COURANT De Vereenigde Staten en Duitschland. No. 4735 DONDERDAG 8 FEBRUARI 1917 45e JAARGANG Op pagina 4 van dit blad Is opgenomen 1. Ingezonden. 2. Uit dan omtrek. 3. Feuilleton, enz. Nu de betrekkingen tuaschen de Vereenigde Staten en Duitschland zijn afgebroken, vraagt men zich af, wat wel de verdere plannen van Amerika mogen zijn. Naar de „Times" uit Washington verneemt, acht men het waarschijnlijk, dat op een oorlogsdaad der centralen geantwoord zou worden met een of anderen vorm van gedeeltelijken oor log. Eo een te Philadelphia verschijnend blad meldt, dat de regeering der Ver eenigde Staten ook geenszins van plan is, de overeenkomst der geallieerden betreffende het niet sluiten van een afzonderlijken vrede te onder teekenen. Amerika zou geneigd zijn den oorlog te localiseeren tot de noodzakelijkheid om Amerikaansche schepen te beschermen, door ze te doen convoyeeren. De correspondenten der Engelsche bladen in Amerika waarschuwen dan ook tegen overdreven verwachtingen ten opzichte van de actie van Wilson. De Vereenigde Staten hebben de ge- wichtigde beslissing genomen om zich in de Europeesche zaken te mengen, maar ondanks de opgewondenheid en de dankbaarheid voor de wijze, waarop de president zich aan hun kant heeft geschaard, moeten de geallieerden niet de fout begaan, om zich te ver beelden dat Amerika om die reden er toe zal overgaan om, als de nood aan den man komt, de bedreiging om te zetten in een actie, gelijk Europa die als logisch verwacht. Daargelaten de verre afstand van de oorlogsterreinen, is Amerika oner varen en moet het wegens zijn gebrek aan voorbereiding in militairen zin nog lang machteloos blijven. DUITSCHE SCHEPEN IN BESLAG GENOMEN. Een bericht uit Manilla meldt, dat drie Duitsche schepen, onder welke de „Prinsess Alice", te Cobu en drie andere te Zamboanga in beslag zijn genomen. De inbeslagneming is uit gevoerd door officieren van de marine op verzoek van de douane beambten, die de pogingen om Duitsche schepen in de havens van de Filippijnen te vernielen als een moedwillige en onwettige handeling beschouwden. Er liggen heel wat groote Duitsche schepen in de Amerikaansche havens. Naar de „Köln. Ztg" meldt, bedraagt het aantal, toebehoorende aan groote Maatschappijen, alleen 55, met een inhoud van pl. m. 450:000 ton. Van deze schepen behooren er 35 aan de Hamburg—Amerika lijn, 12 aan de „Norddeutsche Lloyd" en 8 aan de Duitsch Amerikaansche petroleum- maatschappij. De hulpkruisers .Prins Eitel Friedrich" en „Appam" zijn hierbij niet klaarblijkelijk aanstaande is, kunnen sommigen van hen het wagen, voor hun volledige rechten tegenover Duitschland op te kómen. Er zouden zich werkelijke gebeur lijkheden kunnen voordoen, waarin Duitschland die neutrale staten zou kunnen dwingen om zich te verde digen. Zy allen zouden naar wij vertrouwen hun eer en nood zakelijke vrijheden tot eiken prijs verdedigen; maar zoolang Duitsch land geen flagrante schending van een van beide bedrijft, zal het gezond verstand hen er toe dwingen, om niet gauw aanstoot te geven of te nemen. Zelfs van Spanje -r zoo besluit het hoofdartikel - welks positie afwijkt van die van Duitschland's buren, is er geen aanwijzing, dat het z|jn neutraliteit zal prijs geven. EEN NOTA VAN BRAZILIË AAN DUITSCHLAND. Naar d.d. 6 Febr. uit Rio de Janeiro wordt gemeld, heeft de President van Brazilië, naar aanleiding van de nota van Duitschland over den verscherpten duikbootoorlog een pro testnota opgesteld, die door alle ministers werd goedgekeurd. In de nota wordt in gematigden doch for- schen toon de houding van Brazilië uiteengezet, en wordt verder ver klaard dat Brazilië zfjn rechten en belangen tegen de bedreiging der duikbootoorlog zal beschermen. De tekst der nota zal worden publiek gemaakt, nadat deze aan de kanselaryen zal zyn bekend gemaakt. Men verwacht dat verschillende andere Zuid-Amerikaansche Staten als Argentinië en Chili zich bjj de actie van de Vereenigde Staten zullen aansluiten. De meening is, dat deze Staten, evenals Brazilië, een krachtig antwoord zullen geven op de Duitsche nota, en zoo noodig zullen overgaan tot inbeslagneming van de zich in hunne havens bevin dende Duitsche schepen. DE EUROPEESCHE NEUTRALEN. Men kan wel als een vaststaand feit aannemen, dat het meerendeel der Europeesche neutralen zich by de actie