vin ZATERDAG 17 NOVEMBER 1911.
Tweede Blad.
DE OORLOG.
DE GASPRIJS.
Toen in Mei 1916 hst voorstel van
B. eu W. kwam, om de gaspiQzen
mot 1 ct. per M*. te verboogra, hebben
wij ia dit blad en io den Raad aan
getoond, dat B. en W. een opzettelijk
nadeelige rekening haddeD opgezet-
om tot een koatprys van 7.7 ct. te
kennen, want dat die kostprijs hoog
stens 6 9 ct. per M8. was eD de voor -
g^at ïlde verhooging dus onnoodig.
Wy hebben ons toen beklaagd over
het weinig beredeneerde advies over
de zo zaak var. den Directeur der Gas
fabriek, hetwelk eveneens trouwens
aan de genoemde fout mank ging.
Het thans verschenen jaarverslag
van de Gasfabriek over 1916 bewij3t
niet alleen, dat wy gelijk hadden,
maar dat ODze raming zelfs nog te
nadelig was.
Volgens dit verslag toch is de winst
na de thans gebruikelijke extra af
schrijving neg f84.241.221, en de
kostprij.i van het gas in dat jaar
slechts 0.4 ct. per M8
Tegenover een College, dat ons der-
geHjko koopjes levert, is men gemeen
lijk op zjju hoede en wy waren dan
ook zeer benieuwd, thans de gewei
digo berekeningen te zien, die een
gaaptIjsverhcoging van 100 *n
meer moesten motiveeren
H-laasl helaas! hoe diep was we
derom onze teleurstelling.
Weer niets dan een blad met
wat cijfers, alleen wat minder over
zichtelijk dan den vorigen keer, we
derom niets van sen beredeneerde
kostprijsberekening van de zijde der
fabriek, evenmin als de "orige keer.
Daarom is de redeneering er door
B. e:i W. bij gemaakt, en wie 'tg6
noïgeu heeft, raadslid te zflo, moet
maar zien, dat hij de rebus oplost,
die B. en W. tot den prijs van 18 ct.
hebben geleid.
Hoe zijQ de feiten? VolgeDS een
mutatie balans per 81 Aug. 1917 wa
ren de bezittingen der fabriek op
dien datum sinds 1 Januari 1917 met
f31.501.80 verminderd.
Maar hoe voorzichtig men een
dergelijke, louter uit de boeken ge
trokken mutatiebalao3 moet b-oor-
deelen, bewlist reeds de medsdeeÜDg
van B. en W. zelf, dat een vorde
ring van slechts f 21.387.32 van de
fabriek op de gemeente daarbij niet
is gerekend.
Inderdaad is de achteruitgang dus
geen f 31.501.80, doch f 10.114.48.
Verder rekenen B. en W. maar
niet. Daarbij, zeggen zij, komen de
verliezen over de andere 4 maanden
en de f 84043.11 afschrijvingen, zoo
dat de uniforme prijs vau 't gas
18 ct. moet worden.
Voor een dergelijke in min of
meer paniekachtige stemming opge
maakte conclusie voelen wy niets.
We willen dus rustig gaan reke
nen. f 10.114 48 verlies over 8 maan
den is volgens Ba'ljes (10.114.48:8)
X 12 per Jaar of f 15.171.72. Hierbij
komt de afschrijving ad f 84 043.11,
zoodat over 1917 een tekort van
f 49.214 83 bij de gasprijzen van nu
is te voorzien.
Laten we, om af te ronden en om
dat de kolenprija siüds 31 Augustus
stijgende bleef en blijft, een halve
ton ramen.
De 3792810 M8- gas in de begroo
ting voor 1917 geraamd zijn dus
gemiddeld 1.5 ct. te laag per M*
verkochtTja, dat is een strop;
maar men mag nu toch wel eens
vragen, wat leiding en beheer heb
ben we in vredesnaam in 1917 aan
de gasfabriek gehad, die kalm weg
alle kosten ziut verhoogen, zonder
tijdig met een voorstel tot gasprijs
verhooging te komeD, en, zoo die
leiding dit wel deed, wat beheer
voeren B. en W, die kalm wachten,
tot de tosstand zoo acuut is, dat
alleen een exorbitante prysverhoo
ging nog wat redden kan? Bij de
begrooting zal daar vermoedelijk neg
het een en ander over gepraat die
nen te worden, hoe onverkwikkelijk
't ook zij.
Genoeg zij hier te constatee
ren, dat B. en W. thans do burgerij
willen laten bloeden voor een gebrek
in hun beheer over 1917.
Dat mag niet. Het jaar 1917 is
een strop, maar 1916 z(jn wo reeds
zoo belast ten onrechte, dat dit jaar
rijke winsten gaf.
Het tekort der rekening 1917 bomt
bij de begrooting voor 1919 wel weer
terecht en is precies geöigsnd, om
als crisis-uitgaven uit buitengewone
middelen te worden gedekt.
Uit dien hoofde voelen wij er dan
ook niets voor, om die laatste maand
December reeds een hoogeren prijs
te laten betalen, om zoodoende te
trachten, in dén maand op te laten
brengen, wat over 12 maanden had
moeten zijn verdeeld.
prijs wordt opgebrach-.. mag men 'al
b:i) zijn. Blijft dus f 126000.
Dit waa caar een kolen pi ijs van
f 30 per ton. Er isnoodig 11 800 tón.
Als do prijs zooals nu dus f32.50 is,
wordt het verlies 11800 X f2.60
f 29 500 grooter en dus op f 155.500
gebracht. De 8.082.600 M" gas in 1918
moeten dus gemiddeld 5 ct. per M8
meer kosten dan nu.
