COURANT
Hotel Bellevue.
Diners. Soupers.
Partijen speciale
condities.
No. 4729
DONDERDAG 25 JANUARI 1917 f
45e JAARGANG
Op pagina 4 van dit blad is
opgenomen
1. Uit dan omtrek.
2. Sport.
J. Ingezonden.
4. Feuilleton enz.
De Vredesvoorstellen.
Een verklaring van President Wilson.
In een deel van de oplaag van ons
vorig nr. namen wij nog op een
bericht betreffende een door President
Wilson in den Senaat afgelegde ver
klaring.
Deze verklaring, die in den vorm
gegoten is van een boodschap aan
den Senaat, is in werkelijkheid een
antwoord op de nota der Entente.
De President verklaarde, na herin
nerd te hebben aan zijn vredesnota,
dat vorderingen zijn gemaakt in de
richting van een staking der vijande
lijkheden. Met nadruk wees hij op de
noodzakelijkheid van een duurzamen
vrede, en op de noodzakelijkheid om,
ter verkrijging daarvan, elke gedachte
van een overwinning op zijde te zetten.
Een overwinning toch zou een wrok
achterlaten, die aanleiding kan geven
tot nieuwe oorlogen.
Bovendien moet de overeenkomst
aan de regeeringen van Amerika vol
doen. Een vrede op den grondslag
van samenwerking, zonder dat de
Nieuwe Wereld hiertoe medewerkt,
achtte Wilson niet voldoende om in
de toekomst nieuwe oorlogen te
voorkomen.
Het zal ook beslist noodig zijn een
macht te vormen die grooter is dan
dio van eenige mogendheid, die thans
in den oorlog betrokken is.
President Wilson stelt daarom voor
dat alle Datiön zich voortaan zullen
onthouden van deelneming in ver
bonden, die haar tot wedijver in macht
zouden voeren en hij ontwikkelde het
denkbeeld dat alle natiën zich zouden
vereenigen in een gemeenschap van
macht, handelend in het gemeen
schappelijk belang, allen vrij om haar
eigen leven te leiden onder gemeen
schappelijke bescherming.
Het opmerkelijkste in deze ver
klaring is ongetwijfeld de mededee-
ling van den president, dat .vorde
ringen werden gemaakt in de richting
van een staking der vijandelijkheden."
Wat is de bedoeling van deze zin?
De verklaring is toch een antwoord
op de nota der Entente en deze be
helsde, behoudens de opsomming be
treffende het oorlogsdoel, niet veel
anders dan de verklaring, dat men
zou doorvechten, tot de overwinning
was behaald.
Van de zijde der Centralen hoorde
men in de persstemmen en leger
orders van de beide Keizers ook al
geen anderen toon dan: volhouden,
doorvechten. En in het Pruisische
Herrenhaus verklaarde de voorzitter
Dinsdagnog: „Schwert, Tat und Wille
das gibt den Deutschen Dreiklang:
Sieg".
In toch verklaart de- President,
dat vorderingen in de richting van
den vrede gemaakt werden! Hierin
slechts een leege phrase te zien, zou
Diet in overeenstemming zijn met
Wilson's ernstig streven. Men moet
dus aannemen, dat de president
meer weet, dan wat tot nu toe bekend
is geworden, en dat bij daarop zijn
mededeeling grondvestte.
Het ideaal, dat Wilson nastreeft
en in deze verklaring vooropstelt,
plaatst hem begrijpelijkerwijze tegen
over beide oorlogvoerende partijen.
Het streven naar een .vrede zonder
overwinning" is juist het omgekeerde
van het door de Entente beoogde doel,
vernietiging of althans beknotting
van Duitschland's militaire macht.
Hiertegenover staat dat de president
den vrede wenscht gevestigd te zien
op den grondslag van gelijkheid van
nationale rechten. En als voorbeeld
daarvoor gaf hij aan,.dat Polen her-
eenigd, onafhankelijk en autonoom
moet worden. Geen Polen, alleen be
staande uit Russisch gebied, - gelijk
het thans door de Centralen werd
gesticht, doch een hereenigd Polen,
bestaande uit het Russische, Duitsche
en Oostenrtjksche deel, onafhankelijk
en met een eigen regeering, zonder
toezicht van Rusland of Duitschland.
Polen dus, zooals het was voor de
eerste deeling, als bufferstaat tusschen
Rusland, Duitschland en Oostenrijk.
Afgescheiden van de overeenkom
stige kwesties in de landen der En
tente, brengt dit voorstel President
Wilson natuurlijk in conflict met de
betrokken centrale mogendheden.
Echter stelt Wilson hiertegenover
voor hen de vrijheid der zeeön
zoo vaak als het Duitsche oorlogsdoel
aangegeven in uitzicht.
Het denkbeeld van président Wil
son komt dus neer op de vorming
van een statenbond, omvattende alle
staten van luropa en Amerika, waar
door het handhaven van den vrede
in de toekomst zal worden gewaar
borgd. Wanneer er dan een de orde
zou willen verstoren, zouden de ove
rigenten allen tijde een macht kunnen
ontwikkelen groot genoeg om die eene
onruststoker, wie het ook zy, tot
rede te brengen.
