Ahaver
HELDERSCHE COL.
ühet»-* rïu'bèSri ss
miïaïsgs
SK&ffiJ!S'SSs
sffi?=s5s?süf
DEOORLOG.
sïïs
No. 4856
DONDERDAG 15 NOVEMBER 1917
46a JAARGANG
Uitgever: C. DE BOER Jr., Helder.
Oplaag 6250 ex.
Abonnementsprijs: In de wtad f 0.85, per post f 1.10.
Losse ex. 3 cent. Adverten
DE WEEK.
19 No.omber.
Interessant worden. Zegge- i
.,'^lïénr.Xvort.g.nwooidlgIog
",1 morten voortkom.». De Ertrt»
tï? JUbU'w"*»de borrt
-jJ.<,r in dis laatste Parlements-weken
^'l v«V.«lCk kunnen .tomen
DB interpellatie-Schaper over de
levensmiddelen voorziening °P*+
nomen in de behandeling van uet
r-"p .oor de 170 mUltoenterbe
strtldtng van tekort aan voedael, -
l ib volgen» nadrukkelijke» webKb
'aS minbtter Treub niet .erder uit-
strekkend dan tot Juni IJld Sebotan
is wat sommigen hst ,go*ch.lre
^^tor^ano-en^td.
ribzen, waartegen allerlei .ttlkelen
neachikbatr getteld worden te laag.
En voorta wli d.b.er Treub de gmid.
koope bescbikbjai.telling alleen ten
goede te doen komen aan hen die
'er bepaalde behoefte aan hebben. Br
ie een compromi. tot «tand gekomen,
maar de MO millioeo, die oorspronke
lijk zouden Bingeïraag.1 z(]U, - .wn
ken tot honderd en-zeventig. En aar.
Treub houdt vooralsnog vaat aan zijn
stelseleeneizijda een „wetatonda-
grens", - anderzijds heffingen.
Daarover zal 't nu gaan. Zooals de
heer Schaper 't in de jongst0 Kemcr
zitting (die van Dinsdag 6 November)
uitdruktebespreking van bet levens
middelen-vraagstuk over de geheele
Unie. Men heeft reeds zwartkijkers,
die eeu „da capo" voorspellen van
den eet sten val des mialJ»rJ
Ea zeker is, dat hij noch Rechts noch
in de sociaal democratische gelederen
warme sympathieën vindt. Maaifet
wts«f dat wij nu allereerst en aller
meest stabiliteit van böstler noodig
hebben,zal wel overheerscnend bl jven.
Eon Witboek en een Oranjaboek,
licht verspreidend over de jongste
c-ebsurtcnipsen, met onze mternatio-
uais positio verband houdend, zijn
^EnTafwuoMiog daarvan bobben
„U on. mot .hot oud. Uedja to
"gu'S un grintgeacbil met
Engeland bluft .hingen A»n\B'dlde
tot het wijziging D«neeD m de
repi isallle maatregelen li -
moo bli mr. John Buil niet aan
wozig. En in hoever daarmee de
èemoadigande «ding, d" ".».Lo°.d?.°
in d« jongste dagen toch wel handels
telegrammen van en naar onzeiQost
ziic -ȟgaan, samenhangt, - tzal nader
ïïftbten binken. Wat wy bovenal be-
„{ie ods pantseren tegen
aÏÏ .'lel sensatie-geruchten, die
de lucht vervullen en .oor d<door
mtt zoo vaak genoemde „leostarei
rtrategen prachtige atol'vormen tot
bet op 't lijf i 'ten van kippevel, I
'M&^Vzoud?.«llen
k.Tova? brokken Nederlandich èn
NederlandeohIndisch territoi'hebben i
beacbikt. En el.cbt. bet uitbant»»
van do Rnealsche revolutie k>u aan
tot spelletje 'er du.'
hebban BenjnnSjk. -. bangs
braudmerkond al. P^^
bwVbrt
Start"."èr "aa'kl Er büjfk .UW
jets van hangen li
De weg, door minister Loudon
aangoduid en gevolgd met trouwo
cocs9quentief Hjkt nog eteeds het
veiligst. En het advies, in warme
gemoedsstemming gegeven door den
oud-minister Colljn, om namelijk
Amerika een hak te zetten door de
hongerende Belgen van voedeel te
onthouden, allerminst sympathiek!
Wat de heer Coiyn trouwens gelukkig
zelf in zijn artikel toegeeft.
Door het nameloos lijden te helpen
verzachten en een toevlucht te zijn
voor hen, die nu op aarde geen
veilig piekje kunnen vinden, maakt
Nederland liggend in het felst vax
de branding zich ten slotte het
sterkst.
Baarom verdient ook het plan tot
stichting, op NederlaDdschen bodem,
van een .wereld weeshuis", asyl voor
de oorloge-weezen (waarvan de', heer
Borgman, te Stadskanaal, het vader
schap toekomt) sympathieke aan
dacht.
Wij zijn in het midden van de
veertigste oorlogsmaand en de gevaren
dreigen nog steeds. De bommen van
Eog onbekende herkomst (van Duit
sc'us zijde is reeds verklaard, dat ze
van Eatente oorsprong moeten wezen)
- pas op Axel en Sas van-Gent
„gestrooid", hebben weer eens
geloond, hoe onze grensplaatsen zelfs
niet tegen het direct gevaar beveiligd
kunnen worden.
