ELDERSCHECOURANT
No. 4786
DONDERDAG 7 JUNI 1917
45e JAARGANG
Op pagina 4 van dit blad is
opgenomen:
1. Sport.
2. Uit don omtrek.
3. Feuilleton, enz.
OE WEEK.
5 'J u n i.
Onder de .klassieke fabels" is er
weet men ook een, gewagend
van een berg, die in barensnood
verkeerde. Hevig gedruisch vervulde
do lucht. Welk gevoelig monster zou
ontstaan I De menschen hielden
zich het hart vast. Ten slotte werd
het vreeseiyke raadsel opgelost. Er
was een bespottelijk klein muisje,
en niets dan dat, geboren. De Franschen
drukken zoo-iets uit door te spreken
van „t&nt de bruit pour une omelet-
te En op z'n ecbt-HoIlandsch
hebben wij een beeld, ontleend aan
de schapenscheerderij.Veel ge
schreeuw en weinig wol".
De sinds vele maanden aangevatte
actie tegen de Grondwets herziening
- Cort v. d. Linden doet aan al deze
spreuken, allegorieën denken Toch
is er iets tragisch ook in de wyze,
waarop een werkelijk groot man, de
wijsgeer-denker mr. Samuel van
Houten, door zijn hardnekkig sputte
ren tegen de Revisie, in eersten ter
mijn door Senaat en Lagerhuis goed
gekeurd in den jongsten tijd weer op
den voorgrond getreden, aldus een
politieke carrière besluit. Ieder van
ons, menschen, - de grooteren zoo
wel als de .gemiddelden" en de kleinen
van geestelijke waardij, hebben hun
eigenaardigheden, zwakheden, meer
of minder grappige hebbelijkheden.
Ieder heeft .les défauts de ses quali-
tes", de schaduwzijde van zijn
deugden. Maar tochwelk een ver
schil tusschen den rustigen eenvoud,
waarmee in den zeer laten levens
avond onlangs de tachtigjarige De
Savornin Lohman de hem gebrachte
hulde van alle partijen (een hartelijk
telegram van mr. Pieter Jolles, uit
het hooge Noorden van Europa naar
,De Twee Steden" gezonden, ontbrak
den 31en niet 1) beantwoordde en de
onstuimige, wanhopige pogingen van
den mede in 1837 geboren mr. Van
Houten om de Revisie te doen mis
lukken IWaardoor hij in verdenking
kwam, gedreven te worden door ge
krenkte Ijdelheid, waar zijn „mensche-
Ujkerwljs gesproken'voimaakte" kies
wet straks zal worden terzijde ge
schoven. Een man, zóó schrander en
scherpzinnig als Samuel van Houten,
de krachtige, hoog intelligente wet
gever, die den eersten stoot gaf tot
bescherming v. zwakken by lichaams-
arbeid, en tot zooveel andere voor
treffelijke legislatieve dingen meer;
de oud-leider der toen nog eensgezinde
Liberale Partij begrijpt niet meer de
teekenen des tijds. Is vereenzaamd
in zijn studeercel. Volhardt bij de
oppositie, ondanks het met algemeene
stemmen, bij afroeping der namen,
goedkeuren van de Revisie door de
Eerste KamorWaagt zich op 5
Juni, den dag der candideering,
aan een échec, door zich nog wel te
Groningen te laten proclameeren op
de lijst tegenover den vrijz. democraat
mr. Limburg, den vermaarden jurist.
Senaat en Parlement zullen straks
onveranderd terugkeeren. Maar wat
na 28 Juni - als wanneer de Koningin
in de Grafelijke Zaal de nieuwe zitting
zal openen, de kortstondige van
leven, waarin de tweede lezing der
Grondwetsherziening hoofdschotel zal
zijn op het Binnenhof zal worden
aanschouwd, tot de lente van 1918
men kan er slechts naar gissen
Onbewolkt als nu de blauwe
lucht, waar de zomerzon uitstraalt
en blakert, nu schier onbestreden
heerschappij; tot jubel en vreugde
van de zomervrienden, maar tot
wanhoop van de hooibouwers en
andeion, bij de landbouw-belangen
betrokken onbewolkt (Z6g ik) is
.het politieke firmament" zeer stellig
niet. De crisis aan oorlog is nog steeds
„haDgende". Overste Ten Bosch is
adviseur en omtrent het juiste karak
ter van zijn functie loopen de
meeniDgen uiteen. De geruchten zijn
er in periode, als wanneer de Kamer
slaapt" (gelijk president Fock 't op
mr. Lohman's feest uitdrukte) steeds
in grooten getale.Naargelang de moge
lijkheid om allerlei praatjes te con-
trèleeren verzwakt, wordt (begrijpt
men) de driestheid van zeker slag
.broodetende profeten", politieke
tinnecgieters, alt{jd sterker. Zoo ook
nu. Maar thans in scbier-verbijsterende
mate. Dat generaal Snijders welhaast
opperbevelhebber-af zal zijn is volgens
sommigen e v en gewis als dat de nieu we
Minister van Oorlog een wonderman
zal biyken te wezen, de kunst ver
staand om tegelijk opperchef van het
administratief raderwerk en opper-
strateeg te zijn.
Inmiddels zijn niet slechts de Land-
stormers 1908, maar ook de miliciens
der Lichting 1918 opgeroepen
laatstgenoemde met milde bepalingen
van uitstel voor eerste oefening).
