HELDERSCHE COURANT VOORHEEN GENAAMD 'T VLIEGEND BLAADJE Nieuwsblad voor Helder, Koegras, Texel, Wieringen en Anna Paulowna GEMEENTERAAD VAN HELDER. DE OORLOG. No. 4817 DONDERDAG 23 AUGUSTUS 1917 45e JAARGANG ABONNEMENTEN: Helderschc Crt. per 3 mnd. f 0.75, franco per post f 1.00, Buitenland f 2.00 Zondagsblad 0.45, 0.521/,. 0.85 Modeblad 0.750.85 1.10 Voor het Buitenland bij vooruitbetaling - Losse nummers der Courant 2 ct. Verschijnt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagmiddag UITGEVER: C. DE BOER Jr. - HELDER Bureau: Koningstraat 29 - Interc. Telefoon 50 ADVERTENTIËN: 10 cent per regel. Kleine advertentiën (gevraagd, te koop, te huur) van 1 tot 4 regels 30 cent, elke regel meer 10 cent, bij vooruitbetaling. Bewljs-exemplaar 2l/s cent. Ingezonden mededeelingen van 1 tot 4 regels 75 cent. Elke regel meer 15 cent. Advertentiën op bepaald aangewezen plaatsen worden 25 hooger berekend. De abonnementsprijs van het „Modeblad" Is thans per kwartaal In de stad 85 cent, franco per post 95 cent, buiten land f 1.20. Wy vermelden dit hier afzonderiyk, aangezien het op het oogenblik nog niet mogelijk ia, dit in het hoofd van het blad te veranderen. Op DINSDA8 21 AUQUSTU8 1817. Afwezig de heeren Michels, (met kenniagevlng), Zondervan en Bier steker. I. Onderzoek van de geloofsbrieven van de herkozen Raadsleden. Een commissie, bestaande uit de heeren Verfaille, Baak en Spruit be last zich met het onderzoek en con cludeert na heropening der geschorste zitting by monde van laatstgenoem den tot toelating. BU stemming wor den met algemeene stemmen de hee ren De Geus, Grunwald, Biersteker, De Ven en Bok tot lid van den Raad toegelaten. II. Notulen van 6 en 6 Juli, van 24 Juli en 2 Aug. 1917. Na eenige opmerkingen van den heer Spruit goedgekeurd. Mededeeling van den souschef van het Militaire huis van H. M. de Koningin, dat H. M. op 7 en 8 September een bezoek zal brengen aan den Helder, welk bezoek echter alleen betreft de militaire inrichtingen bier ter stede. III. Goedkeuring van Ged. Staten op de Raadsbesluiten van 1. a 81 Mei 1917 tot af- en over schrijving van en op posten der ge meentebegroting, dienst 1916; b 6 Juli 1917 tot aankoop van het buis Ankerpark No. 27; e 24 Juli 1917 tot aankoop van gronden ter oppervlakte van 13.62 00 H.A.; d goedkeuring op bet 4e kohier der Plaatselijke Directe Belastingen naar het inkomen, dienst 1917. Voor kennisgeving aangenomen. 2. Berichten van aanneming der benoeming van a A. C. de Koster, als Administra teur der Gasfabriek en Waterleiding b L. H. F. Breed velt, als lid der Commissie van Toezicht op het Mid delbaar Onderwijs; c J. Grunwald Poppers, alsvoren. d Mevr. De Ven, alsvoren. Voor kennisgeving aangenomen. 3. Adres van W. Hoefkens, hou dende verzoek om teruggave van naar zijne meening ten onrechte betaalde pensioensbijdrage. In handen van B. en W. omprae- advies. 4. Adres van de muziekvereni gingen Helder' s Harmoniekaper', „Winnubst" en de Arbeidersmuziek- vereeniging .Helder", houdende ver zoek tot het bouwen van een muziek tent. Held. Crt. 14 Aug. Als boven. Onderwijs. IV. Verzoek om eervolontslag van M. Leefsma, als onderwijzer aan School no. 6, met ingang van 1 Oct. 1917. Eervol verleend. Gratificatie. V. Adres van de Wed. D. Visser, houdende verzoek om toekenning der gewone gratificatie ad f100.- voor 1918. Wordt behandeld bij de begrooting voor dat jaar. Schoolgaldkohler. VI. Ter vaststelling wordt aange boden het 6e kohier van Schoolgeld heffing, dien&t 1917, tot een bedrag van f 120.