iHELDERSCHE COURANT
DE OORLOG.
No. 4750
DONDERDAG 15 MAART 1917
45e JAARGANG
Op pagina 4 fan dit blad Is
opgenomen
1. Uit den omtrek.
2. Feuilleton enz.
Oe legerbsrichten van 12 an
13 Maait.
Tot nog toe bleven de berichten
gedurende de laatste weken van de
verschillende Europeesche fronten
ontvangen van weinig belang, met
uitzondering dan van de mededeelin-
gen betreffende de ontruiming der
Duitscho stellingen aan de Ancre.
Binnen niet te langen tijd belooft
dat anders te worden. Verschillende
berichten wijzen er op dat groote
gebeurtenissen op til z(jn.
In ons vorig nummer vermeldden
wij reeds een bericht van den corres
pondent van „De Tijd" te Weenen,
waarin medegedeeld werd, dat een
groot offensief tegen Italië werd
voorbereid. Met het bevel over de
daarvoor beschikbaar gestelde troepen
sou de Oostenrijksche generaal Con-
rsd von Hötzendorff belast worden.
Tot nog toe was deze chef van den
O.-H. staf. Naast von Hindenburg is
het de bekwaamste militaire leider
der centralen.
Voor eenigen tijd werd gemeld, dat
bij van zijn functie was ontheven,
met het oog op het vervullen van een
belangrijker taak. Dit is bij de ver
schillende oorlogvoerenden meerma
len van legeraanvoerders gezegd,
doch het had dan doorgaans te be-
teokenen, dat zij wegens gemaakte
fouten v&n hun bevel ontheven waren.
Tnans blijkt echter dat de meer be
langrijke taak voor von Hötzendorff
weggelegd, bestaat uit de leiding van
het groote offensief tegen Italië.
Dit nu zal spoedig te verwachten
zijn, vooral wat het Isonzo front
betreft, aangezien in het voorjaar, als
gevolg van het smeiten der sneeuw
in heigebergte, de kleinste stroompjes
in wilde rivieren veranderen.
Een andere overplaatsing van een
generaal der centralen is wellicht ook
niet zonder beteekenis. Volgens een
bericht uit België. vertoeft generaal
von Falkenbayn met een aantal
Duitache officieren te Tbienen, na
eerst eenigen tijd te Munster te
hebben doorgebracht Naar menzicb
zal herinneren werd von Falkenhayn
indertijd vervangen door von Hinden
burg en met het bevel over den
veldtocht tegen Roemenil belast. Zou
men thans aan het Westelijk front
van zijn diensten gebruik willen
maken
Van hst W e s t e 1 ij k front wor
den van Fransche zoowel als van
Xagelsche zijde successen gemeld.
Volgens het Fransche communiqué
van den 12en werden de Duitsehe
stellingen bü Maison de Champagne
opnieuw aangevallen, met het gevolg
dat over een front van 1 mijl breedte
alle vijandelijke loopgraven ver-
meesterd werden. Op heuvel 185
drongen de Franachen in een Duitsehe
versterking doort waarbij 100 ge
vangenen werden gemaakt.
Een later bericht maakt melding
van een verwoeden tegenaanval der
Duitschers, die echter door het vuur
der Franachen werd afgeslagen. Het
aantal gevangenen steeg tot 150,
w.o. 8 officieren.
Wederom hebben de Engelscben
in de richting van Bapaume flinke
vorderingen' gemaakt. Naar het En-
gelsche bericht van den 18en aangeeft
werden na een hevig bombardement
de voornaamste stellingen langs de
voorste kam der hoogten bewasten
Bapaume door de Duitschers ont
ruimd. In den hierop volgenden op-
marach der Engelschen werden de
Duitsehe achterhoeden over een
frontbreedte van 4 i 5000 H. ter
diepte van een mijl teruggedrongen.
Het bosch van Loupart en het dorp
Grorillers aan het Oostelijke uiteinde
daarvan, werden door de Engelsehen
bezet. (Grevillers ligt op een afstand
van ruim 1 mijl van de buitenwijken
van Bapaume.)
Ten O. en ten N.O. van Gomme-
court maakten de Engelachen weder
om vorderingen. Ook hier bedroeg
da vooruitgang ongeveer 1 mijl.
Volgens de Duitache legerberiehten
hebben de Engelacbe getracht vlak
ten Z. van Atrecht, tegenover Beau
rains vooruit te komen. Zij werden
echter teruggedreven. Over de ont
ruiming der stellingen ten W. van
Bapaume wordt niets gemeld.
Betreffende de geveebten bij Maison
de Champagne wordt medegedeeld
dat na een hevig artillerievuur de
Franscben tot den aanval overgingen.
Ten koste van zware verliezen slaag
den zij erin zich op de Z.W. helling
van hoogte 185 te nestelen. De top
van de hoogte werd door de Dait-
sehers bezet gehouden.
geeft alleen aan, dat een zwakke
aanval der Italianen op den Cimadi
Co3tahilla afgeslagen werd.
Van het Macedonische front wordt
van Duitsehe zijde gemeld, dat. tus
schen Ochride en het Preapameer
de Franachen tot den aanval over
gingen. De uanval die door artillerie
vuur voorbereid was, werd tot mis
lukking gebracht.
