HELDER8CHECOURANT ■at 33. No. 4877 DONDERDAG 3 JANUARI 19)8 46e JAARGANG Uitgever: C. DE BOER Jr., Helder. - Oplaag 6300 ex. - Abonnementsprijs: In de stad ft.—, per post 11.25, Buitenland f2.25. - Losse ex. 3 cent. - Advertontlén per regel 10 ocnt 10 °/0 oorlogstoeslag. Op pagina 4 van dit blad la opgenomen: 1. Uit den Omtrek. 2. Feuilleton, enz. Het jaar 1917. Ben der belangrijkste zaken, die In het afgeloopen jaar tot stand kwa men ja, wy aarzelen niet om te zeggen het allerbelangrijkste, was de instelling eener Econemiache Commissie. Woensdag 19 September had de installatie hiervan ten raad- huize plaatsde commissie bestaande uit een aantal dames en heeren van verschillende richting en werkkring, splitste zich in subcommissies, die elk voor zich een in engere grenzen besloten taak krijgen. Uitteraard kan men van deze commissie eerst na afloop van de huidige crisis deflnitief werk verwachten, en wij kunnen het inmiddels aangebroken Nieuwe jaar geen beteren heilwensch mede- geven dan deze, dat het nog dit jaar zijn moge, dat wij van dien arbeid de eerste sporen zien 1 Het bedanken van den heer Mr. Th. H. de Meester als lid der Tweede Kamer voor het district den Helder, was oorzaak, dat in diens plaats den 18ien Mei gekozen werd de vrljzin nig democratische heer P. J. Oud, bij herstemming met 3341 stemmen. Dn verkiezingscampagne, hierover gevoerd, ligt ieder nog versch in het geheugen. Bij die periodieke verkie zingen, waarbij was overeengekomen in verband met de tweede lezing van het ontwerp Grondwetsherzie ning geen verkiezingen te houden en de aftredende leden zonder tegen- candidaten opnieuw te benoemen, was den Helder nochtans een der districten, waar wél een verkiezings campagne gevoerd werd en hoe eendoordat het oud-lid der Tweede Kamer, da heer Staalman, met zijn candidatuur uitkwam. Na een felle campagne verloor deze het met 2989 stemmen tegen 3222 op den heer Oud, zoodat deze gehand haafd bleef. Ia de samenstelling van den Raad hadden ook wijzigingen plaats. Wegens de periodieke aftreding moesten in alle drie districten verkiezingen plaats hebben, in 't geheel voor 7 zetels, t.w. van de heeren J. Harjer en B. Zondervan in district I, P. de Geus, B. H. Grunwald en G. de Ven in II en W. Biersteker, E. J. Bok in III. Bij herstemming werden hiervoor herkozea, behalve de heer Harjer, die zich niet hei kiesbaar stelde, en de heer Zonder van, die by herstemming afviel, alle aftredende leden, sommige in twee districten. Daardoor moesten nieuwe verkiezingen plaats hebben, die tot resultaat hadden, dat ook by uerBtemming, gekozen werden de heeren F. van der Ploeg en W. Poll, beiden vryzinnig. De soc.-dem. fractie is thans met drie leden in den Raad vertegen woordigd, Ia de raadsvergadering van 2 Aug. deelde de heer W. J. van Neck, wet houder dezer gemeente, mede, dat zyn gezondhéidstoestand hem niet toeliet langer het wethoudersambt te be- kleeaen. Ia die van 4 September werd dea heer Van Neck dan ook het af scheid toegeroepen en hem namens dea Raad een stoffeiyk souvenir aan geboden, waarvoor deze, getroffen, dankte. Io zijn plaats werd benoemd de heer A. W. Miobels, die echter, gezien de constellatie van den Raad, waarbij het aantal zetels der soc. dem. party was teruggegaan van 4 op 3, meende te moeten bedanken, zoodat de heer D. H. Gtunwald sind* 12 September de zetöl d6S heeren Van Neck inneemt. Tengevolge van de aanneming, ook In de Eerste Kamer, van het ontwerp •rondwetsherziening, moest deze, zooals is voorgeschreven, worden afgekondigd van de pui van het stadhuis en in de gerechtszalen ln den lande. Ook hier is dat geschied, maar volgens de meening van den heer Miehels geschiedde het ten raadhuize te sober, te eenvoudig. Dezo heer had by zoo'n belangryke gebeurtenis gaarne wat moer pompeusheid gezien. Nu met de nieuwe grondwet ook bet beginsel der Evenredige Vertegen woordiging is aanvaard, moest de hier bestaande Vryzinnige Kiesvoreeni- ging, bestaande zoowel uit vrijzinnig- democraten als uit liberalen van beiderlei richting, zich splitsen, zoodat zy in twefön gevallen ia in een Vryzionig-democratiache en een Liberale Klesvereeniging. Inplaats van een kiesdistrict, zooals wy tot nog toe hadden onder de oude kies wet, ia er thans de Kieskring Helder, wiens ressort zich