—. Aangenomen. Salarlaregallng, personeel B.A.School. VII. Voorste] tot vaststelling eener verordening, regelende de jaarwedden van de leeraren aan de Burgeravond- school. (Held Crt 14 Aug) De heer Grunwald heeft met genoegen gezien dit voorstel betref fende de salarisregelingen. Spr. brengt hulde aan B. en W. voor de regeling van deze zaak, die al drie jaar geleden aan de orde was gesteld. Maar spr. miste in de verordening eene regeling voor den directeur. Hoewel spr. de zaak niet wil verdagen en dus geen voorstel tot uitstel zal indienen, zou hU toch gaarne toezegging ontvangen, dat ook de verhooging van de wedde des directeurs in overweging werd («UU1USU. Toen de Ambachtschool gesticht is, is het salaris, oorspronkelijk vast gesteld op f 1600— om redenen van utiliteit teruggebracht op f1200-, vandaar dat spr. thans gaarne ge zien had, dat dit salaris in de rege ling ware opgenomen. Misschien fs het, ook voor het geval de directeur eens weggaat en een ander moet worden benoemd, mogelijk een mini mum en maximum jaarwedde te stellen. In ieder geval is spoed ge wenscht. De heer De Ven zegt overweging toe van het verzoek. De heer Over de Linden merkt op, dat in het advies van B. en W. staat Het komt ons voor, dat niet slechts voor allen, die aan de bepalingen der Wet op het M.O. hunne bevoegd heid ontleenen om aan een Burger avondschool les te geven, de jaar wedden gelijk behooren te zijn, maar dat de mogelijkheid moet worden geopend, dat leeraren, die onderwijs geven in een vak, waarvoor eene wettelijke acte van bevoegdheid niet te verkregen is, met de overige leer aren worden gelijkgesteld." Er is heel wat over te doen ge weest om dat beginsel te doen opne men ip de verordening. Nu zeggen B. en W. in art. 2 der ontwerp-ver ordening. .Door Burgemeester en Wethouders kan, na overleg met de Commissie van Toezicht op het Middelbaar Onderwijs, worden beslist, dat be paalde leeraren, die onderwijs geven in een vak, waarvoor geen wettelijke acte van bekwaamheid bestaat, ten aanzien van hunne bezoldiging zullen worden gelijkgesteld met de onder a bedoelde leeraren." Spr. vindt het verkeerd de beslis sing hierover aan B. en W. over te laten. Dit moet door den Raad wor den beslist, niet door B. en W. Het is eene delegatie van macht aan het College, die niet te pas komt. De heer D e V e n antwoordt, dat de Raad deze bevoegdheid kan over dragen aan B. en W. Dat is de be doeling van het artikel. De heer Over de Linden: Het staat er niet in. Er staat, dat B. en W. beslissen. En dat mag niet zonder dat de Raad erin gekend wordt. De Voorzitter: De kwestie kan wel worden overgelaten aan B. en W. De heer Over de Linden vreest, dat de verordening aldus niet zal worden goedgekeurd door Gede puteerde SlateD. Wy moeten niet be ginnen met iets verkeerds goed te keuren. B. en W. houden nu een slinger om den arm. De Voorzitter kan niet toe geven, dat bet hier een ongeoorloofde delegatie van macht betreft. De heer Over de Linden: Laat de Raad dan beslissen. De heer Grunwald vindt de redeneeriüg van den heer Over de Linden niet onlogisch. De Raad be paalt het salaris, dus moet de Raad ook beslissen in dit geval. Maar het betreft hier één enkel geval, het is a.h.w. een delegatie op korten ter mijn. Hoewel de heer Over de Linden gelijk heeft, zou spr. de verordening zóó n&ar Ged. willen sturen. Als die dan aanmerking maken, kan het altijd nog veranderd worden. De heer Over de Linden: Ged. Staten zijn op het geval niet voorbereid en het zou kunnen ge beuren, dat zij de clausule over het hoofd zien. De heer Van N e c k vindt de redeneering des heeren Over de Linden onjuist. Het gaat hier om die leeraren, die een vak uitoefenen, waarvoor geene acte te verkrijgen is, en de Raad maakt dat thans in de veror dening uit. De heer Grunwald: De rede neering van den heer Van Neck is onjuist. Er bestaat hier wei degelijk eene delegatie van macht, ofschoon spr. er zich niet erg bezorgd over maakt, omdat het hier een geval be treft waarvoor geen acte te krijgen is. Gedeputeerden kunnen een formeel bezwaar maken. Laat men het gerust aan hen overlaten. De heer Over de Linden stelt voor om de clausule t# veranderen, zoodat er staat ,de Raad" inplaats van „B. en W." Nu kunnen B. en W. iets beslissen, zonder dat de Éaad er van weet. De heer De Ven: Uit de begroo ting moet toch blijken of dat geschied is. En er zijn werkelijk van die ge vallen, waarvoor geen acte te ver krijgen is, terwijl het toch billijk is, dat de leeraren