COURANT No. 4888 DINSDAG 29 JANUARI 1918 46e JAARGANG Uitgover; C. DE BOER Jr., Helder. - Oplaag 630Q ex. - Abonnementsprijs; In de stad, fl.—per post fl.25, Buitenland f2.25. - Losse ex. 3 cent. - Advertentiên per regel 10 cent -f 10 oorlogstooslag Op pagina 4 van dit blad Is opgenomen: 1. Uit den omtrek. 2. Distributie Helder. 3. Texel. 4. Anna Paulowna. 5. Callantsoog. 6. Feuilleton, enz. DE OORLOG. Op de gevechtsterrein hadden geen gebeurtenissen van belang plaats. De actie bepaalt zich tot artilleiiegevecü- teh en overvallen. Van Turksche zijde wordt gemeld dat het front in Palestina twee K.M. vooruitgeschoven werd. Waar dit precies plaats had, wordt niet mede gedeeld. In zyn officieele rapport over de krijgsverrichtingen aan het front van Palestina, zegt generaal Allenby, dat van BI October tot 9 December ruim 12,000 gevangenen genomen zijn. De geheele buit aan materieel is nog niét geteld, maar er behooren 100 kanon nen van alle mogelijke kalibers, 20,000,000 geweerpatronen en 250,000 schoten voor de artillerie bij. Luchtaanval op Dultschland. Van Ecgelsche zijde wordt gemeld, dat Donderdagnacht geslaagde lucht aanvallen op doelen in Duitschland werdan uitgevoerd. Bommen werden geworpen op fabrieken te Mannheim, waar een groote fabriek, havenin richtingen en verschillende punten van de stad getroffen werden. De kazernes en het spoorwegstation van Trier, de ijzerfabrieken van Thi- onville (Diedenhofen) en de spoor wegstations van Saarbrücken en Oberbillig (Z.W. van Trier) zijn even eens met goed gevolg aangevallen. De vliegers melden, dat hevige ont ploffingen plaats hadden in al deze doelen en dat te Trier een groote brand uitbrak. Een der Eagelsche toestellen is niet teruggekeerd. Japan en Rusland. In het Japansche Hoogerhuis heeft Terautsji, de eerste minister, gewezen op den toestand in Rusland, die hem .groote bezorgdheid baarde". Oogelukkig zeide spr. ben ik diep bekommerd, waar te nemen, dat, volgens de laatste berichten, die in wendige wanorde in Rusland zich gaandeweg uitbreidt naar zijn bezit tingen in Oost Azië, zoodat in het Verre Oosten misschien de vrede er door bedreigd zal worden, welks behoud het leidende beginsel van onze nationale ataafskunde is. Japan acht zich verantwoordelijk voor de handhaving van den vrede in dat deel van de wereld. Bijgevolg zou de Japansche regeering voor het geval de vrede, tot onberekenbare schade van onze belangen, gebaar mocht loopen, geen oogenblik aarzelen om de geschikte maatregelen te treffen. De „Gijben". De Göben, die blijkbaar tot Zaterdag aan den ingang van de Dardanellen aan den grond heeft gezeten, werd gsdurig met bommen uit vliegtuigen bestookt. In een tijdsruimte van 48 uur werd niet mi ader -dan 7 ton bommen naar het schip geworpen. Een bericht uit Barlija, d.d. 27 Jan. meldt evenwel dat het schip vlot kwam en de Dardanellen binnenliep. Dultsche mijnvegers gezonken. Te Houvig, aan de Westkust van Finland, kwam Donderdag j.1. oen sloep met 17 Duitsche zeesoldaten aan. 1 van hen is gestorven. Naar van Duitsche zijde gemeld wordt, zijn deze menschen afkomstig van twee myn7egers, die op mijnen liepen en zonken. Tengevolge van het slechte, nevelachtige weer kon slechts een klein deel der opvarenden door zich in de nabijheid bevindende schepen gered worden. Oostenrijk en de Vereen. Staten. Naar de „Köln. Ztg." dd. 26 Jan. uit Weenen vernam, deelde graaf Czernin in de Oosteijrykscbe delegatie mede, dat de tekst van zijn rede reeds aan Wilson was voorgelegd, alvorens zij werd uitgesproken. De mededeeling baarde groot opzien. Hierdoor wordt de meening bevestigd, Hat het by Czernin's antwoord aan Wilaon, om een reeds gedane stap gaat op den weg, die er toe leiden moet, de Westelijke mogendheden tot gedachtenwisseling met Duitsch land te brengen. Uit den Duitichen Rijksdag. In de Centrale commissie van den Duitschen Rijksdag heeft staatssecre taris von Kühlmann een beschouwing gehouden over het verloop der vredes onderhandelingen en de groote moei lijkheden die hierbij te winnen waren. O. m. wees hij ook met grooten nadruk op het feit dat, in tegen stelling met de opvatting in sommige Duitsche kringen, een degelijke over eenstemming bestond tusschen de diplomatie en de legeraanvoering. Na hem voerde eerst de conser vatieve afgevaardigde Graaf Westarp het woord. Volgens diens meening is Trotzky's streven naar vrede nimmer ernstig geweest. Hij «troefde slechts naar het