van President Wilson zou willen aansluiten, ware het niet, dat overwegingen van militairen aard dit beletten. Gelijk het artikel in de Times hierboven aangehaald uiteenzet, is hun ligging vlak by of temidden der oorlogvoerenden, een ernstig be letsel om zich naar de houding van Amerika te richten en zal slechts directe actie tegen hen gericht, of een ernstige schending van hun rechten ben er toe kunnen dwingen de neutraliteit op te geven. Zy zullen zich dus waarschijnlijk tot een woord van protest bepalen en het verzoek van president Wilson tot ondersteuning van zijn actie met een afwijzing beantwoorden. DE OORLOG. De .inbeslagneming" der Duitsche schepen zal wel als .onder bewaking stellen" moeten worden beschouwd. Hierop wijst ook het bericht uit Manilla. Inbeslagneming toch zou een oorlogshandeling zijn, en het is niet aan te nemen dat president Wilson hiertoe zou zijn overgegaan. Eerder geldt het een voorzorgsmaat regel om vernieling der schepen te voorkomen. DE HOUDING DER NEUTRALEN. De .Times" geeft in een hoofd artikel een beschouwing over de houding der neutralen, waarin de aandacht wordt gevestigd op de uiterst moeilijke positie der Euro peesche neutralen. Het blad wijst op een bericht van zijn. correspondent te Washington, waarin wordt medegedeeld, dat de Amerikaansche regeering geen alge meen succes verwacht van den stap, en er dan ook geen overdreven ver wachtingen op bouwt. De .Times" zegt dan verder: Er zijn neutralen en neutralen. Zy allen keuren naar wy bereid zijn aan te nemen een actie af, die een schending is van de eerste beginselen van wet en humaniteit en die leven en eigendom van hun landgenooten rechtstreeks bedreigt. Maar de toestand van Zuid Ameri kaansche neutralen, als Brazilië en Chili, is zeer verschillend van den toestand der neutralen in Europa, welker gebied binnen onmiddellijk bereik van de Duitsche legers is. „België is" naar Balfour het heeft uitgedrukt .even goed een voorbeeld als een slachtoffer"; en het zou dwaas zijn, te veronderstel len, dat dit voorbeeld geen invloed zou hebben gehad op hen, in wier onmiddellijke nabijheid het was ge geven. Dat was een van de redenen voor de berekende hardvochtigheid, waarmee Duitschland den staat had gemarteld, die naar Duitschland's eigen bekentenis niets had gedaan om het te tergen. Slavernij ei1 ?er" hongering, totdusver nog verzacht door de weldadigheid van de Ameri kanen, zijn de straf geweest voor het volk, dat aan Duitschland niet de minste reden tot ontstemming had gegeven. Wat zou niet het lot kunnen worden van hen, die het zou den wagen, Duitschland's bevelen te weerstreven, nu dat land tot woede is gebracht door den honger en de verbittering van de toenemende mis lukking. Kleine zwakke staten in zijn nabijheid, moeten zyn tyrannie verafschuwen en moeten met ver langen uitzien naar een zoodanige overwinning van de geallieerden, dat zy er door verlost worden van de permanente vrees, die het hun berokkent. Maar niet voor die overwinning De legerberichten van 6 Februari. Op het W e s t e 1 ij k front houdt de patrouille-actie aan. Af en toe wordt deze door kleine aanvallen afgewisseld. Zoo meldt het Engelsche communiqué van 6 Febr., dat ten N.-O. van Gueudecourt een aanval plaats had, waarbij 450 M. vijande lijke loopgraaf werd bezet en 1 mi trailleur en 70 man in handen der Engelschen vielen. Tegenaanvallen der Duitschers werden afgeslagen. Naar het Fransche bericht aangeeft werden 2 aanvallen der Duitschers aan den rechter Maasoever afgeslagen. In Lotharingen behaalde de vijand aanvankelijk succes, doch werd hij door een tegenaanval teruggeworpen. Overigens patrouille-ondernemin gen, vooral in den Elzas. De Duitsche berichten geven aan, dat aanvallen der Franschen ten N.