Economische gevaren verderen het
uiterste van behoedzaamheid. Mis*
üchien gaat Engeland straks een
eigen diamant industrie stichten, -
de onze verni&lecd cf althans boo
ernstige afbreuk doend. Want voor
de grondstof zijn we i.c. van Engeland
afhankelijk. Da heer Heuri Polak, de
soc.-democratische senator, geeft in
het Weekblad van den A. N. T). B
dan raad tot StaatB-exploitatio van
de diamant velden op Boraeoover te
gaan. Goed ai vies. Edoch... mis
schien zal '6 ter sprake komen in de
vroeg-lente van 1918 aisein.'olijk bet
Indisch Buu-fc 1918 (dat „over enkele
weken" bij èe Kamer zal arriveeren)
in openbare bande,lir.g zal ztfc
Houden wy d n blik zooveel mo
gelijk gericht, bij voor'during, op de
„lichtpunten, die er zijn i* mijn
oud adviv-s't zij ia «lIa bescheiden
heid gezegd. Dj Duitscbe kolen
komen nu naar wensch bint'en, en
tweemaal ptr (hg loopea Limburg
sche kolen-treinannaarHolland Wit
dit overgroots belang voor o:s volk
betreft kon 'ttoch - mug men iüg
Z6ggen „ergirr wotn"!
Zeker, - wio mopp?; en er; w
klagen wil, vindt by voortduring stof
daarvoor.
Het ulet bekrachtigen, door dr
kroon, vau het outrerp Marcbant c. s.
tot verboogingdermiaima-jaarwedd'en
van do onderwijzers en bet daarvoor
stellen vau her „bal voerende" voor
stel der Regiering't zal «trakn dichte
Parlements-Btofwclkeu doer opdwar
relen, Om maar iets te noemen.
Toch moet orjzo blik gc-richt biyven
op het koeren vau al wat onze weer
kracht verbjOkkelt door innöriyke
ve3ten 6n geschillen I
Mr. Antofio.
Se legerberichten
van 13 November.
Van het Westeiyk front wor
den gei-u belangrijke gebeurtsnisteu
gemeld. Volgens do Buitsche berich
ten bepaalde de strijd zich in hoofd
zaak tot arulleritgevecbten. AHceo
in het Yzer gebied en in de etreek
van Yperm werden gevechten ge
leverd met srorke vijaudeiyke ver-
kenningsafdeelingen.
Van Ecgelecbe en Fransche zijde
wordt melding gemaakt vau verschil
lende overvallen. Verder zouden de
Duitschers een aanval gedaan hebbou
op de stellingen der Engelscheu ten
N.0. van Armentiè.'-s, zonder eenig
voordeel t.c hebben behaald.
In Italië zetten de Centralen bu
optnarech voort. Naar d.ci. 18 Novem
ber uit Weenen werd gemold, wer
den den vijand op de hoogvlakte van
Sette Commune weder eenige hoofd
«tellingen ontrukt.
Beoosten Grigno namen Oost.-
HoDg. tro2pen het pantser fort Laone
op de Cima dl Campo atormondüi-
hand. Tegelijk kwam do pantBerves
ting Cima di Lan ca tot ontploffing
to zijn gebracht, in huu bezit. Met
den val dezer twes werken is iu de
BLerkste «pergroep vau de Itallaan-
•cha grens versterkingen een bra*
geslagen. Lamon en Fonsazo zijr.
genomen.
De troepen van veldmaarschalk
Conrad hebben in de afgeloopc-n da|tn
meer dan 2500 gevangenen aange
bracht.
In het dal van de Cordevole werd
een Italiaansch regiment geducht
ivend. Hot moest de wapens
üesrleggeD. Eén kolonel, vele hoofd
officieren en 4C00 man werden ge
vangen genomen.
Volgens het Italiaansche communi
qué hebben de Ceutrulen in den nacht
van 11 op 12 November op de
hoog vlak i o van Anago met verachc
en zesr sterke troepen e*n aauval
op het front. Gallio Motito Longaza-
Meletta di Gallio beproefd. Na een
vinDig gevecht werd de vijand ineen
beslissender tegenaanval met zeer
ernstige verliezen afgeslagen. Het
negende regiment infanterie (Regina-
brigade) en een bataljon Alpentroepeu
uit Verona hebben met fik»cheu
■teun van hrt geschut van alle kali
bers, zich door hun groot* dapperheid
onderscheiden. Gistermiddag werden
krachtige bewegingen van den vljauu
ter voorbereiding van een nieuw-,
aanval doeltreffscd ,door geschut tot
staau gebracht.
Tusscheu Brenta «n beneden-Pihve
hebben de vljandeiyke legers, waarvan
de opmarsch in de verstreken dagen
alleen was tegecgehpuden door ver
richtingen der achterhoeden of tot
staan gebracht door belemmeringen
onderweg, geleidelijk het terraiu be
zet, dat wij ontruimden. Ze z(jn voor
taan iu aanraking met de in orde
gebrachte Italiaansche linies.
Stroomopwaarts van Santa Dona
di Piave kon een groep vijanden
Maandagochtend mee behulp van
groote schuiten naar den rechteroever
by Zenson oversteken ten einde daar
een bruggeboofd in te richten. Aau
stonde door de Italianen opgemerkt,
weiden ze op hun beurt aangevalku
en naar den oever der rivier gedreven.
In Palestina bereiden de Turken
zich op nieuwen tegenstand voor.
Volgen» een bericht uit KoD8U.nti
nopel werd op den rechtervleugel do
oprukkende Engelsche cavalerie terug
geslagen.
Naar de Engelsche bevelhebber,
generaal Allen by meldt bedroeg het
aantal gevangenon op 11 November
6894, waaronder 286 officieren.
