DE OORLOG.
MARINEBERICHTEN.
B(j Xoa. b»»lult is, met 16 Februari a.a., de
kapitein ter zee J. Soutendam, commandant
der divisie voor blnnenl. dienst scheepsmacht
op de Schelde, eervol ontheven van het bevel
over Hr. Ma. pantseischip Heemskercb en het
bevel over dien bodem opgedragen aan den
kapitein luitenant ter zee K. P. Slujrs.
De luitenant ter aee der le kl. L. van Verre
Wordt binnenkort uit Oost-Indiö lerug verwacht
Bij Kon. boslutt is, met 1 Maart a.s., aan den
luitenant ter zee der le kl. 0. B. F. Tollenaar
en aan deu offlcier-machlniat der 2e kl. bij den
marine stoomvaartdienst B. C. de Groot eervol
ontslag uit den zeedienst verleend, onder toe
kenning van een pensioen, resp groot f2807 en
f978 'sjaars. en is bevorderd tot luitenant ter
aee der le kl., de luitenant ter zee der 2e kl.
Ir. J. HofTman
De onlangs uit Oost India teruggekeerde luite
nant ter aee dor 2e kl. M. 3. Wijnberg wordt
27 Februari iu de dirsctie der marine te Helle-
voetsluls geplaatst aan boord van Hr. Ms.
torpedo-instructieschip Schorpioen.
Do luitenant tor zee der 3e kl. F. C. Haane
brink wordt 16 Maart In de diroetie der marine
te Willemsoord geplaatst aan boord van Hr
Ma Heptunus.
By Kon. besluit is, met 16 Februari a.s., be
vorderd tot luitenant ter zee der 2e kl. by de
Kon. marine-reserve, de adelborst der le kl.
dier reserve W. C. Sohlmmel.
De eergeant bottelier H. J. Benneman, van
Hr. Ma. Wachtschip te Willemsoord, is den
I2ea Februari gedatacoeerd op Rottammetoog
STOOMVAART BERICHTEN.
Stoomvaartmaatschappij Nederland.
Borneo, arri v. 8 Pebr. van A'dam te New-York.
Karimoen, van Galets Buena naar A'dam.arriv.
v 8 Febr. te Nordfolk.
Krakatau, thuisr-. vertrok 10 Febr. van Bergen
Prinses Juiiana, thuisr., arriv. 7 Febr. te Sues.
Oranje, uitr., pu«s. 7 Febr. Pblnt de Galle.
..Vondel, uitr., vertrok 10 Febr12 uur 's middags,
van Tor bay via"NorfoIk, V. 8.
Rotterdamsohe Lloyd.
Djebres, uitr., arriv. 8 Febr. te Bergen
Stt.oebondo, uitr., arriv 6 Febr. te Sabang.
Wllie, uitr., arriv.8 Febr. te Bergen.
Menado, thuisr., arriv. 10 Febr. te Fnlmouth.
Merauke vertrok 4 Febr. v. Macaasar via Panama
naar New York.
Tornale, thuisr., arriv. 8 Febr. te Suez
Kon. West-Indische Maildienst.
Prins der Nederlanden, thuisr., arriv. 6 Febr. te
Lissabon.
Java - Paclfic-Lijn.
Arakan arriv.'7 Febr. v. Batavia te 8an Francisco
Java-Bengalen-Lijn.
Calcntta vei trok 6 Febr. van Czlcntta naar Java.
MARKTBERICHTEN.
Alkmaar, 11 Febr. 1917.
VEE. Aangevoerd16 koelen en ossen f260 a
f890, 7 vette kalveren f80af 110.-, idem p.pond
f 1.00 af 1.40. 84 nuchtere Idem f 10 a f20, 68 mag.
schapen f 20 a f86, 0 - vette ld. f - a f0.- per
stuk, 681 vette varkens 90 a 112 ct. p. K.G.
Purmerend, 6 Febr. 1917.
18 stapels Fabrieksbaas per 60 K.G. f 70.60
18 Boerenkaas 80 f 70.60
9 Commissie 60 f
1 Middelbare 60 f 67.—
•- Goudsche kaas 60 f
«6 K.G. Boter per K.G. f a25 4 f
276 Runderen:
140 velto per K.G. f 0.96 f 1.16
185 melkt en gelde r 170.- f 420.-
8tleren f 0,— f 0.-
18 Paarden f f
9 vette Kalveren per K.G. f 1.26 f L46
668 nuchtere id. per etuk f -.- f
Slacht kal ver en f 10.- f 26.-
Fokkalveren per «tuk f 14.- f 28.-
880 vette Varkens per K.G. f 1.02 f 1.02
49 magere id. per stuk f 28.— f 41-
81 Biggen per stnk f 12.- f 18.-
665 Schapen f 26.- f 45.-
Overhouden f 0.— f 0.—
6 Lammeren f a- f 0.~
Ganzen f 0.- f 0.-
Kalkoenen f 0.- f 0.-
Zwanen f a- f o.—
Kipeleren per 100 stnke f 8.00 f 8.60
Eendeieren .100 f 0.— f 0.—
KievltaelereB per stuk f 0.- f 0.-
s«k Appelen f a- f 0.-
ld. Peren f 0.— f 0.-
HsndelMelke- en gelde koelen stug, vette
en nuehtere kalveren, magere varkens en biggen
matig, vette varkens en schapen vlug.
Cokes-afgifte.
Morgan, Woensdag, worden
nummors voor cokesbonnen afge
geven voer de lettert:
K, L, M, N, O, P, Q, R.
MaximumkleinbandelprIJzen turf.
De minister van landbouw, nyver
heid en hand~l heeft de maximum-
kleinhandelprtja (franco thuis bezorgd)
voor baggerturf en baggerturföriket-
ten (blokjesturf of uit bagger ge
maakte turfbriketten) voor Noord-
Holland, vastgesteld op fl.10 per
100 stuks.
De Vereenigde Staten en
Duitschland.
