COURANT
DE OORLOG.
Onze Groentenuitvoer.
No. 4779
DINSDAG 22 MEI 1917
45e JAARGANG
Op pagina 4 van dit blad Is
opgenomen
1. Uit den omtrek.
2. Feuilleton, enz.
De legerberichten
van 19 en 20 Mei.
Van het W e s t e 1 k front.
Het Franache communiqué van den
I9jn Mei geeft aaD, dat de Duitschers
op hot einde van den dag, na een
verwoede beschieting een krachtigen
aanval ondernamen tegen de Franache
linies in de streek ten N.W. van
Braye. Behalve op een punt aan
het westelijk deel van het aangevallen
front, werd de aanval door sper- en
machinegeweervuur gestuit.
De latere berichten maken slechts
melding van artillerie gevechten en
kleine aanvallen. Zwakke voorwaart
sehe bewegingen der Duitschers bij
Bovrelle en in Champagne by Mesnil
en Hurlus werden afgeslagen. Daar
entegen slaagden do Franschen erin
by een plaatseiyken aanval ten N.O.
van Laffaux eenige stukken van de
vijandelijke loopgraven te bezetten.
Ook de Eogelsche berichten
geen bijzonders gebeurtenissen. Hier
en daar toeneming van artillerievuur
en overvallen van de vijandelijke
stellingen.
Daarentegen geven de Duitsche be
richten aaü, dat de Engelsehen vrij
sterke plaatselijke aanvallen onder
namen. Een onder bescherming van
sterk artillerievuur ondernomen aan
val ter weerszijden van den weg
Atrecht-Douai liep dood in bet vuur
der Duitschers. Evenmin hadden de
Eogelschen met hunne aanvallen ten
O. van Monchy eenig succes.
Volgens hetzelfde bericht onder
namen de Franschen in Champagne
aanvallen bij Braye en bij den Win
terberg, doch werden zij beide malen
Een later bericht spreekt van een
aanval der Eogelschen aan de linie
Acheville Gavrelle. Nadat het artille
rievuur tot roffel vuur was aange
groeid, stormden de Eogelschen uit
hunne loopgraven. De aanval werd
evenwel gefnuikt.
Het leger bericht van den 20sten
geeft aan, dat de Eogelschen aan
beide zijden van Monchy opnieuw
tot den aanval overgingen. Echter
zonder resultaat. Ook ten Z. van de
Scarpe werden nieuwe aanvallen
ondernomen. Het resultaat daarvan
werd nog niet gemeld.
In West Champagne nam de ar-
LilleriestrUd in hovigheid toe. Krach
tige aanvallen der Franschen die ten
doel haddon de door de Duitschers
bij Braye genomen Frauacbe loop
graven te heroveren, werden afge
slagen.
Verder geen gebeurtenissen van
belang.
Op het Oostelijk front blijft
het rustig. Terwijl op alle fronten
der geallieerden thans tot het offensief
is overgegaan, blijft het Russische
leger werkeloos, zeer ten voordeele
van de Centralen. Echter is er eenige
kans, dat hierin verandering zal
komen. Verschillende bekende Rus
sische generaals, zooals Alexejef,
Broessilof, Dragomirof enGoerko,die
hun ontslag aan de voorloopige
regeering hadden aangeboden, zouden
naar het front zijn teruggekeerd, on
maatregelen nemen om het einde van
den [oorlog te verhaasten. Dit meldt
althans de .Echo de Paris." Of het
waar is zullen wy moeten afwachten.
Ophetltaliaanseh-Ooaten-
rijksche front worden de gevech
ten met de grootst mogelijke ver
bittering voortgezet. Van Italiaansche
z\jde wordt er de aandacht opgevestigd,
dat de Oostenrijkers de voordeeligste
positie innemen. Z\j hebben hunne
stellingen op de hoogten, die naar
het O. zacht glooiend afloopen, terwijl
juist de westzijde, die door de Italianen
wordt aangevallen, steil is.
Naar het Italiaansche communiqué
van 18 Mei aangeeft, werd de pauze
in de gevechten besteed, aan het
versterken der veroverde stellingen.
De Oostenrijkers ondernamen evenwel
hevige tegenaanvallen om dit werk
té verhinderen. Zoo vormden de
stellingen op do hoogte Vodlce, ten
O. van öörz, en ten Z. van örazigna
het doel van meermalen herhaalde
aanvallen van den vijand. Door het
geschutvuur en door tegenaanvallen
der infanterie werden zij steeds
teruggeslagen. Verschillende groepen
aanvallers werden omsingeld en
gevangen genomen. Het aantal ge
vangenen dat de Italianen van 14 tot
17 Mei maakten, bedraagt 6432, w.o.
143 officieren.
Nadat een hernieuwde aanval op
uo hoogte Vodice was afgeslagen, zijn
de Italianen weder tot den aanval
overgegaan. Het doel was, de hoogte
652, die de spil vormde van de ver
dediging van den Monte Santo, te
veroveren. De Oostenrijkera boden
vinnigen tegenstand, waarbij zij
gesteund werden door het vuur uit
kanonnen van allerlei kaliber, die
achterwaarts waren opgesteld. Niette
min slaagden zij erin den top te
bereiken en stand te houden, onder
een allerhevigst vijandelijk vuur.