in die vakken hetzelfde salaris krijgen als een ander, die wel een acte kan behalen. B.v. scheeps bouwkundig teekenen. Be heer Grunwald wil dan veranderen, dat de regeling door B. en W. kan worden voorgesteld aan den Raad. De Voorzitter: Daar is geene vetordening voor noodig. De heer Adriaanse vraagt of er bezwaren zijn rekening te houden met betgeen de heer Over de Linden zegt. Het is een onbeduidende kwestie, maar zy heeft een juisten ondergrond. Spr. zou geen bezwaar maken voor zoo'n klein bedrag de verordening aldus te laten. Waren er meerdere zulke leeraren, zooals vroeger het geval was, dan was het een ander geval. Hierover wordt nog nader van gedachten gewisseld. De heer Over de Linden persisteert bij zijne meening, dat de verordening niet voor goedkeuring vatbaar is, dient echter geen amendement in. Bij stemming wordt de verordening artikelsgewUze en in haar geheel aangenomen. De heer Over de Linden stemt by art. 2 tegen en eveneens tegen de geheele verordening. Baafabrlek. VIII. Adressen van de Afd. Helder van den Centralen Bond van Trans port- en Havenarbeiders, houdende verzoek, het eerste om de steenkolen voor de Gasfabriek per Rijnaak te doen aanvoeren en die dan aan het einde van het Helderache Kanaal over te laden in kleinere schepen voor het vervoer tot onder den elevator het andere om den elevator te aioopen en het lossen der kolen voortaan weer geheel in handenarbeid te doen geschieden, met advies van B. en W. (Held. Crt., 2 Aug.) De heer De Zwart kan zich vere6nigen met het advies van B. en W. Uit de becijferingen van B. en W. blijkt, dat het aanbeveling verdient de werkzaamheden met den elevator te laten bestaan. Ook inwilliging van het tweede gedeelte van het verzoek is ongewenscht. Op het eerste gezicht zou men zeggen, dat het hier betreft een zaak van werkverschaffing, maar ook de soc. dem. staan op het'stand punt dat de moderne techniek den voorrang heeft boven handenarbeid. Maar spr. zou de aandacht willen vestigen op den laatsten zin van het advies van B. en W., dat nl. kwestie van handenarbeid tijdelijk als middel tot werkverschaffing on der de oogen zal worden gezien, en hoopt, dat daar de aandacht op blijft De Voorzitter zegt, dat de zaak reeds de aandacht van het col lege heeft, en dat men het oog heeft op zooveel mogelijk productief werk. Conform advies besloten. Hervorming Avondonderwijs. IX. Mededeeling, dat een Com missie is benoemd, welke tot taak heeft advies uit te brengen, nopens de wijzigingen, welke moeten worden aangebracht in de inrichting van het avondonderwijs, dat door of met steun van de gemeente wordt gegeven, met opgave hoe die Commissie is samen gesteld. Voor kennisgeving aangenomen. Aankoop grond. X. Voorstel tot aankoop van 0.99 90 H.A. grond achter de Kerkgracht, voor f 14.986.—. (Held. Crt. 14 Aug.) De heer Over de Linden is altijd een voorstander geweest van het koopen van grond door de gemeente. Echter niet in alle gevallen. Tegenwoordig gaat een der leden van den raad er maar stillef jes op uit om te zien of er ergens grond te koopen ia. Spr. vindt het beter in het open baar te vragen wie grond te koop heeft en die aan de gemeente wil afstaan, men krijgt dan keuze en kan goedkooper koopen dan zooals nu ge schiedt. Spr. vindt dit te duur. Inder tijd is aan spr. grond aangeboden door .'en den heer Groen voor f 1.— den meter. Dat is nog 50 °/0 goedkooper dan thans. Vroeger hebben we nooit zooveel betaald als nu. Ook bij aankoop voor grond voor scholenbouw hebben w!) den goedkoopen weg bewandeld. Spr. zal tegen stemmen. De Voorzitter merkt op, dat dit terrein getaxeerd is door behoor lijke deskundigen. Als de gemeente vroeger meer grond had gekocht, was nu beter af geweest.-Tegenwoor dig moet wel f6.— per bunder wor den betaald voor schoolgrond, en er zullen nog wel andere prijzen komen. De katholieken betalen ongeveer f3.