COURANT
No. 4888
DINSDAG 29 JANUARI 1918
46e JAARGANG
Uitgover; C. DE BOER Jr., Helder. - Oplaag 630Q ex. - Abonnementsprijs; In de stad, fl.—per post fl.25, Buitenland f2.25. - Losse ex. 3 cent. - Advertentiên per regel 10 cent -f 10 oorlogstooslag
Op pagina 4 van dit blad
Is opgenomen:
1. Uit den omtrek.
2. Distributie Helder.
3. Texel.
4. Anna Paulowna.
5. Callantsoog.
6. Feuilleton, enz.
DE OORLOG.
Op de gevechtsterrein hadden geen
gebeurtenissen van belang plaats. De
actie bepaalt zich tot artilleiiegevecü-
teh en overvallen.
Van Turksche zijde wordt gemeld
dat het front in Palestina twee K.M.
vooruitgeschoven werd. Waar dit
precies plaats had, wordt niet mede
gedeeld.
In zyn officieele rapport over de
krijgsverrichtingen aan het front van
Palestina, zegt generaal Allenby, dat
van BI October tot 9 December ruim
12,000 gevangenen genomen zijn. De
geheele buit aan materieel is nog niét
geteld, maar er behooren 100 kanon
nen van alle mogelijke kalibers,
20,000,000 geweerpatronen en 250,000
schoten voor de artillerie bij.
Luchtaanval op Dultschland.
Van Ecgelsche zijde wordt gemeld,
dat Donderdagnacht geslaagde lucht
aanvallen op doelen in Duitschland
werdan uitgevoerd. Bommen werden
geworpen op fabrieken te Mannheim,
waar een groote fabriek, havenin
richtingen en verschillende punten
van de stad getroffen werden.
De kazernes en het spoorwegstation
van Trier, de ijzerfabrieken van Thi-
onville (Diedenhofen) en de spoor
wegstations van Saarbrücken en
Oberbillig (Z.W. van Trier) zijn even
eens met goed gevolg aangevallen.
De vliegers melden, dat hevige ont
ploffingen plaats hadden in al deze
doelen en dat te Trier een groote
brand uitbrak. Een der Eagelsche
toestellen is niet teruggekeerd.
Japan en Rusland.
In het Japansche Hoogerhuis heeft
Terautsji, de eerste minister, gewezen
op den toestand in Rusland, die hem
.groote bezorgdheid baarde".
Oogelukkig zeide spr. ben ik
diep bekommerd, waar te nemen, dat,
volgens de laatste berichten, die in
wendige wanorde in Rusland zich
gaandeweg uitbreidt naar zijn bezit
tingen in Oost Azië, zoodat in het
Verre Oosten misschien de vrede er
door bedreigd zal worden, welks
behoud het leidende beginsel van
onze nationale ataafskunde is. Japan
acht zich verantwoordelijk voor de
handhaving van den vrede in dat deel
van de wereld. Bijgevolg zou de
Japansche regeering voor het geval
de vrede, tot onberekenbare schade
van onze belangen, gebaar mocht
loopen, geen oogenblik aarzelen om
de geschikte maatregelen te treffen.
De „Gijben".
De Göben, die blijkbaar tot Zaterdag
aan den ingang van de Dardanellen
aan den grond heeft gezeten, werd
gsdurig met bommen uit vliegtuigen
bestookt. In een tijdsruimte van 48
uur werd niet mi ader -dan 7 ton
bommen naar het schip geworpen.
Een bericht uit Barlija, d.d. 27 Jan.
meldt evenwel dat het schip vlot
kwam en de Dardanellen binnenliep.
Dultsche mijnvegers gezonken.
Te Houvig, aan de Westkust van
Finland, kwam Donderdag j.1. oen
sloep met 17 Duitsche zeesoldaten
aan. 1 van hen is gestorven.
Naar van Duitsche zijde gemeld
wordt, zijn deze menschen afkomstig
van twee myn7egers, die op mijnen
liepen en zonken. Tengevolge van
het slechte, nevelachtige weer kon
slechts een klein deel der opvarenden
door zich in de nabijheid bevindende
schepen gered worden.
Oostenrijk en de Vereen. Staten.
Naar de „Köln. Ztg." dd. 26 Jan.
uit Weenen vernam, deelde graaf
Czernin in de Oosteijrykscbe delegatie
mede, dat de tekst van zijn rede
reeds aan Wilson was voorgelegd,
alvorens zij werd uitgesproken. De
mededeeling baarde groot opzien.
Hierdoor wordt de meening bevestigd,
Hat het by Czernin's antwoord aan
Wilaon, om een reeds gedane stap
gaat op den weg, die er toe leiden
moet, de Westelijke mogendheden
tot gedachtenwisseling met Duitsch
land te brengen.
Uit den Duitichen Rijksdag.
In de Centrale commissie van den
Duitschen Rijksdag heeft staatssecre
taris von Kühlmann een beschouwing
gehouden over het verloop der vredes
onderhandelingen en de groote moei
lijkheden die hierbij te winnen waren.
O. m. wees hij ook met grooten
nadruk op het feit dat, in tegen
stelling met de opvatting in sommige
Duitsche kringen, een degelijke over
eenstemming bestond tusschen de
diplomatie en de legeraanvoering.
