er brand ontstaan in de
auto-garage van de firma F. Grund,
aan den Velperweg te Arnhem.
Weldra stond de groote, geheel uit
hout opgetrokken garage, in lichte
laaie. Toen de politie en de brand
weer ter plaatse kwamen, stonden ze
voor een vuurzee, die door den
krachtigen noordoosten wind steeds
in hevigheid toenam. Daar men
aanvankelyk niet wist of en hoeveel
benzine er in het gebouw was, nam
men alle mogeiyke voorzorgsmaat
regelen, en daar er van het gebouw
toch nieta te redden was, bepaalde
de brandweer erzich toe zooveel
mogelyk materiaal beschikbaar te
houden ter bescherming van
naastliggende villa's.
Reeds te ongeveer kwart voor elf
viel het gebouw ineen. 23 in de
garage staande auto's zyn verbrand,
Dit waren gedeeltelijk nieuwe, ge-
deeltelyk gebruikte wagens. Ook be
vonden zich in de garage een aantal
militaire last-auto's met volledige
uitrusting en Roode Kruis-wagens,
waaronder een geheel nieuwen, dezen
zomer in gebruik genomen, nieuw
systeem Roode Kruis auto.
Alles is verbrand. De garage met
inhoud was, zoover deze eigendom
was van den eigenaar, verzekerd op
beurspolis. De particuliere auto's
waren gedeeltelijk verzekerd. De
totale schade wordt op ongeveer
f250,000 geraamd. De oorzaak van
den brand is onbekend. De brandkast
is uit de puinhoopen te voorschyn
gebracht; de inhoud was ongedeerd
gebleven. Ook de benzinekelder bleef
behouden.
Overreden.
Zaterdagmiddag zijn, door het aan
den verkeerden kant uitstappen aan
het station Sappemeer-Oost, een reizi
ger beide afgereden. De ongelukkige,
zekere K. van Harlingen, verkeert
in zorgwekkenden toestand.
Dievenbende aangehouden.
De politie te Msarssen is het ge
lukt de hand te leggen op de leiderB
van een goed georganiseerde dieven
bende, die de laatste jaren de om
geving onveilig maakten. Twee
hoofddaders zyn tér beschikking van
de Justitie gesteld, nadat ze een
volledige bekentenis hadden afgelegd
omtrent twee diefstallen van vee uit
een weide, van 5 rywielen en van
hout.
PLAATSELIJK NIEUWS.
Tooneslvereoniglng „Tavanu".
Voor een overvolle zaal de ge
restaureerde, smaakvolle „pasino"-
zaal eaf de Helderache Tooneel-
vereeniging „Tavenu" Zaterdagavond
voor hare leden en donateurs weder
eene uitvoering. Het was een oude
bekende, die thans weder geïntrodu
ceerd werd, en Gust. von Moser's
biyspel „Een ontaard vader" vermocht
zeer te vermaken. Eigeniyk meer
een klucht dan een biyspel, behandelt
het stuk het altyd dankbare onder
werp van vele vergissingen, en van
een gefantaseerden zoon, die dienen
moot om vele zonden des vaders te
bedekken. De zood, die niet bestaat,
komt toch nog ten tooneele, zeer ten
gerieve «an de aanvallige Dora, die
baar pseudobroer met alle geweld
trouwen wil, en heelemaal'aan 't eind
komt ook de booze vader-met het-
reservepotje er nog genadig af. Alle
dolzinnigheden na te vertellen, zou
onbegonnen werk zyn; de verwikke
lingen, met veel routine en humor
ontworpen, vinden alle hunne oplos
sing, en 't „eind goed al goed" is de
quintessens.