doen ontbranden van een revolutie in Duitschland en Oosten rijk. De revolutionaire propaganda van Trotzky mag niet naar Duitsch land overwaaien. Een verder toe geven der onderhandelaar» moet achterwege blijvenvan een onmid dellijke ontruiming der bezette ge bieden kan geen sprake zyn. Wy willen een vrede, ook met debolsje- wiki, maar niot onder alle omstan- standigheden. Het is onjuist dat de conservatieve pers op een losmaken van ons bondgenootschap met Oosten ryk aanstuurt, doch het kan niet worden bestreden dat er van Oosten rijk uit zoo nu en dan zeer onvrien delijke stemmen opklinken. Westarp's party is ook de meening toegedaan dat het bondgenootschap met Oosten rijk niet mag worden geschoktdeze wooscb moet evenwel op weder- keerigheid berusten. Wat de rede van Hertling betreft zeide Westarp dat hy daar over het algemeen mee instemt. Hij achtte de verklaring van den kanselier dat men in het Westen de handen vrij heeft, van waarde. De rijkskanselier had het evenwol thans reeds moeten meedeelen, welke eischen hy] ten opzichte van het Westen stelt. Wij staan op het standpunt dat onze be langen niet worden beschermd, wan neer wij geen invloed op de toekomstige samenstelling van België hebben. Er kan na den oorlog geen onafhankelijk België bestaan, daarom, moet de be scherming der Vlamingen tot onze taak behooren. Met politieke middelen komen wy niet eerder tot een vrede dan alvorens het buitenland weet dat de Duitsche regeering niet onder den invloed der Duitsche sociaal-demo cratie staat. Onze vertegenwoordigers te Breat-Litofak zijn slechts vertegen woordigers van den Keizer en niet van het parlement. Ledebour (onafb. soc. dem.) zeide dat uit Hertling's rede blQkt dat de 'regeering zich -by de wenschen der militaire partij heeft aangesloten. Onbegrijpelijk is het, aldus spr., dat de rykskanselier er zich over verheugen koa do vrye hand naar het Westen te hebbendeze vrije hand zal ver- moedeiyk een gepantserde vuist worden. Hetgeen graaf Czernin te Weenen heeft gezegd is ten deele in directe tegenstelling met de inzichten van den kanselier, want Czernin ziet in de voorstellen van Wilson een uitgangspunt voor besprekingen. Het is te betreuren dat von Kühlmann niet hetzelfde standpunt inneemt. Naav wy hopen zal een gédachten- wisseling tusschen Oostenrijk en Amerika weldra tot een resultaat leiden. De wyze, waarop de staatslieden het zelfbeschikkingsrecht der volkeren uitleggen, komt niet met onze opvat ting overeen. Het standpunt van Trotsky ia juist dat de Koorslanders, Lyflanders, enz. in een volksstemmiDg hun eigen lot moeten bepalen. De in Riga afgelegde verklaring nopens de oprichting van een Oostzee-ataat, ia geheel onder den invloed van den opperbevelhebber tot stand gekomen. En dat noemt men een voorloopige wilsuiting van het volk t Men heeft thans zyn geheele hoop op "het offensief in het Westen at, dat ontzaglijke offars aan men schen zal eischen. Het zal de taak van het proletariaat zijn om aan deze slachting een einde te maken en den vrede te brengen. E-zberger (centrum) zeide nog, dat annexaties in het Oosten Duitschland in het ongeluk zouden storten. Polen kan evenwel nimmer meer totRusland terugbeeren, daar anders wederom de lange Duitsch-Ruasische grens ont staat. Wanneer het Oostenrykach- Poolsche vraagstuk wordt opgelost, dan moet Dnitscbland zich voor de gevolgen daarvan beschermen, 't best door den Polen in Pruisen gelijke rechten te verschaffen. Het streven naqr vrede zou bevorderd kunnen worden, wanneer Duitschland met stelligheid zou verklaren de onaf- hanbeiykheid vaü België te willen herstellen. eyde (Pool) verklaarde, dat het zelfbeschikkingsrecht der volken ook voor Polen moet gelden. Het plan om groote deelen van Polen bij Duitsch land te brengen zou de vierde ver deeling van Polen beteekenen. De verschillende sprekers werden dóór von Kühlmann beantwoord. e wees graaf Westarp erop, dat zijn opmerkingen afweken van die der andere sprekers. Von Kühlman trok hieruit de conclusie, dat graaf Westarp opkwam voor het in bezit nemen van gebied op den voet J militaire successen. Het kiezen van zoo'n standpunt moest echter naar spr. opmerkte voor de tegen woordige ryksregeerlng overeenkom stig al haar beginselen en geheel haar verleden bij voorbaat als on mogelijk bestempeld worden. Ben weg, dien wij bewandelen, blijkt na rijp beraad de eenige weg, waarop volkomen en harmonisch alle be ginselen van de regeering