Bij deze krijgsverrichting werden
379 gevangenen gemaakt, w.o. 16
officieren. Tusschen Bodres en Loga
staken de Italiaansche troepen weder
naar den rechteroever van de Isonze
over, aangezien hun taak om de
aandacht van den vijand af te leiden,
was vervuld. (Wy veronderstellen
dat ér nog wel een andere reden
geweest zal zijn.)
Ten O. van Görz werden verschil
lende aanvallen der Oostenrijkers af
geslagen.
Van Oostenrljksche zijde is thans
het verlies van de Kuk hoogte erkend.
Overigens werd van alle aanvallen
gemeld dat zy mislukt waren. Ook
in het legerbericht van den 18en
is dit het geval. Op het frontvak
Plava Wippachdal werd verwoed ge
vochten, doch het resultaat was, dat
de stellingen in handen der Oosten
rykera bleven. En naar de berichten
van den 19an aangeven, bobben de
Italianen het er de volgende dagen
al niet beter afgebracht. Verbitterde
gevechten werden geleverd ten Z.W.
van Auzza, tusschen Plava en Salcano
en ten 0. van Görz, maar nergens slaag
den deltalianen erin de linie te doorbre
ken, of ook maar terrein te winnen,
Ia de week na het begin van bet
offensief bestaat de gehe6ie terrein
winst der Italianen uit een terrein
winst ter breedte van 2 K.M. by
Plava.
Het legerbericht van den 203ten
spreekt het Italiaansche bericht be
treffende de vorderingen by den Monte
Santo tegen. Volgens dit communi
qué werden de aanvallen by Vodice
met buitengewone kracht onderno
men, en slaagden de Italianen erin
de toppen der boogto te bereiken.
Tegenaanvallen der Oostenrijkers
dwoDgen hen echter na gevechten
van man tegen man de toppen weder
te ontruimen. Onder enorme verlie
zen werd de vyand teruggeworpen.
Hetzelfde lot ondergingen do aan
vallen ten O. van Göffi.
Aan den N. vleugel van den Tol-
mino sector werden de bij Auzza in
gesloten Italiaansche afdeelingen door
het geconcentreerde Oosten rijksche
geschutvuur tot den terugtocht naar
den rechteroever *>an de Isonzo ge
dwongen.
Van het Macedonische front.
In Macedonië zet generaal Sarrail
zyn offensief voort, zonder tot nog toe
echter eenig resultaat vao beteekonis
te behalen. Een Eogelsch bericht van
den 19en geeft aan, dat een tegen
aanval op de door de Engelschen ver
overde stellingen aan de Stroema
werd afgeslagen.
Volgens de Bulgaarsche berichten
verflauwde de actio na de tallooze,
met bloedige verliezen afgeslagen
aanvallen der geallieerden.
Op de overige gevechtsterreinen
g66n gebeurtenissen van belang.
Os duikboot- on mljnoorlog.
Volgens Duitsche berichten werden
in den Atlantischon Oceaan en hei-
Kanaal 16 stoomschepen, 2 zeil
schepen en een vischkotter, te zamen
metende 44,000 ton in den grond
geboord.
Omtrent do resultaten in April
wordt gemeld, dat thans defloitiefis
uitgemaakt, dat 1,091,000 ton aan
sche6psruimte word vernietigd. Daar
van was 822,000 ton vijandelijke
scheepsruimte, waaronder 664,000 ton
aan Eogelsche schepen.
Een der duikbooten, de U 25 ver
nietigde op één tocht 80,000 ton aan
scheepsruimte.
De sedert het begin van den duik
bootoorlog vernietigde scheepsruimte
bedraagt 2,772.000 ton, w.o. 1,707,000
ton aan Engelscbe schepen.
De strijd tegen de duikbooten.
Volgens een bericht aan de „New-
York Herald", werden gedurende de
laatste drie weken in de Middelland-
sche zee 13 Oostenryksche duikbooten
door de Italiaansche vloot vernietigd.
De „Matin" meldt, dat gedurende
den laatsten tijd belangrijke uitkom
sten verkregen werden in den strijd
tegen de duikbooten. Het resultaat
van de 10 eerste dagen van Mei,
164,000 ton, zullen de Duitschers
naar het blad meent niet bereiken.
Bovendien was dit cijfer de helft van
de totale scheepsruimte, die in de
overeenkomstige periode in April werd
vernietigd.
In de Noordzee.
Uit Berlijn wordt dd. 19 Mei ge
meld Duitsche torpedobooten, die
in de Hoofden kruisten, stieten in
den nacht, die aan den 18en vooraf
ging, op een groot stoomschip, dat
van Engeland kwam en door torpedo-
agers werd begeleid. Ze boorden het
n den grond, beschadigden een
torpedojager door eenige artillerie
treffers en keerden daarna onverlet
in bun haven terug.
Het gevecht
In de Adrlatische zee.
Omtrent het zeegevecht in de
Adriatische zee wordt d.d. 18 Mei van
Engelsche zyde gemeld, dat den löden
Mei een Oostenrijksche vloot van lichte
kruisers en torpedojagers de linie
drifters der geallieerden in de Adriati
sche Zee he6ft aangevallen on 14
Britsche drifters in den grond geboord.