Of dit denkbeeld van den idealist
voor verwezenlijking vatbaar is, blijft
de groote vraag. Wanneer het door
allen wordt aanvaard, is het mogelijk,
doch dan zullen alle betrokkenen zich
opofferingen moeten getroosten.
De eerste stap zal dan zijn gezet
op den weg naar de opheffing der.
geschillen, die thans de volkeren en
naties in vijandelijke groepen ver
doelen.
Het ia de weg naar het ideaal,
lang gekoesterd en verdedigd door
de besten en weidenkenden onder de
menschen, doch voor het eerst is
het nu door een staatsman verkon
digd als doel van zijn politiek.
©f het echter stand zal houden
wanneer het in aanraking komt met
de werkelijkheid, met hare Jingoïsti-
sche, pan-Germaansche en tal van
andere idealen? De tijd zal dit moeten
leeren docb, wij vreezen dat het ant
woord ontkennend zal zijn.
In deze meening wordt men ver
sterkt door hetgeen de Engelsche en
Pransche pers over de verklaring
De Engelsche pers laat zich bijzon
der koel uit. De groote bladen als de
.Times" en „Daily Chronicle" bijv.
zijn erg hoffelijk ten aanzien van de
beweegredenen van Wilson, doch
spreken niettemin hun afkeuring over
de verklaring uit. Zij zijn van oordeel
dat het voorstel een niet te verwe
zenlijken utopie is. Het denkbeeld
van een vrede zonder overwinning
wordt verworpen, aangezien men
juist de overwinning noodig acht, om
met d6 zegen van het recht, een
duurzamen vrede te vestigen.
Ook de Pransche pers bestrijdt
het denkbeeld van vrede zonder over
winning. Het isschrijven de bladen
noodig en noodzakelijk dat vergoe
dingen worden gegeven, want de
straffeloosheid van de aanvallers zou
het voorkomen van agressies voor
eeuwig bestendigen.
Zoo zegt de Petit Parisien:
Het is in bet belang der democratie
en der algemeene wereldorde, dat de
vijand een ramp onderga en dat zijn
nederlaag hem het besef bybrenge
van de onzedelijkheid van zijn eer
zucht.
Evenals te voren heeft Wilson de
aangevallenen en de aanvallers op
één lijn geplaatst, terwijl zijn ge
weten het hem heel gemakkelijk zou
zijn gevallen een onderscheid te maken.
Veel hoop op den vrede zonder
overwinning laten zooals reeds
gezegd deze stemmon uit de oor-'
logvoerende landen ons niet.
DE OORLOG.
Oa legerberlchten van
23 Januari.
Van het W e s t e 1 Ij k front.
Belangrijke gebeurtenissen vonden
niet plaats. De actie bepaalde zich
in hoofdzaak tot artillerie gevechten,
o.a. tusschen Oise en Aisne, op den
rechter Maasoever en in de Vogezen.
Het Duitsche bericht maakt nog
melding van een zwakken aanval der
Engelschen ten N.W. van Fromelles.
Van het O o s t e 1 ij k front.
Naar het Russische communiqué
aangeeft, ondernamen de Duitschers
beoosten het dorp Kalntzem een
aanval, die door hevig artillerievuur
werd voorafgegaan. De vijand werd
echter met zware verliezen terug
geworpen.
Een zelfde lot ondergingen de
Duitsche aanvallen tenZ. van Stary
Mossor, aan de Stoohod. Verder op
verschillende punten van het front
artillerie gevechten, o.m. indestreek
van Riga.
Van het Roemeensche front.
Van Duitsche zijde wordt gemeld,
dat tusschen het dal van de Slanic
en de Putna 100 man gevangen
genomen werden. Ten Z. van het
Casina-dal werden krachtige aan
vallen der Russen afgeslagen.
Voorposten-gevechten aan den be
nedenloop van de Putna hadden een
voor de centralen gunstig verloop.
Bij Tulcea trokken Bulgaarsche
afdeelingen over den Zuidelijken
Donau-arm en hielden den Noorde
lijken oever daarvan bezat, niettegen
staande de tegenaanvallen der Russen.
Een Duitsche mededeeling van den
23sten zegt: Door de inneming van
Nanesti is. Fundeni, het middelpunt
van de heele Serethlinie voor de
Russen alleen nog maar uit defensief
oogpunt van waarde.
Een offensief van deze linie uit, is
voor de Russen niet meer mogelijk.
Galatz wordt voortdurend door de
Bulgaarsche kanonnen zwaar gebom
bardeerd. Volgens waarnemingen van
vliegers zijn de versterkingen aan
den Westkant geheel vernield.
Van het O o s t e n r y k s c h-I t a-
liaan sche front.
Het Oostenrljksche legerbericht
meldt dat bij ©örz eenige Italiaansche
schansen door jachtcommando's ver-
meesterd werden. 2 officieren en 134
man en 3 machinegeweren vielen in
handen der Oostenrijkers.