Van het Oostelijk front.
De Duitsehe en Oostenrijksche be
richten maken Bleehts melding van
een aantal overvallen, die echter rijken
buit en een groot aantal gevangenen
opleverden. Ten N. van den spoorweg
Zloczow-Tarnopol werden 8 officieren
en 820 man gevangen genomen en
18 machinegeweren vermeesterd. Een
dergelijke operatie aan de Narajofka
had tot resultaat dat 250 Rassen go-
vangen genomen werden.
Op het O o s t e n r 4 k s e h-I t a-
liaanaehe front bepaalt de actie
zich tot nog toe tot artilleriegevechten
en patrouille-ondernemingen. Volgens
het Italiaansche communiqué nam de
werkzaamheid der Oostenrijksehe
artillerie in het bekken vanTolmein
toe. Ten Z.W. van Lueatie werden
b? een overval 24 Oostenrijkers ge
vangen genomen.
Het Ooatenrijkaehe legerbe richt
Uit Mesopotamie.
De val van Bagdad wordt in
Turksche communiqué's nog niet
gemeld.
Blijkbaar acht men het niet geschikt
dit bekend te maken. Daarom kiest
men voor de offloieele mededeeling
den volgenden vorm: „Ofschoon er
geen nauwe berichten zijn ontvangen
van het front aan den Tigris, noch
van het front in Perzie, laat zich
begrijpen, dat de operaties hun ver
deren loop hebben, in overeenstem
ming met het vastgestelde plan".
Intusschen wordt van Engelsche
zijde nog een en ander gemeld be
treffende de operaties bij Bagdad en
daaropvolgende krijgsverrichtingen.
Volgens een communiqué van 13
Maart bleven de Engelscben na de
gevechten op 10 dezer bezuiden Bag
dad in nieuwe aanraking met den
vijand. In den nacht ontruimde deze
de geheele door hem bezette linie.
Steeds werden de Turken door de
opdringende Eogelschen achtervolgd.
Bfj het aanbreken van den dag be
zetten de Britten het station en
vervolgens de stad. De ruiterij zette
de vervolging voort. Na zwakken
tegenstand te hebben| overwonnen,
bezette ze Kahdimein, ongeveer 10
K.M. ten N.W. van Bagdad, waarbij
ze een honderdtal gevangenen maakte.
Kanonneerbooten gingen tot de ver
volging over.
Sinds 28 Februari hebben de Turken
alles van waarde te Bagdad varnicld
en vandaar gehaald. Toch is de buit
nog van belang. De vijand liet 500
gewonden in den steek. Men telde
200 tot 800 dooden en maakten 500
gevangenen op den linkeroever van
de Tigris.
D« duikboot- an mljooorlog.
Uit Christiania wordt d.d. 18 Maart
gemeldHet stoomschip „Lars Fos-
tenes" nit Haugesund is in de
Noordzee, buiten de gevaarlijke zone,
in den grond geboord. De bemanning
is te Pembroke geland.
Het stoomschip „Abjörn", uit
Christiansund, groot 8159 ton, is in
do Noordzee buiten de gevaarlijke
zone in den grond geboord; een
officier is gedooddrie menschen zijn
ziek of gekwetst en het lot van de
verdere bemanning is onbekend.
Verder wordt medegedeeld dat de
zeilschepen „Silas" (750 ton) en
„Spartan" (2287 ton) In den grond
werden geboord.
Eogelond en de oeuirelo
scheepvaart.
Het Zweedscbe stoomschip Elsie,
van Högaras zoo deelt Steek-
holms Dagblad mede - deed Indertijd
een reis van West Afrika nsar Enge
land (het kanaal van Bristol) met een
lading aard noten en kreeg daarom
van Engelsche zijde verlof om te
bunkeren voor een reis met een lading
steenkolen van Engeland, naar L&s
Palmas, een onzedige haven dus. Het
plan was vervolgens naar Amerika
te gaan en daar lading in te nemen
naar Zweden.
Het schip laadde in het kanaal van
Bristol steenkolen, en nu heeft de
reederfj in Zweden van den kapitein
uit Cardiff het volgende telegram
ontvangen
„Ik beklaag mij, dat de overheid
mij bevel tot uitklaring naar Las Pal
mas weigert, zeggende, dat het stoom-
Bchip een lading moet brengen naar
Italië, Frankrijk, Gibraltar, Huelva,
een Fransch Noord-Afrikaansche
haven, de Kaap Verdische Eilanden,
Azoren of Madera, en daarna uit de
Vereenigde Staten in Engeland terug
keeren met een lading voor Engelsche
rekening."
Het bovenstaande, zegt Stockholms
Dagblad, toont maar al te duidelijk,
waaraan onze schepen zicbinEngel-
Bche havens blootstellen. Een beter
bewijs, waar Engeland op aan stuurt,
met zijn pogingen om onzon scheeps-
ruimte in zijn dienst te dwingen, is
niet mogelijk.
Uit Engeland.
Aan de universiteit van Birming-
ham is verbpndén een prof. Day, een
Duitscher, die al twintig jaar in
Birmingham woont en in September
1914 is genaturaliseerd. Naar het
getuigenis van Sir George Kenrick,
in den gemeenteraad afgelegd, is Day
trouw aan zijn nieuwe vaderland ge
weest. Niettemin besloot degemeente-
raad, het jaarlijksche subsidie aan dó
universiteit in te houden tot dat de
universiteit Day zou hebben ontslagen
Een nieuw kanon.
