mimi mint
Tweede Blad.
DE OORLOG.
VAN ZATERDAG 3 MAART 1917.
Da algameene toestand.
Over het naastbyliggende oogmerk
van de terugtrekkende beweging van
de Duitacfaers aan de Ancre heerscht
nu weinig verschil van meening meer.
Zeer algemeen neemt men aan, dat
net oogmerk is, het Britsche offensief
op dit punt te vertragen door terug
te trekken op het oogenblik, dat ver
ondersteld werd, dat de Engelschen
alles in gereedheid hadden, om daar
ter plaatse toe te slaan.
Maar de fantasie snelt de gebeurte
nissen vooruit. Op een breedte van
een 20 kilometer zijn de Duitschers
teruggetrokken, maar men ziet deze
taktiek in de verbeelding reeds op
een uitgestrekt gedeelte van het front
(a\ dan niet aaneengesloten) in toe
passing gebracht. Men ziet de Duit-
schers al veel verder terug en min
of meer los van hun vijanden. Men
ziet reeds de Duitsche generaals en
bewegingsoorlóg hervatten en dit
begin van een terugtrekkende be
weging met een grooten nlag in het
open veld eindigen. Verleidelijke
veronderstellingen
Hier volgen eenige overwegingen,
die aan die veronderstellingen steun
gaven.
Er wordt een beslissing gezocht door
beide partijen en wel een spoedige
beslissing. Een beslissing met de
wapenen kan alleen worden bevoch
ten op een van do hoofdfronten. Dus
in het Westen of in het Oosten. Het.
Engelsche millioenenlegér is geduren
de den oorlog geschapen. Het officiers-
kader van de Britten is gevormd in
de praktijk, maar in een zeer een
zijdige oorlogspraktijk: de stelling
oorlog. Door groote energie, door een
geïmproviseerde, maar machtige orga
nisatie hebben de Engelschen op dat
gebied wonderen gewrocht en zij zijn
op het stuk van de materieele hulp
middelen, die bö den stelliugoorlog
den doorslag geven (met name de
mannen en de kanonnen) op het
gedeelte van het front, dat voor hun
rekening komt, in de meerderheid
gekomen. Het is echter de vraag,
hoe dit zoo machtige, in den stelling
oorlog geschapen millioenenleger, hoe
d9ze organisatie, die uitsluitend op den
stellingoorlog is goricht geweest, zich
zal houden, als het er op aankomt
in het open veld een manoeuvreslag
te leveren tegen beproefde vecht
generaals, waarbij nog zooveel andere
elementen den doorslag geven.
Hindenburg is de man, die de leiding
heeft, en het is ten volle bekend, hoe
deze den stallingoorlog als een nood
zakelijk kwaad verafschuwt. Zoo
komt men dan tot de veronderstelling,
dat hij tot eiken prijs den bewegings
oorlog zal willen beginnen, ten éinde
in bet open reld een beslissing te
verkrljgeD, en kan dit niet door
vobruit te gaan, dan eerst maar
achteruit. De vijand komt dan wel
zonder moeite in het terrein, waar
voor hij anders veel voor zou hebben
mosten vechten, maar dat is de hoofd
kwestie niet. Se Biitten zullen zich
dan hebben voorbereid op iets, wat
in hot geheel niet geschieden zal, op
een overwinning in den stellingoorlog,
die er niet meer wezen zal; maar
voor een strijd in het opén veld zullen
zij in de voorbereiding op zijn minst
bij hun vijanden ten achter zijn.'
Als men dit aanneemt, neemt men
als vaststaande aan, dat de Duitschers
de beslissing in het Westen zullen
zoeken.
Indien zij echter de beslissing in
het Oosten gaan zoeken, dan zou de
terugtrekkende beweging in het W.
voorloopig niet meer beoogen, dan de
bondgenooten te dwingen hun aan
valsplan te verdagen, om tijd te
winnen en toch voorloopig defensief
te blijven.
Het is niet waarschijnlijk, dat de
centralen de Russen langer met rust
zullen laten dan strikt noodzakelijk
is, en wel daarom niet, omdat zij
bij een vroegere gelegenheid daar
mede zeer slechte ondervindingen'
hebben opgedaan. Na den grooten
terugtocht van de Russen' in den
zomer van 1916 hebben de centralen
de Russen den tijd gegeven zich te
herstellen, hetgeen hun den Russi-
schen zomer veldtocht van 1916 en,
als gevolg daarvan de deelneming
van Roemeniö op den hals heeft
gehaald. Het is daarom te verwach
ten, dat de centralen zich thans in
het Oosten zullen gaan roeren, zoodra
dat mogelijk zal wezen en inderdaad
seint WollF, dat op het Oostelijk
gevechtsterrein—waar ook de Russen,
na een pauze van hun inspanning
gedurende een periode, waarin ver
moedelijk de voortzetting het grootste
effekt zou hebben gehad, namelijk
gedurende, den Roemeenschen veld
tocht, zich weer hebben versterkt -
alles in het teeken staat van de
groote operaties van het voorjaar en
den zomer.
Evenwel in het Oosten staat het
klimaat de hervatting van het
krijgsbedrijf langer in den weg dan
in het Westen en zoo sluit hetgeen
hierboven over het Oosten is gezegd,
geenszins uit, dat hetgeen met de
terugtrekkende beweging van de
Duitschers is ingeleid, reeds vóór dat
bet in het Oosten tot groote operaties
is gekomen, zal blijken op een vast
beraden offensieve poging van de
Duitschers uit te loopen.