met elkaar in overeenstemming konden worden gebracht. Uit den Prulslschan Landdag. In de zitting van den Pruisischen Landdag op Donderdag j.1, is het nogal rumoerig toegegaan. Aanlei ding hiertoe was een redevoering van de onafhankelijke socialist Hoff- mann. „De vaderlandsche party aldus Hoffmann, wil invloed biyven uit oefenen op de onderhandelingen te Brest-Litowsk. Maar laat het mene tekel van Oostenryk een waarschu wing zyn. Ge danst op een vulkaan. (Groot lawaai.) Zelfs Scheidemann heeft met oppositie gedreigd. Wy staan, evenals in Oostenryk, tien mi nuten voor de uitbarsting. (Nog grooter lawaai.) Het volk heeft er genoeg van verder in den oorlog „gehetzt" te worden. (Rumoer en „Pfui"-geroep.) De voorzitter roept den spreker tot de orde. Von Sedlitz ontkent dat de conservatieven de vredesonderhande lingen willen vertragen. Hoffmann: Wanneer ge niet naar ons luistert, laadt ge de verantwoor delijkheid voor alles wat komt, op u.. (Rumoer, geroep„Ga naar de Bolsje1 wiki.") Men tracht op ongehoorde wyze de rykskanselier te beïnvloeden. (GeroepTer zake.) De rykskanselier is ook een ambtenaar en wy willen die beïnvloeding verhinderen.(Gelach.) Gy wilt het volk verder in den oorlog „hetzen" en nieuwe millioenen op offeren. (Groot rumoer en „pfui"ge- schreeuw.) Nogmaals wordt spreker tot de orde geroepen. Hoffmann bespreekt dan den invloed van de vaderlandsche party op het beambten-corps en wyst nogmaals op hetgeen zich in de dubbel monar chie heeft afgespeeld„Gy hebt de meerderheid en dus de macht roept hy uit maar wien de goden verderven willeD, slaan zy met blind heid. Wy waarschuwen u voor de laatste maal." (Groote vroolykheid.) Uit Dultschland. De „Vaterlandspartei" en het volk. Naar aanleiding van het optreden van het volk in vergaderingen der „Vaterlandspartei" te Frankfort en te München, waar de Alduitsche sprekers niet aan het woord konden komen, zeide de „Kreuzzeitung":-» „De belemmering van vele ver gaderingen der Duitsche „Vaterlands partei" door bet sociaal-democratisch gepeupel Juist, zegt de „Vorw&rta": „Het gepeupel. Dat heeft men noodig voor de loopgraven, voor de munitie fabrieken, voor den woekerhandel en om uit te schelden, wat voor een echt conservatief blad een levens- noodzakelijkheid is." De zaak Calllaux. De correspondent van het Hbl. te Lausanne meldt: Het orgaan van den Italiaanschen premier Orlando, „rEpoca", komt met eene fraaie historie. Het was oplet tenden toeschouwers al zoo opgevallen, dat Madame Caillaux, die anders temperament genoeg heeft, geiyk gebleken is, toen zy den hoofdredacteur van den „Figaro" vermoordde, alsook tijdens het daarop volgend proces, zoo allermerkwaardigst kalm en gelaten ia gebleven, toen zy de rampen ver nam, die haren heer gemaal getroffen hebben. Thans beweert het Romein- sche orgaan te weten, dat zy, Madame Caillaux, het is geweest, die de arrestatie van den gewezen Franschen premier heeft weten te bewerkeD. Cherchezl'épouae ja wel, maar toch per slot van rekening óók weer als van ouds: cherchez la femme, tout court! Joseph Caillaux zoude nameiyk er een minnarytje op na hebben gehouden met de weduwe van een beroemden Paryschen chirurg, en daar was mevrouw Joseph achter gekomen i Om zich te wreken zond zy aan de Fiorentynsche bank een telegram, dat zy met Reynouard d'r eigen van onderteekende, en dat de aandacht der Itaiiaansche overheid vestigde- op Joseph's safe. Se no vero wil ik er af zyn. Maar de „Epoca" vertelt het BUITENLAND. Troebelen In Barcelona. De krygswet is afgekondigd te Barcelona waar de onlusten een ern stig karakter aannemen. Tegen den dreigenden hongersnood. Ia een vergadering van de Noor- weegsche arbeidersparty werd Donder dag door 3000 personen met alge meens stemmen besloten om wegens de duurte en dreigenden hongersnood en de daardoor noodzakeiyk geworden toeneming van de binnenlandsche productie schorsing van allen mili tairen dienst te eischen en omzettting van de militare industrie ten bate van een productievermeerdering. Nederland en Amerika. De New«York Times deelde de volgende bijzonderheden mede over de regeling, die door de Amerikaan- scbe en Nederlandsche regeeringen gesloten is. Volgens deze regeling zullen de 82 Hollandsche schepen, die 6 maanden lang stil lagen in Amerikaansche havens, weer in de vaart komen. Vyf er van zullen levensmiddelen voor Zwitserland en twee andere voor Nederland vervoeren. Alle andere schepen worden ter beschikking van de Amerikaansche regeering gesteld in hoofdzaak zullen deze graan uit Australië en Argentinië en suiker van Java halen en verder 100.000 ton cbili8alpeter, die de regeering te Washington voor de Amerikaansche landbouwers heeft gekocht. Op deze wyze heeft Amerika de beschikking over 350.000 ton gekre gen. Men weet niet nauwkeurig, boe groot de hoeveelheid graan is, die Nederland uit Amerika zal ontvan gen, maar het blad verzekert, dat de Amerikaansche regeering de noo- dige waarborgen heeft, dat niets daarvan naar Duitschland kan worden uitgevoerd. Naar aanleiding van bovenstaande meldt het Ned. Corr.