-W. van Mühlhausen (Elzas) en van de Engelschen bij Beaucourt en Gueude court afgeslagen werden. Verder wordt de toestand als onver anderd aangegeven. Van het Oostelijk front komen slechts berichten van overvallen en patrouille ondernemingen. Alleen het Russische communiqué maakt nog melding van het afslaan van aanvallen ten Z. van Kisselin en ten Z.W. van Brody. Op het O o s t e n r ij k s c h-I t a 1 i- a a n s c h e front hebben de Oosten rijkers verscheidene overvallen be proefd tegen de Italiaansche stellingen op verschillende punten van het front. Nergens behaalden zij echter eenig succes. Uit Mesopotamie. Van Engelsche zijde wordt d.d. 6 Febr. gemeld, dat ingevolge het succes der Engelschen op Zaterdag 3 dezer, de geheele Zuidelijke oever van de Tigris beoosten het punt, waar de Hai in de Tigris valt, door de Turken is ontruimd. Bewesten de Hai heeft de vijand de schansen gedeeltelijk ontruimd. Ten N.O. van de samen vloeiing van Hai en Tigris zijn reeds, als gevolg van den Zaterdag gevoer- den strijd, 600 dooden geteld. De duikboot- en mljnoorlog. De Engelsche stoomschepen ,War- ley Pickering" (4196 ton), „Floridian" (6930 ton) en „Wartenfels" (4511 ton) en het Engelsche zeilschip .Belford" (1905 ton) zijn in den grond geboord. Het stoomschip „Port Adelaide" is eveneens tot zinken gebracht. Door een stoomtraler werden 96 menschen, passagiers en opvarenden, opgepikt. Verder werden in den grond ge boord de Noorsche stoomschepen „Regal" (892 ton) en „Edin Barry". Van het laatste schip wordt gemeld dat 2 opvarenden gedood werden. Het Russische s.s. „Cerera" (3512 ton), de Noorsche bark „Tamara" (453 ton), de (EDgelsche?) barken „Wasdale" en „Sungdal", werden eveneens vernietigd. Een Duitsch bericht meldt, dat een der teruggekeerde duikbooten behalve 2 Engelsche schepen van te zamen 4000 ton, in den Atlantischen Oceaan nog het Italiaansche ss. „Bisagne" (2252 ton), het Portugeesche ss. „Hinho" (500 ton) en een bewapende vrachtboot van 3500 ton, tot zinken heeft gebracht. In Engelsche wateren werden des nachts twee onbekende vrachtschepen van te zamen 6000 ton getorpedeerd. 1 kanon werd buit gemaakt. Verder bracht de duikboot 8 gevangenen mede. Amerikaansch schip beschoten. De Engelsche admiraliteit maakt bekend, dat volgens de mededeeling van den kapitein van het Amerikaan sche ss. „Westwego" (5275 ton) den Sisten Jan. de Duitsche duikboot U 45 v(jf schoten op zijn schip afvuurde. De kapitein stopte en zond een boot met de scheepspapieren. De duikboot vroeg toen, onder bedreiging het schip in den grond te zullen boren, als 't verzoek werd geweigerd, olie van de „Westwego". De bewering van de Duitschers, dat zij de belangen der onzljdigen zullen ontzien, wordt niet versterkt door deze verklaring van den gezagvoerder van een onzijdig schip. De Duitsche arbeiders en de verscherpte duikbootenoorlog. De „N. Rott. Crt." bevat een uit treksel van een artikel van een niet genoemden Duitschen vakvereeni- gingsleider, dat in verschillende (Duitsche) ;SOciaal-democratische bla den is opgenomen. Het blijkt daaruit dat men in de kringen der Duitsche moderne arbeiders-vereenigingen heel wat moeite heeft, om zich bij de regeering te blijven aansluiten. Ds schrijver herinnert eraan „dat inder tijd de soc. dem. arbeidersbeweging zich tegen den nietsontziende duik bootoorlog heeft verklaard. De om standigheden zyn echter veranderd. Het is thans de vraag: „Hoe kan Engeland dat het centrum is van het verzet tegen den vrede door overleg zoo gevoelig getroffen worden dat het dezen tegenstand opgeeft Wat is dus het meest uit werkende oorlogsmiddel tegen Enge land?" De schrijver vervolgt dan: „Is nu de duikbooroorlog zulk een middel „Wij kunnen het niet beoordeelen, en ieder die niet met de militaire vraagstukken op de hoogte is zal daarop het antwoord moeten schuldig blijven. Wy moeten aannemen, dat de verantwoordelijke militaire auto riteiten ze met de grootste nauwge zetheid hebben overwogen. De vraag, die wij wèl mede kunnen beoordeelen, en mede moeten beant woorden, is deze, of ons volk de moreele verantwoordelijkheid voor de wereld en voor de geschiedenis kan dragen, voor al hetgeen uit dezen verscherpten duikbootoorlog voort vloeit. „Daarover mogen wy niet licht vaardig heenstappen. Een verscherpte duikbootoorlog zal op zijn minst be- teekenen, dat koopvaardijschepen van vijandelijke staten zonder voorafgaan de waarschuwing in den grond zullen geboord worden. In zulke gevallen zullen derhalve de bemanningen dezer schepen niet gered kunnen worden. Daarover nu gaat het. .Voor schepen onder neutrale vlag zal vermoedelijk de toestand niet veel anders worden dan hij thans is. Maar ook voor hen kan de toestand benard worden, wan neer Duitschland ook de toegangs wegen, die tot hen leiden, blokkeert. Het laatste restje van de moraal, die tot nu toe nog steeds in den oorlog heeft gegolden, deinsde er