plechtigheid afgeloopen en bleven de
bezoekers nog gezellig bij elkaar.
In dieseo beil'gen Mauorn,
Wo Mensch den Menschen liebt,
Kann kein Vertftter lauern,
Weil man dem Peind vergtebt, -
Zoo klonk het weer uit de zaal
waar de musici zich haddon genesteld.
Later op den avond nam de heer
Tyman Meyer, sergeant verlichting,
het woord, om namens de aanwezige
militairen het Bestuur te bedanken
voor de moeite en opofferingen, die
het zich getroost had om dit Tehuis
te stichten, on tevens vele jaren van
voorspoed toewenschte.
Vermelden wü tenslotte nog, dat
het gebouw ontworpen is door den
architect A Mulder J. Hz. te den
Haag, en uitgevoerd door den aan
nemer Overtoom te Schagen, en van
buiten en binnen een gezelligeu
indruk maakt. Yoor de Spoorstraat
is hot een aanwinst.
Op de receptie werd des middags
door eenige dames thee geserveerd.
Huldiging Hcnrl Ter Hall.
„Koning voel ik me", riep de heer
Ter Hall uit, in hot rijtuig al de
hem gebrachte hulde ziende aan het
station. .Koning voel ik me" en
gracieuseiyk, lichtte h(j den hoed en
boog als een vorst.....
Inderdaad, weinig minder dan
koninklijk was zijno ontvangst in
den Helder. Het comité, dat zich tot
zijno huldiging gevormd had, had
zich schitterend geweerd. Ofschoon
w\j zelf in dit comité zitting hebben,
kunnen w(j dit gerust achrij vod, daar
onze taak van zuiver passieven aard
was.
Er was op de lijsten druk getee-
keud, zoodat bet comité, een vrij
groote som bij elkander bad. Op
verschillende vergaderingen waren
de plannen omtrent don aard der
huldiging besproken en men was het
aanstonds eens geworden, dat de
hulde iets blijvends moest wezen.
De keuze viel op eene medaille met
eene oorkonde, terwijl de jubilaris
verd6r met bloemstukken zou wor
den gehuldigd. De heer Meerholz,
leeraar aan de Ambachtsschool, werd
bereid gevonden eene oorkonde te
ontwerpen en de noodige beschik
kingen werden gemaakt om den
jubilaris per rijtuig en met muziek
van bet station af te halen.
Met den trein van 7.06 arriveerden
de heer en mevrouw Ter Hall, aan
het station opgewacht door de heeren
Haak en Van der Lee, de Wit en
Brouwer van bet huldlgiagacomitó.
Op het perron bad zich de muziek
van de vereeniging „WinnubBt" op
gesteld, onder leiding van den heer
van der Kraan, in do vestibule stODd
het Mannenkoor onder leiding van
den directeur, den heer C. W. Rusting.
Nadat do trein het station was
ingereden, zette de muziek op het
perron esu vroolijke welkomst marsch
in, en weldra betraden do jubilaris
en diens echtgenoote de wachtkamer
2o klasse.
Met een paar hartelijke woorden
van dea voorzitter der feestcommissie,
den heer kapitein Haak, werd het
echtpaar Ter Hall begroet, terwijl
de heer Van der Lee movroyw Ter
Hall bloemen aanbood.
Iq de vestibule stond, zeiden we,
„Helders Mannenkoor" geschaard om
den heor en mevr. Ter Hall een
nummer toe te zingen, 't Klonk
frisch .en klankrijk door de hal van
het station en werd door velen in
groote stilte aangehoord.
Nu ging het naar buiten in de
gereedstaande rijtuigen. Een Bpon-
taan hoera klonk uit den mond der
dringenden, die op het stationsplein
geschaard stonden. Voorop liep de
muziek vau „HeldersHarmoniekapel"
achteraan kwam „WinnubBt" en
beide corpsen lieten zich zeer ten
genoege van het publiek geenszins
onbetuigd.
Geheel den Helder was uitgeloopen
een onafzienbare menschenmassa
liep voor, achter en langs den stoet
die de richting Spoorstraat, Westbrug,
Weststraat, Kanaalweg insloeg. Voor
allo vensters, aan alle deuren waren
do menschen, de jongens klauter
den in de lantaarnpalen om toch
maar vooral niets te missen kort
om, hot wsb eeu schitterende intocht.
Voor den ingang van Casino had
de politie ruim baan gemaakt voor
de rijtuigen. Bijna geschiedde hior
een ongeluk, doordal de paarden van
het voorste rijtuig, waarin de heer
en mevrouw ter Hall zaien, schichtig
werden voor oen vaandel eu een
oogenblik leek het, alsof zij op do
massa zouden inrijden. Maar gelukkig
werd het gevaar bezworen.
Hier stond de muziekkapel der
Kon. Marine opgesteld om met een rhy-
thmischen militair correcton marsch
don jubilaris te huldigen.
Zoo bereikte men Casino; de ar-
tisten bad don zich in de gang en
liaio geschaard en mot een hoera en
oen lang zal bij leven schreed de
stoet h6t gebouw binnen.
In de koffiekamer verzamelden zich
de verschillende leden der huldiging
en '4j dia zich nog hadden aangeslo
ten, welke werden voorgesteld, en
weldra nam de heer M. P. Polak
het woord om den jubilaris toe te
spreken.
Mevrouw en Meneer Ter Hall, zoo
sprak de heer Polak. Wanneer ik op
dit oogenblik oen paar woorden tot
U spreek, dan is dat uit naam van
dezo heeren die zich tot een comité
bobben vereen igd om U het welkom
toe te roepen.