Dit'grappige stuk in drie bedry ven
werd met veel jolyt vertolkt. Voor
menigeen was gelegenheid met aan
geboren tooneelspel talenten te woe
keren, en het hinderde niet als men
het er eens wat dik oplegde, waar
de Bchryver zelf behooriyke charges
maakte van zyne figuren. Zoo bleef
er niet anders over dan te loven en
te lachen om den gruwelijk in 't nauw
zitten den Willem Niedorp, die daar
zoo maar ineens een zoon of dochter
(zyne vrouw bad achteraf liever een
meisje gehad, maar Willem had er
toen al een jongen van gefantaseerd,
zoodat by dat goedschiks niet meer
veranderen kon) moest oproepen uit
het niet,' om smakeiyk te smullen
aan den sulligen- Zaagman, die de
„truc" óók toepaste met gansch eigen
aardig gevolg, te gieren eindeiyk om
Anna, des heeren Niedorp's gedien
stige, om de kosteiyke glosEen, waar
mede zy hare rol kruidde.
En daar het stuk, trots een verlaat
begin de trein, waarmede detoo-
neelkapper komen moest, had 40 mi
nuten vertraging op behooriyken
tyd waa geëindigd, bleef er yoor de
danslustigen behooriyk tyd over om
hun zin te krygen, en eindigde dit
feest, zooals een dergelijk feest be
hoort te eindigendansend en vol
van geneuchten.
Zoodat wij maar zeggen willen, dat
de kroon, die „Tavenu" zich reeds
lang op de slapen heeft gedrukt, weer
een kostbare parel rijker is geworden.
Operette-club.
Zaterdagavond gaf de Operette-club,
directeur de heer G. H. J. van den
Boogaerde, een uitvoering ip „Tivoli".
Druk was de opkomst niet 't koude
weer zal ook wel schuld hebben, want
't is ook niet alles in zoo'n, zeg
frissche, zaal. De directeur had, na
hetgeen van de eerste uitvoering der
club geschreven was, meerdere be
langstelling verwacht.
Een gemengd koor zong een twee
tal liederen, bekende, nl. „Wy willen
Holland hou'en", van Arnold Spoel,
en „Bede", vaü Dan. de Lange. Zang:
gewóón. Iets nieuws was „De post-
kar in 't woud", voor piano, zang
en .piston, uitgevoerd met gesloten
doek. Je zag dus de executanten niet,
je hoorde alleen de vocale-en instru
mentale muziek, 't Publiek, dat nog
aan zooiets moet wennen, geraakte
toch onder den eigenaardigen indruk
van dit nummer. Wat zeker voor de
uitvoerders pleit, 't Beviel ons uit
stekend en nu ook de zang.
Luc. van den Boogaerde liet z\jn
bedrevenheid op cornet a piston
hooren in „Anna". Als men zich
met de borst toelegt op het goed
uitvoeren van een nummer, dan
bereikt men heel wat, ook al heeft
men iets moeiiyks uit te voeren.
Dat bleek ook hier. Mej. Dol zorgde
uitstekend voor de pianoparty.
De directeur zelf zong het lied
„Van een Koningsvrouwe", van Ar
nold Spoel. Hy zingt uitstekend, zyn
Ingezonden Mededeellng.
muzikale kennis komt hem goed te
pas, maar ook zong hij met gevoel
en gloed. Wy vonden dit nummer
zeer mooi.
Na de pauze werd een biyspel met
zang gegeven: „Inkwartiering". Heel
aardig gespeeld en goed gezongen,
want er komt heel wat zang in voor.
Na afloop zou er bal zyn. Zóó lang
konden we niet wachten, we wilden
onze voeten wat eer warm hebben.
INGEZONDEN.
Mynheer de Redacteur!
Nu de gasgescbiedenis en de 9 uur-
winkelsluiting nog wel binnen eenige
maanden hunne oplossing zullen vin
den, is, naar myn meening, de cokes-
schaarschte wel een der gewichtigste
quaesties der laatste dagen.
Daar lees ik in de „Telegraaf: De
brandstoffenhandelaars zyn voor
gedeelte uitverkocht, de scholen moe
ten voor een gedeelte gesloten worden
en de gasfabriekja, de gasfabriek,
daar schryft ze nieta over. Is daar
dan geen cokes meer?
Maar, M. d.. R., wy hebben hier
toch een Wethouder, ja, zelfs een
Comm. van de Bedry ven, een gas-
directeurmen wist toch reeds ette-
ïyke maanden van te voren, voorde
winter intrad, wat er gaande was.
Ik heb mij zelfs laten vertellen (ho-
pentiyk is 't niet juist) dat er vele
tjalken met cokes naar elders ver
scheept zyD.