— voor hun terrein. De heer OverdeLinden vindt, dat de gemeente geen behoefte heeft aan grond. De heer Adriaanse zegt, dat deze grond door den eigenaar aan de gemeente is aangeboden. Wat is er tegen ze te koopen De fout van vroeger was juist, dat er niet genoeg gekocht is. Het voorstel komt in stemming en wordt aangenomen. Buiten stem ming blijft de heer Verfaille, de beer Over de Linden stemt tegen. Burgerdagichool. XI. Voorstel om aan H. M. de Koningin opnieuw ontheffing te vra gen van de verplichting tot oprichting eener Burgerdagschool. Held. Crt. 18 Aug. Aangenomen. Toelags Conciërge». XU. Voorstel om aan Conciërges der Gemeentescholen ook voor 1917 tegemoetkoming te verleenen in de hoogere kosten der schoonmaak- benoodigd heden. Held. Crt. 18 Aug. De heer Adriaanse vraagt of er aanleiding bestaat voor B. en W. deze tegemoetkoming toe te passen op alle scholen. Waarom de scholen 1 en 2 uitgesloten? De Voorzitter: De conciërge aan school 1 is t,(jdeiyk, die aan school 2 heeft pas verhooging gehad. De heer Adriaanse: Dat tijde lijke karakter brengt toch dezelfde lasten mee. Men mag toch een kleinere school niet opzij zetten? De heer D e V e n zegt, dat verle den Jaar deze zelfde weg is bewan deld. Men heeft, de scholen in de stad geholpen, later zijn de andere gekomen. Spr. zal eens informeeren, te Koegras is het een bizondere toe stand. Het voorstel wordt vervolgens aangenomen. Boadkoops melk. Voorstel van B. en W. tot verstrek king van; z.g. goedkoope melk voor zieken en kinderen tegen den prijs van 11 cent den liter. De heer Bok vraagt wat onder kinderen verstaan wordt, en de V o or z i 11 e r antwoordt beneden de 6 jaar. Aangenomen. Wedstrijden Kon. Marini Jachtclub. B. en W. stellen voor als blijk van belangstelling en met bet oog op ds beteekenis, welke dergelijke wedstrlj den uit een oogpunt, van vreemde lingenverkeer voor de gemeente kun nen hebben, een gouden medaille als prys ter beschikking van het Hoofd bestuur te stellen. Aangenomen. Benoemingen. XIII. Benoeming der Raad-com missie, tot taak hebbende een geheel nieuwe salarisregeling voor te berei don voor alle gemeente-ambtenaren en werklieden. (Uit en door het College van B. en W. wordt een voorzitter aangewezen.) De heer Grunwald stelt voor, doordat de Raad niet voltallig is en er bovendien vacatures zyn, deze benoeming te verdagen tot de volgende vergadering. Zoo'n baast is er niet bij. De Voorzitter heeft bezwaren. Do zaak wordt spoedig aanhangig en dient dan gereed te zyn. Het voorstel van den heer Grunwald wordt bij acclamatie aangenomen. Rondvraag. De heer Spangenberg maakt eene opmerking betreffende de onre gelmatige meteropname aan de buizen der ingezetenen. Daardoor kan het ge beuren, dat men eenige meters, die men nog mag verbruiken, verliest tengevolge van een vervroegde meter opname. Spr. zou willen, dat de opname steeds op denzelfden dag geschiedde. Er zijn voorbeelden van, dat het ge durende eene reeks van maanden steeds op denzelfden datum geschiedt, maar er is spr. een geval bekend dat dit plotseling 2 dagen vervroegd werd. Voor de huisvrouwen was dat leelljke misrekening. Er zijn men- schen bij wie het verschil over meer dere dagen loopt, en die daardoor ge heel hun toeslag over de maand ver liezen. De Voorzitter zegt een onder zoek toe. De heer De Geus merkt op, dat het onmogelijk is, dat de meterop name steeds op denzelfden datum plaats beeft. Er zal altyd eenige speling blijven bestaan. Als de opne mer bij menschen komt, die niet thuis i, gaat hy natuurlijk verder. Hier zal altyd rekening mede moeten worden gehouden. De heer Spangenberg repli ceert. Gelukkig, dat we over Aug. ook een toeslag hebben, ware dat niet het geval, dan waren verschillende per sonen de dupe geworden en hadden voor een teveel verbruik gestaan. De heer Grunwald merkt op, dat de bezwaren van den heer Spangenberg te ondervangen zyn door hetgeen de heer De Geus zegt, dat er nl. in zoo'n geval rekening mede gehouden wordt, wat de toe passing der boete betreft. De Voorzitter zegt, dat den vorigen keer die kwestie ook al be handeld is. Bij grove onbillykheid zou de zaak kunnen worden