Miar wy hebben niet alleen de
gasDiijs, doch ook do bijproducten te
verhoogon. De cokes is voor f 1. -
de begrooting van 1918 geraamd
is thans f 150. Dc 118500 H.L.
cokes brengen dus ook hun ateen'je
in 't tekort met een bedrag van
f59.250. Hierdoor zou by een koloti
prya van f 3250 de gemiddelde
verhooging inplaats 5 ets., maar 3 a
S*/i ct. behoeven te zyn.
Echter de kolen worden misschien
f 40.- per tou. Stel, dat dit 1 Jan.
1918 het geval is.
Daa is het tekort f 126.000.j-
f 118.000.- f 244 000.-.
Rekenen wy hier de f2400.— gemis
aan meterbuur en een f 5000. meer
arbeidsloon door de voorstellen der
salariscommissie by, dan moet er dus
meer worden opgebracht f251.400.
Dit bedrag gedeeld door 8082600
maakt een verhooging van alle
gasprijzen van ruim 8 cr.
Dat wil zeggen, dat, indien de
tarieven uniform worden,die uniforme
pry3 hoogstens 16 cc, zou behoeven
te zyn.
B. en W. kwameu in de begrootiug
tot 14 ct. by een kolenprys van f 30. -
maar dat komt, omdat zij da hoogere
cokeaopbreogst niet hebben geteld
en 't gas 33n de gemeente op den
outen prijs lieten.
Dit laatste is fout. Da uitgaven
voor de gemeontehuishouding moeten
ten volie tot uitdrukking komen.
Ten slotte zou ien de gasverbruikere
zoodoende betalen de oukoaten, dia
uit de belasting behoorden te worden
gekweten.
We rekenden nu een prijs va1
f 40.- per ton. Er ia echte- geen
onkele zekerheid dat dis prijs geen
f 50.— kaa wordsD. Dit zou dan
gaapiys direct we6r met ruim 3 ct.
doen stygra en op 19 ct. brengen.
Ontkomen doen wy de gaspryi-
verhooging dus niet. Io Leeuwarden
is zy reeds op 25, in Den Haag op
20 ct. gebracht.
Hoe andere fabrieken nog prijzen
benoden 10 ct. handhaven, is ons
een raadsel. Dis hebben waam-hljalijb
over onuitputtelijke reserveD te bt
schikken.
Het is ec ter buiten kyf, dat een
groote massa deze prfts van 16 ct.
zelfs zóó bezwaarlijk kan opbrengen,
dat de Gemeente niet zonder meer
zich alleen tot die tariefaverhooging
ban bepalen.
De tyd is dus gekomen, om, evenals
op de brandstof, waarvoor een Rijks
regeliDg te wachten is (er is
f 18,000,000 voor uitgetrokken), ook
op den gispiy? reductie te ge ven, welke
kosten misschien, evenals mst de
andere distributie-artikelen door Rijk
en Gemeente kunnen worden gedragen
en dan volledig als crisisuitgaven
geboekt moeten worden.
Een billijke verhooging, dterekeniug
houdende met de noodzakelijke be
sparing het huishoudbudget niet voel
zwaarder als voor de rantsoeueoring
belast, zal niet te vermydeu zyn.
Het meerdere zy dan een reductie,
die ten laste van de Gemeente komt.
De Gemeente Leeuwarden laat
inkomens beneden f 1000 b.v. 12 ct.
per M8 betalen, van f 1000 tot f 1500
16 ct. en van ,f 1500 tot f 2500 20 ct.
Daarboven betaalt men dus de volle
25 cent.
Dat wil zeggen, elke M8 gas brengt
wel 25 ct. op, maar de Gemeente
g«6fc aan de genoemde categorieén
13, 10 en 5 ct. reductie.
De regeliDg van B. en W. heeft
voor de meeste muutgasverbruikers
thans dit bezwaar, dat zij per week
een zeker bedrag moeten bijpassen,
omdat de gasmeter op een prya van
18 ct. niet gemaakt is.
Dit zal tot allerlei moeielykheden
aanleiding geven ec zal, waar deze
gezinnen voor 't meereadeel iu de
gunstige bepaling eener eventueele
reductie vallen, die bijbetaling onge
veer kunnen vervallen.
Maar hoe a.s. Dinsdag de
zaken ook loopen, het voorstel van
B. eu W. is zóó weinig toegelicht en
voorbereid, dat uitsteHot de begrooting
zeker gewettigd is.
M.
Helder, 16 Nov. 1917.
Hiermede is tevens verklaard, dat
wij ter beoordeoiing van het nieuw
te stellen tarief niet de cijfers van
1917 tot grondslag nemeD. We gaan
dus, evenals B. en W. aanvaokuiyk
te werk caar de begrootingscyfers
van 1918
Laten we direct zeggen, dat 't begin
sel van een uniform noodtartef ons
juist lijkt. Dit is by voorbaat bestemd,
te worden gewyzigd, indien de toe
stand veranderd wordt.
Comtnerciööle overwegingen gelden
thana niet meer. Hoe minder gas men
gebruikt, hos liever de overheid het
heef--. Tegen 't uniforme van het tarief
gaat ons bezwaar dus niet. Maar in
dien dit wordt ingevoerd, dan kan
aan hou, die aparte kookgasmeters
hebben, niet meer die aparte Meter-
huur in rekening worden gebracht.
Volgens het. verslag 1916 waren dit
er 1200 stel tegen 16 ct. per maand
of f 1.80 per jaar is een verlies van
zegge f 2400.
Thana gaan wy rekenen.
De begrootiug dor gasfabtiek sloot
met een bedrag, te dekken door gas
prijs v(.j hooging van f161.000. Hierby
was door B. en W. f 85.000 winst
geraamd, die zy echter wel kunnen
afschry ven. Als in dezen tyd de kost-
PLAATSELIJK NIEUWS.