Volgens de Times, bezit Engeland
thans een nieuw geducht wapen in
het kanon van Stokes. Het draagt
wel niet ver, maar de uitwerking van
z|jn schoten is buitengewoon groot.
Het schiet verscheidene projectielen
tegelijk af, die met groote nauwkeu
righeid het doel treffen en een ge
weldige explosieve uitwerking hebben.
De soldaten aan bet front zijn geest
driftig over de uitkomsten, die met
het nieuwe wapen bereikt worden.
De uitvinder, Wilfred Stokes, is
een werktuigkundig ingenieur, die
zich had bezig gehouden met de ver
vaardiging van wapens, maar die
besloot de constructie van nieuwe
kanonnen te bestudeeren, toen een
officier, die van het front terugkwam,
hem van het belang overtuigde, om
■teeds moorddadiger wapens tot zijn
beschikking te hebben.
Het nieuwe wapen kenmerkt zich
door eenvoud van inrichting, licht
heid en vuuranelheid.
Uit Dultschland.
Men meldt aan de „N. Rott. Crt'
Binnenkort zuilen in Duitschland
de jongemannen in 1899 geboren,
als soldaat in dienst moeten treden.
Een honger-opstoot]e.
Naar men van de grens aan het
„Hbld" meldt, heeft er enkele dagen
geleden te Barmen een hongerop-
stootje plaats gehad. Een steeds aan
groeiende menigte van mannen en
vrouwen verdrong zich voor de open
bare gebouwen, schreeuwend en
joelend om eten, vooral om aardap
pelen. De koolrapen werden gebruikt
om ruiten in te werpen; vervolgens
moest het de electrische geleiding
ontgelden. En nadat den hoofdcom
missaris van politie met een knolraap
een hoofdwond was toegebracht werd
de brandweer gealarmeerd om de
menschen uiteen te spuiten. Een
matroos, die de brandslang doorsneed,
werd gearresteerd en tot tien jaren
gevangenisstraf veroordeeld.
Uit Rusland.
Ds onlusten te St. Petersburg.
De oorzaken van de onlusten te
St. Petersburg moeten gezocht worden
in het gebrek aan levensmiddelen.
De gebrekkige middelen tot vervoer
maken dat, terwijl in het Zuiden in
sommige plaatsen nog voldoende
graan is om het brood voor den nor
malen pr|js van vóór den oorlog te
v;rkoopen, te St. Petersburg de meel-
voorraad is uitgeput.
De berichten met nadere bijzonder
heden over de onlusten loopen zeer
uiteen, of z|jn geheel en al met elkaar
in tegenspraak. Zoo verneemt de
„Daily Chronicle" uit de Russische
hoofdstad, dat de onrust, die onder
de bevolking beerseht, in straatbe-
toogingen tot niting kwam, dio een
bijzonder goedaardig karakter droe
gen. De troepen, die in de straten
patrouilleeren, werden door de men-
schen toegejuicht, en zelfs werden
aan het station aankomende Kozak
ken door de bevolking op wittebrood
en cigaretten onthaald.
Dit bericht is blijkbaar door de
censuur bewerkt. Hoe menschen,
die wegens gebrek aan brood betoogen,
wittebrood naar do soldaten kunnen
werpen, naar soldaten nog wel, die
de Gouverneur van 8t. Petersburg
ter voorkoming van samenscholingen
beeft ontboden, is een raadsel, en niet
minder is dit het geval met het toe
juichen van de troepen, die n.b. beTel
hadden gekregen van alle middelen
gebruik te maken Indien de orde
verstoord mechfc worden.
Meer in overeenstemming met de
waarheid, z|j het misschien ook een
weinig te doDker afgeschilderd, lijkt
het relaas der gebeurtenissen, dat do
Vessische Ztg. via Stockholm ontving.
Volgens dit bericht was de onrust
te wfjten aan h6t bekend worden
van het feit, dat te St. Petersburg
geen meel voor de bakkerijen meer
voorhanden was. De bakkerijen, die
den laatsten tijd slechts drie uur per
dag mochten worden opengehouden,
bleven Maandag (5 Maart) geheel
gesloten.
's Maandagsavonds hadden de eerste
onlusten plaats. Op de z.g.n. hooi-
markt evenals in den omtrek der
fabrieken b|j de Narwapoort rotten
duizenden mannen en vrouwen te
zamen en spoedig daarna werden
de daar gesloten gehouden bakkerijen
en broodwinkele bestormd. Te hulp
geroepen politie trachtte do menigte
te verstrooien en gebruikte de blanke
wapens, waardoor dadelijk een twin
tigtal slachtoffers vielen, gedeeltelijk
gedood, gedeeltelijk zwaar gewond.