Op Zee.
Volgens een Buitsch bericht kwam
het Dinsdagmiddag voor de Vlaam-
sche kust tusschen Duitscbe torpedo
booten en Engelsche voorpoststryd-
krachten tot een kortartilleiiegevecbt,
waarby een vqandeiyke torpedojager
werd getrofTen. De Dultsche booten
zyn zonder averij biunengeloopen.
Oe duikboot- on mljnaoflop.
Voleena hot officies!.
rtI?^«inhrtaf9e.loun|.bW
L°E?Pen^tmen1u...n^«;000
ton bruto, in du grond geboord.
Uit Engeland.
m 7 Be oorlogsraad
S?rt« of 1®*™rt
daar'09 verlof verkregen is.
De revolutie in Rusland.
Uit St. Patereburg werd d.d. Maa
dag aan de Bally News gemeld. De
atemrolog i-^ do stad is
vtrar.d^rdor zijn buitensporigheden
"'ISigocbi-.d vroeg k.emen de
kiviet'ca bijeen mat heb comité tot
redding vau do revolutie en bezetten,
ónder dn" todx* dat Kcrrtirtf «n«
troeDOi naderde, enkele gebouwen,
"Thrt totofooobureau, her po..-
kenter do Michaol itleehool en het
lomcrpii^a va-, t-.r Paul. Sdda eu
on roode ga. .'es wisten de av.U-.n
er mrt wSfol* Morton
uil te Mi-hliveni m «"dtrei «»»0
Wis do stryi echter veet hardnek
kigsr. Z'"1'-' woigordeu de kadettea,
'die do m'.;itauo school „Wladumr
be et hielde:b t gebouw te ontrol-
men toen regcoii. gstroepeD be daar-
toe aann38fta,den. Do soldaten bizch
ten licht v.i geschut asn nn de t-a
ï'h-eting bego... Z- duurde van 8 uur
'soebteed* tot 8 uur »s namiddag*.
De kadetten verdiiiigden zich prachtig
tezc-n de ominscht eu b: achten de
belegeraar» zware verliezen toe. Fen
laatste k».ai o=k eer, groot etut
foldgeschul op de proppeo en oiel
i„ hulp daarvan warvu weldra brenan
iu de warm gvichotoo. taodai do
soldaten en roodo ga: des hit gebouw
koaötn hiruecuringen. E-n verwoed
handgemeen volgd» en v«n de knoet-
ten werden v.-len grtteml of deerlik
go wond. Uet gepeupel w;lu,deo.er-
1-vennen iynch. u en toen een ge-
maoot gJi- vim de bolsjeviki 'n^hen
heide kwam, we:l fclj Zelf ojlca ge
lyucbi. 'i'ec viotto weroer, de over-
levend' n ua:er eeufortovergetaachi,,
naai verluidt ia ren deel hunner In
de rivier eegoordvat er wet do
reat ia gabturd is onbekend.
Het telefoonkanteor ia ook ve.-
ÏC'0 .dra ui Jan. belegeidten
slot1. moesten de kddette'a sroh e
das, overgeven, na ceu bombaroi
ment met velug schut. Iu het paW
van taau Paul :s da legeua-aad niet
aoo haröuektig gaarért.
Ia do buileuwükou van de sta
ziin ach .neen gegraven tu alle
t.idiaad ie opgevorderd om zooi-mee
te voorzien. Be rood» garuo scant
vastberaden te aOa „tu vaon tot het
uitorite te verdedigen. Da aowato»
s«n veel vrudelievtndt.- dandero.a.
garde, dio uit een athildria mi.ltio
Or.3tiUkt.
Vereclic'd'?iie sol-istwu ht.-j-.U
cognac, acbildeiiiSD, klefdeu en.rar
-iter., uit het Wiuierpaleia gestolen,
te koop aangeboden.
Zondag hebben Latsctae t:u.p.-n
au den «pooi weg naar Fuiland soa
station, op 80 ml|l v»n 8t. Petershurg
gelegen, folet. Def «I» «f
tic hacd van de vocrloopige regv'--
jj.rv Zoodat van twee kanten troepe-n
tegen de hoofdstad oprukken.
het algomscn balat-g is, niet gedesr.
kunnen worden, kaa aan g6enu der
overige bost illiiigen van cokes worden
voldaan." Eén w.^gon cokes per staat.
Mon aarzelt, wrlkezljt© vao dit geval
den microscoop h«t meeat verdient.
fiiNNENUM»
E=n later bericht uil 3t Petersbuig
meldde, <lat detrorp:n va-. Koreneky
pu Kcroilof na eeu hloedigenslag by
Tearsfc'. j« Selo verslagi-n warden. Men
moet biwihy ochter bedunken, dat u«t
Telegrsaf-agentschap tc St. Peters
burg zich ia handen der Maximalisten
bevindt.
Vol ge cc een beriebt uit Stockholm,
dat via Haparanda hat. Zweed»che
Telcgtaaf-burr-au had bereikt, stond
Kerecsky Zondag met, de hem trouw
gebleven trocpsn tusschen Gatsjlua
en St. Peters'ourg op 1 K.M. van de
hoofdstad. Na een bloedigen «lag
bleef Kerei »ky overwinnaar.
Deserieurs der hoUjewiki brachten
te St. P»teteburg bericht van Kereus-
ky'a ovt-wlRcing, waarop een urn
stigc vcrwarri; g intrad. Dg ministers
dor- oude regevriLg werden op vrye
voeten guuteld, behalve Ter«*tj«nko
en Kacownlof. Kere>>«ky's troepen
diougen Maandagmiddag ia St. Peters
burg en bezetten de halve stad. In
de stad werden straatgevechten ge
leverd.
