DE OORLOG»
De besprekingen te Brest-
Lltowsk.
Biest-Litowsk, 18 Jan. Da op 11
Januari geconstitueerde Duitsch-Oos-
temtybsch Hor/gaai sch Russische
commissie ter beapreking van de
territoriale quaeat'öo, hield op 11 en
12 Jan. drie lange zittingen, welke
het volgorde verloop haddenNa
korte inluidende discussie over for
meele quaestiën word vastgeateld, dat
in do eerste piaatB in het te sluiten
vrcdeavordrag de beëindiging van den
staat van oorlog tusschen de oorlog
voerende partijen zal worden ver
klsard. Daarentegen weigerde Trotzky
in aansluiting hieraan uit te apreken,
dat. de coutractcereude partyen be
sloten zün voortaan in vrede en
vriendschap te leven. Trotzky vond,
dat dit oon decoratieve phrase was,
die niet den goeat der betrekkingen
kenmerkte, welke in de toekomst
tusachen het Russische en het Duit
ache volk, reap. de volkeren van
Oostenrijk-Hongarije, zouden beat aan.
Na beraadslaging over dit punt weid
bealoten later op dit onderwerp terug
tc komen.
In hot verder vorloop van de be
sprekingen werd vaatgoateld, dat er
eenstemmigheid was om do ontrui
ming van de door beide oorlogvoe
rende partijen bezette gebieden in
beginsel to doen gotchieden op den
grondelug van volkomen wederkee-
righeid, zoodat de ontruiming van
du Rnislsche gebieden in verbaud
zou staan met de ontruiming van
de door Rualand bezette gebieden van
Oostenrijk»Hongarije, Turkije en Per-
ziö. In eeü later stadium der bespre
kingen werd Perzlö uit dit verband
geschrapt, daar het geen oorlogvoe
rende waa. Trotzky*atelde voor aan
het slot der zinsnede in te voegen
Rusland verbindt zich zoo spoedig
mogelijk zyn troepen uit do gobieden
van hot bezette neutrale Perz'ö terug
to trekken en bij voegde er b|j, dat
bij geen andere reden voor deze
voorgestelde wijziging heeft, dan ds
ensch om nadruk te leggen op het
gruwelijk onrecht, dat door de vroe-
gero Russische regeering tegenover
een neutraal land ia begaan.
Daarop kwam aan de orde de vraag
op welk tijdstip de ontruiming van
de bezette gebieden zou moeton ge
acbieden. Het Duitsche voorstel was
de ontruiming te doen aan
sluiten bt) hot tijdstip, waarop na de
vrodesslultiEg Rusland zyn strijd
krachten zou hebben gedemobiliseerd.
De ontruiming van de bezette ge
bieden in verband te brengen met
de gefllnoigdo demobilisatie dor Rus
sische strijdkrachten was hierom
nocdlg, omdat het gevaar bestaat,
dat Rusland, vóór zijn strijdkrachten
gedemobiliseerd zijn, ten gevolge van
veranderingen in zijn regeeringa-
atoleol en ztJn bedoelingen, elk oogen-
blik in slaat zou zijn weder offen
sieve opsratiën to beginnen. Troizky
sprak hiertegenover den wenschuit,
dat de ontruiming van de bezette
gebieden zou plaats hebben parallel
met het, verloop van de woderzydsche
demobilisatie, waaromtrent een nadere
overeenkomst zou zijn te treffen.
Na de opmerking van staatssecre
taris v. Küblmann, dat volgens het
Russische voorstel do ontruiming van
het bezette gebied slepende zou biy ven
tot do sluiting van een algemeenen
vrede, word de beraadslaging over
dit punt afgebioken.
Tor sprake kwam nu de vraag tot
welke deelen van het bezette gebied
de ontruiming zich moost uitstrekken.
Do heer Kühlmann merkte op:
Gelijk uit de definitie der ontruiming
volgt, strekt zy zich slechts uit tot
die bezette gebiedon welke nog deelen
zijn van bet staatsgebied van de
mogendheid met welke vrede wordt
gesloten. Tot zulke gebieden, die by
het intreden van don vrede niet meer
doelen van het staatsgebied zijn, strekt
zij zich niet uit.
Er zal dus onderzocht moeten
worden, welke deelen van het vroe-
gero Russische gebied bij het begin
vau den vrede nog als Russische
gebieden kunnen worden beschouwd.
Do Russische regeering heeft in over
eenstemming met hcre grondstellin
gen voor alle in Rusland levonde
volken, zonder uitzondering een tot
de volkomen afscheiding gaand zelf
beschikkingsrecht geproclameord.Wg'
beweren dat, ter uitoefening van dat
recht in een deel der door on» be
zette gebieden, de voor de vertegen
woord-ging der betrokken volken ge
machtigde lichamen hun recht van
zelfbeschikking hebben uitgeoefend in
don geest vau afscheiding van Rus
land, dat men naar ouzo meoning
deze gobieden thans niet meer als
tot het Russische rijk, en zijn vroe-
geren omvang behoorend, zal kunnen
beschouwen.
Hleiop antwoordde Trotzky: „Wij
houden onze verklaring in den ge-
heelen omvang slaande, dat do volken,
die in het Russische gobied wonen,
zonder invloed van buiten, het recht
hebben over hun lot te beschikken
zeifs tot afscheiding van Rusland.
Wy kunnen echter dit beginsel niet
anders erkennen, dan tegenover de
volken zelf, en, niet tegenover zeker
bevoorrechte deelen ervan.
„Wij moeten de opvatting van den
voorzitter der Duitsche delegatie af-
wljzeü, die beweerde dat zich in de
bezette gebieden door feitelijke gevol
machtigde organen de wil van de
volken heeft geuitwant deze gevol
machtigde organen kunnen zich niet
beroepen op de door ons voorop
gezette beginselen".
