HELDERSCHECOURAN DE CDRSICAANSGHE De dubbele Schaduw EERSTE HELDERSCHE Vanaf DINSDAG 1 JAN. tot en met DONDERDAG 3 JAN. 1918 No. 4876 MAANDAG 31 DECEMBER 1617 46e JAAR Uitgever: C. DE BOER Jr., Helder. - Oplaag 6250 ex. Abonnementsprijs: in de stad f 0.85, per post t 1.10. 3 cent. - Advertentiên per regel 10 oent 10 oorlogstoeslag. Onze abonnementsprijs. Zooals wij reeds hebben medege deeld, zijn wij genoodzaakt ona© abon- nementsprys te verhoogen. Zeer tegen onzen zin gaan wy tot dezen maat regel over, omdat veoral in dezen tijd voor iedereen verhooglng van uitgaven zeer bezwaarlik ia. Doch wij kunnen aan de verhooging niet ontkomen; de verhoogde prijs van het papier voor de Courant vordert alleen roeda een extra-uitgave van twaalf duizend gulden per jaar, ter wijl de andere bedrijfskosten (o. a. van drukinkt tot 600 pet.) en de arbeidsloonen mede aanzienlijk zijn toegenomen. Met ingang van het nieuwe kwar taal wordt, in tegenstelling met het geen w|j reeda vroeger hebben me degedeeld, de abonnementsprijs daar door per kwartaal: in de stad f 1.— per post f 1.25 Buitenland f 2.25 De abonnementsprijs van het Zon dagsblad wordt gebracht op 50 cents per post 60 ets.buitenland 90 ets. Adm. „HelderBche Courant". Hei jaar 1917. Voor do vierde maal sedert don wereldoorlog zetten wij ona tot het schrijven van een jaar-overzicht. En hoe laDger deze schrikkelijke krijg duurt, hoe meer wij arme neutralsn in 't gedrang komen. Ons geheele economische leven is zoozeer samen gegroeid met de veranderde omstan digheden, dat wij ons da normale omstandighedenwaaronder, in vredes tijd 6en dergelijk overzicht zou moeten worden geschreven, tenauwer- nood meer kunnen voorstellen. Allar- l«i ingrijpende maatregoloD, op sociaal en economisch gebied, staan in bet teeken van den crisistijdde buiten gewone omstandigheden zijn in den loop der vier jaren gewone geworden. Bit alles hebban wij al vroeger betoogd, en esne herhaling ervan is dan ook vrijwel overbodig. Naar mate zich de crisis voor ons land ver scherpte, naar die mate zochten wij naar middelen om haar te ontloopen. Of die middelen steeds gevonden werden? Wtj denken hierbij aan het vele en goede, dat in den loop der twaalf achter ons liggende maanden werd tot stand gebracht. Aan de maat regelen ton opzichte der distributie, die, hoewel lang niet in voldoende mate, ons volk in vele onontbeerlijke zaken, die het dageiykach leven raken, tegemoet kwamen. Aan het gótdkoope en vry smakelijke bruine brood, aan de rantsoeneering der brandstoffen, aan nog zooveel meer. Eu hoewel wij gaarne veel anders zouden willen, hoewel op de handelingen van de Regeering, met name van Minister Posthuma, vele billijke en onbillijke critiek is uitge bracht, wij mogen geenszins onderschatten de ontzettende mosie- lijk heden, waarmede, in dagen als deze welke wij beleven, een regeering te kampen heeft. Het ia hier de plaats niet een overzicht te geven van alles, wat op het gebied der volksvoeding en in standhouding der volkskracht door de regesring is gedsan; die taak blyve aan den lateren geschiedschrij ver overgelaten. Wy willen met waardeering herdenken hetgeen in dit opzicht de gemeente Helder deed en nog doet. Ook deze handelingen lokten hoe kon hot anders? - kritiek uit; verschillende inzichten en standpunten, kwamen met elkander in botsing, en wie onzer kan zeggen in hoever hier steeds du cboc des opinioua jaillit la lumière 1 Het zya zware en mooiiyke dagen, die wy doorworstelen. Speciaal onze gemeente met haar beperkt budget moet zich in allerlei bochten wringen om zoo goed mogeiyk, en met be houd van zooveel mogelijk volks kracht, uit het moeraa ie komen. WÖ zagen dit nog zoo duideiyk by de jongste begrootingsdebatten. Br la in de kriogen der raadsmeerder- aeid, het streven om zooveel moge- lyk de lasten, die deze lijden ons opleggan, door het levend geslacht te doen dragen. Andere fracties daartegen willen door leeningen de last9n verdèelen ook over het na FEUILLETON. (Een Mysterie) D00B WILLIAM LE QUflUX. 