HELDERSCHECOURANT No. 4840 DONDERDAG II OCTOBER 1817 «Al I II 46a JAARGANG Op pagina 4 van dit blad Is opgenomen: 1. Een rede vnn Erzbergar. 2. Uit den omtrek. 3. Feuilleton, enz. DE WEEK. 9 October. Tegelijk met de ruwe October- vlagen ia gekomen de vertroostende bevestiging, dat wy - ten opzichte van de kolen-voorziening met Buitachland althans voor een periode van zeB maanden in beginsel tot een vergeiyk zyn gekomen. Het vooruit zicht bestaat, dat wy van Buitsche zijde aan 250.000 ton per maand zullen worden geholpen, terwyi dan terstond voegde het Communiqué erby maatregelen zullen worden getroffen om het „zwarte goud" binnen onze grenzen te brengen. Ben 9ön October zouden do Buitsche onder handelaars naar Beriyn vertrekken, zoodat ons geduld nog op een proef wordt gesteld o. a. ten opzichte van de vraag, wat wy, in ruil voor deze inschikkeiykheid, zullen hebben te geven. Over een week weten wy worden de openbare zittingen der Tweede Kamer hervat. Dan zal van don sluier, den gelukkig wat door zichtig geworden een flinke tip worden opgelicht. En een allereerste gevolg van de kentering ten goede was alvast, dat de nög-meer beperkte treinenloop (den Zondagsdienst schier uitschakelend) nog „in beraad" werd gehouden. En als om te verhoeden, dat wy den toestand weer als te gun stig zouden gaan beschouwen, wordt er ylinga by vermeld, dat de spoor- wegmaatschappyen verzocht hebben, van de verplichting tot verwarming der wachtkamers in de stations te worden ontheven.... Maar 't is nu niet de tyd om by kleinigheden van de misère, die wy allen in grooter of kleiner mate te verduren hebben, stil te staan. De zorgen biy ven voor de mannen, nu met de verantwoordelijkheid be last, zeer vele en zware. Met Engeland zyn de onderhande lingen over het op 16 Juli by Bergen, binnen ons gebied, gebeurde (toen vier Duitsch6 schepen in ons territoir door Engeland werden prys gemaakt) nog „gaande". Het Haagsche Plein heeft berust in het brengen der zaak voor bet Britsche Prysgerecht, onder protest.Terwijl schadevergoeding voor de beschieting onzerzijds is gevraagd. En inmiddels heeft dr. Loudoneen nieuwe „perkara" te beredderen ge kregen! de Duitsche vliegtuigen in de Wielingen op 25 September j.1. Een „casus belli" zal ook daarin niet schuilen. Maar het zooveel doeniyk hoog houden der waardigheidder rechten van soevereiniteit van de kleinere neutralen vergt telkens won deren van tact. In dergeiyke omstandigheden weet de „Aigemeene Staatsparty" niets andera en beters te doen dan een beweging uit te lokken in den lande tegen minister Posthumaeen adres tot de Kroon te ontwerpen, waarin gevraagd wordt het vervangen van den minister van Landbouw, Nyver heid en Handel, van wien gezegd wordt, dat hy „ver te kort ia ge schoten in zfln beleid", door een be windsman, die „het vertrouwen des volks geniet". De oude Hollandera hadden tot spreuk en devies: „Con- cordia res parvae crescunt, discordia dilabuntur". Eendracht maakt macht, tweespalt vernielt. En zóó is 't nog. De nooden des tyds; al wat aan rantsoeneeriog en distributie vastzit, wekken in breeden kring telkens verbittering. Vooral natuuriyk hoe kan 't ook anders!? onder de „kleine luyden". Dat de Haagsche Princessegrachfc sinds Augustus 1914 fouten, tekortkomingen zal hebben gepleegd't zal stellig zoo wezen. Maar ook de allerachranderste en allersterkste „Uebermensch" zou dat hebben gedaan IOnze taak ia nu om te verspreiden het besef, dat ons volk in alle standen, kringen, lagen zooals in de jongste Openingsrede werd gezegd heeft te torsen de onvermydelijke lasten. Onze plicht en die der Overheid allereerst! is om goed, helder begrip te doen vormen van het „waarom" en „waar door" van allerlei maatregelen, die zeker voor velen van ons hard zyn vaak héél hard zelfs! - maar tevens onvermydeiykom te doen begrypen, dat zy genomen werden om erger te voorkomen. Wie in deze dagen waarin het volk on getwijfeld behoudt zyn voller recht van kritiek en contióle ondermynt het vertrouwen in de geschiktheid, den goeden wil, de toewyding van de Overheid: hij maakt zich aan een misdaad schuldig, waarvan de ernst bezwaarlijk kan worden overschat. In de 39ate maand van de groote wereldramp zyn we - Gode zy dank nog niet in den brand, die het arme Europa dreigt te jverteren, ge sleept. Maar wèl gevoelen wy den oorlog telkens heel dicht by ons Het arme Sluis heeft 'tpas ervaren, en