Men behoeft geen helderziende te
wezen ,in politicia" om te beseffen,
dat een zooVeelste interpellatie-Mar -
chant aldus reeds in embryonalen
toestand aanwezig zal zijn. Terwijl
de Vluchtoorden perkara, met al den
aankleve van dien, in de soc.-demo-
cratische gelederen reeds tot een
.aanloopje" leidde, hetwelk straks tot
een .aanval" zou kunnen overgaan.
De lucht is nu vol van „ondits"
Tot de .men zegt's" behoort ook het
plan, aan graaf Van Stirum toege
schreven, om nu reeds de landvoogdij
over Insulinde neer te leggen. Generaal
Swart zou op den Buitenzorgachen
troon worden geplaatst?Of worden
belast met de taak van Regeerings-
commissaris ter voorbereiding van een
Indische militie volgens het nieuwe
R. R., in overeenstemming met de
belofte door minister Pleyte gedaan
op den laatsten levensdag van den
thans .slapenden" Senaat Nau
welijks worden deze .men zegt's"
gelanceerd, of de zeer besliste
tegenspraak volgt. Voor gewone
menscbjes als uw nederige kronieker
is er aldus immers geen oog meer
op te houden IMij kwam 't voor,
- in alle bescheidenheid gezegd -
dat stabiliteit thans in het opperbestier
van ons Indiö allereerste eisch is. Het
comité .Indiö Weerbaar" zal tydeDS
zyn vertoeven in Patria, wel den
indruk hebben gekregen, dat er hier
werkelijk een .revival" is van belang
stelling voor de Oost. In de rede,
waarmee minister Pleyte op het
afscheidsdiner pangeran Ar/o Koesoe-
mö Diningrat het officierskruis der
OraDje-Nassau orde namens H. M. aan
bood, heeft Z.Exc. eene „korte op
somming" gegeven van wat alzoo in
den lateren tijd voor Indiö is gedaan.
En dit is geen snorkende grootspraak.
Dat de stichting der Technische
Hoogeschool in de Oost verzekerd
mag heeten, is een der gelukkigste
tijdingen, die het comité „I. W." mee
naar huis brengt. Ook dc stichting
„Van Deventer-scholen" kan een
zegen worden voor Insulinde's gees
telijke ontwikkeling. Evenals de op
richting der vereeniging „Indische
Kinderzorg". De erkenning der groote
waarheid, dat wy een eereschuld aan
Indiö h6bben af te doen (en een zeer
aanzienlijkewordt nu werkelijk in
vruchtbare daden omgezet En zonder
dat zou ge6n stelsel van verdediging
van ons koloniaal bezit tegen een
vreemden- overweldiger ooit succes
kunnen hebben, hoeveel schatten
men er ook aan mocht besteden 1
De generale wereld razernij en
menschenalachting zal welhaast haar
vierde jaar van vernieliDg intreden.
Eo de crisis-toestand blijft het arme,
oude, nog steed3 gespaarde Patria
beurtelings licht en schaduw geven.
Tal van schepen met Regeerings-
tarwo en -meel bevracht, liepen
binnen. Maar de aardappelen-rantsoe
neering moest worden ingekrompen.
Terw|jl het vooruitzicht, dat de lief
hebbers van biertjes op warmen
zomerdag op het getal van de door
hen verschalkte „potjes" zullen moe
ten gaan bezuinigen, menigeen den
schrik om 't hart deed slaan.
Tot de onderwèrpen-van den dag
behooren de „faits et gestes" der
O.-W.'ers. Van wiener een, eigenaar
van zes ton met hulp van Wijntje
en Trijntje, de groote vijanden van
hen, wier beenen te zwak z|ju om de
weelde te kunnen dragen - op 't
oogenblik in 'sR|jks „krententuin",
alias de Schans, onvrijwillige logé
Isi
De aanwezigheid der O.-W.'ets
draagt er gaf de heer Roest van
Limburg, de Amsterdamache hoofd
commissaris onlangs in eene publieke
rede toe veel toe b|j om de crimi
naliteit te doen vermeerderen. Het
gilde der zakkenrollers is in volle
actie, en de propvolle trams in periode
van bezuiniging op tractie kracht zijn
ze6r-begeerde bondgenooten voor de
firma Robert, Bertram en consorten.
De O. W., door zoovelen vuriglljk-
ierde heeft (zooals de zeventig
jarige, een krasse vijftiger lijkende
selfmade man Cremer, onlangs in
de Eerste Kamer zei) ook veel goede,
nuttige dingen helpen tot stand bren*
i. Maar dat iets voor den een
geneesmiddel en voor den ander
doodelyk venijn kan W6zenJa, dat
wisten we toch ook wel vóór Augustus
1914.
Mn. Antonio.
De legerfaerichten
van 4 en 5 Juni.
Van het W e s t e 1 ij k front.
De activiteit aan het front ten N.
van Atrecht neemt toe. In de boog
van Wyschaete en de aangrenzende
frontvakken woedt sedert eenige
dagen een geweldige artillerieslag,
zoodat het niet lang meer zal duren
dat de infanterie aan de gevechten
zal deelnemen.
