COURANT
DE OORLOG.
SLIliikiiUül
door gebrek aan nadenken.
No. 4743
DINSDAG 27 FEBRUARI 1917
45e JAARGANG
1
teqaaa
■H
Op pagina 4 van dit blad It
opgenomen
1. Langs da straat.
2. Uit dan omtrek.
1. Feuilleton, anz.
Oa lagerbarlchten van
21 an 24 Fabruarl.
Yan het Weatelijk front.
Yan Engelsche zijde wordt d.d. 21
dezer gemeld, dat de stellingen be
noorden Oueudacourt door ie ver
overing van een Duitsche achans ver
beterd werden. Ten Z. van Petit
Miraumont werd een vijandelijke post
bezet, 30 man gevangen genomen en
een schansmortier vermeesterd.
Het Fransche communiqué van den
Sisten maakt melding van een goed
geslaagden overvalling der Duitsche
stellingen bij Senones en het afslaan
van een vry krachtigen aanval tegen
de Fransche schansen bij Wissenbach.
Het Duitsche bericht geeft nog aan,
dat ook in Champagne de Franschen
tot den aanval overgingen. Deze was
gericht tegen de door de Duitschers
vermeesterde stellingen ten Z. van
Ripont. Na een aanvankelijk succes,
werden de Franschen door tegen
aanvallen weder teruggeworpen. Het
zelfde verloop hadden de vijandelijke
aanvallen bij Avocourtop den rechter-
Maasoever.
In het Somme-gebied werden eenige
stellingen door de Duitsche troepen
ontruimd.
Op het Oostelijk front haddén
volgens Duitsche berichten, vrij
levendige gevechten plaats, hoewel
deze slechts van beperkten omvang
bleven. Een Russisch communiqué
maakt melding van de verschijning
van .tanks" bij de Duitachera. De
uitwerking was tot nog toe gering.
In Mesopotamiö.
Turksche berichten spreken,in
tegenstelling met de Engelsche mede-
deelingen over een nederlaag der
Engelschen bij Koet-el Am ara.
Io den slag van den 17den werd
een brigade kleurlingen geheel ver
nietigd. Yerscheidene schepen met
gewonden voeren de rivier af. Het
Turksche bericht schat de verliezen
der Engelschen inde laatste gevechten
op meer dan 30,000 man. Erg waar
schijnlijk klinkt dit bericht niet.
De dilkboot- en mljnoorlog.
Een Fransch bericht meldt, dat
het troepentransportachip .Athoa"
welk schip Sgnegaleesche soldaten
en koloniale arbeiders naar Frankrijk
bracht, in de Hiddellandsche Zee
werd getorpedeerd.
Volgens een Lloyd's bericht werden
de Bogelsche atoomschepen „Benifi-
cent" (1803 ton), .Trojan Prince"
(8190 ton) en .Grenadier" (1004 ton)
in den grond geboord.
Laatstgenoemd schip vertrok Vrij
dagmiddag uit den Kieuwen Water
weg naar New Caatle, en was geladen
met stukgoederen.
De Kapitein en zes man van de
equipage zijn omgekomen.
Ten bewijze van het, nut der be
wapening van handelsschepen wordt
uit Kopenhagen gemeld, dat een
Engelsche paketboot 14 uur door
een Duitsche duikboot werd achter
volgd, die sneller liep, maar haar
uit vrees voor de kanonnen waarmee
de Engelsehe boot bewapend was,
niet te dichtbij durfde naderen. Men
ziet hieruit, dat de gewapende paket
booten tot op zekere hoogte duik-
booten ontzag kunnen inboezemen.
D« Vareenlgde Statin
an Dultschland.
Eo Amerikaansche postboot „Fhila-
delphia", het eerste schip van de
Amerikaansche lijn, dat den Atlan-
tischen oceaan overgestoken is sedert
het begin van den nieuwen duikboot
oorlog, ia Zaterdag j.1. aangekomen.
Zij is de gevaarlijke zone doorgevaren
en heeft vrijwel haren gewonen koerH
gevolgd, zonder iets van een duikboot
te zien. Yan 2001ste klas passagiers,
die plaats hadden genomen, zijn er
Blechts 61 meegegaan.
Nauwelijks is het geschilpunt om
trent de bemanning van ds „Yarrow-
dale" opgelost of een nieuwe mogelijk
heid voor verwikkelingen doet zieh
voor.
Naar uit Washington wordt bericht,
meldde de Amerikaansche consul op
Malta aan het departement van staat
dat Robert Haven, Amerikaansche
zendeling te Foetsjau (China) is ver
dronken, toen den 17en dezer het
8.s. „Athos" zonder waarschuwing
door een duikboot is getorpedeerd.
Nederland en de Oorlog.
7 schepen getorpedeerd.
Gaven de eerste berichteD aan dat
6 Nederlandache schepen getorpedeerd
waren, en dat het stoomschip „Me-
nado" door een machine-defect aan
hot gevaar was ontkomen, latere
berichten meldden echter dat ook dit
schip door eentorpedoschot werd
getroffen.
