ELDERSCHECOURANT Volkstuintjes. DE OORLOG. No. 4749 DINSDAG 13 MAART 1917 46e JAARGANG Het idee door den heer J. Loaner in een ingezonden stuk in ons vorig nummer geuit, verdient naar wy meenen, wel in ernstige overweging te worden genomen. Wij hebben bij de voorbeelden van overheidszorg in dezen, door dien heer aangehaald, in ons vorig num mer ook nog een en ander gezegd omtrent hetgeen door B. en W. van Hilversum gedaan ia. Wü willen ook thans nog een en ander aangaande het denkbeeld van beschikbaarstelling van tuintjes voor de bevolking mede- doelen, omdat wij meenen dat de zaak ook in onze gemeente wel kon aan gepakt worden. Terrein is binnen de linie, o. i. genoeg daarvoor te vinden. De gemeente heeft «en terrein dat daarvoor wellicht ge schikt te maken was n.1. het oude belt terrein met de omgeving. „Volkshuis vesting" bebouwt aan den Brakkeveld weg slechts een gedeelte van het door do vereeniging aangekocht ter rein. Het gedeelte dat.niet zal be« bouwd worden komt ons voor te z(jn uitmuntend geschikt voor volkstuin tjes. Men slaat dan twee vliegen in esn klap„Volkshuisvesting" maakt zijn grond rendabel en de burgerij wordt geholpen aan tuinterrein. Wij veronderstellen als bekend dat Amsterdam met zijn beschikbaar stelling van volkstuinen groot succes heeft, 't Is een lust om te zien met hoeveel zorg de lapjes grond by de Muiderpoort bebouwd en onderhouden worden. Het Comité voor Volkstuinen te Amsterdam (waarvan prof. J. A. van Hamel voorzitter is) heeft thans weer zijn beat gedaan om met het aan brekende voorjaar een zoo groot moge lijk aantal nieuwe tuintjes in gebruik te brengen. Dit werd juist thans van dubbel belang geacht, omdat de ervaring heeft getoond, dat zelfs op de kleine tuintjes velen voor hun geziQ een belangrijke bijdrage in de behoefte aan groenten, erwten enz. kunnen telen. Aan den Michiel Adriaansz. de Ruiterweg ia op het bestaande ter rein de aanleg bezig van pl.m. 500 nieuwe tuintjes, die binnenkort in gebruik kunnen worden genomen, en waarvoor de aaavragen reede het beschikbare getal hebben overschre den. Het Comité doet thans pogingen om aan de overzijde van het IJ, in do buurt van het Vliegenbosch een nieuw terrein te krijgen van 800 tuintjes. Do tuintjeB zijn groot 100 viorkante meter en de huur is f5 h f 7.60 per jaar. De gebruikers moeten zelve voor den aanleg en het onder houd zorgen. (Voor onze gemeente zo» de prijs zeker wel lager zijn.) Ook elders, zagen we reeds, heeft de zaak de aandacht getrokken en wordt in dien geest gewerkt. De opzichter der plantsoenen te Alkmaar vraagt bouw- of weiland, geschikt voor de teelt van gewassen voor volksvoeding, gelegen in den omtrek van Alkmaar. Bij B. en W. van Haarlem bestaat het voornemen over de gronden be- hoorende aan da gemeente, te beschik ken voor bouwland voor de teelt van aardappelen, boonen, enz. De firma van Houten te Weesp stolt voor ieder lid van haar personeel 250 vierkante meter grond van haar vrljliggendfabrieksterrein beschikbaar ora daarop V6rbruiksartikelen te ver bouwen. De Koninklijke fabriek van Zink werken F. W. Braat te Delft, geeft haren 50 werklieden ieder 50 M*. grond voor tuinbouw. ïn onze gemeente verstrekt de Holl. Spoor aan hare werklieden tuingrond bij den watert®ren. Deze voorbeelden zyn nog met andere te vermeerderen. Wü herhalen het, allerwege wordt dus reeds in deze richtiüg gewerkt. We behoeven dus niet meer de: kat uit den boom te zien - de zaak heeft levensvatbaarheid en biedt voordeelen. wy zouden willen vragen: Wie bindt hier de kat de bel aan? Wie neemt het initiatief? Er ia geen twijfel aan of het zal ook hier slagen en terrein is zeker wel te vindeD. Desnoods kan de gemeente stennen. "t Is een zaak dia de volkswelvaart ten naaste aanbelangt, evenzeer als b.v. Volkshuisvesting. De legerberlchten van 10 ee tt Maart. Van het W e s t e IU k front. De Franschen hebben hunne bij Maison de Champagne heroverde stellingen tegen meermalen herhaalde, scherpe aanvallen der Duitschers moeten verdedigen. Zoo meldt het eommuniquó van Vrijdag,dat dat 8 aanvallen der Duitschers door het vuur der Franschen tot mislukking gebracht werden. Daarna zelf tot den aanval overgaande maakten de Fran schen opnieuw vorderingen. Tusschen Butte du Mesnil en Maison de Champagne werden een aantal loop graven vermeesterd, waarbij 166 man en 4 officieren gevangen