Aansluitend aan deze principieele
uitzetting ontwikkelden zich lang
durige, voornamelijk thoorotiache
debatten over do quaestie, onder welke
voorwaarden en op welk tijdstip een
nieuwo staat, door afscheiding van
een deel van 09n beataanden staat
van dezen, ontstaat.
Trotaky heeft nog voorgesteld, de
verschillende formuleoringen schrifte
lijk in te dienen. Dit voorstel werd
echter door m n'ster von Kü'aimaun
afgewezen. Hy achtte eerst nieuw
overleg der bondgecooton noodzake
lijk.
Daarop werd de zitting verdaagd,
zonder dat oen dag voor voortzetting
der besprekeningen werd vastgesteld.
Uit Rusland.
St. Petersburg, 14 Januari. Een
telegram uit Rostof meldt, dat het
station Deballzewo aan den spoor
weg naar Jckateiinoalaf driemaal iu
andere handen overgegaan is. De
kozakken hebben het ten slotte ont
ruimd en een stelling by den spoor
weg betrokken, in afwachting van
veraterklDgOD.
De bolajewiki z|jn in de richting
van Toegirrog eenigszins opgerukt.
De stad Oefa is door de bolsjewiki
bezet. Dezen zenden sterke troepen
met artillerie naar T*jsliabinsk (Oren-
burg) waar ernstige gevechten ver
wacht worden.
De bladen vernemen uit Cbarkof,
dat de maximalisten het tweede
Oekrainache regiment ontwapend heb
ben. Nadat zy de kazerne met ge
pantserde auto's en machine geweren
omsingeld hadden, gaven de Oekrai-
ners zich met 7000 geweren cn 13
machinegeweren over. By hen was
de commandant van het regiment.
Londen, 14 Januari. De „Times"
vernoemt uit Odessa van 11 dezer
Td Ssbastopol ia men twee dagen
lang getuige geweest van een slach
ting, die bolzjewiksche matrozen on
der de officieren van de marine hebben
aangericht. Men meldt, dat zestig
officieren, o. w. vier admiraals en een
generaal, omgebrachtz|Jn. Do meeaten
waren lid geweest van de commissie,
die iu 1912 order bet oude réjime
een onderzoek bad gehouden naar hét
mat.i ozenoproer van de „revolutionaire
uuio", wat ten gevolge had, dat ze
voutien matrozen schuldig bevonden
werden, van wie velen terechtgesteld
en de overigen verbannen werdén.
Alle officieren vau een schip werden
naar den Malakof toren govoord, diu
befaamd Is in de geschiedenis, en daar
doodgeschoten. Admiraal Nemels, de
commandant van de Zwarte Zee- vloot,
heeft tengevolge «au de wandaden
zya ontslag genomen.
Twee dagen lang is de stad Kilia
(Besaarabiê) in den Kersttijd overge
leverd geweest aau do genade van
plunderaars, roevers ei brandsttth
tera, met treurige gevolgen. Een
groot gedeelte V3U de stad is met den
grond gelyk gomaakt. De verwoesting
weid aangericht door soldaten van
ren regiment, dat daar ingekwartierd
waa, met behulp van gepeupel uit
do havenwijk. Op vyf punten togelyk
br ak brand uit-, waardoor een groote
vuurzee onlstond.
Vorming van een Russische
Bondsrepubliek.
Volgens de „Prawda" heefc do Rus-
siscbo Raad van volkscommissarissen
de iegeeriügen dor zelfstandige repu
blieken van Rusland uitgenood <gd
deel te nemen aan een conferentie,
dis zich zou bezig houden met den
voorbereidenden arbeid voor do schep
ping van een Al-Russische bonds
republiek.
Het dtsbatreffdude, door d3 bolsje-
wiki-regeering uitgewerkte ontwerp
beoogt de vorming van een staten
bond in den trant der Vereen. St. van
Amerika.
De vertegenwoordigen vau de Oek-
raice, Esthland, Lijfland, de Wolga-
republiek, de Kaukaaus-rf-publiek en
Slberlö hebben reeds toegezegd aan
de conferentie deel to zuilen nemen.
Uit St. Patersburg wordt gemeld:
Ia hot uitersto noorden van Ruvlatd
vormt zich een nieuwe zelfstandige
staat met Arcbangol tot hoofdplaats.
Zeven gouvernementen maken deel
uit van dezen s^aat, die zich uitstrekt
tot ten breedte, in de nahyheid van
Moskou. Hy zal o. a do gouverne
monten -Kostrama, Wiatka en Perm
bevatten. Da geheele bevolking zal
ongeveer 15 millioen zielen bedragen.
Ciillaux gearresteerd.
Par|js, 14 Jan. Caillaux is heden
morgen te negen uur in hechtenis
genomen on naar do gevangenis La
Santé overgebracht.
Naar hot „Hdbl." uit Parys ver
neemt, heeft het boricht van de in
hechtenisneming van Caillaux in wel
ingelichte kringen geon bijzondere
vei bazing gewekt. Men voorzag ze
daar reeds sedert eeuigo dagen.
la de wandelgangen van de Kamer
vertolt men, dat de gevangenneming
het gevolg zou zijn van do vondst
in een brandkast, die Caiiiaux b|j
een bank te Florence had gehuurd
en waarin niet alleen aanzienlijke
waarden waren geborgen, die de oud-
ministerpresident aan do Fransche
fiscus had willen onttrokken, maar
bovendien nog ernstig compromit-
teerende stukken.
De „Intranaigeant" bericht, dat de
militaire justitie esn sluk heeft ont
vat-gen, zoo ernstig van aa;d en zoo
overtuigend, dat men Caillaux niet
langer op vr|je voeten kon laten.