Na hem voerde eerst de conser
vatieve afgevaardigde Graaf Westarp
het woord. Volgens diens meening is
Trotzky's streven naar vrede nimmer
ernstig geweest. Hij «troefde slechts
naar het doen ontbranden van een
revolutie in Duitschland en Oosten
rijk. De revolutionaire propaganda
van Trotzky mag niet naar Duitsch
land overwaaien. Een verder toe
geven der onderhandelaar» moet
achterwege blijvenvan een onmid
dellijke ontruiming der bezette ge
bieden kan geen sprake zyn. Wy
willen een vrede, ook met debolsje-
wiki, maar niot onder alle omstan-
standigheden. Het is onjuist dat de
conservatieve pers op een losmaken
van ons bondgenootschap met Oosten
ryk aanstuurt, doch het kan niet
worden bestreden dat er van Oosten
rijk uit zoo nu en dan zeer onvrien
delijke stemmen opklinken. Westarp's
party is ook de meening toegedaan
dat het bondgenootschap met Oosten
rijk niet mag worden geschoktdeze
wooscb moet evenwel op weder-
keerigheid berusten.
Wat de rede van Hertling betreft
zeide Westarp dat hy daar over het
algemeen mee instemt. Hij achtte de
verklaring van den kanselier dat men
in het Westen de handen vrij heeft,
van waarde. De rijkskanselier had
het evenwol thans reeds moeten
meedeelen, welke eischen hy] ten
opzichte van het Westen stelt. Wij
staan op het standpunt dat onze be
langen niet worden beschermd, wan
neer wij geen invloed op de toekomstige
samenstelling van België hebben. Er
kan na den oorlog geen onafhankelijk
België bestaan, daarom, moet de be
scherming der Vlamingen tot onze
taak behooren. Met politieke middelen
komen wy niet eerder tot een vrede
dan alvorens het buitenland weet dat
de Duitsche regeering niet onder den
invloed der Duitsche sociaal-demo
cratie staat. Onze vertegenwoordigers
te Breat-Litofak zijn slechts vertegen
woordigers van den Keizer en niet
van het parlement.
Ledebour (onafb. soc. dem.) zeide
dat uit Hertling's rede blQkt dat de
'regeering zich -by de wenschen der
militaire partij heeft aangesloten.
Onbegrijpelijk is het, aldus spr., dat de
rykskanselier er zich over verheugen
koa do vrye hand naar het Westen
te hebbendeze vrije hand zal ver-
moedeiyk een gepantserde vuist
worden. Hetgeen graaf Czernin te
Weenen heeft gezegd is ten deele in
directe tegenstelling met de inzichten
van den kanselier, want Czernin ziet
in de voorstellen van Wilson een
uitgangspunt voor besprekingen. Het
is te betreuren dat von Kühlmann
niet hetzelfde standpunt inneemt.
Naav wy hopen zal een gédachten-
wisseling tusschen Oostenrijk en
Amerika weldra tot een resultaat
leiden.
De wyze, waarop de staatslieden
het zelfbeschikkingsrecht der volkeren
uitleggen, komt niet met onze opvat
ting overeen.
Het standpunt van Trotsky ia juist
dat de Koorslanders, Lyflanders, enz.
in een volksstemmiDg hun eigen lot
moeten bepalen. De in Riga afgelegde
verklaring nopens de oprichting van
een Oostzee-ataat, ia geheel onder den
invloed van den opperbevelhebber tot
stand gekomen. En dat noemt men
een voorloopige wilsuiting van het
volk t Men heeft thans zyn geheele
hoop op "het offensief in het Westen
at, dat ontzaglijke offars aan men
schen zal eischen. Het zal de taak
van het proletariaat zijn om aan deze
slachting een einde te maken en den
vrede te brengen.
E-zberger (centrum) zeide nog, dat
annexaties in het Oosten Duitschland
in het ongeluk zouden storten. Polen
kan evenwel nimmer meer totRusland
terugbeeren, daar anders wederom de
lange Duitsch-Ruasische grens ont
staat. Wanneer het Oostenrykach-
Poolsche vraagstuk wordt opgelost,
dan moet Dnitscbland zich voor de
gevolgen daarvan beschermen, 't best
door den Polen in Pruisen gelijke
rechten te verschaffen. Het streven
naqr vrede zou bevorderd kunnen
worden, wanneer Duitschland met
stelligheid zou verklaren de onaf-
hanbeiykheid vaü België te willen
herstellen.
eyde (Pool) verklaarde, dat het
zelfbeschikkingsrecht der volken ook
voor Polen moet gelden. Het plan
om groote deelen van Polen bij Duitsch
land te brengen zou de vierde ver
deeling van Polen beteekenen.
De verschillende sprekers werden
dóór von Kühlmann beantwoord.
e wees graaf Westarp erop, dat
zijn opmerkingen afweken van die
der andere sprekers. Von Kühlman
trok hieruit de conclusie, dat
graaf Westarp opkwam voor het in
bezit nemen van gebied op den voet
J militaire successen. Het kiezen
van zoo'n standpunt moest echter
naar spr. opmerkte voor de tegen
woordige ryksregeerlng overeenkom
stig al haar beginselen en geheel
haar verleden bij voorbaat als on
mogelijk bestempeld worden. Ben
weg, dien wij bewandelen, blijkt na
rijp beraad de eenige weg, waarop
volkomen en harmonisch alle be
ginselen van de regeering met elkaar
in overeenstemming konden worden
gebracht.