New-York, 12 Febr. De Berlünsche
correspondent van de .Associated
Press", die te Kopenhagen is aange
komen, seint van daar, dat hy den
oorlog tusschen Amerika en Duitsch
land onvermydeiyk acht.
De Duitsche regeering heeft den
kommandanten harer onderzeeërs
bevel gegeven om, voor zoover dat
mogelijk is, geene neutrale schepen,
en vooral geen Amerikaansche, zon
der waarschuwing in den grond te
boren, desondanks moeten er gevallen
voorkomen waarin een Amerikaansch
schip getorpedeerd of Amerikaansche
burgers aan boord van neutrale sche
pen bij zulk een ramp betrokken
zullen z(jn.
Duitschland is niet van plan af te
zien van de duikbooten oorlogvoering
zooals het die'onlangs geproclameerd
heeft. Deskundigen berekenen, dat
zoo er een millioen ton Engelsche
schepen vernield kunnen worden en
bovendien drie millioen ton neutrale
schepen ervan weerhouden kan wor
den voor Engeland te varen, Duitsch
land Engeland zal kunnen dwingen
om de wenschelijklieid te overwegen
om vrede te sluiten.
Dit resultaat zal dan door twee
derden der beschikbar® onderzeeërs
bereikt worden, want één derde is
steeds opjde uit- of thuisreis, of in
reparatie.
De Neutralen.
Berlijn, 12 Febr. Blijkens betrouw
bare berichten uit Argentinië bepleit
de officieuse Epoca een weigering
van het voorstel van Wilaon, en
handhaving der strikte onzijdigheid.
De Razon, die zich eveneens tegen
"Wilson's voorstel verklaart, zegt dat
Wilson in de kwestie der Zwarte
lijsten Argentië steun heeft geweigerd
en dat Argentinië nu op zyn beurt
Wilson niet wenscht te steunen.
Se stemming in Argentinië is kalm.
Uit Brazilië verluidt, dat de regee
ring het verzoek van de Ver. Staten,
om hun voorbeeld te volgen, heeft
geweigerd, omdat de omstandigheden
voor Brazilië geheel anders z(jn dan
voor de V. S. Het zal zich bepalen
tot een protest tegen eventueele be
nadeeling van Braziliaansche be
langen.
Van bet Westelijk front.
Londen, 11 Febr. WiJ hebben op
nieuw gisterenavond een buitenge
woon geslaagde operatie uitgevoerd,
door een sterk loopgraafstelsel aan
den zuidelijken voet van de hoogte
van Serre over een front van 1200
M. aan te vallen en te vermeesteren.
Er werden 216 man gevangengenomen.
Berlijn, 12 Febr. Op den noorde
lijken oever van de Somme is ook
na het mislukken van de nachtelijke
aanvallen der EQgelacheu de vuur-
wisseling krachtig gebleven.
0e duikboot- en mijnoorlog.
De Engelsche as. „Netherlee" (4227
ton), Ballacb, Lycia (2715 ton), de
trawler „Ostricb", de schoener brik
BAda" en het Grieksche stoomschip
„Agbios Spyridion" zijn tot zinken
gebracht.
De duikbootenoorlog In
volle werking.
Berlijn, 12 Febr. In den nacht van
12 op 13 Febr. is de tot dusverre
niet bekend gemaakte termijn dat
nog niet met volle strengheid zou
worden opgetreden in het versperde
gebied van den Atlantischen Oceaan
en het Bngelsche Kanaal voor neu
trale schepen, die het bericht om
trent de blok kade-verklaring niet tijdig
genoeg meer hebben ontvangen, af-
geloopen. In de Noordzee was dat reeds
in den nacht van 7 Febr. het geval,
in de Middellandsche Zee in den nacht
van 11 Febr.
Nu geldt algemeen de voor ver
sperde gebieden afgekondigde waar
schuwing, dat de scheepvaart op
geen afzonderlijke waarschuwing
meer behoeft te rekenen. Schepen, die
desniettegenstaande het versperde
gebied bevaren, doen dat met vol
ledige kennis van het hun en de be
manningen bedreigende gevaar.
Bij deze wordt uitdrukkelijk ge
constateerd, dat alle van vijandelijke
zijde verspreide berichten over het
torpedeeren van neutrale schepen,
zonder dat ze vooraf aangehouden en
de voor de verschillende versperde
gebieden genoemde data ODjuistzyD.
Het aangegeven respijt geldt zelfs
ook voor vijandelijke passagieraache
pen, voor zoover zy onbewapend
varen, omdat zich daarop neutrale
passagiers zouden kunnen bevinden,
die van de versperring der zee on
kundig waren.
„Torpedeeren
zonderwaarschuwing."
Dè „Kóln. Ztg." bevat een artikel,
waarin wordt opgekomen tegen de
meening, dat in de aangegeven Duit
sche blokkadegebieden varende sche
pen .zonder waarschuwing" getor
pedeerd zouden worden. Het blad
zegt: zij zijn immers gewaarschuwd,
dat de in de Duitsche nota aangegeven
gebieden onveilig zijn, precies als in
de Engelsche bekendmaking van 3
November 1914, waarin de geheele
Noordzee als .military aera" werd
.verklaard, en alle handelsschepen
van neutralen werden gewaarschuwd,
dat zij daar ernstig gevaar liepen van
mijnen en oorlogsschepen. Varen
schepen in de aangewezen zöae, zoo
doen zij dit, gelijk de Eagelsche ge
kant dat in eon schrijven aan den
Nederlandschen minister van 16 Janu
ari 1915, zeide„at their own risks".
De door Engeland aangegeven ge
vaarltjke zone hebben de neutralöD,
Engeland» waarschuwing eerbïedi
gend, gemeden. Zij moeten, wanneer
zij hun schepeu niet willen verliezeD,
thaDs ook de Duitsche waarschuwing
maar niet in den wind slaan.
PLAATSELIJK NIEUWS.