25). Weder terug in de kamer, welke op de Theems uitzag - want Herons- gate had zya vriend ultgenoodigd nog iets te komen drinken wierp de man met de ronde brilleglazen zich in den diepen armstoel. Hij beet het einde af van de sigaar, welke Herons- gare hem had aangeboden en nadat hij haar zorgvuldig had aangestoken, zcide hij langzaam en met het air van iemand die heel veel van de leer der criminologie afweet: „Ik erken, dat na de lange jaren van myn studiöa op het terrein der criminologie, dit geval myn nieuws gierigheid meer heeft opgewekt dan elke andere gebeurtenis." Omdat gy mij, uw vriend, van •enige medeplichtigheid eraan ver denkt, Ingleby. Kom, spreek de waar heid," was Heronsgate's antwoord. Ingleby glimlachte, een tamelijk zwak glimlachje. Neen, dat niet. „Gy beoordeelt mü werkeiyk verkeerd, Roger," riep by uit. „Ba geheele geschiedenis der mis daden toont zooveie feiten aan, welke juiat tegenover gesteld zyn aan deze." Ik houd vol evenals Scbirland, dat het onderhavige vraagstuk eenlg Is. Nu hebben in verdichte verhalen de geslacht. Twee verschillende stand punten, die elk met klem van redenen verdedigd worden. Wy, als overzicht schrijver, kiezen hierin geene party, wij conatateeren slechts Intusschen mogea wij met dank baarheid herdenken het vele, dat, trots den ellendigen flaantieelen toestand, nog op sociaal gebied is tot stand gebracht. Wij denken in de eerste plaats aan de Centrale KeukeD, ge boren uit particulier initiatief, sedert kort een gemeentelijke instelling. Wy herinneren ons hoe den Helder een der eerste plaatsen was, waar van gemeentewege warm water werd vorstrekt. Wy weten, dat wy hier een Distributiebedrijf hebben, dat uitstekend functionneert, dat onze Brardstofvo:-rzienjng geen reden tot klagen geeft. Minder goed waren wy over onH gasranisoen te spreken, en nu in den loop van het jaar einde lijk as rantsoenen, die ons verstrekt werden, aaDgevuld werden op den voet van do ryksregeliug, nu zijn inmiddels de prijzen zoo opgeloopen, dat het voor velen toch een tot het uiterste bezuinigen biyft. Laat ons over dit alles niet te zeer uitweidenlief en leed, maar leed wel bet meeste, het ligt nog versch in ona geheugen. Nog pas eem'ge dagen geleden zijn de nieuwe tarie ven voor het gas door den Raad vastgeateld en wij hebben oas by een gemiddelden pry» van 17 cent (by minimum-verbruik vau 30 M. per maand) n6er te leggen. De gemeenteraad vergaderde in het afgeloopen jaar 25 maal, en al dio vergaderingen stonden in het teeken der crisis Esne verordening op de vervroegde winkelsluiting werd aangenomeneen duurtetoeslag ge geven aan het corps gemeentearub tenaren. Be kermis werd gehandhaafd, zeer tegen den zin der heeren Adri- aanse c.a., die in het feit, dat zij tydens ds mobilisatie niet gehouden werd, een motief zagen om haar met fataosn kwyt te raken. Eece regeling werd ontworpen tot pensioneering van de wethouders, daad van eenvoudige biliykbeid tegenover het door dit corps verrichte werk. öe kwestie vat de overname door de gemeente van het gebouw der Ambachtsschool met alle ab- en de pendenties is nog hangende, voorna melijk wegens het verzet van de soc. dem. fractie. Met den aannemer J. Spruit, lid van den Raad, werd een procedure begonnen inzske deD eigendom van het water der Fabrieks gracht. Omtrent dit proc3S vernam men nog niets verdar. D» kwestie der Centrale Keuken deed, zooaals wy reeds zeiden, veel stof opwaaien. De Commissie, die ov6r de plannen der s. d. a. p. rapport had uitgebracht, leed d6 nederlaag on het eenvoudiger voorstel van B. en W. werd aangenomen. Eveneens noemden wy reeds het ontwerp-gasrantsoeneering van den heer Hosnkamp c.8., dat veel kritiek uitlokte. Die kritiek was o. i. onbil- ïyk, daar het stelsel goed was, alleen bleek het duideiyk, dat onze ge meente te weinig gaskolen kresg. De burgery zat niet stil en adres' eesrde aan den minster met asnvan keljjk goed gevolg. Nu eindeiyk de rantsoenen worden aangevuld op Ö6n voet der rijksregeling, biykt hoo ge- makkelyk cn praktisch het steisel- Heenkamp werkt. Evenals de ambtenaren der ge meente, kregen ook de gemï ente werklieden duurtetoeslag. Esn reor ganisatie van h«t politieeorps weid, onder vigeur van den nieuwen com missaris, den heer Gratama ontwor pen. Ofschoon nog niet afdoende, zal de nieuwe regeling iu vele opzichten aan wantoestanden tegemoetkomen, die by dit corps bestonden. Daar de kwestie van den woning nood niet tot oplossing kwam, kwam de soc. dem. fractie in Juni met een voorstel tot het bouwen van houten noodwoningen. Het werd ingetrok ken op belofte van B. en W., dat de zaak ter band zou worden genomen. Werkeiyk kwam dan ook later een credietaanvrage voor f 25000.