Uit den Prulslschan Landdag.
In de zitting van den Pruisischen
Landdag op Donderdag j.1, is het
nogal rumoerig toegegaan. Aanlei
ding hiertoe was een redevoering
van de onafhankelijke socialist Hoff-
mann.
„De vaderlandsche party aldus
Hoffmann, wil invloed biyven uit
oefenen op de onderhandelingen te
Brest-Litowsk. Maar laat het mene
tekel van Oostenryk een waarschu
wing zyn. Ge danst op een vulkaan.
(Groot lawaai.) Zelfs Scheidemann
heeft met oppositie gedreigd. Wy
staan, evenals in Oostenryk, tien mi
nuten voor de uitbarsting. (Nog
grooter lawaai.) Het volk heeft er
genoeg van verder in den oorlog
„gehetzt" te worden. (Rumoer en
„Pfui"-geroep.)
De voorzitter roept den spreker tot
de orde. Von Sedlitz ontkent dat de
conservatieven de vredesonderhande
lingen willen vertragen.
Hoffmann: Wanneer ge niet naar
ons luistert, laadt ge de verantwoor
delijkheid voor alles wat komt, op u..
(Rumoer, geroep„Ga naar de Bolsje1
wiki.") Men tracht op ongehoorde
wyze de rykskanselier te beïnvloeden.
(GeroepTer zake.) De rykskanselier
is ook een ambtenaar en wy willen
die beïnvloeding verhinderen.(Gelach.)
Gy wilt het volk verder in den oorlog
„hetzen" en nieuwe millioenen op
offeren. (Groot rumoer en „pfui"ge-
schreeuw.)
Nogmaals wordt spreker tot de
orde geroepen.
Hoffmann bespreekt dan den invloed
van de vaderlandsche party op het
beambten-corps en wyst nogmaals
op hetgeen zich in de dubbel monar
chie heeft afgespeeld„Gy hebt de
meerderheid en dus de macht
roept hy uit maar wien de goden
verderven willeD, slaan zy met blind
heid. Wy waarschuwen u voor de
laatste maal." (Groote vroolykheid.)
Uit Dultschland.
De „Vaterlandspartei" en het volk.
Naar aanleiding van het optreden
van het volk in vergaderingen der
„Vaterlandspartei" te Frankfort en
te München, waar de Alduitsche
sprekers niet aan het woord konden
komen, zeide de „Kreuzzeitung":-»
„De belemmering van vele ver
gaderingen der Duitsche „Vaterlands
partei" door bet sociaal-democratisch
gepeupel
Juist, zegt de „Vorw&rta": „Het
gepeupel. Dat heeft men noodig voor
de loopgraven, voor de munitie
fabrieken, voor den woekerhandel
en om uit te schelden, wat voor een
echt conservatief blad een levens-
noodzakelijkheid is."
De zaak Calllaux.
De correspondent van het Hbl. te
Lausanne meldt:
Het orgaan van den Italiaanschen
premier Orlando, „rEpoca", komt met
eene fraaie historie. Het was oplet
tenden toeschouwers al zoo opgevallen,
dat Madame Caillaux, die anders
temperament genoeg heeft, geiyk
gebleken is, toen zy den hoofdredacteur
van den „Figaro" vermoordde, alsook
tijdens het daarop volgend proces, zoo
allermerkwaardigst kalm en gelaten
ia gebleven, toen zy de rampen ver
nam, die haren heer gemaal getroffen
hebben. Thans beweert het Romein-
sche orgaan te weten, dat zy, Madame
Caillaux, het is geweest, die de
arrestatie van den gewezen Franschen
premier heeft weten te bewerkeD.
Cherchezl'épouae ja wel, maar
toch per slot van rekening óók weer
als van ouds: cherchez la femme,
tout court! Joseph Caillaux zoude
nameiyk er een minnarytje op na
hebben gehouden met de weduwe
van een beroemden Paryschen chirurg,
en daar was mevrouw Joseph
achter gekomen i Om zich te wreken
zond zy aan de Fiorentynsche bank
een telegram, dat zy met Reynouard
d'r eigen van onderteekende, en
dat de aandacht der Itaiiaansche
overheid vestigde- op Joseph's safe.
Se no vero wil ik er af zyn.
Maar de „Epoca" vertelt het
BUITENLAND.
Troebelen In Barcelona.
De krygswet is afgekondigd te
Barcelona waar de onlusten een ern
stig karakter aannemen.
Tegen den dreigenden hongersnood.
Ia een vergadering van de Noor-
weegsche arbeidersparty werd Donder
dag door 3000 personen met alge
meens stemmen besloten om wegens
de duurte en dreigenden hongersnood
en de daardoor noodzakeiyk geworden
toeneming van de binnenlandsche
productie schorsing van allen mili
tairen dienst te eischen en omzettting
van de militare industrie ten bate
van een productievermeerdering.
Nederland en Amerika.
De New«York Times deelde de
volgende bijzonderheden mede over
de regeling, die door de Amerikaan-
scbe en Nederlandsche regeeringen
gesloten is.