In het Italiaansche communiqué
wordt dan ook gemeld, dat ten Z.O.
van Görz een schans tijdelijk in Oosten
rtjksche handen overging.'Een tegen
aanval bracht haar evenwel weder in
het bezit der Italianen.
De duikboot- en mijnoorlog.
Het Deensche stoomschip „Klam-
penborg", het Noorsche stoomschip
„Reinunga" (1147 ton) en het Zweed-
sche s.s. „Kamna" (1616 ton) zyn in
den grond geboord.
Gevechten op de Noordzee.
In een gedeelte van de oplaag van
ons vorig nr. namen wij een aantal
uit IJmuiden ontvangen berichten op,
die melding maakten van een in de
nabijheid van onze kust plaatsge
vonden hebbend zeegevecht. Een traw
ler met gewonden en een deerlijk
gehavende Duitsche torpedojager
waren de haven van IJmuiden binnen
geloopen.
De eerste berichten gaven den in
druk dat het een zeegevecht van
grooten omvang betrof, doch uit de
later ingekomen mededeelingen bleek
Ingezonden Mededeeling.
Helder. Talafoon Interc. 49.
-Vergaderlokalen disponibel.
Wl LH E LM INA-BILLARD.
Diners worden aan huis bezorgd.
dat het een gevecht tusschen flottilles
torpedojagers gold.
Dit wordt bevestigd door de Duit
sche en Engelsche officieels (eerste)
berichten die wij hieronder laten
volgen.
Londen, 23 Jan. De Admiraliteit
deelt mede, dat gisternacht bij de
Nederlandsche kust een marinepa
trouille een divisie vijandelijke tor
pedojagers ontmoette. Er had een
kort treffen plaats. Een vijandelijke
torpedojager is gezonken* De overi
gen werden uiteengejaagd, na eene
geweldige tuchtiging ontvangen te
hebben. De duisternis maakte het
onmogelijk, de resultaten der actie
waar te nemen.
Hedennacht bad nabij de Schouwen
bank eveneens een hevig gevecht
plaats tusschen vijandelijke en Engel
sche torpedojagers. Een onzer tor
pedojagers werd door een torpedo
getroffen. De ontploffing doodde drie
officieren en 44 minderen. Het schip
werd later door onze eigen schepen
in den grond geboord. Aan boord
er overige schepen kwamen geene
verhezen voor.
Het Duitsche bericht luidt:
Berlijn, 23 Jan. Bij een onderne
ming van een deel onzer terpedoboo-
ten had in den vroegen ochtend van
Jan. een botsing plaats met
Engelsche lichte oorlogsvaartuigen.
Een vijandelijke torpedojager werd
gedurende het gevecht door onze
vliegtuigen in zinkenden toestand
gezien.
Van onze torpedobooten geraakte
er één door averij in zee in nood.
Volgens ontvangen berichten is het
de Nederlandsche haven IJmuiden
binnengekomen. Onze overige booten
zijn voltallig met geringe verliezen
teruggekeerd.
De verschillende berichten, en ook
de officieele mededeelingen, komen
hierop neer, dat een Duitsche flotille
door de Engelschen voor' Zeobrugge
verrast werd. Waarschijnlijk is toen
een deel der Duitsche schepen van
de rest afgesneden en in N. richting
gevlucht. Dit zou kunnen verklaren,
dat ter hoogte van de Schouwenbank
eeu tweede gevecht plaats had, tenzij
dit een op zichzelf staande actie is
geweest.
De te IJmuiden binnengekomen
Duitsche torpedojager is de V 69,
bet vlaggescbip van de flotille van'
12 schepen. Het schip meet ongeveer
1000 ton en is waarschijnlijk een der
nieuwste groote torpedobooten. Wat
er feitelijk met het schip is gebeurd,
ligt nog in het duister. De beschadi
ging doet zien, dat het geducht onder
vuur is geweest. Marine-autoriteiten
meenden 4 treffers te kunnen con-
stateereh. Andere berichten spreken
van een aanvaring, waarbij een Eng.
torpedojager boven op het Duitsche
schip zou zijn geloopen. Wat daarvan
waar is, dient te worden afgewacht.
Onwaarschijnlijk is het evenwel, dat
het schip dan drijvende zou zijn
gebleven, terwijl ook de ontsnapping
aan den Engelschen jager een wonder
lijk stukje zou zijn.