Taptoe.
Hedenavond 8 uur taptoe. Afmar-
cheeren Havenplein.
Kamar van Koophandal.
De Kamer van Koophandel ver
gadert a.s. Donderdagavond, om 8 uur
ten Raad huize.
StukkeD, die vergadering betreffen
de, gelieve men vooraf in te zenden
bij den Voorzitter (Hoofdr. 40), den
Secretaris (Vlamingstr. 9) of by een
der leden.
Het IJs.
De ij3pret is afgeloopen. Na den
ingevallen dooi was het ijs reeds
spoedig slecht en week, en het ver
anderde karakter van het weer maakte,
dat toch ook de aardigheid van het
rijden afging. Een schaatsenrijder
moet echte wintersché kou hebben,
niet zoo'n klamme, kille mist.
De aangekondigde feestelijkheden
gingen echter door.
Zaterdagmiddag had onder groote
belangstelling de wedstrijd in het
hardrijden plaats voor de leerliDgen
der Zeevaartschool. Er waren ryders
bij, die reeds elders by officieele wed
stryden Eerste en Tweede prijzen
behaald hadden, daardoor ook werd
er met zeer veel animo gereden. Er
werd .op tijd" gereden op een baan
van 472 M., klasse tegen klasse. De
pryzen waren door eenige ingezetenen
en door de leeraren beschikbaar gesteld,
terwijl de beste ryders van elke klasse
kampten om de zilveren medaille, door
den Wethouder van Onderwijs, den
heer G. de Ven, beschikbaar gesteld.
De uitslag is als volgt:
Eerste prijs (groote zilveren medaille
en envelop) M. Porte in 50»/s sec.
Afdeeling Eerste en Tweede
Officieren
le prijs J. v. d. Ploeg in 64 sec.
2e J. A. Groot ,59
,8e N. Wezelman 59l/t
Afdeeling Machinisten
le prys G. van Straten in 53 sec.
(In de tweede rit tegen Porte maakte
van Straten een tijd van 60sec.).
2e prjjs G. Vrydag in 56
3e J. de Wyn 58
Examen-Afdeeling Derde Officieren:
le prijs M. Straver in 53*/» sec.
2e R. Siegers 59
3e P. A. Bonk 59*/s
Aanvangs-Afdeeling Derde Officieren
le prfis W. Kooiman in 52*/4 sec.
2e W. v. Leeuwen ,54
3e J. M. Sterteveld ,66
Tweede Studiejaar van den Twee
jarigen cursus:
le prys A. Dekker in 53 sec.
2e P. Janssonius, 69
8e J. Woud 59
4e A. v. Roekei 601/»
Eerste Studiejaar van den Twee
jarigen cursus,
le prys R. Zwaan in B9*/g sec.
2e G. Simonse 61
Se W. v. d. Vlies 61»/,
4e W. Lau 63"/, B
Na afloop vau den wedstryd wer
den de prijzen (kunstvoorwerpen en
boeken) in het gebouw der Zeevaart
school door den "Wethouder van
Onderwijs met een toepasselijk woord
aan eik der winners uitgereikt.
Ook de feesteiyk heden van de
Dansclub „T. O. P." gingen Zondag
morgen door, eveneens des middags
de nationale wedstrijden in schoon
ryden.
Omtrent deze laatste zendt men
ons de volgende opmerkingen, die
wy gaarue opnemen.
Da Heldarscha IJsclub.
De Heldersche IJsclub heeft Zon
dagmiddag op de achterbanen van
het Bassin een waardig slot gemaakt
aan de reeks Van wedstrijden en
feesten, door haar, iu haar nog maar
14-daagsch bestaan, georganiseerd.
Toen toch was door haar uitgeschre
ven een wedstrijd in schooDrijden,
geheel volgens de regels van den
Nederlandschen Schaatsenrydersbond.
Dank zij de zeer gewaardeerde
steun en medewerking van den heer
Stikkel, Voorzitter van het district
Alkmaar van den Ijsbond Hollands
Noorderkwartier, was het voorioopig
ba3tuur reeds van te voren verzekerd,
dat een aantal van Nederlands beste
rijdsters en rijders op de baan zouden
verschynen.
Het succes is groot geweest, want
waar het de bedoeling onzer IJsclub
was, aan Helder's inwoners eens te
laten zien wat goede ryders op de
schaats presteeren en hoe volgens
de regels der kunst gereden moet
worden, daar mag zonder schroom
worden verklaard, dat dit doel vol
komen is bereikt. En al is het nu
waar, dat, zoo het ijs bard en niet
zacht ware geweest, wy iets nog
schooners te aanschouwen zouden
hebben gekregen, zoo was het Zondag
middag na het einde van den wedstrijd
toch onze onuitwiachbare indruk, dat
het publiek had genoten van de sier
lijkheid en gratie, de gemakkeiykheid
en toch forschheid, waarmede de
dames alleen zoowel als de paien,
zich over het ysvlak bewogen.
Zwaar is de taak van de jury ge
weest, buitengewoon zwaar, wat moge
biyken uit het feit dat het le en 2e
paar slechts Vb Puüt verschil in be-
oordeeliog hadden, terwijl ook het
verschil tusschen le en 2e prijs dames
by'na niet meer in cijfers was uitte
drukken.
Was het ryden dezer le en 2.i
pryswinstera en -winners iets buiten
gewoons (voor hem die de dames en
hoeren Kaan eens heeft zien rijden
is dit geen geheim meer) ook door
andere ryders is uitstekend gereden
en de onderlinge verschillen waren
dan ook zeer gering.
Wy willen hier niet verder in details
afdalen en slechts de prijswinuers
noemen, al was er over byna alle
deelneemsters eu deelnemers wat
goeds en bijzonders te zeggen.
Van de dames alleen was de uitslag
le prijs mevr. P. Kaan geboren
Kaan met 28 u/i» punt2e pr. mevr.