verder uitstrekt. Ivenals in vele andere plaatsen, is hier met ingang van 1 Juli 1917 een Huurcommiaaie ingesteld, wier taak bet is de abnormale omhoogdry vingen der huurpryzen zooveel mogeiyk tegen te gaan. Uitteraard is haar taak eenigszins begrensd. De Armenraad zag zich op Woensdag 24 November, voor een nieuw 4 jarig tydperk ge installeerd. In dit lichaam zyn alle hier ter plaatse bestaande instellin gen van liefdadigheid geconcentreerd. Het plaatselijk Steuncomité orga niseerde in September een reeks van feesteiykheden, waarvan de opbrengst bestemd zou zyn om haar kas te styven. Dere hadden een gunstig verloop en veel succes, zocdat het Comi'ó zonder zorg den winter kon ingaan. Ten gevolge van brand werd Zon dag 29 April het geheële gebouw van de flrma I. Grunwald natst het Post kantoor verwoest. Ongeveer eene maand vroeger was aan boord \an Hr. Ms. .Gelderland" een der ketels gesprongen, waardoor een tweetal opvarenden gedood en een aantal gewond werden. Begin Augustus waren het de passagiers van het stoomschip „Noordam", die alhier werden aangebracht, nadat dit schip op eene myn wa3 geloopen en naar den Nieuwen Waterweg gesleept was. Deze veelbewogen nacht zullen wy niet spoedig vergeten 1 Ea van nog jongen datum is het bezoek, dat Hare Majesteit de Koningin aan den Helder bracht in verband met de biDnerikomst der .Tromp", die een moeieiyke reis achter den rug had en van Amerika een aantal burger medebracht. Er valt melding te maken van aantal dooden, die ons in den loop des jaara ontvielen. Den 3en Januari overleed de heer P. H. Bos, oud- Voorzitter en mede oprichter van de Werklieden-Vereeniging .Door Orde en Spaarzaamheid tot Welvaart". Hy werd, een half jaar later, gevolgd door zijn mede bestuurslid in dezo organisatie, den heer B. Th. Htyting (t 1 Juni), ocderwyzer aan de school in de Oostslootstraat. In ditzelfde jaar (begin Februari) vierde deze vereeni- ging haar 45 jarig bestaan. Ruim 81 jaar oud, overleed 10 Februari de heer P. Groen, oprichter van de kassieraflrma P. Groen k Zoon Hoofdgracht (thans Nationale Bank- vereeniging), en oud-wethouder van Helder. In deze zelfde maand stierf ook de heer Machiel Klopper, gepen sioneerd commandeur van 's Rijks Werf, die in verschillende colleges tal van functies vergulde. e tragische dood van luitenant ter zee J. A. de Jongh, die zyn leven gaf om dat van een zyner onderge schikten te redden, ligt nog in ieders geheugen. Onder groote praal werd zyn stoffeiyk overschot, toen de zee het teruggegeven had, overgebracht naar den goederenwagen vanwaar het naar Amersfoort werd vervoerd ter begraving. Voor hem is in de vestibule van het Kon. Instituut een gedenkplaat onthuld. Ook van eonige jubilea valt melding te maken. Zoo herdacht de Bond voor Minder Marinepersoneel 22 Januari 1917 zyn 20 jarig bestaan. Wst de Matrozen bood in dit tij da ver loep ge worden is, het prachtige gebouw in het Spoorplantaosn is daar cm ervan ta getuigen. .Tivoli" werd na eenige maanden gesioten ie zyn, we gens verbouwing, inwendig geheel opgeknapt en gemoderniseerd, begin November heropendde Vakechool voor meisjes herdacht haar 1 jarig bestaan met eene tentoonstelling van het werk der leerlingen. 1 Octoberjvierden de heeron R. Kas- teiy» enP. Raadsveld, resp als gemeen tebouwmeester en directeur van het Telegraafkantoor, jubilea. Eerstge noemde was die dag 25 jaar io dienst van de gemeente, torwyi de heer Raadsveld reeds 40 jaren ambtenaar ter telegrapbie wa3. Teüslotte kwam 21 November, de heer G. de Boer als marktmeester van" den viscbafslag, met de herdenking van zyn 25-jarig dienstjubileum. Een tweetal kerkgenootschappen jubileerden eveneens. Het waren, 31 Augustus, de Israëlitische gc meente en 19 Novsmder de Oud Katholieke, wier gebouwen 80 jaar bestonden. In plechtige diensten werd dit feit herdacht. Eu even f óór het scheiden van het jaar was er in Raomsch-Katholieke kerk het lubileum van Pastoor Huygh, die 30 jaar pastoor was in dsz* parochie. De Vereeniging .Algemeen Tehuis voor Militairen" vierde 12 Juni baar 40jarig bestaan. Da laatste jaren heeft zy zich moeten beholpen met een veel te klein huis op de Kanaal weg, maar den 15dea September werd een fraai, nieuw gebouw, door den architect Mulder van "a Hage gebouwd, geopend en siods is er de