Het verheugt ons dat ge ook onze
stad bezoekt met Uw Jubileum revue
niet alleen, maar dat ge ook in per
soon met Uwe Echtgenoote by deze
voorstelling, acte de piésence hebt
willen geven, dat is voor ons eene
groote voldoening.
Wy begroeten dan ook niet alleen
den Directeur tor Hall, neen, we heb
ben in ons midden den Vader van het
gezelschap. Dat gezelschap is als het
ware uw huishouding. U leeft mede
met uwe artisten, zoowel in moreelen
als materieelen zin. Ziet, daarom zyn
zy zoo aan U verknocht. Ziet, myne
Dames en Hoeren, dat is een unicum,
dat is iets, dat men bij andere schouw
burg-Directies vergeefach zou zoeken,
Ik weet en we woten het allen,
dat gy voor u zelve geen inspannenden
arbeid moer behoeft, niet meer
beboeft te reizen en te trekken van
het eene heekje van ons land naar
het andere, met al de beslommeringen
daaraan vast, maar u neemt die
arbeid con amore, op de schouders tot
de instandhouding van uw uitgebreid
gezelschap, van uwe groote artistieke
huishouding, daarbij aan den dag
leggende, groote llefdadigheidsziu.
Daarom gevoelen ook wij ons u
aangetrokken, daarom is u ons zoo
sympathiek Meneer en Mevrouw ter
Hall. Ik zal verder niet uitweiden
over uw capaciteiten, wellicht zyn or
nog anderen, die u in den loop van den
avond wenschen toe te sproken, ik
zou het gras voor hunne vobten
wegmaaien. Het Comité bBsIuit dan
op dezen mijlpaal in uw leven, den
wensch uit te drukken dat het u 'en
uwe lieve Echtgenoote, benevens uw
broeder den heer Jb.ter Hall mot gezin,
voortdurend naar eigen weoacb moge
gaan en dat gy verder nieuwe lau
weren moge oogsten. Mijne heeren
van het Comité: Ik stel u voor een
driewerf hoezee aan te heffen voor de
familie Ter Hall.
Door verschillende comité leden en
hunne dames werden do heeren movr.
Ter Hall -gecomplimenteerd. Ook de
Burgemeester der gemeente, de heer
W.Houwing,maaktezyueopwachting.
De groote huldiging had aan het
eind van het tweede bedryf plaats.
Nadat het scherm gevallen was, trad
allereerst de heer Schmidt, van het
gezelschap, naar voren, om met oen
enkel woord het Comité te introdu-
ceeren. Gij hebt, zoo zeide hij, aan
den Helder aangename herinneringen,
daaroiu was het wel te verwachten,
dat deze Btad u eeren zou.
Da heor Haak nam hierop het
woorden sprak ongeveer het volgende:
Hooggeachte JubilarisSta mtj toe
van de eenvoudigste regelen van
gewoonte en etiquette af te wijken en,
met voorbygang van Mevrouw uwe
Echtgenoote, u het eerste toe te
spreken. Een eervolle taak is mij
opgedragen als Voorz. van het,
Huldigingscomité tot u het woord te
voereo, doch, moge deze taak eervol
zijn, moeilijk is zy zeker.
Toen ik iudertiji een korporaal, die,
hoewel een flinke vent zijnde, toch
geen eloges verdiende, een bronzen
dienstmedaillo moest uitreiken, was
de zaak heel wat eenvoudiger. Ik zei
maar„Jansen, mot het staal op de
heup heb je de strepen op je armen
en thans van H. M. het brons op de
borat verdiend, ziedaar van mij het
zilver in je zak. Verder vandaag vrij
van dienst. Dank je."
Maar nu, nu ik sta tegenover
mynheer Ter Hall, die gehuldigd en
gelauwerd is van de Dollart tot do
Schelde, van Limburgs mergelgrooveu
tot Holland's blonde duinen, nu is
01 een boter redenaar noodig om uit
te drukken wat wy gevoelen voor den
heer Ter Hall. Maar wat praat ik van
den heer Ter Hall. Spreekt men van
mynh. J. Caesar, mynh. Shakespeare,
mijnh. Napoleon. Neen men z«gi
Rembrandt, Joost van den Vondel,
Willem Mergelberg, Henri ter Hall.
Henri ter Hall die, waar men thans
over byna geheel de wereld tracht
elkaar zoo onaangenaam mogelyk te
zyn, waar men niet weet hoe to
koken, te stoken of te rooken, waar
allee gerantsoeneerd wordt behalve
verdriet en misère, Henri ter Hall
houdt den onbloedigeu strijd vol tegen
tranen eu hypochondrie, bestrijdt
deze vijanden dor menschheid ui6t
waren humor en onschuldige 9atyre,
waardoor hy ons nieuwen le vensmoed
inblaast, don döctoren het werk
vergemakkelijkt en alleen vy'anden
zou kunnen krijgen ouder begrafenis -
directeuren on nurkschedroogstoppels.
Ik herinner iny in zoo'n droog
stoppelig courantje oons een artikeltje
gelezen te hebben, vijandig tegen
onzen jubilaris. Naar aanleiding van
een zetfout, ja de zetters krijgen
altijd de schuld, waar de a in Uw
naam verwisseld wao met een e, was
een artikeltje geschreven, getiteld:
„Nomen est omen of de naam is een
voorteeken", en waarin werd bewezen
dat de revuekoning t. H. de menschen
ontwyfelbaar ter helle moest leiden.
Maar bet meer intelligente publiek,
waartoe ik de bezoekers van heden
gerust kan rekenen, weet, dat U ons
niet ter helle Yoert, noch op de aarde
laat, doch ons linea recta leidt naar
den hemel. Ik behoef slechts te zien
naar de roi van engelen om U hoen,
over wie gij he3rschtalseen Jupitor,
waakt als oen valer.