Breebaart geboren Kaan met 27 V»
punt; 3e pr. mevr. Bakker-Kiste
maker met 268/lspunt-, 4e pr. mevr.
v. d.Waal - de Graaf met 24 punt.
Voor paren:
le prys mevr. T. Kaan Kaan en
de heer V. Kaan met 28l/iS punt;
2e pr. mevr. Breebaart—KaaD en de
heer C. Kaan met 27 *'li8 punt3e
pr. mej. G. de Heer en de heer 8. de
Heer met 241#/« punt.
Wy zouden met het vermelden van
dezen uitslag kunnen volstaan.
Maar er ligt ons nog wat op het
hart en dat moet er af.
Toen voor 14 dagen de heeren
Spruit, de Vii6S en Krljnen het
initiatief namen tot het organiseeren
van feesten en wedstrijden en daartoe
eene vergadering Uitschreven, nadat
zy reeds op zeer doortastende en af
doende wyze de noodige voorbereidin
gen hadden getroffen, toen was het
Diet hunne bedoeling alleen voor dezen
winter ook Den Helder zyn feesten
te geven, maar zat by hen de ge
dachte voor, dat Den Helder eene
blijvende, bloeiende organisatie moest
r(jk worden. En deze gedachte, de
eenig juiste, moeten wy vasthouden
en uitwerken.
Thans is het ys aan het verdwy-
nen, de schaatsen worden opgeborgen,
maar voor wij het merken staat een
nieuwe winter voor de deur en dan
moeten wy klaar zijn. Dat wil zeggen,
dat wy reeds nu de handen aan den
ploeg moeten slaan.
Reeds heeft het voorioopig bestuur
de Heldersche IJsclub aangesloten
by den Nederlandschen schaatsen-
rijdersbond, maar er is meer noodig.
Er moet een zoo groot mogeiyke
kern van leden gevormd worden, die
een jaariyksche bydrage storten. De
som van deze bydragen zal de basis
moeten vormen waarop moet wor
den voortgebouwd. Eerstdaags zal
dan ook door het voorioopig bestuur
het noodige worden gedaan om tot
de definitieve oprichting van een
IJsclub over te gaan.l) Dan zal op
Helder's ingezetenen een beroep
worden gedaan en dan hopen wy,
dat heel velen zich als lid zullen
aanmelden, opdat reeds gedurende
den zomer de noodige maatregelen
kunnen worden genomen ter ver-
kryging van een geschikt ysveld in
den komenden winter. Daar zal vrij
veel geld voor noodig zyh, maar
wanneer allen, die kunnen, mede
werkeD, dan houden wij ons over
tuigd, dat met den volgenden winter
Den Helder zijn ijsbaan zal hebben,
ingericht naar de eischen des tyds
en bedriegen de voorteekenen ons
niet, dan zal die ysbaan dan wel
kans hebben, dat daarop een der
kampioenschappen van Nederland zal
worden verreden.
Aan de ingezetenen van Den Helder
om te toonen, dat gy waardeering
bebt voor het werk door het hier
boven genoemde drietal, aanvankeiyk
op eigen risico begonnen. Toont die
waardeering dan door uwen daad-
werkeiyken steun. Dat zal voor hen
de grootste dank zyn, die wy hun
kunnen brengen. v. O.
Des avonds werden, ouder ge
woonte, de pryzen uitgereikt in
Bellevue". Daar de Burgemeester
verhinderd was dit persoonlijk te
doen, geschiedde de pry«uitreiking
door den heer J. Spruit, die consta
teerde, dat we nu weer verkeeren
in het land van .mest en mist",
zooala de dichter zoog, en dat de
vorst-peiiode achter den rug is.
Een dar heeren leden van de familie
Kaan bracht in eenige woorden hulde
aan de Commissie voor haar werken.
Wat overigens de opmerkingen
betreft van den heer v. O., - gaarne
sluiten wy ons daarby aan. Zonder
bet werken van de heeren Spruit c. s.
was voor velen' het tjsgonot zeer veel
minder geweest. Wy gelooven dan
ook - een ingezonden stukje in dit
nummer is er trouweDs de bevesti
ging van - de tolk van de Helder
sche schaatsenrijders te zyn als wij
de heeren hulde brengen voor wat
zy in zóó korten lyd op zóó energieke
w|ze tot stand brachten.
Moge uit deze gelegenheids ysclub
een definitieve ontstaan
Ons bericht inzake de wedstryden
van leerlingen der H. B. S. vereischt
eenige aanvulling. Na afloop werd
niet alleen dank gebracht aan direc
teur en medeleeraren, maar ook aan
burgemeester, politie, de yscommis
sie en aan hen die door bijdragen in
geld of pryzen hun belangstelling
toonden.
Wy verwyzen naar achterstaande
advertentie, waarin reeds eon oproep
voor de vergadering wordt gedaan.
Red.
De politieke toestand en
evenredige vertegenwoordiging.
Gisterenavond trad voor de Vrij
zinnige Kiesvereeniging „Helder" het
lid der Tweede Kamer, de heer W.
O. A. Koster, op met bovenstaand
onderwerp. De zaai was matig b9zet.
Nadat de beer D. H. Grünwald,
voorzitter der kiesvereeniging, den
aanwezigen het welkom had toege
roepen, zong de zangvereeniging
„Morgenrood", onder JeidiDg vandeD
heer Van der Melj, het bekende lied
van dien naam, waarna het woord
gegeven werd aan den spr. van dezen
avond.
De spr. begon met er op te wyzen,
dat het onmogeiyk is, dat de wereld
oorlog, die nu al 2VS jaar om ons
heen woédt, onbemerkt aan ons land
voorbij zou gaan. Wy zitten er midden
in, zijn in veel afhankeiyk van het
buitenlandhet is een noodwendig
gevolg ervan, dat wij duurte en
schaarschte hebben. En wy weten
allen, van den sociaaldemocraat af
tot den meest reactionnairen anti
revolutionair, dat we het behoud
onzer neutraliteit voor een belangrijk
deel te danken hebben aan de wijze,
waarop onze mobilisatie is verloopen
en gehandhaafd, en wy kunnen niet
dankbaar genoeg zijn aan hen, die,
nu al gedurende zoovele maanden
ver van huis en haard, onze grenzen
beschermen.