de bommen, die er neerkwamen, richtten slechts atoffeiyke schade aan, zy 't dan toch voor eon waarde van dertig mille. En het October storm weer doet zeemynen by de vleet aandrijven. Te Zandvoort hebben deze „souve nirs" van de wereld-heksendans pas een paniek berokkend en legio ge broken ruiten. Een juiste becijfering toont aan, dat sinds Augustus 1914 niet minder dan 263S mynen by onze kust kwamen aandryvsn, waarvan 1893 Engelsche, 71 Fransche, 281 Duitsche en 388 van onbekende her komst. Cyfera - zalmen willen erkennen- alleszins geschikt om de afstamme lingen van Jan Salie te doen sidde ren en beven En wöI moet ons goed gesternte het arme Nederland beschut hebben met de waakzaamheid onzer mi litairen - om van het ganseh ongewenschte bezoek dezer „inter nationale collectie" niet erger gevol gen te berokkenen dan gelukkig— het geval is geweest. Inmiddels is er toch ook eenige aandacht voor andere dingen, dan welke verband houden met de gevol gen van kolen-gebrek, de ellende van de distributie, de duurte van allerlei, en wat daar verder toe behoort. De directeur der Nederlandsche Opera, de heer Koopman, heeft on danks de uit financieel oogpunt zeer teleurstellende resultaten van het eerste jaar toch moed gehad om „De Kleermakers van Marken", van Jan Brandts Buys, in zee te sturen. En het succes is aanvankeiyk schitterend. Of 't zoo biyven zal, den heer Koop man zal gelukken wat zoovelen vóór hem, ondanks tydelyken voorspoed, onbereikbaar bleek: de tyd moet 't leeren. De vooruitzichten van de tweede Nederlandsche Jaarbeurs, die in het voorjaar van 1918 weer te Utrecht worden gehouden, ze zyn ;htig, boven verwachting, ie vyf millioen voor de Export Centrale (voor welker kantoren wel haast het Haagsche „Royal" zal wor den ingericht) waren zeer spoedig volteekend. Zekfer, de grootere en kleinere ellende van den dag ontbreekt niet. Omzichtigheid is nu voor ieder zaak. Al ware 't slechts om zyn „zwyntje", alias flets, te behoeden tegen de praktyken van het steeds- aangroeiend leger van kapers De tyden van lakscb „laisser aller" zyn geweest. Slechts aan hen, die van „aanpakken", van energiek en be- holdzaam handelen weten, behoort de groote toekomst, die nadert Mn. Antonio. DE OORLOG. De legerbarlchten van 8 en 9 October. Aan het W e s t e 1 y k front heb ben de geallieerden weder hun slag geslagen. Naar d.d. 9 Oct. uit Parys wordt gemeld, hebben deFranschen Dinsdagochtend om half zes, te zamen met het Britsche leger, de Duitsche stellingen bezuiden het boach van Houthulst, tusschen Draaibank en Wydendreft, aangevallen. De Franschen veroverden overeen front van 2£ K.M. en een diepte van 2 K.M. de Duitsche verdedigingswer ken en bereikten den Zuideiyken zoom van het Houthusterboach. 10 K.M. b3noorden Yperen.) De Engelscben bestormden het Duitsche front ten O. en N.O. van Yperen vanaf het Z.O. van Broodseinde tot de St. Jansbeek. Be verovering van Poelcapelle werd voltooid. Ook de Engelscben drongen tot aan de Z. zoom van het Houthulaterbosch door. Op het overige deel van het Wes telijk front hadden geen belangryke gebeurtenissen plaats. Yan het O o s t e 1 y k front wordt van Roemeensche zyde gemeld, dat in den ochtend van 6 Oct. by een forsche verkenning tégen het westen van het dal van de Sereth het dorp Dovasnitz werd genomen. 12 officieren en 750 man werden gevangen ge nomen en 7 machinegeweren ver- meeaterd. Op het O o s t e n r y k s c h 11 a 1 i- ansche front werd Maandag een sterken aanval der Italianen by Kal (Hoog vlakte van Bainsizza) afgeslagen 120 man en 7 machinegeweren vielen in handen der Oostenrykers. By Kostanje-Vica werden tydens een overval 180 Italianen gevangen ge nomen. In de Zwarte Zee heeft een Russische duikboot een Turkscb stoomschip met graan genomen en naar Sebastopol gebracht. Russische torpedobooten vernielden by den Bosporus 7 met steenkool geladen barken. Dc duikboot- en mljnoorlog. Naar van Buitsche zyde wordt ;emeld, heeft een duikboot in de Ifiddellandsche Zee de volgende la dingen vernietigd: 20,853 t. kolen; 1000 t. olie1245 t. palmolie4000 t. haver; 1000 t. wyn; 100 t. stuk goederen; 12 lokomotieven. Al deze adingen waren voor Frankryk en Italië bestemd. In het versperde gebied öïn Enge land werden dflör Duitsche duikbooten wederom 19,500 ton in den grond geboord. Uit den Duitschen Rijksdag. De Zaterdag j.1. verdaagde vergade ring van den Duitschen