steeds voor terug, den non combat tanten in de oorlogvoerende landen ook naar het leven te staan. De ge dachte, dat de vernietigingswoede ook daarvoor thans niet zal terug schrikken, doet ons denken aan de gevechten en strijdmanieren der voor historische menschheid. En juist de humane behandeling van degenen die niet persoonlijk aan den strijd deelnemen, was voor ons een maatstef voorde bumaciseering van den oorlog. Kunnen we daaraan vasthouden". „Alle recht, ook het oorlogsrecht, berust op wederkeerigheid. Wij moe ten aan de onaantastbaarheid van de levens der weerlooze burgers vast houden, wanneer men het aan zijde van den vijand evenzeer doet. Dat nu doet men niet. Daarvoor is geen bewijs meer noodig. De blokkade die Engeland tegen ons voert, is een op zettelijk een langzamerhand zeer voel baar wordende aanslag tegen lijf en leven van het Duitsche volk. Wat de Engelsche blokkade voor de nietmede- strljdende in Duitschland beteèkent kan men het best beoordeelen wanneer men de scharen schoolgaande kinderen aanschouwt. Wat de Duitsche kinderen thans tengevolge der blokkade lijden zal men wellicht gedurende hun ge heele verdere leven niet meer kunnen goedmaken, om van de volwassenen dan nog maar te zwygen. Men doodt ze niet, men werpt ze niet in 't vuur, men onthoudt hun het voedsel, en veroordeelt hen tot tuberculose. Dat is iets wat wij allen dagelijks zien. De duikboot oorlog zal thans den vijand met dezelfde wapenen treffen, als waarmee hij ons treft-. Daarin ligt zijne rechtvaardiging. Zij ligt ook daarin dat de Engelsche han delsschepen tegen ons met kanonnen gewapend zijn. Hunne bemanningen zyn op den oorlog voorbereid, ze weten, wat hen elk oogenblik te wachten staat. De moreele rechtvaardiging van den verscherpten duikbootoorlog ligt dUB in de wijze, waarop Engeland zijn oorlogsdoel tracht te bereiken. Brengt de politieke en militaire toe stand de verscherping van den duikboot-oorlog mede, dan heeft juist de arbeidersklasse, die het meest onder de blokkade lijdt, geen reden om tegen den verscherpten duikboot oorlog te protesteeren, waardoor im mers, naar het schijnt, het eerst aan den duikboot-oorlog een einde zal komen." BINNENLAND NEDERLAND EN DE OORLOG. Vaart op Engeland. De verschillende reederyen ont vingen namens den marinestaf de mededeeling, dat voorloopig geen vergunning zal worden gegeven aan Nederlandsche schepen om naar Engelsche havens uit te klaren. Stoomschepen, in Nederland ge bouwd voor vreemde rekening, die uitvoerconsent hebben gekregen op voorwaarde dat zij gedurende een bepaald vastgestelden tijd voor Neder landsche belangen zullen blijven varen mogen evenmin naar Engeland ver trekken. Da „Kawi." Het thuisvarende stoomschip Kawi van den Rotterdamschen Lloyd is 3 dezer te Padang aangekomen en blijft aldaar, om op nadere orders te wachten. Da „Rijndam." Van het stoomschip „Rijndam" van de Holland—Amerika Lyn, op weg van New-York naar Falmouth, is draadloos bericht ontvangen, dat het omgekeerd is en den terugtocht naar New-York aanvaard heeft. Da „Gamma." Met betrekking tot het torpedeeren van de „Gamma" heeft de Britsche Admiraliteit de volgende verklaring gepubliceerd Het Nederl. stoomschip „Gamma", van New-York onderweg naar Neder land met een lading lijnkoeken voor de Nederlandsche regeering werd op 1 Februari aangevallen door een Duitsche duikboot, die kanonschoten op de „Gamma" loste, en haar ten slotte tot zinken bracht met bommen. Het zal interessant zijn te ver nemen, door welke verdraaiing van het volkenrecht de Duitsche regee ring die daad zal rechtvaardigen. De „Gamma" was een neutraal koop vaardijschip, dat van een neutraal land naar een tweede neutraal land eg was en dat een lading voerde, geconsigneerd aan de Neder landsche regeering. Da „Wastardljk". Het s.s. „Westerdyk", dat naar wij in ons vorig nr. mededeelden door de sleepbooten „Witte Zee" en Zwarte Zee" naar Rotterdam zou worden gesleept, is Dinsdag daar aangekomen. Vertrokkan schepen. Dinsdagmorgen vroeg zijn 2 Engel sche stoomschepen uit den Nieuwen Waterweg naar Engeland vertrokken, nl. de „Kirkham Abbey" naar Huil en de „Starling" naar Londen. UitlJmuiden vertrok Maandagnacht het Engelsche s.s. „Amsterdam" naar Leitb. Da toastand In Nad. India. Uit Samarang wordt geseind, dat de zeer gespannen toestand in Neder land