Op den vroegen Dinsdagochtend
verzamelde zich voor de groote
meelpakhuizen van de Alexander
Newski-kloosters en de magazijnen
van de intendance een menschen-
menigte, die tot tallooze duizenden
toenam. Toen men de gebouwen
wilde bestormen, verschenen eska
drons Kozakken en cavalerie. Na
twee vergeefsche sommaties werd
van de vuurwapens gebruik gemaakt,
doch ook uit de menigte vielen
schoten, en eenige minuten daarna
waren reeds aan weerszijden talrijke
dooden en gewonden gevallen, waar
van het aantal slechts kan worden
geschat als men in aanmerking
neemt, dat alleen in een tweetal
ziekenhuizen ongeveer 40 dooden en
meer dan 120 gewonden binnenge
bracht waren.
De middag verliep weer eenigszins
rustig. Slechts de groote brood
fabrieken van FilipoBf, IsBakof en
Robinson werden door de menigte
verwoest. Tegen den avond werd
bekend gemaakt, dat alle arbeiders
van Lessner-Poetilof en een aantal
andere fabrieken op de Wiborgz|jde
den arbeid zouden staken, indien
voor hun coasumptie-vereenigingen
niet onmiddellijk brood geleverd zou
worden. De Petrogradsche militaire
bakkerijen bakten daarop uit hun
eigen meelvoorraden gedurende den
nacht brood, dat Woensdagochtend
vroeg aan de arbeiders consumptie-
vereenigingen in het geheim werd
toegezonden.
Denzelfden Woensdag kon voor de
eerste maal eenig brood voor het
groote publiek gebakken worden, doch
de bakkerwinkels moesten na eenige
minuten weder gesloten worden, om
dat het weinige brood voor het grootste
deel zonder betaling door de bestor
mers werd weggenomen.'
De correspondent van het blad te
Stockholm meldde verder dat het
aantal slachtoffers (dooden en gewon
den op 8 400 wordt geschat. Wat
na Woensdagmiddag (7 Maart) is ge
sehied, nog niet bekend. Te St. Peters
burg zou men bevreesd zijn dat de
ontevredenheid ook in de provincie
veroorzaken.
Over hetgeen te Moskou gebeurde,
waar de levensmiddelen schaar ach te
eveneens tot ongeregeldheden leidde
is tot nog toe in het geheel niets
bekend geworden.
In Zuid-Flnland heerseht, naar de
Vorwërts uit Stockholm verneemt,
volslagen hongersnood.
Uit Oostenrijk.
Men schrijft uit Lausanne aan het
„Handelsblad"
Heerlijk excuus voor de benijdbare
schooljongens van BoedaPest i Te
genwoordig kost het even duur om
je iiDkerpink te wasschen als vroe
ger je beide banden, in Hongarije
althans.
Tenminste ik leesinhetMadzjaarsch
Socialistische orgaan „Nepszava", dat
daar te lande de zoeppr|jzen niet
minder dan 1190% z|jn gestegen.
Geweven stoffen z|jn 450 duurder
en schoenen 250%.
En dan zijn het er, met permissie,
nog schoenen naar Het bekende
Madzjaarapbe hoofdorgaan „Az Est"
beschuldigde dezer dagen een aan
tal fabrikanten een balf millioen
schoenen verkocht te hebben met
papieren zolen voor 82 h 34 Kronen
het paarl
Deze schoenen leefden op z|jn
langst twee dagenDe regeerlug
heeft op het schoeisel beslag gelegd
en tegen de fabrikanten eene vervol
ging ingesteld. Deze laatsten had
den hun koopwaar voer b|jna niets
laten maken door krijgsgevangenen
en hunne winst was dua fantastiek!
Maar ook buiten het toedoen van
zulke schurken is het leven in de
Ooatenr|jk-Hongaarsche bi-monarchie
al duur genoeg. De „Nepszava"
noemt enkele teekenende voorbeelden.
Stelt men bet brood te Amsterdam
op 27, dan is het te Par|js 48, te
Berl|jn 45.7, te Boeda-Pest 52, te
Weenen 60.
Stelt men het vleesch te Amster
dam op 2.40, dan is het te Parijs
2.46, te Londen 2 78, te Kopenhagen
2.84, te Rome 8.25, te Burijn 5.68,
te Weenen 10.60, te Boeda Pest 11.12.
Stelt men do melk te Bern op 26,
dan is zy te Berlijn 80, t« Parijs 83,
te Kopenhagen 36, te Weenen 56, te
Boeda Pest 60.
Luilekkerladd is anders 1
Het „Hbl." teekent hierb|| aanBe
prijzen van deze voedingstoffen bouden
natuurlijk niet steeds verband met
de Bchaarschte. In Berlijn z|jn de
pryzen voor melk en vleesoh b|jv.
betrekkelijk laag maar gezonde
volwassenen kunnen geen melk krij
gen en er is een vleeschrantBoen
van enkele onsen per week ingesteld
naast een prijsregeling. In Boedapest,
Weenen en Parys wordt veel meer
dan in Berl|jn vastgehouden aan
prijsregeling door het vrije verkeor,
waardoor de meest gegoeden hooge
prijzen veroorzaken, maar tevens
onevenredig voel van de voorraden
krijgen.
Chlee en Duitichlond.
f
De Cbineesche Senaat keurde met
158 tegen 87 stemmen de diplomatieke
politiek dor regeering goed, en daar
bij ook de verbreking der betrekkin
gen met Duitschland.
Uit de Vereenigde Staten.
Volgens den correspondent van de
„Matin" te New-York is President
Wilson zich volkomen bewust van
den ernst van het genomen besluit.