Maar het gevolg van de mobilisatie
en de daarop gevolgde duurte is eene
inzinking van onze welvaart. De
kostwinner is weg, ondervoeding
dreigt, kleeding, voeding, alles is
duur geworden, waardoor in breede
kringen de welvaart is gedaald. En
het is de taak dor regeering zooveel
mogelijk eene verdere inzinking te
voorkomen.
Nog op andere wyze lyden wij
schade, n.1. aan ons zedelijk peil.
Door de kwade smokkel en woeker
praktijken is een verwildering en
ontaarding ontstaan, die ons volk doet
dalen en zedelijk zwakker staan. De
taak van de regeering is om ons volk
sterker te maken. Na dezen oorlog
komt een andere, economische strijd
de strijd om de beste markten, de
beste afzetgebieden, en wy moeten,
om niet ten onder te gaan, mede
doen, ons krachtig en sterk maken.
De regeering moet in de eerste plaats
maatregelen nemen voor de toekomst.
Laten wy ons niet blind staren op
het heden, niet te hard mopperen
over de gemaakte fouten. Er zijn
fouten, groote fouten zelfs, gemaakt,
maar al hadden er aan de Regeerings-
tafel menschen gezeten die geen
fouten konden maken, dan nog zou
alles duur zyn geworden.
Er moeten allereerst maatregelen
worden genomen om deloonenopte
voeren en ze gelijkwaardig te maken
aan den stijgenden levensstandaard.
Niet alleen by de arbeiders, maar'ook
bij de regeeriDgs-en gemeente-ambte
naren. Anders wreekt zich dit op de
opvoeding der kinderen. Gaat de staat
voor, dan volgen vanzelf allerlei
andere bedryven.
In de tweede plaats moeten maat
regelen genomen worden, die handel
en industrie ten goede komen. Er
moeten spoorwegen aangelegd, vak
scholen opgericht worden, e. d. Daar
voor is thans het oogenblik gunstig.
Gelukkig blijkt de Regeering reeds
dezen kant uit te gaan.
In dit verband is de grondwets
herziening voor de toekomst van zoo
groot nut geweest. Er waren bladen
die het laakten, dat, terwijl rondom
de oorlog woedde, de Kamer kalmweg
bezig was aan grondwetsherziening,
maar zy zagen over het hoofd de
groote beteekenis èrvan voor de
toekomst.
Er is een tijd geweest, dat het
Nederlandsch onderwys het beste was
van Europa. Die tyd is voorbyterwijl
om ons heen gearbeid werd aan de
verbetering van bet onderwys, bleven
wij stilstaan, omdat de onzalige
strijd gevoerd werd tusschen open
baar en byzonder onderwys. De school-
strijd is thans niet uit; hij zal blijven
bestaan, omdat hy is een stryd tus
schen twee levensovertuigingen, die
van de vryheid en die van het dogma.
Wij vreezen dien stryd echter niet,
omdat tenslotte het beginsel der
vryheid zal zegevieren. Maar de
scherpte is den stryd ontnomenhet
leelyke ervan, de stryd is openlyk
en in vrijheid, men zal voortaan eene
wisselwerking krygen tusschen open
baar en byzonder onderwys. Ver
betering van het eene zal tengevolge
hebben verbetering van het andere.
Men kan dan een betere opleiding
verschaffen aaö de onderwyzers, hun
salarissen dan verhoogen, kortom,
het peil van het onderwys verbetert
er door. We kunnen arbeiden aan de
verkryging van voorbereidend onder
wijs, aan een 7e leerjaar, aan ver
plichte school voeding en kleeding etc.
Ook op het gebied van het kiesrecht
bracht de grondswetsherziening ver
betering. We krijgen algemeen man-
nenkiesrecht, dat ens volk sterker
maakt; jammer is het dat we alge
meen vrouwenkiesrecht niet tevens
ingevoerd konden krijgen, maar vol
gens spr. opinie is dit nog slechts
eene kwestie van enkele jaren.
Spr. behandelt de stemplicht, die
thans ook voorgeschreven is. Zij
maakt, dat onverschilligen en angsti-
gen moeten gaan stemmen, dat
arbeiders, die niet durfden voor den
patroon of de meesterknecht moeten
stemmen; zij bracht tenslotte éven
redige vertegenwoordiging.
Spr. zet aaü8cbouwelyk en beknopt
uiteen hoe dit stelsel werkt: In plaats
van honderd kiesdistricten, zooals
thans, krygt men achttien kieskrin
gen. Thans zyn alle stemmen van de
niet-gekozen candidaten absoluut ver
loren. By evenr. vert. ban dat niet.
Iedere politieke groep stelt haar can
didaten tot een maximum van 10,
en de kiezer krygt op ziju oproepings-
kaart al die namen vermeld. Hy heeft
nu eenvoudig zyne keus te bepalen
en het werk is voor hem niet zooveel
meer dan vroeger, 't Grootste werk
is voor de stembureaux. Zij moeten
allereerst bepalen hoeveel stemmen
recht geven op een zetel. Zijn er b.v.
in 't geheel 1.400.000 stemmen uit
gebracht, dan wordt dit door 100, het
aantal zetels, gedeeld, zoodat op eiken
zetel 14000 stemmen komen. Een
candidaat nu, die 14000 stemmen op
zicb vereenigd beeft, is gekozen. Heeft,
de vrljz. party b.v. 15Ï000 stemmen,
dan heeft zy recht op 154000:14000
11 zetels. Wat eventueel overblijft
wordt weer op bepaalde manier ver
deeld. Evenmin als thans hebben de
wilde partyen veel kans een afge
vaardigde te krygen, als ze onder de
14000 blijven. Dan wordt uitgerekend
welken kieskring de stemmen toe
valt, en vervolgens worden de can
didaten zelf berekend. Door ditsysteem
vervallen tusschentij ische verkiezin
gen, eu vervalt ook het samengaan
van partijen, zooals thans bv. by de
rechtsche -Coalitie en de vrijzinnigs
Concentratie. De partyen staan naast,
niet tegenover elkander, en kunnen
vryer werken voor haar beginsel.