Suppletoirs Agenda.
Verschenen is een aanvullende
agenda voor de raadsvergadering dd.
20 Nov. Behalve het verzoekschrift
van de Winkeliers Vereeniging dat
wy reeds in ons vorig nummer ver
melden komt hierop voor een voor
stel inzake kostelooze inentiDg te
Koegras hetwelk de lezer in dit
nummer vindt vermeld.
Aankoop huizon.
Door den aannemer P. Korff worden
de gemeente te koop aangeboden 2
huizen aan de Breestraat Nes. 11 en
13, voor het totaal bedr3g van
f1782 vermeerderd met de kosten
der publieke verkooping. Het bomt
B. en W. zeer gowenscht voor beide
perceelen voor dat bedrag aan te
koopen le omdat de prya billijk is
2e omdat de toegang tot de Harteatetg
van uit de Breestraat nu belangrijk
kan worden verbeterd, hetgeen bet
verkeer ter plaatse zeer ten goede
komt. Ztj stellen daarom voor tot
aankoop der beide huizen over te
gaan.
Kostelooze Inenting Koogras.
In de raadsvergadering van 18
October j.1. werd om advies in onze
handen gesteld een adres van de
Vereeniging „Koegrasser Belang",
houdonde verzoek om in Koogras van
gemeentewege eenmaal per jaar ge
tegenheid te willen geven voor koste
looze inenting.
B. ec W. hebben hieromtrent het
gevoelen gevraagd om do beide ge
meente geneesheeren, die zich bereid
hebben verklaard, beurtelings ééns
per jaar de kostelooze inenting te
Julianadorp te verrichten.
B. en W. stellen den Raad voor,
gunstig op het adres te beschikken.
Da Ned. sleepboot „Witte Z-.e"
is 13 November by de lichtboei No. 7
in üs vrye vaargeul gepasseerd, de
N?d. zeetjalk „Lamme-gtena No. 2",
koersende om de Noord. Verzocht
gerapporteerd te wordeo.
De gasprljsverhooglng.
Naar wy vernemen, zal de S. D.
Raadsfractie aan don Raad voorstel
len, bét voorstel tot gasprysverhoo-
giog tot bij de behandeling der be
grooting aan te honden, B. en W. uit
te noodigeD, dan met een nu er en
beter berokend voorstel te komen en
tegeiyk een reductieregeling, op den
voet ongeveer als in Leeuwarden
wordt voorgesteld, in te dienen.
Zijn B. en W. daartoe niet bereid,
dan zal da fractie zolf een desbetref
fend voorstel doen.
Be Heldersche Bestuurderabond
heef: 't voornemen binnenkort een
openbare vergadering over deze zaak
te houden.
Motie.
De vergadering van denHulderschen
Bestuurderebor.d op 16 Nov. 1917,
vertegenwoordigende ruim 650 ge
organiseerde arbeiders
kennis genomen hebbende van het
voorstel van B. on W., om den gas-
prys met 100 °/0 te verhoogra
protesteert tegen deze overmatige
belasting vau het toch al zoo over
belaste urboiderainkomeD
besluit tegen dit pogen een krachtige
actie te voeren en verzoekt de Sl>.
Raadsfractie al het. mogeiyke te doen,
de nadeeleu vau dit voorstel voor de
arbeiders zooveel mogelyk te voor
komen
roept de arbeidersklasse op, deze
poging krachtig te steunen
besluit deze motie op te zenden
aan dra Rand en te publiceoren ia
de plaataelyke pers;
en gaat over tot de orde van den
dag.
Onthulling Gsdsnkplaat Luitenant
ter zes J. A. de Jongh.
In de vestibule van het Kon.
Instituut voor de Marine te Willems
oord bad Vrydagmiddag de plechtige
onthulling plaats van een gedenksteen,
aangeboden door dejaargenooteu van
den overleden officier J. A. de Jongh
aan het Instituut.
De plechtigheid werd bijgewoond
door de leeraren vun h6t Instituut,
verschillende officieren van land- eu
zeemacht (w(j merkten oa. op den
commandant der landweer, luitenant-
kolonel Snellen, den commanoant der
artillerie, luik-kol. Bolomey, deu
commandant van Hr. M„Wacht
schip, kapitein ter zee A. Pieren, van
het Marine-hospitaal kapitein ter zee
Hoog, enz.), de onderofficierou en
schrijvers van het Instituut, do adel
borsten, benevens een detachement
schepelingen van Hr. Ms. „Emma".
Nadat allen zich in de wydo nali
geschaard hadaen, trad de luitenant
ter zee 2e klasse I. J. van den 3 jach
naar voieu en, zich rchtend tot den
commandant van het Kon. Instituut,
den kapitein ter zee J. J. Oudeinans,
sprak hy de volgende woordun
„Mag ik namens myn jaargenooteu
6en enkel woord tot u richten al vorens
den gedeukaten voor onzen kamei aad
Guus de Jongh aan het Koninklyk
Instituut voor de Marine over te
dragen.
„Toen het bekend werd onder welke
treffende omstandigheden de Jongh
het leven verloren had, kwam er
spontaan van verschillend zijden de
roep„Er moet iets gedaan worden".
Spontaan kwam de gedachte op,
spontaan kwam ieders instemming.
Ik behoef thans niet de heldendaad
van de Jongh in uw herinnering le
roipenU allen weet hoe zyn krach
ten wé! toereikend bleken om den
drenkeling te redden, doch te kort
schoten om zichzelf tot het laatst
toe boven water te houden.