De oorlogsschepen „Dartmouth" en
.Bristol" hebben met Franache en
italiaansche torpedojagers den vyand
tot by Cattaro gejaagd. Toen vyan-
delyke slagschepen buitengaats ver
schenen, trokken onze schepen zich
terug. Italiaansche vliegers vielen de
vyandelijke oorlogsschepen aan. Vol
gens betrouwbare berichten is één
vyandeiyke kruiser, aan boord waar
van een zware brand woedde, in
zinkenden staat naar Cattaro gesle
De Britsche admiraal meldt, dat
andere vyandeiyke kruiser ernstig
beschadigd is. Een vyandeiyke duik
boot torpedeerde de Dartmouth, maar
deze kon naar de haven terugkeeren.
Drie man zijn gedood, één officier en
vier man worden vermist en zeven
zijn gewond. Anders geen verliezen.
De vyand maakte 72 gevangenen op
de drifters.
Dulischland en Nicaragua.
WashingtoD, 19 Mei. Nicaragua
heeft de betrekkingen met Duitsch-
land afgebroken.
Uit Duitschland.
Bij den jongsten verkoop van de
beroemde Mecklenburgsche schapen
(rammen) brachten 112 dezer dieren
de fabelachtige som op van 90.000
mark. Eén ram b.v. werd verkocht
voor 4100 mark. In vredestyd -
aldus de „Weser Ztg.", waaraan we
dit bercht ontleenen zou zoo'n
dier hoogstens 1000 mark hebben op
gebracht.
Naast de kraaien worden thans in
Duitschland ook eksters, meerkollen,
vossen en vooral ook dassen ten
zeerste als volkavoedsel aangeprezen.
De bowoners van het regeeriDgs-
gebied Keuion ontvangen van nu af
tot den niuwen- oogst hoogstens 2
pond aardappelen per hoofd en per
week, d.i. circa 8 middelmatig grooto
aardappelen in 7 dagen.
Allo in Duitschland onherroepelijk
voor den militairen dienst afgekeurde
of daarvan tydelyk vrygestelde n
nen, geboron in de jaren 1869, '70,
'71 en later, alsmede do jongelieden,
dte hun 17e levensjaar intreden,
moeten zich thans voor den krijgs
dienst aanmelden.
De commissie, belast mét hst ont
eigenen der torenklokken ten behoeve
der munitiefabrieken, heeft de groot
ste torenklok in Duitschlaud, datee-
rende Uit de middeleeuwen en aan
wezig in den dom van-Erfurt,
misschien is ze wel do grootste der
wereld uit het oogpunt van kul
tuurgeschiedenis en historische waar
de, voor „dauernd kriegsuntauchlich"
verklaard. Deze beroemde klok de
Maria Glorioaa zegt de „Maast,
Anzeiger", is in den nacht van
7 op 8 Juli 1497 gegoten door den
beroemden Hollandschon klokken
gieter Wou van Kampen en een jaar
later, werd dit meesterstuk van klok
kengieterskunst geplaatst in den
hoogen dom van Erfurfc, waar liet
ook nu zyn plaats zal mogen be
houden.
Or. Adlsr ter dood voroordeold,
Dr. Adler, die wegens moord op
den Oostenrykschen minister presi
dent Graaf Stürghk terecht stond,
is ter dood veroordeeld.
BINNENLAND.
Do bommen op Zierikzes.
(Officieel.) Het Ministerie van buiten-
landsche Zaken deelt het volgende
mede:
Op verzoek van de Britsche re
geering is aan den kapitein-luitenant
ter zee Graig gelegenheid geboden
een onderzoek in te stellen naar de
scherven der bommen, welke inden
nacbt van 29 op 30 April opZierik
zee werden geworpen. De heer Graig
is te 's-Gravcnbage aangekomen.
Roquiroorlng neutrale schepen
door Engeland.
Reuter seint uit Londen: Ten op
zichte van da requireering van neu
trale schepen, verneemt, Reuter's
bureau, dat de Engelsche regeeriDg
teneinde de Eogelsche belangen te
beschermen, zich het recht voorbe
houdt om neutrale schepen te requi
reeren in die gevallen, waarin er een
belangrijke hoeveelheid Eogelsch ka
pitaal in die schepen belegd is, daar
het onmogelijk is, die belangen te
beschermen zoolaDg zuke schepen,
ongewapend onder neutrale vlag
varend, getorpedeerd worden.
Ratsoonoorlng door N.-Atnorlka.
Volgens een telegram der „Asso
ciated Press" uit Washington ,is het
vraagstuk der rantsceneering van
Nederland, Skandiuavië, Zwitserland
en SpaDje behandeld in een confe
rentie aan het ministerie van buiten-
landaehe zaken, waar o. a. Balfour
en Lansing tegenwoordig waren. Men
heeft de noodzakelijkheid besproken
der beperking van den uitvoer naar
die landen, ten eerste om te voor
komen dat de ingevoerde goederen
den vyand bereiken en ten tweede
om de schepen der geallieerden te
sparen, en is tot een algemeene over
komst geraakt.
De volkomen medewerking van
Amerika by het rantsoeneeringsstel
sel is reeds uitgewerkt, maar de
plannen kunnen slechte uitgevoerd
worden indien het Congres een des
betreffend wetsvoorstel aanneemt.