Zilveren jubilaris, din reeds in zoo
vele steden van onslmd zyt gehuldigd
en gelauwerd» den Helder stelt het
op hoogen piljs, dat gij hior aau
Holland'» Noordpunt zyt gekomen.
Oü peut. ou 6t o mieux qu'au sein
de sa familie, en hier zijt gy in
Uwe familie; niet alleen Uw broed ir
met zyn gezin, doch heel den Heldor.
Doch dou Heldor vergat U ook
nist. Do artisten van Uw vroeger
korps stolden er prfla op U met
muziek te ontvangen aan den ingang
van dit gebouw, do korps m Harmo
nie", „Winuubst" en „Held. Mannen
koor" riepen U het welkom toe by
Uw aankomBt in de stad. Is het
wonder, dat, waar zulk een geest
heersebt, de commissie eone gemak-
kelyke taak had de huldiging te
organiseer en, on dat met de grootste
vreugde werd vernomen, dat gij met
Uwe echtgenoote hier zoudt arri-
veeren
Want ge komt niet alleen! Mevr.
Ter Hall, meer dau 20 jaren geleden
heb ik uw echtgenoot waargenomen
dat hy optrad mei zeer klein personeel,
doch de qualiteit vergoodde de
quantiteit. Na eenige variótónummera
enz., kwam voor de tweede helft
van den avond een revue en dan wist
by soms met niet meer dan 4 dames
en 4 of zes heeren de grootste effecten
te bereiken. Toen zeide ik reeds
dat is een man, die zal het ver
brengen, daar zit Napoleontiachon
durf in, maar hy moet opzyoperao
neel rekenen. En in deze lastige
tijden Mevrouw, hebt u hem met
naald en draad, met raad en daad ter
zijde gestaan. Nog ver is de tyd
verwyderd dat gy Mevrouw zultzyu
de alte ega, doch steeds waart gy de
alter ego, het andore ik van den
jubilaris. U komt een groot deel toe
van de hulde, steeds door u beiden
verdiend, van de lauweren, door u
samen behaald.
Mevrouw, het is mij eeu hoogst
aangename taak en een groote eer u
deze.eenvoudlge bloemenhulde namens
het Comité aan te bieden en mogen
bloemen verwelken, rozen vergaan
mijn eerbied Mevrouw, blijft eeuwig
bestaan.
En U, zilveren jubilaris, verba
valent, scripra manent, of woorden
vervliegen, het geschrevene blyft,
dus bied- ik U namens het Comité
dezen krans aan, waarvan de zilveren
inscriptie op de linten U nog lang
Uw zilveren feest te den Heldor in
herinnering mogo brengen. En mocht
zelfs de tand des tyds aan het lint
knagen, dan zal do zilveren medaiilo,
die wy U hier aanbieden, met by
behoorende oorkonde, naar wij hopen
U langer in onze herinnering doen
blijven. De medaille draagt aan de
eene zyde de spreukArs longa, vita
bievis: De kunst is lang, het leven
kort. Doch wij willen hopen, Mevr.
eu Henri ter Hall, dat het leven voor
U nog lang en gelukkig moga zijn,
tot heil van de kunst, iot roem en
voordeel van U wo artisten, tot vreugde
en gonot van het publiek.
En thans wil ik de sluisdeuren
openzetten, die een stortvloed zullen
doorlaten, die opwelt en in de borst
rijst tot de lippen ea zich zal uiten
ter eere van het echtpaar Ter Hall
in een donderend di ie werf hoera 1
Fanfares en hoera'a volgden op deze
toespraak, en nu volgden, in laage
ry, vele anderen.
Allereerst de heer Koek namens
het Stafmuziekcorps met een pracb
tigen krans. Hot was den ledeu van
de Stafmuziek, zoo ongeveer zside
het spr., een behoefte hun oud-lid to
herdenken. De heer Koek reloveerde
een gebeurtenis vau vroeger, die eene
profetie is geweest voor later. Vijf-
en twintig jaar goleden hebt ge ons
verlatenhard hebt ge gewerkt, maar
steeds aan ons gedacht. Welnu, wij
bieden u dit stoffelijk blijk aan onzer
buide 1
Namens „Helder's Harmoniekapel"
bood de heer Esselman, namens
„WinnubBt" do heer Vau der Kraan,
namens „Helder's Mannenkoor" de
heer Abbenes bloemen aam
De heer Jb. Polak sprak namens
de Tooneelvereeniging „T.a.v.e.u.u." j
Spr. acht het een voorrecht zich te
mogen scharen by hen, die hier
lauweren opstapelen.
De jongejuffrouw Ter Hall bood
bloemen aan namens 's heeren Ter
Hal I's broeder en schoonzuster,
„'k Houd evenveel van oom als van
tante," zoo sprak zij, „maar toch geef
ik ze aan tante."
Mijuffrcuw Henr. Polak bood na
mens do directie van Casino bloemen
aan. Zy releveerde, boe mevrouw Ter
Hall met haar kleurenzio, haar har
monisch gevoel voor het schoone, als
trouwe helpster van den hoer Ter
Hall zeker 50% van diens succeB
toekomt. Mogeh wy u nog jaren in
den Heider zieu 1 oindigde sprookster.
Ten alotto mejuffrouw Koek, met
bloemenhulde.
De heer Ter Hall trad hierop naar
voren om to bedanken voor al die
blijken van genegenheid. Verschillen
de categoruön der bevolking hebben
gesproken en zy hebben de hulde en
den lof eo;iyk gedistribueerd aan my
en mijne vrouw, aldus do heer Ter
Hall. Toen ik vanavond myn intocht
hield, dacht ik aan mijn aftocht
vijfentwintig jaar geleden en aan het
vele wat ik hier iu dan Helder heb
meegemaakt.