Dit alles is nog speculatief, maar
het is goed er zijn gedachten eens
over te laten gaan, daar er uit blijkt,
welk een belangrijke dingen er met
d.e huidige gebeurtenissen op het
Westelijk front gemoeid zijn.
(„N. R. Crt.")
Van het Wettelijk front.
Londen, 1 Maart. In Februari
hebben w(j 2188 Duitsche gevangenen
gemaakt, o. w. 36 officieren. Wij
hebben de volgende dorpen genomen
of bezet, na ontruiming door den
vijand: Ligny, Thilloy, Le Barque,
Warlencóurt, Pys, Miraumont, Petit
Miraumont, Grandeourt, Puisleux au
Mont, Serre en Gommecourt. De
vijand blijft aan de Anore terug
trekken.
Ten Noorden van Miraumont heb
ben wij onze linie vandaag gemiddeld
600 M. vooru'.tgebracht op een front
breedte van l1/» mijl.
Lomeo, 2 Maart. De Manchester
Guardian verneemt uit Londen
Do veronderstelling, dat een van
de oogmerken van den Duitschen
terugtocht het uitstel van het Britsche
offensief op dat punt is, door terug
te trekken op het moment, dat zij
denken, dat d9 voorbereiding voor
het offensief is voltooid, wordt nu
zeer algemeen aanvaard. In eenige
verantwoordelijke kringen gevoelt
men veel voor het denkbeeld, dat
minder passieve bedoelingen van de
Duitschers hen kunnen doen wenschen
den manoeuvre oorlog te herstelleu,
ten eiDde er alles op te zetten, een
beslissing te verkrijgen in omstan
digheden, waarin het voordeel der
Engelschen op het punt van zware
artillerie is geneutraliseerd.
Londen, 2 Maart. Onze troepen
maakten verdere vorderingen ten
Noorden van Wallencourt en Eau-
court en ten Noordwesten van Pui
sieuxaumoDt en sloegen .plaatselijke
tegenaanvallen van de Duitschers ten
N.O. van Guedecourt en ten N.W.
van Thïlly af.
Bij onze actie aan de Ancre maakten
..|j heden één officier en 127 krijgs
gevangen en veroverden drie machine
geweren en vier loopgraaf mortieren.
Berlijn, 2 Maart. Tegen onze loop
graven ten O. en ten Z.O. van Souchez
rukten, .na een levendig vuur, sterke
Engelsche afdeelingen op. Zij werden
afgeslagen. In een gevecht van man
tegen man bleven 20 gevangenen en
1 machinegeweer in onze handen.
In bet Ancre-gebied veelvuldige
gevechten in het terrein voor onze
stellingen. Daar en by het opruimen
van Engelsche nesten bij Sailly
werden 80 gevangenen en 3 machine'
geweren ingeleverd.
Van hst Roemeensche front.
Berlijn, 2 Maart. In een tot vijfmaal
herhaalden stormloop, waarin zij zeer
zware verliezen ledeD, trachtten de
Russen de hoogte ten N. van den
Vale Putna-weg te hernemen. Alle
aanvallen braken voor onze stellingen.
Senaat lieten hun obstructionlstischo
taktiek varen en willen den president
steuGen In het nationale gevaar.
In het Huis van afgevaardigden
beBprak Floor het wetsontwerp om
den president te machtigen schepen
te bewapenen enz.; hij werd luid
toeg< juicht, toen hij betoogde, dat de
Amerikanen het recht hebben te
reizen (waarheen zij willen) 6a toen
hij verklaarde: Wij hopen dit recht
in vrede te handhaven maar kan
dit niet, dan zullen wij het doen met
de wapenen in. de hand. De demo
cratische leider Kitchey, lid van de
pacifistische fractie, verklaarde,
onder applaus, dat hij het ontwerp
zou1 steunen.
Latere berichten melden dat het
Huis van Afgevaardigden met 408
tegen 18 stemmen het wetsontwerp
heeft aangenomen, waarbij de presi
dent wordt gemachtigd, koopvaardij
schepen te bewapenenWilso:. is
echter niet gemachtigd, de „andere
maatregelen", waarvoo bij volmacht
verlangt, te nemen.
Als dit ontwerp morgen in
Senaat komt, eh de Senaat zyn eigen
ontwerp, waarbij de regeering vol
strekte volmacht wordt gegeven,
daarvoor in de plaats stelt, verwacht
men dat dit laatste door beide Huizen
zai worden goedgekeurd.
oo.rlog, een kennisgeving gepubliceerd,
die wederom ernstig ingrijpt in d6
economische, vemouaiugen van de
particuliere huishoudingea. Reeds
sedert geruimen tijd werd op alumi-
mümmetaal, ook in het groot, beslag-
gelegd. Thans wordt deze maatregel
ook uitgebreid tot do voorworpen van
aluminium, die in bijna elk huishouden
aanwezig zijn, als kookpannen en
andere kookgereedschappeD. Al dit
materieel wordt van 1 Maart be
schouwd als te zijn in beslaggenomen,
onverschillig of bet in het bezit is van
handelaren, particuliere personen of
publieke vereenigingen. Eerstdaags
zal de plicht tot aangifte worden
bekend gemaakt, daarna zijo ont
eigening en de eisch tot afgifte van
aluminiumvoorwerpon te ver wachten.
Een belangrijk bergloon.
Eenige maanden geleden meldden
wij dat het Nederlandsche stoomschip
„Rijodam" onder buitengewoon moei
lijke omstandigheden de bemanning
der Amerikaansche zeosleepboot „Vi-
gilant" redde en dat toen drie der
opvarenden beslist weigerden hun
schip te verlaten. Deze drie, de tweede
stuurman, een stoker en een olieman,
slaagden er in d« sleepboot in eene
Britsche haven binnen te brengen.