Onze Scheepvaart.
Zaterdag zyn de 5 schepen, die
nog in Engeland opgehouden werden,
n.1. de „Grotius", de „Menado", de
Maasdijk", de „Ameland" en de
„Themiato" in ons land aangekomen.
Eerstgenoemd schip arriveerde te
IJmuiden, de overige to Rotterdam.
De schepen hebben de navolgende
ladingen in:
De „Grotius", van de Mij. Neder
land, stukgoederen uit Ned. InÖië
de „Menado",.van den Rotterdamschen
Lloyd, heeft een gemengde ladii
„Ameland", van dezelfde Mij,,
volle lading kunstmest, evenals de
„Maasdijk", van de Holland - Amerika-
Lijn, en de „Themisto", van Hudig
en Veder, welke tevens eon gemengde
lading aan boord heeft.
Verder is Zaterdag te Vlaardingen
aangekomen de „Pandrecht" van de
firma Ph. van Ommeren met een
volle lading katoenzaadolie, bestemd
voor diverse margarinefabrieken.
Te Amsterdam zyn nog aange
komen de „Batjan" van de My,
Nederland met een lading van 36000
quarters tarwe en 3903 zakken meel,
geconsigneerd aan de Nederlandsche
Regeering en de „Karimoen" van
dezelfde My. met 7800 ton Chili-
salpeter. Deze schepen maakten de
reis via Halifax.
Te Rotterdam arriveerden nog,
eveneens via Halifax de „Andijk'"
van de Holland -Amerikalyn mat
99367 zakken sodanitraat uit An-
tofagasta in Chili en de „Scbiedijk"
van dezelfde My. met 294920 bushels
tarwe en 16620 zakken meel uit
New-York.
Het passagiers- en vrachtschip
„Grotius" van de Mij. „Nederland",
hetwelk meer dan een half jaar ge
leden van Rotterdam naar Batavia
vertrok, is eerst Zaterdagmorgen uit
Iadiö te IJmuiden teruggekeerd. Ia
de tweede helft van December van
het vorige jaar was het stoomschip
van Java naar Nederland vertrokken
en volgde de route door het Suez-
kanaal. Inmiddels werd door Duitsch
land de verscherpte duikbootoorlog
afgekondigd, en de gezagvoerder,
daarmede in kennis gesteld, liep met
zijn schip de haven van Falmouth
binnen, om daar nadere orders van
de reedery af te wachten. Sedert
dien tyd, ongeveer SVs maand, heeft
het mailstoomschip in de Engolsche
haven vertoefd. Door verschillende
stoomschepen werd het grootste deel
der passagiers naar Holland overge
bracht; o.a. de „Kambangan" en de
„Zeeland" brachten verleden week
nog passagiers mede.
Den löden Mei, den datum waarop
de nog in Eagelacho havens liggende
Nederlandsche stoomschepen van daar
konden uitvaren zonder op de reis
naar Nederland door Duitsche duik
booten te worden aangovallen, ver
trok do „Grotius" met nog een zestal
voor Rottordam bestemde stoom
schepen, die eveneens gedurende
oenige maanden in Engeland waren
opgehouden, van Falmouth naar
Nederland. De reis werd eenigszins
door mist vertraagd, doch niettemin
kwam men behouden over de
Noordzee.
Evenals de zes andere schepen,
waarmede van Falmouth werd uit
gevaren, was de „Grotius" met verti
cale roode en witte strepen beschil
derd, hetwelk vereischt werd voor
veiligheid van de zyde der Duitsche
duikbooten.
Na doorschutting te IJmuiden
stoomde de „Grotius" dadelijk naar
Amsterdam op.
De „Batjan" aangevallen.
Het Nederlandsche stoomschip Bat
jan", datZaterdagmiddag van Amerika
Halifax te IJmuiden binnenkwam,
rapporteert op de thuisreis, eeni
ge dagen geleden, niet ver uit de
Noorsche kust in het vrye gebied
door een Duitscho duikboot te zijn
aangevallen. Deze duikboot loste een
tiental schoten, die zoo dicht by het
schip neerkwamen, dat de opvaren
den, uit vrees dat het stoomschip
zou zinken, dit verlieten. De eerste-
stuurman van de „Batjan" ging met
eenige schepelingen naar boord van
duikboot, xom den commandant
te toonen, dat de aanval onrechtma
tig geschiedde, daar h6t schip zich
in het vrije gebied bevond. Met den
commandant had de stuurman een
onderhoud, dat ongeveer l1/» uur
duurde en waarby deze den comman
dant toonde, waar hot schip zich be
vond. De commandant, die aanvan-
kelljd b9weerdo, dat de „Batjan" in
het verboden gebied was, schijnt ge
durende dit onderhoud tot andere
gedachten te zyu gekomen, want hij
gaf toestemming de reis te vervolgen.
Ook schijnt de inmenging van een
Noorsch patrouillevaartuig, dat, naar
wij vernemen, in de nabyheid was
gekomen, niet vreemd te zijn aan
de gunstige beslissing van dec duik
bootcommandaut, waardoor, behalve
hc-t groote stoomschip, ook do kost
bare lading graan behouden bleef.