-bureau In de afgeloopen week hebben ver scheidene conferenties plaats gehad tusschen vertegenwoordigers van Ne derlandsche reederyen en onze regee ring ter bespreking van verschillende quaesties, welke zich voordoen by ae uitvoering van de getroffen voor loopige schikking met Amerika in zake acheepvaartaangelegenhedea. Enkele punten eischen nog nader overleg. In een bericht van de New-York Times omtrent deze voorloopige schikking wordt o.a. gezegd, dat 5 Nederlandsche schepen levensmidde len voor Zwitserland zullen vervoeren. Zijn wy wel ingelicht, dan staat ook dit nog niet volkomen vast, wegens bezwaren geopperd van de zijde der reederyen tegen de keuze van de Fransche haven, welke deze schepen zouden moeten aandoen. Voorts wordt in het bericht van de New-York Times gezegd, dat men niet nauwkeurig weet, hoe groot de hoeveelheid graan is die Nederland uit Amerika zal ontvangen. Ter voorkoming van misverstand moet er echter op gewezen worden, dat bij meerbedoelde voorloopige schikking van graanaanvoer nog geen sprake is. Te dien aanzien toch zal eerst by het tot stand komen van de definitieve economische overeenkomst een regeling getroffen worden. Wat het aangekondigde vertrek van het stoomschip Frisia betreft, kunnen wij mededeelen, dat nog niet geheel vaststaat, wanneer dit schip zal kunnen vertrekken, daar ook dit samenhangt met de uitvoering van de voorloópige schikking met Amerika. Dultschland en onza schaapvaart. In ons blad van jongstleden Zater dag brachten we een bericht uit Rotterdam, vermeldende aan de Duit sche regeeringen toegedichte voorne mens om, in verband met de af te sluiten overeenkomst met Amerika, alle Nederlandsche reederyen op de zwarte iyst te plaatsen. Waarvan het gevolg zou zyn, dat aan onze scheep vaart geen Duitsche bunkerkolen meer zouden mogen geleverd worden. Het Hbl. heeft by verschillende groote scheepvaartmaatschappyen na der naar deze mogelijkheid geïnfor meerd. Over 't algemeen werd niet waar- schyniyk geacht, dat de Duitache regeeriDg haar eigenbelang zoozeer zou vergeten, dat tot dien maatregel werd overgegaannoch in den Haag, noch in een deze week gehouden reedersbyeenkomst was daaromtrent iets bekend. Eén der reeders, wiens schepen reeds op de Duitsche zwarte ïyst staan, was van meening, dat het gerucht in eenige kringen is verspreid naar aanleiding van onvriendschappe- ïyke waarschuwingen, door de„Kül- nischeZeitung" aan ons adres gericht. Ook dacht hy niet, dat de Duitschers die onhandigheid zullen begaan. Zy zouden er hier kwaad bloed door zetten, wat tegen hifh belang i». Zy kunnen echter zooiets laten doorschemeren, om daardoor eenige economische concessies af te dwingen. Het effect van den maatregel, gesteld het kwam er toe, zou niet aan het doel beantwoordenmen legt een schip niet op, omdat het op de zwarte lyst staat. De schepen zouden, geateld dat gebeurde wat is vermeld, geen Duitsche bunkerkolen kunnen krygen. Den eersten tyd zoireen enkel schip wellicht iets worden vertraagd in de uitvaart, maar er zyn Efogelacbe kolen en Limburgscbe. De laatste vormen, gemengd met Eogelsche, vry goede stoomkolen. Een proefballon achtte by 't gerucht. 