genomen werden. Ook het bericht van den lOen maakt behalve van kleinere ge vechten melding van hardnekkige tegenaanvallen der Duitschers ln Champagne, die na verbitterd hand gemeen afgeslagen werden. Op den rechter Maasoever vielen de Duitschers aan, met het doel de door do Franschon heroverde stellingen bij hot Canrièrea-bosch te vermeesteren. Aanvankelijk slaagden sy erin bier vasten voet te krijgen, doch door tegenaanvallen werden z# weder verdreven. Raar de saededseUng van den Ilen aangeeft herhaalden de Dufcaeton opnieuw hunne aanvallen bij Maison de Champagne. Niet alleen werden ook nu hunne aanvallen afgeslagen, maar zelfs slaagden de Franschen erin hun linie naar voren te brengen. De thans door hen ingenomen stellingen komen ongeveer overeen met die, wolke zy voor den aanval der Duitschers op 14 Februari bezet hielden. De Duit schers zyu thans nog slechts meester van den kam van hoogte 185. Het Engelsche bericht van den 9en maakt melding van een hevigen aanval der Duitschers benoorden Wulverghem. Op één punt wist de vyand vasten voet ih de Engelsche stellingen te krygen. Aan de Ancre behaalden de JEngel- schen wederom belangrijke voordeelen het dorp Irles, ten W. van Bapaume, het meest vooruitgeschoven punt van de defensieve stellingen waarop de Duitschers teruggetrokken waren, werd door hen bezet. Tegelljkertyd vielen de nabijgelegen verdediginsg- werken in hun handen. Meer dan 100 man werden gevangen genomen, 4 schansmortieren en 15 machine geweren werden buitgemaakt. De Duitsche legerberichten maken melding van aanvallen der Franschen ten Z. van de Ancre, o.a. by Lau- court en ten Z. van Crapeau-en- Mesnil. Na een gevecht van man tegen man werden zy evenwel terugge slagen. In West Champagne, ter weerszyden van Prosnes, gingen Russische afdeelingen, onder aan voering van Fransche officieren tot den aanval over. Op sommige punten kreeg de vyand vasten voet in de Duitsche loopgraven, doch moest voor de tegenaanvallen der Duitschers weder wyken. De gevechten ten Z. van Ripont hadden een zeer verwoed karakter. De hoeve maison de Cham pagne verwisselde meermalen van eigenaar, doch ten slotte bleef de toestand vrijwel onveranderd. Aan de Maas hadden ook eenige gevechten plaats. Op den W.-oever mislukte een aanval der Franschen in het Cheppy-bosch. Ten O. van de rivier gingen de Duitschers by het Caurières-bosch tot den aanval over. Zij drongen in de Fransche stellingen en keerden met 5 officieren en 200 man aan gevangenen en 2 machine geweren naar hunne linie terug. Van het Roemeensehe front. Van Oostenryksche zyde wordt thans de by de gevechten op 8 Maart behaalde bult nauwkeurig opgegeven. 17 machinegeweren, 5 myn werpers, een mortier, benevens veel munitie en ander oorlogsmaterieel werd buitgemaakt, het aantal ge vangenen bedroeg 1004, waaronder 13 officieren. Pogingen van de Russen om de verloren stellingen op de hoogte Magyaros te hernemen mislukten. Van Russische zyde wordt gemeld, dat tegenaanvallen werden onder nomen. Het resultaat arvan wordt evenwel niet medegedeeld. Uit Mesopotamie. Geiyk verwacht werd, is kort na het bericht over de gevechten bij Ctesiphon de tyding van den val van Bagdad ontvangen. Zondag hebben de Engelschen de stad bezet. By Ctesiphon hadden de Turken sterke verdedigingswerken aangelegd, doch de snelle opmarsch der Engel schen van Azizie noodzaakte hen de stellingen te ontruimen. Aan de rivier Diala vonden de Eagelschen de Turksche linies krach tig bezet. Donderdag gingen zij even wel tot den aanval over. Des nachts trokken zy by verrassing de Diala over en vestigden een sterkon post op den rechteroever. Daarna werd overgegaan tot het overbruggen van den Tigri8, beneden de samenvloeiing met de Diala. Een sterke afdeeling trok langs den rechteroever op en stiet op 6 myien ten Zuiden van Bagdad op den vijand, die 2 mijlen achteruit werd geworpen. Op Vrijdag forceerden de Engelschen den over gang van de Diala en rukten tot 4 myien van Bagdad op. Ds troepen op den rechteroever wierpen den vyand uit zijn tweede stelling. Zij bivouak- keerden op het veroverd terrein in een zandstorm en een hevigen orkaan, en drongen op Zaterdag de Turken nog 8 myien verder ten Westen en ten Zuid-Westen van Bagdad terug. Vroeg in den morgen van Zondag werd Bagdad bezet. Van het Russisch-Turksehe front. Het oprukken der Engelschen