toeloop groot. Zoo langzamerhand komen de Militaire Tehuizen er hier ïosd in we hebben du het op christe yken grondslag opgericht Tehuis voor Militairen aan den Kanaal weg, het Bondagebouw van den Malrozenbond, en, als dritte lm Bunde, dit nieuwe Tehuis, alle van de laatste jaren. Wy zyn hiermede aan het oind van ons overzicht. Er biyft, onge twijfeld, nog wel het ton en ander over, dat eene herdenking waard is. Wy denken by voorbeeld aan den be perkten spoorwegdienst tengevolge van den kolenoood, waardoor den Helder er viy slecht afkwam met baar spoorwegverbindingen, aan de vele strandingen van Duitsche en andere booten, mede een gevolg van den verscherpten duikbootoorlog, aan het stormweer op onze kust, aan den mislukten schoolbouw te Koegraa voor vele bewoners weinig minder dan een ramp, aan den veenbrand in Drente en het dientengevolge in het leven roepen van eon comité, dat in korten tyd een belangrijke som gelds verzamelde ter leniging van den nood. Maar dat alles behoort tot de minder aangename diagen van het afgeloopon jaar en liever willen wy de toekomst zien als draagster van vele prettige zaken, als brengster van den vrede allereerst, waardoor ons land zich economisch herstellen kan van de rampen, die de oorlog hier sloeg. Met dien wensch op de lippen nemen wy afscheid van onze lezers, wiea wy, in alle op zichten, toewenscben oen Gelukkig Nieuwjaar 1 schen ten Zuiden van Graincourt. Ton Zuiden van Marcoing en ten Noorden van La Vacquerie worden de voorste heisa der Eugetechon ver- raee8terd. Verschoideno tegenaanval len werden door de Eegelschon ou dernomen, doch deze bleven zonder resultaat. 10 officieren en 365 man werden gevangen genomeD. Het legerbericht van den lsten Januari maakt meldirg van het af slaan van een Engeischen aauval ten Z.0. van Moncby, tarwyi do terreinwinst ten Z. van Marcoing werd uitgebroid. Eonige officieren en 70 man werden gevangen genomen. Het Eogeltche communiqué van den 31sten meldde de herovering van het grootste deel der verloren stel lingen ten Z. 0. van Marcoing. Het avondberichi van dien dag gaf verder aan, dat de Buitschers bij een tegen aanval weer in deze stellingen door konden dringen, doch ten slotte door de Eagelscben verder het veld moes ten ruimen. Van het Italiaansche front. Maandag hebben do Franacben hulptroepen in den sector van den Monte Tomba, na eon zorgvuldige artilleriebeschieting, de vijandelyke stellingen tuaschen Oateoadi Monse- a en Maracaone aangevallen, en na hardnekkigen stryd vermeesterd. Vyandeltjke tegenaanvallen werden afgeslagen. 44 officieren en 1348 man werden gevangen genomen, 7 kanon nen en 60 machinegeweren vermeea- terd. Engelsche troepen houden stellingen bezet in de sectoren van Asiago, Grappa en van de Priaue. DE OORLOG. D« legerbsrichten van 31 Dacember en 1 Januari. Van het W e s t e 1 y k front wordt toenemende bedryvigbeid gemeld. Volgens het Duitsche bericht \i n Maandag werd «en aanval der En geischen ten N. van den spoorweg Boesinghe-Staden, afgeslagen. Even eens mislukto een aanval der Engel Ia Palestina hebben deEngel- schen bun front benoorden Jeruzalem verder vooruitgeschoven. Tusschen 27 en 29 December werden 760 Turken, w.o. 39 officieren, gevangen genomen. Verder wordt melding gemaakt van ren krachtigen aanval der Turken op 27 Bec., die ten doel had Jeruzalem te hernemen. Nadat 26 uur achtereen was gevochten deden de Eagelscheu een aanval op de Westeiyke flink der Turken en wierp deze 21/» myi achteruit. Bij da verdere achtervolging bezetten de Eagelscben de linie Boerka, Ras el Taboenich, Ras Allah, en Tirch Wadi el Kelb. De Turken leden zware verliezen. Reeds werden 600 gevaugan9D en 20 machinegeweren geteld. De duikboot- en mijnoorlog. Volgens de officieel© Duitsche be richten werd ia het kanaal; de Golf van Biscajo, in do Ierscfce Zee :n in het gebied rond Engeland 44000ton. en in de Middellandscba Zes meer dan 30.000 ton scbeopsruimte vernield. De Eagehche admiraliteit .deelt mede dat de mllnvegar „Arbutua" slecht weer getorpedeerd werd, tengevolge waarvan het schip zonk. Da commandant en 7 man worden vermist. De Entento en de vrodes- onderhandeliogen. Tot Vx'Ddag hebban de geallieerden tijd oat een besluit te nem.ee be treffende het al dan niet deelnemen aan de vredesonderhandelingen. Ea