De grootste der twee schoorsteenen
van het schip lag omver. De brug
by den anderen schoorsteen hing aan
flarden neer. Aan stuurboordzijde was
in de met ijs bedekte flank een deuk
veroorzaakt, wellicht door dezelfde
aanvaring of door een schampschot,
een z.g. „aanslag", zooals het in
marinetaai heet, maar de grootste
verwoesting vertoonde het achterdek
bakboord achteruit. Daar was alles
kort en klein geslagen. Men leidt
hieruit af, dat de V 69 &1 vluchtende
De flotiellecommandant Schultz,
wien beide beenen waren afgescho
ten, leefde nog toen hij te IJmuiden
was binnengebracht, waar hij over
leed. De beide andere gedoode offi
cieren, de luitenants ter zee Faust
en Hannover, schijnen reeds bij den
eersten treffer gedood te zijn. Ook
moet toen dadelijk de bediening van
het kanon gesneuveld zijn. Ongedeerd
zijn de gezagvoerder van de „V 69"
Böbm en de officieren Jordan en
Helmich. Het Btaat nog niet vast, of
de „V 69" zoo spoedig gerepareerd
kan worden dat zij binnen den voor
geschreven tijd weer zee kan kiezen.
Dinsdagavond hing nog altijd van
den vlaggestok bij het half op zijde
gezakte zoeklicht de kleine Duitsche
oorlogsvlag. Aan boord van de „V 69"
waren nog 47 maD. Met de 15 gewon
den en de 8 dooden vormt dat dus
een totaal van 70 man bemanning.
Op het voorschip van de torpedo
boot, bij een klein kanon, lag
schrijft de „N. Rott. Crt." als het
ware achteloos, een hoop vlaggen
van bonte kleuren op dek. Zij waren
uitgespreid over een groote plas bloed,
vast gevroren aan het dek. De man
schappen, liepen stil en zwijgend heen
en weer tusschen de brokstukken.
De gezichten zwart van kruitdamp,
bard van kou en strijd. Beneden lagen
de dooden, acht in getal, waaronder
de flotillecommandant, kor vet-kapitein
Schultz. De hevige vorst was oorzaak
dat de lijken later uit het ijs moesten
worden losgehakt. Vreeselijk moeten
de gewonden geleden hebben, ook
tijdens het vervoer met de „Eems"
(de trawler die de gewonden van de
„V 69" overuam) naar IJmuiden.
Men deed daar voor de arme kerels
wat men kon, maar alleen de ergst
gewonden konden in het vooronder ge
borgen worden. Do anderen bleven in
de snerpende koude aan het dek, zoo
goed mogelijk bedekt met zeilen en
dekens.
Dinsdagavond is een der zwaar
gewonden overleden. Voor een der
anderen vreesde men het ergste.
Van alle kanten kwam direct hulp
van het Roode Kruis. In de Roode
Kruis inrichting werden 15 Duitsche
zeelieden opgenomen. De door de
Roode Kruisvereeniging aan Amster
dam gevraagde hulp was onmiddellijk
verleend. Ten spoedigste waren drie
gediplomeerde verpleegsters ter assis
tentie aangekomen. Des avonds werd
deze hulp vervangen door tulp, ge
zonden door het hoofdbestuur uit
's Gravenhage.
De Roode Kruis-inrichting te IJmui
den heeft getoond in ernstige ge
vallen voorbereid te zijn en onder
leiding van den voorzitter, den heer
Dr. A. .van der Horst en zijn vol
ijverig bestuur hebben de helpsters
en helpers getoond voor hun taak
berekend te zijn. De verzorging, ver
binding en de hulp aan tien ernstig
gewonde mannen liep zoo goed en
regelmatig snel, dat na korten tijd
allen de zoo noodige rust konden
genieten. Er waren onder de zwaar
gewonden, die zes en dertig uur ach
tereen in touw geweest waren, waar
bij geen tijd gevonden kon worden
voor een behoorlijk middagmaal.
Uit het Pruisische Heerenhuls.
üit Berlijn wordt d.d. 23 dezer
gemeld, dat de zitting van het Huis
met een toespraak door Graaf von
Ürnim-Boitzenburg werd geopend.
„Moge het jaar 1917," zoo zeide hij,
„ondanks het teleurstellende begin,
toch nog een jaar des vredes worden.
Over nog slechts enkele dagen viert
de Keizer zijn geboortedag. Kloppen
op dien dag anders de harten van
alle Duitschers reeds met sneller
slagen, thans dringt een roep als een
donderslag door alle Duitsche gouwen
door tot den troon des Keizers, een
kreet van ernstige vastberadenheid,
nog luider dan in het gedenkwaardige
avonduur na de oorlogsverklaring.
Sedert dien avond voeren wij 30
maanden oorlog tegeD tien vijanden,
economischen strijd met de wereld,
oorlog tegen het bleeke spooksel:
honger. Nog nooit heeft een volk bij
den strijd om zijn bestaan meer van
zijn hoogste goederen op het spel
gezet."
Ook over het antwoord der Entente
van president Wilson liet de voor
zitter zich uit.
,Vol aanmatiging zeide spr.
stelden zü (de Entente) in hunne
landen, waar onze legers twee jaren
zege vierend staan, vi edes voorwaarden
gaven zij oorlogsdoeleinden op,
wier schandelijkheid met gebrek aan
inzicht wedijveren, die eerroovenden
veroveringszuchtig tegelijk, de cen
trale mogendheden nog nauwer aan
eensluiten en aan de geheele wereld
duidelijk doen zien, dat de volkeren
moord nog slechts dient om den
ongewenschten concurrent van de
wereldmarkt uit te sluiten.