Nadere berichten zullen moetoü
uitwijzen welke berichten waarheid
bevatten.
DfiPetPraburgschü bcrichtgec r van
de Petit Parision Si int aan zyj blad
dat alle socialistischo groepen van d a
Keiu«ei)tüM.ii in do Russische hoofd
stad het niouw-j gezag openlük den
oorlog hebben verklaard. Z(J verklaren
dat de democratische meening de
beweging dur xtremisten niet steunt
un geven drie lodcnea op om hun
gedragsiyo te rechtvaardigenlo. zy
wolkeren zich aaa te sluiten oy een
avonturierspohlick2o. zy zyn door
de kracht van wapenen voor een
uitgemaakte zaak gestold;3j. inhien
zy ondor de huidige omsta digheden
hun medewerking zouden vurleenen,
zouden zy e-n speeltuig zijn in ds
hiüdun der exttemisteu en d-:r deze
in da definitieve ineenstorting dur
revolutie worden n*:-.eger.leept.
Trsglsch-Comlsch.
Se mede.v(-rker van bet Hbl. te
Lausanno echiyft
Men weet niet, of men huilen moet
of lachen by bet bericht dat tot ons
overkomt uit ons neutrale buuretratj
Liechtenstein. Daar heeft de vorsteiy ko
regooring bet volgende do-.u publi
ceeren„Aangezien door middel van
den éénigen tc onzer beechikking ge
selden wagon cokes de behotfun
der scholen eu andere openbvro in
stellingen, wier instandhouding in
Os Ver. Staten en Nederland.
E-iü bericht uil Washington mcidt,
d?t het dopaitemenl voor de voedsel-
voorziening iu ojderhandeling ia root
do imtienlaooscho igeDsren van voe
dingsmiddelen, tiid in New-Tock zlin
opgeslagen, fi t. C el die; on^eiUar,
j d«i!ngta is, bedoelde voorradou aan ie
Loopen en v io do V«r. Staten aar
de markt to brergsa,
Naar hr:t heet, zvl - indien d<
guedkeudC'g dor Nedtcl&iidKcb? eigc
naere niot «uidL vorkregen alsnog
een uitweg, kunnen wu den gevonden
om fl't reaultoat »e bereik-in.
De Ameiikaansche ambtenaren
wyzen er op, dat ond.r do vosdirig3-
midd'jlen k qu3.?.tla ter. paar m'.l-
lioen busbei.c li.i»er voorkomen, ge
consigneerd aan kooplieden ln Neder*
laad. Yolger.o da Amerikaanache
ambtenaren hioft Nederland als regel
niet zuike -groote ba7ervoorradau
ocodig g*bAd.
Büitïchland, diireotegea wil haver
heel gaarne bobben.
Ook in andere Anieiikaausche steden
.3 voor oen waardo 7an verachelduu
intilioenen dollars aan voe>.ling::mid-
deleu voor bullanlacdsche rekening
opgeslagen.
Da Nederl. Hsndelssommlssis.
Volgens tc Rottordim ontvangen
burichi zou de Ncucrlandeche Han-
dsla :ommlsei4 Van Vollechoven c.s.,
dio in Amerika vertoefde, met het
oorlogsschip „Tromp", dat dszer dagen
•:,n New-Tork ".trok, de thuisreis
hebben aanvuaid.
Da zaad- an grintqusastls.
Het „Hbid." schryft o. m.
D» Ecgelsche regeering heeft in
oen Witooek haar standpunt ln de
zand- on griniquarstio uiteengezet.
Waartoe? Do :ijd van redeueeren is
vooiby. Nu Engeland door eeu ver
krachting van ons by tractaten ge
gerand-:c-rd recht niet een gunst,
üooale de Ecgelsche regeehug tracht
te do-m gelobven - ons tracht te
d*ingen te doju wat zy juiat acht,
heeft rt'deneweii, argumenteren toch
geen zin mser. Engeland tracht door
machtsmisbruik ons t® dwingen. En
geland zal zian. dat wy slechts doen
wat wy goed en j'uisr. achten en dus
niet door een rechtsverkrachting van
zyr.o zyde or.» zullen laten dwingen
c.ndera te hameien lan wy onzen
plicht achtten.
Wy waren waarjyk niet geneigd
al te crit;sch te gaan beoordeslen of
de mceuing var. de Noderlandsche
rtg«e:iag, oat h'-t zrr.d t-n gri t niet
voor militaire doeleinden diende, wel
juist was. Voor ods was voldoende
het geloof, dat ouze regeoring daarvan
periyk overtuigd vr?.« Da eon onder
zoek, dat naar haar meening grond,g
en deugauiyk w^s. En wij wilden
dun niet nagaan of dat onderzoek
wel inderdaaa o o. Luigcni was hr.i
daar niet meer om. >e 'zaak
was thaus dezede regeexing i», in
teruavionale bepalingen <.a verdragen
op hare *yze sn naar eer en geweten
uitivggercl, tot zekere besluiten ge
komen. Tot besluiten, die onzerogee-
ring ea alleen onze rtgeericg kon
Lemen, over zaken waarover onze
regeoring autonoom beschikken kaD.
O.er zakeu van uas land, over den
dooi voer op onze rivieren.