noodzaakt de Turken hun rechter vleugel in Perzlö terug te trekken. Van Russische zyde wordt dd. 10 Maart gemeld, dat de Turksche stel lingen by Senneh genomen werden. D> duikboot- on mljnoorlog. Een Duitsch bericht van 10 Maart geeft aan dat de volgende schepen tot zinken werden gebrachthet Itali- aansche stoomschip Porto di Smiroa (2576 ton), de Italiaansche zeilschepen Venere (299 ton), Teresidet (212 ton), Svinzenzo (150 ton) en Emancipata (50 ton), en voorts het Grieksche stoomschip Nikolaos (1215 ton). Een later bericht zegt, dat vol gens het rapport van teruggekeerde duikbooten een aantal stoom-en zeil schepen met een gezameniyken In houd van 41.177 ton vernietigd wer den gébracht, gen sehip met 100 ton salpeter werd naar een Duitsche haven opgebraoht. Van Engelsche zyde wordt dd. 11 Maart gemeld dat volgens bericht uit Cork, het Noorsehe stoomschip „Stor- stad" 6028 ton, met lading voor de Belgische Belief commissie, op klaar lichten dag zonder waarschuwing werd getorpedeerd. Het Behlp was veenÉen van de voorgewfcmen hen- teekenen. 18 overlevenden zijn aan land gekomen. Twee booten met meer dan 30 opvarenden worden vermist. In de Zwarte zee werd een Turksch stoomschip by den Bosporus door een Russische duikboot getorpedeerd.Door denzelfden duikboot werden 2 sleep- booten en 8 zeilschepen in den grond geboord. i .Transportschip gezonken.' Het transportschip „Mendi" (4280 .ton) dat de laatste groep Zuid-Afri- kaansche arbeiders naar Frankryk overbracht, is op weg van Eageland naar Havre in den mist op een ander schip geloopen. Tengevolge van de aanvaring werd het schip zwaar be schadigd, en zonk binnen 25 mi nuten. 10 Europeanen en 625 inboor lingen kwamen om, 12 Europeanen en J 91 inboorlingen werden gered, Bagdad door de Engelsehen bezet. Dinsdag j.1. waren de Engelschen op nog geen 14 myi afstand van de stad en de Engelsche commanderende generaal berichtte, dat de Turken, zelfs op dien kleinen afstand van dit strategisch en politiek centrum, slechts „geringen tegenstand" boden. Ctesiphon werd door de Turken zonder gsvecht ontruimd en dit was de laatste sterko linie van Bagdad. Hier heeft Townshend den laatsten slag geleverd, voor hy terugtrok op Koet el Amara. De ontruiming van Ctesiphon 'en het feit, dat de Turken geen tegen stand biedeD, wórden beschouwd als een bewijs van de buitengewone desorganisatie en de volkomen neder laag van het Turksohe leger in Meaopotamié. Men is algemeen van meening, dat het Tui ksche leger het grootste deel van een legerkorps heeft verloren in de gevechten by Hai en Sanna i Yat, en een groot gedeelte van zyn artillerie in zyn overhaasten terugtocht, zoodat het leger in het gebied langs de Tigris niet langer beschouwd kan worden als een ernstige strijdmacht en dat het maanden duren zal voor het hervormd en gereorganiseerd is. De „Daily Chronicle" zegt„Het verlies van Bagdad is een zware slag voor de Turken. Het, is het centrum van de grootste provincie van het Turksche rijk, een provincie met buitengewoon vruchtbaren grond. De stad is geruimen tijd het hoofd kwartier van een Turksch leger corps geweest. In dozen oorlog was Bagdad voor de Turken een basis van provian deering voor de operaties in Mace donië en West-Perzie. Tan Bagdad uit werd het Turksche leger gepro viandeerd, dat Perziö binnendrong en den opmarsch der Russen van Hamadan tegenhield. Door den val van Bagdad zullen de vyandeiyke tro6peD, die door de Russen terug gedrongen worden naar de Perzische gronB, in een neteligen toestand ge raken, fcenzy zy reeds haastig terug getrokken zyn van KermaDsjeh. In dat geval mogen wij verwachten, spoedig te zullen hooren, dat het Russische leger dat zich van Hama dan uit in westelyke richting zal bewegeD, zich vereenigen zal met het Engelsche te Bagdad. Deze vereeniging zou de Turken noodzaken terug te 'trekken op Mos soel en dit zou hen berooven van het voordeel, dat zy tot dusverre hebben gehad, om te strydsn op binnenlinies in het dal van de Tigris. Deze gevolgen zouden van buiten gewoon gewicht voorde oorlogvoering in Aziö zijn. Sir Stanley Maud en het dappere leger, dat hij aanvoert, hebben op schitterende wyze onze positie in Mesopotamie, na de tegenslagen, die wij daar in het vorige jaar hebben ondervonden, hersteld. Zyn zegevie rende opmarsch, bonevens de gevan genneming van het groote aantal Turkon en