De vijanden willen den oorlog
voortzetten tot wij totaal vernietigd
zijn. Dat is het feit, waarvoor wij
staan. Het gaat voor ons om leven
en dood. Thans nadert het oogenblik,
dat het lot van het Duitsche rijk
beslist zal worden. Ten tweeden male
ons naar den wil der vijanden den
oorlog verklaard. Thans staat een
ernstiger, rijper, aan de zege gewend
volk achter zijn vorst. De stalen wil
moet tot daad worden, het scherpe
staal van het onbevlekte zwaard in
onze hand moet met grimmige slagen
vrije baan openen voor een gelukkige
toekomst. „Schwert, Tat und Wille
das gibt den deutschen Dreiklang:
Sieg".
De ontploffing in een Engelseho
munitiefabriek.
Wit Londen wordt d.d. 23 Jan.
gemeld dat bet aantal persoonlijke
ongelukken 348 bedraagt. Hiervan
zijn gedood44 mannen, 11 vrouwen
en 14 kinderenernstig gewond19
mannen, 34 vrouwen en 19 kinderen
licht gewond34 mannen, 102 vrou
wen en 71 kinderon.
De plaats van de ontploffing is
grondig afgespeurd, zoodat men aan
neemt dat bovenstaande opgave
volledig is.
De complotten In do
Voreonigdo Staten.
Pranz Bopp, gewezen consul-gene
raal, en von Saick, gewezen vice-con-
sul zijn veroordeeld tot twee jaar
gevangenisstraf en 10.000 doll. boete
wegens het smeden van een complot
tot schending van de neutraliteit van
de Vereenigde Staten en tot verhinde
ring van de verzending van munitie
uit de Vereenigde StateD.
Luitenant Georg Wilhelm von Brin-
cken, attaché bij het consulaat, is tot
dezelfde straf veroordeeld.
PLAATSELIJK NIEUWS.
Vergadering van den
Raad der Gemeente Helder,
op Dinsdag 30 Jan. 1917, des avonds
ten 7Yt uur.
Onderwerpen ter behandeling:
1. Ingekomen stukken en mededee
lingen.
2. Vaststelling belastingkohieren.
3. Vestigen bouwverbod op grond
aan de Binnenhaven.
4. Verkoop grond aan de Kloksteeg.
5. Uitbreiding verlichting Koegras.
6. Werkloosheidsverzekering.
7. Verpachting grasgewas.
8. Wijziging besteksbepalingen.
9. Beperking gasverbruik.
10. Verhuring oude beltterrein.
11. Benoemingen.
12. Reclames.
Beperking gasverbruik.
Door Burg. en Wethouders is het
volgend schrijven aan den Raad ge
richt
De in uwe vergadering van 28 No
vember j.1. vastgestelde voorschriften
ter beperking van het gasverbruik
hebben eene voor een gemeente met
hoogen gasprijs en een betrekkeljjk
laag gemiddeld verbruik niet onbe
duidende bezuiniging tengevolge
gehad.
Over December 1915 werd door
2049 lichtgasverbruikers 132493 Ms.
of gemiddeld 65 M*. gas verbruikt.
Over December 1916 waren deze
getallen bij 2107 verbruikers: totaal
118261 M®. of gemiddeld 56 M». Per
aangeslotene wordt dus ongeveer 9
M®. of 14 pet. bespaard.
Kookgas werd in December 1915
afgenomen door 1045 aangeslotenen
met een gebruik van 45888 M8. in
totaal of 43 M*. gemiddeldin De
cember 1916 door 1109 aangeslotenen
met een gebruik van 47200 M*. of
42Yb M#. gemiddeld. Practisch had
hier dus geen bezuiniging plaats;
hetgeen ook te verwachten was.
Het verbruik van over den munt
meter geleverd gas was in December
1916 162746 M». bij 2932
slotenen of gemiddeld 66 M8.in
December 1916 voor de perceelen
waar op 17 Januari j.1. de meters
waren opgenomen - 58990 M8. bij
1226 verbruikers of gemiddeld 48 M8.
Ook hier bedroeg de besparing ruim
•14 <>/0.
Een belangrijke besparing op in-
dustriegas is uit den aard der zaak
niet te verkrijgen, zonder dat groote
belangen worden geschaadook de
gaslevering aan gebouwen onder be
heer van de departementen van Marine
en Oorlog was in December 1916 niet
geringer dan in. de overeenkomstige
maand van het vorige jaar.
Zijn dus de uitkomsten der be
zuinigingsmaatregelen, daar waar be
zuiniging mogelijk en te verwachten
was, niet onbevredigend, toch zijn
zij van dien aard, dat naar een nog
sterkere inkrimping van het gebruik
gestreefd moet worden.
De herziening der genomen maat-
gelen, die hierdoor noodig werd,
hebben wij gemeend tevens te moeten
benutten om tegemoet te komen aan
enkele der grootste bezwaren, welke
die maatregelen in de practijk bleken
op te leveren.