üo EageJicho regeerir.g acht die
meecicg onjuist; zy nivent,datoczo
regeering de feii6D niet juist waar
deert, de bepalingen niet juist uitlegt,
ïhuiover zou gepraat zougearbi-
tre&nl kunneu cordon. Daarover
zouden wy kunnen meepraten, zou
het gebeele Noderlandechj volk kun
nou -oeepraten, het Ntderlandsche
volk, dat gehüol buiteu dez» z;iak
gelaten is, dat van ae g-.-hoele zaak
slechts ieta hoort als de tmliuingen
van zoo groot politiek belang reeds
gevallen zyn.
Maar Eugelanil wectchi geen recht
in het algwmeen. Engeland vrenscht
dat geschiedt, wat Engeland recht
acht. En daartoo maakt hot gobruik
vau zijn „gepantserde vuist". Daartoo
handelt Engeland in strijd met den
g«ost, zoo mot met de letter van met
da'. r(Jk gesloten verdragen en bezorgt,
zonder oeDig voordeel voor zichzelf,
onzen hacdol giooten overlaat, groot
nadeel. JntBt als wy wél critlek ie
oefenen hebbeu of hadden over de
wyze, waarop de regeer ing in Ö6ze
zaak beslist heeft, moeten wy don
wel die critiek latei, zwygen en
zeggen: voor hst goede recht van
onza regeering urn naar beate over
tuiging en alleen volgens haar op
vallingen van recht en tractateu te
handelen, moetea alle Nederlanders
opkomen. Alle Neaerlan iers moeten
wenschou, dat onze regeering niet
voor e*.nige oedreigicg, niet
voor eenigen machtimaatregel, niet
voor het laffe „buliyiug" van de
Engelscho regeering wykt.
Het gaat thacs niet om het juiste
of onjuiste vau het standpunt van
de regeering in de zand- en grint-
quueatie. Het gsat er om of do
rechtsquasstie vau den zand- en
grmtdoorvoer beslist moet worden
door argumenten en eerlijke uitspra
ken of door dwang eu terrorisatie-
maatregelen.
De Ecgelsche regeeriog kan haar
ot-uzijdige argumentaties achterwege
laten. Zy zyn niet u r zake dienende.
ZIJ kunnen van belang zyu, later,
als wy vry zyn om te oordeeleu en
misschien te veroordeeleo.
Wy bopeu dat üa rt^eeriEg de
houding zal bandiiaven thans in de
zand- en gnmquaestio togeuove:
Engeland aangenomen, om zich. niet
door maatregelen die bedoelen, door
ocnadeeling van ons lxnd, door ont
houding van wat ons land aoms zoo
heel erg noodig heeft, te laten baia-
vlcedon, nat z(j aan het zelfde ba
ginsol nog sterker en krachtiger zal
vasthouden. Wy zouden het hebben
toegejuicht ala de Nederlandache re
goaring ook van hare zy<ie represaille-
maatregelen bad beraamd. Wanneer
do regoering getoond had, dat indien
Engeland ocze vyandechap en afkeer
wil uitlokken eu zy echynt daar.
helaas, al to goed iu te slagen
E.'gehnd zichzelf daarmede geep
voordeel bezergt. Ei 1cdar wee? nu
wel dat, wat Jüogelands's voordooi is,
het cenige is, dat, voor Engeland tolt.
Voor ons Ij wol de ergste vernede
ring, die oc8 hnd in dezen oorlog
ondergaan heffr, do yoqdmc-cdighcld
waarmede onze regetricg onzo ztt-
lledeo door de dulkbootea-mi»dadigcrs
hteft laten bcooflogcn.
•Juist daarom verheugde- ons het,
eerste teck-:o dat or.zeregesring niet
s'oor een opgeheven vvdst gp 'zijde
siug eu wy weigeren zelfa aaa de
mogeiykceid te gelooven, d'it dlfc ge
schiedde wyi vau de andere zyde een
nog sterkeru vuist was opgeheven.
Wy hebber, met aooveel vreugde
do woorden, die «t.-.atsraad Struycken
in „Yan onzen Tijd" geschreven heeft,
gilezsn. En wy zouden onza regeeriag
wlUon vrager: offer niet allee alléén
hieraan op, dat ons land na den oor
log b«t land is dat bot rolcet van
dou o-orlog geleden heeft. Er is nog
i«t3 beters, waarvoor onze rrgeering
to zorgen heeftde achting die wy
voor ons zalven moeten kunnen
hebben.
Esn sieuw Britsch vischcontract.
Me berichtgever van het Hbl. te
IJmuiden verneeojt uit goede bron
dat tusschen du reeders vau stoom
trawlers aldaar cn de Britecbe re
geering opnieuw besprekingen ga-oude
zyn tot het verkrygen var» esne
ovoreenkomst omtrent de ijverirg
vau vieeh aan Qrcot-Britanniö. Zooals
bekend werd het onlange door dat
land aangeboden contract door de
reeders van stoomvisschei«vaartuigen
aangenomen doch door die der log
ge:! verworpen, zoodat hei geheel als
niet gedaan moest v/ordeu beschouwd.
Di thans gevoerde besprekingen
zouden ln hoofdzaak loopen over een
"an Britecbe zyde gedaau voorstei
om 85 k 40 der grootete stoomtrawlers
aan (Ie v.ectkust van Engeland te
doen visscheu. De vangsten zouden
dan uitaluUoud op Engeischs markten
aangevoerd en verkocht wordeu.
Daarentegen zou men zich van
Brltsche zyde verplichten do uog in
IJmuiden ovorbiyveude stoomtrawlers
ruimschoots van kolen re voorzien.