en Europa aldaar een groote consternatie heeft veroorzaakt, voor namelijk als gevolg van de absolute onzekerheid en het uitblijven van een officieele mededeeling. De aandeelen- markt is zeer flauw gestemd. De scheepvaart-agenten confereeren. Invoer In Duitschland. Het bericht, als zou alle uitvoer uit Duitschland met ingang van 16 dezer worden verboden, berust op een misverstand. De zaak is, naar het „Hbl." uit goede bron verneemt, deze: Sedert eenigen tijd was door ver keersstremming in Duitschland de invoer van Nederland naar Duitsch land verboden, met uitzondering van goederen, waarvoor door Duitschland consent tot invoer was gegeven. Dit verbod van invoer wordt met ingang van den 16en dezer opgeheven. Duitsche vorstorklngon langs de grens. Volgens mededeelingen van gezag hebbende personen aan de Duitsch- Geldersche grens, nemen de Duitsche militaire versterkingen langs onze grens in aantal toe. In het „Reichs wald" bij Kleef, in het zgn. Himmelsthal, moeten zelfs verdekt Zeppelinloodaen zijn gebouwd. Volgens Duitschers, die juist Kleef en Kranenburg gepasseerd zyn, houden zich in de Duitsche grensplaatsen duizenden soldaten op, die allen zwaar bewapend zijn. Vele grensbewoners hebben den laatsten tijd hun meest waardevolle voorwerpen ingepakt om op het eerste sein te kunnen vluchten. Zaterdag kwamen een vijftal Duit sche deserteurs te Nijmegen aan, waaronder een sergeant-majoor. Men kan den Duitschen grens bewoners, die groot gebrek lijden, de vrees voor een Engelschen inval maar niet uit het hoofd praten. De onrust en het gebrek nemen toe. Door Nederlanders gered. Het stoomschip „Mijdrecht" van de reederij Van Ommeren te Rotter dam was begin Januari van Fal mouth vertrokken. Ongeveer 100 mijlen benoorden Gyon (Spanje) ont dekte men op 15 Januari een schip dat hulp vroeg. Het was een lichter met graan van New-York naar Enge land bestemd. Drie dagen te voren was dit schip, de „Bengalen", met nog een ander door den storm los geraakt van hun sleepboot. Een der schepen was gezonken en de „Ben galen" zou hetzelfde lot moeten deelen daar reeds eenige luiken waren ingeslagen en het dwars op de gol ven lag. De.„Mijdrecht" nam nu dit schip op sleeptouw en de manschappen bij zich aan boord. Het gelukte het vaartuig behouden te St. Nazaire binnen te brengen. D« kolennood. Het Haagsch Correspondentiebu reau meldt: In verband met een in verschil lende dagbladen voorkomend bericht, dat Duitschland bereid is in den ver volge maandelijks 320.000 350.000 ton steenkool aan ons land te leveren, indien Nederland zelf voor het ver voer naar hier zorg wil dragen, wordt er de aandacht op gevestigd, dat deze, op zich zelf zeer te waar- deeren bereidverklaring van Duitsch land in den oogenblikkelijken moei lijken toestand geen wijziging brengt. Immers, zoolang het scheepvaart verkeer op den Rijn gestremd blijft, is een eenigszins omvangrijke aan voer van kolen uit Duitschland uit- Men heeft zich er mitsdien op voor 'te bereiden, dat zoowel door de stremming van het scheepvaartver keer in het bijzonder, als door de vermindering der toch reeds^ zeer geringe voorraden in het algemeen, de kolen voorziening nog gedurende langen tyd zeer moeilijk zal blijven. kleine beetje aardappelen dat er nu nog over is van den mislukten oogst, zal spoedig op raken, voorraden peul vruchten en ook rijst, zullen nog schaarscher worden, en dan zullen •ij inderdaad komen te staan voor het feit, dat wy moeten toekomen met een gedeelte van de hoeveelheid voedsel, waaraan wii gewoon zijn en welke wy dus noodig hebben. Het helpt niet of wy daartegen mopperen: waar niet is, verliest zelfs de keizer zijn recht. En laat ons toch bedenken, dat wy er toch waariyk nog niet zoo erg aan toe zyn, ver geleken bij andere volken, ook by andore volken, die, als wy, niet in oorlog zyn. Wy produceeren een vol doende hoeveelheid rogge, aardappe len, 6dz., en Limburg levert in elk ;eval toch voldoende steenkool om de jetels te stoken van de vaartuigen, die, wat wy aan levensmiddelen pro duceeren, moeten distribueeren. Dan hebben wy, vooral, een uitgebreiden veestapel, waarop wy het een gerui- men tijd zullen kunnen uithouden. Wy zyn in dit opzicht in een voordeeli- ge positie tegenover andere landen. En de grootste zorg zal moeten zyn om, ook en vooral by de steeds min derende