De Commissie van Bijstand in het
Beheer van Gasfabriek en Water
leiding, die daartoe door ons geraad
pleegd werd, heeft overleg gepleegd
met het bestuur der Algemeene Win
keliers vereeniging, zoodat, voor zoover
dat bij een dergeüjk'e diep ingrijpende
regeling mogelijk is, met de belangen
van hen, die door de noodzakelijke
maatregelen in de eerste plaats wor-
in getroffen, rekening gehouden is.
Met genoemde Commissie en den
Directeur der Bedrijven is ons College
van oordeel, dat nog niet tot een
verhooging van den gasprijs, ook niet
voor het gebruik boven een bepaalde
hoeveelheid, moet worden overgegaan.
Werd een dergelijke grens even
hoog gesteld als b. v. te Amsterdam,
dan zou bij het lage gemiddelde ge
bruik hier ter stede een belangrijke
bezuiniging niet worden verkregen,
Werd een lagere grens aangenomen,
dan zou weliswaar de bezuiniging
grooter zijn, maar een minderheid
der gebruikers, wier maandeiyksche
afname vrij hoog is en die de in
richting hunner zaken of huishou
dingen niet ineens bijna geheel
kunnen omzetten, zou dan een on
evenredig hooge last worden opgelegd.
Intusschen wordt ten kantore der
bedrijven een vergelijkend overzicht
samengesteld van het verbruik van
eiken aangeslotene over ]de maanden
December 1915 en 1916.
Zoodra deze zeer tljdroovende ar
beid gereed is, zal ons College de
vr£tag onder de oogen zien, of in ver
band met hetgeen daaruit blijkt, be
paalde maatregelen genomen moeten
worden.
De maatregelen, die wij thans
meenen te moeten voorstellen, be
oogen dus wederem in hoofdzaak ver
mindering van het verbruik van gas
voor winkelverlichtiug. Wij ver
trouwen, dat zij zóó ontworpen zijn,
dat bij grooter bezuiniging minder
bezwaren zullen worden ondervonden,
vooral doordat meer gelijkheid van
behandeling verzekerd is.
Bovendien zal Uwe vergadering
dezer dagen het voorstel bereiken
om tot invoering van verplichte win
kelsluiting over te gaan. De Bur
gemeester stelt zich voor, Uwe ver
gadering zoo spoedig mogelijk daarna
samen te roepen ter behandeling van
dat voorstel, opdat, mocht Uwe ver
gadering zich er mede vereenigen,
tot invoering der verplichte winkel
sluiting kan worden overgegaan.
Voor de vermindering van het
gasverbruik in inrichtingen, waai voor
vergunning is verleend, hebben wy
gemeend ook thans geen algemeen
geldende voorschriften te moeten
voorstellen. Door de sociëteiten is
vrijwillig het gasverbruik beperkt,
zoodat een belangrijke bezuiniging
verkregen is; het voorschrijven, al
gemeen, van een vermindering van
het gasverbruik voor de overige ver-
gunnings- en verlofslokaliteiten, zou
in bepaalde gevallen op ernstige be
zwaren stuiten. De Burgemeester stelt
zich echter voor volgens bepaalde
beginselen toe te staan, dat loca-
liteiten, waar in overleg met de politie
een wenschelyke en belangrijke gas
besparing plaats vindt, b.v. een uur
later sluiten mogen dan de gewijzigde
verordening algemeen voorschrijft.
In verband met het vorenstaande
stellen wij u voor, het volgeDde be
sluit te nemen:
De Raad der gemeente Helder,
Gezien het voorstel van Burge
meester en Wethouders,
Besluit:
met intrekking in zooverre van
zijn besluit, van 28 Nov. 1916 en met
ingang van 1 Februari 1917 vaat te
stellen de volgende voorschriften ter
beperking van het gasverbruik
a. de openbare verlichting blijft
zooveel mogelijk tot de helft beperkt;
b. de gaslevering voor winkel ver
lichting, barbiers- en kapperssalons
en andere door Burgemeester en Wet
houders met winkels gelijk te stellen
inrichtingen daaronder begrepen, vindt
slechts plaats met inachtneming van
het navolgende:
1. des Zondags mag in de winkels
geen gaslicht worden ontstoken;
2. geen gaslicht mag in winkels
worden ontstoken voor een door
Burgemeester en Wethouders te
paleu uur;
3. gaslicht mag in winkels niet
later worden gebruikt dandes Maan
dags, Dinsdags, Woensdags, Donder
dags en Vrijdags tot 9 uur 's avonds
des Zaterdags in barbiers- en kappers
salons tot 11 uur, in alle overige
winkels tot 10 uur 'savonds;
4. in geen winkel mogen meer
lichten of lichten van grooter licht
sterkte of welke een .grooter gas
verbruik eischen, tegelijk branden,
dan voor eiken winkel zal worden
vastgesteld door een daartoe door