Door de Admiraliteit is hup daarvoor
een bergloon van f 60.000 toegekend,
waarvan de helft voor den stuurman.
St. Petersburg, 2 Maart. In de
streek benoordeD den weg Jaeobeni-
Kimpolung wordt doorgevochten. De
Duitschers deden een tegenaanval op
de Roemeensche afdeelingen, die den
vorigen dag een hoogte by Rekos
hadden bezet en dwongen de Roo
meniërs ze te ontruimen.
Benoorden de Rimnicu ruimden
Russische verkenners twee vtjaude-
l(jke veldposten op, maakten 28 ge
vangenen en namen twee machine
geweren.
Van het Oostelijk* front.
Berlijn, 2 Maart. Op den O. oever van
de Narajofba had een aanval van onze
stormtroepen volledig succes. In de
Russische stelling deden wij mijn
gangen in de lucht springen. 1 officier
en 170 man zyn gevangen genomen,
3 machinegeweren en 8 myn werpers
buitgemaakt.
Uit MesopotamIS.
Londen, 2 Maart. De vervolging is
voortgezet. De Turken kwamen
Dinsdag in erge verwarring door
Azizie. Sinds 23 Februari zijn
4300 gevangenen gemaakt, 28 kanon
nen, 19 loopgraafmortieren, drie
Turksche schepen, twee sleepbooten,
10 pramen en 30 pontons genomen.
Van December af bed raagt het aantal
gevangenen in zfjn geheel 7000.
De duikboot- on mljnoorlog.
Uit Londen worden bijzonderheden
gemeld betreffende het in den grond
boren van de bark „Galgorm Castle"
door een Duitsche duikboot.
Nadat het schip eenigen tijd was
beschoten, ging de uit 25 koppen
bestaande bemanning (w.o. 4 Ame
rikanen), benevens de vrouw manden
kapitein, in de booten. Een boot,
waarin zich de kapitein en diens
vrouw bevonden, werd na 18$ uur
opgepikt. De tweede boot, waarin
zich 2 Amerikanen bevonden wordt
vermist.
Berlijn, 2 Maart. Twee onlangs
teruggekeerde duikbooten hebben 15
stoom- en zeven zeilschepen van te
zamen 64,500 ton bruto in den grond
geboord. Een dezer duikbooten stootte
aan de Zuidkust van Ierland op eén
als een duikbootval ingericht zg. vang-
schip met vier goed verdekt opgestelde
kanonnen langszij, terwijl het ook
zfjn sloepen gebruikte om bommen
naar de duikboot te werpen. Van drie
uur in den middag tot het invallen
van den donker voerde de duikboot
tegen den „duikbootval" en een le
hulp gekomen duikbootjager van de
Foxglove-soort een artilleriegevecht,
waarbij de Foxglove tenminste drie
treffers kreeg.
Door het tot zinken brengen van die
schepen gingen ongeveer 8800 ton
granaten, 8800 ton koren, 3000 ton
zaad, 16000 ton kolen, 2500 ton
oorlogstuig, 8500 ton stukgoederen,
1200 ton ijzererts en 1800 ton aard-
noten naar den kelder.
Het Duitsche voorstel aan
Mexico en Japan.
De Amerikaansche Minister Lan-
sing heeft de verklaring afgelegd,
dat bet Bchry ven van den Duitschen
minister van Buitenlandsche Zaken
aan den Duitschen gezant te Mexico
(zie le blad), zooals dit nu is open
baar gemaakt, juiswis. In den Senaat
heeft de Senator Swarson verklaard
dat ook president Wilson de juist
heid dier mededeeling erkende. Slechts
wijze waarop de regeering te
Washington kennis kreeg van dit
schrfjven kan niet worden medege
deeld, om het stelsel van contra-
spionnage, dat tegen de intriges van
Bernstorff werd gevolgd, niet bloot
te geven.
Dat de onthulling van deze Duitsche
plannen haar uitwerking op de
houding van het Amerikaansche
Congres niet zou missen, was te
verwachten. Naar een bericht uit
Washington d.d. 2 dezer meldt, ver
geet men thans de geschillen, en
sluit men zich aaneen achter den
president. De republikeinen in den
Wis niet nuttig Is voor volen
Kan een zegen zijn voor óón,
Wie „naar vermogen Haf kan hebban",
Leeft niet doelloos hier benufin.
Adres: Weststraat 32.
Naar FraDSChe bladen uit New York
vernemen zijn de stoomschepen New
York, Philadelpbia, St. Louis, St. Paul,
Kronland en FiDland van de Marine-
trust bezig kolen te iaden om dadelijk
Da de bfeslissing der regeering zee te
kunnen kiezen.
Alle schepen der Americm-line
zullen de volgende week van kanon
nen en kanonniers worden voorzien.
Een officieel bericht deelt verder
mede, dat betreffende den brief van
Zimmermann geen verklaring of
bericht van eenigen aard door de
regeering der Vereenigde Staten aan
Duitschland gezonden zal worden of
gezonden is. Ook i3 er tot nu toe
tusschen de Ver. Staten en Mexico
over deze zaak geen mededeeling
gewisseld, maar waarschijnlijk zal dit
geschieden. Echter heeft Lanaing
reeds verklaard, niet te kunnen
gelooven, dat Mexicö aan zulk een
complot zou hebben deelgenomeD,
aangezien de betrekkingen tusachen
de VereeDigde Staten en Mexico van
vriondscbappelijken aard zijn.
Een Duitseb bericht vau 2 Maart
erkent de juistheid der onthullingen.