Ryksdag werd Dinsdag voortgezet. By de verdere voortzetting van de debatten over de sociaal-democratische interpellatie betreffende de Al-Duit- sche propaganda in het leger en op de vloot, voerde allereerst de onaf- hankeiyke socialist Sittmann het woord. Hy beweerde, dat de stryd tegen de Al-Duitschers tegeiykertyd de stryd tegen de regeering moest zyn. Hierop werd door den Rykskanse- lier geantwoord. Deze zeide o.a.: Dittmann hield my het woord voor, dat ik met volkomen objectiviteit moet staan tegenover alle partyen en richtingenen trachtte (verzuimde?) daarby ook de toevoeging tot uit drukking te brengen, dien ik daarby uitsprak. Ik zeide: alle politieke partyen en richtingen, voor zoover zy niet een het bestaan van ryk en staat in gevaar brengend doel na streven. De party van deonafhanke- ïyke sociaal-democraten staat voor my aan den anderen kant van deze linie. (Levendige toej. rechte, groote beweging, uitroepen bij de onaf h. soe.) Dat voorlichting voor de soldaten beslist noodig is, c' zedeiyke verzorging te velde dringende behoefte is, dat zyn allen eens, die de toestanden daarbuiten kennen. Uitdrukkeiyk is gezegd en daarop is ook door orders van de opperste legeraanvoering in het by zonder zeer scherp de nadruk gelegd, dat de ge- heele inlichting niets met politieke quaesties in verbinding mocht worden gebracht. Toegegeven wordt dat over tredingen zyn voorgekomen, ook in grooten getale, maar de minister van oorlog verklaarde uitdrukkeiyk, waar op ongepaste wyze politiek in het leger zou worden gebracht, ook zou worden ingegrepen. Wy zouden veel verder komen als ook zy, die da vredesresolutie van 19 Juli bestryden en beweren dat haar aanhangers den „hongervrede" willen, deze resolutie beter recht zouden doen (zeer juist). Wy moeten de doeleinden die in deze resolutie zyn besloten in hun positieven zin be grypen. De Rykakanseller herinnerde dan, dat hy had gezegd Wy moeten vol harden tot bereikt is, dat het Duitsche Ryk op het continent en over zee zyn positie behoudt. Wy moeten verder er naar streven, dat de ge wapende bond der tegenstanders niet wordt tot een economiscben offen sieven bond. Een vrede van groote economische, cultureele ontwikkeling, een werke- ïyken vrede, dien kunnen wy berei ken binnen de ïyst van deze resolutie. (Toejuichingen.) Zoolangs de tegenstanders ons tegemoet gaan met eischen, die voor elk Duitscher onaannemelijk ïyken, zoolang de tegenstanders der zwart wit roode palen willen verplaatsen, zoolang ze eischen, dat wy van het Duitsche land iets zullen geven, zoolang zy het denkbeeld hebben tusscben Duitsche volk en zyn keizer een wig te dry ven, zoolang zullen wy vredeshand terughouden, met over elkaar geslagen armen. Wy wachten af, wy kunnen wach ten. De tyd gaat voor ons. (Toy.) Tot de vijanden inzien, dat ze deze hunne eischen moeten inhouden, zoo lang moeten kanonnen en duikbooten hua werk doen. Onte vrede zal toch komen! (Toej.) Vervolgens kreeg staatssecretaris Capelle bet woord. Deze verklaarde: Het is helaas een feit, dat de Rus sische revolutie ook de hoofden van enkele menschen aan boord van onze vloot in de war heeft gebracht en revolutionaire denkbeelden by hen beeft ontwikkeld. Beze menschen vormden het dolzinnige plan, dat op alle schepen vertrouwensmannen zouden worden geworven om alle manschappen van de vloot ertoe te brengen de gehoorzaamheid to wei geren (rechts: „hoort, hoort") ten einde eventueel door geweld te ge bruiken de vloot machteloos te ma ken en den vrede af te dwingen. (stormachtig geroep van foei rechte.) Uit offlcieele documenten blykt, dat de voornaamste agitator hier in den Ryksdag in het fractie-lokaal der onafh. soc.-dem. party aan de afgevaardigden Dittman, Haase en Vogtherr zyn plan uiteengezet en goedkeuring daarop verkregen heeft. (Bij de rechterzijde stormachtig ge roep van „foei", groote beweging aan de uiterste linkerzijde van„niets dan praatjes", „ongelooflijk".) De afge vaardigden hebben op bet gevaar lyke van deze wyze van optreden gewezen en aangespoord tot de grootste voorzichtigheid, maar hun volledige ondersteuning door bet doen toekomen van agitatie materiaal ter ophitsing van de vloot-toegezegd. i'Herhaald geroep van „foei" aan de rechterzijde.) By dezen stand van zaken was het myn eerste plicht voor zoover het ging het binnen dringen van het beloofde agitatie materiaal onmogeiyk te maken. Over hetgeen