Mijns inziens getuigt dit van geen
goede gemeente-politiek.
Hopende, dat het Heldersche publiek
weer spoedig in de gelegenheid zal
zijn geBteld om zich van het aller-
noodigste in deze barre koude te
voorzien, zeg ik u, M. d. R., vrien
delijk dank voor de verleende plaats
ruimte.
Hoogachtend, 8.
Wy verwyzen den inzender naar
het desbetreffende artikel op pag. 2
van dit blad. (Red. Held. Ct.)
Tljdstlpptn van verzending dar
Brievenmalen.
Naar Oost-Indiö:
VMMadlngBweg.
Pm
«•post Tik Amsterdam
reepost vla Rotterdam
mail otm Xogalacd
leen op tmI. der aft.)
Datum der TUaat.der
ter post- laat: bnal.
bezorging. a/bFoatk.
26 Jm. I 7.46'eav.
8 Vobr.l 7.40'sst.
alken Dlnsd. 8.40 'a n.
Naar Guyana (Suriname):
zwpoBtvlaAmsUrdam onbekend 6.—'aav.
Naar Curaqao, Bonaire en Aruba:
zeepost via Amsterdam I onbekend I 7.46'sa v
otm Engelandeiken DlDSd
|en Donderd.l 8.40 'a n.
Naar St. Martin, St. Eustatiua en
zeepost via Amsterdam onbekend 7.46 'sbt.
(alleen op vorl. der afi.)
over Engeland olken Dlnsd. 8.40 's n.
Naar Kaapland, Natal, Oranje-Rivier:
kolonie en Transvaal
eiken Donderdag, 8.40 n.
De abonnementspryzen van ons blad
en zyne premie uitgaven, zyn
Heldsrscha Courant f 0.75.
Zondagsbladf 0.45.
Modebladf 0.75.
Fr. per post: binnenl. buitenl.
Held. Crt f 1.- f 2.-.
Zondagsblad f 0.52J f 0.85.
Modeblad. f 0.85 f 1.10.
Wy vermelden dit hier afzonderlijk,
aangezien het op het oogenblik nog
niet mogeiyk is, dit in het hoofd van
het blad te veranderen.
Ingezonden mededeellng.
Ontmoediging helpt niet.
Het is geen wonder, dat vrouwen
by tyden moedelooa worden. Zy zijn
zoo verdiept in het welvaren van
anderen, de zorgen voor de familie
en het geluk van het eigen huis, dat
haar eigen gezondheid vaak verwaar
loosd wordt.
Als rugpyn, waterstoornissen, ze
nuwachtigheid, of verlieB aan ge
wicht hieruit voortvloeien, toont dit
aan dat de nieren aan het verzwak
ken zyn en dat urinezuur zich in het
lichaam ophoopt. Men dient te beden
ken, dat dan verdere verwaarloozing
kan leiden tot rheumatiek, ischias,
niergruis of steen, ontstoken nieren
en blaas, of tot graden van ongenees-
ïyke nierziekte.
Ontmoediging dient tot niets. Geniet
liever m'er frissche lucht en slaap.
Verlicht zoo mogeffik uw werk. Neem
slechts licht verteerbaar, gezond voed
sel, met genoegzaam melk, genoeg
zaam water, maar geen onnoodige
opwekkende middelen, en versterk
de nieren door een kuur met Foster's
Rugpyn Nieren Pillen. Dit genees
middel herstelt de werkzaamheid van
alle urineorganen, zuivert het bloeden
doet een nieuw levenstydperk voor u
beginnen.
Mannen zoowel als vrouwen onder
vinden nut van Foster's Pillen, want
deze bevatten de zuiverste bestand
deel en uitsluitend voor nier-en blaas-
kwalen.
De echte Foster's Rugpyn Nieren
Pillen, kenbaar aan het handelsmerk
tde man met zjjn handen in de Ier
denen) op het etiket, zyn te den He'
verkrygb. by Alb. ten Kloostr
zerstr. 93. Toezending geacbiec'
na ontr. v. postwissel h/1.7.
of f 10 p. zes doozen.