voorraden, de verdeeling zoo rechtvaardig mogeiyk te maken, zóó, dat de beschikbare voorraad wordt verdeeld over allen, zonder onder scheid van middelen. Uit verschillende plaatsen in ons land komen berichten betreffend de kolennood. In sommige plaatsen, o.a. te Delft werden de lagere scholen wegens gebrek aan brandstof gesloten. Tot verdere beperking van het gas- en electricileits-verbruik werd in tal van gemeenten overgegaan. Te Rotter dam zal het gebruik van gas of electriciteit voor reclame-doeleinden of ter verlichting van étalages worden verboden. Arnhem heeft de tram diensten beperkt. De straatverlichting in verscheidene gemeenten wordt naar gelang der weersgesteldheid niet ontstoken of vroeg gedoofd. Te Enkhuizen mogen de winkeliers na 6 uur geen gas branden. Deze gevolgen van den kolennood zijn nog te dragen. Erger wordt het indien de fabrieken moeten stoppen wegens gebrek aan kolen. Een enkel geval heeft zich reeds te Enschede voorgedaan. Het Broodrantsoen. Het „Hbl." ontving van een scholier van 13 jaar een schry ven, waarin deze mededeeldeIk e6t gewooniyk 12 dikke boterhammen per dag, n.1. 's morgens 5 en om 12 uur 7. Onlangs heb ik het gewogen, en bemerkte, dat er pl.m. 8 ons was. Onder myn schoolmakkers zijn er, die dezelfde hoeveelheid brood per dag gebruiken. Zouden scholieren aan 4 ons brood per dag genoeg hebben?" Ten behoeve van den jeugdigen inzender én van vele anderen, heeft het blad inlichtingen ingewonnen by professor Salltet, lid van de commissie, welke moet uitmaken wie er voor toeslag-broodkaarten in aanmerking komen. De vraag nu, of de scholieren aan 4 ons brood per dag genoeg hadden werd door den professor nadrukkelijk met „neen" beantwoord. Inderdaad is 4 ons brood per dag onvoldoende voor jonge menschen, die nog „in den groei zyn", en ook voor allerlei andere categorieën van menschen, by voorbeeld voor arbeiders, diezwaren lichameiyken arbeid verrichten, voor mannen die voor heete vuren werken en daartusschen door telkens in kou komen, voor zoogende vrouwen, enz. Nu is dit bezwaar ten aanzien van onzen jeugdigen vriend en zyn mak kers niet zoo heel groot. In het gewone burgergezin eten in den regel de volwassen leden niet zooveel brood of er schiet op hun broodkaart nog wel wat over voor de jongeren. In het arbeidersgezin echter, waar de volwassenen ook groote behoefte hebben aan brood, wordt de zaak moeiiyker, en zal men moeten uit zyn op aanvulling van het tekort aan koolhydraten door sterker gebruik van andere voedingsmiddelen. 400 gram brood, het huidige dagrantsoen, bevat ongeveer 250. gram vaste stoffen, terwijl de ge noemde catpgorieën van menschen een 350 h 400 gram noodig hebben. De toeslag commissie heeft dan ook al die categorieën voorgesteld om in aanmerking te komen voor toeslag. Het is echter zeer onwaarschijniyk, dat anderen als menschen, die zwaren lichameiyken arbeid verrichten, toe slag zullen kry'gen, en die toeslag bedraagt dan nog maar 100 gram. De behoefte aan aanvulling door andere voedingsmiddelen zal dus vrij algemeen worden. In aanmerking daarvoor bomen erwten en boonen, ryst en vooral ook vet. Maar ook deze levensmiddelen zyn schaarsch, Gelukkig wordt juist heden bericht, dat de hoeveelheid ryst voldoende is om aan alle redeiyke aanvragen voor levering van goedkoope ryst te voldoen, ook in aanmerking genomen de sterk toenemende behoefte aan dit artikel, waar ryst in de plaats moet treden van andere voedings middelen. Ryst toch is een voortref- felyke vervanging van brood. Voorloopig zal het over het alge meen nog wel mogelyk zyn het tekort aan brood aan te vullen met andere voedingsmiddelen, maar wy hebben ons er wel degeiyk op voor te be reiden, dat wy zullen komen te staan voor een tekort, aldus verklaarde prof. Saltet nadrukkelijk, waarby wij ons eenvoudig zullen hebben neer te leggen, omdat er, óók met honderd bezoeken van deputaties aan den burgemeester, niets aan te ver helpen zal zyn. De Duitsche blokkade en een mogelijke verscherping van het Duitsch-Amerikaansche conflict zullen den tarweaanvoer zeer belem meren, wat een steeds groeiend brood tekort zal tengevolge hebben. Het Er ia geen reden tot byzondere ongerustheid." De Voorzitter dankte den Minister voor deze mededeeling. Verder hield de Kamer zich bezig met de verdere behandeling van de begrooting