„Maar wél wil ik u zeggen wat
wy van de Jongh'a daad zoo mooi
vonden, dat het ons een behoefco
was aan onze gevoelens uiting te
geven tegenover de wereld, daarvan
getuigenis af te leggen. Het was de
toeloverwogen, bewuste zelfopoffering,
waarbij hij alles op zy zette om den
man te reddeD. Hij overschatte zijn
krachten niethet resultaat bewees
het; hy handelde niet dol impulsief,
niet overijld: hy sprong pas te water
toen by zag, dat de man zonder hulp
verloren zou zyn, neen, hij wist wat
hU op het spel zette en toch vol
voerde hy de redding, daarby voort
durend den dood moedig onder de
oogen ziende, tot op het laatste
oogenblik dat men hem zag, volkomen
meester van zichzelf, vólkomen bij
bewustzijn.
„Wy wilden een zóó groote daad
aan de vergetelheid ontrukkeD, en de
herinnering aan den man die tot
zoo'n daad in staat was voor hét
nageslacht bewaren.
„AdelborstenAanstonds zal aan
het Koninklyk Instituut worden 07er
gedragen de gedenksteen ter nage
dachtenis aan den luitenant ter zee
der 2e klasse J. A. de Jongh. Bedenkt,
dat men elkander slechst leert kennen
en waardeeren, niet in den dagelijk-
acben regelmatigen loop der dingen,
maar in tyd6c van gevaar en ont
bering. Neemt u de Jongh tot voor
beeld, die karaktereigenschappen toon
de, die tot de hoogste beüooren, welke
een zee officier hebben moet; en tracht
te bereiken, dat wanneer gij komt
in omstandigheden van gevaar, waarin
gy uw karakter open moet leggen,
gy evenals hy u laat kennen als een
moedig onversaagd officier, die zyn
ieven veil heeft voor zijn naasto en
óók ala 't moet voor 't vaderland."
Na deze toespraak van den beer
Van den Bos, weid de gedenksteen
door den luitenant ter zee Haane
brink onthuld, en met eenige toe-
passeiyke woorden door den heer Van
deu Ëos aan den Kolonel Oudemans
overgedragen.
Deze aanvaardde volgaarne de ge
denkplaat, die wel niet de eerste is
in het Instituut, maar toch wel de
eerste, wegens oen mooie spontane
daad als die van luitenant do Jongh.
Spr. houdt zich dan ook overtuigd,
dat zyn daad door onze toekomstige
zee-officieren in herinnering zal wor
den gehouden, omiat een dergolyke
daad als dlo van lnltensnt de Jongh
meer tot het gemoed zal spreken dan
een gansch leven vol plichtsbesef.
De plechtigheid was hiermede af
geloopen. De gedenkplaat is van
marmer, en bevat in gouden leitera
de volgende inscriptie: „Ter nage
dachtenis aan de moedige daad vau
wilskracht en zelfopoffering van Johao
August de Jongh, luitenant ter zee
der 2de klasao, geboren 19 Juli 1891,
overleden 4 October 1917. Hy zag
dat een zycer mannen buitenboord
was geslagen on zonder hulp verlo
ren zou zijnzonder aarzelen, ondanks
hooge zee, sprong by den drenke
ling na, wist hem te redden, doch
liet zelf daarbij het leven. Zyu jaar
genooten." Een beeldenaar van brons
met her portret van de Jongh, een
stemmige rand (z.g. paternoster) 7an
hetzelfde metaal omsluit het geheel.
Be plaat is vorvaardigd door de firma
Oud-Katholieks Gemeente,
De oud katholieke gemeente alhier,
officieel bekend onder den naam van
Kerkgenootschap der oud-bisscboppel.
Cterezle, had tot 1887 een houten
kerbgebouwtjs te Huisduinen, waarin
om de 14 dagen door den pastoor,
die tevens pastoor was van den Helder,
godsdienstoefening werd gehouden.
Uit houten gebouwtje werd ln 1887
gesloopt en vervangeu door een net
ateenen gobouw in de Laugestraat.
Den 13 ien November 1837 werd
dit gebouw doir den toenmaligen
bisschop van Haarlem, Mons. Joh&ores
Bon, gewyd. Da eerste steen werd
gelogd door den pastoor der oud
kat nolieke gemeente, den Zeereer waar
den heer Corni-lu Hardorwyk, die
van 1829 tot 1849 alhier pastoor was.
Het tegenwoordig kerbgebouwtje
bestaat alzoo thans 80 jaar. Zondag
wordt deze herinneringsdatum
plechtig herdacht in den ochtend
godsdienst, door pastoor P. J. Jaus.
Centrale keukan.
In aansluiting op onze mededee-
lingen inziko de inrichting van dia-
trihutieburcaux in verschillrndo wij
ken der stad, kunneu wy nog mede
deelen dal- het Bestuur hoogstwaar-
schynlijk geslaagd is voor het verkry
gen geschikte localiteiten voor filialen
der keuken voor de omgevingen
Sluiadykatraat, Tuindorp, oude Helder
en Vischstraat.
Zoo spoedig mogeiyb zullen hier
omtrent definitieve mededeelingen
worden gedaan.
Door dezen maatregel kunnen dus
binnenkort de bewoners van deze
stadsgedeelten ook van deze nuttige
instelling profl'.eeren.
Provinciale Staten van
Noord-Holland.
Ged. Staten stellen voor aan de
gemeente Helder ten behoeve van
ha; o zeevaartschool met machinisten-
afdeelicg en viaucbeiyscbool met in
gang van bet jiar 1917 tot weder-
opzeggens eeno bijdrage te verleenec
van ton hoogste f 2120 per jaar (tot
heden was de subsidie f 2050).
Tournée J. H. Speenhoff.
GiaterenavCud trad in „Caaico"
Spc -r.ncffs klein Tooneel en Cabaret
op met een varieer end programma.