De Eogelschen zetten intusschen
hunne kleine aanvallen onafgebroken
voort. Zondagnacht deden de Cana-
deezen een aanval op de electrische
contróle van Lens. Hun doel was
blijkbaar de Duitschers over de
Soucbez-beek te dringen en verband
te krygen met de Engelachen te
Lievin. Hierdoor zouden La Goulotte
en een groote brouwerij in de buurt
daarvan in hun handen komen. De
Duitschers hadden zich hier echter
geweldig versterkt. Onder Lens en
de voorsteden ervan bevindt zich een
onderaardsche vesting, die nauwelijks
door het artillerievuur gedeerd kan
worden.
In den beginne werden de Duit
schers in de centrale en de brouwerij
overrompeld. Daarna herstelden zij
zich echter, en kwamen de tallooze
machinegeweren om de centrale zoo
wel als te La Coulotte in werking.
De Canadeezen leden zware verliezen,
doch slaagden erin zich in verschil
lende punten te handhaven. In La
Coulotte wierpen zij een barricade
op, waarachter z|j zich verschansten.
Maandagmorgen echter werden alle
door hen bezette punten sterk be
schoten en werden z|j door tegen
aanvallen gedwongen het gewonnen
terrein prys te geven, ten einde
noodeloos bloedvergieten te voor
komen.
Het Engelsche bericht van den 59n
meldt echter, dat in den nacht van
Maandag op Dinsdag een deel van
het terrein hernomen werd, en de
.electrische centrale wederom in han
den der Engelschen kwam.
Ook de Franschen houden de ge
vechten gaande. Volgens het com
muniqué van den 5en werden ten
N.W. van de hoeve Froidmons de
door de Duitschers bezette loopgraven
heroverd. Tusschen Tahure en Au-
buinen zijn verscheidene aanvallen
der Duitschers gefnuikt.
In verschillende frontvakken wer
den krachtige artillerie-gevechten ge
leverd.
Omtrent de aanvallen der Eogel
schen in de streek van Huliuch en
by de beek van Sondez meldt het
Duitsche legerbericht, dat do aan
vallen, aanvankelijk met eenig suc
ces bekroond, tenslotte op niets uit
liepen. Door tegenaanvallen werden
de Canadeezen uit de door hen ver
meesterde loopgraven verdreven.
Langs de Aisne en in Westelijk
Champagne nam het artillerievuur
toe. B|j Braye werden drie nachtelijke
aanvallen der Franschen afgeslagen.
Ook by den Winterberg werd een
krachtige vijandelijke aanval gastuit.
Aan het Oostel|jk front
gevechten van eenig
Voorloopig zal hierin wel geen ver
andering komen. Generaal Alexejef,
de opperbevelhebber die voor eenige
dagen zijn misnoegen over het tot
een groote patrouille dedegenereerde
leger had uitgesproken, doch door
het antwoord der soldaten er weer
z|jn vertrouwen aan bad geschonken,
is 24 uur daarna als opperbevelheb
ber afgetreden.
Tot zijn opvolger is benoemd ge
neraal Broesilof, bekend uit het Rus
sische offensief in Galiciö, in zyn
plaats is generaal Goerko benoemd.
Het staat te bezien of Broesilof
orde in den chaos zal kunnen sehep-
pen.
Van het Italiaansch-Oos-
tenr|jksche front.
Op de Karst hebben de Oosten
rijkers een succes weten te behalen.
Naar het Weensche bericht van den
Ban aangeeft, werden ten Z. van
Jamaino, halverwege tusschen Mon-
falcone en den Herm&da een aan
zienlijk deel van de schansen, die
do Italianen twee weken geleden
hadden veroverd, hernomen. Vruch
teloos wierp de v|jand zyn te voet
en met auto's aangevoerde reserves
in het vuur.
D8 aanvallen der Italianen bij
Coatarj erica, op den Faiti Hrib en
ten O. van Qörz, die ten doel hadden
den druk op het Z. deel van hun
front te doen Verminderen, hadden
geen succes. Overal werden zy terug
geworpen.
Het aantal bij Jamaino gemaakto
gevangenen bedroeg 6500 man en
171 officieren. Hierdoor stygt het
totaal aantal in den Isonzoslag
gemaakte gevangenen tot 22000.
Het Italiaassche communi
qué erkent dat de troepen ten Z.
van Jamaino terug trekken. Door
tegonaanvallen word de anval der
Oostenrijkers tot staan gebracht en
daarna de oude linie b|jca geheel
hersteld. Op de flanken van het front
ten Z. van Jamaino slaagden de
Oostenrijkers er niet in, eenige vor
deringen te maken.
Op andere punten van het front,
o.a. bij Görz, op den Vodice, op den
Monte Santo, en tusschen den Dosbo
Faiti en de zee gingen de Oosten
rijkers eveneens tot den aanval over.
Zij werden overal teruggeworpen.
B|j hun tegenaanvallen ten N. van
Jamaino bezetten do Italianen nog
een vooruitgeschoven vijandelijke
schans in do buurt van Costanjevica
i Versie.
Van het Macedonische front.
Naar van Bulgaarsche z|jde wordt
medegedeeld, hebben de Franschen
aanvallen gedaan tegen destellingen
van Altsjak Male. Driemaal werden
z|j met zware verliezen teruggewor-
in.
Tegelijkertijd gingen de Eagelschen
tusschen Wardar en Doirau-meer tot
den aanval over. Ook hier werd
v|jand teruggeworpen.
Van het R u s s i s c h-T u r k s c h e
front.