Verdeeld optrekken, doch vereenigd
slagen in do Kamer, dat is thans
het beginsel,dat niemand behoeft
te vreezen.
Spr. gaat nog nader in op de begin
selen der vryzinnige partijen ieder
een een gelijke kans op ontwikkeling
en welvaart. Wy moeten nog veel
wegnemen uit het staatsleven, dat
verkeerd is, ziekteverzorging, staats
pensioen, ongevallen, belastingen, dat
alles is verkeerd geregeld en wij
kunnen veel invloed aanwenden om
de fouten hierin te verbeteren.
Nadat de zangvereeniging zich had
doen hooren, voerden verschillende
debaters het woord. Da heer J* e 11 e-
m a maakte eenige opmerkingen
inzake het beleid van min. Posthuma,
door spr. verdedigd. Da Min. bad meer
vooruit moeten zien, dan had hij
geweten, dat er gebrek heerschte of
bomen zou. Er is veel té veel uitge
voerd. De Kamerleden zyn mede
schuldig; zij hadden beter moeten
opkomen ervoor, dat de boel bleef
loopen. De heer Koster bespreekt
wel wat eupheo(istiach 'a ministers
tekortkomingen.
Spr. vraagt hoe in 't vervolg de
houding van spr. fractie zal zijo by
de levensmiddelen politiek.
De heer Stadtman vraagt in
lichtingen betreffende het kiesrecht
voor zeevarenden en hen die in Indië
wonen. Spr. hoopt, dat, als de Staat
vóórgaat met salarisregeling, de ge
meenten zullen volgen.
De heer Everaar d vraagt waar
het geld voor alle sociale maatregelen
vandaan moet komen, die men voor
stelt. Wat evenredige vertegen woor
digiDg betreft, de stryd links tegen
rechts zal toch blijven bestaan. Men
zal enkele kleine prineipes op zij
zetten om in het groote beginsel
samen te werken net als nu. Spr.
gelooft niet, dat men met evenredige
vertegenwoordiging iets verder komt.
De heer Koster beantwoordt de
spr. Het geld zou moeten komen in
de le plaats uit eene heffing ineens,
zooals de y.-d. voorstelden. 2e uit een
sterkere progressie op de vermogens
belasting. Beide voorstellen zyn ver
worpen. Het Se een schatting van
vaste goederen op andere wijze is
aangenomen. Wat de opmerking be
treft, dat de stryd rechts tegen links
biyft, het voordeel van e.v. is, dat
de partijen zelfstandig optrekken
kunnen. Het moge waar zyn, dat in
het algemeen de rechterzijde meer
vopr het behoud zal stemmen de
democr. elemeDten er onder zullen
niettemin kunnen samengaan met
links. Nergens ter wereld bestaat een
scheidingslijn tusschen rechts en links
als alleen hier, dank zy de uitvinding
van dr. Kuyper.
Den heer Stadtman antwoordt spr.
dat de beate regeling voor zeevaren
den i. i. de Noorsche is, dat de kiezers
aan boord der schepen of voor den
Consul stemmenvoor de koloniën
zal een zelfstandig wetgevend lichaam
moeten komen.
Tenslotte de heer Jellema. Spr.
erkent, dat er grove fouten zyn ge
maakt. Maar men kan den Min. niet
verwijten, dat er thans b.v. geen
steenkolen zyn. Wij kunnen ze krijgen
als we ze halen en we kunnen ze
niet halen omdat Duitschland onze
schepen torpedeert en Engeland ze
vasthoudt. Aardappelen zitten thans
ingekuild en kunnen onmogeiyk uit
den grond gehaald worden. Het is
waar, er is op roekelooze manier
uitgevoerd, maar de schuld ligt niet
by de regeering, doch by degeweten-
looze smokkelaars, die dit doen. Die
allen uitvoer zouden willen verbieden,
zouden blijk geven niets van den toe
stand te weten.
De groote moeiiykheid voor de
Regeering istrachten te krygen wat
we noodig hebben en trachten te
houden wat we hebben.
De houding der vryzinnigen ten
opzichte van de levensmiddelen-poli
tiek: op beteren grondslag organi
seeren, door duurtetoeslag; verhoogde
loonen, oprichting van volkskeukens
enz. Het ia gemakkeiyk af te geven
op Posthuma, maar beter id het
rustig den toestand te bekyken. Ia
dit verband bespreekt spr. de aan
wezigheid van Kamerleden in levens
middelen commissies, die hy uit den
booze acht.
Verbieden van het maken van
oorlogswinst, 't Beginsel zou onjuist
zijn. Als in ons land niet zooveel
oorlogswinst gemaakt werd, zou de
toestand, nog veel erger zyu.
Tot slot wekte spr. op tot aan
sluiting bfi de v.-d, partij, waarna
de heer Grünwald oodor dankzegging
de bijeenkomst sloot.
Sportvaraonlgfng H.B.S.
Zaterdagavond gaf de sportver-
eenigiug H.B.S. eene uitvoering in
Casino.
Het eerste deel van het programma
was hoofdzak6iyk aan de gymnastiek
gewyd.De nieuwe damea-afdeeling,
de hoofd-afdeeling en de adspiranten,
allen zetten hun beste beentje voor,
waarbij opnieuw bleek, dat de leiding
van de gymnastiek-afdeeling tijans in
uitstekende handen is.