onderzocht. Spr. voelt de bezwaren, maar de vraag is of ze by ondervangen nog niet veel grooter worden. In ieder geval zullen B. en W. de kwestie onder de oogen zien. De Voorzitter brengt in her innering, dat de heer Harjer, die 6 jaar lang op waardige wijze de be langen van den Raad heeft behartigd, thans voor het laatst als zoodanig eene zitting meemaakt. Spr. bedankt den heer Harjer voor alles wat hy in die jaren in het belang der ge meente heeft gedaan en wenscht hem veel goeds in zyn verder leven, opdat hy nog lang met genoegen aan de hier doorgebrachte uren moge terugdenken. (Applaus). Hierna worgt de vergadering ge sloten. Het Duitsche legerbericht van Maandagavond geeft de terreinwinst van de Franschen slechts voor een gedeelte toe. Avocourtboscb, Mort Homme links van de Maas, en de Cote de Talou rechts van de rivier geven zij als verloren op. Maar het verlies van het Bois des Corbeaux op den linkeroever erkennen zy niet, en wat den uitslag van de gevechten rechts van de Maas aangaat, willen al hun stellingen behouden hebben, behalve de Talou, die volgens Beriyu slechts door posten was bezet, welke vóór den aanvang van den slag waren teruggetrokken. Sir Douglas Haig, de Eogelsche opperbevelhebber, seint dd. 21 Aug. Hedenmorgen in de vroegte deed de vyand een derde poging om het verloren terrein te herwinnen ten Z.O. van Epehy. Hoewel bij zyn aanval ondersteunde door vlammen werpers, werd hy volkomen terug- Vin het Wettelijk front. Reeds vóór dat de bondgenooten in Vlaanderen hun tweeden grooten aan val hadden ondernomen, waarbij zy o. m. Driegrachten en Langemarck innamen, is het vermoeden uitge sproken, dat het ditmaal niet by een aanval op één punt van het front zou bfijven. De Maasoevers ten Noor den van Verdun behoorden tot de streken, waar sterk verhoogde actie van de artillerie een aanval deed ver moeden, die Maandag dan ook losge komen is. Aangezien de groote veldslagen in het Westen de winnende party slechts eenige kilometers -vooruit plegen te brengen en er geen reden is om fian te nemen, dat zulks spoedig zal ver anderen, zou het nutteloos zyn te 8peculeeren over de groote uitwerking, die een beslissend succes der gealli eerden, hetzy by Verdun, hetzy by Yperen, (om niet ts spreken van een doorslaaand succes op beide plaatsen tegeiyk) op den krijgskundigen toe stand zou hebben. De Duitsche be richt begrootten het aanvalsfront eer3t op 23, later op ruim 20 kilometer, de Fransche op 18 kilometer. Er zyn in dat opzicht wel eens grooter ver schillen geweest in den laatsten tyd. Naar het Fransche bericht van Maandagavond meldde, hebben de Franschen op de heele aanvalslinie de voorste Duitsche stellingen, op heuvels en in boaschen, genomen. Met name worden genoemd (links van de Maas) Avocourtbosch, Mort Homme, Bois des Corbeaux. Ea rechts van de Maashet dorp Champneu- ville, Cote de Talou, heuvel 344 (ten Noordoosten daarvan), Bois des Fosses, Bois de Chaume (laatstgenoemde stellingen liggen vlak ten Oosten van heuvel 344.) Door dezen algemeenen vooruit gang zouden de Franschen het front reeds een aardig eind hebben terug gewerkt naar de linie, waar in het voorjaar 1916 de opmarsch der Duit schers begon. Evenwel zyn de Duit- schers niet in aftocht, want het Fransche bericht spreekt van ver woede tegenaanvallen, die werden Wy houden alle gewonnen stel lingen. Ten O. van Epehy deden wy een inval in de Duitsche linies over een breed front tot nabij het kanaal van Saint Quentln, waarby een aantal gevangenen werden gemaakt. Gedurende den nacht verbeterden wy eenigszins onze stellingen ten N. van den weg Yperen—Meenen. Het Fransche communiqué van Dinsdag vermeldt: In den namiddag deden de Duitschers op het plateau van Cemy een aanval op onze stel lingen op drie verschillende punten. Twe9 malen braken in ons vuur de aanvalsgolven van den vyand, die terug moést gaan naar zyn linién van uitgang met duchtige verliezen. Andere pogingen ten Oosten van het monument Hurtebise mislukten even- ns. Aan het front ten