Drie van de zeven schepen bleven
drijvende, n.1. de „Eemland", de
.Zaandijk" en de .Menado". Ook heeft
men nog getracht de .Bandoeng" te
bergen, doch dit is niet mogen ge
lukken»
Alle opvarenden zijn gered. Zij zijn
gedeeltelijk te Penzance (Cornwall),
gedeeltelijk te St. Mary (Scillyeilanden)
geland.
Naar uit Londen aan de .Tel."
wordt gemeld, verklaarde een officier
van een der getorpedeerde schepen,
dat de duikboot eerst een torpedo
lanceerde en vervolgens een groot
aantal granaten afvuurde tot dat alle
schepen stopten. Vervolgens kwam de
duikboot bij elk schip om de beman
ning te bevelen binnen vijf minuten
in de booten te gaan, daar z(j de
schepen tot zinken zou brengen,
omdat zij zich in de Engelsche
wateren bevonden.
De bemanningen hadden nauwelijks
tijd zich in de booten te begeven of
de duikboot begon haar torpedo's af
te vuren. De opvarenden bleven
verscheidene uren ronddrijven, voor
dat zfi door trawlers gered werden.
Een officieel bericht uit den Haag
maakt het gebeurde nog erger,
gezien hierin wordt gemeld dat de
Duitsche regeering 22 Februari had
aangegeven als een datum waarop
Nederlandscbe schepen met betrekke
lijke zekerheid van veiligheid de
haven van Falmouth konden verlaten.
Absolute zekerheid kon de Duitsche
regeering evenwel niet geven.
De 7 schepen maakten van deze
door Duitschland geboden gelegenheid
gebruik. Zij moesten zich daartoe te
zamen blijvende, westwaarts uit het
moeilijke gebied verwijderen, en
verder buiten dit gebied blijvende,
hun weg vervolgen.
Een Duitsche verklaring.
Yan Duitsche offlcieele zijde wordt
erop gewezen, dat ten behoeve der
in Engeland vastgehouden graan
schepen de termijn voor het bevaren
der gevaarlijke zone meermalen werd
gewijzigd.
Ook nu is dit weer geschied. De
Nederlandsche reederijen ontvingen
op hun verzoek om het uitvaren der
schepen toe te staan, ten antwoord,
dat dit op 22 Februari betrekkelijk
veilig, of den 17en Maart volstrekt
veilig langs een beproefden weg zou
kunnen geschieden. Daar de reedera
de voorkeur gaven aan den 22 Febr.
werd hun nog uitdrukkelijk mede
gedeeld dat de schepen slechts be
trekkelijke veiligheid kon worden
toegezegd. Bovendien werd aange
geven dat buiten den aangegeven
koers niet de minste zekerheid tegen
het mijnengevaar gegeven kon worden.
Wanneer nu de 7 schepen in den
grond geboord zijn, niettegenstaande
de afgesproken koers gevolgd werd,
wordt dit door de Duitsche regeering
diep betreurd, maar de verantwoor
delijkheid van het voorgevallene treft
niet haar, doch de reeders, die er
de voorkeur aan gaven de schepen
den 22aten te laten uitvaren en niet
wilden wachten tot den 17en Maart,
waarop de schepen absoluut onge
hinderd hun reis hadden kunnen
voortzetten.
Een Engelsohe beschouwing
Ook van Eagelsche zijde wordteen
en ander met betrekking tot de ver
nietiging der stoomschepen gemeld.
Ia de eerste plaats wordt een over
zicht gegeven van de lading der
schepen. De .Eemland" (3770 ton,
niet gezonken) kwam te Falmouth
aan op 25 Januari, was op de uitreis
en had ballast in. De „Gaasterland",
(3917 ton, gezonken) kwam 30 Ja
nuari te Falmouth aan, was op de
uitreis, had eveneens ballast in. De
.Bandoeng" (5851 ton, gezonken)
kwam 2 Februari te Falmouth aan,
was op de thuisreis en had mails
aan boord, doch geen passagiers, haar
lading bestond ongeveer uit 550 ton
lijnkoeken, 2200 ton copra, 1100 tou
lijnzaad, 160 ton koffie, 600 ton tabak
en 200 ton stukgoederen. De „Noor
derdijk" (7166 ton, gezonken) kwam
4 Februari te Falmouth aan, was op
de thuisreis met mails, doch zonder
passagiers. De lading bestond uit
5100 ton tarwe, 835 ton meel, gecon
signeerd aan de Nederlandsche regee
ring en stukgoederen. De „Zaandijk"
(4188 ton, drijvende) kwam 6 Februari
te Falmouth aan, was op de uitreis,
in ballast. De „Jacatra" (5378 ton,
gezonken) kwam 7 Februari op de
thuièreis te Falmouth aan, had geen
>ost noch passagiers aan boord. Dé
ading bestond uit 7500 ton tarwe,
geconsigneerd aan de Nederlandsche
regeering. De „Menado" (naar Fal
mouth gesleept) kwam 11 Februari
op de thuisreis te Falmouth aan, ze
had post noch passagiers aan boord,
maar was geladen met 2700 ton
copra, 400 ton veekoeken, 260 ton
lijnzaad, 450 ton tabak en 100 ton
stukgoederen. In het oog dient ge
houden te worden, dat de op de thuis
reis zijnde schepen hoofdzakelijk met
levensmiddelen waren geladen. De
ladingen van twee dezer schepen
waren aan de Nederlandsche regee
ring geconsigneerd en bestonden uit
tarwe.