't Had in scheepvaartkringen niet de minste ongerustheid gewekt. BINNENLAND. Da theavarkoop gestaakt. Door den minister van Landbouw, Ny verheid en Hand»;] is de volgende circulaire gericht aan. de gemeente besturen Gelijk u bekend is, zyn de hier te lande nog aanwezige voorraden thee zeer gering en, naar mate die voor raden qlinken worden de moeilijk heden grooter om aan iederen win kelier een evenredig gedeelte van het restant ten verkoop aan het publiek te verschaffen. In hoofdzaak wordt hier het bezwaar ondervonden dat ook een deel der tusachenhandelarén niet meer over voldoende hoeveelheden beschikt om aan de winkeliers, die :y gewoonlijk bedienen, thee 'tegen inlevering van in ontvangst genomen bons te verstrekken. Een afgewezen winkelier moet zich dan tot het Ryksdistributiekantoor voor thee en koffie wenden om te vernemen welke tusachenhandelaar over nog voldoen den voorraad beschikt, hem wèl te helpen. Hiermede gaat onvermydeiyk tyd verloren, met het gevolg, dat het publiek hier en daar reeds niet in staat is geweest zich voor zyn thee bon ook thee te koopen. De minister heeft het daarom wenschelyk geacht den theeverkoop zoowel van verbruikers als door tusschenhandelaren aau winkeliers tijdelijk te staken; hy is daarby uitgegaan van de overweging dat, waar de thee verstrekking nog slechts gedurende enkele perioden mogelijk zal zyn, het er weinig toe afdoet of de verkoop tydelyk wordt onderbroken om later evenwel langer te kunnen worden voortgezet. En gedurende die onderbreking kan er naar gestreefd worden de beschikbare voorraden zoo gelijkmatig mogeiyk over bet land te verdeelen. Eene daartoe strekkende regeling is by Z.Exc. in overweging. Mitsdien werden in de hierby ge voegde beschikking de bons no. 16 en 18 voor koffie geldig verklaard, de eerste voor het tydvak van 1.tot en met 15, de tweede voor het tydvak van 16 tot en met 28 Februari a.s., terwyi er geen bon werd aangewezen tegen welker inwisseling thee mag worden afgeleverd. De byzondere aandacht wordt er op gevestigd, dat derhalve de eerstvol gende aan de beurt zynde bon no. 15, voorshands niet geldig is, evenmin als bon no. 17. Of het mogelijk zal biyken in den loop van de eerste helft van Februari bekend te maken dat in de tweede helft een, alsdan nog tijdig aan te wyzen bon, voor thee geldig zal zyn, kan op dit oogenblik niet worden beoordeeld. In verband met het bovenstaande heeft de minister bepaald dat met ingang van 1 Februari tot nader aankondiging de aflerering van thee als drank op welke andere wyze ook in hötels, cafó's, restaurants, wacht kamers, kajuiten en dergeiyke, ver boden is. Koffit. Gedurende het tydvak, aanvangende 1 Februari en eindigende op 15 Fe bruari, zal door detaillisten aan ver bruikers mogen worden afgeleverd op bon no. 16 eener thee- en koffie- kaart 0.1 K.G. koffie. Gedurende het tydvak, aanvangende 16 Februari en eindigende op 28 Februari zai door detaillisten aan verbruikers mogen worden afgeleverd op bon no. 18 eener thee- en koffie- kaart 0.1 K.G. koffie. Regeerlngsmsel. Naar men aan het U. D. mededeelt, is er verandering gekomen in de samenstelling van hetregeeringsmeel. Deze is van dien aard, dat het brood, dat er van gebakken moet worden, voortaan uiteriyk het midden zal houden tusschen tarwe en rogge brood. Het zou het best behandeld kunnen worden als roggebrood, doch daar deze wyze van bakken veel brandstof veroischt, zal men zich tevreden moeten stellen met brood, dat niet goed gerezen is, dus erg dicht gebakken. Zoolang de bakkers nog meel van de vorige samenstelling ontvangen, of in voorraad hebben, zal het publiek natuurlijk nog niet do gevolgen van het nieuwe regeeringsmeel onder vinden, maar voor hen, die reeds brood van deze soort meel ontvingen, zal thans de oorzaak van de minder mooie samenstelling duideiyk zyn. Smokkaltruce. De kommiezen te Heurne fgem. Aalten) hebben een drietal Duitschers aangehouden, dat geregeld over de grens ging en daarvan profiteerde om te kunnen smokkelen. De eene bad bij zyn aanhouding het stuur van zyn fiets met scheerzeep gevuld. Zyn vrouw had van haar boa een warenhuis gemaakt van Kwatta, zeep, peper, enz., terwijl de jongste zyn lichaam omwonden had met lappen stof. Tweede Nederlandsche Jaarbeurt. De tweede Nederlandsche Jaarbeurs zal op Maandagmorgen 25 Februari door de Koningin persoonlijk worden geopend. H. M. zal by deze plechtig- 1 vergezeld zyn van Prins Hendrik. Amsterdam voor een ramp behoad. „De Courant" meldt: Door een toeval is in de nacht van Zaterdag op Zondag een ramp ver ijdeld, die voor talryke bewoners aan den buitenkant Amsterdam ja, misschien voor de stad zelf eenont- zettenden nasleep zou hebben gehad. Een vyftal onbekookte kwajongens, die het hoofd vol hadden van half wassen anarchistische theorieën en die een begin van uitvoering hadden ge maakt aan het plan om het groot kruit- magazyn aan den Haarlemmerweg in de lucht te laten vliegen, zyn door de activiteit van de politie te Sloten, veilig achter slot en grendel gebracht. De ontdekking was een toevallige. Ia den nacht van