Do „Temps" zegt dat hot een be
zwarend stuk is, dat in de buiten-
landache pers misschien binnenkort
gepubliceerd zou kunnen worden.
Door de ontvangst van dit sluk is
de rechter van instructie in een
soortgelijke positie gekomen als toon
hy de Amerikaanscho telegrammen
ontving, die hem deden besluiten tot
arrestatie van Bols.
Annuleering der
Russliche Schuld.
Petrograd, 13 Jan. Do opperste
raad van baheer der nationale goe
deren heeft eon ontwerp voor een
decreet uitgewerkt betreffende de
annuleering van allo nationale lec-
ningen, uitgegeven door de keizerlyke
en bourgeois regeeringon. Overeen
komstig dit ontwerp wordon alle
binnenlandscho leeningon, waarvan
do obligatie a in het bezit zJju van
buitenlandora, onvoorwaardelijk ge
annuleerd. Als geldig zullen alleen
worden beschouwd de nationale
schatkistloeningen op korten termijn
en da verschillende sories derzelfde
schat kistleenir: gen.
Be N. Rott. Ct. teekent hierby aan
Na het bekende bericht van begin
December betreffende de ongeneigd
heid by de Russische revolutionnaire
regseriug om de staatsschulden, door
het tsarisme aangegaan, to srkennen,
z|jn in de laatste dagen alarmeerende
geruchten te dien aanzien verspreid.
Toen, in begin Docember, waren het
de correspondenten van do Daily
News en de Daily Tolegraph, die een
boricht uit de Pravda aan bun bladen
hadden geseind en waaraan Reutor
verdere ruchtbaarheid bal verleend.
Het boricht bleok toen in den gege
ven vorm onjuist; het artikel van
de Pravda was verkeerd geïnterpre
teerd. Sindsdien i3 de kwestie blij ven
rusten, totdat nieuwe berichten de
gemoederen weer kwamen verstoren.
Het. Pet. Tel. Ag. bi acht de tyding,
dat de Russische revolutionnaire ro
geering de betaling van dividenden
en coupons, alsmede don bandel lu
aandeelen en obligatiën had verboden,
en tegelijker!yd werd weer een nieuw
bericht omtrent de atmuleering dor
staatsschuld gepubliceerd. Thana was
het de Manchestor GuardiaD, die een
mededeeling daaromtrent van zya
Petersburgschea correspondent had
ontvangen, en ook nu werd dit ba-
richt door Reuter verder wereldkun
dig gemaakt.
Het valt natuurlijk moeilijk een
bepaald oordeel over de juistheid van
al deze sensationeele moldingen uit
Eogelsehe bron te vellen. In ieder
geval zal bet zaak zyn als grondslag
voor een definitief oordeel de ambte
lijke berichten af te wachten van de
Russische regëering zelve. Na de
ervaring van verleden maand, gebiedt
de. voorzichtigheid ile portéader Eogel
sehe berichten niet te overschatten.
Dit te meor, nu ia do Duitsche pers
audere tonen worden vernomen. De
Duitsche pers is' omtreut Russische
zaken in 't algemeen goed ingelicht
en het is dus van gewicht rekening
te houden, met wat zy omtrent het
hernieuwde gerucht der Russische
schuld-annulesring opmerkt.
Dé Ftf. Ztg. schrijft, dat „men good
(zal) doen ook dit bericht mot eenigo
reserve te aanvaarden, want hetgeen
tot nu toe aan fiaaocict-le maatregelen
uit St. Petorsburg is gemeld, is zier
dik wylsspocdigdsarop weerontkend".
E?n ander bericht, waarvan wy
melding wilten maken, ia het telegram
van Max Th. Bshrmann, den corres
pondent te Stockholm van ds Vosa.
Ztg. In eeq telegram van hem, op
genomen iD do Vosa. Ztg. van gisteren,
zegt hy o.m., dat do vorm vau het
bericht in den Mauch. Guardian
„niet in overeenstemming is met de
feiten. Naar ik leeds cenigen tyd
geleden heb kur.neu mededealsn,
wordt deze kwestie inderdaad sedert
eenigo weken iu den Raad der
Volkscommissarissen besprokende
leden van deze Raad zya ia meer
derheid voor een „herziening" dei
Russische staatsschulden, eea her
ziening, die b|jna overeenkomt met
eea algehecle anyuleering. Tegenover
deze numerieke meerderheid ia do
tegenwoordige regeering, waartoe ook
de volkscommissaris van fi -anciöi,
Messohlnski, behooit, staat een kwali
tarief belangrijke minderheid, met
Trotzkl aan de spits. Bovendien heeft
het centrale comité ,der Sovjets zich
juist dezer dagen duidelijk uitge
sproken tegen ooa aunuleeriug der
Russische staatsschulden.
De bij zonderheden, die door- do
Manch. Guardian worden gegeven
met betrekking tot de zoogenaamde
aanstaande atmuleering, z|jn reeds
daarom oawaarscbljnlyk, wyl ze fluan-
cieeltechni3cb onuitvoerbaar zijn.
Weliswaar scb|jnt, naar ik hoor, Men-
schinski bet plan te koesteion leen in-
gen en schatkistpapier van betrek-
keiyk groote nominale waarde, waar-
deiooa te verklaren, terwijl kleinere
en kleinste bedragen in een bepaalde
volgorde zouden worden afgelost.
Menschinski gelooft daarmee het
Russische en buiteniandsche groot
kapitaal te treffen, terwyl de kleine
spaarders niet al ie sterk worden
getroffen. Maar al deze bedoelingen
en plannen, waaraan een zeker soort
van dilettantisme niet kan worden
ontzegd, zya nog geenszins in staat
van uitwerking, naar m^j van be
trouwbare z|jde wordt verzekerd
zoodat twijfel aan bet Engelsche
bericht gerechtvaardigd is, al ia het
met groote stelligheid gegeven.