Er wordt verklaard zegt verder
het Engelsche bericht - dat de Neder*
landsche regeering sedert de blokkade
afkondiging, de uiterste welwillend
heid ten opzichte van de Duitsche
besluiten heeft getoonden nu is dit
het resultaat.
Ia Britsche scheepvaartkringen is
de meening overheerschend, dat de
welwillende houding van de Neder
landsche regeering jegens den Duit-
schen bullebak, een zeer zwakke dank
is vóór de groote welwillendheid die
steeds door Engeland is betoond
jegens de essentieele belangen van
Nederland, van de koloniën zoowel
als van het moederland.
Ook voelt men dat de Nederland
sche schepen, in een groep varend
met ontstoken lichten, als het ware
tot den aanval uitnoodigden en dat,
wanneer zij op dezelfde wijze hadden
gevaren als de EDgelsche schepen,
zij zonder twijfel evehzoo ongedeerd
door de gevaarlijke zóne zouden zijn
heengekomen, als de overgroote meer
derheid van dergelijke schepen in
dezelfde wateren.
De houding van onze
Regeering.
Naar de „Tel." uit kringen, welke
met de regeering in nauwe betrekking
staan, verneemt, is men overtuigd,
dat minister Loudon zich thans niet
zal bepalen tot een protest en het
vragen van financieele vergoeding
voor de getorpedeerde schepen, maar
den wensch kenbaar zal maken, dat
de Duitsche regeering nog op een
andere wijze, welke voor onze scheep
vaart onmiddellijk van belang is, het
geleden verlies zal vergoeden.
De Indruk
In scheepvaartkringen.
De uitwerking van deze gebeurtenis
op onze scheepvaart heeft zich direct
doen gevoelen. Een bekende figuur
uit de Amsterdamsche scheepvaart
kringen deelde mede, dat, voorloopig
althans, door hem en zijn collega's
het varen, zoo niet onmogelijk, dan
toch hoogst gevaarlijk wordt geacht.
De zeven nu getorpedeerde schepen
vertrokken uit Falmouth op 22 dezer,
nadat onze regeering de Duitsche
regeering officieel van dat vertrek
had verwittigd, met opgave van dien
overigens geheim gehouden datum.
Men meende, dat nu aan de schepen
een veilige vaart zou zijn verzekerd,
d. w. z. men wist wel, dat slechts
relatieve veiligheid gegarandeerd werd
maar men kon niet vermoeden, dat
het de bedoeliDg van de Duitsche
regeering zou zijn de Nederlandsche
schepen te doen vernietigen, waar
die schepen eenvoudig Engeland aan
deden, omdat het Engelsche gouver
nement dit eischt, maar die daar
verder niets te maken hadden.
In de Zaterdag gehouden vergade
ring van de Nederlandsche reeders-
vereeniging is, na overleg met de
reederijen van de' tot vertrek naar
Noord-Amerika gereed liggende sche
pen, besloten, deze schepen niet te
laten uitvaren, alvorens de Noordelijke
route voldoende veilig' geacht kan
worden.
Dit zou dus beteekenen, dat min
stens tot den 5en Maart de scheep
vaart wordt stilgelegd.
De stoomschepen Juliana", van de
Mplj. .Nederland", en „Ternate" en
„Deli", van den Rotterdamsehen
Lloyd, welke zich op de thuisreis
bevonden, hebben- order gekregen
voorloopig te Port-Said te blijven
In assuradeurskringen heerschte
totale verslagenheid. Het gebeurde
heeft een overweldigenden indruk
gemaakt en schept voor het assurantie-
bedrijf een volmaakt onzekeren toe
stand. Yan het teekenen van eenig
molest kan in de naaste toekomst,
zoolang geen meer afdoende waar
borgen voor de veiligheid der vaart
zyn verkregen, geen sprake meer
zijn. Men vraagt zich af op welke
toezeggingen voor eenige waarschijn
lijkheid voor behouden overtocht, de
schepen nog zee hebben kunnen
kiezen en meent geen molest risico
meer op zich te kunnen nemen,
zoolang op deze vraag geen antwoord
kan worden gegeven.
Behalve Hol landsche Assurantie-
maatschappijen zijn ook de Duitsche
met aanzienlijke bedragen bjj de ge
torpedeerde schepen en ladingen
betrokken.
De „Ambon".
De ,N. R. Ct." verneemt dat de Am
bon van de Stoomvaart Maatschappij
Nederland, die, zooala men weet, ge
torpedeerd werd, reeds te Plymouth
in het dok staat. De torpedo heeft
het schip in de machinekamer ge
troffen.
Engeland en onze
scheepvaart.
Een bericht van het Nederlandsche
correspondentiebureau te Den Haag
vestigt de aandacht op de gevolgen
die het vasthouden van Nederlandsche
schepen in Engelsche havens hebben
met betrekking tot den landbouw en
de levensmiddelenvoorziening.
Op het oogenblik worden in Engeland
vastgehouden drie schepen, inhouden
de 20.000 ton Cbili-salpeter. Schepen,
die de laatste 14 dagen door het
Panamakanaal zijn gekomen, worden
voorloopig door de reederijen tot nader
bericht opgehouden in Amerika. Vol
gens dezer dagen ontvangen bericht,
zijn deze naar de Bermuda's gezonden
voor Engelsch onderzoek. Hoe dit
verder zal gaan, daarop heeft men
niet den minsten kyk.