Zaterdag op Zondag kwam de Slotensche agent van politie Heiligers, tydens zyn surveillance, in de nabyhoid van het huis „Te Vraag" aan den Sloterstraatweg. Er hing een zware mist, maar toch ontsnapte niet aan zijn waarneming, dat een aantal personen zich op een afstand bezig hielden met een eigenaardige arbeid. Het scheen hem toe, dat ze bezig waren iets in het zand te verbergen. Voorzichtig sloop Heiligers nader, om beter te kunnen zien wat zy uitvoer den. Hy kwam tot op ongeveer honderd pas afstand, toen de ver dachte personen hem waarnamen en onmiddeliyk op de vlucht sloegen. De agent trok zyn revolver en loste onder het loopen aantal schoten. De schoten weerklonken tot op verren afstand, zoodat de Amsterdamsche agenten uit het posthuis Amatel- veenscheweg hals over kop naar buiten vlogen, zonder nog precies te weten wat er eigenlyk aan de hand was. De vluchtelingen ze bleken ten getale van vyf -te zyn bleven angstvallig by elkander, draafden den Bloter straatweg af, sloegen den Amatelveenschenweg in en holden als een opgejaagde kudde in de armen van de Amsterdamsche agenten. In het posthuis gaven de arrestan ten op te zijn genaamdWillem Holthuis, 18 jaar oud, electricien van beroep; Jan Remeit, 17jaar,metaal draaier Frederik van de Wal, 17 jaar, timmerman; HermanVeltman,20jaar, fotograaf, en Albert Mell, 28 jaar, boekdrukker. Zy werden, daar zy niets wilden me dedeelen, in de cel gezet en vervolgens ging een inspecteur er mot eenige agenten op uit, om te kyken wat de jongens by het huls Te Vraag eigenlyk in den zin hadden gehad. By het huis Te Vraag vond men, na eenig snuffelen en zoeken, al spoedig twee koperen bussen of doozen, die werden medegenomen naar het post huis en by opening bleek te bevatten veertig tydschokkers, zooals by de vervaardiging van granaten gebezigd worden. De politie vond dit een zon derlinge en nogal gevaarlyke vondst en men stond eenvoudig voor een raadsel. Weer vond een verhoor plaats. Da jongens bleven hardnekkig weigeren op eenige vraag in te gaan tot er eindeiyk een begon door te slaan en bekende, dat de tydschokkers af komstig waren uit het munitie- magazyn Haarlemmerweg. Het was inmiddels Zondagmorgen geworden en omstreeks half negeD, toen de inspecteur zich met eenige agenten begaf naar dat magazyn, ten einde daar een onderzoek in te stellen. De situatie ia daar aldus: Ongeveer op de helft tusschen Sloterdijk en Halfweg ligt een houten gebouw met pannen bedekt. Het staat in de lengte van ongeveer 40 meter langs den weg en zal 10 h 15 meter breed zyn. Op het afgesloten terrein staan nog meerdere, maar kleine, deels houten, deels steenen, gebouwtjes verspreid, waar ammunitie geborgen wordt. Op korten afstand woont een conducteur der artillerie, beheerder van deze munitiemagazynen. De conducteur beheerder werd ge waarschuwd en gezameniyk stelde men nu een onderzoek in. Aan de achterzyde van de groote munitieloods stond een ladder togen het gebouw. En langs dien weg waren de jeugdige misdadigers op het dak gekomen. Daar hebben zy een tuimel raampje verbryzeld, zoodat de weg naar den zolder vrij was. Vlak be neden dat raampje bevindt zich het trapgat, dat naar beneden leidt. Be neden liggen groote voorradeu am munitie opgestapeld, waarbij ook heelo stapels doozen en bisten zoo genaamde tydschokkers. Onmiddeliyk kon men waarnemen, dat aan een party twee doozen ontbraken. Maar wat men toen verder ontdekte joeg de politiemannen toch even een huivering over bet lichaam. Naar achteren loopend, zag men duideiyk sporen, dat een vrij deugdeiyko poging tot brandstichting was geschied. Op 6en paar planken lag voorzichtig uitgespreid een bosje houtwol, eoD paar proppen papier, samengesteld uit een exemplaar van „De Vrye Socialist" en daarop geplaatst een granaatkartets. Van dat heele geval liep een papieren lont van circa drie meter lengte naar de deur van het gebouw. De houtwol en het papier waren mot petroleum gedrenkt. Men vond nog eenkurkje, dat blykbaar van het fiescbje met afkomstig was geweest. By het einde van den lont vond men twee afge- brandde lucifers. De lont had gebrand en was blyk baar ten gevolge van de tocht uit gegaan. Hot dakraam was caraeiyk biyven openstaan dit „correspon deerde" op het trapgat en vlak daar onder lag de lont, zoodat de ontstane trekking de lont vermoedeiyk heeft doen uitdooven. Da daders zyn daarop ijlings langs denzelfden weg, waar langs zy gekomen waren, vertrokken. De