verder op de vloot iB gebeurd kan ik my hier niet uitlaten. Enkele eer- en plicht vergeten personen hebben ernstige misdry ven begaan en daarvoor de verdiende straf gekregen. Bavid (soc. dem.) verklaarde„Het valt moeiiyk te gelooven, dat de buitengewoon zware beschuldiging van den staatssecretaris juist ia in den zin, zooals hy het heeft voorge steld. In allen gevalle is de uiterste terughoudendheid geboden, de beschul digden moeten minstens gehoord worden. De Rykskanselier heeft de party der onafhankelyke socialisten een plaats aangewezen aan de andere zyde van de door hem getrokken grens van geiykheid, de mededeelingen van Capelle hebben biykbaar daarop Invloed gehad. Wy moeten voor elke party de volledige staataburgeriyke gelijkheid verlangen ook in de behan deling der autoriteiten. Yoor den onaangenamen indruk der debatten van Zaterdag en heden zyn de Al-Duitschers en de „Yaterlands- partei" aansprakeiyk. De Yaterlands- partei" is eon party voor ontbinding, die aan de eenheid des volks een einde maken en bet volk in zooge naamde vaderlandsvrienden en vader- landsvijanden wil splitsen. De vredesresolutie heeft overal in het buitenland invloed op de stem ming. Wanneer de mogeiykheid be staat den oorlog to verkorten dan kan dit alleen geschieden langs den weg, door die resolutie aangewezen. Het Duitsche volk zal nog meer ellende te verdragen hebben, maar wy moeten de; overtuiging hebben, dat van onze zyde alles is gedaan om een voor alien aannemeiyken vrede te bereiken. De drie door Cappelle genoemde onafh. socialisten, Haaso, Dittmann en Yogthen, teekenden tegen de mede deelingen van den staatssecretaris verzet aan. Zy erkenden met een matroos over een ander gesproken te hebben, doch rieden hem de grootste voorzichtigheid aan. Over een vast gesteld plan werd niet gesproken. Hier op haalde de staatssecretaris de getuigenverklaringen aan van de ge straften, waaruit bleek dat de afge vaardigden beloofd hadden bet plan door brochures en andere lectuur te steunen. Verschillende leden van den Ryks dag verklaarden zich daarop voor krachtig ingrypen der regeering. Trimborn (centrum) zeideIk moet aannemen, dat staatssecretaris Ca pelle zyn beschuldiging van drie af gevaardigden kan steunen op materi aal, dat voorgelegd kan worden. An dera had hy de beschuldiging hier niet mogen uiten. WfJ verwachten beslist, dat ingeval de drie afgevaar digden de wetten gessbonden moch ten hebben en er sprake mocht zyn van lands- en hoogverraad, er met de geheele gestrengheid van de wet tegen hen zal worden opgetreden. Kieth (conservatief) verklaarde Wanneer de genoemde drie afgevaar digden zich aan een misdryf moch ten hebben schuldig gemaakt moet de immuniteit voor dit geval opge heven en een vervolging ingesteld worden. <J)at zou de eenige wyze zyn om deze beschuldigingen te be- wyzen en om te zorgen, dat niet de indruk werd gewekt, dat er in den Duitschen Ryksdag verraders zyn, die medehelpen om de Duitsche vloot aan den vyand uit te leveren. (Ru moer links). Wanneer deze beschul diging waar is, dan bestaat er in den geheelen Duitschen taalschat geen woord, sterk genoeg om deze daad te brandmerken. Ebert, (soc. dem.) meende dat het materiaal van den staatssecretaris diens aanklacht niet rechtvaardigde. Het is aan iedere party veroorloofd propaganda voor hare doeleinden en haar zaak zooals zy zich die voorBtelt, te voeren. Anderzyds constateeren wy, dat er door militaire autoriteiten in het leger een zeer krachtige propa ganda is gemaakt tegen de Ryksdag- De Rykskanselier-stelde een party buiten het recht op een oogenblik, dat met het oog op den moeilyken toestand de meeat volkomen eensge zindheid noodig iB. Zulk een verklaring kan slechts uitgaan van een regeering, die zich van de grootte harer taak niet voldoende bewust is. WU be schouwen het als onze taak een re geering, die zulk een politiek voert, met alle macht te bestrijden. De nat. lib. Stresemann drong op krachtige stappen der regeering aan. De vryzinnige Naumann daarentegen zag in het feit dat ds ryksadvocaat by den Ryksdag de opheffing der immuniteit teneinde een vervolging mogeiyk te maken niét voorstelde, het bewys, dat in de acten van den ryksadvocaat niets voorkomt van hetgeen in de verklaringen van den staatssecretaris als aanwezig ver ondersteld werd. Na den 4den Juli 1917 zeide deze afgevaardigde verder is het een moreele onmogelykheid