-, die een begin was van uitvoering, maar hek ging menigeen niet ver geuoeg. Intusscncn ia de steen eenmaal aan het rollen gebracht, en men mag met belangstelling afwachten wat hst nieuwe jaar in dezs brengen zal. Hst is ook ongetwyfeld waar, wat meeste groote problemen een schijn baar in 't oog springende oplossing, welke onveranderiyk niet de juiste is. De meest in 't oog springende op lossing is dikwijls de goede, maar de ervaring heeft den beambten van Scotland Yard geleerd, niettegen staande deze zeer in hun bewegingen worden belemmerd door den bureau cratischen geest, die daar heerecht, dat de oplossing van een crimineel vraagstuk zeer dikwyis meer in schyn dan in werkeiykheid voor de hand ligi." Hy leunde achterover en be schouwde het gloeiende einde van zyn sigaar. „Ja, ik ben het daarmede volkomen eens," zeide Heronsgate, terwijl hy zyn beenen uitstrekte van onder den diepen leunstoel, waarin hy Z3t. „Scotland Yard heeft dén gebrek een gebrek, dat niet gedeeld wordt door de politie uit een andere hoofd stad en wel, de opperste contrölo van een hooger ea ongelukkigerwijze, slaperig departement van den Staat. Wat, zoo vro6g hy zich af, zou Ingleby wel denken, indien die iets zou hebben geweten van de ver kleurde enveloppe en het portretje, welke op het oogenblik in zyn zak rustten? Door zich naar Clarendon Road te wagen had hy veel ge riskeerd ja meer dan by op dit oogenblik kon beseffen. Maar hy had, zoo hoopte hy, elke onwettigo ver- donking, welke in den geest van den yverigen criminologist kon zyn op gekomen, opgeheven." Igbert Ingleby was iemand van in den Raad werd opgemerkt, (o. a. door den Yoorzitlei) dat na de mo biliaatio een aantal woningen leeg zal komen, waardoor de woningnood niet meer zóó dreigend zal zijn als hy thans ia. Ook het plsn van den hoer Adrlaanse, om de gemeente te laten optreden als hypotheek houdster by hetj bouwen van particuliere zyde van woningen, ligt ieder nog versch in het geheugen. Evenmin beboeren wij nog eens de onverkwikkelijke geschiedenis der booruenrooieiij optehalende Raad gaf hiermede biyk vau zear weinig inzicht te hobbon in hotgoen een gómeente ala do onze vooral noodig heeft aan sladsschoon. Men zie maar eens boa de toestand voor de Hoogere Burgerschool geworden is! Be verkiezingen on de benoemingen der wethouders releveeren wy elders in dit artikel. Wy noemen onder den door den Rn^d verrichten arbeid nog de instelling van een Gemeen teiyk öroedbedryf. Be gemesnte hoeft al veel torrein aangekocht dat z.y te «eniger tyd hoopt to exploiteeren, en wy desleu geenszins de pessi miatische inzichten des heeren 07er ae Linden, die ach en wee riep over deze roekeloosheid. Natuuriyk, het ware beter geweest ala de Raad in rustiger tyden grondpolitiek bedreven had; de gemeente had dan nu een waardevol bezit gehad, maar aan dan anderen kant is het beter ten halve gokeerd dan ton heele gedwaald en met bezit van grond en bouw terreinen is de gemeente nooit sloebt af. Dus valt doze politiek alleszins te piyzen. De verordening op den huisarbeid inzske pellen van garnalen eü mos aelen, lokte bogiypeiykerwyze veel kritiek uit. Begi ypeiykerwyse, omdat hiermede levensbelangen 7an een groep burgers gemoeid waren. In dit verband leze men het artikel van den heer Staalman en de repliek van den be6r Michels. Gelukkig bleek men voor 1918 nog zoo te kunnen, fl aandelen, dat wy aan het spook der belasting varhooging oofkwamen: door de stijging der inkomens, bleek nog een aardig sommetje meer in de gemeentekas te kunneu vloeieu. Do algemeen© beschouwingen der gemeente begroo ting voor 1918 beden den woord voerders der verschillende fracties de gelegenheid hun grieven tegen