De Russen hebben h6el wat te
stellen met de benden Koerden, die
hen nu hier, dan daar aanvallen.
Naar het Russische communiqué van
Juni aangeeft, werden dergelijke
aanvallen b|j den berg Akaba en ten
Z. van Van afgeslagen.
Ten N-W van Kermandzyad werd
Rovansir bezet. De Turken trokken
terug op Dzjevanrod.
De duikboot- en mljnoorlog.
Van Duitsche z|jde wordt gemeld,
dat 4 stoom- en 2 zeilschepen in het
isloten gebied werden getorpe
deerd. Onder de stoomschepen was
er een van 7265 ton.
Een bericht uit Par|js geeft aan,
dat de „Yaca", een stoomschip van
4163 ton, van de Messageries mari
times, 29 Mei in het oostelijk deel
der Middellandsche zee is getorpe
deerd en gezonken. Het schip bad
personen aan boord36 passa
glera en 8 Arabische stokers kwamen
om.
Uit Madrid worden eenige byzonder
heden gemeld over in de nabijheid
van SpaDje getorpedeerde schepen.
B|j Santander werd het stoomschip
„Aristides" (12980 ton), geladen met
erts, tot zinken gebracht; bij Ferral
de Noorsche stoomschepen „Walde
mar" en „Arna", eveneens met erts
geladen; op 22 Mei werd het Brazi
liaaneche stoomschip „Lapa" getorpe
deerd.
Oostenrljksch torpedovaartulg
getorpedeerd.
Naar dd. 5 Juni uit Weenen wordt
gemeld, is in den nacht van 3 op 4
Juni een Oostenrljksch torpedovaar
tuig in het noordelijke d6el van de
Adriatische zee door een vijandelijke
duikboot getorpedeerd. Het vaartuig
is gezonken en de bemanning grooten-
deels gered.
De conferentie In Stockholm.
Naar dd. 4 Juni uit Londen wordt
gemeld, heeft de uitvoerende raad van
de nationale vereeniging van zeelieden
en stokers te Londen het besluit ge
nomen om haar leden te verbieden
eenig schip te bemannen, dat paci
fisten naar Stockholm of St. Peters
burg vervoert, tenz|j ze een verkla
ring teekenen te zullen verlaDgen,
dat de nagelaten betrekkingen van
de zeelieden niet alleen uit
ententelanden, maar ook uit de on
zijdige staten die door de beman
ningen van Duitsche duikbooten zyn
vermoord, ruimschoots schadoloos
gesteld zullen worden.
Dt Franiohe Kamerzitting.
De Kamer heeft na drie dagen
geheime vergadering in den nacht
van 4 Juni de beraadslagingen over
de conferentie te Stockholm beëindigd
en gaat over tot openbare vergadering.
Zij nam in die openbare zitting een
motie van vertrouwen in de regeering
aan. De motie verklaart zich eens
met bet eenstemmig protest, dat
de vertegenwoordigers van Elzas—
Lotharingen in de nationale vergade
ring van 1871 deden hoorsn en ver
wacht de teruggave aan het moeder
landenrechtmatigeschadevergoeding.
Vorro verwijderd van de gedachte
aan verovering en onderwerping van
vreemde volken, rekent de Kamer
erop, dat de inspanning van het leger
der Republiek en van de legers der
bondgenooten zal veroorloven om,
wanneer het Pruisische militairisme
geslagen is, duurzame waarborgen
te verkrijgen voor den vrede en de
onafhankelijkheid der groote en kleine
volken in de van nu af voorbereide
vereeniging van naties. De Kamer
stelt vertrouwen in de regeeriDg om
dit resultaat te verkrijgen door mili
taire en diplomatieke samenwerking
onder alle bondgenooten. Elke toe
voeging afwijzend gaat de Kamer tot
de orde van den dag over.
Deze motie werd aangenomen'met
458 tegen 55 stemmen. Ongeveerde
helft soc. partijen stemde vóór de
motie.
Ribot hield een warme rede, waarin
h|j een beroep deed op de eendracht
der Franschen. Renaudel verdedigde
het plan der socialisten om naar
Stockholm te gaan.
De revolutie In Rusland.
Naar een correspondent van de
Associated Press" te St. Petersburg
meldt, wordt de beweging te Kroon
stad geleid door een jong student in
scheikunde, Anatole Lamanof. Door
z|jn welsprekendheid, vlammende
jeestdrift en ongeëvenaarde geest
kracht heeft h|j zichzelf kortgeleden
tot voorzitter van den plaatseiyben
raad van afgevaardigden van werk
lieden en soldaten en tot den werke-
lijken dictator van Kroonstad
gemaakt. Z|jn program -bestaat in de
onderverdeeling van Rusland in tal
loos vele kleine eenheden, die elk
onafhankelijk bestuurd worden door
plaatselijke raden van soldaten- en
<ferkliedenafgevaardigden en slechts
is met elkaar verbonden zyn door
het congres van vertegenwoordigers
van plaatsel|jko raden, dat te St.
Petersburg zal zeteleD.
Verder wordt aaD de „Associated
Press" gemeld dat Perrewejezef, de
minister van justitie, gezegd heeft,
dat de voorloopige regeering besloten
wa3, geen onafhankel|jkverklaring
van op zicbzelfataande districten te
dulden. De regoering kon Kroonstad
gemakkelijk dwingeD, daar die plaats
haar kracht overschatte, maar in
plaats daarvan zou zy vermoedelijk
een verklaring uitvaardigen, inhou
dende dat de veptiug 6n de stad
verraad aan de revolutie hadden ge-
gepleegd. De regeeriDg was overtuigd,
dat de algem-ene afkeuriDg van
Rusland dan de uiterste elementen
tot rede zou brengen.