een party buiten het notionale verband te stellen. Met betrekking tolde debatten van Zaterdag merkte spr. op, dat toen door de leidende personen gebrek aan zielkunde betoond was. Toen tot den onbeperkten duik bootenoorlog werd besloten, zwegen ook zy, die hem voor bsdenkeiyken gevaariyk hielden. De „Vaterlandspartei" handelde niet zoo toen regeering en Ryksdag- meerderheid besloten een politiek te voeren, die in de resolutie van 19 Juli wasneergelegd.VeroveriDgBfantasieën zyn illusies; aan de andere zyde verneemt men alles wat by ons ge beurd. Te hopen is, dat het optreden der meerderheid toch niet tevergeefs is geweest. Vervolgens kwam de Rykskanselier weder aan het woord. Hy verklaarde „Dittmann zeide dat by de marine meer dan 200 jaar tuchthuisstraf is opgelegd en dat ook doodvonnissen z(jn uitgesproken. Wanneer uit het geen hy gezegd had afgeleid had kun nen worden, dat dit overdreven en onrechtvaardige straffen geweest waren, dan zou de verontwaardiging, die eenige leden van het Huis hebben getoond, op haar plaats zyn geweest. Nu wist ik, dat eenige tot onze marine beboorende personen zeer zware mis daden hebben begaan, ik wiBt dat deze peraoneD briefjes by zich hebben gehad, uit welke bleek, dat zy zich hadden verbonden de beginselen der Onafh. soc. party te erkennen en dat met deze briefjes een omvangryke agitatie op Duitsche oorlogsschepen werd ge voerd. De straffen moeten zwaar zyn, want de grondslagen der militaire orde staan op het spel. Be tegenstand moest gebroken worden. Dat dit geschieden moest betreuren wy van harte. De schuldigen hebben zich gedragen op een wyze, die met de diensttrouw en de gehoorzaamheid niet overeen te brengen zyn." Verder legde de Kanselier er den nadruk op dat hy wel een scherpe scheiding tusscben de Onafh. soc. dem. en de andere partyen had gemaakt, doch dat hy geenszins had. verklaard dat de Onafh. soc. democraten buiten het recht moesten worden gesteld. Verder kwam de kanselier op tegen de bewering van Haase, dat over den omgang tusschen hem en de betrokke nen verder niets bewezen was, wat. ook maar een schaduw van schuld op hem en zyn party kon werpen. Von Capelle toch had tot tweemaal toe de verklaringen voorgelezen, waaruit bleek dat de matroos in denzelfden tyd, dat h(j naar Beriyn kwam, als raddraaier in een agitatie gewikkeld was, welke het opzeggen der gehoor zaamheid nastreefde. Volgens de eigen verklaringen der heer en die thans gesproken hebben, - zeide de kanselier verder is den matroos agitatiematerieel door de leden der onafhankelyke soc.-dem. party verschaft. (Pfui-geroep). De Ba- menbang daartusschen is door von Capelle als bewys aangenomen. Dittmann (onafh. soc.) Van een plan om de vloot lam te leggen voor het afdwingen van den vrede is my niets bekend. Westarp (conservatief). Matrozen gaan, met bet doel van landverraad door het lamleggen van de vloot, naar de onafhankelyke soc. dem. party om de organisatie van dat plan te bespreken. Eu deze lieden worden door Dittman verheeriykt. Daarmede is het oordeel over deze party geveld, De motie der Onafhankelyke Soci alisten, waarin tot uiting wordt ge bracht dat de behandeling van de zaak, welke het onderwerp der in terpellatie uitmaakt, niet beantwoordt aan de inzlcbten van den Ryksdag, werd verworpen. Alleen de bi soc. dem. fracties stemden vóór. Vervolgens ging men over tot handeling der buitenlandsche politiek. Hierby hield de staatssecretaris von KQhlmann een rede. Hy besprak in het kort de ver scherping van de betrekkingen met Peru en het afbreken der betrekkin gen met Uruguay. Verder deelde hy mede dat een overeenkomst met Ne derland omtrent kolenlevering en credietverachafflng zóó ver gevorderd is, dat er nog maar enkele formali teiten noodig zyn om haar definitief vaat te stellen. Von Kühlmann trad vervolgens in een uitvoerige beschouwing betref fende de vredespogingen, waarby erop ftees, dat de pogingen vanc Paus om eene gedachten wisseling uit te lokken tusschen de staten, die elkander thans bestrijden, tot nu toe nog niet geleid hadden tot een bo langryke stap voorwaarts sedert het antwoord, dat door de Centrale mo gendheden werd gegeven. Wy kunnen zelfs nog niet zeggen, zeide spr., of onze vyanden ei^oe zullen overgaan op de pauseiyke nota te antwoorden na de duideiyke, eerlijke en vrede lievende nota's, aan don H. S. gericht door ons en onze bondgenooten. De uitingen van