Burgemeester en Wethouders te be
noemen Commissie;
5. de étalageverlichting moet wor
den beperkt tot hoogstens één licht
voor elk raamdit licht mag in geen
geval vroeger worden ontstoken dan
7 uur 's avondshet mag niet langer
branden dan des Maandags, Dinsdags,
Woensdags, Donderdags en Vrijdags
tot 9 uur 's avondsdes Zaterdags
tot 10 uur 'savonds;
c. de gaslevering aan bioscopen
en andere door Burgemeester en
Wethouders aan te wijzen inrichtin-
geschiedt uitsluitend onder be
ding, dat geen verlichting buitens
huis plaats vindt, dan in zooverre
dit door Burgemeester en Wethouders
wordt toegestaan;
d. Burgemeester en Wethouders
zijn bevoegd de gaslevering geheel,
c. q. over alle bij hen in gebruik
zijnde meters, te doen beëindigen bij
aangeslotenen, die in gebreke blijven
het onder b en c bepaalde te allen
tijde na te leven, die op eenige wijze,
te hunner beoordeeling, met de be
doeling dier voorschriften in strijd
bandelen, of die in eenig opzicht bij
bet gebruik van gas niet de ver-
eischte zuinigheid betrachten;
u Burgemeester en Wethouders
zijn bevoegd, andere maatregelen,
die tot grooter bezuiniging kunnen
leiden, te treffen, wanneer hun de
noodzakelijkheid daarvan blijken
mocht;
f. in de gevallen waarin het gas
niet rechtstreeks ter verlichting wordt
gebruikt, doch indirect voor verlich
tingsdoeleinden wordt gebezigd, vindt
het bepaalde onder b tot e eveneens
toepassing
g. alle bepalingen der tarieven
voor de levering van gas door de
gasfabriek dezer gemeente, waaraan
een aanspraak zou kunnen worden
ontleend tot levering van gas in
strijd met het hiervoor onder b tot
f bepaalde, worden tot nader order
buiten werking gesteld.
7t Marineconcert.
Het 7e winterconcert van het sym-
phonie-orkest der Kon. Marinekapel
stond in het teeken van Beethoven's
vijfde.
Ofschoon niet de schoonste, noch
de machtigste, is deze symphonie,
met haar geestig allegro con brio,
waarbij telkens en telkens weer bet
zelfde motief, achtereenvolgens door
verschillende instrumenten overge
nomen, omhoogstijgt, tot het in lief
lijke melodie overgaat, - met haar
melodieus, beroemd andante con
moto en het geniale scherzo, een
meesterwerk, zooals alleen Beethoven
het schrijven kon. Het is een vol
maakte toondichting, gaaf en geniaal
en klassiek, en de vertolking ervan
paste zich, „im Grossen Ganzen" hier
goed by aan.
Vooraf was Von Brucken Fock's
Koninginnemarsch" gegeven, een
compositie met heel mooie gedeelten.
De eenige aanmerking, die te maken
zou ztjn is, dat ze wat lang is.
Na de pauze waren het Weber,
Hazebroek en Godard, van wie een
drietal nummers vertolkt werden.
Alles bijeen een mooi programma.
BUITENLAND.
Gouverneur-generaal
Van Limburg Stlrum.
De berichtgever van het Hbl. te
Soerabaja seint
Het „Soerabajaasch Handelsblad'
verneemt uit betrouwbare bron, dat
de Gouverneur Generaal tot H.M. de
Koningin het verzoek heeft gericht,
hem onmiddellijk na het tot stand
komen van den vrede, ontslag uit
zyn ambt te verleenen.
Het Hbl. teekent hierbij aan
Naar aanleiding van vorenstaande
bericht zij aangeteekend dat wy eenige
_;en geleden reeds van het Ned.
Ind. Pers. Agentschap het volgend
telegram ontvingen
„In ambtelijke kringen loopt het
hardnekkig gerucht dat de gouver
neur-generaal voornemens is na af
loop van den oorlog af te treden,
maar het Ned.-Ind. Pers Agentschap
is gemachtigd dit beslist tegen te
spreken."
Wij namen dit telegram niet op,
omdat wy aan eon onjuist gerucht
geen verdere ruchtbaarheid wensch-
ten te geven. Nu dit echter nog
biykt aan te houden meenen wij alB-
nog deze besliste tegenspraak te
moeten vermelden.
Het Voorzitterschap der tweede
Kamer.
In de vergadering der Unie-liberale
Kamer-club deelde de voorzitter, mr.
De Meester mede, dat hij zich niet
Ingezonden mededeeling.
KJ Stoomb.dienst Gebr. Zur Muhlen.
Goedkoop reizen
vsn Nieuwsdisp dagelijks beh. Dinsdags
'sm. 7.45, v. A'dam dag. 'srti. 9.30
beschikbaar stelde voor het voor
zitterschap der Tweede Kamer. Ook
mr. Rink verklaarde niet in aan
merking te willen komen.
De Club koos daarop mr. Fock als
haar candidaat voor het Kamer-
presidum.
Naar wy vernemen zullen de overige
fracties der linkerzyde óok bun stem
aan mr. Fock geven.
Petroleum.