Spr. haalt enkele zijner herirmean
gen op van deze plaats. Vau mijn
tegenwoordige» werkkring heb ik het
wel maar ook hat wee leerea kennen.
Eet tegenwooidig geslacht ziet ons
alleen in onze glorie, maar we hebben
andore tijden ook gekend. Niet altijd
ging ouzo weg op rozen, wy hebben
hard moeten werken. Schier geen
plaatsje in Noord-Holland ia niet
bezocht. Steeds stond achter my de
drijfkracht van mijn personeelzij
waren de werkende krachten, die mijn
succes mogelijk maakten.
Aan den burgemeester brengt spr.
een woord van hulde voor diens
aanwezigheid en complimenteerin^
aan alle anderen het is immers
niet mogelijk-ze te noemen met
één woord dank I Dank voor do
sympathie, die den Helder betoond
heeft, en die nooit zal verflauwen.
Na afloop van de voorstelling
bleven de artisten met hun directeur
en directrice en de comitéleden met
dames nog geruimen tyd gezellig
by'eeii. Menig danBje werd gemaakt,
menige toespraak afgestoken. De heer
Haak promoveerde don heer Polak
tot hoofd dc-s geziua, de heer Polak
bevorderde den heor Haak tot. tafel
heer en zoo volgden do toespjakou
elkander op.
Hartelijke woorden sprak de heer
Ter Hall tot zyn oud kameraden, de
leden der scafmuziek. Wij kunnen
niot alles vermelden, wat zoo recht
streeks uit het hart kwam. Zij werden
door den heer Koek beantwoord.
Ook dé pers werd niet vergeten
on met waardeerenöe woorden hor
dacht wat zy steeds voor de revue'a
Ter Hall deed, die altyd hier in den
Helder oen „goede pers" hadden.
En zoo was er nog veel meer; bet
prachtige mannenkoor, dat we inde
revue al hadden kunnen bewonderen,
gaf nog eenige nummers ten beste;
de wala, do twostup en de mazurka,
zy alle volgden elkaar behooriyk op
en zoo bleef het lang gezellig.
Wy mogen niot eindigen zonder
een woord van aparte huide aan den
persoon, die ae ziel was der huldigiug,
's hoerun Ter Halfs secretaris, den
heer Prils Kleiubloesem. Hy was het
die ailts regelde, die zorgde dat een
en ander voor elkaar kwam, eu het
marcheerde, en zy, die ooit iels der-
geiyks bij de hand gehad hebbeo,
weten wat dit beteekent. Ons past
hein een woord van hulde daarvoor I
Ook mag niet worden verzuimd te
melden, dat do medaille, van verguld
zilver, aan den eenen kant de in
scriptie bevat: „Hulde aan Henri ter
Hall ter gelegenheid van zyn 25 jarig
jubileum den Helder Sept. 1892
1917", aan de andere zyde de
woorden: „Ars longa vita brevis'*
(de kunst is lang, het leven kort),
door een eikenkrans. Zy zal eenige
dagen in de etalage van den heer
Nypels worden tentoongesteld.
De daarbij hoorende oorkonde is
ontworpen en gete6kend door den
beer Meerholz, leeraar aan de Am
bachtsschool. Het. is een in zeer
soberen styi gehouden opdracht in
Sepia-inktde ornamentaleversieriDg
past zich daarby geheel aan. Door
zyn soberheid on onopgeamukten
eenvoud maakt de oorkonde ten uiterst,
smaak vollen induik en doet z'J dun
ontwerper alle eer aau.
De bloemen z(jn geleverd door de
heeren Heydat usen Van Amosfoort,
bloemisten alhier.
Ala een aardige byzonderhoid mag
niot onvermeld biyven, dat da eerste
der Helderache ingezetenen, die den
heer en mevrouw Ter Hall aan het
station begroetto, was onze bekende
en algemeen geachte stadgenoot,
Dorus Rijkers. De hoer Ter Hall was
met dez9 attentie zeer ingenomen.
Zoo behoort deze huldiging weder
tot het verleden.
Het comité kan met voldoening
op zijn arbeid terugzien.
Telegraaf en telefoon..
Tengevolge dor kolenschaaiachto
zullen, te beginnen met heden, de
meeste telegraafkantoren dos avonds
te 7.30 uur sluiten. Ojk hot kantoor
te Nieuwediop en het bykantoor
sluit op dat uur.
Da rljkatelefoon biyft geopend tot
10 uur, op het bykantoor tot 9 uur
's avonds.
Scherpschutterawedatrljd.
Vau 1 tot eu met 15 September is
een scherpichutterswedsti ijd voor ge
weer gehouden voor 245 in Nedeiland
dienende scherpschutters der Kou.
Marine.
De hoogste wordt voorgedragen
voor het praedicaat met-ster scherp
schutter geweer.
Ds oefening bestond in het afgeven
van drie series ieder van v(jf schoten
binnen ean toegestaan tijdsverloop
van 3 mmulen op do model ringachyf.
Hoogste telling 10. Afstand 300 M.
Gelet op de spreiding van het ge
wo6r op dien afs'and, ia met opgelegd
geW6ev onder do gunstigste oms'aa
oigheden 135 punten wel als het
maximum bereikbare te beschouwen.
De oefeniDg nu was uit de vrije hand
en de series moesten achter elkander
binnen een bepaalden tijd verschoten
worden.
De rangschikking der hoogste
schutters i3 als volgt:
1. F. J. Alleia, korporaal der positie
IJmuiden, 129 punten in 1 min. 50a-:o.
2. H. Keizer,«ergeantmajoor kweek
school dtr mariniers, Zeevaart, 128
punten in 2 ruin. 47 sec.
3. J. Visser, marinier le kl. positie
IJmuiden, 126 punten in 2 min. 21 sec.