Voor da pauze kregen wy nog het
hoofdnummer van het programma,
een bioscoopfilm in twee bedryven,
getiteld „De misdaad in den tuin van
Mirlimonde, of het berouw komt na
de zonde". Een film, geestig van opzet,
en verduidelijkt door een „eersterangs
explicateur", die de wroeging van het
„vermolmde" hart van de(n) echtge
noot van de(n) gravin liet knagen, een
mannelijke sirene deed optreden en
de aandacht vaD het publiek verzocht
voor het „stille spel". Alleen de maan
was wel eens niet zoo stil als het
behoorde.
De oolljke zetten van den explicateur,
zoowel als het bovengenoemde stille
spel, werkten af en toe .geducht op
de lachspieren.
Na de pauze een klucht in één
bedrijf „Ik heb geen tyd". De heeren
maakten daarby hard af, wat maar
goed was, gezien ook het late uur en
de vele danslustigen.
Een gezellig bal hield de aanwezigen
nog eenigen tyd byeeq, terwyl Zondag
middag dit deel van het programma
met een geanimeerd afternoonbal
werd voortgezet.
BINNENLAND.
Hat vertrek der Duitsche
torpedoboot „V. 60".
(Officieel). Naar aanleiding van het
vertrek der Duitsche torpedoboot
„V. 69", deelen de Ministeries van
Buitenlandsche Zaken en van Marine
het volgende mede
Volgens artikel 5, lo van de neutra
liteitsproclamatie mogen de oorlogs
schepen dor oorlogvoerenden binnen
't Nederlandsche rechtsgebied komeD,
wanneer averij hen daartoe nood
zaakt. Ze moeten weer vertrekken
zoodra de red6n van het binnenloo-
pen heeft opgehouden te bestaau.
Krachtens artikel 6 der proclamatie,
hetwelk gelijkluidend is aan artikel
17 der 18de Haagsche Conventie,
mogen zy hun avery slechts in zoo
verre herstellen als voor de veiligheid
van de vaart onmisbaar is en niet
op eenigerlei wijze hun strijdkracht
vermeerderen. Overeenkomstig deze
bepalingen heeft de Nederlandsche
overheid vastgesteld, welke herstel
lingen konden worden toegelaten en
binnen welken tijd ze moesten zjjn
afgeloopen.
Da hier te lande achtergelaten
schepelingen moeten, overeenkomstig
artikel 16 van de 10de Haagsche
Conventie, worden geinterneerd.
Een officieel Duitsch bericht van
12 Febr. meldt:
De Duitsche torpedoboot „V. 69"
is, nadat met eigen middelen de zee
waardigheid weer was hersteld, in
den afgeloopen nacht u;t IJmuiden
vertrokken en heden voormiddag in
het Duitsche steunpunt aangekomen.
Vaart op Java.
De Stoomvaartmaatschappy „Neder
land", de stoom vaartmaatschappy
„Rotterdamsche Lloyd" en de Neder
landsche Stoomvaartmaatschappy
„Oceaan" zien zich door de tegen
woordige omstandigheden genood
zaakt de bestaande mail- en vracht-
bootdiensten van Nederland naar
Nederlandsch-Indië en terug voor de
naaste toekomst te wijzigen. In ver
band hiermede zyn alle vracht- en
passagetarieven ingetrokken, alle
reeds afgesloten passage overeen
komsten en alle vrachtboekingen
door overmacht vervallen. Zoodra
zulks mogeiyk is, zal nader worden
bekend gemaakt hoe in het verkeer
Nederland/Java vice versa kan wor
den voorzien.
Uit Rotterdam wordt gemeld:
Naar het heet, wordt voor de her-
vattiDg van den dienst op onze
koloniën overwogen om de reis te
doen maken via New-York en het
Panamakanaal. Een deel der vloot
zou van de Nederlandsche havens op
NewYoj-k gaan varen, terwfil dan
het andere deel zou worden gebezigd
vooreen geregeld verkeer New-York—
Java en terug.
Da „Krakatau".
Het van Java komende stoomschip
„Krakatau" 'kan, volgens nader door
de directie der Stoomv.-Maatschappy
Nederland"ontvangen bericht, heden
middag te IJmuiden worden verwacht.
Yan Vlieland werd gisteravond ge
meld
Het stoomschip „Krakatau", van
Java naar Amsterdam, ligt noord
west van Vlieland geankerd.
Staankolaninvoar.
In de afgeloopen week zyn geen
schepen met steenkolen uit Schotsche
en Engelsche havens langs het
Noordzeekanaal aangekomen. In de
voorafgaande week werden er nog
door zeven stoomschepen 9,457,000
kilogram aangebracht.
Belemmering van den toevoer.
Door het lid der Tweede Kamer,
den heer De Meester zyn aan de
Regeeriüg een drietal vragen gericht
betreffende bovenstaand onderwerp.
De vragen luiden:
In verband met het feit, dat van
vele zyden klachten opgaan over de
belemmering van onzen toevoer ten
gevolge van maatregelen, welke de
oorlogvoerenden, zeer ten nadeele
van het economische leven hier te
lande, nemen, veroorloof ik my de
volgende vragen te richten tot de
Ministers van Buitenlandsche Zaken
en van Landbouw, Nijverheid en
Handel
lo. Is het waar, dat hier te lande
economische moeilijkheden zijn ont
staan of wel zieh hebben verscherpt
door maatregelen van oorlogvoeren
den, die den toevoer naar Nederland
belemmeren
2o. Zoo ja, wtslkfl zyn die maat
regelen, welke belangen worden
daardoor in het byzonder geschaad,
en in welke mate geschiedt zulks?
3o. Zoo ja, wat heeft de Regee
ring gedaan of denkt zy te doen, om
de gerezen moeiiykheden zooveel
immer mogeiyk uit den weg te
ruimen
Hierop is door de heeren Loudon
en Posthuma, ministers van Buiten
landsche Zaken en van Landbouw,
Nijverheid en Handel, uitvoerig ge
antwoord. Uit do antwoorden citeeren
wy het volgende:
De toevoer van goederen, voor ons
economisch leven noodzakelijk, onder
vindt inderdaad belemmering.