In dit verband is het weliswaar
verdacht, dat de Russische regeering
juist eau verbod tot uitbetaling, niet
alloen van dividendbowyzen, maar
ook van coupons, heeft uitgevaardigd.
Doch uit deze nieuwe verordening
blykfc niet duidelijk, of dit verbod ook
betrekking heeft op staatsobligat.ien
en op de door den staat gewaarborgde
obligatiën van spoorwegmaatschap
pyeD.
Van het Westelijk front.
Parys, 14 Januari. Op den linker
oever van de Maas heeft het vuur
der Franschen, dat zeer goed was
gericht, Duitsche afdeeliugen ver
strooid, die in het vak van de Cote
de O.e de Fransche linies trachtten
te naderen. Verder niets te meldeo.
Brezlllaansche hulp.
In een interview met een mede
werker van het „Petit Journal" heeft
de Braziliaansche senaror Machado
verklaard, dat Brazilië krachtig zya
militaire hulp voorbereidt. Reeds zijn
400.000 vrywilligeia ingelijfdwaar
scb|jniyk zal Brazilië twee millioen
man onder de wapens kunnen bren
gén van deren kan men eeniget
honderdduizenden binnen enkele
maanden in Frankrijk verwachtoa.
De torpodeering vin de „Wlen".
Ia do Daily Telegraph bescbryft
Porei val Gibbon, hoe hst Oostenrijk
scho linieschip Wlen in het holst van
den nacht in de haven van Triest
in den grond werd geboord:
Er zyn mannen tn daden, die zelfs
door den oorlogsmist heen schyneD,
door zya saaie routice en eentooigbeid
als esn zonnestraal door de wolken.
Zulk een man, zulk een daad werden
bekend, toen twee scheepjes hunnen
weg knaagden door do afBluitboomen
en netten heen, die dq binnenhaven
van Triëst beschermen en bat slag
schip Wien in don grond boorden,
dat daar aan z|ja boei gemeerd lag,
naast het zusterschip, do Monarch.
E-m bewaakt* haven, stalen, met
raöüon bezette netteD, schildwachten
die op wacht stonden bij de kanonnen
op den af«lultdam cn den golfbrekor,
en dan de Italiaansche matrozen,
onder bevel van luitenant Rizzo, van
da marine, die vlak b|j do forten en
schepen aan die netten en kabels
zaagden en vijlden tot zy ze kapot
hadden sn de haven konden binnen-
dringen!
De Wien was een vau de drie
scbepan, welke in 1895 van stapel
waren gelaten. De beidé anderen
heetten Monarch en Budapest. Z|j
voerde vier 25 cM. en zos 15 cM.
kanonnen en had een bemanning van
441 officieren en manschappen. Nu
ligt zy in de haven van Triëjt op
den bodem van het water, op 6en
helderen zandigen grond, in ongeveer
elf vaam turkoois-blauw water. Lui
tenant Rizzo en de bemanning van
zyne belde barkassen beiden niet
veel grooter dan een schoeps-rod-
dingboot, zijn degenen, die het scbip
lieten zinken.
Luitenant Rizzo is e6n van de
mannen in de Italiaansche marine
die er bun specialiteit van maken
deOostenryksche vloot In bare havens
lastig te vallen. Hy is dertig jaar
oud en een Siciliaan van kcap uiter
lijk. De tweede boot stond onder bo
vel van een 62 jarigen taaien Ijzer
vreter.
De onde; neming was, na een zorg
vuldigs studie van bet mynveld,
nauwkeurig voorbereid. Het schijnt
dat de Oostenrijkers een samengesteld
stelsel van netten en ruyuen hadden
aangelegd, zoodat Rizzo en zyne man
schappen een groote kans liepen van
te wordon opgeblazen. De vooinaamsto
moeilijkboden lover don de zware
kabels op waaraan netten bevestigd
waren. Maar hij slaagde er in die
door te snijden.
Op den avond waarop de onder
neming word uitgevoerd waa het op
zee mistig. Na middernacht naderden
zy de witte stad Triöit. Heel laDg-
zaam naderden de scheepjss de haven.
De haven van Triëst bestaat uit
d;ie pieren, die te zamen twee ka
nalen vormen ter weerszijde van den
middenpier, die tevens als stroom-
leider dienst doet. Deze kanalen
waren met netten en mynen-versper-
ringen afgesloten, die met zware
stalen kabels met den pier verbonden
zyn. De booten gleden langs de pier
en Rizzo beklom de helling om een
verkenning uit te voeren. Er waB
niemand op de pier. Op de middelste
«chter was het lokaal van do wacht.
Vandaar klonk geluid van stemmen
eu het geblaf van een hond. Van
het spoorwegstation aan de kust klonk
het snerpand gefluit van een locomo
tief en op de middolste pier ddhre-
gelmatige 3tap van een schildwacht.
Luitenant Rizzo kroop terug en
gaf een bevel, waarop zijne man
schappen op handen en voeten
kwamen aangekropen over dez|Jden
van de pier en elkander zware sny
gereedschappen toereikten.
Op den taüt zcekend naar de kabels
begonnen enkelen van hen die door
te anyden, terwyl, twee mannen ia
de richiiug van de kust voortliepen
om te wachten of er ook een schild
wacht aankwam. Ik zou niet gaarne
dis schildwacht zyn geweest.