Ik ben gemachtigd te verklaren, dat
de president èn z|jn ministers vol
strekt geen illusies meer koesteren
omtrent betgeen er sta*t te gebeuren.
Z|j zijn van oordeel, dat binnen een
maand de oorlog tusscben Duitschland
en Amerika zal uitbarsten. De pre
sident is echter van oordeel, dat er
tbans genoeg levens van Amerikanen
z|jn geofferd, en dat het noodig 1b,
voortaan krachtig op te treden tegen
een gewetenloozen tegenstander.
De matrozen, die de kanonnen aan
boord van de handelsschepen be
dienen, zullen daarom opdracht krij
gen, niet alleen ter verdediging te
schieten, maar zoodra zich de peris-
koop van een Duitsehe duikboot ver
toont Want daar Duitschland heeft
verklaard, dat iedere waarschuwing
overbodig is, behoeft er ook volstrekt
geen toegeeflijkheid te worden be
tracht.
Binnenkort zal een witboek ver
schijnen, waarin de stukken zullen
voorkomen, die op de breuk tusschen
de Vereenigde Staten en Duitschland
betrekking hebben,
Een Fransch bericht meldt dat b|j
Phiiadelphia een man gearresteerd
werd die bezig was met het door
snijden der staaldraden van de wissels
van den groote spoorweg.
Het bleek een matroos te zijn van
een der in de Amerikaansche havens
geïnterneerde Duitsehe schepen.
Een geheimzinnige koffer.
De „Daily Expres»" bevat een ver
haal over een geheimzinnige koffer
die van New-York werd verzondem
door den Zweedschen gezant. De
koffer werd vervoerd naar Stockholm,
door de „Frederick VIII", het schip
waarmede ook graaf Bernstorff reisde.
Men moet met de verbalen van de
.Daily Express" wat voorzichtig z|jn,
maar dat vooropgesteld volge dan
hier hetgeen dat blad vertelt. De kof
fer droeg toen het uit New-York werd
verzonden de zegels van het Zweed-
sche consulaat-generaal.
Te Halifax (Nieuw Schotland) waar
de Britsche autoriteiten het schip aan
een nauwgezet onderzoek onderwier
pen meldde zich een passagier, naar
zijn zeggen een Zweedsch koopman
aan, die verklaarde dat de koffer
diplomatieke stukken bevatte en dat
de Zweedscbe consul generaal hem
had verzocht, den koffer naar Stock
holm medo te nemen. Toen werd
ontdekt dat de zegels waren verbroken.
Daar de Zweedscbe gezant niet in
staat is te verzekeren, dat de koffer
alleen z|jn offlcieele stukken bevatte
is hij te Halifax achtergehouden en
zal h|j met een Britach oorlogsschip
naar Engeland worden gebracht en
daar worden overgegeven aan
Zweedsche legatie, waar dan de inhoud
in tegenwoordigheid van Britsche
autoriteiten zal worden onderzocht.
Deze maatregelen z|jn genomen omdat
men bedacht is dat misschien tus
schen New-York en Halifax door een
Duitsch agent verdachte brieven in
den koffer zijn gesmokkeld.
BINNENLAND
Onze scheepvaart
Het „Hbl." meldt, dat verscheidene
reeders thans per aangeteekenden
brief van den minister van landbouw
kennis hebben gekregen, dat bepaal
delijk met name genoemde schepen
overeenkomstig de Schepenvorde-
ringawet door de regeering worden
gerequireerd om ten spoedigste te
vertrokken naar Sandyhook, waar
nader de haven zal worden aange
geven, waar regeeringsgraan voor
Nederland moet worden ingenomen.
De schepen zullen op 15 dezer de
reis aanvaarden.
Inmiddels liggen nog talrijke sche
pen met graan geladen in de haven
van Falmouth, zonder dat nog iets
bekend is van een datum, waarep z|j
de reis zullen kunnen voortzetten
naar ons land. Aangezien de haven
van Falmouth stampvol met schepen
ligt, hebben de Nederlandsche schepen
order gekregen om te verhalen naar
Truro, een haventje in Cornwallis.
Deze ruil is een zeer slechte, omdat
dit haventje zoo vol sl|jk ligt, dat
aankomst en vertrok slechts met
springtij konden plaats hebben.
Het uitvaren van de Vlsachersvloot.
Van de in IJmuiden opgelegde
visschersvloot z|jn Maandag 5 stoom
trawlers; n.l. de „Swift", „Pelikaan",
„Gloria", „Zeehond" on „Zeeleeuw"
naar de viascherq vertrokken. Dinsdag
vertrokken nog de stoomtrawlers „Elie
Cheneviere", „Zeeleouw" en „Alba
tros" van de maatschappij „Mare
zaten".
Deze schepen hadden neg voldoende
kolenvoorraad aan boerd, toen z|j
opgelegd werden.
Ook eenige loggers die bij de af
kondiging van den verscherpten dolk
bootoorlog opgelegd waren, z|n weder
ter visscherq uitgevaren.
Veevoeder neer Nederland.