Vau de door deze vaartuigen aau to
voeren visch zou dan dat Groot-
Britan G iuta gavordeid worden, doch
de zoo zou g«uu3l ter beschikking van
Nederlaudscbo en zelfs Duit3cbe af
nemers hiyven.
la den grond geboord.
Door de sleepboot „Billlton" is
Dinsdag in de vlsscherehaven te
IJmuideu biuoengebracbt de motor-
logger YM. 208 „Marton Bornardus"
van d» ruedeiy M. B. Ossendarp, welk
vaartuig tien overlevsnden eu één
doode, zynde do «quipage van den
feilloggéi- Sch. 242 „Huibej'js" van
de rsedery N. V. v/b. Frank Vroiyk
te Scheveuicgen, aan boord had. Dit
visschersvaartuig is Maandagmorgen
te 9 uur op circa 25 myien uit da
kut.t door esn Duüscheduikboot dcor
middel van kanonschoten in den grond
geboord. De jongste opeareode, een
knaap van 16 Jaar, w*id dooi gra
uaatscherven gedood. Zeven uu-
hebben dc visschetz ln de scheeps
boot roDdgedreveD, alvorens zy door
den uiotoiloggbr „Marlen Bernardua"
werden opgepikt, welk vaartuig da-
deiyk mtt de geredden koers zette
naar IJmuiden.
Logger vergaan.
Van de Engelsche admiraliteit is
thans bericht on: va eg ju, uat de
moiorlogger Elisahetb IJM 258. van
de inaataebsppy Do Spurn IV te
IJmuiden, die 19 October naar de
vlsschcry vertrok, niet naar een
Engelsche haven is opgebracht, zon
dat tnaut met zekerheid kan wordvn
aangenomen, dat de logger ie vergaan,
vertno&deiyk bij den jongsteu storm!
Distrlbutis-miljoinsn.
Dd „Nieuwe Rott. Ct.", ds voor de
distributio Ingediende credletaanvrage
besprekend, msent, dat tsgen het
verleeDêO van deze credieten met
du daaraan verbonden belastiog voor
stallen geen bezwaar zou zyn,
indien mee het thans gevolgde systsem
de beits resultaten werden bereikt.
Naar het blad opmerkt, werkt bet
systesm evenwel onlogisch. Dit komt
hot beate uit iu de voorgestelde re
geling inzake de broodvoorziening.
Da omstandigheid, dat de prys van
hut wittebrood ia gestegen en die van
het bruinbrood is gelaten verre be
neden den kos'.prys en zolfs beneden
deu prys, die, ta*r menscheiyke be
rekening, nog jaren na uen vrede
voor zulk brood zal moeten worden
betaald, beeft vele wittebroodeters
er toe gebracht, zich met bruinbrood
te gaan voeden. Hieronder zyn er
natuuriyk vslen, die uitstekend den
kost prys voor het brood zouden kun
nen o-talen, doch die eenvoudig de
verleiding vac het zooveel maal goed-
koopere niet hebben kun ren weer
staan. Gevolg is, dat do kosten van
do bruinbrood verstrekking bovenma
tig zyc to»geuomen. T»u einde nu
dit euvel te breidelen, ia de regsericg
van plauook de regeeringsbloem
te gaan leveren benoden den kost-
prys, zoodat het wittebrood goedkoo
pst zal worden en dus, hoopt men,
hét aantal wittebroodeters we«r toe
nemen zal. De bijslag op du regee
ringsbloem zal kleiner zyn dan die
op regecringsmeel (f660 en f 17.40),
met het rvsultaat dus, dat elke bruin-
broodeter, die tot het wittebrood
overgaat of terugkeert, en elke wei-
felaar, die aan bet wittebrood kan
wordun gehouden, eenebespa
ring in geld van hetg6«n aan de
voedaelverstrckking ten koste gelegd
wordt zal opi
verwacht., dat c
zoowel als rege..
dlstribntiewet to
kosten der broodvoo. -y den
duur zelfs lager zullen zFAn dan
wanneer alleen resisringameel be
neden d»m' koctprys verstrekt wordt.
Of dit geene misrekening zal zijn
valt to betwijfelen; wy verwachten
niet, dat, r-u men eerst kunstmatig
op 'net bruinbrood verlokkord ia ge
mankt. en er nog altyd een aanmer
kelijk verichil tuasoben den prys van
hot bruin fn bet wittebrood tal
blijven bestaan, de beweging tot het
biuinbroofi genoegzaam zal worden
gestuit; en du» ook niet dat het
nadeeüg verschil voor de schatkist,
gevolg hiervan dat nu voorbaan óók
de wittébroodetera een by slag op bun
brood zullen krijgen, zul worden ge
neutraliseerd. Doch dit laten wy ter
zijde. Hoe civerechlach het gevolgde
systeem is, blijkt genoegzaam hieruit,
dat
lo. geld toe zal worden gegeven,
om do koeten der voedselvoorziening
re verminderen, althans niet te doen
stygeu;
2o. een groot aanlal personen, voor
wie aau een byelsgstelsel geen be-
hoefto is hovgeoaamd^ niettemin
da:ironder zal worden gebracht en
8o. deze regeling niet wordt ont
worpen, uocli om besparing van brooa-
veroruik ta krijgen, noch om de
distributio to verbeteren, doch bloot
uit fluancieelo overwegingen.
Iu tusschen, ten aanzien van het
brood geeft de regeering or blijk van,
te beseffen, dat in den prys der ar
tikelen een uitnemend middel geiegen
kan zijn, om bet verbruik iu eone
zskete richting te lelden. Ten aanzien
van de brandstof gaat zy echter
blijkbaar van andera gedachten uit.