De snijwerktuigen deden hun werk
goed. Een xwakke schok aan de
kabels zou de mijnen reeds hebben
doen ontploffen, maar de süy ijzers
beten door het staal van den kabel
heen. Drie boven het wat6r opgo
hangen kabels worden gemakkeiyk
verwijderd. Daarop volgden er vyf
die onder de oppervlakte lagen en
eerst naar boven gehaald en d3arna
doorgesneden werden. Ten slotte
werden de laatste strengen kapot
gerukt door het gewicht der netten
ea wat daaraan bevestigd waa. Het
geheele groote spinneweb van netten
ed mljueu zoulL Da haven lag open.
Rizzo eu zyn mannen kropen terug
naar buano booten cn dezen bewogen
zich als schimmen naar de plaats
waar de Wièn lag. Rizzo wachtte tot
h|j op 150 meter van. h9t schip was
gekomen. De tweede boot ging iets
verder liggen, zoodat zy de Monarch
bestreek.
Rizzo stak den arm. op en zag het
antwoord signaal vari den ouden
yzervreter in de andere boot. Dat
was het oogenblik. „Laat lós!" Een
oogenblik later schoten vier lange
stalen duivels door bet water naar
da vijandelijke slagschepen. Een
dreunende slag een hevige vlam
esn water fontein die op hen neer
stortte. Toen een tweedö de
Monarch was ook getroffen. De mannen
in de booten schreeuwden onwille
keurig toen de torpedo's doel troffen.
Van de Wien schoot een zoeklicht
bundel die in alle richtingen over
het water speelde. Toen een kreet:
„Wer da?" Geschreeuw en geloop aan
dek van het getroffen scbip. Overal
zoeklichten en afweergeschut aan het
werk.
Niemand te Triest wist vanwaar
de aanval was gekomen van de
zee of uit de lucht. Overal barstten
(la shrapnells uiteen ea in de Adria-
tiache Zee* vielen de op goed geluk
afgeschoten projectielen. De Italianen
zagen nu de Wien overhellen. Zy
voeren nu naar den mond van de
haven. O/eral vielen de granaten om
hen hoen, maar getroffen werden zy
niet. Voor z|j uit het gezicht van de
haven verdwenen zagen zy de Wien
zinken. De Monarch dreef nog.
PLAATSELIJK NIEUWS.
Zondag word in de O. L. V. Kerk
aan de Nieuwscraat de nieuwe doop
vont plechtig iugewyd.
Het geheel is ontworpen en uit-
govoord door den bèer A. v. d. Wouw,
steenhouwer alhier, en doet den ont
werper aiio eer aan.
Het basement is van hardsteen,
de kuip voor het doopwater, twee-
deelig, is uitgevoerd in marmer in
Romaanschen stijl.
Het geheel wordt gedekt door een
sierlijk gedreven koperen deksel.
Volkstonstrten Kon. Mar. Kapel.
Zooals een advertentie inditnum-
mor vermeldt, worden belangstellen-
don opgeroepen tot eeno vergadering
om de mogelijkheid te bespreken de
symphonie-concerten der Marine-
Kapel voor geringen prys bereikbaar
to stellen voor ieder.
De bedoeling ia het mogelyk te
maken, voor een uiterst lage entrée
anderen, die thans om verschillende
redenen geen gebruik kunnen maken
van de tegenwoordige concerten, toch
de gelegenheid te geven goede muziek
te genieten. Waar in verschilendo
andere plaatssn, hoofdzakelijk door
do bomooiingen van den Volksbond,
vaak zeer goede muziekuitvoeringen
tegen uiterst lage pryzen wordon ge
geven, w|j w|jzen bv. op de dubbel
tjes-concerten van het Utrechtsch
Stedelijk Muziekkorps, die zulk een
schitterend resultaat opleveren, -
daar hoopt do voorloopige commissie,
dat ook in den Helder de belang
stelling voldoende zal zyn om iets
dergeiyks hier mogeiyk te maken.
De heer Joh. Brands, muziekleeraar
te dezer plaatse, zal a.s. Vrijdag in
„Tivoli" de kwentie inleiden. Belang-
atellenden/borden tot een bezoek
uitgenoodigd.
Menschllevsnd hulpbetoon.
By K. B. is als blyk van goed
keuring en tevredenheid de bionzen
eerepenning voor menschlievend hulp
betoon en een loffeiyk getuigschrift
toegekend aan J. Duy vetter, timmer
man-majoor der K. marine, wegens
de door hem met levensgevaar ver
richte redding van een drenkeling
uit het water van hst Werfkanaal
te Helder, op 11 Juni 1917; W. A.
Knip, kwartiermeester der K. marine,
wegens door hem met levensgevaar
verrichte redding van een drenkeling
uit het water van het Schottegat te
Curagao, op 14 Januari 1917; M.
Kemp, off -mach. 3de fcl,, wegens de
door hem met levensgevaar verrichte
redding van een drenkeling uit het
wator van het Noordzeekanaal te
IJmuiden, gemeente Vslaen, op 2
October 1917H. Hollander, land-
stormplichtig soldaat bij de 2de comp.,
21ste bat. landw. inf., wegens de
door hom met levensgevaar verrichte
redding van een drenkeling uit het
water van het Werf kar.aal te Helder,
op 7 Augustus 1917M. Nebbeling,
loerl. onderoff. der K. marine, wegens
de door hem met levensgevaar ver
richte redding van een drenkeling
uit hot Galgewater te Leiden, op
8 November 1917.
BINNENLAND.
De krijgsgevangenen te Rotterdam.
Zondagmorgen te 8 uur is de ont
scheping der te Rotterdam te inter
neeren officieren en minderen en der
burgers van de uit Engeland gekomen
schepen begonnen. Te half elf precies
reed de trein met civiele gevangenen
iu de richting van het vaderland weg.
De officieren kregen in de hall van
de loods van den Lloyd hun passen
en vertraden zich daarna wat op de
kade, de minderen zagen zich in een
der andere loodsen bun kwartieren
a&Dgawezen.