nu de voorstellen van Rusland en Duitscnlaod bekend zyn, wint naar het irehynt vooral in Eag6land de overtuiging veld, dat deelneming r.lct ooniogeiyk ia. Een bericht van den Londenschen correspondent van de „Mauch. Guar dian", dd, 31 Bec., meldde, dat de Britscbe regeering de vredesvoor waarden, welke Duitschland en Oostcnryk-Hongarye door bemiddeling vaa Rusland bebbon aangeboden, ah en ernstigen stap vaa den kant dor Ontrale mogendheden beschouwt un definitief "ooruem-aus is om, zoo deze voorwaarden haar langs officieelen weg worden voorgelegd, een ernstig en met redenen omkleed antwoord te geven. Lloyd George heeft zelf reeda maatregelen genomen voor een bozook aan Frankrijk, ten einde dienaan gaande met Ctemenceau t© confe- reeren. Een later (Reuterjbericbt meldde, dat er niets bekend wao van Lloyd George's plan ren. Dit echter was biykbaar ook het eenige dat tegen te spreken viel. Ia een berlcbt van de parlementaire correspondent van de „Daiiy Chronicle" d.d. I Jan., wordt bevestigd, dat in regeeringskriogsn de voorstellen van Rusland en Duitsch- land als een nieuw on ernstig feit worden beschouwd, waarvan officieel dient kennis genomen to worden. Tusechen Eagelaud, Frankryk, Italië ea de Vereen. Staten zouden dan ook reeds besprekingen worden gevoerd. Omtrent - de houding der Y e r- eenigde Staten verneemt de Daily Tel." uit New York. HoeweldeAmerikaanscheregcering weinig waarde hecht aan da verschil lende ?redesvoelhoorns, die Duitsch- land met behulp der Bolsjewiki uit steekt, toch wyden president Wilson en zyn raadslieden aan elk der po gingen in deze richting de meeste aandacht. Komt er 'n bepaald aaubod dan is het gevoelen in Amerika voor eon antwoord, waarin nog eens in hyzoDderheden. de positie der gealli eerden uiteengezet zou worden. Gezegd wordt, dat Wilson vast besloten biyft geen dool ta nemen aan vredesonderhandelingen tot er een releiyken grond is om to ge- looveu, dat Duitscblatd boreld is zyn militaristische oogmerken te laten teren. Wanneer de Dnitacho voorstellen op dit punt een tastbaren waarborg geven, zal de Amerikaansche regee ring een der eersten zyn, die op een vredesconferentie aandringen. Een delegatie uit de gfüoifleerd socialiafrscbe groep tier Fransche Kamer heeft by minister CJémon ceaupassan gevraagd voor Petersburg, ten eindo een afzonderlijken vrede van Rusland te beletten of ten minste zorg te dragen, dat deze zoo min mogeiyk nadeelig voor Frankryk zou worden. Clétnenceau antwoordde hun, dat bij niet aan hun vaderlandslievend heid twijfelde en zeker was van hun goede bedoelingen, maar dat do toe stand te Petrograd te verward was, dan dat men van hun bemiddeling 8enige nuttige uitwerking kon ver wachten. Door hun passen te' verstrekken, zou men hun missie een soort van officieel karakter geven, hetgeen verkeerde uitwerking cp de publieke opinie zou hebben, zoowel in de achterhoede als aan be'; front. Veel Heden zouden in dat niet nalaten te zeggenJ dat wy"aan besprekingen over de v^edes prelimi- nairen deelnemen, hetgeen allerminst in de bedoeling lag, wtger.s het ge mis aan ernstige voorstellen van den vyand. Ten slotta merkte Clémenceau op, dat by, aangezien hy de bondgenooten niet had geraadpleegd, zulk et sluit niet kon nemen en dat hy geen enkele reden had, om ;van to nemen, dat hun zionswijze sedert de con ferentie van Stockholm gewyzigd zou zyn. In de Kamer las Renaudel in ver band met deze passenweigering een verklaiiog voor, waarin de so cialistische fractie als haar overtui ging uitspreekt, dat de diplomatieke leiding niet beantwoordt aan de eischen die op bet oogeablik gesteld werden. „Het gemeenschappelyk zwy- gon van de geallieerde regeeringen zeide spreker o.m. over de algemeene en essentteele principes scbyut ons geleidelyk een toestand van moreele inferioriteit te scheppen die onze zaak schaadt." Do fractie verklaarde, dat zy zich voorbehield alle vorantwoordeiykheid van zich af te schuiven tot het oogenblik, waarop zy do regeering inlichtingen over de diplomatieke oorlogvoering zal vragen. Uit Rusland. Thans la ook in Turkestan en lu Beasaiabi# do republiek uitgeroepen. Laatstgenoemd, gebied zal onder den naam Moidavische republiek in de Russische bondsunie worden opge nomen. Inmiddels neemt in verschillende deelen van