jongens hebben blykbaar de ontzettende consequenties van hun krankzinnige naïviteit niet ingezien. Was bun aanslag gelukt, dan zou men hen waarachyciyk nooit meer teruggezien hebben. Want het is duidelyk, dat alles wat er binnen een omtrek van mylen stond, een voudig vermorzeld zou zyn geworden door de ontploffing van dit volgeladen complex munitiegebouwen, waar alles kant en klaar opgestapeld stond voor onmiddeliyk gebruik. En men vraagt zich met ontzerting af of de naïviteit van de militaire overheid, die deze gebouwen zonder bewaking laat, waarschynlyk nog slechts ten deele geëvenaard wordt door de misdadige onverantwoorde lijkheid van die vijf uit hun evenwicht gebrachte jongens. Want bet is gebleken, dat hun daad min of meer in verband staat met aDti militairistische tendenzen. Vier van de aangehoudenen hebben bekend, dat zy het plan hadden Je munitie-opslagplaatsen in de lucht te doen vliegen, meenend daarmede iets te zullen doen tor bestrijding van het militairisme. Verder hadden zy er niet over nagedacht, dat daar door velen getroffen zouden worden, die met bet raUitairisme niets te maken hebben. Vier van hen waren lid van een kleineanarchistischejeugdorganisatie, die Viydagavond j.1. nog vergaderde. Na die bewuste vergadering, waar intusichen niet rechtstreeks over de zaak gesproken schynt te zyn, hebben de daders van den aanslag het voor nemen opgevat, iets tegen het mili tairisme te doen. Inbraken te Haarlem. Voor de zevende maal ia Zaterdag nacht te Haarlem ingebroken by de firma Kretner in de Kromme Elle boogsteeg. Acht balen van 40 K.G. koffie zyn nu weer gestolen. Voor de tweede maal werd inge broken in 8en woning aan de Haze- paterslaan. Ia de keuken hebben de inbrekers aardappelen geschild, ge kookt en bereid met vet. Daarna is een bus ananas opengebroken en de iDhoud verorberd. Ook werd wyn gedronken en chocolade. De buit van de inbrekers bestond uit eenige kope ren voorwerpen en een looden pijp. Da hamman op Zlarikzaa. (Officieel). Het ministerie van buitenlandscbe zaken deelt het vol gende mede: De Britsche regeering heeft een bedrag van f92,976.36 ter beschik king van de Nederlandsche regeering gesteld als gedeelteiyke vergoeding voor de schade, die uit een Britacb vliegtuig geworpen bommen in den den nacht van 29 op 80 April 1917 te Zierikzee hebben veroorzaakt. Hiermede wordt vergoed de recht streeks aangerichte stoffeiyke schade, zooals deze door de Nederlandsche deskundigen was geschat. Ten aan zien van de vergoeding der indirecte schade door de bommen veroorzaakt (door de Nederlandsche deskundigen schat op een bedrag van f27,033 64) wordt een nadere mededeeling van du Britsche regeering tegemoet gezien. PLAATSELIJK NIEUWS. Notulen Gemeenteraad. Op de notulen 1916 van den Raad der gemeente ia thans verschenen een zakeiyke en peraooniyke klapper, waardoor het raadplegen ton zeerste vergemakkelijkt wordt. Voor dit tydroovende en nanw: keurige werk is een woord van lof hier op zyn plaats 1 Procedura N.V. Furnass e.a. contra da gamaanta. Verschenen ia een aanvullingsagenda voor de raadsvergadering van Woena dag a.s., bevattende een voorstelom te berusten in het door de rechtbank te Alkmaar op 15 November j i. in bovengenoemde zaak gewezen vonnis. De rechtbank te Alkmaar heeftin de procedure tuaschen de N. V. „Fur- ness Scheepvaart- en Agentuur-Maat- achappy" en de gemeente Helder de vordering van eiacheresse toegewezen en de reconventioneele vordering der gemeente afgewezen. Be rechtsgeleerde raadsman der gemeente is van oordeel, dat, wat de vordering in conventie aangaat, de gemeente niet zonder kans van goeden uitslag in hooger beroep kan gaanwat de tegenvordering betrc-fr, acht hy het meer aanbevelenswaard daarin te berusten, om, zoo noodig, Jater, een nieuwe vordering in to stellen. De kleinst mogelyke meerderheid van ons College acht het, met het oog op de al tyd onzekere kansen, gewenscht in het vonnis in zijn gehoei berusten. De minderheid zou er de voorkeur aan geven, indien overeenkomstig het advies van deu advocaat der gemeente besloten werd. „Stedelijk Muziekkorps". Zondagmorgen, tydens de repetitie, kwam de Burgemeester eeos luisteren naar het „Stedeiyk Muziekkorps". Bat. Z.ELAchtb. zeer voldaan was over het. ten gehoore gebrachte, bleek uit zyn woorden, gericht tot den Voor zitter der vereeniging, den hcor J. P. F. de la Fonteyue, aan welke hij zyn groote tevredenheid kenbaar maakte. By