Het vorige jaar was men in Neder
land met de distributie omstreeks
dezen tijd vooruit, dit jaar is men
daarmede ten achter en als gevolg
daarvan wordteen mindere opbrengst
van de gewassen verwacht.
De hier te lande benoodigde super
fosfaat werd vóór een deel in Amerika
gekocht. De noodige scheepsruimte
werd gedeeltelijk in Amerika bevracht
en gedeeltelijk in ballast uit Nederland
daarheen gezonden. De groote moeilijk
heid van dit oogenblik ia ontstaan,
toen de meeste schepen in Amerika
begonnen waren met laden. Eén van
de schepen heeft Amerika verlaten
vóór de moeilijkheden en is onderweg
naar Nederland één schip weigerde
met laden te beginnen, en één schip,
dat in ballast zou uitvaren, heeft
geweigerd uit Nederland te vertrekken.
Vooral het vasthouden van de Chili-
salpeter in de Engelsche havens, waar
de schepen eenvoudig zijn binnen
gekomen voor het vertoonen van de
papieren, en voor welke vasthouding
,dus geen enkele plausibele reden is
te vinden, zal van geweldigen invloed
zyn op den oogst hier te lande, en
als de schepen niet buitengewoon
snel worden losgelaten, staat het vast,
dat de opbrengst van onze verschil
lende gewassen, graan, aardappels,
suikerbieten, zeer klein zal worden.
Afgezien van de vraag, of deze
nog tijdig in Nederland terug zouden
zyn, bestaat die mogelijkheid niet,
indien de Engelsche regeering blijft
eischen, dat schepen uit Nederland
naar een haven ten Zuiden van kaap
Hatteras gaande eerst een haven vin
Engeland aandoen en van daar kolen
medenemen naar een Britsch kolen
station. De ervaring van de laatste
dagen heeft wel geleerd aan welke
gevaren de schepen zich daardoor
zouden blootstellen.
Ook de moeilijkheden bij den aan-
Ingezonden Mededeellng.
Iiiitnn
Monsterkamers 2118 A en B.
Tandmiddslen - bi it Colopt - Pirlumiili.
voer van superphosfaat zullen hoewel
die nog niet geheel kunnen worden
overzien, ongetwijfeld hun invloed op
de uitkomsten van den oogst doen
Het voorgaande betreft de in Ne
derland te telen gewassen en den
hier te verkrygon oogBt, maar daar
naast wordt het in de Engelsche ha
vens vasthouden van veevoeder zeer
bedenkelijk. Het kan niet anders of
zeer spoedig zal een besluit moeten
worden genomen om een deel van
den veestapel af te slachten; met al
le gevolgen van dien, als: minder
varkensvleesch, minder spek, minder
melk, minder boter, minder kaas en
en voorwat den pluimgediertestapel
betreft, minder eieren.
Op het oogenblik worden in Engel
sche havens vastgehouden zes sche
pen, welke in lading hebben: 4000
ton rogge, 38.500 ton maïs, 14.620
ton haver, 24.470 ton gerst en
15.038 ton lijnkoeken, totaal ongeveer
96.600 ton.
Dt 8arlkat Islam.
Uit Weltevreden werd dd. 20 Febr.
aan de „Tel." geseind
Het congres van de Sarikat Islam
beeft te Tjilatjap (residentie Banjoe-
mas) plaats gehad. Het „Soerabajasch
Handelsblad" waarschuwt het gouver
nement tegen de actie, die door de
Sarikat Islam allerwege wordt ge
voerd. Op het eiland Madoera gist het
ook weerscheepsjongens oefenen er
zich in den wapenhandel.
Aardbevlngin.
Volgens door de „Tel." ontvangen
berichten deelde de resident van Bali
mede, dat door de aardbeving op
Bolengleng alleen veertien personen
zijn gedood, 127 huizen en 181 tem
pels z^n ingestort en beschadigd.
Omtrent de schade op Zuid Bali z(jn
nog onvoldoende inlichtingen inge
komen. Men schat dat het aantal
dooden dertienhonderd bedraagt.
Vry hevige aardbevingen werden in
den nacht van 16 op 17 Febr. waar
genomen in de districten Kesoegitan
en Maos.
Da Nederlandaehe Jaarbeurs.
Een der gevolgen, - laten wy ons
haasten er by te voegeneen der
zegenryke gevolgen van den oorlog,
is het wakker wordon van energie.
Vele zaken, die men vroeger uit het
buitenland betrok, zijn thans niet meer
te krygen. Dit geldt niet alleen voor
ons land, maar ook voor de oorlog-
Frankryk zoowel als En
geland hebben dan ook, in navolging
van Duitscbland, waar dit systeem
al lang bestond, jaarbeursen ge
organiseerd, die een tentoonstelling
als het ware zyn van de producten
der inlandsche nijverheid.