Het blad .Politlken" verneemt
uit St. Petersburg, dat men aldaar
een samenzwering op het spoor is
gekomen, waarvan het hoofddoel was
Kerensky uit den weg te ruimen.
Het onderzoek heeft bewijzen aan den
dag gebracht voor het bestaan van
een komplot, dat een tegenrevolutie
op touw wilde zetten en het op den
dood van verscheidene ministers had
begrepen. Ettelijke menschen zijn in
hechtenis genomen.
PLAATSELIJK NltuWS.
economische ontreddering, in de
oorlogvoerende landen der industrie,
door haar ombouw in volledige oor
logsindustrie, en daarnaast de afsluit-
politiek, die door verschillende landen
wordt voorbereid, om Uwen Raad
te doen erkennen, dat we een geheel
nieuwen tyd tegemoet gaan.
Adressanten staan in deze opvatting
niet alleen. Verschillende hoogstaande
personen in ons land, mannen van
naam en beteekenis op dit gebied,
bevestigen onze meenicg, zooais met
voorbeelden gestaafd wordt.
Waar du3 wel vast schijnt te staan,
dat de duurte van bl|jvenden aard
zal zijn, daar ia naar de meening <ran
ssanten ook de reden vervallen
voor het blijven voortbestaan van
duurtetoeslag en dient daarvoor
in de plaats een algeheele loonsver-
hooging te worden gesteld.
Adressanten vragen nu da aandacht
van Uwen Raad voor de loonsver
hooging. Adressanten hebben steeds
voorgestaan, dat by de toekenning
der duurtetoeslagen geen kindertoe
slag, noch uitsluiting van ongehuw-
den zou plaats hebben, opdat, waa
neer de tyd zou aanbreken, dat de
duurtetoeslag niet zou kunnen wor
den opgeheven, maar omgezet zou
behooren te worden in loonsverhoo
ging, voor dit daardoor zoo gemakke
lijk mogelijk zou kunnen geschieden
zonder dat bepaalde groepen een be
langrijke daling van het inkomen of
anderzyds een stijging te bewerk
stelligen, door elk een gelijk bedrag
toe te kennen. Waar nu Uw Raad
het stelsel van kindertoeslagen heeft
ingevoerd, en daardoor een ongelijk
bedrag aan de verschillende gemeen
tewerklieden heeft toegekend, daar
meenen adressanten, dat het billijk
nug hte.en, wanneer ongeveer ruim
het gemiddelde van de bestaande
duurtetoeslagen als loonsverhooging
zou worden toegekend.
Ten aanzien van het bedrag, dat
door adressanten wordt gevraagd,
weuschen z|j het volgende op te
merken.
Adressanten gelooven, dat het alles
zins billijk mag worden genoemd. De
prijzen der eerste levensmiddelen stij
gen nog voortdurend.
Adressanten willen Uwen Raad
niet lastig vallen met reeksen van
cyfers, om bovenstaande waar te
maken. Alleen willen z|j Uwen Raad
wijzen op de bekende 29 verbruiks
artikelen, voortdurend gepubliceerd
en voorkomende in het Maandschrift
van het „Centraal Bureau voor de
Statistiek", waaruit blykt, dat het
gemiddelde verhoudingsc|jfer, vóór
don oorlog op 114 gesteld, in April
j.1. tot 191 is gestegen. Zij halen
voorts aan uitspraken van den voor
zitter der Amsterdamsche Kamer
van Koophandel, de heer Van EegheD,
alsmede de nota van de regeering.
De regeeriDg zegt het duidelijk
de koopkracht van hen die van een
vast inkomen moeten leven, is be
langr|jk verminderdin de winkels
waar de allergoedkoopste artikelen
worden verkocht is het debiet be
duidend gedaald. Dit ondersteunt dus
wel, wat door den heer van
Eeghen is gezegd.
Wanneer de regeering dan in meer
genoemde nota komt tot een samen
vatting van den algemeenea econo-
mischen toestand dan luidt haar
uitspraak
Wenscht men den algemeenen
toestand in enkele woorden saam te
vatten, dan kan men zeggen, dat er
thans nog geen symptomen van eeniga
zins belangrijken achteruitgang zijn
waar te nemen. Wel mag geconsta
teerd worden, dat de toestand dergenen
die van een klein vast inkomen moe
ten leven en van een groot deel der
fabrieksarbeiderszorgelijk kan worden
genoemd". (OnderstreepiDg van de
regeering).
-Adressanten willen thans niets
meer bij brengen om hun verzoek te
motiveeren en het bedrag dat zy
vragen in een redelijk licht te plaatsen.
De toestand kan voor menschen
met een klein vast inkomen zorgelijk
worden genoemd, ondanks de maat
regelen welke de regeeringsnota op
bid. 20 zegt: de duurtetoeslag, die
aan rijksambtenaren toegekend wordt,
slechts strekt tot een geringe
compensatie van de styging der
Loonsverhooging Gsm. Werklieden.