Volgens deze regeling zullen de 82
Hollandsche schepen, die 6 maanden
lang stil lagen in Amerikaansche
havens, weer in de vaart komen. Vyf
er van zullen levensmiddelen voor
Zwitserland en twee andere voor
Nederland vervoeren. Alle andere
schepen worden ter beschikking van
de Amerikaansche regeering gesteld
in hoofdzaak zullen deze graan uit
Australië en Argentinië en suiker
van Java halen en verder 100.000
ton cbili8alpeter, die de regeering te
Washington voor de Amerikaansche
landbouwers heeft gekocht.
Op deze wyze heeft Amerika de
beschikking over 350.000 ton gekre
gen.
Men weet niet nauwkeurig, boe
groot de hoeveelheid graan is, die
Nederland uit Amerika zal ontvan
gen, maar het blad verzekert, dat
de Amerikaansche regeering de noo-
dige waarborgen heeft, dat niets
daarvan naar Duitschland kan worden
uitgevoerd.
Naar aanleiding van bovenstaande
meldt het Ned. Corr.-bureau
In de afgeloopen week hebben ver
scheidene conferenties plaats gehad
tusschen vertegenwoordigers van Ne
derlandsche reederyen en onze regee
ring ter bespreking van verschillende
quaesties, welke zich voordoen by
ae uitvoering van de getroffen voor
loopige schikking met Amerika in
zake acheepvaartaangelegenhedea.
Enkele punten eischen nog nader
overleg.
In een bericht van de New-York
Times omtrent deze voorloopige
schikking wordt o.a. gezegd, dat 5
Nederlandsche schepen levensmidde
len voor Zwitserland zullen vervoeren.
Zijn wy wel ingelicht, dan staat
ook dit nog niet volkomen vast,
wegens bezwaren geopperd van de
zijde der reederyen tegen de keuze
van de Fransche haven, welke deze
schepen zouden moeten aandoen.
Voorts wordt in het bericht van
de New-York Times gezegd, dat men
niet nauwkeurig weet, hoe groot de
hoeveelheid graan is die Nederland
uit Amerika zal ontvangen.
Ter voorkoming van misverstand
moet er echter op gewezen worden,
dat bij meerbedoelde voorloopige
schikking van graanaanvoer nog geen
sprake is. Te dien aanzien toch zal
eerst by het tot stand komen van de
definitieve economische overeenkomst
een regeling getroffen worden.
Wat het aangekondigde vertrek
van het stoomschip Frisia betreft,
kunnen wij mededeelen, dat nog niet
geheel vaststaat, wanneer dit schip
zal kunnen vertrekken, daar ook dit
samenhangt met de uitvoering van
de voorloópige schikking met Amerika.
Dultschland en onza schaapvaart.
In ons blad van jongstleden Zater
dag brachten we een bericht uit
Rotterdam, vermeldende aan de Duit
sche regeeringen toegedichte voorne
mens om, in verband met de af te
sluiten overeenkomst met Amerika,
alle Nederlandsche reederyen op de
zwarte iyst te plaatsen. Waarvan het
gevolg zou zyn, dat aan onze scheep
vaart geen Duitsche bunkerkolen
meer zouden mogen geleverd worden.
Het Hbl. heeft by verschillende
groote scheepvaartmaatschappyen na
der naar deze mogelijkheid geïnfor
meerd.
Over 't algemeen werd niet waar-
schyniyk geacht, dat de Duitache
regeeriDg haar eigenbelang zoozeer
zou vergeten, dat tot dien maatregel
werd overgegaannoch in den Haag,
noch in een deze week gehouden
reedersbyeenkomst was daaromtrent
iets bekend. Eén der reeders, wiens
schepen reeds op de Duitsche zwarte
ïyst staan, was van meening, dat het
gerucht in eenige kringen is verspreid
naar aanleiding van onvriendschappe-
ïyke waarschuwingen, door de„Kül-
nischeZeitung" aan ons adres gericht.
Ook dacht hy niet, dat de Duitschers
die onhandigheid zullen begaan.
Zy zouden er hier kwaad bloed
door zetten, wat tegen hifh belang
i». Zy kunnen echter zooiets laten
doorschemeren, om daardoor eenige
economische concessies af te dwingen.
Het effect van den maatregel,
gesteld het kwam er toe, zou niet
aan het doel beantwoordenmen legt
een schip niet op, omdat het op de
zwarte lyst staat. De schepen zouden,
geateld dat gebeurde wat is vermeld,
geen Duitsche bunkerkolen kunnen
krygen. Den eersten tyd zoireen enkel
schip wellicht iets worden vertraagd
in de uitvaart, maar er zyn Efogelacbe
kolen en Limburgscbe. De laatste
vormen, gemengd met Eogelsche, vry
goede stoomkolen. Een proefballon
achtte by 't gerucht.
't Had in scheepvaartkringen niet
de minste ongerustheid gewekt.
BINNENLAND.
Da theavarkoop gestaakt.
Door den minister van Landbouw,
Ny verheid en Hand»;] is de volgende
circulaire gericht aan. de gemeente
besturen
Gelijk u bekend is, zyn de hier te
lande nog aanwezige voorraden thee
zeer gering en, naar mate die voor
raden qlinken worden de moeilijk
heden grooter om aan iederen win
kelier een evenredig gedeelte van het
restant ten verkoop aan het publiek
te verschaffen. In hoofdzaak wordt
hier het bezwaar ondervonden dat ook
een deel der tusachenhandelarén niet
meer over voldoende hoeveelheden
beschikt om aan de winkeliers, die
:y gewoonlijk bedienen, thee 'tegen
inlevering van in ontvangst genomen
bons te verstrekken. Een afgewezen
winkelier moet zich dan tot het
Ryksdistributiekantoor voor thee en
koffie wenden om te vernemen welke
tusachenhandelaar over nog voldoen
den voorraad beschikt, hem wèl te
helpen. Hiermede gaat onvermydeiyk
tyd verloren, met het gevolg, dat het
publiek hier en daar reeds niet in
staat is geweest zich voor zyn thee
bon ook thee te koopen.