Het betreffende bericht luidt als volgt
De Amer kaauscbe pers bevat
mededeelingen over opdrachten van
het ministerie van buitenlandsche
zaken aan den Duitschen gezant.in
Mexico voor het geval, dat Duitsch
land, na afkondiging van den on be
perkten duikbootenoorlog, er niet in
mocht slagen de Vereenigde Staten
neutraal te houden.
Deze mededeelingen berusten op
de volgende feiten: Nadat het besluit
was genomen om den len Februari
den onbeperkten duikbootenoorlog te
begiDnen. moest, met bet oog op
houding, die de Amerikaansche re
geering tot dusverre had aangenomen,
rekeniog worden gehouden met de
mogelijkheid vau een conflict met
de Vereenigde Staten.
Dat dit juist was gezien is gebleken
uit de feiten, want de Amerikaansche
regeering brak, spoedig nadat de
Duitsche verklaring omtrent het ver
sperde gebied bekend was geworden,
de diplomatieke betrekkingen met
Duitschland af en noodigde de andere
neutrale mogendheden uit dit voor
beeld te volgen.
In het vooruitzicht van deze mo
gelijkheid was het niet alleen het
recht, maar ook de plicht der ryks-
regeering ook voor het geval van
een gewapend conflict met de Vereen.
St. tijdig voorzorgen te treffen, ten
einde zooveel mogelijk een tegenwicht
te krygen tegen de toetreding van
een nieuwen vijand. Aan den Duit
schen gezant in Mexico wérd der
halve medio Januari opgedragen de
Mexicaansche regeering, voor het
geval de Ver. St. aan Duitschland
den oorlog zoude verklaren een ver
bond aan te bieden en een overeen
komst te treffen over de nadere
bijzonderheden.
Den gezant werd overigens uit
drukkelijk gelast geen stappen bij
de Mexicaansche regeering te doen
voor dat hy zekerheid had, dat
Amerika den oorlog had verklaard.
Op welke wijze de Amerikaansche
regeering kennis heeft gekregen van
deze langs geheimen weg naar Mexico
gezonden opdracht, is niet bekend,
naar het echter schynt, is er op
Amerikaanseh gebied verraad ge
pleegd.
Van de grens.
Uit Esschen wordt aan de „Grond
wet" gemeld:
Den laatsten tfjd is het aantal
militairen aan de grens aanmerkelijk
toegenomen en heerscbt er onder de
Duitsche bezetting heel wat bedrij
vigheid. Een nieuwe maatregel is
dat gisteren al de openbare en bij
zondere scholen in Esachen, Kalmpt-
hout, Eeckeren, Capellen, Wildertop
last der militaire overheid gesloten
zyn.
De banken en verder meubilair
worden er uit verwijderd en al deze
gebouwen worden voor Roode-Kruis-
diensten ingericht. Ook de bovenver
dieping van ons groot stationsgebouw
wordt voor het Roode Kruis inge
richt. Gistermiddag en -nacht zijn
drie extra-treinen uit Antwerpen aan
gekomen met stroo en éénpersoons
Ijzeren ledikanten.
Vannacht zyn ook de quarantaine
stallen geheel schoongemaakt en
daarna zyn een 80-tal soldaten den
geheelen nacht bezig geweest met
het aandragen van stroo en het
plaatsen van ijzeren bedden. Ook een
viertal Duitsche verpleegsters zijn
gister hier aangekomen.
De Duitschers laten zich niet uit
over deze nieuwe maatregelen, maar
ieder vermoedt, dat het voorzorgs
maatregelen z{jn tegen het groote
op handen zijnde offensief.
Beslag op aluminium.
Volgens de „Lokal Anzeiger" heeft
de opperbevelhebber in de Marken,
op verzoek van het ministerie van
PLAATSELIJK NIEUWS.
Hr. Ms. „Zaaland".
Het vooinemen bestaat, Hr. Ms.
pantserdekschip „Zeeland" tegen Mei
een reis naar Nederlandsch-Indiè te
laten maken, tot aflossing van per
soneel en voor oefening van de adel
borsten.
De Ned. sleepboot „Themis"
is van Rotterdam hier aangekomen,
om de bemanningen van het licht
schip te verwisselen.
Een tweede 'lichtschip, hetwelk
door de „Sirnson" zal worden weg
gebracht, zal nu in de vaargeul gelegd
worden.
GOEDKOOP ETEN.
Het bestuur vau den Volksbond
tegen drankmisbruik ontving van
vele personen en vereenigingen
zeer gewaardeerde medewerking en
wenken,
Bijzender aangenaam deed b.v. aan
een milde gift ontvangen van
de werkliedenvereniging „de
dracht."
Daar tegen de voorgestelde wijze
van distribueoren bezwaren inkwa
men Werd besloten het eten beschik
baar te stellen:
lo. afgehaald aan de Oostsloot
straat 18.
2o. thuis gebracht.
De volgende winkeliers willen als
tua&chenperBOOU optreden
W. C. v. Breda, Hoofdgracht 49.
Langestr. 75.
Paardestr. 25.
Dfikstr. 12.
Laan 24.
Polderweg 81.
N. Zoon,
Boendermaker,
Wed. Jordans,
G. M. Rijkers,
G. Koens,
F. v. Peperzeel, Emmastr. 83(tel.280)
Paschedag, Weststr. 67.
C. v. d. Haugen, Molenstr. 108.
G. Kater, Keizerstr. 88.
J. Hoogerwerf, Schageustr. 20.
J. J. Verbeet, Sluisdljkstr. 56.
L. Buter, Breewaterstr. 12a.
D. Geervliet, Jan in 't Veldstr. 81,
H. D. Bres, Spoorgracht 36.
Breet, Vyzelstr.