Ds deuren van de yerblyven, waar
de EngelBchen waren ondergebracht,
blevon voor de Duitschers streng
geBloten.
Te midden der kleurige groepen
van officieren bewogeu zich de vróuw
van don Duitschen gezant, mevrouw
von Rosen, de vertegenwoordiger van
het Duitsche gezantschap Freiherr
von Maltzahn en tal van vrienden
en bekenden der gasten onzer statL
Te kwart voor tien kwam de
Minister van Buitenlandsche Zaken,
jbr. Loudon, op het terrein, die eerst
hier en daar een gesprek met de
Duitsche officieren aanknoopte en
vervolgens een bezoek aan ds ver-
blyven der Eagelschen bracht.
Met extra-trams gingen de 370
Duitschers naar hunne kwartieren in
de stad. Natuuriyk hadden de nieuwe
zoo verscheiden uniformen, die veel
meer vertoon dan het sobere khaki
der Eogelschen maakten, vry wat
bekijks.
's Avonds te vyf uur had de offi-
cieele ontvangst plaats in den salon
DoeJe, waar op het podium tusachen
een versiering vau groen de borst
beelden van den Duitschen Keizer en
de Keizerin prykten. De wanden
waren gedecoreerd met de vlaggen
der centrale mogendheden.
Ds kapitsln van de „Emden'?.
In „De Maasbode" wordt er aan
beriunerd dat de heer Von Müller by
alle vernietigingen van de koopvaardy-
vaarders er steeds zorg voor droeg,
dat de menschen in veiligheid waren
gebracht. Van „rücksichtslos" hield
deze Duitscher niet. De Eogelsehe
regeering heeft deze nobelheid in hem
gewaardeerd en hem de onderschei
ding verleend, dat h|j zyn degen
mocht behouden. De vraag is nu,
hoe Nederlandsche autoriteiten tegen
over deze onderscheiding zullen staan.
Te interneeron militairen on Von
Müller wordt ook gein terneer d
moeten immers hun wapens afgeven.
Zoover de informaties ter bevoegdsr
plaatse vau bet blad konden gaan,
bleek dat men daar nog niet in dit
geval voorzien had. Uit de bescheiden,
die met do schepen meekomen, kon
d6ze bijzonderheid trouwens pas
officieel aan onze autoriteiten bekend
worden.
Ean intermediair Instituut,
Zaterdag zal te 'sGravenhage de
oprichting plaats hebben van het
Internationaal Intermediair Iastituut.
Het instituut stelt zich ten doel om
met betrekking tot vragen omtrent
nationale of internationale wetgeving,
zoowol van maatschappelyken als van
publiekrecbtelijken aard, alsmede om
trent alles wat tot ekoaomie, sta
tistiek of aanverwante vakken be
hoort, betrouwbare en volledige in
lichtingen te verstrekken aan hen,
die deze verlangen, tot welke' natie
zij ook mogen behooren.
Tal van bekende juristen, ekono
misten e. d. maken er deel van uit.
Nederlandsche bond van
vrouwenkiesrecht.
Zondag is in bet Paviljoen van het
Vondelpark te Amsterdam een buiten
gewone algemeene vergadering van
bovengonoemden Bond gehouden.
De vergadering werd geleid door
mevrouw M. James Brandes.
In haar openingswoord wees zy er
op, dat in verband met de te be
handelen statutenwyziging de toe
komst van den Bond wordt beslist.
Da wijziging vau de grondwet heeft
de tegenwoordige statuten doen ver
ouderen. Verder wees spr. er op, dat
in Engeland thans het kiesrecht vcor
vrouwen boven de dertig jaren is
ingevoerd, teiwyi ook in de Ver-
esnigde Staten van Noord Amerika
da invoering van bet kiesrecht voor
de vrouw aanstaande schynt. Door
het hoofdstuur is deswege aan de
Engolsebe „National Union of women's
sufLuge societies" een gelukwecsch
gezonden.
De Engelsche vrouw heeft al3 het
ware haar kiesrecht zalf verdiend.
Zyn daar oorlogsgruwelen voor noodig?
Kan de Nederlandsche vrouw, die
bewaard is gebleven voor oorlogs
ellende, ook nlot toonen wat zy
waard is?
Ten slotte zeide mevr. James-
Brandes, dat zy door particuliere
omstandigheden geen groot aandeel
meer zal kunnen nemen in de verdere
ontwikkeling van den Bond.
Nadat was medegedeeld, dat 31
afdeelingen ter vergadering waren
vertegenwoordigd, werd overgegaan
tot de behandeling van de voorge
stelde wyzigingen der statuten.
Het eerate punt van artikel 3 werd
vastgesteld als volgt:
,Het vormen van een vereni
gingspunt voor allen, die InvoeriEg
van actief vrouwenkiesrecht voor
een of meer vertegenwoordigende
lichamen voorstaan".
Hieruit vloeit voort, dat zy, die
alleen passief vrouwenkiesrecht wen-
achen, voortaan in den Bond niet
meer thuiabehooren.
Het 2a en 4e punt van artikel 3
werd als volgt gewyzigd:
„De vordering van het verkiezen
van vrouwen in de vertegenwoor
digende lichamen. Het voorlichten
der vrouw ten aanzien en alle vraag
stukkeD, welke voor haar, met het
oog op haar verkregen en nog te
verkrygen burgerschapsrechten, van
belang zyn.
Op voorstel van do afdeeling Leiden
werd besloten de voorgestelde eerste
alinea van artikel 3 luidende als
volgt:
„Be Bond wenscht bovenal, dat
ds. mogelykheid van toekenning van
actief vrouwenkiesrecht zoo spoedig
doenlijk leide tot invoering van dat
rechtde Bond stelt zich daarbij op
het grondwettelijk standpunt, dat het.
vrouwenkiesrecht niet mag worden
afhankelijk gesteld van maatschap
peiyken welstand", naar attikel 8
over te brengen.