En ons land ïs nu gevolgd: de
eerste Nederlandsche Jaarbeurs is
te Utrecht geopend. De gebouwen
houten barakken, waar de verschillen
de firma's hun goederen uitstallen -
staan grootendeels op het Vreeburg
en het Janskerkhof. Het Vreeburg
heeft eenige gebouwen de schouw
burg, de fruithal en de graanbeurs,
die men praktisch heeft aangewend.
Een hulpfoyer voor den schouwburg
is tevens gebouwd als restaurant voor
de beur3. En op het Janskerkhof zyn
ook nog een 130 tal monsterkamers
in de houten gebouwen.
De beurs werd Zaterdag voor offl
cieele personen geopend door den heer
mr. dr. W. A. van Zyst, wethouder
van Utrecht, voorzitter van het alg.
bestuur. Van Maandag af is zy voor
den handel te bezichtigen, na 10
Maart ook voor het verdere publiek.
De heer van Zyst schetste in zyn
openingsrede de totstandkoming van
de jaarbeurs, waarby hy hulde bracht
aau de besturen van de Vereeniging
Nederlandsch Fabrikaat, van de Maat
schappij van Ny verheid en van de
Vereeniging voor Tentoonstellings-
belangen, van welke drie lichamen
de eerste stoot is uitgegaan. De onder
nemers waren vrijwel op eigen krach
ten aangewezen; de steun, die zy van
de regeering kregen, bedroeg slechts
een paar duizend gulden, en de ny ver
heidsconsulenten stonden tameiyk
koel tegenover het geval. Niettemin
is de onderneming geslaagdvooral
ook bood het Utrechtsche gemeente
bestuur, als ook de directies der beide
groote spoorwegmaatschappyen alle
mogeiyke medewerking aan.
Het getal deelnemers bedraagt thans
668 en gaarne had men nog meerdere
toegelaten, maar de ruimte liet dit
niet toe.
Het Bestuur zag zich echter ge
noodzaakt by rijk en gemeente om
subsidie aan te kloppen. De gemeente
Utrecht gaf f 10,000 behalve de be
schikking over pleinen en gebouwen,
en de minister van landbouw maakte
een wetsontwerp aanhangig waarby
f 35,000 subsidie werd in uitzicht
gesteld.
Deze eerste maal zal de jaarbeurs,
ten gevolge van het besluit om er
ditmaal alleen nationale producten en
fabrikaten toe te laten, een eenigszins
tweeslachtig karakter dragen en niet
zuiver" een beeld vertoonen van de
atreng-noodzakelijke monsterbeurs,
waarin de aloude jaarmarkt, in
dezen modernen tijd van concentratie
op schier elk gebied is herleefd.
Deze eerste maal ook bedoeld als een
groote,' sprekende propaganda voor
het Nederlandsch fabrikaat, vertoont
zy nevens haar eigen beeld ook een
ander, dat aan haar karakter eigenlyk
vreemd is en ietwat te veel aan een
tentoonstelling doet denken. De raad
van beheer heeft echter gemeend zich
daartegen ditmaal niet te moeten
verzetten, mits het slechts aan den
indruk van het geheel, als zakenbeurs
geen afbreuk deed, en medewerkte
om een bezoek aan de beurs vrucht
dragender te maken.
Als zoodanig z(jn o. m. te beschou
wen de inzendingen van het departe
ment van landbouw, nyverheid en
handel en van de directie der
artillerieinrichtiDgen.
Datzelfde karakter dragen ook de
deelnemingen van de Nederlandsche
Kamer van Koophandel te Brussel
en van het Nederlandsche Koopmans
gilde te DQsseldorf, van de Maatschappy
van Nyverheid, van de Vereeniging
Nederlandsch Fabrikaat, van de Ver
eeniging voor Tontoonstellingsbelan-
gen, die) van de directeuren van de
electriciteitsbedry ven in Nederland en
de monsterkamer der commissie voor
den Znid-Afrikaanschen handel.
En een soortgelijk doel heeft ook
de ter elfder ure toegevoegde groep
monsterkamers betreffende onze ko-
loniön. Waai tengevolge van de uiterst
bezwaarlyke verbinding met Neder
landsch Indiö de Koloniale industrie
op de Jaarbeurs zal ontbreken, heeft
het bestuur, vooral met het oog op
de bezoekers uil den vreemde, ge
poogd, althans een kleine inzending
betreffende de Indische producten te
krygen. Dank zy de medewerkiDg van
het departement van koloniön, het
Handelsmuseum van het Koloniaal
Inssituut en het Ryksny verheids
laboratorium te Delft is het daarin
niet ongelukkig geslaagd en zal een
kleine afdeeling de faam van ons
koloniaal Ryk hoog houden.
De deelneming overtreft de ver
wachtingen het aantal legitimatie-
kaarten door den handel aangevraagd,
heeft de 60000 reeds overschreden.
De burgemeester van Utrecht heette
daarna in een korte rede de aan
wezigen welkom.
De minister van landbouw, nyver
heid en handel, de heer Posthuma,
vestigde er de aandacht op, dat deze
jaarbeurs krachtig zal medewerken
om Nederland economisch vooruit
te brengen.
De regeering acht de Jaarbeurs
een hoogst belangrijke uiting van de
Nederlandsche nijverheid. Zy hoopt,
dat daar gevonden zal worden een
overzicht in klein bestek van het
geen onze nyverheid op het oogenblik
kan praesteeren en dat daar ook zal
biyken, welk het tecbniscb peil van
onze nyverheid thans is.