Nederlandscho schoener
tot zinken gebracht.
De Nederlandsche motorschoener
Anotta", kapitein E. Hoek, welke
Vrydagmorgen van IJmuiden naar
Sa/re vertrok met een lading levens
middelen voor Zwitserland, is Vrydag-
rniddag te half vier op 40 myien
dwars van IJmuiden door een Duit
sche duikboot beschoten en tot zinken
gebracht.
Naar de corr. van het Hbi. te
IJmuiden meldt, vertrok het schip
Vrijdagmorgen te half acht uit IJmui
den. De schoener had in Amsterdam
een lading levensmiddelen ingenomen,
met bestemming naar Havre, ten
einde ze daar te lossen on naar Zwit
serland verder te zenden. Vrijdag
morgen half acht vetrok het schip uit
IJmuiden naar zee en gebeurde er niets
tot des namiddags half vier. Men was
toen op ongeveer veertig myien uit de
kust gekomen. Eensklaps kwamen er
op zeer korten afstand van don schoener
een paar schoten in het water terecht.
De opvarenden begrepen dat het hier
e8n aanval van een Duitsche duikboot
betrof en haastten zich de booten
buitenboord te brengen. Eerst werd
de bakboord8boot, een werkbootje, dat
in de davids hing, te water gelaten
en aan een vanglijn vastgezet. Daarna
bracht men de stuurboordsboot, een
groote, welke op de luiken stond in
het water. De kapitein sprong in de
kleine boot, ten einde die vry van
het schip te brengen, hetzelfde werd
gedaan door de andere opvarenden
aan stuurboordzijde.
De duikboot, die inmiddels naderbij
komen was, bleef doorschieten.
Eén granaat ging rakelings langs
den gezagvoerder en scheurde het
schoenerzeil aan flarden. Van de
duikboot werd geroepen, dat men
met de booten daar moest bomen,
aan W9lk bevel dadelijk werd voldaan.
De duibbootcommandant bleek zeer
g08d op de hoogte te zyn, want
voordat de Nederlandsche zeelieden
nog iets gezégd of gevraagd hadden,
riep hy dat hy al op het schip ge
wacht had, want het moest naar
Frankryk. Of kapitein Hoek al be
weerde dat hij weliswaar naar Havre
moest, doch dat de lading toch in
alle gevallen voor Zwitserland be
stemd was, niets hielp. Men lachte
hem gewoon uit.
De duikbootcommandant eischte de
kleine werkboot op en gelastte de
inzittenden daarvan in de groote
boot over te gaan. Hy informeerde
of er een kompas in do boot was, en
toen er bevestigend geantwoord werd,
zeide by dat men maar moest maken
weg te komen. Het optreden van
den commandant was tameiyk hoffe-
ïyk, doch een andere officier, die op
dek stond, lachte maar steeds. Op
het verzoek aan den commandant of
hy de boot een eindweegs naar de
kust wilde brengen, riep bedoelde
officier dat men zich maar zelf moest
klaren, want lui die naar Frankryk
voeroü behoefden geen hulp.
Meu zag dat de duikboot langszyde
van den schoener ging liggen en dat
twee groote bommen met lonten wer
den overgebracht. Eenige schepelingen
gingen op het schip over en zullen
vormoedeiyk wel het een en ander
hebben medegenomen. Inmiddels was
het dik van regen geworden, zoodat
do Nederlanders hun schip uit het
oog verloren.
Eerst na anderhalf uur hoorde men
een zwaren slag, welke vermoedeiyk
ontploffing der bommen zal zyn
geweest.
Ofschoon men een zeil in de boot
had, kon men daarvan geen gebruik
maken, want het was recht in den
wind. Uitsluitend op de kracht der
riemen was men aangewezen om te
trachten de kust te bereiken.
Na dertien uren aan ééa stuk te
hebben geroeid, waarby ongeveer
dertig myien werden afgelegd, ont
dekte men in de verte een visschers-
vaartuig, hetwelk de scheepsboot met
inzittenden reeds had opgemerkt. Da
loggor, welke de Holland VI uit Kat
wyk was, zeilde de boot tegemoet en
nam de menschon over. Do door en
door verkleumde zeelieden kregen
dadelijk warm drinken om wat by te
komen., Ze mochten in de kooten van
de visschers uitrusten van de ver-
mooienis. 07er de goede behandeling
aan boord van den logger kwam men
niet' uitgepraat.
Oamiddelyk na binnenkomst moes
ten de kapitein en de stuurman van
den schoener, alsmede de schipper
van den logger by de autoriteiten
eon verklaring over het gebeurde af-
afieggen, men had totaal niets kunnen
redden.
De „Batavier VI".
Het Prysgerecht te Hamburg heeft
vrygegeven het opgebrachte Neder
landsche stoomschip „Batavier VI".
De lading word gedeeltelyk vryge
geven en gedeeltelyk tegen schade
loosstelling overgenomenook werd
een doel van de lading in beslag
genomen. Een aantal vorderingen
werden afgewezen.
Loggar opgabraoht.
De directie der N. V. „Nederland"
te VJaardingen heeft telegrafisch be
richt ontvangen, dat haar logger
„Noord-Brabant, VI. 93" naar Lerwick
is opgebracht ter onderzoek.