Noorden van Verdun deden de Duitschers des nachts krachtige tegenbewegingen. De aanvallen werden in ons vuur gebroken. De Duitschers leden zware verliezen zonder eenig resultaat te behalen. Onze troepen handhaafden alle terreinwinsten en bevestigden zich er. Het aantal valide gevangenen door ons gisteren gemaakt is meer dan 5000, o.w. 116 officieren. Duitsche aviateurs wierpen gedu rende den nacht bommen op de achterste Fransche stellingen, vooral op het verzamelkamp voor Duitsche gevangénen, van wie een groot aantal getroffen werden. Fransche aeroplanes bombardeerden in Belgis verschillende Btations. En het Fransche bericht van Dins dagavond spreekt eveneens van voortgezette successen. Aan het front by Verdun, aldus luidt het, werd de stryd overal in ons voordeel voortgezet. Aan denlinker- Maasoever veroverden wij den gehee- len Ganzenheuvel, alsmede het dorp Reneville. Aan donrechter Maasoever bezetten wy Samogneux, en een geheel stel van versterkte loograven, dat het dorp met Heuvel 344 verbindt. Aan de Isonzo is, als altyd, de stryd uiterst verwoed en bloedig. De infanterieaanvallen woeden over een buitengewoon breed front (ongeveer 60 kilometer). De Italianen spreken van onder den voet geloopen eerste linies en van verbitterden tegenstand, zy geven wel gevangenen en buit op, maar hebben hun terreinwinst nog niet bepaald. Uit de Oostenryk- sche berichten blykt, dat het bizonder spant op het gedeelte van de Karst- hoogvlakte tusschen de Wippach en Castagnevizza (by deze plaats staan de Italianen het dichtst by Triest). Iets beslissends is er in geen geval nog gebeurd, maar de verbitterde worsteling duurt voort. Het ItaliaaDSche bericht van Dies dag spreekt van 10103 gevangenen en 243 officieren, terwyi nog talrijke gewonde gevangenen in veldlazeret- ten werden ondergebracht. De Oos tenrykers spreken van 3600 gevan genen, die zy maakten. Uit den Dultschen Rijksdag. Hat voorstal van dan Paus. In de Dinsdag gehouden zitting van den Ryksdag deed de rykskanselier uit voerige mededeelingen over het on veranderd voortbestaan van de bond genootschappen, en over den oorloga toestand, waarby hy een lang, beslist hoopvol telegram van Hindenburg voorlas. Hy wees vervolgens, onder het doen van verschillende nieuwe onthullingen over geheime afspraken op de ongewyzigd matelooze oorlogs doeleinden der vyanden en eindigde aldus„Het is begrijpelijk, dat by de houding onzer vyanden in de pers het standpunt wordt ingenomen, het voor ons niet mogelijk is met een nieuw vredesaanbod voor den dag te komen. Geheel in overeen stemming met den toestand schreef de „Vorwftrta" byv, den 19den Aug. .Geen enkel oogenblik van den oorlog is het zoo duideiyk geweest, dat een verlenging van den oorlog niet te vermyden is en dat onze vyanden alleen de schuld voor deze verlenging treft. Het antwoord op de toegestoken vredeshand is een dreigende boksers vuist geweest. Op het oogenblik is er voor ons slechts één mogelijkheid ons te verdedigen." Ik geloof, dat deze uitlatingen in overeenatemmidg zyn met de alge meene stemming van ons volk. In den toestand, dien ik u geschetst heb, is nu de vredesmanifestatie van den Paus gekomen. Den inhoud mag ik als bekend veronderstellen. De grondgedachte van deze manifestatie is in overeenstemming met de houding, die de Paus naar zyn geheele per- sooniykheid inneemt, en de taak, die op hem als opperhoofd van de Katho lieke christenheid rust. De Paus stelt zijn gedachtengang op den voor grond, dat in de plaats van de macht en de wapens het formeele recht en de zedeiyke wet moet treden. Op dezen grondslag ontwikkelt hy zyn voorstellen voor scheidsgerecht en ontwapening en komt dan tot de verdere conclusies, die hy voor den tyd en de intrede van den vrede trekt. Wat den materieelen inhoud der manifestatie betreft, kan ik definitief en in details nog geen stelling nemen voor overleg met onze bondgenooten heeft plaats gehad. Ik kan my slechts in het algemeen uitlaten en wil dit in twee richtingen doen. De hoofdcommissie