Het plan is, hot minimum rantsoen
bi.nd.iof (10 aU °okU«Mnta
veren beneden den kostpry». Er zaï
.oor k»v«1 betreft b.t tmnlmum
r.nisoen op totbrscirt f8.60. P
bncb.lkol.Q f316, op cok«. f2 60
bbe.l.gd «ordon. Bo-«Irebd» tosten
ruim fM imljosD. Ton eind. dl.
kosten nu te verminderen zullen ae
steenkolen, welke in klawt III «n
viK. boven het minimum rantsoen
verstrekt worden, berekend wordsn
met óndiagsn die opjpopsn san 11.60
(in klaas. III) tof 1°O"Usa»VIB)
boven d.n ko.tprljs. Bit dsaa brta-
1,08 bovan dan koitpnjs, waardoor
du. in kla.se VUI da H.L. komt op
ongavs.t 120, denkt do rtgeerinj
runn f 82 mlljosu winat to ontvan|.n,
zoodar dus oe atssDkoolvor.trekklng
uoe slscnt. MO netto deflcit zou op-
Is. oreu van f 18 miljoen. ®*z#
iotant. woekerprijzen der brandatof
zullen naltturlijk zeer remmend, zoo
niet. fnuikend werken op b.t ver
bruik, en dus op de verwacht, wlnrt,
maat dat Bobijnt b(J de l««™«
niet op te komen. Dat hier
volkomen ontgoocheling *ai plw«"
hebben, is ochter buiten kyf.
Zoo komt men due met redenee-
ringen, dl. vurkant tegen elkaar
ingaan, tan aanzien van bet brood en
d. brandatof lot tw.e dislribulle-
avrtemen, waarvan b.t serre btjoa d.
negatie van bet and.r. mag bwtan.
geze voorbeelden zt|n, dunkt ona,
voldoende, om duideigk te mak.n,
boe «r boe beur naar e.n verb.tar-
ben opzat van de dtrtnbutlo moet
worden geatreefd.
Da thuisreis
»an Hr. Mg. „Tromp".
S*n dsr op varenden van de „Tromp"
schryft ods van Honolulu (Sandwich
eilanden)
I.
Den 27sti*n December 1910 te
Sabeing aangekomen, December 1911
IU dagen m Saigon doorgebracht,
periodiek 00 hut Marine Etabliusmeot
te S-oerabaja vacantie gfnoten, overi
gens in kalme Indische wateren ge
varen, cn scdett Augustus 1914 ten
krygc uitgerust, verdiende het
lSjarige schip een terugkeer naar
vaderlandscbe wateren, naar maischs
zuidwesteis en korte zeetjes, die de
romp glanzend en acboon houden en
zyu newoners tot werkzaamheid
prikkelen.
Maar niet by alleen, de oude
M&rten Harpertez. ook zijn aange
wezen bemanning, die den tropentol
betaa'd had, die niet mser goregeld in
correspondentie was gebleven, waar
van sommigen al meer dan 1} Jaar
reikhalzend uitkeken naar e6n „red
ding", die haar thuis zou brengen,
ook zy verdiende deze uitkomst uit
een iyden, dat psycisch voor velen
zeer groot geweest is.
Ge«n won der, dat alle hen s opgewekt
du toebereidselen voor thuisvaren aan
schip en inventaris uitvoerden. Tot
half Juni ging de oude bemanniDg
hierin voor en daarna zette de nieuwe,
de oigeciyke tbuisvaardsrs ploeg van
375, deze voort.
Zoo kwamen wy 3 Auguatue gereed
met weder optuigen van wat voor de
mobilisatie afgetuigd was, met vullen
der kolonruimen en nemen van 270
ton deklast, met zorgen voor den
inweudigen menech 7oor 17 wekeD,
met installeereo van zieken en boven-
roligasten, met voor 5 aappis, 10
varkens en 3 tou aardappelen een
plaatsje zoeken op bet over 85 meter
lengte aan weerezyden door kolen
ingenomen opperdek. De monechen
schikten zich in de weinige ruimte
elk gegevende belooning voor oogen
was meer ontbering waard en het
spreekt vanzelf, dat deze in zee zich
voelen deed.
Zaterdag 4 Augustus, 's morgens
9 uur, verlieten wy het gaatvrye
bassin van het Marine Etablissement.
Veel belangstelling van officieren en
«quipage der schepen, van Oedjong-
bewoonsters in kleurige kleedy, ja
zelfs van het dilettant muziekcorps
van Hr. Ms. „Regentes", dat uit
M&lang's koele oorden was afgedaald
om een laataten mclod'euzen groet
te geven, werd op de westelijke
pier ondervonden.
Statig droDg Hr. Ms. „Tromp",
irotsch op zyn 62.6 cM. diepgang
IS mear dan die van de Zeven
Provinciën" zich door bet gladde
water. Luid werden boera'a geWsaeld,
zonder weemoed werd de band met
Indi« verbroken.
Buiten het Westgat stond de oost
moesson flink door er. maakt- n au
stampbowegingen uitingen van vreug
de door middel van de graminnp >ooa
niet mogeiyk do plaat dreigde door
t9 bulg»n. Echter 6 Augustus ci.a.v.
was dit eerste leed geluden, straat
Makassar gaf rust aan de verstoorde
magen. 7 Augustus 4 u. namiddag
werd de linie gepasseerd, en dei' 9.!un
zagen wy do ator in het „Noorden"
weer, die ona leldan zal tot Dirkooms
duin haar taak overneemt. Wanneer
zal dat zyn?... Nagaaaki,Yokobama,
Honolulu, San Francisco, Panama,
New York, ziehier de route van dui
zenden zeemyien, die met 8 mljls-
vaart per uur en ligdagen medege-
rekend ons 4 maanden samen zal
doen zyn.