Daar een dér op het programma aan
gekondigde damts (mevr. D. Haus)
een engagement elders had gekregt-n,
trad iu haar plaats op, zooals de heer
Speenhoff mededeelde, mevr. Van
Buurvn, die eenige gevoelige liedjes
zong, bogeieid door den heer M. Polak.
Het cabaret genre wordt raeor en meer
beoefend en valt klaarblykeiyk inden
smaak by bet Hollandsche publiek.
Hetisdegeiyker dan het variéié-georo,
beschaafder, intellectueeler, en zoo
maakten ook de gevoelvolle liedjes
van mevr. v. Buuren indruk, niet het
minst bet schoot e „de Jacbt".
Na mevr. v. Buurea kwam Van
Riemsdijk, de Veluwsche zanger. Of
schoon voor de tweede maal in den
Helder, was hy voor de meesten van
de aanwezigen onbekend, en zyn aar
dige „lietiens", in Veluwsch dialect
voorgedragen, vielen io den smaak.
Bovendien weet Van Riemsóyk er
gemoedeiyk en genoegiyk by te kouten,
zegt zoo laDgs zijn neus weg van die
gemoedeiyke leuke boereninvallen, ai -
het publiek doen schateren. Hy blijft
natuurlijk in zyn optreden en heel
gewoontjes en zal er beat inkomen
by ons publiek.
Franz Daum had liedjes o.a. van
pater Van Meura en Van Manna de
Wys—Mouton. Vau Mours verdient
grooter bekendheid dan hy heeft,
wantzyn Bbtuwscha liedjes zyn geestig
en gevoelig, nooit sentimenteel of
valsch van gevoel. Maar zy moeten
door een Betuwnaar worden voorge
dragendialect zingen is altyd ge
7aariyk voor iemand, die niet uit de
streek zelve komt. Ook de heer Daum
beviel wel al was zyn stem niet zoo
bizonder.
Het echtpaar Speenhoff geniet nog
in hooge mate populariteit. En zy
lieten zich waariyk niet onbetuigd,
Het oude, geliefde genre had nog
steeds levenskracht en lust.
Na de pauze was het esne voort
zetting van het programma in den-
zelfden geest. Het hoofdnummer was
wel een blyspelletja in één bedrUf van
Speenhoff „Mr. Martya", door mevr.
Van Buren en den heer Daum ge
sp6eid. Het was Speenhoff op zyn
allerbest; een van geest schitterend
dingske. Welk een vrouwenbennis
moet Speenhoff hobben om zoo geestig
en levend ona de vrouw uit te beelden
Het was schitterend.
De zaal was voor de helft gevuld
tcet een dankbaar, goedlacbsch pu
bliek, dat wel geooten heeft vau dezen
avond.
Uit het politle-repport.
Dcor een aannemer wordt uit zyne
werkplaats aan; de Lange Vliet een
stuk leder van 0.70 by 0.80 M. ver
mist, waarde f 10.
Van een ia de Binnenhaven liggend
vaartuig wordt een gebruikt stuk
touw ter lengte van 25 M. en dikte
van 3 c.M. vermist.
Door de Arrondissements Rechtbank
te Alkmaar zyu Dinsdag j.l. de
winkeliers P. P. ec R. van O. 60 de
winkeliersters E. J. H. en T. van M.,
allen van hier, tot f 25 boeto subs.
10 dagen hechtenis veroordeeld.
Uit de hut van een officier aan
boord 7an Hr. Ms. „KorteD&er" is esn
zilveren horloge ontvreemd.
Gieterennamiddag werden door een
agent van politie op de Kerkgracht
aangehouden en naar het bureau van
politie aan hot Westplein gebracht
twee meisjes van 14 en 12 jaar, die
op een handwagen oen mand met
stukken briketten eo een zak met
cokes alBm-rde 5 bouten stopwiggen,
vermoedelyk afkomstig van de Hol
landsche IJzeren Spoorweg Maat-
scbappy, vervoerden. Zy bo-veerden
een en arder van een onbekenden
jongen op het spoorwegemplacement
gekregen te bobben. Een onderzoek
wordt ingesteld, terwyi do aatigebou
den brandstof en voorwerpen ln
beslag genomen zyn.
Nadat eergisteren van het fort
Erfprins aangifte was gedaan van bet
vermissen van drie zware koperen
deksel* van buskruitvaten, zyn twee
daarvan by twee kooplieden hier ter
atode opgespoord. Dezen hadden ze
gekocht van een anderen koopman
alhier, die ze weder van een soldaat
had gekocht. Procesverbaal wordt
opgemaakt, terwyi naar het derde
deksel, dat reeds naar een koopman
te Amsterdam werd opgezonden,
heden aldaar een onderzoek wordt
ingesteld.
Nog werd heden van hetzelfde fort
medcdeeling gedaan van het vermissen
van koperen brandspuitonderdeelen
als eeu straalpyp, een afsluitdop en
een koppeling.
Van het Itallaansch-
Qostenrljksche gevechtsterrein.
Berlijn, 16 Nov. By het voortrukken
ten N.O. van Gallio, aan bolde zyden
van het Brentadal, namen odzo
troepen verscheidene boogtestellingen
der Italianen.
Cismon is in ons bezit.
Aau do beneden-Piave is hot ar
tillerie vuur sterker geworduu. Dicht
by zeo, tegen den weateliiken oever
oprukkende Hongaaracbe honvtd-
afdeelingen namen 1000 Italianen
gevangen.
Rorao, 10 Nov. Officieel: Op het
bergfront van de hoogvlakte van
Asiago af tot aan de Piave ontwik
kelden zich gevechteD, en bleven aan
den gar-g. Gisteren nam de teger-
party onze stellingen onder hevig
vuur en ontketende by verwoede
aanvallen. Alle stellingen bleven in
ons bezit.