invloedryke bladen geven echter weinig uitzicht, dat een antwoord op de pauseiyke nota van dè zijde onzer vyanden, zoo dit nog verwacht mag worden, de wereld een stap verder zal brengen in de richting van het edele voorstel van den Paus. Verder besprak de heer von Kühl mann de quaestie betreffende Elzaa- Lotharingen. Engeland heeft zich zeide spr. volgens betrouwbare berichten, diplomatisch tegenover Frankryk verbonden om voor de teruggave van Elzas-Lotbaringen politiek en met de wapens op te komen, zoolang Frankryk zelf by dien eisch volhardt. Zoo is de werke lijke toestand en het komt my ge- wenscbt voor om, ook de houding van Duitachland te dezer zake kalm en helder, maar tevens krachtig aan te geven, aangezien er, eigenaardig genoeg, aan de zjjde onzer vyanden en zelfs onder enkelen onzer neutrale vrienden te dien opzichte misverstand schynt te bestaan. Er is slechts één antwoord op de vraag: „Kan Duitschland ineeniger- lei vorm eonceasies doen ten opzichte van Elzas-Lohtharingon Dat ant woord is„Neen, nooit 1" Zoolang een Duitscbe band een geweer kan vast houden, kan de integriteit van het rykagebied, zooals dat ons is nage laten als de roemryke erfenis onzer vaderen, nimmer het onderwerp zyn van onderhandelingen. Elzas Lotharingen is Buitschlands schild en het symbool dor Duitsche eenheid. (Levendige instemming.) Daarvoor - ik ben er zeker van komen alle partyen op van links tot rechts. (Byval) Ik behoor niet tot degenen, die ge looven, dat het openiyk constateeren van zoo'n feit voor den groei van den oprechten vredeswil in de wereld schadeiyk kan zyn. Ik geloof, dat zulk een oprechte vredeswil slechts in vol komen klaarheid kan gedyen. Daarom acht ik het noodzakeiyk, tegenover andere zaken, die in den jongsten tyd in het openbaar zoo'n ruime plaats hebben ingenomen, met aile scherpte en duldelyk tegenover het binnenland en nog meer tegenover het buitenland uit te spreken, waar voor wy tot den laataten bloeddruppel zullen vechten. Het zyn geen phan- tastische veroveringen, het is de on aantastbaarheid van het Duitsche ryk. (Levendige byval.) Von Kühlmann wees voorts op de in de vyandeiyke landen gevestigde meening, als zou de Duitsche buiten landsche politiek op en neer gaan met behaalde successen of tegen slagen. Dit is niet het geval. De voornaamste beginselen van onze politiek zyn vastgesteld na nauwkeu rige en zorgvuldige overwegingen van alle betrokken factoren en voor zoover ik in staat ben den internationalen toestand te beoordeelen, bestaat er (behalve den Franschen eisch tot verovering van Elzas Lotharingen) geen absolute belemmering voor het tot stand komen van den vrede. Geen vraégstuk, dat niet door onderhande lingen en schikkingen op zoodanige wyze kan worden opgelost, dat het opofferen van nog meer bloed en schatten niet overbodig zou worden. De buitenlandsche politiek kan echter alleen dhu met goed gevolg gevoerd worden, wanneer zy door den steun van de groote massa van het Duitsche volk wordt gedragen, (levendige instemming), wanneer zjj den volkswil werkeiyk vertolkt en belichaamt. (Instemming). Daarom ia het de plicht van den vertegenwoor diger der buitenlandsche politiek om er Bteeds meer aan te berinneren, dat hoe hoog ook de golven van de meningsverschillen over binnenland- sche politieke aangelegenheden mo gen stygen, thans, in dezen ernstigen en belangrijken tyd, elke Duitscher verplicht is, aan de buitenlandsche politiek, diq geslotenheid en eensge zindheid te verleenen, die noodig is om ieder te doordringen van den plicht om vol te houden tot de vrede door overwinning is bereikt. (Storm achtige, langdurige toejuiching). Uit Rusland. De demokratische conferentie te St. PeterBburg heeft in haar laatste vergadering, Vrydag J.1. gehouden, besloten een manifest uit te vaar digen, waarin zy uiting geefc aan den wil der gebeele Russische demo cratie om te strydon voor een al gemeenen vrede zonder inlij- ving of oorlogsschatting. Staking In da patrolaumiadustrla te Bakoa. Op de conferentie te Bakoe van de commissie, die de arbeiders van alle broDnen to Bakoe vertegenwoor digt, ia over de weigering van de ondernemers, om geen arbeiders te ontslaan, tenzy mot toestemming der arbeidersorganisaties, beraad slaagd. De conferentie besloot de aigemeene staking te proclameeren. De staking op de spoorwagan. De voorloopige Russische regeering is voor de staking van bet spoor