De tweede en derde alinea's van
artikel 5 werden als volgt vastge
steld „De Bond is neutraal ten aan
zien van politieke partyen en stelt
zich niet party In economische en
sociale kwesties.
Alle leden, zoowel bestuurders als
gewone leden, z|jn persoonlijk geheel
vry te propageeren voor een politieke
party of voor welk stelsel ook in
den meost algemeenen zin van
vrouwenkiesrecht."
Het amendement-Wynandts Fran
cken, om aan alinea 2 toe te voegen
„Deelname aan verkiezipgsactie is
slechts dan geoorloofd, indien dit
mogeiyk is in politiek strikt neutra
len zin", hetwelk door het hoofdbe
stuur was ontraden, werd aangeno
men met 244 tegen 38 stemmen.
De overige statutenwijzigingen
droegen een huishoudeiyk karakter.
Machtiging werd aan het bestuur
verlïend op de gewyzigde statuten
de koninklyke goedkeuring aan te
vragen.
B|j de oud vraag zeide Mr. Smeenge,
lid van de Tweede Kamer, dat nie
mand meer dan hy en vele van zyn
medeleden der Kamer, ten zeerste
geporteerd zyn ten gunste eener
krachtige actie ter verkrijging van
het actieve vrouwenkiesrecht.
Snel recht.
Hut is eea oude geschiedenis, zoo
schryft de Haarlemsche correspondent
van het N. v. d. D. Ia April 1911
reed een auto van een heer uit Heem
stede op den Osdorper weg onder
Sloten een arbeider aan, die een paar
dagen later overleed.
De weduwe vorderde schadever
goeding van den berijder of eigenaar
en nadat de rechtbank te Haarlem
de schuld niet bewezen achtte, be
sliste het Hof dat de schuld wel aan
wezig was.
Ten slotte is de schade vastgesteld
en nu in 1918, dus byna zeven jaren
na dato, is deze procedure beëindigd
en de schadevergoeding uitbetaald.
Jammer dat intusschen de weduwe
ook is overledendeze vrouw heeft
langen tyd in groote onzekerheid en
armoede geleefd; za heeft de resul
taten van al haar wachten niet mogen
genieten.
Vele jaren heeft z|j in groote zorgen
verkeerd, zoodat o.a. het armbestuur
financieelen onderstand heeft moeten
Verleenen.
Nu de schadevergoeding ia uitge
keerd hebben de kinderen de niet
onbelangryke som voor de verleende
hnlp teruggegeven; zeker een ver
rassing voor bot armbestuur en een
daad die de kinderen eert.
Van het eiland Markan.
De Raad van Marken besloot een
adres te zenden aan de Tweede Ka
toer, waarin wordt verzocht, het daar-
heea te willen leiden „dat ten spoe
digste de aansluiting van het eiland,
by het vasfeland, moge plaats vinden,
door het aanbreugen van een goeden
dyk". Aan de omliggende gemeente
besturen is steun verzocht.
Een geknipte notaris.
Men schryftDe notaris R. Buining
te Stadskanaal heeft Vry dag voor de
arrondissementsrechtbank te Win
schoten terecht gestaan omdat by
lo. zyn inkomen over 1915 onjuist
heeft opgegeven aan de direktie der
belastingen. Hy gaf op f 5425, terwijl
dit meer dan f 10.000 heeft bedragen
en 2e. omdat hy de gemaakte oorlogs
winst onvolledig heeft opgegeven, nl.
f5500, terwyl ook dit meer dan
f 10.000 heeft bedragen. Het O.M.
eischte voor het eerste dellkt f2000
boete of 50 dagen hechtenis en voor
het andere 2 maanden gevangenisstraf.
Knoeiirljsn.
De Rotterdamsche distributiedienst
ia groote knoeieryen met graan en
peulvruchten op het spoor gekomen.
In Zevenhuizen, Moeroapelle en óm-
stroken zyn voornamciyk tarwe en
erwten verhandeld. Het aan den oogst
oatlrokkene loopt in do tienduizenden
kilo's. Een uitgebreid onderzoek is in
vollen gang. Landbouwers, bandelaars
en opkoopers zyn in deze zaak be
trokken.
UIT DEN OMTREK.
Texel, 14 Jan.
In de verloopen week brachten de
garualenvisschers hier aan, 8000 K.G.
gekookte garnalen de pr|js was van
12 tot 18 ct. per K.G. Voorts wsrden
verscheept 1600 K.G. nesten, tegen
3 ct. en 100 K.G. bot, tegen 50 k
60 ct. per K.G.
Voor de nog in dezen winter te
houden leesavonden van hetplaatae-
iyk nut „Neptunus", zyn als sprekers
uitgenoodigd, Ds. Buiskool te Helder,
en de heer J. Daalder Dz. te Oosterend.
Bij bet onstuimige weer der laatste
dagen, zyn op verschillende punten
aan de kust weer mynen aangespoeld.
Zoodra 't weer gunstiger wordi,
zal met 't onschadelyk maken der
gevaariyke voorwerpen worden aan
gevangen.
Wierlngan.
Ons eiland is W6er een vereenigiug
ryker geworden. Op Initiatief van
den heer Pastoor werd n.1. een R. K.
KiesvereenigiDg opgericht met name
„St. Hippolytus", waarvoor zich 41
leden opgaven.
Het bestuur bestaat uit de vol
gende heerenPastoor Th. J. van
der Laar, eere-voorzitter, Antb. Zo-
merdyk, voorzitter, H. Jacs. Engel,
Becretaris, W. Kapteia, penning
meester, J. Jacs. Engel en Jn. Huy
bers, leden.