By Melettl Davanti un deu weg
Piori vocht de Regina brigade (9Je
en 10de regiment) sinds den middag
mot den gewonen moed By den berg
Sono Samar werden drie aanvallen
achtereenvolgens door een bataljon
Alpentrospea gefnuikt. Op den
Marmolataberg werd stevig verzet
geboden. Spervuur by San Marino in
het dal van de Brenta weerde vyande-
lyke detachementen met groote ver-
ltozen af.
By den berg Bassela viel een de
tachemeDt, na verstiekt te zyn, op
zijn beurt aan. Hot wierp den vijand
terug.
Macltté.
Dj Eugelsche blapen berichten, dat
de b3ioemde filmacteur Maciate,
bekend om zyn enorme lichaamskracht
aan bet ItaUaanschefioctgesr.euveld is
Van het gevechtsterrein
In Palestina.
LoDden, 16 Nozember. Generaal
Alleoby meldde gisteren
Onze troepen hebben na flauwen
tegenstand ei onder te bobben ge
kregen de linie Ramleh-Lu ld (Lydda)
ong&veer drie myl bezuiden Jaff*
(nauwkeuiigerten Z.O. van Jaffa
aan de spooriyn van die stad naar
Jeruzalem,) bereikt.
Het aantal gevangenen sinds 81
October bedraagt meer dan 9000.
Bommen op Konstantlnopel.
Londen, 16 Nov. BIJ de jongsle
luchtaanvallen boven Gallipoli
Konstantlnopel zijn de Engelsche
marinevliegtuigen door een Griek&cbe
marine eeDheid gesteund. Gedurende
de vyf nachten, waarin de aanvallen
werden ondernomen, worden esniee
zeer bevredigende resultaten bereikt.
Het schiereiland Gallipoli werd dag
en nacht gebombardeerd. Onder de
doelpunten bevonden zich stapel
plaatsen, vliegparken. de marine
vliegtuig basis van Nagara en htt
Turksche kamp by Balair.
Te Konstantlnopel wierpen onze
vliegtuigen, ondanks het hevige vuur
van het afweergeschut, van 800 voet
hoogte bommen neer ten einde het
Duitsche oorlogsschip, „de Goeben'
te trtffen. Het eerste bommensalvó
miste het schip, doch tref eenige
duikbooten en duikbootjagers, die
terzyde bet schip lagen gemeerd. Het
tweede salvo trof „de Goeben", een
weinig vooraan iniddenscheeps en
veroorzaakte een groote ontploffing
en een zwaren brand Vervolgens
bombardeerden onze vliegtuigen bet
stoomschip, waarin, naar werd gemeld,
het Buitacbe hoofdkwartier te Kon-
stantioopel is gevestigd. De bommen
werden van 1300 voet hoogte neer
geworpen; twee rake schoten op den
achtersteven van het schip werden
onmiddeiiyk verkregen. Het volgende
doelpunt van den aanval was het
departement van oorlog, waar twee
treffers in het centrum van het
gebouw werden waargenomen.
Van het gevechtsterrein
in Oost-Afrlka.
Londen, 16 November. Het aantal
vyanden, in de twee weken, die 10
November afliepen, in Oost-Afrika
gesneuveld of gevangen genomen, is:
436 blanken en 661 Askari's, 18 ka
nonnen, w.o. 's vyands laatste twee
vierduimsstukken, werden vermees
terd.
De duikboot- en mljnoorlog.
Berlyn, 16 No/ember. IohetNoor-
deiyk afgesloten gebied hebben onze
duikbooten weer 13000 ton scheepi-
ruimte in den grond geboord.
De nieuwe revolutie In Rusland.
Volgens een telegram, dat Svenska
•agbladet uit Haparanda ontvangt,
is Kaledin, de generaal van de Ko
zakken, reeds in de nabyheid van
Charkof en heeft hy bet myngobied
aan de Don ln staat van beleg v»r
klaard. Uit verschillende deelen van
het land komen berichten over ge
vechten. Naar het beet zyn Dinsdag
le Moskou 2000 dood6n gevallen. Ten
slotte schynt men echter ln deze
stad te z(jn overeengekomen, dat er
een coalitieministerie uit alle socialis
tische partyen zal worden gevormd.
Be KOlniscbe Ztg. meldt over de
gebeurt «nissen te St. Petersburg
Ten gevolge van de straatgevechten
zyn alle winkels gesloten en slaat
telefonisch verkeer stil. Aan
Kerensky's zijde heeft een gepant
serde trein een groote rol gespeeld.
Tot Zondag zyn tusschen Kerenaky
en de nieuwe machthebbers onder-
handélingen gevoerd, die door de
bolzjewiki zyn afgebroken.
Het brandpunt van de gevechten
op Dinsdag was Poelkowa, waar het
offensief V3n de kozakken door ma
chinegeweren opgehouden werd.
Kerensky verloor 1600, de revolu
tionairen 200 dooden.
In St, Petersburg zou rust en orde
teruggekeerd zyn.
Over Haparanda komen berichten,
dat de bolzjewiki zoowel te St. Peters
burg als te Moskou, waar Kornilof
stilletjes uit gevluebt is, de boven
hand gekregen hebben. Kerensky's
rol zou geheel uitgespeeld zyn.
Japan an Rusland.
Tokio, 15 November. De toestand
in Rusland wekt in Japan de ern
stigste vrees. De ministerraad ver
gadert Vrijdagochtend. Men verwacht
algemeen dat de toestand zich op
belangryke wijze zal ontwikkelen.
Het nieuwe Ftanscha ministerie.
