Da heer J. Spruit
contra de gemeente Helder.
Ia bet beglu van het vorige jaar
heeft het raadslid, de heer J. Spruit,
de gemeente Helder een proces aan
gedaan betrt Étende den eigendom van
een gedeelte van het water der z.g.
Fabrioksgracht, waarin door do ge-
meente werkzaamheden waren aan
gevangen, beslaande in herstellingen
aan een te dier plaatse liggenden
duiker. Beze zaak hebben wij toen-
dertijd in ons blad uitvoerig besproken,
O dit proces is sindsdien niets
naar buiten bekend geworden, zoodat
menigeen, bij het lezen van de thans
in ons blad van Zaterdag afgedrukte
bijlage, waarin sprake is van den
aankoop van terreinen, van het ver
band tusschen dezen aankoop en het
haugonde proces wellicht niet veel
heeft begrepen.
WU zullen daarom in het kort de
bizonderhaden dezer zaak, die in
wijden kring de aandacht trekt,
uiteenzotten. W|j schreven destijds
al, dat de gemeente boogBLwaarschijn
lijk het. proces wel zou winnen, en
uit het feit, dat Burg. on Wethouders
thans voorstellen, in do gevraagde
koopsom te berusten, zou men kunnen
afleiden, dat de gemeente het in eerste
instantie verloren heeft. Toch is dezo
indruk verkeerd.
Het proces in kwestie betrof, zooals
wij zeiden, den eigendom van het
water dor Fabrieksgracht, en dit
proces zou de gemeente zeer zeker
hebben gewonnen, indien zfj had
doorgezet, tiet betrof hier een ge
deelte van deze gracht, c-n waar dus
nog een ander eigenaar precies dezelfde
rechtei had als de hoer Spruit, en
deze steeds toestemming had gfgeven
tot. het. verrichten van de noodlg.e
werkzaamheden, daar ware door den
rechter do uitspraak stellig ton gunste
van de gemeente gevallen. Maar toen
de heer Spruit, het in zijn hoofd
kregg de gemeente ook to dagvaarden
voor het verwijderen van buizen,
leidingen, etc. uit de aangrenzende
terreinen, werd de zaak anders.
Do heer Spruit ia de gelukkige
eigenaar van een aantal terreinen,
liggende om en nabij de gasfabriek,
in bedoelde bfjlago van do raadsv.er
slagen kadastraal omschreven. HIJ
heeft indertijd dio gronden aan de
gemeente aangeboden voor fl.50 per
M3. In geheime zitting is de Raad
op dat aanbod niet ingegaan.
WÜ zullen thans in het midden
laten of dit dostjjds eene vorstandige
daad was, en of niet ook persoonlijke
motieven ten opzichte van den heer
Spruit in het spel waren. In ieder
geval zag de heer Spruit in het geval
een prachtigsn casus belii, en van
deze gelegenheid maakte Z.Ed.acht-
bare dan ook een dankbaar gebruik.
De gemeente om met den heer
Staalman te spreken zag de bui
aankomen en«tak een parapluis
op. Zij liet door hare deskundigen
uon onkostenberekeDing maken van
het verleggen van het gansche bui
zennet. in dit grondcomplex. Hoewel
die onkosten nu niet zoo heet veel
verschillen van den thans voorge
stelden koopprijs, zijn er honderd en
één redenen voor de gemeente om
vredesnaam maav Jiever den ge
vorderden prijs inmiddels door dan
heer Spruit bescheidenlijk verhoogd
- te betalen. Immers, men krijgt
dan een omlegging van eeD aantal
buizen, die thans rechtstreeks afwa
teren, en die dan aanzienlijk verlengd
zouden moeten worden, men zou op
zekere punten in den grond eene
opeenhooping krijgen van buizen, die
zeer ongewenscht zgu zijn, enz. Om
al die redenen besloot de gemeente
maar liever mot den heer Spi uit een
akkoordje aanfcegaan en zoo wordt
aan don Raad voorgesteld tot den
aankoop van een en ander overtegaan.
De heer Spruit vroeg verleden jaar
voor zijn Fabrieksgrachtwater de som
van f 2.50 per M®than3 wil hfi alles
afstaan voor slechts f 1.80. Dat dit
voor don heer Spruit nog een zoet
winstje oplevert van een kleine 8000
gulden, alleeu wegens het verschil
van den destijds gevraagden prijs dien
van thans van 30 cent den Meter
(28585 X 30 cerit' miüU3 600 ver'
schil van de helft van 2050 M. 7 et
is eenvoudige koopmanschap en het
gevolg van do stijging van cien alge-
meenen levensstandaard. Mieachien
het ook een straf voor de gemeente,
dat zij den vorigon keer weigerde
met hem, J. Spruit, zaken te doen.