den aanzienlyken buit, die gemaakt is, heeft het Britsche prestige in Aziö hersteld." Bagdad is de hoofdstad van het gelijknamige Turksche paejaliek. Het is de beroemde stad der Khalifen, en was eenmaal het brandpunt der Mo hammedaansche beschaving. De stad, die een omvang heeft van uur gaans, is geheel omgeven door een muur van gebakken steen, waarop zich 180 torens bevinden. Op den rechteroever van de rivier staat de citadel. De bevolking der stad schat men thans op ongeveer 200.000 zielen. Drie kwart daarvan zyn Mohamme danen. Het aantal Christenen schat men op 8000, dat der Israëlieten op 40.000. De handel ia - hoewel veel minder dan vroeger nog steeds van groote beteekenia. De aanleg van den Bagdad- spoorweg belooft groote uitbreiding aan den handel te zullen ge ven .Ook van dit standpunt bez4en is de bezetting van de stad voor de Engelschen een succes van beteekenia, aangezien de concessie voor den aanleg van den spoorweg van Konstantinopel naar El-Koweit in handen was van Duitsch- land, den grooten concurrent op handelsgebied. De Vereenlgde Staten en Dultschlend. Uit Washington wordt gemeld, dat Wilson besloten heeft het CongreB in April tot een buitengewone zittiDg byeen te roepen. Hy was tot de slot som gekomen, dat hij de bevoegdheid had om koopvaardijschepen tegen Duitsche duikbooten te bewapenen. Aan de „Daily Tel." werd dd. 9 Maart geseind, dat men niet ver wachtte, dat president Wilson uit eigen beweging tot do bewapening over zou gaan. Daarentegen verneemt de „Temps" uit Washington, dat de admiraliteit last heeft gegeven de voor de Europeesehe wateren be stemde koopvaarders te bewapenen. Aan de pers werd het verzoek gericht geen berichten omtrent bewapening of vertrek van dergelijke schepen te publiceeren. 31 Januari j.1. zonk in de haven van Charleston het Duitsche stoom schip „Liebenfels", van de Hanaa- iyn, welk schip ssdert het uitbreken van den oorlog aldaar in de haven lag. Men meende, dat in de zyden van h8t schip gaten geboord waren, in welk vermoeden men gesterkt werd door het feit, dat de kapitein toenmaals hulp van sleepbooten wei gerde. In verband met deze zaak zyn 8 officieren van het schip veroordeeld tot 1 jaar gevangenisstraf en 600 dollar boete. Een bericht uit Los Angelos meldt nog, dat kapitein Frltzen, naar men meent een Duitsch zeeofficier, is aangehouden. Dit zou verband houden mot esn samenspanning om het Wolland-kanaal door een ontploffing te beschadigen. Ongeregeldheden te St. Petersburg. De commandant van de troepen in St. Petersburg maakt in een procla malie het volgende bekend: Tengevolge van de ongeregeldheden der laatste dagen, het geweld en de aanvallen tegen de politie en de sol daten gepleegd, zyn samenscholingen in de straten verboden. De bevolking wordt gewaarschuwd, dat de troepen gemachtigd zJjn, gebruik te maken van de wapenen en voor geen midde len terug te schrikken, om, de orde in de hoofdstad te heratellen. De. bladen komen niet uit, het tramverkeer staat geheel stil. D« samenzwering tegenLloyd Beorge. Eenigen tyd geleden'werd melding gemaakt van een samenzwering die ten doel had de Eagolscke Ministers Lloyd George en Henderaon om het leven te brengen. Zooala men zich herinnert, werd don 6en Maart een aanvang gemaakt met de behandeling van bovenge noemde zaak voor het hof van straf zaken van Old Bailey. De vier beschuldigden waren Alice Wüeeldom, 50 jaar, verkoopster van toiletartikelen te Derby, haar doch ter Harriet Ann Wüeeldoa, 27 jaar, onderwyzeres, Winnie Mason 30 jaar en haar schoonzoon Aifred George Gason, apotheker. Voor het gerechts hof voor strafzaken was uitgemaakt, dat zy zich krachtig werkende vergif fen als curarestrychnine hadden weten te verschaffen. Uit het verhoor bleek, dat men met gedegenereerde typen had te doen, die door allerlei revclutionnaire lec tuur geheel in de war waren gebracht. De attorney-general noemde hen in zyn requisitoir uiterst gevaarlijk. Hij herinnerde er aan, dat mevrouw Whe6ldon haar plan had medegedeeld, om Lloyd George te dooden door een vergiftigen spyker in zyn schoen te stoppen. Verder bad zij er zich op beroemd, ook een aanslag op't leven van Mac Kenna te willen plegen. Dergeiyke plannen, vervolgde de attornsy-general mogen op hersen schimmen lijken, maar elk détail was toch mee de meeste zorg voor bereid. Als eerste getuigen traden op agenten