In do Dinsdag gehouden zitting
van het Engelsche Lagerhuis, vroeg
het lid Huni of de hoeveelheid vee
voeder, welke de vorige rageering
toestond dat in Denemarken en
Nederland ingevoerd werd en die
diende om vee, dat aan Duitschland
verkocht wordt te mesten, nu niet
meer doorgelaten wordt; es zoo dit
nog wel geschiedt, of de minister
daaraan dan een eindo wil maken.
Lord Robert Cecil antwoordde: „Ik
ben gaarne bereid om deze quaestie
met Hunt te bespreken, maar ik ge
leof niet dat de maatregel dien hij
voorstelt, de uitwerking zal hebben
die h|j ervan verwacht."
Hunt vroeg vervolgens of het waar
is, dat er 12.000 paarden uit Neder
land naar Duitschland verkocht z|jn
geworden en of, daar vele dierdieren
in Duitschland als voedsel dienen,
de minister van buitenlandsche zaken
maatregelen kon nemen om te beletten
dat Nederland Duitschland van dit
voedsel voorziet, door de vloot
grootere vrijheid te verleenen om te
beletten dat buitengewone hoeveel
heden veevoeder naar Nederland
gaan.
Minister Cecil antwoordde„Ik
geloof dat het antwoord op het eerste
deel der vraag beveatigend is. Wat
het tweede deel betreft, leert de
ondervinding, dat schaarschte aan
veevoeder den verkoop van levend
vee niet dost verminderen."
De miniater wees er voorts op,
dat Nederland zelf groote hoeveel
heden veevoeder produceert.
Hunt vroeg: „Waarom moet er
dan- nog meer Ingevoerd worden
op welke vraag de miniater ant
woordde, dat tengevolge van ver
mindering van aanvoer van een artikel
(i.c. veevoeder) de pr|jzen stijgen en
dat het dan voor de hoeren (in
Nederland) nög voordeeliger zou z|jn
om hun vee te verkoopen.
Ds „U 30" In Alkmaar.
Dinsdagmiddag, tegen half vier,
werd de Duitsehe onderzeeër U B 80
langs het Noord Hollandsch kanaal
Alkmaar binnengesleept.
Velen sloegen vanaf de kade dit
voor Alkmaar zeldzame schouwspel
gade. De vrij groote boot heeft zijn
ligplaats gekregen in de groene loeds
aan het afgesneden kanaal vak, waar
ook de vorige onderzeeër gelegen
heeft.
OndarzaaBr gestrand.
Naar w|j reeda in ons vorig num
mer mededeelden, is bij Hellevoet-
sluis op de Ribbenplaat een Duitsehe
'duikboot gestrand. Bij laag water
ligt het schip geheel droog.
Toen het bericht van de stranding
zich to Hellevoetsluis verspreidde,
z{jn eenige marine vaartuigen uitge
varen. Het is evenwel niet gelukt
den onderzeeör vlot te krijgen. De
bemanning, beataande uit ongeveer
15 koppen, is van boord gehaald. De
mist is oorzaak, dat het vaartuig
gestrand is.
De terpedoboot „Empong" is in
de nabijheid, waarop de duikboot-
commandant en twee leden van de
bemanning vertoeven. Pogingen tot
vlotbrengen worden voortgezet.
Duitsehe vliegenier beschoten.
Dinsdagmiddag vloog een Duitsehe
vliegmachine over Sluis. Bij Ter
hofstede werd z|j beschoten door do
Nederlandsche militairen, die daar
aan het oefenen waren. De vliegenier
werd gewond en daalde op Neder-
landsch gebied, doch had nog de
kracht om weer ep te st|jgen en
300 meter over den draad op Belgisch
gebied neer te komen. De Duitsehe
militairen kwamen aangeloopen,
waarna ook het Duitsehe Roode
Kruis verscheen met een ladder en
bossen stroo, waarop ie gewende
werd weggedragen.
Ds nieuws bloem- sn meelsoort.
Een medewerker uit vakkringen
van het „H.blad" schrijft:
Ten aanzien van de vermenging
van tarwebloem met aardappelmeel
kan medegedeeld worden, dat de
genomen proeven een bevredigend
resultaat hebben opgeleverd. De tint
van het brood is bleeker dan wjj tot
heden gewoon waren, ook is het stuk
iets kleiner, hoewel het gewicht
natuurlijk hetzelfde blijft. In den
smaak is echter, vooral voor niet-
vaklieden, weinig of geen verschil
b|j ons tegenwoordig brood te be
speuren.
De oorspronkelijke b|j menging van
aardappelmeel by bloem zou 20%
bedragen; nader i3 echter, naar w|j
vernemen, den meelfabrikanten order
gegeven dit percentage tot 80 te
verhoogen. Het percentage Ameri
kaansche bloem biyft voorioopig 80,
zoodat aan inlandsohe bloem 40%
gemeleerd wordt. Het percentage
belegen Amerikaansche bloem zal
dus den bak-aard moeten aanbrengen.
Aan een der fabrieken te Amster
dam kon Dinsdagmiddag met de
aflevering der nieuwe bloemsoort
reeds een aanvang gemaakt worden.
Men zal zich dua spoedig van de
werking daarvan kunnen overtuigen.
Os oorlogswlnstbelastlng.