Parys, 16 Nov. Het ministerie is
als volgt samengesteld: ministei-
presideot en minister van oorlog,
Olómenceau justitie, Nail buiten-
landscbe zaken, Picbonbinnenland-
scbe zaken, Pams; financiën, Klotz;
marine, Georges Lsygues; hando),
Clémente!; opeDbare werken, Clavellle;
bewapening, LoDcheuronderwys,
Lifferrekoloméo, Henny Simon
arbeid, bolhardlevensmiddelen en
landbouw, Victor Boretblokkade en
bezettegebieden.Oodei staatssecretaris
van bianenlandscho zake is Albert
Favre van de levensmiddelen voor
zieuing Villegrain.
op aangedrongen, in verband met de
sterk verhoogde p:oluctitkosten, de
maximum broodpryzen, zoowel voor
melk brood als voor waterbrood, te
verhoogeD.
Verbod van Vleesohaflavorlng.
De minister van Landbouw hoeft
bepaald, dat het aan alle fabrikanten
van vleeschwaren en aan export
slachteryen tot nader aankondiging
verboden zal zyn af te leveren ge
slachte varkens, gezouten of gerookte
halve varkens, verscb varkensvleesch,
spek, wotst, geslachte runderen, kal
veren, schapen, rund kalfs en schapen
vleesch en bsieide vleeschwaren.
Van bovenbedoeld verbod kan ont
heffing worden verleend door de Rijks
commissie van toezicht op de vleesch-
vereeuigiDg.
Da minister van Landbouw heeft
een beschikking genomen, welke prac-
tisch neerkomt op een verbod van
aflevering en vervoer van andere dan
regeeringsvarkena. Het slachten zal
slechts kunnen geschieden tot ten
hoogste de helft van het vroegere
aantal regeeringsvarkens.
Ongeluk met eei vliegtoestel.
Donderdag is de luitenant-ter-zec
vliegtr Thomson met zyn toeslri
naby Scesterberg gevallen, met bet
gevolg dat zy* tojstand gisteren
levensgevaarlijk werd geacht. Hy
bleef gersimen tyd bewusteloos. Na
zyn overbrenging naar de Emma-kl -
niek te Utrecht scbynt in den toestand
echter eenige verbetering te zya
ingetreden. Da nacht werd tameiyk
rustig doorgebracht. De korporaal
konstabel Tbeunissen, die mede in
het vliegtuig zat, bekwam ook letsel,
doch ook zyn toestand is bevredigend
BINNENLAND.
SPORT.
Onzs schepen in Amarlka.
Het Haagsen Correspondentiebureau
meldt
Naar wy aan het departement van
buitenlandsche zaken vernemen, is
by de ïegeoring geenerlei voorstel
ingekomen van Amerikaausche zyde
tot regeling van den toestand onzer
scnepen tn de havens der V«uec-
n gdo Staten, noch is tot dusverre
antwoord ontvangen op voorstellen
tot een zoodanige regeling van Ne-
deriandsche zyde gedaan.
Het departement van buiteDland-
scbe zaken deelt ons mede, dat het
s.3. „Niouw-Amsterdam" vergunning
heeft gekregen New-York voor Ne
derland te verlaten, nadat de reedei y
met toestemming der regeering de
garantie had gegeven dat het schip
raar de Vereenigde Staten zou terug-
keeren. Deze regeling werd getroffon
om te voorzien in den moeilijken
toestand, waarin zich talryke, vooral
■1c Nederiandscb-Indiö afkomstige,
Nederlanders bevonden, die in de
onmogeiykheid verkeerden hun reis
naar het vaderland voort te zetten.
Het ministerie van Buitenlaudsc&e
Zaken deelt ons mede: Onlangs was
iq de pers sprake van Nederlandsche
schepen, die uit San Francisco ver
trokken, geen ladLng hadden kunnen
innt-men voor Java maar enkel voor
Japan en Singapore. In scheepvaart
kringen in Indié leidde men daaruit
af, dat de Vereenigde Staten geen
uitvoer nuar Nederlandach-Indié toe
stonden. Aan het ministerie van
buiteniandBche zaken beschikt men
nog niet over nauwkeurige inlich
tingen omtrent deze zaak, doch onze
gezant te Washington heeft op de
vraag, of het bedoelde bericht ge
grond was, geseind dat de tyding,
uit Indié ontvangen, onjuist was.
Inlijving In het leger der V.S.f
Vau verschillende zyden vraagt
men ons inlichtingen naar aanleidiDg
van het gerucht, dat neutralen, dus
ook Nederlanders, in de Vereenigde
Staten gevestigd, zouden worden
ingeiyfd by het teger der Y. S.
By informatie by de Amerikaan-
sche legatie deelde men ons mede,
dat hieromtrent nog geen officieels
mededeelingen ontvangen zyu. Wel
worden de neutralen geregistreerd,
doch alleen ter vaststelling hunner
identiteit.
Een voorstel, om tot inlijving der
neutralen over te gaan, is by het
congres der V. S. ingediend, doch
de behandeling ervan is uitgesteld
tot December. (H.blad.)
In dan grond gaboord.
Te IJmuiden is officieel bericht
ingekomen, dat de zeillogger K.W.
85 „Van der Duin van Maasdam",
schipper J. van Beelen, welk vaar
tuig j.l. Dinsdag van IJmuiden ter
uitoefening van de trawlvisscbery
naar zee ging, door Duitsche stryd-
krachten in de Noordzee in den
grond is geboord. De bemaDniDg van
het vernietigde schip is te Wilhelms-
haven aangebracht. Een der opva
renden, de matroos J. van der Pias
uit Katwyk, oud 20 jaar, moet vol
gens hot bericht gedood zyn. Nadeie
bijzonderheden ontbreken nog.