Rusland de wanorde hand over band toe. Te Salcby, in den Kaukasus, werder. de fwezor» eerste minister Goremykin, zyn vrouw en schoonzoon, oen goneraal, ver moord. Zyn dochter wérd zwaar gewond. E veneena werd de generaal Karau- lof, de halman der Toreksche kozak ken, en ztjn broer, benevens zyn geheelen staf, door soldaten van het Kaukasiache front vermoord. Ts Irkoetek werden tusachen geregel de troepen gesteund door manschap pen van de roode g urde, en kozakken kadetten gevechten geleverd die ongeyeer een weak duurden. Kanon nen en machlnegeweron werden daarbij gebruikt. Heele wyken van de stad werden verwosat. Te Kroonstad is het fort Peter I io de lucht gevlogen. Een aardbeving. Edn nieuwe aardboving heeft Zater dag vry wel geheel do stad Guatamala vorwoesi. Volgens berlcbt aan het departement van marine ligt alles in puin en zyn 125 000 menechen dak- 009. M-^er dan 1000 menschen zouden zyn omgekomen. Een Amerikaansche marinervfdeelicg heeft last gekregen hulp te verleenen. Spoorwegongeluk. By Samoor in Galicie heeft een ontzettend spoorwegongeluk plaats gehad. Een personentrein geraakte in voïie vaart in brand, waardoor de noodrem weigerde. Er speelden iich onbeschrijfelijke tooneelen af. Het aantal dooden en gewonden is taliyk. Het reddiDgBwerk is bykans onmoge lijk. BINNENLAND. J. M. L A. P. Wlrlx. f Te Haarlem is in den ouderdom van 81 jaar overleden de heer J. M. L. A. P. Wirix, oud kapitein tor zee, ridder Militaire Willemsorde on offi cier van de Eikenkroon vanLuxam burg. („O. H. Ot.") Petroleum. De Minister van Landbouw richtte tot de burgemeesters de navolgende circulaire, gedagteekend 31 Dec. 1917: My bereiken klachten over de hoe danigheid van petroleum, welke door sommige kleiuhandelaren wordt ver kocht. Het schynt dat enkele hunner hunnen voorraad hebben willen ver- grooten door toevoeging van water. Ook tydeos het vervoer moet het voorgekomen zyn, dat vervoerders of hun personeel een gedeelte van den inhoud der vaten potroleum vervingen door water. Hoewel van do zyde dor petroleum importeurs al het mogeiyke wordt gedaan om dergeiyke handelingen tegen te gaan, zyn dezo uit den aard der zaak meermalen raoeiiyk te bewqzeD. Ik wil in het bijzonder uwe aandacht op deze aangelegenheid vestigen, om daardoor te bevorderen, dat de polltic-autoriteiten de bediijveis van dezo onregelmatigheden doen op sporen, opdat tegen hen maatregelen kunnen genomen worden om zulks in den vervolge te voorkomen. Ir beslag genomen. In de maand November heeft de centrale dlstribntiedionst der politie to Rotterdam in bezit genomen 567,193 kilogtam katoanmdolio, 15,000 kilogram andere soorten olie, 27,866 kilogram technisch vet, 52,456 kilogram eetbaar vet, ongeveer 100,000 kilogram traan- en smeerolie, 160 000 kilogram cacao en chocolade, 800,000 kilogram reuzel, 5000 kilogram draad nagels, 105 kilogram" antimonium, 16,000 kiiogram koffie, 12631 kilo gram soda, 13,000 kilogram lijnolie, 414 kisten zeep, 1730 kisten slaolie, 233 kisten gecondenseerde melk en ongeveer 2000 nikkelen stuivertjes. Opgejnaakt werden in die maand 180 processsn-verbaal wegers over treding van de diatributiewet, 18 wegens den verkoop van graan \an den oogst 1917 en 10 wegens het verboden vervoer van aardappelen, S.t. „Peregrlne". Uit Londen wordt gemeld, dat het 9,3. .Peregrlne", van de Gen. Steam Nav. Comp., Zaterdag uit den Nieuwen Waterweg in convooi naar Londen vertrokken, in den nacht van Zater dag op Zondag tydens stormweer op Longsand wrak geworden en in tweefla gebroken is. Alle 56 passagiers, meerendeela vrouwen en kinderen, alsmede de Equipage van 32 man, werden door de reddingboot van Walton met moeite gered. De havenbeweging te Rotterdam. In 1917 kw.imen te Rotterdam binnen ccn aantal scbepan met eeu totaal inhoud van 1.883292 nerio register ton. In 1916 was het 3.258.618 ton en in 1914 9.967 512 ton. Rumoer op Marken. De burgemeester van Marken had aandag opnieuw eene raadsver gadoring uitgeschreven. Op de agenda stond een voor de gemeente byzonder belangryk punt. Het Kon. Ned. Steuncomité had namelyl; bericht dat het bereid was 90% by te dra gen van het bedrag 't welk noodig zou zya om 150 gezinnen op het eiland gedurende 15 weken een ondersteuning van f10 per week deelachtig ta doen worden onder voorwaard3 