Met het oog hierop heeft het dan
ook spr's geheele instemming, dat
de chef van de afdeeling Handel van
zyn departement aan de rjjksnyver
heidsconsulenten heeft opgedragen een
nauwkeurig onderzoek in te stellen
naar hetgeen de Jaarbeurs ten op
zichte van den stand der Nederland
sche nyverheid leert en daaromtrent
een vertrouweiyk rapport uit te
brengen, hetwelk voor de regeering
ongetwyfeld belangryke gegevens
voor haar verdere gedragslyn zal
bevatten.
De minister vestigde verder de
aandacht op de taak die de beurs
beeft te vervullen ten opzichte van
onzen exporthandel, bracht hulde aan
het Utrechtsche gemeentebestuur en
de overige lichamen die medewerkten
aan het welslagen, en verklaarde de
Jaarbeurs geopend.
Zeer veel offlcieele personen uit
regeerings- en handelskringen woon
den de opening by. Behalve de reeds
genoemde voerde nog het woord
Mr. Vissering, president-directeur van
de Nederlandsche Bank, en de heer
Harte, wethouder van Utrecht en
voorzitter van de Kamer van Koop
handel.
Nadat minister Posthuma de ope
ningsrede had uitgesproken, welke
met zeer levendige instemming werd
begroet, begaf het heele gezelschap
zich door het jaarbeurs-restaurant,
tevens foyer van den Schouwburg,
naar het beursterrein.
Aan den grooten vlaggenstok mid
den op het pleintje by het restaurant
werd ondertusschen, terwyi allen
het hoofd ontblootten, de driekleur
geheschen, tegelijkertyd begon yan
den Domtoren de Salvator, de grootste
klok, die, als wy 't goed weten,
sedert de begrafenis van Koning
Willem III niet meer geluid was,
met zyn bronzen stem, boven al het
gewoel uit, machtig en indrukwekkend
te spreken. En toen brak de minister
den met vlaggen getooiden draad,
waarmee het jaarbeursterrein nog
afgesloten was en begon de rond
wandeling langs de verschillende
„stands". Later begaf een groot deel
van de genoodigden zich ook naar
het Janskerkhof.
Op den dag der opening warende
meeste monsterkamertjes gereed. Ze
zyn alle van hout en met electrische
en gaskacheltjes verwarmd.
Van de gebouwen dienen er voor
loopig nog enkele' in het bizon der
gememoreerd te worden, nl. dat van
de Staatsmynen en dat van de Maat
schappy tot exploitatie van Lim-
burgsche Steenkolenmynen Oranje
Nassaumyoen in combinatie mot de
Maatschappij tot bereiding van kool-
teerproducten uit Krimpen aan den
IJsel. Die twee ondernemingen heb
ben zich allebei een smakeiyk verblijf
ingericht. Voor de Staatsmynen ia
het door den architect Leliman ont
worpen, die er veel werk van heeft
Ten slotte teekenen wy nog het
restaurant van de Vereeniging van
Groenten- en VruchtendrogerB aan.
Het eigenaardige daarvan is, dat al
wat men er aan groenten en vruchten
eet, gedroogde waar is, tot de aard
appelen toe. Dat er aan de groenten-
drogery niet alleen een belang voor
de fabrikanten, maar wel degeiyk
ook voor de volksvoeding verbondeh
is, daarvan zijn wij by deze gelegen
heid tevens overtuigd geworden.
Opdat de bezoekers van de beurs
zich in de avonduren, wanneer de
zaken rusten, niet zullen behoeven
te vervelen, ia er een commissie
voor de vermakelykheden ingesteld,
die gezorgd heeft, dat er tydens de
jaarbeurs van allerlei te doen zal
zyntooneel-, opera- en operettevoor
stellingen, een cabaret onder Pisuisse,
kunsttentoonstellingen, een bloemen
tentoonstelling en in Tivoli een ker
mis. In de stad is bovendien dé heele
week etalagewedstryd.
PLAATSELIJK NIEUWS
Vrijzinnige Zangvareanlglng
„Morgenrood."
Deze zang vereeniging, onder lei
ding van haren directeur, den heer
F. v. d. Mey, gaf Zaterdagavond voor
hare leden en donateurs eene uit
voering. Het programma bracht af
wisselend zang en voordrachten. Wy
hoorden een paar goed en zuiver
gezongen nummers, waarby het be
kende lieve Zweedsche volksliedje
„Spin, spinl" De heer Van der Mey
weet er voordracht in te leggen.
Een paar komische voordrachten
wisselden den zang af. Mejuffrouw
Oudyk, een diepe mezzo sopraan,
zong, onder begeleiding van de heeren
M. Polak (piano) en Pala (vicol) eenige
solo-nummers. Haar geluid is wel
sympathiek. Jammer was het, dat
zy zulke antediluyiaansche num
mertjes had uitgezocht.
Na de pauze ging een kluchtspel
in één bedryf „Hannes wordt inge
kwartierd."
Tot slot bal.
Centraal Genootschap voor Klnder-
herstelllngs- en Vacantlekolonlec
afdeeling Helder.