het beleid eens uiting te geven. Iu een tweede artikel suilen wy nog enkele andere zaken de revue laten pasaeeren, die meer don alge- meenen toestand der gemeente raken INGEZONDEN. BsiU* v«raatwoor4oU)khGid der Rednetlo. (Van niet geplaatste ntukkea wordt de oom "iet isruggegeTOD). Aan den heer W. de Boer, Alhier. Zeer geachte Hoer! Naar aanleiding van uw open brief, d.d. 22 Dac. in do „H. Ct." aan my g6richt, voel ik my gedrongen te actwooiden op eenige conclusies, waartoe "U gekomen zyt. Ie. Ik zoude dan erkend hebben, dat door eene „concentratie" als de L. U. voorstelde, d8 Evenredige Ver tegenwoordiging niet tot haar recht zou kunnen komen. Ik heb alleen gezogd„Wat komt bet er op aan of het stelsel van E. V. met betrekking tot onze vryzinnigepartyen, al of niet volkomen wiskundig zuiver tot zyn recht komt". Immers we hebben dan een fundament in het „vaat omiynde democratische program",dat, ongeacht ot straks de verhouding zal zynb.v. 7 V.L., 19 U. L. en II V.D., dan wel 5 V. L., J8 U. L. en 14 Y. D. (by e9n totaal 7an 37 vryzinnige zetels) eerlijk sal worden uitgevoerd wanneer eene linksche regeringsmeerderheid wordt verkregen. Door ouzo concen tratie zal géén katholieke stem minder op de katholieke Staatsparty, noch een sociaal democratische min der op de lyat der S D.A.P. worden uitgebracht.en de vryzinnigen in hun geheel krygen dan juist het aantal stemmen en zetels wat hen totaal toekomt, terwyi zy nu door al dit geharrewar en de geschapen verwar ring groote kans hebben minder te zullen erlangen, waardoor de niet- vryzinnige partyen daarby zullen winnen. En dat door onze eventueels concentratie, die zelfde wet dus tot mislukking gedoemd wordt, zooalaU beweert, het la te belacheiyk om dat als ernst op te nemen. Het voorbeeld, door U genoemd, vaa de overdracht van 16000 V. B. stemmen op een oud liberaal is zeer goed mogelijk, maar met één voor beeld komt U er niet. In oen anderen kieskring zullen we een overdracht kunnen zien van oud liberale stemmen op een V. B., enz., zoodat volgens de waarschdniykbeidgrekfiniBg over het geheele land genomen, de uitkomst zoodanig zal zyn, dat de verhouding, waarin de afgevaardigden der drie partyen elndeiyk gekozen zullen worden, zéér goed met do werkeiyko partysterkte zal biyken over een te bomen. De door U bedoelde „zéér vooruitstrevende kiezer", die ongeacht het program, toch socialistisch zou stemmen, zou dus zeer dom cn onnadenkend handelen! Voorts geven de totalen der stem men, uitgebracht op de candidaten vóór d6 overdrachten Dlaats haddon, een juiste aanwijzing 'hoe do sterkte- verhouding onzer drie vryzinnige partyen in werkeiykheid is, en zoude wellicht zoodanige overeenkomst vóóraf te maken zijn, dat door op- zettelyk bedanken van één of meer der gekozen afgevaardigden van een party, die eigenlijk te veel afgevaar digden zou krygen, de zustsrparty weder op het juiste aantal zetels komt. Hot gescheiden optrekken als thans geschied: en de daaruit volgende verdeeldheid is kortzichtig, omdat zij verwarring schept; onpractisch wegens da niet te ontkennen ver spilling van krachten; betreurens waardig, omdat de leiders, die deze verdeeldheid propageeroa, zich geheel vergisaenlnde mentaliteit der kiezers. De groote meerderheid der vryzinnige kiezers is n.1. niet goed politiek onder legd, en vooral ten platten lande staan de klesvereeniginkjas nu voer do moeiiyke keuze, zich iu twee of drie peuterige op te losten, of in haar geheel mede te gaan met d»n eersten propagandist die er eene redevoering komt houden. Wie het mooist en het hardat praat, zal van die algemeen vryzinnige visschen 't meeste vangen! Van daar die weerzinwekkende jacht, die tegenwoordig plaats hesft om zooveel mogeiyk kiearerceniginkjes tot „de party" te trekken. En is na al dat gescheiden optrekken de stemming eindeiyk achter den rug, en worde dan eventueel een linksche regeeringsmeerderheid behaald, dan moeten de kopstukken der partyen tóch tot elkaar komen om een ge- zamenlyk program op te maken! Was het dan niet praetischer geweest daarmede te beginnen van stonde afaan 1 Immers ja! He. De door de Vryz. Demoeraten