Ean eigenaardig ontslag.
Op 29 Januari van dit jaar vertrok
het s.s. „Patroclus", van de Ned.
Stoomvaart Maatschappy „Oceaan",
van Amsterdam naar Iadiö via
Liverpeol Port Said. Het schip arri
veerde 31 Januari 1917 te Liverpool,
ten einde lading voor Port Said in to
Op 1 Februari werd de verscherpte
duikboot-oorlog afgekondigd, ten ge
volge waarvan nagenoeg de geheele
equipage weigerde de reis via Mid-
dellandscheZee,die geheel tot onveilig
gebied werd verklaard, te vervolgen.
Wel was men daartoe bereid, indien
het schip met een kanon tot afweer
word gewapend of convooi kreeg,
terwijl men evenzeer beroid was via
de Kaap naar Iadiö te varen. De
agenton der reedery weigerden echter
aan eonigen wenscb tegemoet te
komen, en hoewel de Nederlandsche
regeeriog liet seinen „not desirable
to compell crew to proceed voyage",
dreigden de agenten met oDtslag,
indien de equipage bleef weigeren.
Toen deze na vele onderhandelingen
voet by stuk hield, ontsloeg do reedery
al deze zeelieden waaronder alle
stuurlieden eu machin:sten en
zond ze naar Nederland terug. Er
waren officieren met 8 en 10 dienst
jaren onder, doch toen zy te Amster
dam waren, bleef aller ontslag
gehandhaafd.
De eerste stuurman en de eerste
machinist hebben thans döze zaak
by den kantonrechter te Amsterdam
aanhangig gemaakt en vorderen
schadeloosstelling op grond van on
wettig ontslag, daar zij van oordeel
zyn; dat zij niet tot voortzetting der
reis onder deze omstandigheden
verplicht waren.
Achtste congres S. D. P.
De soc. dem. partij (niet te ver
warren dus met de soc. dem. arb.
party) hield, onder leiding van haren
voorzitter, den heer D. J. Wynkoop,
Zaterdag en Zondag haar achtste
congres.
In zyn openingsrede besprak de
voorzitter o.a. de verhouding tus
schen oorlog en vrede etc. Hy merkte
hierby o.a. op, dat bewaarheid is het
woord van Marx, dat tengevolge der
achteriyke toestanden in Duitschland,
dit land zich op het peil van het
Europeesche verval zal bevinden,
zonder ooit op het peil der Europee
sche emancipatie te hebben gestaan.
Deze voorspelling is thans uitge
komen. Hy betoogt dat de s. d. p.
moet opkomen tegen de foeodale
moorden en bet Duitsche regimezU
is dat verplicht aan de menschheid.
Ook bespreekt de heer Wynkoop
de Russische revolutie en de „socia
listische patriotten", die thans in
Stockholm zyn, zijn de beste dienst
knechten voor de misdaadVrede
zonder revolutie.
Het aantal leden bedroeg op 1
April 1916, 557op 1 April 1917,
713, dus eene vermeerdering van 156
leden. 10 nieuwe afdeelingen zyn
opgericht. Geconstateerd werd in het
jaarverslag, dat, ondanks het klein
aantal leden, de invloed der party
sterk toenemend is.
In behandeling komt een motie
van Grimm uit naam van het inter
nationaal Soc. Korresp. Bureau, uit-
noodigend tot deelname aan de con
ferentie te Stockholm. De secretaris,
de heer Ceton, raadt de deelname
ten zeerste af. Zy, die daar byeen
zijn, kunnen slechts een kapitalist!
■achen vrede brengen; zij zyn de
ergste bestrydera van onzen stryd.
Bovendien zyn de revolutionairen
geen onderdeel meer van de oude
Internationale. Het partybestuur stelt
daarom een andere motie voor. Zy
wordt door Luteraau (partybestuur)
bestredendeze raadt aan deel te
nemen aan eene conferentie met de
socialistische minderheden. De orde
motie van het Partybestuur wordt
met 27 tegen 13 stemmen aange
nomen.
By de verkiezingen 1917 zal men
samenwerken met den Bond van
christen-socialisten.
De kilometerboekjes.
Door de S.S. is bepaald, dat zoolang
kilometerboekjes niet worden afge
geven en ongebruikt gebleven kilo
meters dus niet in een te nemen
nieuw boekje kuunen worden over
geschreven, voor elk boekje, dat wordt
ingeleverd tydeas den geldigheidsduur
of binnen één maand na het ver-
stryken daarvan, behalve de waarborg
som vergoed wordt, een aan het niet
gebruikte aantal kilometers evenredig
bedrag van den koopprys.
Naar IndlB vla SibarlB.
Het rei3-bureau Lissone Zoon
meldt, dat definitief bepaald is, dat
de voorgenomen reis naar Indiö, via
Duitschland, zal worden gemaakt.
Ook het Comité „Indiö Weerbaar""
zal de reis meemaken.
De Duitsche, Zweedsche en Russi
sche regeeringen stonden toe, dat de
reis met extra-treinen zal geschieden.
Do reisduur is berekend op 37 dagen.
Elkaar vermoord.