WJj zwfjgen van hetgeen de beer
Spruit iu eerste instantie aan h*t
zaakjo verdiende (toon bfj het de ge
meente aanbood tegen fl.50 den
meter).
Eq ook zwijgen wij maar over het
feit, dat de querulante heer Spruit der
gemeonte dwingt, gehec-l tegen haar
wil, tot een grondaankoop voor de
som van f53.000.- raim en op deze
noodlijdende gemeente willens en
wetens non nieuwen last légt van
leoning en ronio'get»liug.
Maar wü hopen ten zeerste, dat
het nu a,s. Woensdag den heer
Spruit eens aan zijn verstand zal
worden gebracht, dat h|j moreel niet
het recht heeft langer het mandaat
als raadslid te voeren en mede te
oordeeieii over de belangen der ge
meente Helder, die hjjj, ter wille van
zijü eigen kleine belangetjes, zoo
hopeloos io net gedrang brengt. Dat
men hem eens zal asutoonen, met
kracht van wooid.en, dat hij, als
raadslid, die destijds wr: zeiden
het ten vorigen jare immers ai
onder aanroeping van God al
machtig, gezwoipn heeft de belangen
dor gemeente naaf iie&.te weten te
dienen, thans zooal niet don wet
tel ijken, dan toch den moreelen plicht
hoeft zijn mandaat ter beschikking
van de kiezers te stollen.
Want dergelijke grondpolitiek is
toch al te grof.
der vorige week dcor vlugschriften
voor heden aangekondigde staking
heeft niet-plaats gehad. Da daarop
gerichte ophitsingen hadden slechts
een zeer beperkte uitwerking. Of
schoon or gistermiddag nog vlug
schriften in Berlijn en in do voor
steden van huis tot huis vlijtig
werden verspreid, hebben de vak-
voreeniglngeu zich vau medeworking
onthouden.
Slechts in enkele bedt ij ven is een
deel der arbeiders niet aan hot werk
gegaan. Een volledig neerleggen van
den arbeid schijnt nergens te zija
geschied.
Tot '»avonds ia uit geheel Botiyn
en omgeving geen onkel incideut. io
verband mot do staking gemeld. Het
totale aantal personen, die heden niet
op hun werk zijn vorscheneD, be
draagt hoogstens 90.000 waaronder
meereudeela jonge arbeiders on ar
beidsters.
i
Gasfabriek
Het is niet onmogelijk, dat,
gevolg van deze overeen komst met.
den heer Spruit, onze gemeente op
nog grootero kosten wordt gejaagd.
Zooals uit onderstaande schets -
welke ODgeveer de verdeeling vao
het water van de Fabrieksgracht aan
geeft is te zien, behoort nog een ge
deelte van de Fabrieksgracht aan den
heer Jan zen te Haarlem, on zal de g<
meente vermoedelijk genoodzaakt zyn
ook dat waardelooze bezit aan to
koopen
Land J. Spruit.
Eigendom van
J. Spruit en
Th. Janzen,
(Haarlem).
Eigendom J. Spruit
Eigendom fa. Oortgijaen
DE OORLOG.
De vredesonderhandelingen.
Weenen, 28 Januari. Minister
Cz9rnin is vandaag naar Brest Litofsk
vertrokken.
Stockholm, 28 Januari. Naar Stock-
holm's Tidningen uit Heisingfois
verneemt, heeft de Finsche Landdag
een afvaardiging aangewezen die
Finland's belangen bfj de vredeson
derhandelingen te Brest zal behar
tigen. Zfj bestaat uit drie burgeriyke
en di ie socialistische loden.
Si. Petersburg, 28 Januari, Trotzky,
de volkscommissaris voor bulten-
landsche zaken, is vannacht naar
Brest. Litofsk vertrokken.
Van het Italleansch-
Oostenrijksche gevechtsterrein.
Berlijn, 28 Januari. Op de hoog
vlakte van de Zeven Gameenten duron
sedert, gistermiddag de artillerie-ge
vechten voort, die bfj het aanbreken
van den dag in het gebied van den
Col del Rosso tot de grootste hevig
heid zijn gealegeD.
Tusschen Aslago en de Brenta zfjn
wegens Itallaansche aanvallen felle
gevechten ontbrand.
Aan hat Belgische front.
Wat de oorlog te beduiden heeft,
kan onder moer blijken uit het vol
gende geval.
Eafeele dagen geleden verraste oen
Belgisch troepje vernielers, onder lei
ding van een jongen officier, een
Duitsche loopgraaf, zij namon de in
zittenden gevangen, en wilden de
loopgraaf in de lucht doen springen.