Van wege de Centrale Kieaver-
eeniging der Liberale Unie in den
R|jkskie3kring „Den Helder", worden
hier pogingen in het werk gesteld
om te geraken tot oprichting eener
Uaie-liberale KiesvereenigiDg.
Draadlooze telegrafische
verbinding tusschen Nederland
en Ned.-lndië.
De N. Rott. Ct. schrijft
„De regeering acht het wenschei|jk
dat onverwyid wordt overgegaan tot
het oprichten in Nederland van een
ontvaDg- en zendstation voor radio
telegrafische gemeenschap tusschea
Nederland en Ned. Ooat-Indië". Met
deze woorden vangt de minister vau
waterstaat zyne memorie van toe
lichting aan op het wetsontwerp,
waarby vyf millioen wordt aange
vraagd tot oprichting van een radio-
telegrafisch station voor bovengemeld
doel. Zeer velen in den lande en niet
het minst zy, die belangrijke schade
ondervinden door de uiterst on vriend-
schappeiyke houding, welke de En
gelsehe regeering ten aanzien van
het telegrafische overzeeache verkeer
tegenover Nederland heeft aangeno
men, zullen de uitgesproken wen
scheiykheid ten volle onderscbryven.
Alhoewel de vraag zekor niet on
gewettigd is, en ook b|j de behandallug
van het wetsontwerp wel niet achter
wege zal biyven, waarom de wen
scheiykheid tot „onverwyide" op
richting niet eerder ia ingezieD en
welke ds reden is dat nu eerst tot
de oprichting ia besloten, is bet „beter
laat, dan nooit" echter ook hier toe
passelijk. De voorbereidende onder
handelingen en onderzoekingen heb
ben blykbasr tot resultaat gehad, dat
een ontvangstation in 8 maanden zal
kunnen worden geleverd, en daar,
volgens de plannen van den minister,
hiermede zal worden aaDgevaDgen,
is de onderstelling niet gewaagd, dat
thans volkomen zekerheid bestaat,
dat het op Java aanwezige zend
station zoo krachtig en technisch
volledig ia ingericht dat berichten
uit Iadlë hier zullen kunnen worden
ontvangen. Hoe die zékerheid is ver
kregen wordt niet gemeld, maar wa
mogen onderstellen, dat de Gesell-
scbaft für drahtlose Telegrafie „Tele-
funken", met hare zeer krachtige en
moderne zend- en ontvangstations te
Nauen, hieromtrent alle zekerheid
heeft kunnen verschaffen,
Destijds zyn reeds in de pers me
dedeelingen vei schenen, dat op Sabang
teekens en bericht jes afgezonden door
Nauen, duideiyk waren opgevangeü;
de groote verbeteringen sindsdien
aangebracht aan het station op Java,
waarby natuuriykerwyze de proef
nemingen om bruikbare communica
tie te verkrygen met Europa op den
voorgrond z|jn getredeD, hebben blyk
baar gunstige resultaten gehad en
doen zien, dat bet zend-station op
Java voldoende capaciteit heeft.
De My. „Telefunken" die ds ver
schillende groote Ryksatations voor
draadlooze telegrafie in Ned. Indië
geleverd heeft, zal ook ditmaal als
leverancier optreden. Het zal eenigo
verwondering, doch onder de be
staande omstandigheden zeer zeker
ook eenigo voldoeniDg, verwekken,
dat Telefunken in staat is om thans
een dergelijke levering uit te voeren.
Concurrentie met de Marconi Wirelesa
Cy. is blykbaar uitgesloten en in
verband met de oorzaak van de in
diening van dit wetsontwerp zou ae
Marconi My. ook wel niet in staat
gesteld worden voor hst aangegeven
doel aan Nederland te leveren.
Een krachtig zendstation, vermoe-
deiyk te bouwen naar het voorbeeld
van de zeer moderne installatie te
Nauen by Beriyn, zal dus hier to
lande moeten worden opgericht en
zal voorzeker plaats vinden binnen
de Stelling Amsterdam.
Dat een leverlngstyd van lVjjaar
wordt vereischt, is niet te verwon
deren, en al zal dus ds draadlooze
verbinding tusschen Nederland en de
koloniën de tegenwoordige moeilijk
heden niet ondervangen, er zal toch
zekerheid beslaan, dat in de toe
komst do nagenoeg totale verbrekiDg
der telegrafische gemeenschap niet
meer mogeiyk zal zyn.
Dat de minister van Waterstaat
spaarzaam ia in zyne mededeelingen,
heeft waarschyniyk wel z|jn goede
gronden; meerdere openbaarheid zon
bovendien van den minister van
koloniën moeten uitgaan, die echter
het wetsontwerp niet mode onder
teekend heeït.
Het is te hopen, dat do „wensche-
ïykheid tot onverwijlde oprichting"
nu ook zal leiden tot een zeer spoe
dige opneming van de wet in het
Staatsblad, daar het hier een zeer
groot landsbelang geldt. Vertrouwd
mag worden, dat de voorbereiding
reeds in een zoodanig vorgevordeió
stadium verkeert, dat ook „onver
wyid" met de uitvoering kan worden
aangevangen.
Burgerlijk© Stand v. Helder,
van 12 tot 14 Januari 1918.
BEVALLEN: M. J. P. van der
Loos—van Boers, z.H. Borg—Kant,
d.N. Hintertur-Selderbeek, d.; D.
Bot-Pasteikamp, d.
OVERLEDENM. Muller, wed. J.
de Pagter, 81 jaarM. van de Bildt-
van Hyfte, 57 jaar; M. W. Ramler,
55 jaarM. Ham, 5 maanden.