Het Haagsche Corr. bureau meldt,
dat de vermoedelijke opbrengst van
de oorlogawinstbelasting zeer waar
schijnlijk zal blijven beneden de
laatste raming daarvan, welke ep
120 millioen was gesteld. Men zal
al zeer tevreden zijn, wanneer dit
bedrag in de 8 jaren, gedurende welke
deze belasting zal werken, gezamen
lijk zal worden bereikt. De opbrengst
uit Amsterdam zal zeer waaracbynljjk
niot meer dan 20 en die uit Rotterdam
ten hoogsto 24 millioen bedragen.
Steenkolen.
Aan de leden van de Vereeniging
van Gaafabrikanten in Nederland is
door de Kolencommiasie een schrijven
gezonden, waaraan het volgende ia
ontleend
In de vergadering van de Zuid-
Hollandsche Club van Gasdirecteuren
werd medegedeeld, dat de Kolon-
commissie een brief zon richten
tot den directeur van de Rijkskolen-
distributie. Die brief ia op 6 Maart j.1.
verzenden. Daarin wordt betoogd, dat
de beperking van ds voorziening van
gasfabrieken met gaakolen niet ia in
net landsbelang. En herinnerd wordt
dat, blijken» een vroegere mededee
ling, ook de dirootenr de meening
was toegedaan, dat het een noodza
keiykheid voor ons land is, dat aan
de gasfabricage, eerder dan aan eenige
andere industrie, belemmeringen «it
den weg worden genomen.
Hiermede acht de Kolencommissie
evenwel in stryd de ongeiyke behan
deling van de gas- (en electriciteits-)
industrie eenerzijds en de overige
industrieën anderzijds. De aan gas-
en elsctriciteitsbedrijven opgelegde
verplichting om 85 te bezuinigen,
terwyi andere industrieën slechts
25 behoeven te besparen, is niet
alleen onbiliyk, maar ook economisch
ODjuist. De beperking van de eerst
genoemde industrieën zou eerder
minder sterk moeten z|jn dan die
van andere, dan zooals thans het
geval is het omgekeerde. Want,
energie geleverd door een gas- of
electromotor is goedkooper dan de
zelfde hoeveelheid energie opgewekt
met eigen stoomketel- of andere
installatie.
De commi88le meent, dat niet
genoog rekeaschap wordt gehouden
met het feit, dat voor elke 1000 K.G.
kolen, die de gasfabrieken minder
verwerken, ook minder verkregen
wordt: 800 Kub. M. gas, 600 K.G.
cokes, 45 K.G. teer en 10 K.G.
zwavelzure ammoniak."
De commissie berekent dat, indien
85 pet. besparing aan gaskolen
inderdaad wordt bereikt, op een
totaal jaarverbruik aan gaskolen vaD
1.600.000 ton eene hoeveelheid van
525.000 ton minder wordt verwerkt
en een hoeveelheid van 262.500 ton
cokes per jaar minder verkregen,
terwijl 157.5 millioen Kub. M. minder
gas beschikbaar komt. Daarnaast is er
eene mindere opbrengst aan teer van
28.000 ten per jaar, waaruit 11.000
ton pek ware te trekken geweest,
waarmede niet minder dan 110.000
ton briketten zouden kunnen worden
gefabriceerd. De landbouw zou van
het toch reeds niet voldoende quantum
zwavelzure ammoniak door de be
sparing aan kolen, nog weer 5.250 ton
van die Btof méér moeten delven.
De commissie is van oordeel, dat
b|j juist inzicht maatregelen zouden
moeten worden getroffen, opdat in
de eerste plaats uit alle kolen, die
economisch kunnen worden gedistil
leerd, gas worde gewonnen, waarna
de verkregen cokes aan andere
industrieën, electrische centrales en
particulieren zouden moeten worden
verstrekt.
De kolencommissie heeft den di
recteur van de R|jka kolendistributie
en de commissie van advies monde
ling nog nader het standpunt van
de gasindustrie' uiteengezet.
Do bespreking heeft evenwel niet
het gewenschte resultaat gehadhet
bleek niet mogel|k de commissie
van advies volkomen te overtuigen
van de juistheid der meening, dat
thans niet op de economisch beste
wyze bet brandatofvraagstuk wordt
opgelost.
Het quantum gaskolen, dat ver
moedelijk voor distributie in aan
merking kha komen, is volgens de
commissie van advies inderdaad niet
meer dan 65 van de behoefte en
tot verstrekking aan de gasindustrie
van kelen, die hoewel geen gaa
kolen zynde toch voor gasfabrl-
catie te gebruiken zou zijn, kon de
commissie vai advies in verband
met de behoefte van andere indus
triein, niet medewerken.
De commissie verklaarde de ster
kere rantsoe nee ring van de gas
fabrieken tot 65% tegenover de
beperking tot 75% van andere in
dustrieën, door de opmerking, dat
zonder groote bezwaren vooral op
lichtverrbruik kan worden bezuinigd,
zoodat de beperking van gasverbruik
voor industrie, verwarming en keu
ken ook niet meer dan 25% behoeft
te zyn.
Hierbij wordt echter, zegt do kolen
commissie, over het hoofd gezien,
dat vooral in de zomermaanden,
wanneer het lichtverbruik minder
wordt (dit nog bevorderd door ver
vroegde invoering van den zomertijd),
de 85% bezuiniging voor verreweg
het grootste geieelte slechts kan
worden verkregen deor op het gebruik
van gas in de keuken te besparen.