4. E. J. van Voorst, sergeant der
mariniers Kou. Iuaiituut der Marine,
125 punten ia 1 min. 21 sec.
5. A. Aaldertz, bootsman positie
IJmuiden, 124 puuten in 2 min. 21 acc.
6. J. Stroobacb, bootsman Marino
kazerne Amsterdam, 123 punten ar.
2 min. 8 sec.
7. W. A K-izer, bootsman aan
boord Htemskerck, 123 punten in
2 min. 47 sec.
8. J. Herding, sergeant der mariniers
kustwacht Amsterdam, 122 punten
in 2 min. 5 sec.
9. J. Kwekel, korporaal der mui
ni .-(s Wachtschip Hellevoetsluis, 121
punten in 2 min. 10 3ec.
10. A. Schout, kwartiermeester aan
boord Atjeb, 120 punten in 2 min.
1 S6C.
Volkszang.
Wy herinneren aan den volkazaag-
j avond op Vrijdag a.s. in het Alg.
Tehuis voor Militairen, Spoorstraat,
welke vrije roegang geeft nietallten
voor militairen maar ook voor bur
gers.
Iedereen is dus welkom op de bo
venzaal; het bestuur hoopt, dat vele
getrouwe bezoekers we9r present
zullen zyn.
Bezelxohap-Ter Hall.
In eon vorig bericht vermeldden
wy abusievelijk, dat het gezelschap
Ter Hall blijft tot en met Dinsdag
a. s. Dit is onjuist, en, ook boreids
in eene latere advertentie hersteld;
tot en met Woensdagavond is bet
gezelschap in Casino met de revue
„Afkloppen" 1
Gisterenavond is de botter „BD
306", schipper Schenk, door het s.s.
„Texel" met gebroken maat alhier
binnengesleept.
Gedeserteerd.
Van Hr. Ma. ..Zeeland", op de
uitreis naar Ooat-Itidie, zyn te New-
York 45 mau, waaronder 2 korporaals,
gedeserteerd.
Beperkte Dienstregeling
Hollandsche Spoor.
Ingaande heden, 18 September,
Vertrek van Aankomst te
Helder. Amsterdam.
5 nn niot op Zon-en R 07
.o«J f«o»tdagon, O.cl
7.26 Nneltroiu. 9.11
'a middag* 4.10 7.11
8.05 11.08
Des Zondags loopt een trein tot
Alkmaar-, vertrek van hier 's morgens
8.35, aankomst te Alkmaar 7.54;
Donderdags vertrekt te 7.49 een
markr.trein naar Sehage:^ aankomst
aldaar 8.28.
^Vertrek van Aankomst te
t Amsterdam. Helder.
Baq uletopZon-en q aq
•d« fe«aldageii. 0.00
9.20 11.30
'a ni[dJ,|H 2.10 5.35
0.09 "SEST 11.41
10.27 12.16
Op Zondagmiddag ia goiegenheid
van Amsterdam ten 12.49, aankomst
te Helder 5.35.
BINNENLAND
Quitsche granaten op Nsderlandsch
gebied.
Van de grens wordt aan de „Tel."
gemeldGaallieerde vliegers kwamen
bommen gooien op Duitsche stellin
gen tusschen Knokke aan Zee eu het
gehucht Haazègaaa. De Duitschers
beschoten hevig de vliegtuigen. Drie
granaten zyn daarby op Hollandsch
gebied gevallen tusschen Retranche-
menten de kust. Ze ontplofteneenige
ruiten zyn gesprongen. Ean der gra
naten barstte op korten afstand van
tweo Hollandsche militairen, die ge
lukkig ongedeord bleven. Hefc is niet
de eerste maal, dat Duitscho projec
tielen over de grens terechtkomen.
Neg geen Ouitscha kolen.
Van de niceit bevoegde zyde ver
neemt het „Hd.bld.", dat het bericht
van de „Wirlschaftliche Pressestslle",
- dat met den aanvoer van kolen
uit Duitschland weder een aanvang
la gemaakt, onjuist is. Er komen
nog geon Duitsche kolen.
Niet onwaarschijnlijk hebben de
belichten van de „Pressestelle" de
bedoeling om hier, - zy 't ook eenigs-
zins langs oen omweg, - propaganda
te maken voor da aanvaarding van
de onmogelijke voorwaarden waarop
Duitschland ons weder kolen wil
leveren.-Is dat inderdaad zoo, - en
't valt moeiiyk iets anders aan te
nemen tegenover de verschillende
onjuiste berichten ovor deze zaak
uit die bron, dan zouden wy er
ten slotte toe moeton komen niet
uie waarde te hechten aan do be
richten vau de „Pressestelle", wolko
w|j meenden aan de berichten van
een zich ala „officieel" aankondigend
bureau te mogen stellen, eu dus die
berichten als waardeloos ter zyde t.e
leggen,
□a Steenkoolvoorziening.
De „Tel." verneemt uit don Haïg
hst volgende, betreffende den staud
dor steenkolonvoorziening
De eiach van Duitschland, dal als
contraprestatie voor kolenlevering
van Nederiandsche zyde officieel zou
worden deelgenomen aan een Duit
sche leening, is definitief afgewezen.
Daarop zijn van Duitsche zijde
weer andere eischen gesteld, die
evenmin voor inwilliging vatbaar
zijn. De politiek van de Duitsche re
geering ia er op 't oogenblik biykbaar
op gericht, om de vroegere voor
waarden zooveel mogelyk te ver
scherpen. maar zy stuit; daarby op
verzet bij onze autoriteiten.
Met Engeland wordt nog altyd on
derhandeld op de basis van het voor
stel dat de vorige week door ons is
medegedeeld. Er zyn daarby eenige
uovenzakon te regelen, die opdefloi
tieve beslissing wachten.