wegpersoneel gezwicht. Kerensky heeft het bestuur telegrafisch mee gedeeld, dat de eischen worden in gewilligd en het verzocht de staking op te heffen. Uit Duitschland. Wegens verboden huisslachtingen, melkvervalsching op groote schaal, verboden aflevering van voedings middelen, het laten malen van graan enz., is de grootste grondbezitter van Rynland, Joseph Breraer te Köln- Llndenthal, veroordeeld tot vyfeien maanden gevangenisstraf en 54.200 Mark boete, zyne vrouw tot een jaar gevangenis en 24.000 Mark boete, zyn zoon Michael tot 4 maanden gevangenis en 19 500 Mark boete, zyn vader tot 8000 Mark boete, zijn oom Paul Bremer tot 500 Mark boete. Als verzwarende omstandigheid werd in aanmerking genomen, dat de schuldigen slechts uit hebzucht heb- n gehandeld. Ecusdor en Duitschland. Volgens een bericht uit Washing ton dd. 8 Oct. heeft de gezant van Ecuador meegedeeld, dat Ecuador had besloten den Duitschen gezant in Peru niet formeel te ontvangen, als hy zich naar Ecuador begeeft:. In diplo matieke kringen beschouwt men bet optreden van Ecuador als geiykstaan- de met het afbreken van de betrek kingen tot Duitschland. Ontploffing In aan munitiefabriek. De Engelsche minister van munitie maakt bekend, dat tien man gedood en twee gewond zyn by een ontplof fing die op 2 Oct. io een munitie fabriek ln hqfc N. van Engeland heeft plaats gehad. Onder de slachtoffers zyn geon vrouwen. Broota owstroomlng In China. Tengevolge van een geweldige over strooming in noordeiyk China Is een streek van 20.000 vierkante myien ln een reusachtig meer van 8 tot 10 voet diepte veranderd. De verbinding mot Peking is zoo onzeker geworden, dat het wellicht noodzakelijk zal zyn de hoofdstad to verplaatsen. Reeds sedert een maand staat het land onder water, en er zullen maanden mee heengaan eer alles weer is droog gelegd. BINNENLAND. Nederland en Vereenlgde Staten. Volgens een bericht uit New-York dd. 9 October, heeft de correspondent te Waahinton van het Associated Press Nieuwsagentschap het volgende ge meld: De Amerikaanache regeering heeft definitief geweigerd, toestemming to verschaffen aan de Nieuw Amsterdam om bunkerkolen in to nemen, omdat Nederland geen belofte heeft afgelegd, dat hot schip naar de Ver. 8taten zal terugkeeren, na zyn lading voor de commissie tot hulpverleening aan België te hebben gelost. Deze actie van de regeering is naar het heet de voorbode van een volledig uitvoerverbod tegen de ver strekking van bunkerkool aan do groote vloot van Nederlandsche sche pen, welke thans in de haven van New-York ligt, tenzy Nederland toe stemming geeft dat de schepen voor de Ver. Staten ladingen vervoeren. Normaal bak- an braadvat. De minister van Landbouw, enz. deelt mede, dat het rantsoen van nor maal bak- en braadvet met ingang van 9 October ia verhoogd tot 850 gram per hoofd en per 4 weken. Verlaging rantsoen zachte zeep. Da minister van Landbouw, enz. deelt mede, dat het rantsoen van zachte zeep met ingang van 9 October ia vorlaagd tot 400 gram per boofd en per 4 weken. Staankolenaanvoar an baurtbooton. Naar bet Hbl. verneemt, ligt het in de bedoeling, het goederenvervoer per spoor tusschen de plaatsen, die aan een vaarwater gelegen zyn, de zoogenaamde „natte" plaatsen, zooals Amsterdam on Rotterdam, stop te zetten en te vervangen door vervoer te water met beurtbooten (motor- of stoombooten), welke tenminste drie maal per week varen. Dit geldt voor het yi- en het vrachtgoederenvervoer. Op deze wyze zullen do benoodigde wagens vry komen voor het vervoer der steenkolen uit Duitschland. Dit zal n.1. niet door Duitscbe wagens I geschieden zooals vroeger, doch door Nederlandsche. Gerekend wordt, dat per maand 8000 wagens noodig zullen zyn. De Duitsche wagens namen op op den terugweg groenten enz. uit Nederland mede, waarmede heen en terug tien tot vyftien dagen gemoeid waren. De Nederlandsche wagens zullen telkens leeg naar Duitschland terugkeeren, waardoor ze in vjjf dagen heen en terug kunnen zyn. In verband met een en ander zullen, naar het blad verder verneemt de tarieven voor het goederenvervoer per spoor aanzieniyk worden verhoogd. Mijnen. Be provincie Zeeland is t. stormdagen ook door mynen bezocht. Te Westkapelle, waar reeds een En gelsche myn aan dea ze*dyk lag, dreef Zaterdag weder een Fransche myn aan, die ontplofte, tengevolge waarvan ruiten en dakpannen van een land- bouwerawoning in de buurt