De minister heeft het daarom
wenschelyk geacht den theeverkoop
zoowel van verbruikers als door
tusschenhandelaren aau winkeliers
tijdelijk te staken; hy is daarby
uitgegaan van de overweging dat,
waar de thee verstrekking nog slechts
gedurende enkele perioden mogelijk
zal zyn, het er weinig toe afdoet of
de verkoop tydelyk wordt onderbroken
om later evenwel langer te kunnen
worden voortgezet. En gedurende die
onderbreking kan er naar gestreefd
worden de beschikbare voorraden zoo
gelijkmatig mogeiyk over bet land te
verdeelen. Eene daartoe strekkende
regeling is by Z.Exc. in overweging.
Mitsdien werden in de hierby ge
voegde beschikking de bons no. 16
en 18 voor koffie geldig verklaard, de
eerste voor het tydvak van 1.tot en
met 15, de tweede voor het tydvak
van 16 tot en met 28 Februari a.s.,
terwyi er geen bon werd aangewezen
tegen welker inwisseling thee mag
worden afgeleverd.
De byzondere aandacht wordt er op
gevestigd, dat derhalve de eerstvol
gende aan de beurt zynde bon no. 15,
voorshands niet geldig is, evenmin
als bon no. 17.
Of het mogelijk zal biyken in den
loop van de eerste helft van Februari
bekend te maken dat in de tweede
helft een, alsdan nog tijdig aan te
wyzen bon, voor thee geldig zal zyn,
kan op dit oogenblik niet worden
beoordeeld.
In verband met het bovenstaande
heeft de minister bepaald dat met
ingang van 1 Februari tot nader
aankondiging de aflerering van thee
als drank op welke andere wyze ook
in hötels, cafó's, restaurants, wacht
kamers, kajuiten en dergeiyke, ver
boden is.
Koffit.
Gedurende het tydvak, aanvangende
1 Februari en eindigende op 15 Fe
bruari, zal door detaillisten aan ver
bruikers mogen worden afgeleverd
op bon no. 16 eener thee- en koffie-
kaart 0.1 K.G. koffie.
Gedurende het tydvak, aanvangende
16 Februari en eindigende op 28
Februari zai door detaillisten aan
verbruikers mogen worden afgeleverd
op bon no. 18 eener thee- en koffie-
kaart 0.1 K.G. koffie.
Regeerlngsmsel.
Naar men aan het U. D. mededeelt,
is er verandering gekomen in de
samenstelling van hetregeeringsmeel.
Deze is van dien aard, dat het brood,
dat er van gebakken moet worden,
voortaan uiteriyk het midden zal
houden tusschen tarwe en rogge
brood. Het zou het best behandeld
kunnen worden als roggebrood, doch
daar deze wyze van bakken veel
brandstof veroischt, zal men zich
tevreden moeten stellen met brood,
dat niet goed gerezen is, dus erg
dicht gebakken.
Zoolang de bakkers nog meel van
de vorige samenstelling ontvangen,
of in voorraad hebben, zal het publiek
natuurlijk nog niet do gevolgen van
het nieuwe regeeringsmeel onder
vinden, maar voor hen, die reeds
brood van deze soort meel ontvingen,
zal thans de oorzaak van de minder
mooie samenstelling duideiyk zyn.
Smokkaltruce.
De kommiezen te Heurne fgem.
Aalten) hebben een drietal Duitschers
aangehouden, dat geregeld over de
grens ging en daarvan profiteerde
om te kunnen smokkelen. De eene
bad bij zyn aanhouding het stuur
van zyn fiets met scheerzeep gevuld.
Zyn vrouw had van haar boa een
warenhuis gemaakt van Kwatta, zeep,
peper, enz., terwijl de jongste zyn
lichaam omwonden had met lappen
stof.
Tweede Nederlandsche Jaarbeurt.
De tweede Nederlandsche Jaarbeurs
zal op Maandagmorgen 25 Februari
door de Koningin persoonlijk worden
geopend. H. M. zal by deze plechtig-
1 vergezeld zyn van Prins Hendrik.
Amsterdam voor een ramp behoad.
„De Courant" meldt:
Door een toeval is in de nacht van
Zaterdag op Zondag een ramp ver
ijdeld, die voor talryke bewoners aan
den buitenkant Amsterdam ja,
misschien voor de stad zelf eenont-
zettenden nasleep zou hebben gehad.
Een vyftal onbekookte kwajongens,
die het hoofd vol hadden van half
wassen anarchistische theorieën en
die een begin van uitvoering hadden ge
maakt aan het plan om het groot kruit-
magazyn aan den Haarlemmerweg
in de lucht te laten vliegen, zyn door
de activiteit van de politie te Sloten,
veilig achter slot en grendel gebracht.
De ontdekking was een toevallige.