dat de overige 10% uit de gemeente kas betaald zouden wor den. Hoewel een spoedige behandeling van dat punt zeer gewenacht is, ge zien den noodiydonden toestand waarin velé gezinnen op Marken verkeeren, gaven de vyf raadsleden ook dit keer aan den oproep geen gehoor. Op het uur waarop de raadsver gadering zou beginnen, waren alleen de burgemeester en de beide wet houders op het stadhuis aanwezig. B» raadsvergadering ia thans ten derden male uitgeschreven en wel tegen Donderdag a.s. Nader vernemen we nog. dat de raadsleden te kennen gaven niet langer onder de leiding van dezen burgemeester te willen werken. Naar het ,Volk" verneemt, heeft de burgemeester een aanklacht In gediend by den officier van justitie tegen het dagblad „De Standaard", Wï-gena een daarin voorkomend en voor hem z.i. beleedigeud verslag over de laatste raadsvergadering en de ontploffing, die tydens de zitting in de raadazal plaats had. De burge meester acht zich bierdoor in zyn eer en goeden saam aangetast. Al* zijn raadsman zal optreden jb. mr. S. W. van Stirum te Haarlem. Verbreeding van den Rijksweg Amsterdam—Haarlem. Eer: wetsontwerp is ingediend be treffende de onteigening van eigen dommen noodig voor do verbetering van den ryksweg tusachen Amsterdam en Haarlem. In de memorie 7an toelichting wyst de minister o.a. op de verschtliendc, op dezen weg plaats gehad heb inde ongevaltn. Volgens da tegenwoordige plannen zal, na verlegging van het Zuidelyke spoor van de E. 8. M,, ook over het deel Halfweg Haarlem, naar de Noordzyde van den weg, het voor bet gewone verkeer bestemde deel van den weg bozuiden de baan van de E. S. M. zyn gelegen en daarvan zyn afgescheiden door een berm met haag. De rijweg zal eon breedte verkrygen van 7.50 M., waarnaast achtereen volgens gelegen zulleu zyn een b9rm, breed 2 25 M., een rijwielpad, breed 3 M., eon berm, breed 1.25 M., en eeu voetpad, breed 2 M., terwyl daar naast zal komen een berm, breed 0.25 M. en vervolgens een sloot met naastgelegen berm, welke laatste noodig la wegens de slappe geaard heid van den ondergond. Op den berm tuaschen rijweg en rywielpad en tusschen dit laatsteen het voetpad zal opgaande beplanting worden aangebracht; verder ligt het in het voornemen aan de slootzyde van het voetpad een haag te planten. Da kosten van de geheele vurJoete- rlng, met inbegrip van de kosten vatK grondaankoop, worden geraamd op rond één millioen gulden, wnarby dan niet is rekening gehouden met tegenwoordige buitengewone prijs- styging van materialen en arbcids- loonen. Van dit bedrag zal, zooalB hierboven is gezegd, f226,000 door de gemeenUi Amsterdam en f 40.000 door de Electriscbe Spoorweg Maat- scbappy worden gedragen. Op het IXe hoofdstuk dar ontwerp-Staats begrooting voor het dienstjaar 1918 is onder artikel 105 eane som van f 76,000 opgenomen als eerste ter- mya vcor budoelde verbetering. GeTsoleerd. Naar het Volk verneemt, ia de bezetting van het fort Pampus io de Zu derzeo, sinds dun tweeden Kerst- dog, tengevolge van yagang volkomen geïsoleerd. Iedete verbinding met •len vasten wal is verbroken. Aanmirkelljk verschil. Een voor enkele jaren uit woesten grond ontgonnen boerdery te Friesche- palen, gekost hebbende f 8000, is thans verkocht voor de kapitale som van f65000. Brave Jongens. Te Zandvoort zyn uaugehoaden de Amsterdammers B. G H. Mertens en F. van Berkel, oud 20 en 19 jaar, wegens inbraak in de bodega Drie buizen en do zaak van Aodruowitsj, die daarnaast gelegen is. Een klem bedrag is gestolen. De brandkast konden de inbrekers niet openen. Op de jongelieden werden een paar revolvers, eau portemonnaie met veel kopergeld, f330 aan bankpapier, 205 meialen lepeltes, 50 tabletten choco lade en bonboua gevonden. Nog kan gemeld worden, dat in het bezit van een der aangehoudenen als verdacht van de inbraak te Zandvoort ongeveer f400 aan bank papier werd gevonden dat hy ten nadeele van zyn ouders, die te Amsterdam wonen, had ontvreemd. Zy zyn gevankeiyk naar Haarlem oveigebracht. Ontrouws boodschapper. Een hofmeester deed by de Rotter damsche politie aangifte, dat hy in November aan eon stoker van het stoomschip „Iberia" voor een bedrag van f 3000 aan geslepen diamant had meegegeven ter bezorging aan een adres in Spanje. De diamant was ge4 orgen in een sigarettendoosje. Het