J. Kuipor, Binnenhaven 113.
Rieaaelman, Zuid&tr. 74.
G. Kramer, Vlamingstr. 15.
Wed. Puinbroek, Bloemstr. 1.
Wed. Broekhuyzen, Spuistr. 26.
Bij hen kan eiken dag voor X uur
k contant een bon gekocht worden
voor het eten van den volgenden dag.
Deze bon doet. dienst als kwitantie.
Bij den tusscbenpersoon worden
door een bode de bestellingen op
gehaald en de keuken zorgt dat het
eten wordt thuisgebracht of desge-
wenscht kiaar staat om to worden
afgehaald. Degenen die thans reeds
huD naam opgaven, moeten zich dus
toch nog bjj een der hier bovenstaande
tusschenpersonen van een bon voor
zien.
Vooral in de eerste dagen zal dat
thuisbrengen niet zoo vlot gaan als
geweDschi is, maar men zal zijn
uiterBte best doen om iedereen voor
12 uur 'a middags te hebben bediend.
Een onverwachte moeilijkheid deed
zich voor dat geschikte pannen om
eteu thuis te brengen nog niet in
voldoenden getale konden worden ver
kregen.
Daarom ia het gewenscht dat bij
het doen der bestelliDg zoo mogelijk
een goed sluitende pan, liefst in een
handdoek geknoopt, wordt afgegeven
i bij den tusschenpersoon.
A&ü die pan dient een stevige
adreskaart van den eigenaar beves
tigd te zijn.
Wie zelf afhaalt kan die pan tijdig
in de Oostslootstraat brengen.
De inhoud van de pan kan door
de bestelde hoeveelheid worden be
paald.
Voor soep is de kostende prya
berekend psr Liter, voor het andere
eten, met eene daarmede overeen
komende hoeveelheid.
Met het oog' op den Zondag kan
Zaterdagavond 5 uur nog soep beschik
baar wordén gesteld.
Het gebouw Oostslootstraat 18 is
Maandagmiddag 5 Maart 1-3 uur
te bezichtigen.
Eindsxamans H. B. S.
De Commissaris der Koningin in
de Provincie Noord-Holland heeft
bepaald, dat de eindexamens der
Hoogere Burgerscholen met vijfjarigen
cursus, zoowel als de vergaderingen
der Commissiön voor het afnemen
dier examens in 1917 in deze pro
vincie zullen worden gehouden te
Amsterdam en te Alkmaar.
De candidaten afkomstig van de
R. H. B. 8. te Helder zullen te Alk
maar worden geëxamineerd.
Benoemd zyn tot voorzitter, tevens
lid der commissie te AlkmaarDr.
A. C. Antusch, directeur der Ryks
Hoogere Burgerschool te Alkmaar
tot onder-voorzitter, tevens lid der
commissie te Alkmaar: de heer W.
C. G. H. van Mourik Broekman, di
recteur der gemeentelijke Hoogere
Burgerschool met 6-j. cursus te
Haarlem;
tot leden der commissie zijn o.a.
benoemd de beeren W. G. van der
Meer, directeur van-, Dr. H. C.
Ketner, M. van Maanen en W. N.
Francken, leeraren aan deR.H..B. S.
alhier.
Liefdadigheidsvoorstelling „Tavenu"
Wij vestigen nogmaals de aandacht
op de liefdadigheidsvoorstelling, welke
de Helderache Tooneelvereeniging
w Tavenu" op Donderdag 8 Maait
geeft, ten bate van de Vereeniging
ter bestrijding der tuberculose. Op
deze uitvoering zal worden gespeeld
het tooneelatuk „Het Instinct" van
Henry Kistemaeckers, dat onlangs
door dezelfde vereeniging opgevoerd
is. Dit mooie tooneelatuk wordt voor-
,n door een dramatische schets
van den heer J. B. Schuil, getiteld
„Doodenrit". Deze schets verplaatst
ons naar een Fraosch greDSgarnizoen
in den Eizas aan den vooravond der
mobilisatie, 31 Juli 1914. De schrijver
heeft een dramatisch conflict zeer
scherp en zeer zuiver gesteld, en dit
in enkele spannende scènes verwerkt.
„Doodenrit", waarvan men hier de
iremière geniet, is aangenomen door
iet Rotterdamsch Tooneel, zoodat
deze Heldersche première iD waarheid
gebeurtenis is op bet gebied der
tooneélspeelknnst.
„Het Instinct" wordt we zeiden
dit reeds, door „Tavenu", ter gelegen
heid van een wedstrijd voor dilet-
tautenclubs te Haarlem opgevoerd.
Het kapwerk is van de firma
Miche'ls te Amsterdam, de costuums
zijn van de firma Serné Zoon,
Uit da Bakkerij.
Donderdagavond vergaderde in het
gebouw „Irena" de Chr. Broodbak
kers en Bezorgers Organisatie alhier.
Bespreking werd gevoerd over den
meerderen arbeid der bezorgers met
het kaar-tenstelsel en het uitreiken
der couverten. Met genoegen was
kennis genomen, dat door het Ge
meentebestuur, als gevolg van het
voor de afdeeling gedane verzoek,
besloten was, dat voor elk couvert,
dat door de bezorgers moet worden
uitgereikt, 5 cent door het publiek
zal moeten worden uitbetaald.
De vergadering besloot tevens om
in de komende weken een actie te
gaan voeren om een verhooging van
het loon van bakkersgezellen daar
in 't algemeen de loonen niet in
overeenstemming zijn met de tijds
omstandigheden en de gepresteerde
arbeidsduur.