De maatregelen, welke deze belem
mering veroorzaken, vormen intus-
8chen slechta één der groepen van
maatregelen, welker invloed zich op
ons economisch leven doet gelden.
En waar dit laatste evenzeer van
den uitvoer als van den invoer af
hankelljk is, dient, het verband brengt
zulks mede, hier ook te worden stil
gestaan bij de maatregelen, welke
onzen uitvoer hebben belemmerd en
iu hooge mate geschaad.
Tot de eerste categorie behooren
allereerst die maatregelen, welke de
oorlogvoerenden en ook tal van on-
zydigen, hebben moeten nemen, om
het noodige in eigen land te houden.
Bij de oorlogvoerenden moet boven
dien rekening gehouden worden met
de omstandigheid, dat zoowel de lands-
producten als de industrie meer en
meer dienstbaar gemaakt worden aan
de oorlogvoering. Voegt men hier
nog by het gebrek aan arbeidskrach
ten, dat al nijpender wordt, naarmate
de legers worden uitgebreid, dan is
het licht te verstaan, dat slechts
betrekkeiyk weinig artikelen, en van
deze dan neg beperkte hoeveelheden,
voor uitvoer naar onzydigen beschik
baar blijven.
Het zal dus duidelyk zijn, dat tegeu
een beroep van oorlogvoerende zyde
op eigen behoefte aan eenig artikel
van Nederlandschen kant weinig kan
worden ingebracht.
De maatregelen, waarvan hier
sprake is, bestaan hoofdzakelyk in
uitvoerverboden, die met meer of
minder gestrengheid worden toege
past. Daardoor is Nederland in toe
nemende mate gedwongen geworden,
eenerzjjds zich te voorzien met name
in overzeesche, waaronder neutraio
landen, waar de uitvoer niet aan be
perkende bepaliDgen onderworpen is,
anderzijds wat niet als een nadeel
voor ons economisch leven ia te be
schouwen om zelf te produceeren,
wat het vóór en ook tydens den
oorlog nog uit het buitenland betrok.
Het is vooral by dien aanvoer, dat
ons land nadeelen ondervindt van
door de oorlogvoerenden genomen
maatregelenmaatregelen, die, boe-
wel bedoeld om elkander in economisch
opzicht afbreuk te doen, te verzwak
ken, niet konden nalaten, ons land
ook zeer ernstig te treffen.
De Nederlandsche regeering ver
klaarde zich niet bereid om ten op
zichte van contrabande naar een
neutraal land te verklaren ttet-^.y
voor verbruik in h6t neutrale land
zouden zyn bestemd.
De mogendheden der Entente namen
toeD genoegen met de garanties van
de N. O. T., en de toestand is thans
zoo, dat feitelyk alles wat over zeo
wordt aangevoerd, gedekt moet zyn*
door de N. O. T. garantios. Er wordt
zeer streng toezicht gehouden en voor
b(jna elk artikel moeten speciale
schikkingen worden getroffen betref
fende den aanvoer etc., maandenlang
soms worden goederen vastgehouden
door de Engelsche regeering, goederen
worden voor prysgerechten gebracht,
waardoor groote schade ontstaat, onze
kolen voorziening hokt tengevolge van
onvoldoende scheeparuimte.
Ook de Centrale mogendheden heb
ben de contrabandeiysten geleideiyk
uitgebreid en daarmede de kans tot
torpedeering onzer schepen vergroot.
Ook ondervinden wy te lande belem
mering tengevolge van uitvoer ver
boden.
In hetscbryven wordt thaDs uiteen
gezet de belemmeringen, die onze
uitvoerhandel ondervindt, waardoor
tal van bedrijven, vooral iu onze
koloDiën, in mooielljkheden kwamen.
De uitvoer is vrywel beperkt tot
artikelen van centralen oorsprong
de maatregelen, speciaal van Engeland
'ten opzichte van den uitvoer, zyu de
oorzaak dat onze afzet door producten
van andere herkomst wordt ver vangen
Zelfs ten aanzien van artikelen uit
neutrale landen (Amerika) wordt de
invoer bemoeieiykt.
Dat door den stilstand in vele
bedry ven allerlei groepen van belang
hebbenden, die direct of indirect hun
bestaan in het genoemde verkeer
vinden, zeer ernstig zijn getroffen,
laat zich begrypen. Eveneens dat
voor zeer velen der hier bedoelde
belanghebbenden met het afnemen
en ten slotte geheel stil liggen van
dat verkeer uiterst moeiiyke en zorg
volle tyden zyn aangebroken.
De bloeiende directe handel van
Nederland met het buitenland, en
met zyn overzeesche bezittingen,
heeft tydens «Jen wereldoorlog even
eens in ernstige mate geleden.
Het aantal en de verscheidenheid
der door een en ander getroffen
industrieën is groot. De min. somt
verschillende bedryven op, die ernstig
zyn geschaad.
Dat ook de Nederlandsche visschery
niet buiten het gedrang is gebleven,
mag genoegzaam bekend worden
geacht. Langen tyd heeft zy hare
behoefte aan netten, cachou e. a.
visscberü-materiaal, steeds uit Groot-
Britlannië betrokken, daar niet kun
nen dekken. Ook door de belemme
ring van den aanvoer van zout, zoowel
ten gevolge van de maatregelen van
Entente- als van Centralen kant,
heeft dit bedrijf bezwaren onder
vonden.
Verschillende publieke diensten
bier te lande hebben al evenzeer van
de moeiiykheden by den aanvoer
overzee het nadeelig effect ouder-
vonden. AI heeft de Regeering ge
durende den geheelen oorlog het
mogeiyke gedaan tot. versterking van
het wederzydsch vertrouwen, waarop
hare verhouding tot de vreemde
Regeeringen berust, toch zyn door
onjuist uitgelegde maatregelen, welke