van binnenlandsche zaken, welke z. h. s. werd aangenomen. INGEZONDEN Verkiezing Tweede Kamer. Tot lid van de Tweede Kamer in het district Rheden is by enkele candidaatstelling benoemd mr. J. R. H. van Schaik Jr. (R. K.) te Arnhem. Lichte aardbeving op Ball. Officieel. By het departement van Koloniën is het volgende telegram van den Gouverneur-Generaal van Nederlandsch-Indië ontvangen Op Zondag 4 dezer heeft nog een minder krachtige, horizontale aard beving Bali getroffen. Geen schade is hierdoor aangericht. Da ondarwljzars-ialarlitan. Iq de vergadering der Tweede Kamer op Dinsdag j.1., heeft mr. De Meester verklaard, dat, nu de minister op 'n conferentie met de leiders der verschillende fractieB ge weigerd heeft, om aan het verlangen in zake aalarisverhooging voor de onderwyzers te voldoen, de voorzitters van alle fracties overwegen gebruik te maken van 't recht van initiatief om zelf met een voorstel te komen. Naar men weet, houdt dit voorstel in, den onderwyzers, behalve den duurtetoeslag, een biyvende salaris- verhooging van f100.te geven. Oneerlijke kantoorbediende. Een kantoorbediende kwam Maan dagavond aan het bureau Muiderpoort te Amsterdam aangifte doen, dat van een lessenaar in het postkantoor Linnaeusstraat aldaar een aangetee- kende brief inhoudende f 2000 (toe behoorende aan den huidenhandelaar Yorst aan den Cruquiusweg), waarop hy den brief even had neergelegd, was weggenomen, toen by zich even omdraaide om geld uit zijn portemon naie te halen. Een rechercheur ging op onderzoek uit en daarby bleek, dat men te doen had met een val- sche aangifte. De kantoorbediende had den a ingeteekenden brief volgens een vooraf beraabad plan, aan een 18ja- rigen vriend, eveneens kantoorbe diende, ter hand gesteld. Deze laatste werd aan het bureau gebracht en verklaarde, dat hij den brief in tegen woordigheid van zyn vriend had open gemaakt en de twee bankbiljetten van f 1000, welke er in zaten, ge bracht had bij een 19 jarige bewoon ster der Hemonystraaat, de verloof de van een der beide jongelieden. Zy vroeg, hoe de jongelui aan het geld gekomen waren, kwam er achter, dat het gestolen was, en besloot het geld zelf aan den eigenaar terug te brengen. Het werd echter reeds Maan dagavond door de politie in beslag genomen. De benadeelde wenschte geen ver volging, zoodat de beide kantoorbe dienden er wel met met een uitbran der zullen afkomen. (HdbÜ Kattenvleesch. Dinsdag passeerde te Zevenaar voor uitvoer naar Duitschland een groote hoeveelheid vleesch van katten. Dit is over de grens thans een veel gevraagde delicatesse, daar katten- vleescb werkeiyk goed moet smaken en voedzaam is. Drie vrouwen doodgevroren. In den nacht van Zaterdag op Zondag zyn te Rotterdam drie vrou wen in haar woning doodgevroren, („Het Volk") Te Garderbroek, gemeente Barne- veld, is een kind in de wieg dood gevroren. Tweo kindoren verbrand. In de Bingleystraat te Rotterdam zyn Maandagavond twee kindertjes het slachtoffer geworden van de onvoorzichtigheid van een ouderen broer, die de kachel beter wilde doen branden door petroleum daarin te storten. Er sloeg een groote vlam uit, die de kleertjes der kinderen in brand stak. Met zware brandwonden Daar het ziekenhuis gebracht, over leden zy daar nog gisternacht. TWEEDE KAMER. Vergadering van Dinsdag 6 Februari, By het begin der zitting wordt door den tijdeiyken Voorzitter van den Ministerraad (de heer Cort van der Linden) de volgende verklaring afgelegd „Ernstige gebeurtenissen houden de regeering bezig. Het is op het oogen blik nog onmo^eiyk mededeelingen te doen. De regeering zal niet ver zuimen, de Kamer alle inlichtingen te geven, zoodra dit in 's landa belang oirbaar is. Is da distributie van levensmiddelen enz. in onze gemeente in orde? Door menigeen wordt bovenstaande vraag besproken en terecht en ten onrechte wordt critiek geoefend. Door myne werkzaamheden van den laat sten tijd ben ik niet alleen zeer nauw betrokken by dedistributie van leveBS- middelen, maar ook bezoebt ik tal van gemeenten en leerde daar het' distributie bedryf kennen. Vooraf wil ik evenwel zeggeD, dat de critiek, die door my geoefend zal worden, niet móet beschouwd worden als gericht tegen personen, en ook niet, dat ik daarmee zeggen wil, dat een ander het beter zou hebben gedaan. Men moet by zyne critiek vooral in het oog