Besproken wordt een adres aan den
Gemeenteraad te zenden om te ver
zoeken, evenals in andere plaat
sen o.a. Hoorn, e6n verordening vast
te stellen, waardoor, mede ook met
het oog op de lichtbeperking, de
nachtarbeid in de Broodbakkerijen
wordt afgeschaft.
Van gevaarlijk Ijs en nog wat,
Langs de grachten in oDze goed?
stad prijken thans groote bouten
borden, waarop met duidelijke letters
de politie, de waarschuwing heeft
aangebracht
„Politie. Gevaarlijk Ijs".
Prijzenswaardige maatregel, die
zeer zeker goede resultaten zal op
leveren.
Inmiddels is het Ijs in het grootBlé
deel van het kanaal gebroken door
de „Anna Cornelia", die een vaargeul
gemaakt heeft. Maar voor het deel
aan den anderen kant van den aan
legsteiger geldt dewaarschuwing
nog steeds.
Doch ziet! Deze borden zijn prachtig
voor propaganda. En enkele drank
bestrijders, die in den drank een
even gevaarlijken vijand zagen als
in het ijs, profiteerden van de gele
genheid om ze te benutten. En wie
nu langs de Loodsgraeht loopt, ziet
op het waarschuwingsbord staan:
„Politie. Drank la gevaarlijk 1"
Proficiat, heeren drankbestrijders I
Uit hat Politle-rapport.
De 17-jarige broodbezorger, ver
dacht van verduistering van gelden
ten nadeele van z(in patroon, is te
Vierlingsbeek, in Noord Brabant,'op
gespoord en op telegrafisch verzoek
alhier door de rijksveld wacht terug
gebracht. Na opgemaakt proces-ver
baal is hij gisteren ter beschikking
van de'Justitie te Alkmaar gesteld,
Raadsoverzlcht.
Tot driemaal toe is een achtbaar
college gestruikeld over het vraagstuk
der verplichte winkelsluiting, dat als
een egel opgerold voor de deur der
raadzaal lag. De vierde maal is het
voorzichtig over de patiënt heen
gestapt, en heeft haar met een zoet
lijntje in de val weten te krygen.
De winkelsluiting is er nu.
Nu wab het ook een gek geval.
Vroeger, eenige jaren geleden, toen
de zaak ook aan de orde kwam,
wilde de raad'er niet aan, noch ook
B. en W. Thans,, nu „de tijd rijp
is" het woord is van B. en W.
in hun jongste prae-advies moest
het er maar voor goed door ook. En
B. en W. hadden voorgesteld nu maar
meteen een tydelljken sluitingsmaat
regel te nemen met het oog op den
kolennood en om 7 uur te sluiten.
Maar dit was het radicaalste deel
van onzen radicalen raad te kras.
Hm, mopperden ze, het is hier hollen
of stilstaan. En de heer Michels moest
er niets van hebben. Met hem de helft
der raadsleden, zoodat de stemmen
staakten, eenmaal, tweemaal.
Nu kon het wel niet anders of
ditzelfde voorstel, waarop de Raad
tweemaal de tanden gebroken had,
moest onveranderd weer in herstem
ming komen. En voor de derde maal
staakten de stemmen, zoodat het
thans verworpen was.
De 'Burgemeester stelde 'nu onmid
dellijk aan de orde de nog overblijvende
verordening van B. en W., nl. betref
fende de 0 uurs-sluiting, en. dit min
of meer bij verrassing gestelde pro
bleem, werd gelukkig opgelost. De
sluiting is er dus thans.
Behalve een spechje van den heer
Bok, waarop een antwoord gegeven
werd door den heer de Geus, werden
er over deze kwestie geen debatten
meer gevoerd en wfj zouden dan ook
geene aanleiding meer hebben er
verder nog iets over te zeggen, ware
het niet, dat de heer Bok ons de
eer had aangedaan onze geschriften
te citeerèn.
Nietwaar, dat overkomt niet ieder
een, zoo maar in den Raad geciteerd
te worden? Wij zijn des te gevoeliger
voor de eer, daar de heer Bok tot
de „stille krachten" in den Raad
behoort, voor wie spreken zilver, het
zwijgen echter goud is. De heer Bok
meende goed te moeten doen z(jn
standpunt inzake winkelsluiting, dat
hij reeds den vorigen keer uiteengezet
had, nogmaals uiteen te zetten. De
heer Bok is voor vrijheid„vrijheid,
blijheid", dichtte deze beet. „We leven
in een vrij land" en nu kon bij zich
niet begrijpen, dat wü daarop uit
riepen of hij wel wist, dat er oorlog
was in Europa!
Het zou onzerzijds niet van waar
deering getuigen voor de groote eer,
die de heer Bok onzen bescheiden
jennevruchten aandeed toen hij ze
den Ra3d .citeerde, als wij deze
zijne opmerking lieten „zwemmen"
en wy willen den heer Bok dan ook
wel even te woord staan.
Klik eens, geachte heer, sinds 1
Augustus 1914 staat, zooals U weet.,
de wereld op haar kop. Wat boven
lag ligt onder, wat onder lag, ligt
nog onder. Er is eigenlijk
niets meer, dat nog overeind staat'.
Principes hebben afgedaan, theorieën
werden overboord geworpende
vurigste reactionair is over eenige
weken blijde als hij geregeld zijne
maaltijden kan krygen, die worden
klaargemaakt ongeveer zooals ze in
elk handboek voor het socialisme
worden beschreven.