van de geheime politie, die zich onder een aangenomen naam als anarchisten aan de familie Wheel- dorn hadden voorgesteld. Een der verdedigers laakte scherp het gebruik maken van geheime agenten, waarop ,de attorney geueral antwoordde dat dit in deze gevaarlijke tijden noodzakeiyk was. De uitspraak van de jury Inidde: Mevrouw Wheeldon tot tien jaar. Aifred Maaontotzevenjaar, en Winnie Mason tot vyf jaar dwangarbeid. Harriet Wheeldon werd niet schuldig bevonden. BINNENLAND. Nederlandsch stoomschip getorpedeerd. Den Haag, 1 Maart. Volgens by de Nederlandsch Indische Tankstoom- bootmaat^chappy te den Haag uit Lissabon ontvangen bericht is de „Ares" van genoemde Maatschappy, 40 myien van Caraes aan de mondiDg van de Taag door een Duitsche onder- zeeör getorpedeerd. De Hollandscbe bemanning is, voor zoover bekend, geheel gered. Twee reddingbooten werden by het afzenden van dit be richt nog vermist. Onze scheepvaart. Naar van welingelichte zijde wordt gemeld, is, in verband met de van 15 Maart a.s. af door de Duitschere- geering volledig veilig verklaarde vaargeul van Nederland naar Noor wegen, door de reedera nog geen be slissing genomen, wanneer de graan schepen naar Amerika zullen uitvaren. Van de vrije vaargeul kan voorloopig alleen door graanschepen gebruik ge maakt worden, daar voor de andere vrachtschepen met de Engelsche re geering nog geen volkomen overeen stemming ls_ verkregen. Het is, meldt de „N. R. Ct.", in de afgeloopen week iets beter in de Rotterdamsehe haven geweest dan de vorige. Tot Zaterdagmorgen zyn er binnengekomen 19 schepen tegen verleden week 8. Hiervan waren er 2 Nederlandsche, 14 Engelsche - waaronder een convool van 18 en Noorsehe. 16 Schepen waren geladen met stukgoederen, 1 met benzine en 2 voeren er binnen in ballast. Het aantal vertrokken Behepen be droeg 14 tegen de vorige week II. Er voeren uit i Nederlandsche, 7 Engelsche, 8 Noorsehe en 1 Grleksch. 9 Hadden er stukgoederen aan boord en 6 vertrokken in ballast. De stoomtrawlers varen weer uit In de Zaterdag gehouden leden vergadering van de Onderlinge Oor- log&rtaitio-Maafctthapptj te XJmulden ia besloten dat de sedert het afkon digen van den verscherpten duikboot oorlog jjescnorate molestverzekering voor viascheravaartuigen weder op 15 Maart in werking zal worden ge steld, omdat het bestuur den waar borg gekregen heeft, dat van dien datum af een absolute veiligheid ver zekerd wordt. Op dien dag zal de IJmuider atoom viaschersvloet dus weer in de vaart worden gebracht, al zal het voor een groot deel der vaartuigen voorloopig nog bezwaren opleveren wegens het gebrek 'aan bunkerkolen. De schepen, die opgelegd wsrden en nog over een voldoende hoeveel heid kolen beschikken, zullen dan echter dadeiyk ter visschery uitstoo- men. Oe „Prlncess Pdellte". Het is moeiiyk om het iedereen naar den zin te maken. In ons vorig nummer namen wy een Duitsch oerdeel over dit geval op, waarin weid g9zegd, dat het schip geïnter neerd had moeten worden. Hieronder laten wy nu volgen wat Herbette in de „Echo de Paris" opmerkt. Hy noemt het gebeurde koren op den molen van Duitschland. Daarmee worden de wenschen van Duitschlaud vervuld, daar Nederland de schepen dwingt, met daaraan den toegang tot zijn havens to weigeren, zich niet te bewapenen of geen handel meer te dry ven. Hy gelooft, dat geen enkele voorzorg Nederland voor het Duitsche gevaar zal vrywaren. Ver in het verleden teruggaand onderzoekt hij de plannen, die Duitschland ten op zichte van Nederland heeft ontworpen, met name, wat Vau Outshoorn in de „Straszburger Post" van 9 December 1910 heeft geschreven, dat waarmee hjj wilde bewyzen, dat de voorspoed, het bestaan en de, duurzame onaf hankelijkheid van Nederland afhangen van een innige toenadering tot Duitschland. Verder zegt HerbetteDuitachland wil de kust van de Noordzee tegen over Eageland hebben en zal zoolang het niet voorgoed overwonnen is zijn plannen om de monden van Rijn, Maas en Schelde È8 bezitten, nooit opgaven. Het zal toeslaan als het den tyd daarvoor guustig acht, geen diplomatieke voorzorgen zullen het weerhouden en het zal alleen aarzelen als bet vreest dat de operatie te duur zou kosten. Schr. zegt verder, dat Frankryk de nationale trots der Nederlandera wenscht te ontzien en schetst den moeilijken toestand van Nederland. De Duitsche torpedoboot to IJmuideo. In