werden vernield en de stukken van de mijn tot over den dyk wegsprongen. Op Noord-Beveland bad ook eon ontplof fing plaats aan den Vlietepolder, waar eenige stukken uit den glooiing geslagen werden en in een keet op den dyk ramen worden uitgeslagen en de geheele keet werd ontwricht. Op een hofstede werden dakpannen verschoven en op den zolder werd een en ander van zyn plaats gegooid. Ds prijzen van sigaren. De Vereeniging van Sigarenwinke liers te Amsterdam heeft besloten, de nieuwe prysverhooging van do sigarenfabrikanten niet te aan vaarden. Smskkslsn van ondergoed. In verband met het den laataten tyd veelvuldig voorkomende smok kelen van ondergoed, voorzfen de douane-ambtenaren en vlsiteuses aan de grens het lyfgoed van personen, die geregeld of herhaaldeiyk over do grens komen, van een stempel. Wor den die personen dan later met on gestempeld ondergoed aangetroffen, dan wordt dat ondergoed alB smokkel waar beschouwd. Men ia tot dezen maatregel gekomen, omdat Duitsche mannen enkel gekleed in boven- kleeren en vrouwen met enkel een mantel aan werden aangetroffen, die dan van bet noodige in ons land gekochte ondergoed voorzien, dachten terug te keeren. INGEZONDEN, (Bnll«n 7»r*ntwoordeU)khold Tan de Rodactle). Geachte Redactie. Beleefd verzoekt ondergeteekende een weinig plaatsruimte, als weder woord in Uw blad. Boor den secretaris van den R. K. Bond van personeel ln dienBt van openbare lichamen en bedryven „St. Paulua", afd. den Helder, en den R. K. Kleormakersgezellenbond wordt door middel van Uw blad bekend gemaakt, dat zy geen sympathie betuigingen hebben gezonden met de Meeting on Demonstratie door den H. Bestuurdersbond gehouden op 80 Sept. J.1. voor eon betere levensmiddelen- voorziening. Vooral de secretaris van eerstge noemde veroeniging maakt zich nog al druk, nu hy zaer waarschyniyk door hoogere Katholieke autoriteiten op de vingers wordt getikt, dat men zich heeft vergalloppeerd,waar hy schryft: Ik kon myn oogen niet ge looven, want ik had zelf het antwoord Nu, geachte Redactie, dit door U geplaatste schryven was niet het schry ven door den secretaris aan ons gezonden; bet schryven aan ons ge zonden luidt woordelijk Aan de Helderscho Bestuur dersbond. M.i Hoewel met bet doel dezer betoo gingn.1. ter verkryging van een oetere levensmiddelendutributie sym- patbiseerend, meent de besturen van den R.K. RyksGemeente Werklienden, aangaande de betooging zelf in de huidige omstandigheden niet de aan gewezen weg is. Zoodat zy U berichten geen deel zullen nemen aan de meenting en demonstratie. Namens de bestuurders van b.g. afdeeling, J. Tbap, Algemeen Secretaris. Dit sshrijven is geheol anders als door den secretaris wordt gemeld bet zou voor hem en de vereeniging niot kwaad zyn als by in 't vervolg betere afschriften hield van zyn verzonden brieveD. Ook het schryven van den R.K. Kleermakersgezellenbond ia niet ge heel volgens het door hem neerge schreven», al betreft dit ook een paar minder ondergeschikte zinsnedeo, waarom wy hierop niet verder zul len Ingaan. Gaarne het oordeel aan Uwe lezer: overlatende of het sympathie betui gingen zya, of niet. Wat betreft de opmerking van den achryver „ais die andere sympathie betuigingen ook zoo geweest zyu", nu wy gelooven wel dat deze be sturen beter hebben geweten wat zy gedaan hebben dan de Katholioke eiders der Gem. Werkl. en Kleer- makeragezellenbond. •U Redactie, dankzeggend voor de verleende plaatsruimte, teeken ik Hoogachtend, B. ZONDERVAN, Secr. H.H.B. Dit in verband met een vraag door een nogal vooraanstaande Ka tholiek gedaan op den Zondag der Meeting aan een onzer bestuurders, of htj bet wel goed gehpord had, dat er sympathiebetuigingen waron in gekomen van R.K. £em. Werkl. en R.K. Kleermakersgezellenbond. Cuiaiveering van ondergeteekende. Moord op groots schaal. Mijnheer de Redacteur, Mag o.g. ook van uw blad, voor een enkele keer gebruik maken, om een protest te doen hooren. tegen een byna „waanzinnig"besluit, geno men door de vroede vaderen (nog wel zonder discussie) tot rooiing van een zoo groot aantal boomen. Zegge 674 stuks. Vandalisme is 't Juiste woord voor zulk een treurige onderneming. Het doel is verschaffing van brand hout. Och arme! In onze gemeente staan 6000 woningen, volgens eene eenvoudige berekening zal dan (eeriyk verdeeld) elko woning kunnen

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1917 | | pagina 1