voorgestelde s Her groepeering der Vry zinnigen" In het Handelsblad van 17 Nov. 1.1. en ook in de „Vaderlander" kan men de volledige onderhandelingen lezen omtrent de pogingen tot samen werking der vryzinnigen, en wel als volgtOp de conferentie van 24 September weigerden de V. B. om de conferentie te verlengen, en deel den n.1. med6 dat zy, na invoering der E. V., een samengaan met 3lle vryzinnigen in den veikiezingsstryd noch noodig, noch gewenscht achtten. ZO stelden zich op het standpunt, dat de verschillen tusschen de uiterste vleugels te groot zyn, dan dat met vrucht naar een gemeenschappeiyk programma zou kunnen worden ge streefd. Tegenover het vooratol der L.U. deden zij hunnerzijds het voor stel om te trachten tot een hergree- peering der vryzinnigen in twee groepen te komen, (welk voorstel later werd neergelegd in een schrijven van het Hoofdbestuur van den Y. D. B. tot dat der L U.), en wel in dien dat de bestaande partyen worden opgeheven on twee nieuwe worden gevormd, ééa „behoudende" en één „democratische". Z(j meenden, dat zeer velen In den lande, niet in de laatste plaats de leden der talrjjke vryzinnige ki6svereenigingen, die by geen der bestaande partyen zjjn aan gesloten, pogingen in deze richting met vreugde zouden begroeten. Eene conferentie tusschon hooM- bestuurderen van den V. D. B. en L.U. over dit punt had plaats op 1 Oetober. Van de zyde der L.U. word op die conferentie betoogd, dat de voorgestelde hergroepeering zou neer komen op de opheffing van de LU. en de splitsing ervan in tweeën. Bit een zonderling voorkomen, wat nog werd verhoogd door den met goud omrauden bril. Hy zat door zyn bril tegen zijn vriend te knipperen en met zijn breeden, eigenaardlgen mond, waarvan de jynen dikwyis door onze karikaturisten worden gephotogra- feerd te glimlachen. Mannen van genie worden maar al dikwijls, op vreemde wijze gekiekt. Ja, het valsche genie neemt nog steeds gaarne zonderlinge allures als „behourenie by bun tol" aan. Maar in deze moderne dagen van gedrang en ver dwaalde dichters, dragen schilders of krabbelaars hun bnar niet lang of nemen een smarteiyks uitdrukking aan zoo&l» in de eerste dagen van Vletoria. Vroeger geloofde men, bos vreemder de man, des te grooter genie. Carlyle en Tencyson droegen een bijzonder soort hoedsn; vele litteraire mannen onderscheiden zich door hun das en musici kenden niet vedelen zonder eon opmerk eiyken haardos. Igbert Ingleby, een genie ala hij was, zag er slecbts vreemd uit door zijn uitpuilende oog. d, die hy niet opzetteiyk zoo maakte maar die zoo groot en dik schenen door den bril, welken zya oogarts hem hsd voor geschreven. „Het geh©elo terrein van ons Bepsr- tement van Crimineel Onderzoek wordt, Ik herhaal het zóó beperkt door het schrikbeeld van ie „Home Office", dat de organisatie een alge- hsele herziening noodig heeft. Over dreven voorzichtigheid ls wel een zou naar het oordeel van de verte genwoordigers der LU. zeer in hot nadeel zyn van de vrözinDige zaak, omdat hof. grootste deel van de leden der L.U. zich niet zou laten iudeelen by een der beide andere groepen, aangezien zy het böetn blijven der vryzinnigen van verschillende nuar* c« noodzakelijk oordeeler, terwyl de L.U. in baar geheel bet samengaan van alle vryzinnigen op een vast omlijnd democratisch program zeer wel mogelijk acht. Be vertegenwoordigers der L.U. verklaarden vorder, dat zij, indien de V.D.B. bereid mocht zyn zich bij do L.U. aan te sluiten, gaarne voorstel len van zoodanige strekking aan hun Hoofdbestuur zouden overbrengen. Een vorm van zulk een vsreeniging zou, meenden zy, mot goeden wil wel te vinden zijn. Zulk een aansluiting achtten d6 vertegenwoordigers van den Y.B.B. reeds daarom niet voor uitvoer vatbaar omdat zy, naar hunne meening, prlccipiöele onvereenigbare elementen in één partyverband zou byeenbrengen. Onder dagteekening van 22 Oetober heeft daarna het Hoofdbestuur van do L.U. bovenstaande beslissing over de hergroepeering medegedeeld aan hot Hoofdbestuur van den V.D.B., en luidde het slot van dat schry ven „Ware e>r een weg te vinden, waar langs de vorming van ééa sterke democratische party