de gemeente Velsen is do vol gende publicatie aangeplakt: Da burgemeester van Velsen maakt bekend, dat de Duitsche gezant in opdracht zyner regeering verzocht heeft, de diepgevoelde dankbaarheid van de keizerlijke regeering over te brengen aan allen, die zich tydens de aanwezigheid der V 69 te IJmui- den met de zorg voor de gewonden, de begrafenis der overledenen, of het onderhoud der bemanning hebben belast voorts, dat de keizerlijke marine in het byzonder getroffen 'is door de welwillende ontvangst, die het boven genoemde vaartuig en zyn bemanning van de zyde der gemeentelijke auto riteiten en de inwoners van IJmuiden hebben ondervonden, en een bedrag van f 10.000 te myner beschikking beeft gesteld ten behoeve van werken van liefdadigheid te IJmuiden. Vliegtuigen voor IndiB. De vliegeniers van het Ned.Iad. leger, Terpoorten, Volgelsang en Eogelbert van Bevervoorde zyn 4 Maart met een aantal watervliegtuigen uit Ame rika te Batavia aangekomen. Onze turf on do kolennood. Men acbryfc van deskundige z(jde aan het „Hbl.": In zijn rede heeft Minister Posthuma betoogd, dat uitbreiding van het win nen van fabrieksturf groote bezwaren en gering voordeel zou hebben. Dit moge volkomen juist zyn, doch daar mede hebben onze veenen nog niet afgedaan. Immers we herhalen men kan ook maken tuifpoeder. De bereiding daarvan kan geheel machi naal geschieden, zoodat de arbeiders- moeilijkheden vervallen. Tui fpoeder is in tegenstelling met fabriekspoeder geen minderwaardige brandstof. By proeven toch bleek dat 1 ton turfpoeder onder atoomketels verstookt dezelfde waarde had 'als 1.15 tot 1.2 ton goede Engelsche steenkool. De stoomketelvuren moeten er voor veranderd wordeD, maar ia het overgroote aantal gevallen kan dit gemakkeiyk en zonder veel kosten. Dan kan gemaakt worden turfkool. Ook daarvan kan de bereiding nage noeg geheel machinaal zyn. Turfkool is als brandstof ook minstens even goed als steenkool, en eischt geen verandering der stoomketel vuren. Bovendien is turfkool ook uitstekend geschikt voor huisbrand. Wellicht mag er de aandacht op gevestigd worden, dat een zeer groote Engelsche maatschappy, „de Wetcarbonising Limited"- te Londen, hiér te lande talryke oc trooien aangevraagd heeft voor of in verband met werkwyzen tot het be reiden van turfkool. Het ligt voor de hand aan te nemen dat deze octrooi aanvragen gedaan zijn, omdat ge noemde firma het plan heeft te zyner tijd de turfkool-fabricage hier te lande ter hand te nemen. Moet daarop gewacht worden En Is het gewenscht, dat op dit gebied een buitenlandsche firma bier te lande een monopolie krijgt? Zou het nu in verband met de ervaringen, die men in het buitenland reeds opgedaan heeft, in verband met onzen kolennood en onze lévenamid- delenvoorzienlng - volgens den Minister moeten levens middelen uit gevoerd worden om san kolen te komen niet tijd worden dat men van regeeringswege eens dasdwer- keiyk onderzocht of er met eenige kans op succes ook hier te lande turfkool 6n turfpoeder gemaakt .kun nen worden Zelfs al zou het resultaat van dit onderzoek voor normale omstandig heden onbevredigend zyn het tegendeel is te verwachten dan nog zou er voor de Regeering zoolang de omstandigheden abnormaal bljj ven,» aanleiding kunnen zyn deze faoriea- ties ter hand te nemen. Da torpadaaring van da „Mount Tampla". Te Oldenzaal arriveerde dezer dagen een Hollandsch zeeman uit Oost- Souburg (Zeeland), een der 18 over levenden van het getorpedeerde Ea gelsche stoomschip „Mount Templo". Do man vertelde aaa een correspon dent van het „H.blad": In Montreal namen we onze lading in, bestaande uit 1200 cavallerie- paarden, stukgoed en levensmiddelen, alles bestemd voor het Fransche gouvernement. Het doel van onze reis was Brest. Op 6 Dec. 1916 zagen we een schip naderen, uiterlijk een gewone vrachtschuit. Eensklaps sloe gen aan de voorzijde van het schip twee kleppen open en twee vuur monden werden zichtoaar. En by'na op het zelfde oogenblik werd uit beide kanonnen een Bchot gelost, die echter geen doel troffen. Daarna werd een torpedo gelanceerd, welke ons schip trof in de machinekamer. De „Mount Temple" was bewapend met een kanon van klein kaliber, dat echter niet geladen was. pnmiddeliyk begon het schip te zinken. Ik redde rnjj op een stuk hout en werd spoedig daarop met nog 18 andere zeelui opgepikt door een der beide stoomsloepen van de „Möwe II". 