doosje heeft echter nooit zyn bestem ming bereikt. INGEZONDEN. BulUn Turantwoordelijkheid der Redaekle. (Van niet geplaatste «tukken wordt de copf niet teruggegeven). De kinderlijke spelen des heersn Staalman. „Je bent wat begonnen" zei een vriend van me, die myn stukje In de Heiderache Courant van eeuige keeren terug, gericht tegen een deel van het lauge epistel van den heer StaalmaD, had gelezen. „Nu heb ja hem zyn mond open gebroken", liebtu» hy toe op myn vragend gezicht. Mijn vriend heofc geiyk gehad. Alsof de heer Staalman er op gewacht had, zoo vaart by nu in de twee vorigo nummers uit en ten slotte nog voor niets. I-mand die 4 kolommen noodig hteft om 20 regels te beantwoorden, staat nooit heel sterk. Maar iemand die dit doet en eigeniyk hetlemaal niet antwoordtzoo ismand isStaalman. Deze politieke rot huldigt hot be- ginsol van Talleyrand, dat de spraak dient, om de gedachten te verbergen. Ik geef toe, de heer Staalman is bebooriyk aan te hooren on even behoorlylc (e lezen. Zyn stukken en redevoeringen geven in den regel veel vermaak. Maar hy moet niet trachten, zooals hy ln zyn eerste stuk doet, om kwaad te schycen. Want in zyn hart was hy wat in zya sas, de slimmerik, dat Ik hem zoo schoons gelegenheid gaf, in de Heldersche Courant vast een verkiezingsrodevoering af to steken. Wat zyn allereerste Btufe trouwens óók was. Myn simpele stukje bevatte echter een vraag, geachte heer Staalman. Ozeker een bescheiden vraag slechts, maar toch, een vraag Waarom moet ik helaasontwaren, dat ge julwt daarop geen antwoord geeft Ge buyt tranen met tniten over die arra9 visschera, die wy zoo slecht behandelenmaar juist de beantwoor ding van die simpele vraag, daar ging 't om. Daar zit de geheele Helder al een paar weken op te wachten, man. Wc haddon het antwoord in uw slotartikel zeker verwacht, maar go zwijgt als een mof. Wy vroegen n.1.Wat had de heer Staalman dan willen doen F' Welnu, wy weten het. Niets, niets en nog eens niets. De ellende van een huisindustrie, dio bier nog niet was, maar in den meött onguren vorm dreigde ln te burgeien en in te zieken, wou de heer Staalman voort laten woekeren. Omdat by zooveel voor al die ar me oudo menschen voelt. Van arm gesproken, is het den heer Staalman bekend, hooveel gezinnen, die zich met dit vak onledig hielden, eigeniyk wel tot die „armon" be hoorden 7 Laat by 't eens onderzoeken en hy zal tot vei rossende resultaten komen. Dacht de heer Staalman, dat wy blind zyn voor do Dadeelen, die ove rigens goede maatregelen voor som- miger belangen hebben Hy kan beter weton. Maar een vraag nog. Als de anti-revolutlonalren aan wie de hoor Staalman zich vor- want gevoelt, het 7erbod van arbeid voor üe gehuwde vrouw willen, aan vaarden zij dan evenzeer niet de na doelen, die aan veler belangen wor den toegebracht En is er weléón overheidsmaatregel denkbaar, waarby die consequentie niet aanvaard moet worden? Nog oens, wat wil Staalman? Wy willen desnoods van gemeente wege werkplaatsen beschikbaar stel len. Maar filantropen als de heer Plaats man, die ook al tranen met tulten huilt over al die armo gezinnen, die hy toch zoo aardig liet verdienen, willen het zelfs niet eens, omdat zij dan volwassen werkkrachten moeten nemen en onder de arbeidswet vallen. En dat maakt bun wie et slechts kleiner. Al dat medeiyden en gehuil zal dus wel meer hst gevolg zyn van eigen nadeel dan van dat dier arme menschen. We kennen dat. Zyn wy als sociaaldemocraten bo vendien verantwoordoiyk voor de krankzinnige inrichting onzer maat- sch&ppy, die steeds goede maatrege len tot rampen maakt Denk aan de invoering van machines en arbeids besparende methoden. Onze heel» stryd gaat immers juist tegen de maatschappy, die de heer S aalman zoo goed acht? En waarin.hy dan ook de uitwassen maar ruBtig aan vaardt Tja, wy zyn slechts bescheiden hervormers, die misschien wel eens dolen, maar waar bleef het advies of het protest van den beer Staal man en zyn visachersvereeniging, toen d«ze zaak aan de orde was Toen ware de tyd voor actie er geweest en misschien was de dolende Raad tijdig tot inkeer gebracht. Welke vakvereeniging en welke vereenigiDgvleidsr wacht nu met dn actie tot de zaak ODherroepeiyk i»? Wy zyn slechts een hervormiaga- party. Ja zeker, vriend Staalman, maar met dit