Door de afd. den Helder van den
Nederlandschen Bond van Werklieden
in Openbare Diensten en Bedrijven
is aan den Raad een verzoekschrift
ingediend, verzoekende te willen be
sluiten, om de loonen van alle werk
lieden in dienst der gemeente den
Helder met f3;- per week te ver-
hoogen.
Uit de uitvoerige memorie van
toelichting nemen w|j het volgende
over:
Wanneer adressanten vrijheid vin
den zich tot Uwen Raad te wenden
met het verzoek, om het loon van
alle werklieden in dienst der Gemeente
te verhoogen, dan doen zy dit niet
zonder waardeeripg te hebben voor
hetgeen Uw Raad reeds in d
moeilijke t|fden voor het gemeente-
personeel heefc gedaan. Integendeel,
adressanten hebben daarvoor alle
waardeeriDg en putten daaruit juist
de overtuiging, dat met de gewyzigde
omstandigheden, Uw Raad overeen
komstig de nieuwe behoeften een
beBluit zal willen nemen.
Wanneer adressanten de vrijheid
vinden om Uwen Raad te jerzoeken
den duurtetoeslag om te zetten in
loonsverhooging, dan ontleenen zi.
dit aan hun inzicht, dat nu vrl,
wel vast staat, dat met het beëindigen
van den oorlog de duurte der eerste
levensmiddelen niet zal verdwijnen.
Alles wyst er op, dat de duurte een
bestendigend karakter heeft aange
nomen, dat de toestand van voorheen
wel nimmer meer zal terugkeeren
Adressanten mogen er hier niet
aan denken nader in den breede
uiteen te zetten, op welke gronden
z|j meenen, dat de duurte wel zal
moeten bl|jven aanhouden. Wel willen
z|j maar even duiden op de groote
Adressanten meenen met boven
staande voldoende hun verzoek voor
Uwen Raad te hebben gemotiveerd;
reden waarom z|j verzoeken, hun
weuschen in bet adres vervat, in
welwillende overweging te nemen,
BINNENLAND.
De Tweede Kamerverkiezingen.
Uitslag dar Candldaatitalling.
In de aftrelende Kamer hadden
zitting: 15 Sociaal-democraten, 8
Vrijzinnig democraten, 21 Unie-libe
ralen, 10 Vr|je liberalen, 10 Christelijk
historischen, 11 Anti revolutionnairen
25 Katholieken.
;|j enkele candidaatatelling zijn
51 Leden herkozen, n.1.
2 Sociaal democratenSchaper
(Appingedam) en Sannes (Veendam).
2 Vrijzinnig democratenKoster
(Assen) en v. Beresteijn (Winschoten).
6 Unie liberalenSibiDga Mulder,
(Emmen), Van Doorn (Gouda), Rink
(Hoogezand), Smeenge (Meppel), De
Muralt (Oostburg) en Pat|jn (Zierikzee).
4 Vrije liberalen Nierstrasz (Am
sterdam VI), Van Foreest (Alkmaar),
Visser van IJzendoorn (Gouda) en
Dresselhuys (Tiel).
6 Christelijk historischenVan ld-
singa (Bodegraven), Van Veen (Dok
kum), Schimmelpenninck (Ede), De
Savornin Lohman (Goes), Ankerman
(Harlingen) en De Geer (Schiedam).
9 Anti revolutionnairen D9 Monté
Verloren (Breukelen), Van der Velde
(Delft), Van Vliet (Doetinchem),
Oosterbaan (Enkhuizen), Beumer
(Kampen), Brummelkamp (Loosdui
nen), V. d. Molen (Sliedrecht),Scheurer
(Sneek) en Duymaer van TwiBt
(Steenwijk).
22. Katholieken: Eügels (Almelo),
Juten (Bergen op Zoom), Duynstee
(Druten), Van Best (Eindhoven),
Kooien (Grave), Ruys de Beerenbroeck
(Gulpen), Fleskens (Helmond), Van
Sas3e van Ysselt ('s Hertogenbosch),
Fruytier (Hontenisse), Janssen
(Maastricht), Kolkman (Nijmegen),
Rijckevorsel (Oosterhout), Van Scbaick
(Rheden). BoDgaerts (Roermond),
Beckers (Sittard), Arts (Tilburg), Van
Vlijmen (Veghel), Nolens (Venlo),
Loef? (Waalwijk), Groenendaal (Weert)
Wijkersloot de Weerdesteyn (Wyk by
Duurstede) en Van Vuuren (Zeven-
De oppositie heeft In 49
districten tegenover af tredende Kamer
leden 67 tegenkandidaten gesteld,
zoodat 18 sociaal-democraten, 6 vrij
zinnig-democraten, 15 unie-liberalen,
6 vr|j-libera!en, 4 ChristeUjk-bistori-
schen, 2 antirevolutionnairen en 8
Katholieken hun zetels zullen moeten
verdedigen.
De S. D.„ P. en Christen socialisten
komen in 35 districten uit, te weten
Amsterdam II, IV, V, VII, VIII en
IX, Amersfoort, Arnhem, Beverw|jk,
Dordrecht, Enschede, Franeker, Den
11, II en III, GroningeD, Haarlem,
Hilversum, Hoorn, Leeuwarden, Lei
den, Rotterdam I, II, III, IV en V,
Schoterland, Tietjaiksteradeel,Utrecht
I en II, Weststellingwerf, Zaandam,
Zutphen, Zuidhoorn en Zwolle.