In het Javanenlogies van de Maat
schappy „Nederland" aan de IJkade
te Amsterdam, heeft Zaterdagmorgen
een hevige vechtparty plaats gehad
tusschen twee Javaansche bediendeD,
die tot gevolg had, dat de beide
vechtenden elkaar doodstaken. Een
van de Javanen was Zaterdagmorgen
met de „Grotius" aangekomen. Nau
welijks aan den wal gekomeD, be
merkte hy den ander, met wien hy
nog een oudo veete had. Zonder.dat
iets byzonders voorviel wond de
nieuw aangekomene zich zóó op
werd „mattaglap" zooals dat heet
dat hy zyn tegenstander pardoes een
hevige messteek toebracht. De getrof
feno aarzelde geen oogenblik en wierp
zich op zyn beurt op zyn vyand
wien hy vior maal achtereen door
stak. Zieltogend vielen daarop de beide
tegenstanders naast elkaar neder en
waren beide binnen enkele minuten
overleden.
Een deserteur.
Te Millingen is Zondag een Duitsche
deserteur in burgerkleeding over de
grens gekomen, 't Was een 19 jarige
jongeman uit Hamburg, die met een
vilaohoa verlofpas wao goroiad tot
Kleef. Buiten Kleef had by zich van
zijn uniform ontdaan, had een oude
burgerplunje aangetrokken en was
van Kleef naar de grenzen gekropen.
Hier kwam hy aan met een korst
modder en slik op zyn ïyf en het vel
bijna van de vingers door het kruipen.
Hij had naar het Westeiyk front
moeten vertrekken.
„Het Vaderland" schrijft:
De „lekkere zes weken", de tyd
der versche vrachten en jonge groen
ten staat weder, voor de deur. Voor
de ramen der winkels pryken reeds
tomaten en sleepasperges, aardbeien
en snljboonen. Alles natuurlyk nog
peperduur, doch straks komt, als het
weer wat wil medewerken, de goede
tyd aan, dat we de Regeerings erwten
en -boonen eens kunnen afwisselen
met jonge doppers, kropsla of kom
kommer. Maar dan komt ook de ge
wichtigste tyd aan voor onze war-
moeziers, de tyd dat zy hun producten
niet enkel op de markt brengen, doch
ook uitvoeren. In den goeden ouden
tyd van den vrede waren Duitschland
en Engeland elkanders concurrenten
op dit punt, doch wat Eogeland thans
niet kan ontvangen, gaat na3r Duitsch
land. Ja, als we niet op ons „qui
vive" zyn, zou het kunnen gebeuren
dat we zelf niets overhielden en alles
over onze Oostelijke grenzen weg
vloeide. Duitschland betaalt goed wat
het noodig heeft!
Vorige jaren heeft dit aanleiding
gegeven om aan te dringen op al
geheel uitvoerverbod en vooral in die
kriDgen waar men Duitschland niet
vriendelijk gezind is, heeft de roep
weerklonkensluit toch onze grenzen,
zoodat we zolf kunnen genieten van
wat ons eigen land opbrengt.
Die roep zal zich ongotwyfeld weder
doen hooren en nu allicht wat krach
tiger, omdat by velen de vrees
bestaat, dat, als Nederland biyft
handel dryven met Duitschland of
do andere deslen van het bondgenoot
schap der Centralen, de leden der
Entente den handel op ons land stop
zouden willen zetten.
Men weet, dat reeds meer dan eens
in de Engelsche en de Amerikaansche
pers er op aangedrongen is, den
handel der neutrale landen te boy
cotten, zoolang deze nog aan Duitsch
land c. s. leveren. Zoodra Amerika
zich in den stryd mengde, is die eisch
opnieuw en met meer kracht uitge
sproken en men kan er verzekerd
van zijn, dat hij, evenals vorige
keeren, weerklank zal vinden in het
deel der Nederlandsche pers, dat door
dik en dun stemming maakt tegen
Duitschland en ons zal betoogen dat,
wanneer de Entente de neutrale landen
boycot, zy aan den hongerdood zyn
Laten we daarom eens even nagaan,
boe het, wat ons land betreft, ge
schapen staat met onzen handel naar
links en naar rechts.
Onze overzeesche importhandel ver
schaft ons hoofdzakelijk graan en
meel, voedingsmiddelen voor mensch
en dier, meststoffen en een zekere
hoeveelheid grondstoffen voor onze
ny verheid. We hebben dat alles drin
gend noodig, natuurlyk, maar wan
neer de nood erg mocht nypen, dan
lykt het ons niet te eenenmale uit
gesloten, dat ons land voor een be
langrijk deel zichzelf kan voeden,
vooral wanneer van overheidswege
toezicht en leiding wordt gegeven
aan den verbouw van voedingsmid
delen. Alleen zullen we nog meer
mondjesmaat hebben van enkele voe
dingsmiddelen, die we vroeger on
merkbaar achtten.
Wat den aanvoer van grondstoffen
betreft, in het laatste jaar ia het daar
mede zoo slecht gegaan, dat een aan
tal ondernemingen het bedryf hebben
moeten inkrimpen, zelfs soms stop
moeten zetten.