verschil, dat we de wapeoen tevens smeden, om aan dien hervor- min gaar beid kracht by te zetten. De organisatie, die wy der arbei dersklasse hebben gegeven in bet N. V. V. en de S. D. A. P. worden door u en uwe kornuiteD altyd wyse- ïyk vergeten. En dat is niet gering, want zonder die konden wy evenmiu iets uitvoeren als gy. Gy zyt, zoo ik reeds erkende, wel bespraakt en een walversneden pen utaat te Uwer beschikking. Twee machtsmiddelen, die niet te onderschatten zyn. Maar een organisatie zaagt ge met al uw gaven geen kans tu stichten en dat is ook tevens uw zwakheid, die ge op andere wyze moet aan vullen. Ziehier de oplossing van het ge heim, hoe ge 4 kolom noodig hebt, om 20 regels te beantwoorden. Zou daaraan ook niet te wyen zyn, dat de S.D.A.P. do opgewarmde potjes uit de Centrale keuken van Staalman tot eetbare maaltyden ver werkt en elndeiyk van hut vuur haalt? Want gy, heer Staalman, hebt de potjes smadeiyk in den steek gelaten zoodat ze stonden aan te bakken. Waar waart ge toch het laatste jaar van uw Raadslidmaatschap? We hebben met verbazing de pieaentle lysten van dien tyd eens nagezien en misten u baast alle keeren, dat de gemeente uw diensten noodig h3d. Waar waart ge toch, heer Staal man al die lange jaren? Konden de HelderBcbe belangen zoo maar al dlès tyd aan die dolende ridders worden overgelaten Wat kwaads konden deze onver laten aan uw geliefde burgeis reeds hebben gedaan. Wat zeg ik? Wat kwaads hebt ge al die juen zonder protest toegelaten, dat geschiedde Wy zyn bescheiden en zullen nu maar niot opnoemen, hetgeen door ons getracht is, in uwe afwezigheid zoo al te doen. We weten toch vooruit, dat alles beter door u had kunnen worden ge daan. Dat is nu eenmaal het voordeel der afwezigen Maar over de gasfabriek en de be lastingen moest ge toch liever niet spreken. En ook niet over de welvaart der Gemeente. Waa het Staalman zelf niet, die even groote angst had voor belasting- verhooging dan alle vroede mannen uit zyn tyd? Heeft hy ooit positieve voorstellen gedaan, strekkende, die bedrijfspoll- tiek te veranderen. En kon de floancieele bedrljfipoll- tiek wel veranderen zonder belasting- verhooging? Wat geeft dan al een 2Vt-urige donderrede als er nietB positiefs op volgt? Wy hebben reeds tweo maal de belasting in 't voordeel der klaine luyden weten te verbeteren. Om van onze taaie stryd voor duurtetoeilag en wonlngvoorzlening nu maar te zwygeD. Maar Staalman stemde in 1910 tegen 't voorstel Biersteker, om den aftrek te verhoogen. Ook wash-tde heer Hartendorf die tegen 't voorstel- Verstegen stemde om de belasting op 't gedistilleerd af to sehaffon en op de Inkomstenbelasting te leggen. Ook al ui* angst voor belastingverhooging. Eq toen. ds heer Ooitgjjsen, die in Huisduinen als badplaats voordoet voor do Gemeente zag, evenals nu da Economische Commissie, die óók al geen product van den ho»r Staalman is, met voorstellen tot onderzoek kwam, toen wist deze niets anders te doen dan 't denkbeeld bespotte!yk maken. Wie was er ook weer tegen het ambachtsonderwys en vlsschery on der wys?... fin tegen de Rijks H.B.S.? Toch wel dingen, die in 't belang der burgeiy en haar welvaart zyn, nietwaar? O! wy snoeven niet, want we weten ons bier nog zoo zwak, waar de groote massa nog steeds achter menschen als de heer Staalman aan loopt. Om steeds bedrogen uit te komen. Maar dat «cbyot nu eenmaal eerst noodig ta zyn. En de leidsman zelf van zulk een mataa, Is nu een maal gedoemd, om negatief werk te doen. Zooals de heer Staalman ge noegzaam heeft bewezen. Maar we willen hiermede eindigen. Voor zoo ver de heer Staalman onze mannen steunde, voor zoover zyn redevoerin gen inderdaad de belangen der kleine luyden verdedigden, hebben wy hem de verdiende lof nooit onthouden. Dat weet hy en wy nemen daar niets van terug. Maar de zelfstandige organisatie van d* arbeidersklasse, het zelfstan dig politiek optreden dier klasse, heeft hy altyd even bard bestreden als al de vyanden der arbeidersklasse. Eq alB zoodanig was en ie de heer Staalman onze tegenstander. Wy willen bescheiden zyn, maar mogen den heer Staalman als Nieuw jaars wenicb misschien wel een fl-- dosis van die menscbeiykg, toewenscben. Helder, II Dec. V cbeiijk&^t

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1918 | | pagina 1