Ia den nacht van Zaterdag op Zondag
kwam de Slotensche agent van politie
Heiligers, tydens zyn surveillance, in
de nabyhoid van het huis „Te Vraag"
aan den Sloterstraatweg. Er hing een
zware mist, maar toch ontsnapte niet
aan zijn waarneming, dat een aantal
personen zich op een afstand bezig
hielden met een eigenaardige arbeid.
Het scheen hem toe, dat ze bezig
waren iets in het zand te verbergen.
Voorzichtig sloop Heiligers nader, om
beter te kunnen zien wat zy uitvoer
den. Hy kwam tot op ongeveer
honderd pas afstand, toen de ver
dachte personen hem waarnamen en
onmiddeliyk op de vlucht sloegen.
De agent trok zyn revolver en loste
onder het loopen aantal schoten. De
schoten weerklonken tot op verren
afstand, zoodat de Amsterdamsche
agenten uit het posthuis Amatel-
veenscheweg hals over kop naar
buiten vlogen, zonder nog precies te
weten wat er eigenlyk aan de hand
was. De vluchtelingen ze bleken
ten getale van vyf -te zyn bleven
angstvallig by elkander, draafden
den Bloter straatweg af, sloegen den
Amatelveenschenweg in en holden
als een opgejaagde kudde in de armen
van de Amsterdamsche agenten.
In het posthuis gaven de arrestan
ten op te zijn genaamdWillem
Holthuis, 18 jaar oud, electricien van
beroep; Jan Remeit, 17jaar,metaal
draaier Frederik van de Wal, 17 jaar,
timmerman; HermanVeltman,20jaar,
fotograaf, en Albert Mell, 28 jaar,
boekdrukker.
Zy werden, daar zy niets wilden me
dedeelen, in de cel gezet en vervolgens
ging een inspecteur er mot eenige
agenten op uit, om te kyken wat
de jongens by het huls Te Vraag
eigenlyk in den zin hadden gehad.
By het huis Te Vraag vond men, na
eenig snuffelen en zoeken, al spoedig
twee koperen bussen of doozen, die
werden medegenomen naar het post
huis en by opening bleek te bevatten
veertig tydschokkers, zooals by de
vervaardiging van granaten gebezigd
worden. De politie vond dit een zon
derlinge en nogal gevaarlyke vondst
en men stond eenvoudig voor een
raadsel.
Weer vond een verhoor plaats. Da
jongens bleven hardnekkig weigeren
op eenige vraag in te gaan tot er
eindeiyk een begon door te slaan en
bekende, dat de tydschokkers af
komstig waren uit het munitie-
magazyn Haarlemmerweg.
Het was inmiddels Zondagmorgen
geworden en omstreeks half negeD,
toen de inspecteur zich met eenige
agenten begaf naar dat magazyn, ten
einde daar een onderzoek in te stellen.
De situatie ia daar aldus: Ongeveer
op de helft tusschen Sloterdijk en
Halfweg ligt een houten gebouw met
pannen bedekt. Het staat in de lengte
van ongeveer 40 meter langs den
weg en zal 10 h 15 meter breed zyn.
Op het afgesloten terrein staan nog
meerdere, maar kleine, deels houten,
deels steenen, gebouwtjes verspreid,
waar ammunitie geborgen wordt. Op
korten afstand woont een conducteur
der artillerie, beheerder van deze
munitiemagazynen.
De conducteur beheerder werd ge
waarschuwd en gezameniyk stelde
men nu een onderzoek in.
Aan de achterzyde van de groote
munitieloods stond een ladder togen
het gebouw. En langs dien weg waren
de jeugdige misdadigers op het dak
gekomen. Daar hebben zy een tuimel
raampje verbryzeld, zoodat de weg
naar den zolder vrij was. Vlak be
neden dat raampje bevindt zich het
trapgat, dat naar beneden leidt. Be
neden liggen groote voorradeu am
munitie opgestapeld, waarbij ook
heelo stapels doozen en bisten zoo
genaamde tydschokkers. Onmiddeliyk
kon men waarnemen, dat aan een
party twee doozen ontbraken. Maar
wat men toen verder ontdekte joeg
de politiemannen toch even een
huivering over bet lichaam. Naar
achteren loopend, zag men duideiyk
sporen, dat een vrij deugdeiyko poging
tot brandstichting was geschied.
Op 6en paar planken lag voorzichtig
uitgespreid een bosje houtwol, eoD
paar proppen papier, samengesteld
uit een exemplaar van „De Vrye
Socialist" en daarop geplaatst een
granaatkartets.
Van dat heele geval liep een papieren
lont van circa drie meter lengte naar
de deur van het gebouw. De houtwol
en het papier waren mot petroleum
gedrenkt. Men vond nog eenkurkje,
dat blykbaar van het fiescbje met
afkomstig was geweest. By het einde
van den lont vond men twee afge-
brandde lucifers.
De lont had gebrand en was blyk
baar ten gevolge van de tocht uit
gegaan. Hot dakraam was caraeiyk
biyven openstaan dit „correspon
deerde" op het trapgat en vlak daar
onder lag de lont, zoodat de ontstane
trekking de lont vermoedeiyk heeft
doen uitdooven. Da daders zyn daarop
ijlings langs denzelfden weg, waar
langs zy gekomen waren, vertrokken.