bereikt zou kun nen worden, dan zou hot ons ten allen tyde welkom z(jn, een daartoe strekkend voorstel te mogen out- v.»ugen." Op dezen brief is geen verdere gedachtenwisseling gevolgd. Uit bovenstaand uittreksel van de officloele gegevens over de pogingen tot samenwerking, zal het een leder duidelijk zyn, dat de L. U. vry uit gaat naar aanleiding harer pogingen tot samenwerking. Zou er ééa V. D. z|Jn, die gemeend hec-ft dat do L.U. zoo maar klakkeloos zich zelve in tweeën kou snyJeu, geiyk de Y. D. wilden? Moet dit voorstel wel „*u sérieux" genomen worden Immers, •en groote party als de L. U. laa'. zich niet plotseling aldus verdeelen het onverdiende odium van conser vatisme wordt dan gelegd op vele liberalen, die stellig vooruitstrevend zyn, doch die niet alles voor zoete koek willen opeten wat (egenwoordig ala democratisch wordt uitgekreten. O vor zoovele wetenschappeiyke vraag alukken werdt op verschillende wyze gedacht, maar die denkwyzen kan men niet zoo eenvoudig verdeelen in twee groepen van vooruitstrevend heid of behoudzucht. Zoo behoorden tot 1913 de Yryzinnig-Democraten tot de felste bestryders van het Staatspensioen, en was hst de Libe rale Unie, ala éérste der drie vrij zinnige partyen, die reeds in 1910 in haar program schreefvoorzien ing lo d9 nooden van ouden van dagen moet geschieden in de richting van Slaatsponsioneering". Eu zoo kan ik de wyze, waarop U de L. U. hebt betreden met stem- mingslysfjos zonder de motieven te noemen dio daarby gegolden hebben, niet genoeg afkeuren. Wanneer de V. D. B. ook een grootere kamerfractie bad dan slechts 7 leden, zou daarby precies hetzelfde gebeuren, zonder geweld aan te deen aan de zelf standigheid dier kamerleden. Moge, geachte heer De Boer, nog deze myne bydrage mogelyke mis verstanden tusschen ons uit den weg ruimen, en onze penneatryd, dien ik van myn kant thans gaarne als geëindigd zal beschouwen, menigeen een breederen kyk geven op vraag stukken, die voor 's lands belang toch wel de overdenking waard zyn en waar zoo menigeen slechts vluchtig overheen loopt. Voor de verleende plaatsruimte, mynheer de Uitgever der H. Ct., betuig ik U myn hartelyken dank. Hoogachtend, Helder, 27 Bec. 1917 A. Yos. Amsterdam, 27 Dec. 1917- Geachte Redactie. In myn eerste artikel, waarop de heer Michels reageerde, heb ik o.m. de Heldersche leidende leidslieden beschuldigd, dat zij de vlsachery-be- langen steeds hebben verwaarloosd en tegengewerkt. Dat gedeelte noemt da hesr Michels dan „de rast die ons koud kau laten", Kanaalweg 112. Telefoon iss. (Elgenaer A. O. VAN ROON). HOOFDNUMMER van baar grootste gebreken. Hebt gy sedert het uitbreken van den oorlog de couranten gevolgd?" vroeg hij. „Neon," antwoordde xyn vriend, lui achterover liggend in zyn stoel. „Natuuriyk heb ik het nieuws ke treffende de inval ix België en al dat nauwkeurig gevolgd." „Gy hebt niet gezien, hoe buiten gewoon versleten oas politiesysteem is geweest met betrekking tot de duizenden Duitschers onder ons?" „Neen. Ik beken, dat ik het niet heb opgemerkt." „Wol, myn waarde, er is actueel een gemeenteiyke verordening, welke onzen vyanden een geheele week toestaat om uit het land te gaan en tt-gen ons te veehtenBuitscha con suls in elke stad van het land be talen de reiskosten voor honderden reservisten en eiken dag gaan er zulken naar bus geboerteland, nadat zy zooveel iuiichtingen als zij maar kenden krygen, hebben verzameld betreffende onze toebereidselen. God Het ia misdadig 1" „Ik geloof toch wel, dat men aan het Ministerie van Oerlog wel weet, wat men doet. Wij moeten die daar vertrouwen," merkte Roger op, ter wyl b| een trek deed aan zyn sigaar. „Bat doen we eok, Heronsgate. Maar het is niet het Ministerie van Oorlog. Het is ons Ministerie van Binnenlsndscbe Zaken," verklaarde de ander, heftig. „Beok eens na, wy moeten thans vechten voer ons nationaal bestaan. Terwijl elke Brit in Buitschland werdt geïnterneerd, Groots Clneafilm In 4 aoton. PROGRAMMA: 1. Honden. (Wetanachappelllk). 2. Liefde en Kiespijn. (Klucht). 3. Hun eerste ruzie. (Amarlkaanaoha klucht). 4. 5. 