Het Comité tot actie tegen de
aanhangige grondwetsherziening in
21 districten, n.1.Amsterdam I, III,
IV, V en IX, Amersfoort, Apeldoorn,
Breda, Deventer, Den Haag I, II en
III, Haarlemmermeer, Hilversum,
Katwijk, Lochem, Middelburg, Rotter
dam II en IV, Utrecht I en II.
De Algemeene Staatsparty in 5
districtenAmsterdam II, VII en
VIII, Eist en Haarlem.
Ü8 Plattelandspart|j in 4 districten
Brielle, Dordrecht, Ommen en Ridder
kerk.
De Christen-democraten in Den
Helder.
En mr. S. van Houten als onaf
hankelijk liberaal In Groningen.
De stemming heeft 15 Juni plaats
en de herstemming, zoo noodig, op
22 Juni. (Tel.)
Da schaapvaart.
De laatste dagen zyn o.m. aange
komen te Rotterdamde „Brunsw|jk"
en de .Randwijk", uit Philapelphia
resp. met 14.000 en 16.500 quarters
tarwe voor de regeeringte Amster
dam de „Poseidon", uit Ne w-York met
104,999 bushels tarwe voor de regee
riDg, en te Rotterdam de „Mizar,"
uit New York, met 12,812 quarters
tarwe voor de regeering.
Deze vier schepen hebben alle de
reis over Halifax gemaakt.
Eenige stoomschepen van de
firma van Nievelt Goudriaan Sc Co.,
twee van de firma Solleveld v. d.
Meer en van Hattum en twee van de
firma Gebr. Van Uden zullen van
Rotterdam vertrekken om voor de
Nederlandsche regeering fosfaat te.
Forida te laden. Verder is een Btoom-
schip van de firma Vinke Co. aan
gewezen om te Huelva piriet te laden,
eveneens vcor de Nederlandsche re
geering.
De datum van vertrek der schepen
is nog niet bekend.
Naar Reuter verneemt, zijn de
volgende concessies dezer dagen aan
Nederland gedaan ter vergemakke
lijbing van h6t vervoer van gewet
tigde levensmiddelen voor het ge
bruik in Nederland.
Toegestaan werd de vaart voor 28
Nederlandsche schepen in ballast naar
de Vereenigde StateD, onderzoek te
Halifax in plaats van in het Ver-
eenigd Koninkrijk. Aan deze en een
aantal andere schepen, op weg naar
Nederland, werd een onderzoek in
Halifax toegestaan, met het resultaat,
dat in deze maand aan 41 Neder
landsche schepen is vergund naar
Nederland te varen zonder het Ver-
eenigd Koninkrijk aan te doen voor
onderzoek, waardoor dus het
zgo. Duitsche versperde gebied werd
vermeden. 31 schepen hadden levens
middelen en veevoeder aan boord, 6
meststoffen, 4 geraffineerde petroleum.
Io aansluiting hiermede, is tijdelijk
hangende zekere onderhandelingen
met de Nederlandsche regeering,
machtiging gegeven Nederlandsche
schepen te laten onderzoeken, op
uit en thuisreis, in havens buiten
Groot Brittapje.
Evenzoo zijn faciliteiten aan Neder
landsche schepen gegeven om van
Gibraltar dadelijk naar Nederland te
gaan.
Een andere bijzondere concessie,
gegeven bij bijzondere overeenkomst
met den vertegenwoordiger van de
Nederlandsche regeering, is, dat tien
Nederlandsche schepen met gemengde
ladingen voor Nederland, van Groot-
Brittaoje mogen uitvaren boven en
behalve de achepenuitBritschehavens
vrijgelaten, b|j de aankomst van derge
lijke schepen uit Nederland.
Dinsdagavond vertrokken van IJ-
muiden de stoomschepen „Koningin
der Nederlanden" en „Riouw" van de
maatschappij Nederland. Beide sche
pen nemen naar Indiö de noordelijke
route.
B|j het vertrek van de „Koningin
der Nederlanden" waB de belangstel
ling aan de groote sluis enorm groot.
Voor de eerste maal deed een muziek
korps de passagiers en bemanning
uitgeleide. Het stoomschip „Riouw"
reeds vroeger van Amsterdam ver
trokken, had te Buitenhuizen opont-
kool geladen Duitsche atoomschip is
Maandagavond vlot gesleept en om
de Oost vertrokken.
Ztppelln boven Terschelling.
Dinsdag kruiste den geheelen dag
een Zeppelin ten N. van Terschelling.
Des middags verscheen er een boven
bet eiland. Het werd door de marine
hevig beschoten, doch niet geraakt.
Nidorlandscho arbeiders naar
't buitenland.
Van Eagelsche zijde worden pogin
gen aangewend om Nederlandsche
dokwerkers te krijgen, welke in En
geland te werk worden gesteld. Van
de zijde der organisaties is dit plan
met instemming begroet, daar de
toenemende werkloosheid in het
havenbedrijf den toestand der arbei
ders allesbehalve rooskleurig maakt.
De uitvoering van het plan stuit
echter, naar de „Maasb." meldt, op
bezwaren.
De Nederlandsche Regeering acht
het uitzenden van arbeiders naar
Engeland een schending der neutrali
teit, tenz|j men een eveu groot aan
tal arbeiders naar Duitschland zendt.
En dit laatste gaat weer met zeer
groote bezwaren gespaard. Zoodat de
regeling nog ver van haar toepassing
is.