En op een oogenblik, dat onze zee
schepen worden vastgehouden' door
"ageland, dat Duitschland de zee
■die ook „vry" is! - bestrooit met
mijnen, dat onze eigen jonge mannen,
inplaats van zich te kunnen wijden
aan hun eigen arbeid, worden vast
gehouden, dag in, dag uit, week in,
week uit, jaar in, jaar uit, meneer
Bokl omdat ze ieder oogenblik ge
roepen kunnen worden onze „vrij
heid" te verdedigen, op een oogen
blik, dat het gebrek aansluipt in onze
woonatedeD, dat men nog wel vrij
is om te koopen (als er wat is), doch
de ontzettende prijsstijging een belet
sel is voor velen om meer dan het
strikt noodige aan te schaffen, - op
een oogenblik, dat de kolennood en
de duurte dwingt tot bezuiniging op
alle mogelijke manieren, een psycho
logisch oogenblik in de geschiedenis
van de verplichte winkelsluiting, dat
wellicht zóó scherp nooit meer zich
zal voordoen, nu „de tijden rijp
zijn, de vrijwillige sluiting toeneemt,
de nieuwe toestand, steeds duidelijker
zich afteeken t" allen woorden van
Burgemeester en Wethouders, op
zoo'n oogenblik meent de heer Bok
nog een speech te moeten afsteken
op grond van de „vrijheid" van den
winkelier. En als wy in alle beschei
denheid vragenZou de heer Bok
wel weten, heusch wel weten, dat
er tegenwoordig oorlog is? met andere
woorden: Is de heer Bok wel op de
hoogte van zijn tijd. beseft de heer
Bok wel de groote nooden, de ont
zagwekkende beteekenia van het
oogenblik waarin wij leven ten opzichte
van de toekomstige maatschappelijke
ontwikkeling, begiypt de heer Bok
wel, dat we toch in godsnaam niet
langer moeten vasthouden aan sleur
en gewoonten, want dat sleur en lam
lendig conservatisme in deze gewel
dige dagen doodend zijn, als we
dat, in alle bescheidenheid vragen,
dan weet de heer Bok niets anders
te zeggen dan hij begrijpt niet waar
het om gaat!
Genoeg over dit futiliteitje. De
winkelsluiting is er, en daarmede
er thans over uitgepraat. De heer
Bok atond, met een tweetal winke
liers en den heer Over de Linden,
„die steeds geijverd had tegen de
verplichte winkelsluiting", alleen.
Na de winkelsluiting kregen we
de kwestie van den duurtetoeslag
voor gemeente ambtenaren. Deze zaak
was, zooals men weet, den vorigen
keer verdaagd. De heer Zondervan
kwam, in een wel wat langademig
speecbje, zijn voorstellen verdedigen.
De spreker had uit het „Maandblad
voor de Statistiek'.' een massa cijfers
om te betoogen, hoe ontzettend veel
duurder het leven van thans is bij
dat van een jaar of tien terug.
Maarde spreker had tè veel van
het goede bijeenverzameld. Cijfers
zijn altijd vervelend, en als er te
veel komen, is dit heelemaal uit
den booze. De raad werd onrustig,
de een geeuwde, de ander ging eens
verzitten, een derde knoopte een
buurpraatje aan Waarlijk, de heer
Zonder van beperkezlch een volgenden
keer: zijn betoog kan er niet dan
door winnen.
Inmiddels wilde de raad de hoogere
grens, zooals de s. d. a. p. voorstelde,
niet aanvaarden. Niet om het een
of het ander, ziet-u, maar om de
dubbeltjes, 't Is waar, zoo heel
gering moet men er niet over denken.
De toeslag, zooals die volgens het
voorstel B. en W. zou worden ge
geven, en nu ook verleend is
zou de gemeente op f 16250.— komen,
terwijl het voorstel Zondervan
f 23488.85 zou kosten, alzoo meer
f 7188.85. Bovendien kwam nu nog
de heer Adriaanse met een voorstel
zijnerzijds om aan alle gemeente
ambtenaren, en dan volgens het
voorstel B. en W., toeslag te geven.
Dit zou t 5577.- meer dan het
voorstel van B. en W., en f11154.—
meer dan dat van de heeren Zonder
van cs. kosten. En hoewel de heer
Zonder van, wiens betoog, afgezien
van het langdradige erin, sterk was,
goed 'geargumenteerd, aantoonde,
dat een regeling zooals was ontwor
pen een scheve verhouding schiep
tusschen rijks- en gemeente-ambte
naren, daar voor deze laatsten de
grens tot f 1900.— was uitgebreid,
het hielp niet, de verordening vanI
B. en W. werd aangenomen.
Tenslotte nog een debatje over de
levensmiddelen-voorziening, - in den
laatsten tyd het sluitstuk van elke
raadszitting. De heer Adriaanse vond
het wel een beetje kras, dat de Com
missie voor de levensmiddelen-voorzie
ning uit de Arbeidersbeweging aan
den Minister gevraagd had, in haar
telegram, waarin zt) mededeelde, dat
er geene voorraden waren, om te
mogen beslagleggen op de hier aan
wezige voorraden Javarljst, en vond
het beter, dat de Commissie eerst
eens overleg pleegde met den Bur
gemeester. Ja, zeide de heer De
Zwart, allemaal goed en wel, maar
de nood drong, en we hadden, in
een gesprek met een raadslid, ge
hoord, dat dit nog voorraden had,
en toen vonden wij het zonde, dat
die voorraden ryst niet werden ge
bruikt, en zoo zijn we er toe ge
komen.