De correspondent van het „Hbl."
te Rotterdam vernam dat ten gevolge
van de geprovoceerde besparing in
het gasverbruik de vraag naar petro
leum zoo is gestegen, dat, mede in
verband met de slechte aanvoeren en
de stagnatie in het scheepvaartbedrijf
der laatste weken, de distributie-
organisatie heeft moeten besluiten
tot beperking in de leveranties. Deze
zullen over het geheele land tot 75
pet. worden teruggebracht. In de
helft der volgende maand verwacht
de American Petroleum Co. weer een
drietal schepen, zoodat dan allicht de
geüomen maatregel weer kan worden
opgeheven.
Gestrand.
By het eilandje Griend, by de Vlie
ree, is Dinsdagmorgen een met mos
sels geladen klipper gestrand. Het
stoomschip Lutine, op verzoek van
de reddingscommissie op Terschelling
ter assistentie uitgevaren, heeft de
bemanning van den klipper gered.
TWEEDE KAMER.
In de vergadering van DinBdag
deelde de voorzitter mee dat ten
gevolge van een vergissing in de
kiestabel (de gemeente C&pelle op den
IJsel was daarin vergeten) bet wets
ontwerp tot het in overweging nemen
van veranderingen in de add. artt.
der Grondwet nog zal moeten worden
gewtjzigd en is dit nog even weder
aan de orde gesteld. Daarna is aau
de orde de stemming over het amen-
dement-de Monté YerLoren op art. 15
van de Huurcemmissiewet, strekken
de om de wette doen vervallen binnen
6 maanden nadat by Kon. besluit zal
zyn bepaald, dat de buitengewone
tijdsomstandigheden niet langer aan
wezig zyn.
Het amendement wordt met 87
tegen 17 stemmen aangenomen. De
eindstemming zal plaats hebben op
een nader te bepalen dag.
Aan de orde komt het ontwerp van
de Schepenvordering8wet.
De heer Koo-len meent, dat de
buitenmatige bevoegdheid, die de Re
geering by dit ontwerp krijgt, niet
noodig is. Waarom ook na September
1916 geen contracten gesloten met
de groote maatschappyen
De schepen, die bestemt} zyn om
in Ned.-Indiö te blijven, zou spr.
niet onder de wet willen laten vallen.
Begrijpt by de wet goed, dan zal de
regeering wel overeenkomsten aan
gaan, maar met een stok achter de
deur. De commissie van advies moet
i. een practlsche commissie zyn
uit de reeders, geen commissie die
regelen zal hebben te stellen. Spr.
hoopt, dat de regeering een alge
meene overeenkomst met de reeders
zal afsluiten, doch by vreest zyn
stem aan het ontwerp te zullen
moeten onthouden.
De heer Van Raalte verzoekt
den minister na de totstandkoming
van het wetsontwerp niet moer het
gebruik van de Sehepenuitvoer te
maken, dat eigenlijk buiten die wet
omging. Spr. wyst op de gevaien
van het ontwerp voor de Indische
vaart en de Indische bevolking. Hy
hoopt, dat van de dwangmiddelen
der wet geen gebruik zal behoeven
te worden gemaakt.
De heer De Meester wyst op
de onrust in Indiö over dit wets
ontwerp. Indie mag niet als een
ander land beschouwd worden en
spr. hoopt op een geruststellend
antwoord om de in Indie heerschende
onrust te doen bedaren. Anders zal
hy niet voor het ontwerp kunnen
stemmen.
De heer Kleerekoper meent,
dat een dergeiyke wet reeds eerder
had moeten zijn tot stand gekomen.
Hy juicht de strekking van het
ontwerp toe, vooral omdat de regee
ring de weigerachtige reeders zal
kunnen dwiDgen te varen en invloed
zal kunnen doen gelden op de vracht
regeling.
De heer Boissevain, wyst er
op, dat in ons land niet voldoende
levensmiddelen worden geproducee: d
om In de behoeften te voorzien, zoodat
de regeering die van elders moet doen
Spr. brengt hulde aan hen, die de
scheepvaartiynen tot stand brachten
hy behoort niet tot degenen, die aan
deze lieden het maken van z.g.
oorlogswinsten zal verwyten.
Spr. is niet zoo byzonder ingenomen
met het wetsontwerp, dat zulk een
wyde strekking heeft.
De minister verklaart, dat by
de totstandkoming van deze wet niet
nog buitendien gebruik zal worden
gemaakt van de macht, die de
Schepenuitvoerwet hem verleent.
Er is niet gecontracteerd omdat de
reeder geen vracbtcyfer aanneemt,
dat hem niet loonend voorkomt. De
Minister bood f 9 per quaster. 't Was
te weinig zeiden de reeders toen
de moleBtpremie daalde was 't genoeg
maar stelden de reeders weer andere
voorwaarden.
De minister heeft 16.000 ton te
weinig beschikbaar. Aan de Kon.
Paketvaart zal de minister niet komen.
De booten zyn ook ongeschikt voor
Oceaanvaart.
De minister pleegde overleg met