Een oompiot van bakker, barbier on
schoonmaker.
Dat er ten aanzien van de Distri-
butiewet en allerlei ministerieele be
palingen, die op grond dezer wet zijn
gemaakt, nog heel wat ongerechtig
heden plaats hebben ia bekend. Dan
wordt dit en dan weder dat voor
schrift overtreden en dikwyls weten
de bedrijvers hun anti sociaal bedrijf
langen tyd straffeloos uit te oefenen.
Tot ook zij tegen de lamp loopen
Het Amsterdamache Levensmidde-
lenbedr|jf toch heeft een afzonderlijken
controle dienst en niet gemakkelijk
valt het om buiten dat toezicht te
blijven.
Dat hebben ook de bakker, de bar
bier en de schoenmaker ondervonden,
die te zamen een prachtplannetje
hadden opgezet om een mooi zaakje
te maken. Ze wonen naaBt en tegen
over elkaar in de van Boetzelaar
straat: bakker A. K. op den hóek
van de Groen van Prinstererstraat,
naast hem de schoenmaker J. W. D.
en aan den overkant de barbier S.
Hoe nu menschen van zoo uiteen-
loopende vakken een soort compagnie
schap konden aangaan? Op het eer
ste gehoor inderdaad vreemd en toch
het paste wonderwel. Een barbier
in zoo'n buitenwijk heeft in de och
tenduren niet zoo heel veel te doen.
Hfi toog er op uit om in geheel de
stad rijst op te koopen. Wel had h]j
natuurlijk geen bons, maar geld ver
goedt veel en 3. betaalde 20 cent per
pond.
Dan kwam de beurt aan den schoen
maker. Hij heeft een installatie voor
electrische beweegkracht. In z|jn
achterkamer werden een paar molens
geplaatst, de drijfriemen werden er
op gelegd en ziedaar de schoenmakerij
gemetamorphoseerd in een miniatuur
meelfabriek 1 Nauwelijks was de
schoenmakerij geëindigd of tegen het
vallen van den avond kwam een
werklooze broeder van barbier 3. en
begon bet bedrijf als .mulder". Bij
mudden tegelijk werd de rijst tot laat
in den nacht vermalen en ja, dan
kwam de beurt aan bakker K. Hij
nam het verwerkte product in ont
vangst en betaalde het met f50 per
100 pond meel dus dat h|j ver
kreeg zonder bons, buiten de distri
butie om. Hij kon er mede doen wat
by wilde: voor zyn eigen bakkei|j
behouden of aan derden verkoopen.
Maar veel gelegenheid heeft hij daar
toe niet gehad want het ongowone
geheimzinnige gedoe trok alras de
aandacht van de omgeving. De con
ti óle van het Distributiekantoor deed
Maandagavond plotseliDg eeD inval
in de schoenmakerij-meelfabriek en
nam de „rystmolens" in beslag.
Bij bakker K. werden ruim 50
zakken rljstemeel aangetroffen, die
vandaag werden opgeladen en naar
een gemeentelijke opslagplaats ver
voerd. De molens worden b\j de ju
stitie gedeponeerd want, daargelaten
andere overtredingen van de Distri-
butiewet die in dit verband hebben
plaats gehad, is reeds het vermalen
van r|jst verboden en dus strafbaar.
De compagnieschap barbier schoen
maker-bakker zal waarachljolijk niet
datgene opleveren wat de deelhebbers
zich hebben voorgesteld!
(„Hbld")
Opgebrachte logger.
B|j de directie van de Visscher|j-
Maatschappij Proefneming, (L. van
Beei h Zn.), te Vlaardingen, is be
richt ontvangen, dat haar zeillogger
Proefneming VL. 134, door Engelsche
oorlogsschepen opgebracht is naar
Stornowav.
Vlot gekoman.
Het op het Oosteinde van Ameland
aan den grond geloopen met steen*
BUITENtAND.
Ongeregeldheden te Barcelona.
De Spaansche minister van oorlog
heeft medegedeeld, dat er te Barce
lona ongeregeldheden zijn voorgeko
men, waar militairen aan deelgenomen
hebben. H|j heeft er bijgevoegd, dat
er verscheidene officieren opgesloten
z|jn in de vesting Montjuich. De Temps
heeft voorts vernomen, dat tot de
aangehouden officieren een kolonel,
een luitenant-kolonel, een majoor, een
kapitein en twee luitenants behooren
die een vereeniging „ter bescherming
van het wapen der infanterie" ge
vormd hebben. Thans is de rust te
Barcelona hersteld.
Voor ton duurzamen vrode.
De Zweedsche Tweede Kamer heeft
n besluit genomen, waarin de
wocsch wordt uitgesproken, dat de
Rijksdag in een adres aan den
koning er op zou aandringen dat
de regeering in overweging neme
hoe door initiatief van de Zweedsche
of van de drie Skandinavische regee
ringen een offlcieele vredesconferentie
van onzijdige staten zou kunnen wor
den bijeengeroepen, die tot taak zou
hebbeD, voorbereidende voorstellen
uit te werken voor een internatonale
rechtsorde, welke aan individuen en
volkeren gelijk recht tot ontwikkeling
onder genot van politieke, economi
sche en geestelijke vrijheid zal waar
borgen en daardoor tevens een duur
zamen vrede zal verzekeren.