Daar ontplofte echter een granaat
in hun midden. Al de Belgen van
het groepje worden gedoodslechts
de officier en éóa soldaat waren on
gedeerd. De officier was naar de Bel
gische linies toegesllngerd en kon
zich redden. Do soldaat werd in
tegenovergestelde richting geworpen.
Hfi kwam terecht op niemandsland
in een moeras, en zonk in het slijk.
Een groepje Belgische brancardiers
wilde hem ter hulp snellen, doch de
Duitschers schoten er op en doodden
een paar onder hen.
Men moest dan wel rancbtoloos
toezien. De soldaat keerde en wrong
zich en sloeg met de armendoch
zonk hoe langer hoe dieper - tot
bfj alleen nog met het hoofd en de
schouders zichtbaar was. Zyn Btrfjd
togon de modder had geduurd van
'a nachts tot 's avonds. Toen werd
het den Duitschers ook te sterk» Een
Duitsohe dokter liet do witte vlag
bfjschon: h|j kwam vooruit met
brancardiers. Van Belgische ztfde
deed men hetzelfde. Beide dokters
kwamen overeun dat, indien de man
gewond was, bfj aan de Belgen zou
teruggegeven worden. Was h|j niet
gewond, dan zou hfj als gevangene
mee moeten met de Duitschers. Men
ving het reddiGgswerk aan. Hetduurde
lang. Toen do man geheel bevryd was,
kon men vaststellen, dat hy ongedeerd
was doch hij was krankzinnig.
De Duitschers voerden hem moe.
Dg duikboot- en mljnoorlog.
Beriyn, 28 Januari. In het ver
sperde gebied rondom Engeland wer
den 20,000 br. reg. ton in den grond
geboord. Een groot deel van de
schepen, waarvan de meeste bewa
pend waren, werden voor hot St.
George'a Kanaal, niettegenstaande
's vyands krachtigen tegenstand, ver
nield.
Parys, 28 Januari. Het vracht
schip „Drorne" en de treiler „Ker-
bitan" zyn in het gezicht van Mar-
■eille op mijnen geloopen en gezonken.
Veertig menschon worden vermist.
Londen. 28 Jan. Het s.s. „An
dania" van de Cunard iyn ia op de
uitreis, met 40 passagiers en een
bemanning van 200 koppen, aan de
kust van Ulster getorpedeerd. Alle
opvarenden, behalve 2 leden der
manning konden in de booten gaan
en worden na een uur opgepikt.
Men hoopt het schip in do haven
te kunnen brengen.
Uit Duitschland.
By de aanvullingsverkiezingen in
het Saksische kiesdistrict Bautzen-
Kamenz werd de socialistische eau-
didaat Uhlig met ongeveer 900 stem
men meerderheid gekozen.
Vorwftrts zegt hiervanDit is een
bewys van de stemming van het.
Duitsche volk, bad do „Kreuz Ztg."
gezegd, toen het. mandaat van den
Conservatieven anti semiet Graefe
vrij weid. Hot bewys is geleverd
het leidde tot een nederlaag vau do
PangermaaDsche veroveringspolitici.
Het district Bautzen, dat sedert 1877
steeds in handen der conservatieven
was, het eenige Saksische district
dat de sociaal democraten nooit kon
den veroveren ia gevallen. Uhlig is
een voorstander van den verzoenings
vrede, on zyn verkiezing is een ze
gepraal voor den vrede zonder
annexaties en zonder schadeloosstel
ling. Zoo de heeren der Yaterlands-
partei nog twyfelen aan den uitslag
der algemeene verkiezingen - Baut-
zon zal hen toonen, wat by de vol
gende Rykadag verkiezingen gebeuren
zal.
Stakingapoglngen te Berlijn.
Borlijn, 28 Jan. Be op het einde
Uit Rusland.
De burgeroorlog In de Oekraïne.
Weenen, 27 Jan. De „Neue Freio
Presse" meldt, uit Lamberg, dut vol
gens boricht van bet Ookrainsche
party orgaan „Dilo"by Loesk tusschen
de Ot-krainsche en Bolsjewistische
troepen mot groote verbittering wordt
gestreden. De aanval ging uit van
deOokrainers,die zich meester wiiden
maken van de in het bezit van de
Bolsjewiki zynde stad Loesk. De stryd
duurt reeds veol dagen. De comman
dant van de Bolsjewlkl wendde zich
t.ot den IjevsJheboer van do in dozen
stctorstaaiide üosteniyksch Hongaar-
scha batterijen mot verzoek om hulp.