De jongens hebben blykbaar de
ontzettende consequenties van hun
krankzinnige naïviteit niet ingezien.
Was bun aanslag gelukt, dan zou
men hen waarachyciyk nooit meer
teruggezien hebben. Want het is
duidelyk, dat alles wat er binnen
een omtrek van mylen stond, een
voudig vermorzeld zou zyn geworden
door de ontploffing van dit volgeladen
complex munitiegebouwen, waar alles
kant en klaar opgestapeld stond voor
onmiddeliyk gebruik.
En men vraagt zich met ontzerting
af of de naïviteit van de militaire
overheid, die deze gebouwen zonder
bewaking laat, waarschynlyk nog
slechts ten deele geëvenaard wordt
door de misdadige onverantwoorde
lijkheid van die vijf uit hun evenwicht
gebrachte jongens.
Want bet is gebleken, dat hun
daad min of meer in verband staat
met aDti militairistische tendenzen.
Vier van de aangehoudenen hebben
bekend, dat zy het plan hadden Je
munitie-opslagplaatsen in de lucht
te doen vliegen, meenend daarmede
iets te zullen doen tor bestrijding
van het militairisme. Verder hadden
zy er niet over nagedacht, dat daar
door velen getroffen zouden worden,
die met bet raUitairisme niets te
maken hebben.
Vier van hen waren lid van een
kleineanarchistischejeugdorganisatie,
die Viydagavond j.1. nog vergaderde.
Na die bewuste vergadering, waar
intusichen niet rechtstreeks over de
zaak gesproken schynt te zyn, hebben
de daders van den aanslag het voor
nemen opgevat, iets tegen het mili
tairisme te doen.
Inbraken te Haarlem.
Voor de zevende maal ia Zaterdag
nacht te Haarlem ingebroken by de
firma Kretner in de Kromme Elle
boogsteeg. Acht balen van 40 K.G.
koffie zyn nu weer gestolen.
Voor de tweede maal werd inge
broken in 8en woning aan de Haze-
paterslaan. Ia de keuken hebben de
inbrekers aardappelen geschild, ge
kookt en bereid met vet. Daarna is
een bus ananas opengebroken en de
iDhoud verorberd. Ook werd wyn
gedronken en chocolade. De buit van
de inbrekers bestond uit eenige kope
ren voorwerpen en een looden pijp.
Da hamman op Zlarikzaa.
(Officieel). Het ministerie van
buitenlandscbe zaken deelt het vol
gende mede:
De Britsche regeering heeft een
bedrag van f92,976.36 ter beschik
king van de Nederlandsche regeering
gesteld als gedeelteiyke vergoeding
voor de schade, die uit een Britacb
vliegtuig geworpen bommen in den
den nacht van 29 op 80 April 1917
te Zierikzee hebben veroorzaakt.
Hiermede wordt vergoed de recht
streeks aangerichte stoffeiyke schade,
zooals deze door de Nederlandsche
deskundigen was geschat. Ten aan
zien van de vergoeding der indirecte
schade door de bommen veroorzaakt
(door de Nederlandsche deskundigen
schat op een bedrag van f27,033 64)
wordt een nadere mededeeling van
du Britsche regeering tegemoet gezien.
PLAATSELIJK NIEUWS.
Notulen Gemeenteraad.
Op de notulen 1916 van den Raad
der gemeente ia thans verschenen
een zakeiyke en peraooniyke klapper,
waardoor het raadplegen ton zeerste
vergemakkelijkt wordt.
Voor dit tydroovende en nanw:
keurige werk is een woord van lof
hier op zyn plaats 1
Procedura N.V. Furnass e.a.
contra da gamaanta.
Verschenen ia een aanvullingsagenda
voor de raadsvergadering van Woena
dag a.s., bevattende een voorstelom
te berusten in het door de rechtbank
te Alkmaar op 15 November j i. in
bovengenoemde zaak gewezen vonnis.
De rechtbank te Alkmaar heeftin
de procedure tuaschen de N. V. „Fur-
ness Scheepvaart- en Agentuur-Maat-
achappy" en de gemeente Helder de
vordering van eiacheresse toegewezen
en de reconventioneele vordering der
gemeente afgewezen.
Be rechtsgeleerde raadsman der
gemeente is van oordeel, dat, wat
de vordering in conventie aangaat,
de gemeente niet zonder kans van
goeden uitslag in hooger beroep kan
gaanwat de tegenvordering betrc-fr,
acht hy het meer aanbevelenswaard
daarin te berusten, om, zoo noodig,
Jater, een nieuwe vordering in to
stellen.
De kleinst mogelyke meerderheid
van ons College acht het, met het
oog op de al tyd onzekere kansen,
gewenscht in het vonnis in zijn gehoei
berusten.
De minderheid zou er de voorkeur
aan geven, indien overeenkomstig het
advies van deu advocaat der gemeente
besloten werd.
„Stedelijk Muziekkorps".
Zondagmorgen, tydens de repetitie,
kwam de Burgemeester eeos luisteren
naar het „Stedeiyk Muziekkorps". Bat.
Z.ELAchtb. zeer voldaan was over
het. ten gehoore gebrachte, bleek uit
zyn woorden, gericht tot den Voor
zitter der vereeniging, den hcor J. P.
F. de la Fonteyue, aan welke hij zyn
groote tevredenheid kenbaar maakte.