uit den Ryksdag besloot in de eerste plaats stelling te kiezen tegenover het vredesvoorstel van den Paus en de overige kwesties van binnenlandsche politiek later te behandelen. De sociaal-demokratische fractie liet verklaren, dat zy de actie van den Paus, evenals eiken stap in het belang van den vrede, leven dig begroet, te meer omdat zy van het optreden van den Paus goede gevolgen verwachtte. De vooruitstrevende party liet ver klaren, dat zy met den kanselier overeenstemde in een sympathieke opvatting van de voorstellen van den Paus en zich by de desbetreffende woorden van den kanselier aansloot. De centrumfractie stemt eveneens met de uitlatingen van den kanse lier in; zy ziet in den stap van den Paus, wiens onpartijdigheid voor de geheele wereld vast staat, een zeer kostbare bevordering van den door alle volken begeerden vredezy wenscht dat aan de voorstellen van den Paus volledig succes beschoren moge zyn. De nationaal liberale groep liet ver klaren, in den feiteiyken inhoud der pauselijke nota nog niet te kunnen treden. Ze behoudt zich haar stand punt daartegenover voor. Ze kan zich evenwel aansluiten bij wat de kanselier daarover heeft gezegd. De conservatieve groep liet zich desgelijks uit, ze vereenigde zich met des kanseliers woorden over de pau selyke nota en behield zich aangaande onderdeden de omschry ving van haar opvatting voor. De Duitsche fractie toonde zich vooral met de scherp omiynde ver klaring van den kanselier ingenomen, dat de pauselyke nota spontaan door den paus is uitgevaardigd, dus niet op wensch der middelryken. De groep staat tegenover de uitspraak van den paus sympathieker dan tegenover de vroegere bemiddelingspoging van Wilson. De onafbankelyke socialisten be treurden, dat de vorige sprekers louter van hun algemeene Bympatbieén voor de pauselyke nota hebben kond ge daan, ze echter niet nader besproken hebben. De Ryksdag mag er niet van afzien, invloed op den aard van het antwoord uit te oefenen. Daartegenover betoogde een lid der sociaal-demokratische groep, dat men niet met een afzien van het oefenen van invloed heeft te maken, maar met een opschorting gedurende eenige dagen, totdat men met de bondge nooten heeft overlegd, te meer, daar men verzekerd heeft, dat de pauselyke nota niet zonder den Ryksdag te heb ben geraadpleegd, zal worden beant woord. De beraadslaging werd voortgezet. De conferentie te Stockholm. Londen, 21 Augustus. Het besluit van de mynwerkers tegen Stockholm is een verrassing. De mynwerkers hadden n.1. bezwaar tegen de samen stelling van de afvaardiging, die men naar Stockholm wilde zenden. Daarin, vonden zy, zouden de socialistische partyen een onevenredig groot aantal vertegenwoordigers hebben. (De Ar beidersparty, die zoowel de vakver- eenigiDgen als de socialistische par tyen omvat, zou door 16 man worden vertegenwoordigd, de vakverenigin gen op zichzelf nog eens door 3 en de socialistische partyen, met hun klein aantal leden en hun radikale denkbeelden, door lOj. De mynwer kers kregen te hooren, dat dat niet kon worden veranderd en daarom stemden ze nu tegen Stockholm. De beslissing van 10 Augustus werd opnieuw bevestigd, hoewel met de sterk gekrompen meerderheid van 1,234,000 tegen 1,231,000, dat is een meerderheid van 3000 stemmen in plaats van de nagenoeg 1,300,000. De ommekeer der meening van de myn werkers staat met de verschuiving van 1,200,000 stemmen geiyk. Dit maakt byna het geheele verschil uit. Natuuriyk zal de kleine omvang der meerderheid de positie van het uit voerend comité verzwakken, wanneer het by de regeering om de passen zal aankloppen. Wat de samenstelling van de afvaardiging aangaat, werd tegen den raad van het uitvoerend comité in, dat voor minderheids- vertegenwoordiging had gepleit, met 1,500,000 tegen 700,000 stemmen besloten, dat men met 24 afgevaar digden der arbeidersparty zou volstaan en dat de daarby aangesloten socia listische partyen geen afzonderlijke vertegenwoordiging zullen hebben. De Czaar van Rusland naar