6, 7. DE CORSICAANSCHE. want bf hst is „politiek vorkiezlngs- voorspel" t>f zoo iets als rompslomp, die hum niet aangaat. Bat by en z'n vrienden koud zouden biyven by een „politiek verkiezings- voorspel", ik veroorloof my bbvchel- denlijk het eenigszins te beiwyfelen. Dat is ironie. Zij zyn als de hond, die uren lang de slagersmand komt besnuffelen, waarin sedert maanden geen vieesch werd rondgebracht en to happen naar een stuk teakhout, als waro het een mergpyp. Bat de visschery-belangen hun koud laten, dat hebben de soc. demokrat en het. beat bewezen door hun stom thans vóór de verordening in kwestie. Baarmede staan de toe. dem. schul dig aan broodroof. Zy hebben de boterham weggenomen, waarmede zoo menige andere stumper zich wilde voodoo, 'e avonds en '8 morgens, en uit de broodkorf der weduwen gristen ze de snês brood, die voor hare hongerige kinderen was bestemd. Eu ze hebben sr nt'els voor in den plaats gegeven, dat voeden kon 1 Een steen 1 Een keiGewikkeld in esn verfrommeld, groezelig papier, waarop geschreven stond, dat ze zindeiyk moeten zyn en dat de kin deren vroeg naar bed moeten, opdat ze niet suf op scbool komen. Of zullen zy, die de pretentie maken te zyn, de ware beschermers en verdedigers der armen en ver drukten, zullen deze soc.-democraten nu een andere 70 duizend gulden loon beschikbaar stellen om hst in door hun geoorloof Jen arbeid te doen verdienen, door de getroffen oudjes en verminkten en weduwen? Of zullen de soc.-democraten trach ten een hongeroptocht met deze mosselenkokers en garnalenpellers te org&niseeren, om, met de rooie vaan voorop, gedragen door don haer Michels, al zingscd van ons heilig ideaal, te demonstreeren voor de brandkast van hst Burgerlek Armbsst. die open moet in naam van het velk verheffend socialisme? Immers neenDo heeren zullen tuichen, omdat zij meenen een stuk van hun sociaal program te hebben verwezeniykt. En ze zullen er straks In roemen, maar ten koste vau het brood asn zooveel arme gezinnen ont roofd. Schande! Bnlzendmaal schande voor den volksman, die zooleta bestaan dorst in een tyd ais deze, nu de nood zoo bitter heog gestegen is. Ea geen verontschuldiging, gesn genade voor de bedryvers van dit kwaad, die, na er op gewezen te zy», U antwoorden durven, en dat deed de beer Michels: „Wy aanvaarden in deze de volle corisequenti* van het nadeel, dat we aan sommige belangen toebrengen vertroetelen wy onze vyanden in ons midden en vertellen huo, dat zy ltove, beate menschen zyn. Dat alles is eon echte grap." „Maar wat heeft dat te maken mot Scotland Yard vroeg Rogor. terwyl hy een geeuw onderdrukte. „Heel veel. Als onze Afdo6ling tot Opsporing van Misdadigora wordt Secontróleerd door een hooger depar tement, hetwelk in deze critteke tyden toont, dat het een politiek voert van uitvluchten en bedrog, wat voor vertrouwen kunnen wy daarin dan nog stellon T" „Maar gif veroordeeld Sbirland en de anderen toch niet vroeg Roger, terwyl hy zyn oogen opende. „Dat zyn toch hoogst bekwame ambte naren." „Zeker, maar zy zyn gebonden door de bureaucratie, welke haar scepter zwaait vanaf het Ministerie van Bin- nenlandache Zaken tot san den anderen kant van White Hall. Als dat niet het geval was, zouden wy reeds het gahsim, dat er schuilt in de zsak van Clarendon Road sbben opge lost." „Ik denk, dat het te laat is - nu dat die Stracge zelfmoord heeft ge pleegd - ten minste, kis hij dat heeft gedaan," merkte Heronsgate op, terwyl hy zijn band op zyn achterhoofd legde - een gewoonte van hem. „Ha, daar hebt gy het teore punt aangeraakt!" telde Ingleby, terwyl by zyn vriend recht In bet gelaat keek. „Hesft hy het werkeiyk ge daan. Dat is de vraag." „Dus gy zyt niet overtuigd bè?" „Zeker niet. Het kan wol niets ar.dera zyn dan een voorwendsel, met bet doei, de politie van het juiste spoor te brengen en haar ovor te halen, baar onderzoek te eindigen. Het is eec streek, welk in de annalen der criminologie meer voorkomt." „Dus gy hebt geen vertrouwen in dien brief van Stanyon Strange?" vroeg Roger met onverholen ver bazing. „Ik beken van niet," antwoordde de geleerde in de criminologie; „ik ben niet eerder overtuigd voordat ik weet, dat het lichaam van Stanyon