125 leden der bemanning vonden den dood in de golven, terwyi een der 14 geredden ook den volgenden dag reeds overleed. Op den dag der torpe deering 6 Dec. 1916 was ik juist 1 maand en 10 dagen aan boord der „Mount Temple". Het vergaan van ons schip bood een vreeseiyk schouwspel; circa 400 paarden, die zich boven deka bevonden, spartelden in zee rond, sommige bleven zelfs drie uur zwemmen. Kwamen ze naby de stoomsloepen, dan werden ze door de bemanning doodgeschoten, om hen uit de ellendige marteling te verlossen. Na eenige uren werden wo overge bracht op de „Möwe II", waar we 18 dagen aan boord bleven. Ia die 18 dagen was ik er getuige van, dat de „Möwe II" 9 stoom schepen en 1 zeilschip in den grond boorde. Vervolgens werden we aan boord gebracht van de „Tarrowdale", die last had oub met haar eigen be manning naar Swinemttade op te brengen. Na eenige dagen kwamon we te Swinemüade aan en werden allen overgebracht naar een naby gelegen gevangenkamp. Na eenigen tyd daar onder strenge contröle, strenge behandeling by zeer slechte voeding vertoefd te hebben, werden we getransporteerd naar een gevan genenkamp by Stettin, waar op dit oogenblik nog 1 kapitein, 4 dek- officieren en 6 machinisten, allen Eagelschen en behoorende tot de be manning van genoemde schepen, worden gevangen gehouden. Daarna werden we overgebracht naar het gevangenenkamp by Dülmen en eindeiyk naar dat bij Brandenburg, algemeen het sterfkamp genoemd, omdat er op een verschrikkelijke wijze honger wordt geleden en het aantal sterfgevallen bijgevolg enorm groot is. Donderdagnamiddag om 5 uur werd me de heuglijke boodschap gebracht, dat ik naar Holland kon vertrekken. Ea zoo kwam ik dan via Bentheim hier aan. Tot laatstgenoemde plaats werd ik begeleid door een soldaat met geladen geweer, waarop een bajonet st ik. Te Bentheim leerde ik al dadeiyk weer de Hollandscbe offervaardigheid op piyB stelleneen paar Nederland sche passagiers, daar vertoevende, voorzagen me van reisgeld, om in Oldenzaal te komen, zelfs nog vaü meer dan ik noodig had. Ik aanvaardde het dankbaar, omdat het in eeD behoefte voorzag. Ten slotte deelde de man nog mede, dat in de gevangenenkampen, waar hy had vertoefd èa behandeling én voeding alles te wenschen overlieten. INGEZONDEN. De volkskeuken. In een ingezonden stukje was het de heer Michels, die óók o.m. de pryzen van het eten voor de meeste gezinnen nog te hoog achtte. Inderdaad is by oppervlakkige waarneming dit feit reeds te con- stateeren. Wie bekend is met het jeringe deel, dat van een arbeiders- inkomen overbiyft voor de middagpot, weet tevens, dat indien zulk een gezin, (stel het op gemiddeld 6 per sonen) niet eiken dag f 0.75 of fl.— voor het diner kan besteden. En nu reken ik nog ma&r, dat zulk een gezin uit matige eters be staat. Als 1 Liter overeenkomt met nog geen 2 diepe borden, dan is de hoeveelheid van 1 Liter per persoon voor vele gezinnen te kort. En als in zulk een gezin naast den man een of meer zoons zyn, die goed kunnen schransen, dan ia het eind er van zoek. Velen zullen zich dan toch met «enigs bezorgdheid afvragen: „Hoe en wat eet een groot deel van de menschen dan toch?" Dezulken zouden, om daar antwoord op te erlangen, eens eenigen tyd zelf met een weekloon van (laten we maar niet al te zuinig zyn) vijftien gulden per week moeten huishouden. Zy zouden dan ervaren, dat een arbeidersvrouw eigenschappen moet bezitten, die verre van gewoo'n zyn. Eigenschappen, waardoor men van niets nog wat maken kan, eigen- schappen om voor 80 et. desnoods eens een keer voor het heele gezin te koken. Xn zelfs zal zulk een gezin het wel eens een keer, om b.v. voorden Zondag wat extra te hebben, buiten een middagpot moeten stellen Daarom zy men. bij de beoordeel mg van het instituut gemeenschappelijk koken zeer voorzienng. Kr behoort heel wat toe, om tegen de arbeidershuisvrouw op dit punt te eoucurreeren. Sn eor het zóó is, dat deze haar eigen potje er voor kan laten staan, moeten de tarieven zeer laag zyn. Zeker, de kosten van brandstof etc. moeten in elk gezin geteld wor den. Maar hoe velen zijn er niet, die de kachel tegeiyk gebruiken yoor verwarming en voor eten koken? Sn dan ls er nog iets. Het huis houden van den arbeider is tikkrom met zoo weinig geld te beheeren, omdat de vtqmxo haar gefuele arbeids kracht gratie geeft. Er