SlberlB. Aan de „Times" wordt uit Petro- grad geseind: De reis van de Romanola naar het Oosten was goed geheimgehouden. Het escorte bestaat uit twee militaire treinen. Er wordt nergens aan de geregelde stations gestopt. De tsaar reist in een afzonderiyken wagon, be hoorende aan de Amerikaansche Roode Kruis Missie. Zyn vrouw en kiüderen hebben twee slaapwagens in gebruik. Niemand mag den trein naderen. Zelfs de conducteurs werden on kundig gelaten van de identiteit der reizigers. Op de voorste en laatste wagens van de treinen zyn militrail- leurs geplaatst. In de open vlakte mogen de reizigers wat beweging nemen. Zoo wandelde de tsaar met zyn gezin eens twee myien, terwyi de treinen langzaam volgden. Nicolaas Romanof zag er bedrukt en somber uit. Volgens de jongste berichten be reikte hy Zaterdag 1.1. de plaats van bestemming. Per stoomboot vertrok by naar Tobolsk, waar hy in het gouverneurspaleis gehuisvest werd. Of hy inderdaad in het naburig klooster zal worden opgesloten is twyfelachtig. Men denkt, dat de reis nog veel vérder gaat. 9000 ton tarwe vernietigd. Zaterdag meldde een bericht van den Dultschen marinestaf, dat onder de in den grond geboorde schepen een Eogelsch stoomschip was met 9000 ton tarwe. De „Kölnische Zei- tung" rekent uit, dat die lading nu een waarde van een 4J millioen Mark had; dat voor het vervoer over land treinen van elk 30 wagons van 10 ton noodig zouden zyndat hot de oogst van 15-18 duizend morgen land vertegenwoordigde; dat by een weekrantsoen van 2 K.G. per hoofd, die tarwe 4} millioen menschen een week had kunnen voeden, of de be volking van een stad van 90.000 zielen byna een jaar. Ean dulkbootnet. De „Kölnische Zeitung" geeft een beschry viDg van een duikbootnet, dat de Eogelschen met Paschen 1916 van Oostende naar Zeebrugge, een 80 K.M. lang, een eind uit de kust hadden gelegd, om daarmede de Duitsche duikbooten het zeekiezen te beletten. Het net was voortreffelyk gemaakt en van een aantal mynen voorzien. Het was gelegd onder bescherming van nevel. Drie of vier dagen lang duurde het voor de Duitschers er genoeg van hadden opgeruimd om de duikbooten weer ruimen doortocht te verleenen. BINNENLAND. Da cantrala keukan te Zaandam. In de Maandagavond gehouden raadsvergadering van Zaandam werd door den heer Du ys een uiteenzetting gegeven van de kosten der te bouwen centrale keuken, welke begroot wor den op f50.000. Aangezien oorspron kelijk voor dit doel een crediet was toegestaan van f12.000, werd de vraag gesteld of men met de voor bereiding zou doorgaan of met het oog op de hooge kosten van de zaak araien. Na eenige bespreking werd besloten, de zaak, ondanks de hooge kosten, voortgang te doen hebben, omdat men met het op de dreigende schaarachte aan brandstoffen zich zonder de keuken niet verantwoord zou achten. In verband hiermede werd gewezen op de moeilykheden, welke zich by den bouw voordoen doordien de aan nemers biyven volharden in hun verzet om voor de gemeente te wer ken, zoolang de aangenomen besteks bepalingen niet gewijzigd worden. Doch behalve hun onwil om in te schryven, ten gevolge waarvan de keuken in eigen beheer zal moeten worden gebouwd, hebben zy weten te bewerken, dat aan de gemeente ook geen steenen en hout worden geleverd. De gemeente wordt dus door do aannemers geboycot. Ondanks deze tegenwerking ver zekerde de wethouder, dat de keuken er zal komen, al zouden daarvoor ook de steenen uit den Dam gehaald worden. B. en W. zyn niet van plan voor de eischen van de aannemers bet hoofd te buigen. Hoewel eerst na de kermis met den bouw kan begonnen worden, omdat de plek voor de*keuken ver pacht werd als kermisstandplaats, rekent men toch vóór d6n winter gereed te zyn, wanneer althans niet al te groote stagnatie plaats heeft, in verband met het bekomen van het materiaal. (Telegraaf.) Op pagina 4 van dit blad Is opgenomen: 1. Uit dao omtrek. 2. Nlauw» uitgavan. 3. Qamangd nlauwa. 4. FaaHlaton, onz.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1917 | | pagina 1