De Voorzitter betoogde, dat hier
noch de minister, noch het distri
butiekantoor schuld had, maar de
schuld in hoofdzaak lag aan de onge
lukkige ligging en het enkel spoor,
waardoor het dagen duurt eer goe
deren bier zijn. Echter is met eon
paar dagen weer voorraad te ver
wachten, zoodat het wel wat kost
baar was om thans te gaan ont
eigenen. Moge zich mettertijd de
Hollandsche Spoor over ons enkel
spoor ontfermen!
BINNENLAND.
Onze scheepvaart.
De uitvoerende commissie vau de
N. O. T. deelt het volgende mede
De onderhandelingen, welke do
N. O. T. met de Britsche Regeericg
heeft gevoerd betreffende het hervat
ten van de scheepvaart, hebben reeds
voor een aantal stoomschepen tot
gunstig resultaat geleid.
De stoomschepen „Oosterdljk",
Soestdljk", „Zulderdljk", „Noordam"
m „Sloterdljk", vau de Holland-
Amerika lijn, welke van Noord Ame
rika naar Nederland waren vertrok
ken en te Halifax nadere instructies
wachtende waren, kunnen de reis
naar ons land voortzetten zonder een
haven in Engeland aan te doen. Ook
de atoomschepen „Phecda", van Van
Nievelt Goudriaan's Scheepvaart
maatschappij, en „Leersum", van de
firma Vinke Co., kunnen op dezelfde
wijze de reis naar Holland voort-
Genoemde stoomschepen voeren
een lading, hoofdzakelijk bestaande
uit tarwe, veevoeder, katoen, enz.
Do stoomschepen Sumatra, Nias -
i Billiton, van de Stoomvaart
maatschappij Nederland, vrelka op
de thuisreis van Indie via het
Panamakanaal, te Halifax nadere
instructies wachtende waren, kunnen
eveneens zonder verdere moeilijk
heden de reis naar Nederland voort
zetten. Hetzelfde geldt voor de
stoomschepen Java en Karimoen,
van deze maatschappij, welke van
Baltlmorè en Norfolk naar Holland
moesten vertrekken. Ook deze kumien
via Halifax de reis volbrengen, zonder
een haven in Engeland binnen to
loopen. Deze stoomschepen brengen
gemengde ladingen Indische produc
ten aan, alsmede mals en Chili-
salpeter.
De tot dusver gevoerde onder
handelingen hebben verder wat
Engeland betreft, tot een gunstig
resultaat geleid ten aanzien vaneen
dertigtal stoomschepen, welke in
ballast naar Noord-Amerikaansche
bavens moeten uitvaren, ten einde
graan te gaan laden voor de Neder
landsche regeering.
De vaartuigen Charlois en Rot
terdam, van de American Petroleum
Company, welke te Halifax lagen,
kunnen de reis naar Rotterdam
voortzetten zonder een ËDgelsobe
haven aan te doen.
Het passagiersschip Sindoro, van
den Rotterdamschen Lloyd, met ge
mengde lading en passagiers op de
thuisreis van Indii, wachtte in Gi
braltar nadere instructies. Dit schip,
hetwelk gebrek aan bunkerkolen
had, is hiervan door de Engelsche
autoriteiten voorzien en kan de reis
naar Nederland voortzetten, zonder
een Engelsche haven binnen te
loopen.
Omtrent het stoomschip Wilis, dat
sinds 8 Februari met lading en
passagiers te Bergen op de uitreis
naar Nederlandsch-Iadiè ligt, wordt
op een gun3tig verloop der onder
handelingen gerekend.
.Oorlogsbrood.
Het Nederl. Correspondentiebureau
in Den Haag meldt:
Yan bevoegde zijde wordt het vol
gende medegedeeld
Toen op 1 Febr. j.1. verschillende
buitenlandsche moeilijkheden den aan
voer van broodgraan in gevaar brach
ten, is terstond nagegaan, of er
bijzondere maatregelen genomen
dienden te worden.
Er werden daarna ter zake bet
varen van onze schepen onderhande
lingen gevoerd, en de kaDS was niet
uitgesloten, dat binnen zeer afzien-
baren tijd de vaart op Noord-Amerika
on daardoor de aanvoer van enze
grootste hoeveelheden broodgraan
weer zou zijn geregeld. Het torpedee-
ren van zeven onzer schepen op 28
Februari j.1. en het nog voortdurend
vasthouden van een groot aantal
Nederlandsche schepen in vreemde
havens, zoomede de nog zeer onge-
mgelde vaart op Noord-Amerika,
zoowel wat betreft de vaart zelf als
de veiligheid daarvan, noopten de
regeering nadere maatregelen te
nemen, die tot bezuiniging van het
graanverbruik leiden.
In de eerste plaats is overwogen,
of het wenschelyk was, het tot dusver
verstrekte rantsoen brood te vermin
deren, doch, gezien de rantsoeneering
van de andere levensmiddelen en het
groote belang van de broodvoeding
voor het overgroot® deel van ons
volk, iB besloten, daartoe vooralsnog
niet over te gaan. Er is echter ook
een deel van ons volk, dat zich zeer
goed kan voeden zonder een groot
gebruik te maken van brood, en het
is stellig alleszins gerechtvaardigd,
op dat deel een beroep te doen om
zoo weinig mogelyk brood te eten, en
voorts op ieder Nederlander, om het
ongebruikte gedeelte van zijn brood
kaart onder geen voorwaarden ter
beschikking van den bakker te stellen.
Elk Nederlander kan in deze mede
werken tot het bestrijden van knoeie
rijen, en ieder, die dit nalaat, verhoogt
de kans, dat niettegenstaande de
daaraan verbonden bezwaron tot ver
kleining van bet rantsoen moetworden
overgegaan.
Toen op 1 Febr. j.1. de aanvoer
van broodgraan In gevaar werd ge-