zouden op het gebied der hui- seiyke werkzaamheden ai veel meer gemeenschappelijke inrichtingen zija, als de arbeidskracht m die branche niet zóó goedkoop was, dat er met de beate machines en de beste arbeids- methoden niet tegen teconcurreeren is. Dit is Juist zulk een verscbil'met die gezinnen, welke reed3 voor dat werk betaalde kraenten in den vorm van dienstboden hebben. Iodienzulk een huishouding door coöperatieve inrichtingen bediend wordt, npaart zy allicht een keukenmeid uit. Natuurlijk zal die voorziening das nog iets beter moeten zijn, dan de hier pas geBtichte. Maar dat doet niets af aan het feit, dat in die gezinnen met gemeen- schappeiyk werken beter besparing wordt verkregen dan dit met ds arbeidersgezinnen het geval is. De tarieven zullen dus véél lager moeten zfin. Xn dat moet toch mogeiyk zJjn ook. Toevallig at ik deze week soep. Met myn vrouw rekenden wy eens uit, dat daarin gebruikt wasvleusch etc. f 0.76, ryst en vermicelli f0 28, soepgroenten en bouillonblokjes f 0.14. Rekenen wy nu hierby nog een eent of 18 voor klaarmaken etc. etc., dan kostte ons dit middagmaal f 1.26. De hoeveelheid was, rekenden wy uit, 18 diepe borden, zeg dus 6 L. De volkskeuken zou odb duzoifde Hoeveelheid dus voor f 1.20 hebban geleverd. Ka zou die soep dao de- zelfde kwaliteit hebben gehad? We geiooven het niet. Maaren dat is het ergste. We hadden aan dia soep alleen feftelijk niet genoeg, om er geheel ons maal mede te doen. Xn wy behooren tot de matige eters, aoodat ik maar wil zeggen, dat, indien myn gezin (5 personen) voor f 0.76 soep uit de volkskeuken verkrijgt, bet daarmee nog geen middagmaal heeft. Ea hoe moet het dan in een arbeidersgezin gaan, waar van de man zware arbeid moet doen f De tarieven zullen dus minstens met 60% moeten dalen. Dat kan niet, hoor ik al roopen. Dat moet kunnen, indien de zaak meer in 't groot wordt opgezet, beweer ik. Zeker, het arbeidsloon biyft het groote nadeel in de gemeenscüappe- ïyke kokery, naast de kosten van inrichting etc. Maar eerstens is er veel particuliere hulp, en juist de leiding, welke gratis geschiedt en de rest kau worden goed gemaakt door een zeer grooten omzet. Stel, dat - een inrichting gemaakt kon worden voor 6000 porties per dag, dan is een vier honderd gulden per week arbeidsloon en andere kosten per portie net even meer dan 1 ct. Al is het 2 ct., dau kan men werkeiyk zelf geen eigen brand stof gebruiken. En dat zou dus 800.- kosten vertegenwoordigen per week, die een gezin niet hetfe. Het succes ls dus werkeiyk alleen by zeer grooten omzet verzekerd. Ea die groote omzet kan slechts met royale middelen verkregen worden. Wy hopen hiermede een kleine Inflosonden mededeeling. Overtollig urinezuur. Urinezuur, wtinig bekend in de dagen van eenvoudige, natuuriyke leefwf}ie in' de buitenlucht, ia eou vergift binnen het menschel ijk lichaam gevormd door overwerking, het go bruik van vleesch, zorgen, laat naar bed gaan en gebrek aan rust. Als gy u gedrukt en moedeloos gevoelt, zwak, zenuwachtig en ver moeid, g(j laat hebt van hoofdpyn en aanvallen van duizeligheid, is het waarechKniyk, dat zich te veel urine zuur in het gestel ophoopt. De nieren dienen al het overtollige urinezuur uit het bloed te flltreeren. Rugpijn en abnormale waterloozing zyn het eerste protest van zwakke nieren, en by verzwakte nieren heeft urinezuur spoedig de overhand. Dan bestaat gevaar voor niergruis, rhtu- matiek, spit, ischias, waterzucht of verharding der aderen. Foater's Rugpyn Nieren Pillen ver aterken zwakke nieren, maar by minder zware voeding, en meer frissche lucht, lichaamsoefening en slaap werkt het geneesmiddel spoe diger. Vry drinken van water is ook behulpzaam. Foster's Pillen werken rechtstreeks op de nieren en helpen deze om de vergiftige afvalstoffen behoorlyk uit het lichaam te verwijderen. Dit ge neesmiddel regelt de urine-organen en la van groote waarde by niergruis, steen, waterzucht, rheumatiek, rug pyn, spit en alle urlnezuurzwalen. Wacht u voor namaak onder ge- ïyklnldende namen. De echte Foster'a Rugpyn Mieren Pillen dragen de handteekenlng van James Foater op de verpakking en zfin te den Helder ver- krtjgb. by Alb. ten Klooster, Keizerstr. 98. Teetondlng geschiedt franco na ent?. postwissel i /1.78p. doos of p. ze* dooien. (48)

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1917 | | pagina 1