De toestand is echter op 't oogen
blik aldus, dat er geen ton kolen
ons land binnenkomt. De Rijkskelen-
distributie heeft in verband hiermee
alle maatregelen genomea, die maar
6enig3ziu8 mogelijk zijn, om de pro
ductiviteit van onze Liwburgscbe
my'nen op te voeren. Zij beschikt op
't oogenblik voor de distributie enkel
en alleen over hetgeen Limburg op
levert.
Welke eiachen Duitschland stelde,
blijkt uit het volgende, hergeeu de
Haugsche correspondent van „Hot
Volk" aan de Duitsche legatie te den
Saag vernam:
„De Duitsche regeering haddeN-j-
derland8che regeering ia de tweede
helft van Juli voorgesteld, tot een
algemeene economische schikking te
geraken, die zoowol de vraagstukken
van dea wadorzijischeti in- en uitvoer
der belangrijkste artikelen als de
daarbij behoorende flnancieele rege
ling zou omvatten.
La den loop der onderhandelingen
bleek het noodzakelijk, eerst de kolen
en krediet-vraagstukken te behande
len, daar het derde deel van do te
treffen schikking delevensmidde-
leaovereonkomst praetisch eerst
koD worden beslist, nadat over het
krediet, in het by zonder de grootte
ervan, overeenstemming zou zijn ver
kregen.
Wat de kolenlevsricg betreft, heeft
Duitschland verklaard, dat het voor
zich belang heeft bij een zoo groot
mogelijke» uitvoer, hetgeen in vel
band met den stand zyner valuta ook
gemakkeiyk is te begtypan. Daarte
genover moest Duitschland echter
rekening houden met de hooge eischen
die aan zyn kolenvoortbrenging wor
den gesteld, in de eerste plaats met
betrekking tot het binnenlandach
verbruik, dat gevoerd hoeft tot een
uiterst strouge rantsoeneering vau
den huisbrand voor alle klassen der
bevolking, voorts tot de behoeften
zijner bondgenooten en ten slotte vau
die der neutrale staten.
Bjj het in acht nemen van al deze
gezichtspunten kwam Duitschland
tot de conclusie, dat het met den
besten wil niet meer kon toestemmen
dan in een maandeiykschen uitvoer
van 200,000 ton Duitsche en 50,000
ton Belgische kolen. Duitschland was
bereid, zich iot 31 Maart 1918 te
verbinden, deze hoeveelheden te le
veren.
Met betiekkicg tot den pr(ja der
kolen ging Duitschland uit van het
beginsel, dat, wanneer het. een artikel
verschaft dat voor het iand zelf zoo
buitengewoon waardevol is als de
kolen, een stabiliseoringzyner valuta
iu Nederland moet worden verkregen.
Duitschland heeft daarom (evenals
tegenover audere tanden, in het by
zonder tegenover Zwitserland) er
aanspraak op gemaakt, dat voor de
kolen oen bepaald bedrag aan guldens
ter beschikking wordt gesteld, dat
gedeeltelijk, door betaliug in baar
geld, gedeelteiyk door een ciediei
moet worden gedekt. Een Duitsch-
banken-consortiumzoudun het crediet
opnemen. De voorwaarden, die Duitsch
land had gesteld voor de grootte en
de verdeeling van het valuta bedrag
in koopprijs en crediet, waren in ieder
geval volgers Duitsche ogvatting niet
slechts behooriyk, maar in verhouding
tot datgene, waarin andere neutrale
staten hadden toegestemd, ook zeer
gurisiig.
Toen hebben de onderhandelingen
zoolang geduurd, dat de Duitsche
bevoegde autoriteiten in dan ouden
koleaprys, die gedurende de gevoerde
onderhandelingen betaald was ge
worden, niet meer wilden berusten.
Duitschland heeft daarom van 15
September af den prys per ton kolen
belangryk verhoogd en wel tot een
meervcud van den prys, die tot dus
verre had gegolden. Aangenomen mag
worden, dat do nieuwe prijs ongeveer
gelijk komt met de som, die Duitsch
land aanvankeiyk per ton kolen had
geöischt als gezamenlijke valuta (d.i.
betaling in baar geld en krediet te
zamen). Vorder mag worden ver
wacht, dat als eon overeenkomst over
een algemeene economische schik
king tusschen Duitschland en Neder
land wordt verkregen, Duitschland
met een behoorlijke verdeeling van
den prys iu betaling in haar geld en
krediet zal medegaan".
Graanprijzen en verbouw van
voedingsgewassen.
Eeuigen tyd geleden heeft de
Minister van Landbouw de pryze-n
bekend gemaakt die aau do land
bouwers voor den oogst 1918 wotden
gegarandeerd.
Ten tijde van het vaststellen der
pryzen kouden deze alleszins vol
doende worden geacht om den land
bouwer eene behooriyke winst te
verzekeren, zoodat eeu ruioie uitzaai
kon worden verwacht.
Sedert zyn intusschen de omstandig
heden niet onaanzienlijk veranderd.
Da kansen op een voldoenden aanvoer
van graan eu veevoeder uit het.
buitenland zyn zeer verminderd,
tcrwyi door den enormen voedernood
de geneigdheid b|j de landbouwers
om in het volgende jaar veevoeder-
gewassen te verbouwen aanmerkeiyk
is toegenomen, vooral in de zand
streken.
Ia verband hiermede heeft de
Minister van Landbouw besloten de
hier bedoelde prijzen nader vast te
stollen.
Da garantieprijzen voor den oogst.
1918 worden goat.eld voor tarwe op
f 21, voor rogge op f 22 e;i voor
wintergerst op f 18 50 per 100 K.G.