By deze gelegenheid werd o.m. uit
gevoerd een nieuwe compoaitio van
den heer G. H. J, van den Bogaerde,
den energieken directeur van het
„Sted. Muz.", die reeds meer dan
12 jaar den dirigeerstok zwaait, n.1.
een marsch aan Z.Ed.Achtb. "opge
dragen, welke tot titel droeg: „Burge
meester Houwing Marsch". Een for-
ache, levendige marsch, waarin vooral
het trio, mooi opgezet, een effectvolle
uitwerking had. Be partituur dezer
marsch, welke fraai gebonden was,
werd door den Voorzitter, namens
het „Sted. Muz.", aan den Burge
meester aangeboden, als blyk, van
waardeering en hoogachting. Zyno
Ed.Achtb. toonde zich hoogst verrast,
en in korte bewoordingen bedankte
hy don heer Be la Fonteyne voor
het niet onaardige cadeau.
Nog zy gemeld, dat het. ledental
van het „Sted. Muz." nog steeds
aangroeit, wat een bltj verscbynsel
genoemd mag worden. Alleen is hei
jammer, dat do vereeniging al deze
nieuwe leden nog niet van inatru
meuten kan voorzien, om de een
voudige reden, dat het „Sted. Muz."
ze momenteel niet bezit, en om zo
aan te koopen
Wie weet een middel, om hierin
te vooizien? H(j melde dit aan het
Bestuur.
Naar we vernemen, geeft het „Sted.
Muz." binnenkort een concert. We
verwachten, dat het voor een uit
verkochte zaal moge plaats vinden
het zal de vereeniging ongetwijfola
ten goede komen en in staat stellen
van de baten die dat concert even
tueel opbrengt, het noodige aan te
schaffen.
Nog zy gemeld, dat het aantal
donateurs nog steeds voor uitbreiding
vatbaar is. Wie opent de ry
„Kunst aan 't Volk".
Voor de eerste maal onder leiding
van den nieuwen directeur, den heer
C. W. Rusting, gaf de arbeiders-
zang vereeniging „Kunst aan 'tVolk"
eene .uitvoering. D9 lange rustperiode
heefc aan de vereeniging geen goed
gedaanveel van haar frissche spon
taneïteit, haar atrydluat heeft zij in
haar slaap ingeboet. De strijdliederen
anders het glanspunt van zoo'n avond,
klonken mat en aarzelend en gespeend
van alle feu sacré. Nu is het koortje
niet byster sterk, hetgeen voor een
deel ook wel de oorzaak was van
deze slapte. Hopen wy dat de nieuwe
directeur het. nieuw en krachtig leven
inblaze.
Een aardig nummertje was de
„Heidebloem", de solostemmen klon
ken hierin goed en klankryk en het
geheel deed aangenaam aan. Ook de
beide Latyosche teksten, Mozart's
„A.veVerum" en Weber's „Sanctus"
vermochten ons te boeien. Heel leolljk
wasde inzet van „Morgen" van Roesks
by het tweede couplet herstelde zich dit
weer «enigszins. Diens „In den Lento
tyd werd klankrijk en vol van toon
gezongen, hoewel het tempo te stug
was. Met „Zegepraal" werd besloten
dit mooie nummer vormde een goed
slot van het eerste gedeelte.
Met fraai vioolspel van den heer
J. Strobel, (Saint Saëns, Chopin en
Labalestie») werden de zangnummers
afgewisseld, waarby dr. Ketner de
pianobegeleiding op zich bad geno
men.
Een nastukje van Heyermans „Het
Puntje", werd vlot en niet onverdien-
stoiyk gespeeldbet ia wat lang voor
een schets en vermocht niet tot het
einde te boeienhetgeen voor de spelers
werkeiyk jammer was.
Te ongeveer middernacht werd met.
het bal aangevangen, dat, als steeds
by zoo'n gelegenheid, den avond
besloot.
Moord to Breezand.
De Rechter- Commissaris vcor straf
zaken te Alkmaar roept ieders mede
werking in voor het volgende:
In den avond van yrydag of in
den nacht van Vrydag op Zaterdag j I.
werd een oude man te Breezand in
zyn bod gedood. Het misdrijf ge
schiedde vermoedeiyk met een groo
ten ijzeren sleutel, waarmede de
moeren van een maai- of barkmachine
of van een dergelijke machine worden
vaat- en losgedraaid. Deze sleutel is
in het bezit van de Justitie. Het is
van het grootste belang voor de ont
dekking van den dader, dat de Justitie
te weten komt waar dio sleutel van
daan komt, d. w. z. wie vroeger zulk
een sleutel heeft gehad on dien thans
mist, want bf die vroegere bezitter
van zoo'n sleutel moet zelf hut mis
drijf hebben gepleegd öf iemand die
zoo'n sleutel van den vroegeren be
zitter heeft weggenomen.
Op den eenen kant van den sleutel
staat „Bamforda" en een merk; aan
den anderen kant S. T. No. 5.
Be Rechter commissaris verzoekt
dringend, dat ieder, die daartoe in
staat is, hem inlichtingen zal toe
zenden (adresRechtbank, Alkmaar).
Men kan zich desgewenscht ook par-
sooniyk voor het geven van monde
linge inlichtingen bij den Rechter
commissaris in het gebouw der Recht
bank te Alkmaar aanmelden.