De finantieele commissie, benoemd
in de jaarvergadering van bovenge
noemde vereeniging, heeft de rekening
en verantwoording over 't jaar 1916
nagezien en accoord bevonden.
De rekening sloot met een over
schot van f 281.75®, zoodat, gezien
het jaarlyks interen van 't stamkapi
taal met bedrag van f 150, te
voorzien zal zyn, dat het nuttige
werk zal moeten worden ingekrompen,
tenzy de inkomsten ruimer gaan
vloeien.
Toetreding van leden en donateurs
tot de vereeniging is dus hoogst
noodzakeiyk.
UIT DE PERS.
Zavan scheptn getorpedisrd.
De „Nieuwe Rott. Crt." schrift:
De niets ontziende, met menschen-
levens spottende, doellooze vernieti
gingsoorlog heeft zyn slachtoffers op
nieuw onder onze vloot gevonden.
Zeven van de beste Nederlandsche
schepen zyn getorpedeerd. Dit bericht
heeft begrypelykerwys geweldige be
roering en hevige verontwaardiging
verwekt. Als men van Duitsche zijde
wilde demonstreeren, hoezeer de
duikbootenoorlog aan alle recht is
gespeend, kon men geen beter voor
beeld stellen. Van contrabande
hpever men dit begrip ook uitbreiden
wil was geen sprake hoegenaamd,
eenig voordeel, hoe gering ook, voor
Duitschland's vyanden was er aan de
vaart van deze schepen nietniette
min worden zy vernietigd. Daar komt
in dit geval nog een bijzonderheid
by. De Duitscbe regeering aldus
lezen wij in „Het Vaderland, die
eerst 8 Februari als uitersten termyn
voor de veilige vaart voor neutrale
schepen uit Engelsche havens had
vastgesteld, had op verzoek van Neder
landsche zijde, den termyn verlengd
en medegedeeld, dat 22 Februari een
relatief veilige dag zoude zyn, en
een nader aan te duiden dag in Maart
een absoluut veilige, daar voor den
laatsten dag niet met zekerheid kon
worden gegarandeerd, dat alle duik-
booten de hun draadloos meegedeelde
instructies zouden ontvangen." Onze
reederyen waren dus in de meening
gebracht, dat op 22 Februari, den dag
waarop de schepen van Falmouth
vertrokken zyn, de vaart, Bchoon dan
niet met „absolute" zekerheid, kon
worden gewaagd. Het geval wordt
nog verergerd door het feit dat aan
de getorpedeerde schepen van Duit
sche zyde gelegenheid was geboden,
om op 22 Februari de haven te
verlaten.
En toch, enkele uren daarna, op
den 22sten zelf, onder de Eagelsche
kust, heeft de ramp onze vloot ge
troffen. Het is niet aannemelijk, dat
hier boos opzet in het spel zoude zyn,
doch als men de Duitsche toezegging
legt naast de feiten, dan kan toch
niet worden ontkend, dat er van
Duitsche zyde met eenige lichtzinnig
heid verklaringen zyn afgelegd en
ryst de vraag, of men zich te Berlyn
zijne verantwoordeiykheid tegenover
de neutralen wel voldoende bewust
is. Indien er op een dag van relatieve
zekerheid minder zekerheid biykt te
bestaan dan ooit, zou men beter
doen toezeggingen, als zyn gedaan,
achterwege te houden. Onze vloot is
er nu „ingeloopen" en dit maakt de
ergernis nog intenser. Over rechten
menscheiykheid kan ten opzichte van
den duikbootoorlog niet meer worden
gesproken; deze begrippen zyn by
den duikbootoorlog als ballast over
boord geworpen. Tot nu toe werd
nog een schyn van goede trouw be
waard, doch wanneer verzekeringen
worden gedaan, die zoo falikant uit-
loopen, als nu weer het geval is
geweest, moet twyfel ryzen of men
het ook met de goede trouw wel
ernstig meent. Waarom den 22sten
aangewezen, als men zoo bitter weinig
ook „relatief' biykbaar weinig,'zeker
heid heeft?
In Duitschland heeft men nu weer
sprekende cyfers gekregen, om „het
succes" van den ongebreidelden duik
bootoorlog te bewezen. Schitterend
succes voorwaar maar men mocht
toch ook wel eens overwegen, of het
succes van deze dolzinnige daad niet
een keerzyde heeft, waardoor het
meer dan te niet wordt gedaan. Slag
op slag vernemen wy uit Wolfftele-
grammen, hoe groote welwillendheid
door de Duitsche regeering wel jegens
ons land wordt betracht. Als i
die goede bedoelingen niet aanatoDds
overal in den lande geloof wordt
gehecht, schijnt men zich dit niet te
kunnen verklaren. Misschien zal onder
het licht van de gebeurtenis van den
22sten ook het Wolffbureau gaan
gelooven, dat wy hier te lande tegen
over die offlcieuse vriendeiykheid
groote reserve blijven in acht nemen.
Voor onze voedselvoorziening is
het verlies van deze zes schepen
weer een zeer ernstige tegenslag.