Baibesparing.
In verband met een bericht, melden
de dat meer dan 6000 ingezetenen in
Den Haag de mededeeling zouden
ontvangen, dat zy te beginnen met
17 dezer voor 14 dagen of een maand
worden afgesneden van toevoer van
gas, omdat zy meer gebruikt hebben
dan de verordening toeliet, verneemt
het Haagsche correspondentie bureau
van bevoegde zijde dat dit niet juist
is, maar dat bet volgende het geval is:
Een aantal ingezetenen aan
merkelijk minder dan het genoemde
getal van 6000 heeft van de directie
der Gasfabrieken de mededeeling ont
vangen, dat ingevolge de licht ver
ordening is besloten hen tijdeiyk
(tegen een nog niet genoemden da
tum) van den toevoer van gas af te
sluiten, maar dat z|j van dit besluit
tot 17 dezer in beroep kunnen gaan
bij Bargemeester en Wethouders.
Volgens een bericht van de „Tel."
zullen 8000 gas verbruikers afgesneden
worden. De afsluiting geldt voor on
bepaalden tyd doch minstens voor S
weken.
Een buitenkansje.
Een bewoner van een huis in den
Houttuin te Rotterdam, had e*n
ouden schoorsteen, waarvan de bin
nenwanden mat een dikke laag verf
bedekt waren.
Uit nieuwsgierigheid krabde hy op
een plaats de verf weg en vond een
gekleurde tegel.
Een algeheele schoonmaak volgde,
met het gevolg, dat twee tegel-
tableaux te voorscbyn kwamen vaa
boegen ouderdom en groote waarde.
fëKwaardi atraf.
Het Gerechtshof te 's-Hertogen boseh
heeft den 18 jarigen boerenknecht uit
Ginneken, die vriendschap gesloten
had met de 48 jarige echtgenoot van
zyn boer, en een aanslag pleegde op
het leven van zyn patroon, tot vijf
jaar gevangenisstraf veroordeeld.
Da Rechtbank te Breda had hem
tot drie jaar veroordeeld.
Ooodgaschotan.
Te Terapel (Groningen) is Maan-
dagnaeht, vermoedelijk door smokke
laars, een Nederlandsche soldaat
doodgeschoten.
BOEKBESPREKING.
Duitache, Fransche en Engelsche
Handelscorrespondentie door F. 0.
Gysen. Prys van ieder deel afzouder-
iyk f 1.90 ing., f 2.50 geb. Uitgave
Gebr. Graauw, Amsterdam.
Van de hand van den bekenden
Belgischen taalgeleerde, den heer F.
C. Gyaen ontvingen wij een drlFtal
kloeke boekwerken, n.l. een Duitsehe,
Fransche en Engelsche Handelscor
respondentie met Nederlandsche ver
taling: „ter beoordeoiing".
Deze werken achten wy een aan
winst voor de Handelsscholen en
Handelsavondscholen.
De drie boeken bestaan elk uit 108
brieven, met gelflkluidenden Holland-
achen tekst en waarvan de vertaling
in de drie moderne talen is gegeven.
Oader de 108 brieven in het
Fransch, Dnitsch of Eogelsch bovin-
den zich enkele typische uitdruk
kingen of woorden met de Hollandsche
vertaling er naast. Zoo kunnen deze
brieven, met behulp dezer notitie's
in 't Hollandsch worden vertaald,
waarna men eigen vertaling met do
achter in het boek gegeven Holland
sche vertaling kan vergelijken.
Ter herhaling kunnen de Hollansche
brieven weer in de vreemde taal
worden vertaald.
Zoo gebruikt bieden deze boeken
uitstekend materiaal voor zelfstudie,
als ook voor allerlei inrichtingen van
handelaonderwya. De brieven zyn
vloeiend en praktisch; de taal zuiver.
De natuuriyke orde is gevolgd.
Eerst brieven over circulaires, daarna
de lijvige middelmaat naar behooren
over orders en hars uitvoering, dan
over betalingen en wissels eindelijk
enkele modellen van credietbrieven
en 't vragen van inlichtingen.
Een ruim voorziene lyst van veel
gebruikte handelstermen aan 't begin
en een uitvoerige woordeniyst Hol
landsch—Duitsch enz. aan 't slot,
maken deze boeken tot zeer bruikbare
leermiddelen en we zijn het met den
schrijver volkomen eens, dqt de ern
stige beoefenaar by zorgzame be
studeering zonder tw|jfel goede
vruchten van zijn arbeid zal plukken.
Het is een respectabel stuk werk,
dat deze schryver heeft geleverd;
een werk, dat zeer wel ook naast
andere werken is te gebruiken, die
minder oefen-materiaal bevatten.
Als wy. een bemerking zouden
mogen maken, zou het deze zyn, dat
enkele opgaven, die met korte ge
gevens de stof geven tot »t zelfstandig
vormen van een handelsbrief, er wel
by hadden gekund.
Maar wie deze brieven doorwerkt,
mitseen grondige grammaticale studie
voorafgaat, zal daardoor in ataat
gesteld worden, handelsbrieven te
schrijven in de taal van het land,
waar de firma gevestigd is, waaraan
men sshrfiven moet.