Strange gezien eu herkend is." „Hy hetfc zich misschien in de Theems geworpen en dan wordt zyn lichaam nooit ontdekt," opperde Heronsgate. Ingleby schudde langzaam het hoofd en zyn bril afneemenoe, veegde hij dien zorgvuldig mot zyn zak doek af. „Neen," riep by uit. „Als, wat ShirlaDé heeft verteld waar is, ia deze Stanyon Strange iemand van een zeer eigenaardig en onvast karak ter en als alle maonen, die wat excentriek zyn, ia hy vol van zyn eigen gewichtigheid op d« wereld. (Wordt vervolgd). Zie, geachte Redactie, waren doze woorden niet neergeschrevon, high had oen excuus kunnen vinden in de naïviteit dtr voorstemmende soc.- dem., ia hunne onwetendheid van de «aken waarover zy oordeelen. Thans niet meer, want zy handelen opz«tteiyk,en met voorberichten rad* ontnamsn zy aan 150h 160gc-zion«n een loonbedrag van zeventig duizend gulden, zonder daarvoor iets in de plaats te stellen. Zeker, de huisindustrie met al baar vreeseiyke, ollondige gevolgen moet uitgeroeid en niemand meer dan Ik, uie al de verschrikkingen er van zag van naby, in al h&3r onderscheiden vakkon over heol ons land, kan daarvan diep doordrongen zijn. Hy most uitgeroeid, maar niet ten koste van alles. Niet ten koste van den laatsten sntë brood van des armen tobber, voor wien in onz*, in zooveel opzichten ellendige maat- «chappy, op geen andere wyze nog iets te verdienen valt. Bat ware onmenschelyk I En vandaar immers, dat sociologen van naam, waarby de meest over tuigde democrateD, 07er heel de be schaafde wereld, zich bezig houden met doze vraag: hoe aan dezen schrikkelijken, afschuwelijken mis- etahd een einde te maken, zonder te schaden do directe levensbelangen van hondsrd dulzanden arbeidersgezinnen. Mannon van onverdachte reputatio op dit terrein, In opdracht ook vau verschillende regeeringon, hebben gepoogd en pogen nog steeds een oplossing te vinden, voor dit zoo hoogst moeilijk vraagstuk. Stumpers, die gy zyt! Zocht ge naar een afdoend middel nog om de vreeseiyke gevolgen van hot tabaks- strippou voor die duizenden ongeluk kigen, die er een boterham iaej verdienen te doen ophouden? Kom naar den Heldor! Wilt ge uitroei w, de sioopeodea degenereerende huisarbeid van de biezenvlechtera ea stoelenmitters, van de erwteniezera en lompensor- toerden, da schoenmakers ea vlas brakers, van do hoepmak era en wevers, vau do teenschiilara on paternostermakers, van de linnet!- naalsters en uitjesachUler», van de ■uikerwerkverpakkore en klompou makers, van de atroohuiaonmaken en touwpluizen, wilt gy knappe denkers en sociologen, dit alle3 met één slag uitroeien? Kom naar dsn Hsldsrl Daar zetelt de wysheld en ds weten schap, waarnaar ge zoo lang tevergeefs gezocht hebt. Stommers die Ge zjjt I Ga laat de gemeenteraad aen verordeningetj e maken van tien regels, en go verbiedt het eenvoudig, kort en goed. Eaopgelost is heel dat zooge naamd bslangryk en gewichtig vraag stuk van de huisindustrie. Ea als ze U soms bygeval hier of daar moebtea lastig vallen over de onmenscheiykheid van dan maatregel, dau zeg je en dat is afdoende - dat ds aociaal-dsmocraat Michels vau den Helder, bet vraagstuk óók zoo heeft opgelost en dat hy nader ver klaard heeft, de volle w\sequentie te aanvaarden van het nadeel, dat hy daardoor aan sommige belangen heeft toegebracht. En dan is het uit. Ban kan je op schieten en je geleerde hoofd gaan vermoeien met.nieuwe stukken sociale kwestie, waarby da wyzen van den Helder, de Socialisten voorop, je altijd ev«n vlug een oplossing brengen. Ge ziet, zoo iets als do uitroeilog van de Huis-industrie, is voor hen een peulenschilletje. Geachte Redactie, de houding der betrokken heeren, die hst garnalen- pellen verboden is zoo onveract- woordeiyk dom of ruw, vooral nu het hier botrof een tak van huis industrie, die allerminst tot de cn gezoDdst«n behoort en die slechts van tydelijken aard was, dat ik a3n hot geschrevene niet veel meer zal hebben toe te voegen, tsnzlj dan de heeren voorstemmers er my toe mochten noodzaken. U ben ik z«er dankbaar voor Uw bereidwilligheid. Hoogachtend, STAAULS».

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1917 | | pagina 1