houden, en dat wil ook ik doen, dat de toestand van heden ons heeft verrast. Als ik de vraag, hier boven gesteld, zou moeten beant woorden, zou het moeten zijn met neen. Er zyn verschillende fouten gemaakt, fouten, die, als men ze niet spoedig herstelt, voor odb allen nood lottig kunnen worden. De grootste fout, die men beging en die men tot op heden nog begaat, is wel deze, dat de distributie te armelijk is. Zy draagt den stempel van schrielheid en armoedigheid. Ik geef toe, dat men daartoe kwam door het tljdelyke van de zaak, maar hoe eerder men dit standpunt verlaat, hoe beter het is. Er is noodig voor hen, die voor de distributie werkzaam zyn, een helder hoofd. En hoe kan men dat verwachten van menschen, die zich letteriyk overwerken. Er Is veel te weinig en der zake kundig personeel. Een directeur, die van alles en nog wat de ziel moet zijn, moet men niet overladen met arbeid. En toch, ik ben er zeker van, dit gebeurt hier. Dat het voorkwam, dat menschen om een kolen-bon te bemachtigen 'smorgens om zeven uur al uithuis jingen en om tien uur hem eerst )emachtigd hadden, is geen zeldzaam heid geweest. Dit is te wyten, volgens myne bescheiden meening, aan de hierboven genoemde schrielheid. Men had in verschillende wyken van de stad bons bescbikbaar kunnen stellen. Dit had geld gekostmen bad lokalen moeten hebben en ook personen om den arbeid te verrichten. In 'tnum mer van de „Held. Courant" van 6 dezer komt de kennisgeving voor van den Directeur van de Gasfabriek J), dat er nog maar voor achttien dagen kolen zyn voor 't fabriceeren van gas, met het verzoek aan de burgerij erby, om vooral zuinig te zyn. Volgens my is deze maatregel1), hoe goed ook bedoeld, een halve. Laat men een voudig voor ieder perceel vaststellen hoeveel men gebruiken mag. Dit zal ook weer geld kostenom dit spoedig vast te stellen zyn menschen noodig, en geen menschen, die men half betaalt, maar goede brachten met eene goede bezoldiging. De brood voorziening vereisebt veel toezicht. Wanneer dit er niet is, zal er veel misbruik worden gemaakt en er zijn my al gevallen bekend. Ook hiervoor ia personeel noodig en dus ook weer geld. Er is bekend gemaakt, dat een ieder bij zijn kolenhandelaar één H.L. anthraciet kan bekomen, ook weer met het goed bedoelde verzoek er nevens, dat degenen, die nog voor raad hebben, daarvan geen gebruik zullen maken. De mensch is van nature egoïstisch aangelegd en door meDigeen wordt het openiyk uitge sproken,dat hy, hoewel hy nog eenigen voorraad heeft, zal zorgen nog wat machtig te worden, daar zy bang zyn, dat ze met hun kolen- voorraad den winter niet doorkomeD. Dit moet voorkomen worden, en men late ook dat nauwkeurig controleeren. Als het niet gecontroleerd wordt, kan men het Diemand kwalijk nemen, vooral als men ziet, dat ook anderen het doen, dat hy tracht om nog iets machtig te worden. Deze regelen lezende, zal misschien menigeen zeggen, dat zal veel te veel kosten. Ik ben zoo vrij te beweren, dat men al het geld, al is het nog zooveel, dat men redelykerwljs voor de distri butie uitgeeft, niet alleen kan verant woorden, maar ook, dat het zyne vruchten zal afwerpen. Niets zal ondraaglyker zyn dan het verwyt: alles zou beter geregeld geweest zyn, wanneer men Diet tegen uitgaven had opgezien. Wij behoeven het ons niet te ontveinzen, dat de tyden kritiek zyn en dat we misscbien nog veel moeiiyker dagen te gemoet gaan. Het is met het oog daarop, dat ik zoo vry was bovenstaande onder de aandacht te brengen van ben, die hierin leiding moeten geven. Nogmaals, mijne bedoeling was niét om af te breken, maar, ziende den ernst der omstandigheden, om met' den meesten aandrang er voor te waarschuwen, dat men toch vooral niet opzie, om ten behoeve van de distributie, geld, zelfs veel geld uit te geven. Mag ik U, Mynheer de Redacteur, vriendelyk dank zeggen voor het plaatsen van bovenstaande regelen? Met de meeste hoogachting, heb ik de eer te zyn Uw Dnr. Staalman. Helder, 8 Febr. 1917. l) Wy achten het noodig, den heer Staalman mede te deelen, dat de in ons vorig nummer opgenomen waar schuwing betreffende bezuiniging van het gasverbruik, door ons op eigen verantwoording was geplaatst en niet op verzoek van den Directeur der Gasfabriek. (Red. „Held. Crt.")

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1917 | | pagina 1