Qosn zorgen vóór dien tyd echtei
het zeeleven ia rustig en mooi voor
wie het werkdadig meemsakt, de
landtn zyn interessant en wij gaan
buistos I Geen broodkaart schrikt, ons
afzoolang er nog poonon en pieter
mannen gevangen worden, blijft
Nieuwediep bekoring houden.
Door de Soeloe zee, bezuiden MId-
doro, lange Manilla, welker omgeving
in den nacht van 11 Augustus door
zeer sterke zoeklichtbundels verlicht
bleek, werd den 18den de noordpunt
van Luzon bereikt en, gelukkig I v«n
het typhoongebied, dat reeds don
llden om de Noord gesignaleerd was,
werd niets gemerkt. Met 3 k 4 mijl,
stroom made, stoof hel schip dicht
onder den oosteiykön Formosawal
langs; kolendeklast verdweon den
lSden, den 14den op den namiddag
werd do Noorderkeerkring verlaten.
Visr dagen later, op de dag wacht van
18 Auguetue, doemden, in nevelen
gehuld, de eilanden voor Nugasakl
baal op. Tegeiyk met het Nedorlandsch
sa. „Radja", dat ons 's nacht» opga-
loopsn was, stoomden wy to 7 u. vm
de baai in en meerden op een boel.
De stad op heuvels rond de baal in
t Oosten, ksek uit op de gioote
Mitaibushi-wer f, waar een dreadnought
van 80000 ton, type Hiagu, iu af
bouw was. Waschbazen eu curiosi-
teiten-verkoopers bestormden do val
reep, maar even7.eer alsde JapanKcht
aeidpost het ons by 't binnenkomen
toegeroepen had, zeiden wy nu „wacht
een beetje 1 Je zult onze yens voor
f 1.81} waarde toch wel krijgen,"
en zoo geschiedde. Echte schild
padden voorwerpen, lederwerk, snuis-
teryen, serviezen, werden die 4 dagen
ingeladen en menig Japansch diner,
zich kenmerkend door veelheid eu
vreemdsoortigheid van gerechten,
werd genuttigd, en, ook al doordien
het door bescheiden fleurige mousmés
werd opgediend, en door geisha's
werd opgeluisterd, werd van die diners
genoten.
len SOsten kwamen vrouwtjes
kolen laden - 440 ton ln 4} uur -
in mandjes van 30 K.G. overgewipt.
Klinkt het niet vreemd, dat er toch
nog tyd voor korte fllrtations tua
schen de kolendeklast overbleef?
21 Augustus 2 u. namiddag ver
trokken wy. Een dagje woelige zee
en de Koero Siur of Zwarte Stroom
dsed ons wser met 1 k 2 myltjes
harder vooruit komon. Op D.W. van
22 Augustus werden vlaggeseiuen
van „gosde reis" met „Radja" ea
„Tjisondarl" gewisseld. Eengezelligo
Hollandsche vaart blsek op dien
Grooten Oceaan te bestaan, later op
de reis doden nog 6 landgenooten
zich door den ether hooreD. 24 An-
gustue '1 middags 6 uur werd in de
haven van Tokohama gemterd.
De drie dagen bier kenmerkteu
zich door fraai, droog weer, beerlHke
temperatuur, 76® F. overdag, 64° 'a
morgana. Vreemdelingen uit China
zochten hier veraduming voor dc
drukkend» warmte daar. De Euro-
peescha inwoners zochten afleiding
in de bergen. Tochten maken naar
Tokyo en in de omgeving, haar laten
knippen op ten draaistoel, eeu thee-
serviesje koopen van 42 stuks voor
neen, laat ik geen verrassingen
onthullen, in rickshaws iydon en
wederom curiosa'» inladen, hier
mede vloog de tyd om.
By het vertrek, 28 AugUBtua boden
de gezaraeiyke kadraaiers en neriDg-
doeners ter resde, twee dworgko*
ningspalmen aan uit dankbaarheid
voor de verdiensten! Op deze Ja-
pansche plaatsen waren 12000 yen
door den Hollander in omloop ge
bracht.
Nu kwam de groote trek van 8400
mijl, waarop de eerste dagen nog
stroom msdo was. Maar wy hadden
gaan zorgen by oen hoogen barome
ter en in 't bezit van goed en zuinig
werkende machinee. Eiken dag blauws
zee, heldere lucht met mooie wolken
formatie! en schitterende zonsonder
gangen. Bestekken die oost gaven,
•en «chip waaiiu grond kwam, her
stelde zieken, in veerkracht toene
mende gestellen. Een veestapel, die
Holiandsch uit de oogen keek en 4
ton aardappelen naast de 24 centi-
matar aebtar, - bat aoudan geen
onplezierige 17 zeedagen worden I
En nu w(J er z(Ju, 12 September
gemoerd aan den steiger in de buurt
van nóg een stukje vaderland Hr.
Ms. „Zeeland", den lOden aangeko
men, - «pyt het ons Diet dien 7den
September, toen de 180° lengte ge
passeerd werd, 2 maal te hebben
moeten rekenen, en nu al dat vóór-
zetten van de klok op dio maoier
ineens terug te krygen. Het to oen
leven» gebeuren om oogenschynlyk
één dag verlenging vau leven te
krygen. B