Edoch, men mag daarby niet over
het hoofd zien, dat een bolangryk
deel van wat over zee wordt aange
voerd, herkomstig is uit niet bij den
oorlog betrokken landen, zelfs uit
onze eigen Koloniën. Dat dergelijke
ladingen soms zoolang worden vast
gehouden door een der oorlogvoeren
de landen, in het by zonder door
Eogeland, is ongotwyfeld in stryd
met het volkenrecht, doch we moe
ten er in berusten. Maar zeker wordt
de toestand nog slechter wanneer
finaal de toevoer wordt stopgezet.
Nu de handel met Duitschland.
Dat levert ons in hoofdzaak steen
kolen, yzer, hout, halffabrikaten,
werktuigen enz. Mochten we nu toe
geven aan de eischen, welke van de
zyde der Entente worden vernomen,
en onzen uitvoerhandel naar Duitsch
land Btop zetten, dan kregen we ook
niets meer uit Duitschland. Dat kan
trouwens de genoemde handelswaren
in deze tijden best zelf gebruiken!
Maar dat beteekent, dat we in het
geheel geen Duitsche steenkolen,
thans reeds krap ons toegemeten,
zouden ontvangen, onze gasfabrieken
zouden stilstaan, ny verheid en handel
voor een goed deel zouden worden
stopgezet I
En dat daartegenover van den
anderen kant ons dan hulp verleend
zou worden, kunnen we moeielyk
aannemen. Niet alleen dat Engeland
zelf gebrek aan hout heeft, doch ook
zyn steenkolenexport naar Frankryk
en Italië biyft beneden raming en
verwachting, zoodat er voor ons
bitter weinig zou overschieten
ondersteld altyd, dat de Duitsche
onderzeëers zoo'n lading Engelsche
kolen ongemoeid zouden laten!
Laten we niet verder gaan, de
gevolgen van het stopzetten van ons
handelsverkeer met Engeland, hetzy
met Duitschland, zouden op den duur
zulk een ernBtig karakter dragen dat
leder, die niet ziende blind en hoo-
rende doof is, ongotwyfeld zal moeten
toegeven, dat het de grootste dwaas
held zou zyn, die Nederland zou
kunnen begaan in deze dagen.
Laten we daarom, als straks van
bekende zyde, weder bet balletje
warrit opgeworpen van een algemeen
uitvoerverbod, hetwelk in de eerste
plaats tegen Duitschland c.s. zou
gericht zyn, ons niet van de wys
laten brengen. Onze plicht als neutraal
land brengt mede, dat we onze goede
betrekkingen tegenover ieder der
oorlogvoerenden zooveeldoeniykhand-
haven. Onze Regeering zal daarbij tot
taak hebben te zorgen, dat ons land
niet wordt „leeggezogen" door welke
party ook, doch zy zal daarnaast ook
ongotwyfeld doof blqven voor bedrei
gingen met rantsoeneering reeds
onmiddellyk nadat Amerika zich in
den oorlog mengde vernomen - of
zelfs boycot, en er overigens voor
waken, dat ons economisch leven,
'aarby de uitvoer zulk een belang-
ryke rol vervult, zooveel mogeiyk
een normaal karakter biyffc behouden.
Dan zyn we zeker, dat we binnenkort
ook op eigen tafel jonge doperwtjes
en kropsla zullen zien verschijnen,
doch dat onze warmoeziers niet
„genekt" zullen worden door een
uitvoerverbod, waarmede slechts inde
kaart van een der oorlogvoerende
partyen zou worden j
INGEZONDEN.
Geachte Redactie!
Beleefd verzoeken wy U bygaand
bericht in Uw blad te willen op
nemen, waarvoor by voorbaat onzen
beleefden dank.
Het volgende schryven, tevens
dienende als inteekeniy'st, is den
heeren patroons aangeboden:
Nederlandsche Centrale Bond van
Christeiyke Arbeiders(sters) in de
Bedryven van Voedings en Genot
middelen (N. C.V. G.B.)
Goedgekeurd by Kon. BeBluit van
26 April 1916 (No. 24.)
Afdeeling: Den Helder.
SecretariaatVakgroep
Cornelis Ditostraat 11. Bakkers.
Helder, 21 Mei 1917.
WelEdele Heeren,
Ondergeteekenden, J. Wlering en
P. Leydeckers, respectieveiyk voor
zitter en secretaris van de afdeeling
Den Helder van den Cbristeiyken
Bakkersbond en als zoodanig die
afdeeling vertegenwoordigende, over
wegende
dat door het tegenwoordig bonnen
stelsel het broodgebruik minder is
in vorige jaren
dat door de hooge broodpryzen
meer bruin- dan witbrood wordt
gebakken en van bruinbrood de be
reiding vlugger gaat;
dat in dezen tyd niet, zooals op
feestdagen in vorige jaren, luxe
broodjes worden gebakken
reden waarom zy U beleefd ver
zoeken op de beide Pinksterdagen
van dit jaar niet te bakken en daarom
Uwe handteekening op deze lyst te
plaatsen, waaruit Uwe bereidwillig
heid om in dit verzoek toe te stemmen
biykt.
(w.g.) J. Wiering, voorzitter,
(w.g.) P. A. Leydeckers, secretaris.
Beleefd doen wy bij dezen ook een
beroep op 't publiek om vooral hunne
medewerking te verleenen, opdat ook
de bakkers en bezorgers eens van
twee op elkaar volgende Zondagen
kunnen genieten.