Da prijzen vau het broodkoron zyu
ihans goheel in overeenstemming
met de voorstellen die den Minister
door de z.g prljzen-commissies, be
staande uit. vertegenwoordigers van
den landbouw, zyn gedaan, zoodat
raag worden vor wacht, dat thans aan
de uitzaai van broodkoren de noodige
uitbreiding zal worde»; gegeven, te
meer nu ook aan do andere grieven
van de landbouwers zooveel is te
gemoet gekomen als maar eenigszins
mogelyk ia.
Mocht blijken, dat deze verwachting
niet zal worden vervuld, zoo zal de
Minister zich genoodzaakt zien tot
zeer ingrijpende maatregelen zjjn
toevlucht te nemen, maatregelen, die
veel ernstiger in het landbouwbedrijf
zouden moeten ingrypen dan tot
dusverre het geval is geweest.
Bakken van wittebrood.
De Minister van Landbouw heeft
d.d. 15 dezer aan de gemeentebesturen
de navolgende circulaire gericht:
Iq verband met de noodzakelijk
geworden vermindering van het
broodrantsoen is bet in bet algemeen
niet wenscheiyk, dat vrordfc voortge
gaan met het bakken vau wittebrood
met een gewicht van 400 gram.
Ik geef u daarom in overweging
in uwe gemeente geen ander witte
brood te doen bakken dan wittebrood
mot een gewicht van 250 gram en
veelvouden daarvan, gelyk thans
reeds in verschillende gemeenten
plaats vindt.
Het gewicht van dit brood, bij den
bakker verkrijgbaar, is dan in over
stemming met. de hoeveelheid, die
naar het thans geldende rantsoen
per dag én per hoofd kan worden
gebruikt.
De Opbir.
Da Opbir, die 22 Juni uit Neder
land vertrok is 17 dezer te Tandjong
Priok aangekomen. Na hat Panama-
kanaal te zyn doorgevaren is er in
ernstige mate dysenterie en kooits
aan boord uitgebrokener waren veer
tig zieken. Twee die bij aankomst te
Tandjong Priok nog niet hersteld
waren zijn per ziekenauto naar het
hospitaal vervoord.
Aan boord bevond zich de nieuwe
eskadercommandant.
Do Groningen.
Het stoomschip Groningen, dat mon
opgebracht waande, is Zaterdag
middag te 5 uur de Doggersbank
gepasseerd op reis 7an het Narvik-
district naar Amsterdam.
□oor een duikboot tot zinkan
gebracht.
De motorbeuger VL 214 „Eendracht
VII" is Zondagmorgen op 8 mijlen
van IJmuiden, dus in het vrye gebied,
door een Duitsche duikboot aange
vallen en tot zinken gebracht.
De berichtgever van het Hbl." te
IJmuiden had eon onderhoud met
eenigen der opvarenden van den tot
zinken gebrachte» motorbeuger VL
214 „Eendracht VII" en vernam nog
de volgende bijzonderheden
De „Eendracht" bevond zich met
een mooie vangst op de thuisreis om
deze in IJmuiden aan de markt te
brengen. Zondagmiddag 12 uur kwa
men eenige kogels over hot schip
in bet water. Vol schrik bemerkte
de bemanning do nadering van een
duikboot en begon daarom maar
spoedig de booten buiten boord te
brengeD. Daarin gezeten roeide men
na-r de duikboot. Da commandant
besliste, dat hot schip lot zinken
moest worden gebracht, want alles
wat nog dreef moest, ouder water
verdwijnen. De schipper hield echter
vol niet In het verboden gebied te
zyu, zoodat men h6m zonder recht
zyn schip ontnam. Niets hielp evenwel.
Met éóa der booten gingen een
paar Duitsche matrozen op den beuger
over, teneiude een tweetal bommen
op te hangen. Aan weerszyden één.
Eerst hadden ze echter een waren
strooptocht op het visschersvaartuig
gehoudenAlles was van hunn e gading,
proviand, kleeren van de bemanning,
koperen voorwerpen, enz., ja zelfs het
stuurrad, werd tot goede buit ver
klaard, omdat zich daaraan nog koper
bevond. Zoodra genoeg was medege
nomen stak men de lonteu aan en
verliet het nog vry nieuwe schip.
Deze bommen misten hare uitwerking
niet. Het. scheepje met zijne kost bare
lading, waarvan nota bene een groot
deel voor Duitschland zelf was be
stemd, ging aan stukken naar de
diepte.
Ds duikboot verdween, de menschen
aan hun lot overlatend. Door een
defect aan het kompas, dat zich in
éóa der twee scheepsbooten bevond,
loeide mon eerst in verkeerde richting
en meer zeewaarts. Zoodoende laat
het zich verklaren, dat demenscben
twintig uren achtoroen hadden rond
gevaren, zonder te worden opgemerkt.
Eerst toen kwam een drietal Britsche
torpedojagers in het zicht, van welke
de F 52 de schipbreukelingen opnam.
Eerst wilde de commandant hen naar
het vuurschip Haaks brengen, doch
gaf ze later over op den logger KW
79;„Wilhelmina,"'die aan het vissuhen
was.
Merkwaardig is, dat dezelfde beuger
vroeger ook al eens een duikbootaan-
val te doorstaan had, doch toen voor
eene vernietiging bespaard bleef.
De NoordzoevissoherlJ.
Io eeu Maandagmorgen druk be
zochte vergadering vaa reeders te
IJmuiden is met groote meerderheid
de door Engeland voorgestelde over
eenkomst aangenomen, behoudens
goedkeuring der Nederiandsche rege
Hor.
Om de overeenkomst, van kracht
te doen z(jn moet ook de Vereeniging
van Haringreeders ds voorstellen
aannemen. Daartoe zal te 'sGraven-
hage een gecombineerde vergadering
van reeders worden gehouden.