Vyf van de zes waren schepen, die
in dienst van onze graan voorziening
stonden. Drie kostbare ladingen graan
en meel zyn verloren gegaan, en
twee schepen In ballast, die graan
gingen halen. Behalve het onmiddelyk
verlies van de drie ladingen zyn er
dus nu weer vyf kosteiyke graan
schepen verloren gegaan. Wat dit
voor onze voedselvoorziening botee*
kent, behoeft niet uiteengezet te
worden, en men mag vragen, of
wy maar brood door moeten blijven
eten, 400 gram per dag, alsof wy
overvloed hebben. In de laatste
dagen heeft men zich in den Haag
uitgesloofd in tegenspraken, Jat het
broodrantsoen zou worden vermin
derd; zou men er nu tiög niet toe
over willen gaan In dit verband
mag erop worden gewezen, dat er
nog steeds twintig schepen in Eoge-
land worden vastgehouden. Zegt dit
voor onze voedselvoorziening ook
niets Om er op het oogenblik maar
niet van te spreken, hoe groot of
hoe klein de kans is, dat, wanneer
eens eindelijk Nederland's rechtmatig
eigendom aan zyn bestemming terug
gegeven wordt, die schepen hun
dienst zullen kunnen vervolgen I
Want ook dit mag hier wel eens
in het licht worden gesteld, nu onze
eigen Nederlandsche belangen daar
zoo na by betrokken zyn, dat men
in Engelsche kringen wel schouder
ophalend over den ernst van den
duikbootoorlog kan spreken, en ons,
staatjes voorleggen van het enorme*
scheepvaartverkeer, doch dat niet
temin vlak onder de Eagelsche kust,
niet meer dan eDkele uren varens
daarvandaan, blykens de ondervinding
door onze zes schepen nu weer op
gedaan, de Duitsche duikbooten vry
spel hebben.
Na het verlies van de „Tubantia"
is er een oogenblik een gerucht
gegaan, dat Duitschland aan ons land
de schade in den vorm van een
geiykwaardig schip zou vergoeden.
Dien royalen weg te bewandelen,
waardoor de goede bedoelingen der
Duitsche regeering althans door een
feit zouden zyn aan den dag gekomen
daarvoor is men toen echter te
elfder ure teruggedeinsd. Thans zou
deze wyze van genoegdoening nog
meer voor de hand liggen. Onze nood
stygt steeds hooger; tusschen de
twee oorlogvoerenden, die elkaar
wenschen uit te hongeren, gelegen,
wordt ons land hoe langer hoe meer
de dupe. Dit is niet het doel, verzekert
men ons met woorden. Engeland had
dit kunnen bewijzen, door onze
graanschepen tijdig te laten vertrek
ken, vóór 6 Februari, wanneer wfj
het verlies van deze zes schepen niet
zouden hebben moeten betreuren.
Maar Duitschland kan het nu kenbaar
maken door een ondubbelzinnige daad,
die zeker ook niet tegen het belang
van dat land zoude zyn, omdat zij bet
schrynende van de wond, die ons is
geslagen, zou helpen verzachten.
Het „Handelsblad" brengt bet ge
beurde in verband met de Neder
landsche nota inzake de afkondiging
van „het gevaarlijke gebied" door
Duitscbland en wyst er verder op dat
de Duitsche regeering biykbaar reke
ning houdt met de nationaliteit van
de schepen.
Het Amerikaansche stoomschip
Philadephia" passeerde de gevaarlyke
zóne „zonder een duikboot te zien".
Wat, naar het „Hbl." meent
niet beteekent zonder door een duik
boot gezien te worden.
De duikbootenoorlog brengt blijk
baar in de eerste plaats gevaar voor
ongewapende en niet-Amerikaansche
schepen.
Ingezonden mededeellng.
Seinde kan worden veroorzaakt
Hebt gy er óóit aan gedacht, dat
uw pynlyke rug, uw zenuwachtig
heid en waterstoornissen te wyten
kunnen zyn aan wat gy eet en drinkt
en aan uw leefwijze?
Te veel eten en het voortdurend
gebruik van alcoholische dranken,
gepaard gaande met te weinig li
chaamsoefening in de buitenlucht,
rust en slaap, zal ongetwyfeld metter-
tyd de nieren verzwakken. En dan
komt delast. Rugpyn,zenuwkwalen,
waterstoornissen, hoofdpyn, niergruis,
duizeligheid en waterzuchtige zwel
lingen zyn kenteekenen van te veel
urinezuur in het bloed en er bestaat
gevaar voor niersteen en ongenees
lijke nierziekten.
Matig eerst alle slechte gewoonten.
Help dan de verzwakte nieren door
een degeiyke kuur met Foster's Rug
pyn Nieren Pillen.
Foster's Pillen heelen en verzachten
de nieren, de urinewegen en blaas.
De onzuivere vloeistoffen worden uit
het lichaam afgevoerd en de afzettin
gen van urinezuur verwyderd.
De blyvende verlichting en baat,
die dit speciale geneesmiddel aan
nieriyders brengt, is over de geheele
wereld bekend. Foster's Pillen maken
u niet alleen gezond, maar houden
Let er evenwel op dat gy de echte
Foster's Rugpyn Nieren Pillen krijgt,
voorzien van de handteekening van
JameB Foster op de verpakking. Te
den Helder verkrygb. by Alb. ten
Klooster, Keizerstr. 98. Toezending
geschiedt franco na ontv. v. post
wissel l f 1.76 p. doos of f 10.- p.
(45)