Hardnekkige berichten doen de
ronde, dat nog een tweede Neder-
landsch visschersvaartuig de haring-
logger „Jacoba" in de Noordzee zou
zyn vernietigd; zelfs wordt mede
gedeeld, dat de geheele bemanning
daarby zou zyn omgekomen. Be
vestiging van die geruchten die
echter, naar de bron waaruit zy komen,
wel een acbyn van waarheid hebben
- kon men nog niet krygen.
Duitsche vlieger boven Nederlend.
Men meldt uit Sas van Gent
Even voor balf vier passeerde hier
in oostelijke richting een Duitoche
vliegmachine. Ze vloog zeer laag over
de kom der gemeente.
Teruggezonden.
Te Lobith zyn ruim veertig sche
pen geladen met grint aangehouden,
als zijnde over tyd. Beze schepen zyn
gisteravond weer naar Duirechland
teruggekeerd.
De broodprijs.
Hst hoofdbestuur der Nederlandsche
Vereeniging van Werkgevers in het
Bakkersbediyf beeft er ten tweede
male telegrafisch by den minister
van Landbouw, Nyverheid en Handel
Voetbal.
Programms voor morgen.
N. V. B. 3e. klasse E.
Neerlandia-S.D.S.
Hollandia- West Friaia.
E V.C.-H BS.
H F.C. - Purmersteyn.
H.F.C. Purmsrsteljn
Morgenmiddag komt P. op bezo«-k
de club, die van dit seizoen hier gced
voor deu dag komt eu zelfs iu siaat
bleek, Noerlandia het eerste punt ie
outfuiselen. Hst zal dus morgen
spannen. Vooral zyn we nieuwsgierig
naar hut elftal vau de gasten, dat
bepaald sterker moet zyn dan de
vc-oigaande seizosuen, gezien buu
succes iu deze compntitie. Wu ver
wachten dat H.F.C. eeu waardige
tegenpaity zal zyn en wen&cbin gun
stiger cyfers dan de vorige maai in
Purmeiend. Aau het binuentrio deu
raad een open spel te houden en
gauwer te schieten. Eu vooral vlug
spel!
De rood witten zullen bot voortaan
zonder Claudius moeten doen, die door
overplaatsing niet meer van de party
kan zyn. Dit kan bupaaid eeu verlies
genoemd worden, by ia niet zoo
spoedig te vervangen, hoewel hy in
de comp.-wed*trl)<Jeu niet byzonder
gelukkig was. H.F.C. probeert eeu
nieuwe speler op de linksbuitenplaats,
een van D.E.C. uit Amsterdam.
Nyman zal een heele toer hebben
om den snelleu linksbuiten van P.
ih bedwang te houden hy zal echter
zyn best wel doen, daar vertrouwen
we wel op.
H.F.C. komt uit met
Kwait.
t. Arnhem BuUl
MtJraan Bak y, d. Poll
Kl«ln Dito Oiooto
Kwlnkoloabort SJommon.
De wedstryd vangt aan om 1.80
uur precies.
Om 2 uur vindt een vriendschap-
peiyke wedstryd plaats tussebtn de
le reserve elftallen van H.B.S. en
H.F.C., op het terrein van eerstge
noemde vereeniging.
E. V. C. - 8. H. B. S.
S.H.B S. moet Zondag naarEdam:
Met welk elftal zy zullen uitkomen
is nog niet bekend, daar verscheidene
spelers vormoeleiyk verhinderd zyn.
De heeren denken zeker dat E.V C.
die tot nog toe niet veel gepresteerd
heeft het ook morgen Diet zal doea.
Bat kon eebter nog wel eens tegen
vallen als ze tenminste volledig uit
kunnen komen, want groote onvol
ledigheid was steeds de oorzaak van
hun nederlagen. Laten de spelers dus
oppassen tn het vooral niet te licht
opnemen, want dat kon de overwin
ning kosten en de puntjes kunnen
best gebruikt worden. Het zyu er
nog maar steeds 2, un ook bet doel-
gemiddelde is slecht; zie dat ook eens
te verbeteren. Speel era open spel
en niet zooals j.l. Zondag, dat de
binnenspelers elkaar in den weg
loopen, laten zy dat ingezien hebben,
dat dit tot niets leidt t n verbeter het
dus morgen opdat de kostbare puntjes
in den Helder komen.
IN&EZONDEN.
Builen TtnntwooidelUkheid dei Redactie.
(Tan niet geplaatste stukken wordt do copjr
niet teruggegeven).
Op Sojeon de 24ste Nov. 1917,
scil it Fr jak Selakip „Gyabert Japicx"
to Helder, lyk as üt in adfoitinsje
yn dizze krante blykt, yc Ca»ino in
Fiyske Winterjounecooht bé'de. Dra
scil dér opfierd wirde „Laster", toa-
nielatik yn 5 bidriuwen fen Lcoyenga.
Wy literje de Friezen yn Helder
oau om dér binne to gean bja scille
den grif ln tige noflike jouu hawwe.
Dos Friezen, allegearre nel Casino op
Snjeontojoun de 24ate Nov.
De afdeelicg Helder v/d Ned. Aan-
nemersbond heeft op haar laatst ge
houden vergadering besloten, alhoewel
het met de samenwerkende vereeni-
gingen voor bouwvakarbeiders hier
zy piaatse op 1 October 1916 eene
collectieve arbeidsovereenkomst sloot
voor den tyd van twee jaren, looptnde
dus tot 1 October 1918 op een mini
mum uurloon voor een bekwaam
timmerman a f0.29 en metselaar
f 0.80 en wetende dat deze loon
standaard by verschillende patroons
reeds vry willig rulmscboot* overse h re
den wordt en wel voornaineiyk by
de in uitvoering zijnde groote werken,
t.w. aan de loidam (Buitenhaven) fort
Kykduin, op 's Ryka Marinewerf, enz,,
gezien de duretyden voor wefkliedau
werkzaam aan het z.g. burger- en