Oljkverzakklng.
Zondagmiddag is ten Westen van
Uitdam de verzwaarde Waterlandache
dyk benevens de nieuwe zyweg aan
den voet over een lengte van 70 M.
verzakt. Er is terstond personeel aan
het. werk gegaan om het gevaar af
te wenden. Twee schepen klei werden
gisteren aangevoerd.
Spiomiage T
Zatordagavond ontdekte de kust
wacht te Noordwyk drie personen,
dio zich op verdachte wijze schuil
hielden op voor het, publiek verboden
plaatsen. By nadering namen zy de
vlucht. Inmiddels uitgezonden pa
trouilles slaagden er in hen te arre
steeren in de Noordduinen. Het bleken
twee Duitschers te zyn in gezelschap
van een Hollander. Men verdenkt hen
van spionnage.
Papierrantsoenering.
Op den eigen dag, waarop het be
sluit over de papierrantsoeneering
der dagbhden verscheen, deed de
Regeering onder meer een 6itra-blad
quarto der Bylagen, zwaar papier,
verscbyaen om 3 drukfouten iu
teo rede van den heer Van Nierop,
in de Eerste Kamer gehouden, te
corrigeeren.
Wat heeft zulks gekost en hoeveel
vellen papier zyn er mee verdaan
Gesnapt.
Eeu lange stoet van vrouwen on
meisjes, die te Gronau gaan werken
en gewooniyk 'a morgens half zeven
te Glanerburg de grens p3sseertn,
moesten Zaterdagmorgen aldaar voor
het douanekantoor wachten om te
worden gevisiteerd.
Het was den ryka&mbtenaren n.i.
ter oore gekomen dat velen zich
iederen morgen met nieuwe onder-
kleeren over de grens begaven om
die te Gronau met groote winst van
de hand te doen. Ruim 30 arbeidsters
bleken nieuwe onderkleeding te heb
ben, om die over de grens te amok-
b&ien. Zy moesten haar tasscbeu
afgeven en zullen voorloopig niet
meer naar Duitschland kunnen gaan
werken.
Noodlottig ongeluk.
Zaterdagmorgen bij een oefening
mot scherp by de handgraoaatwerp
school op de Woensdrechtsche heide,
bad een ernstig ongeluk plaats, dat
een slachtoffer heeft geeischt. Toen
u.1. de commandant van die school
een granaat zou werpen raakte, de
granaat van de lus en kwam terecht
eenige passen achter den werper. Deze
had echter de tegenwoordigheid van
geeBt ijlings do vlucht te nemen en
zich in een van de loopgraven le
dekken.
De S9rg.-majoor-instructeur Bosch
van het 3e reg. inf. die op observatie
stond, kwam er niet zoo goed van
af. Een gedeelte van de granaat trof
hem in het ouderiyf en verwondde
hem zeer ernstig. Onmiddeliyk wer
den alle pogingen in hat werk gesteld,
om een militairen arts te halen, doch
daar de granaatschool niet telefonisch
verbonden is, moest de militaire hulp
op ruim een uur afsiand gebaald
worden. Na meer dan twee uur wach
ten kon de getroffene per auto naar
het militair hospitaal te Bergen op
Zoom worden overgebracht, waar men
onmiddeliyk t,ot operatie over ging.
De operatie vermocht echter niet het
slachtoffer te reddenkort na dien
is de man overleden.
DE OORLOG.
Van het Westelijk front.
Berlyn, 17 Sopt. Ia Vlaanderen
steeg de artillerieatryd aan de kust
en in eenige vakken tusschen het
Houthulster boach en de Leie meer
malen tot een hevig roffelvuur. De
Eugelsche infanterieaanvallen volg
deu hierop echter niet.
Ten N.O. van Atrecbt deden 'a nachts
sterke Engelsche verkanningsaanval
len op enkele plaatsen, ook tot in
onze linies, aanvallen, waaruit snello
tegenaanvallen den vijand verdreven.
Ook by St. Quentin bereidde de
vyand infanterieaanvallen voor, maar
zy werden teruggeworpen.
Langs de Aiane, met name ten N.O.
van Soissons, verder in Champagne
en voor Verdun nam de actie dei-
artillerie tot groote kracht toe.
Parys, 17 September. Na een vinnig
bombardement hebben de Duitschers
den aanval op de Frausche atellingeri
van het bosch van Aprémont laten
scbieteu. Eenige Duitsche afdeelingen,
die voet hadden kunnen krygen in
vooruitgeschoven schansen van de
Franschen, werden daaruit geworpen.
Na een beet gevecht is de Fransche
linie in den ouden toestand hersteld.
Van het Oostelijk front.
St. Petersbuig, 16 September. In
de richting van Riga en aan deD
weg naar Pskof, in de buurt van de
boerderij Zegewald, verwoede stryd.
Onze troepen geven blyk van groota
standvastigheid en weerstandsver
mogen, waardoor zy deDuitsche
aanvallen afslaan.
Van het Itallaansch-
Oostenrljksche gevechtsterrein.
Rome, 17 September. Op de hoog
vlakte van Bainsizza beproefde de
vyand in den nacht, die aan den
16deu voorafging, in vier achtereen
volgende tegenaanvallen opnieuw het
terrein te bezetten, dat hem d&n
vorigen dag was ontgaan. Do dappere
verdedigers wierpen hem terug. Zy
maakten 73 govangeneD, o. w. twee
officieren.
Weenen, 17 September. Aan de
Isonzo gisteren heel den dag voort
durend levendig artillerievuur. Na het
invallen der duisternis ging de vyand
ten Z. van Podlesce driemaal ver
geefs tot den aanval over.