deze gelegenheid werd o.m. uit gevoerd een nieuwe compoaitio van den heer G. H. J, van den Bogaerde, den energieken directeur van het „Sted. Muz.", die reeds meer dan 12 jaar den dirigeerstok zwaait, n.1. een marsch aan Z.Ed.Achtb. "opge dragen, welke tot titel droeg: „Burge meester Houwing Marsch". Een for- ache, levendige marsch, waarin vooral het trio, mooi opgezet, een effectvolle uitwerking had. Be partituur dezer marsch, welke fraai gebonden was, werd door den Voorzitter, namens het „Sted. Muz.", aan den Burge meester aangeboden, als blyk, van waardeering en hoogachting. Zyno Ed.Achtb. toonde zich hoogst verrast, en in korte bewoordingen bedankte hy don heer Be la Fonteyne voor het niet onaardige cadeau. Nog zy gemeld, dat het. ledental van het „Sted. Muz." nog steeds aangroeit, wat een bltj verscbynsel genoemd mag worden. Alleen is hei jammer, dat do vereeniging al deze nieuwe leden nog niet van inatru meuten kan voorzien, om de een voudige reden, dat het „Sted. Muz." ze momenteel niet bezit, en om zo aan te koopen Wie weet een middel, om hierin te vooizien? H(j melde dit aan het Bestuur. Naar we vernemen, geeft het „Sted. Muz." binnenkort een concert. We verwachten, dat het voor een uit verkochte zaal moge plaats vinden het zal de vereeniging ongetwijfola ten goede komen en in staat stellen van de baten die dat concert even tueel opbrengt, het noodige aan te schaffen. Nog zy gemeld, dat het aantal donateurs nog steeds voor uitbreiding vatbaar is. Wie opent de ry „Kunst aan 't Volk". Voor de eerste maal onder leiding van den nieuwen directeur, den heer C. W. Rusting, gaf de arbeiders- zang vereeniging „Kunst aan 'tVolk" eene .uitvoering. D9 lange rustperiode heefc aan de vereeniging geen goed gedaanveel van haar frissche spon taneïteit, haar atrydluat heeft zij in haar slaap ingeboet. De strijdliederen anders het glanspunt van zoo'n avond, klonken mat en aarzelend en gespeend van alle feu sacré. Nu is het koortje niet byster sterk, hetgeen voor een deel ook wel de oorzaak was van deze slapte. Hopen wy dat de nieuwe directeur het. nieuw en krachtig leven inblaze. Een aardig nummertje was de „Heidebloem", de solostemmen klon ken hierin goed en klankryk en het geheel deed aangenaam aan. Ook de beide Latyosche teksten, Mozart's „A.veVerum" en Weber's „Sanctus" vermochten ons te boeien. Heel leolljk wasde inzet van „Morgen" van Roesks by het tweede couplet herstelde zich dit weer «enigszins. Diens „In den Lento tyd werd klankrijk en vol van toon gezongen, hoewel het tempo te stug was. Met „Zegepraal" werd besloten dit mooie nummer vormde een goed slot van het eerste gedeelte. Met fraai vioolspel van den heer J. Strobel, (Saint Saëns, Chopin en Labalestie») werden de zangnummers afgewisseld, waarby dr. Ketner de pianobegeleiding op zich bad geno men. Een nastukje van Heyermans „Het Puntje", werd vlot en niet onverdien- stoiyk gespeeldbet ia wat lang voor een schets en vermocht niet tot het einde te boeienhetgeen voor de spelers werkeiyk jammer was. Te ongeveer middernacht werd met. het bal aangevangen, dat, als steeds by zoo'n gelegenheid, den avond besloot. Moord to Breezand. De Rechter- Commissaris vcor straf zaken te Alkmaar roept ieders mede werking in voor het volgende: In den avond van yrydag of in den nacht van Vrydag op Zaterdag j I. werd een oude man te Breezand in zyn bod gedood. Het misdrijf ge schiedde vermoedeiyk met een groo ten ijzeren sleutel, waarmede de moeren van een maai- of barkmachine of van een dergelijke machine worden vaat- en losgedraaid. Deze sleutel is in het bezit van de Justitie. Het is van het grootste belang voor de ont dekking van den dader, dat de Justitie te weten komt waar dio sleutel van daan komt, d. w. z. wie vroeger zulk een sleutel heeft gehad on dien thans mist, want bf die vroegere bezitter van zoo'n sleutel moet zelf hut mis drijf hebben gepleegd öf iemand die zoo'n sleutel van den vroegeren be zitter heeft weggenomen. Op den eenen kant van den sleutel staat „Bamforda" en een merk; aan den anderen kant S. T. No. 5. Be Rechter commissaris verzoekt dringend, dat ieder, die daartoe in staat is, hem inlichtingen zal toe zenden (adresRechtbank, Alkmaar). Men kan zich desgewenscht ook par- sooniyk voor het geven van monde linge inlichtingen bij den Rechter commissaris in het gebouw der Recht bank te Alkmaar aanmelden.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1918 | | pagina 1