Aan dit verzoek werd gren gevolg
gegeven.
Do scheuring onder de Bolsjewlkl
Londen, 28 Januari. Da „Daily
News" verneemt, uit Potrograd, dat
een scheuring onder Bolsjewiki is tot
stand gekomen. De minderheid meent,
dat Ru3land'ö zwakheid en isoleering
het. tot non afzonderlijken vrede noopt.
De meerdorh3id, met <je linkerzijde
der sociaal revolutionairen, ia bereid
de uitdagl; g van Duïtschland te aan
vaarden on ton periode van revolu
tionair verdediging te beginnen. De
beslissing ligt 'olj T. otzky.
Ontwakend verzet.
Men schrijft uit Zurich d.d. 24 Jan.
aan hei Ubl.
De Petersbuiger correspondent van
den „Corriero della Sera" seint aan
z|jn blad, dat de geruchteu omtrent
eeo ontwakend ver/,et tegen het ma-
ximaliatischö schrikbewind steeds
vaster vormen aannemen. Men ver
moedt, dat de revolutionaire socialis
ten een grooten opstand voorbereiden,
die echter weinig kans van slagen
biedt. Daartegenover kan man een
verscherpt optreden dei aanhangers
van Lenin verwachten, die gesteund
doGr allerlei anarchistische elementen
een steeds dreigender houding, zelfs
tegenover de vertegenwoordigers der
geallieerde machten beginnen aan te
nemen. De dreigende hongersnood
verergert den toestand bedenkelijk"
Hel. broodrantsoen werd op 80 gr.
verminderd, en dat weinige is nog
slechts tegen voel geld verkrijgbaar.
Op hot oogenblik ageeit eon arbeiders
groep in Petersburg met alle middelen
tegen Lenin, en oiacht zyn heengaan
ui( den Raad der Arbeiders.
De sonstltuante.
Stockholm, 28 Jan. Uit Petrograd
wordt bericht., dat. by de opening
van do Ccü{iUtuante400 dooden vielen,
Over de verkiezingen yoor de Con
stituante in de dorpen, schrijft het
kadettenblad „Naij Uich": „Geheele
dorpen leverden goiyke stembriefje?
in „namens allen''', hetzy op bovel
van de soc. revolutionaire of van
Bolsjewikisc'uo agitators. Afzonder
lijke stembriefjes golden a|s verraad en
leidden tot eon onderzoek of do kiezer
ook tot de kadets behoorde."
De Russische Vloot.
De afkondiging, waarmede de
mocratiseering der Russische Vioot
is bekend gemaakt, luidt als volgt:
Hot, personeel van de vloot der
Russische republiek bestaat uit bur
gers, die geiyke rechten hebben en
leden van de oorlogsvloot der Rus
sischo republiek worden genoemd.
Het aan het hoofd gestelde personeel
beheert de strategische en technische
en, gezamenlijk met do bestuuraco
mité's, de bestuursafieeling der vloot.
De leden dpr marine voeren den titel
overeenkomstig hun post ais com
mandant, werktuigkundige ojfartille
rist. Elk lid dor marine heeft, het
recht., lid van ölke beroepsorganisatie
politieke partij of godsdienstige ge
meente te zyn en en z|jn geloof
openiyk te belijden.
Aan het centrale comité der'marine
en zyn militaire afdeeling, met
bestuur,, en twee plaatsvervangers,
zyn gemesnschappeiyk do bevoegd
heden van het bestuur der economi
sche en politieke afkoeling toever
trouwd. Het gebeole aan het hoofd
staande personeel wordt by een al
gemeene stemming gekozen. De co-
mité's van dit personeel hebben het
recht om, met bet beroep op het
centrale comité, het afzetten van
een chef to eisqhen. Het afzetten
geschiedt op grond van 9en meerder
heid van '/s in de conferentie, welke
door het centrale comité met verte
genwoordigers der verschillende co-
mité's wordt gehouden. De desbetref
fende post moot door middel van
Dieuwe verkiezingen opnieuw worden
bezet. Ontslagen leden der marine
gaan naar do roserve over.
Rusland en Roemenië.
Beriyn, 28 Januari. Volgens eon
draadloos telegram uit St. Patersburg
heeft de regoering te St, Peteraburg
alie diplomatieke betrekkingen met
Roemeniö afgebroken. Het Koemeen-
sche gezantschap wordt langs den
kortsten weg uitgezet. De goud
voorraad van Roemenie, die te Moskou
ligt, wordt onaantastbaar voor do
Roemeensche olygarchie verklaard.
Da regeericg der sowiets neemt de
verantwoordelijkheid op zich voor
hel bewaren van dit goud on het
overdragen aan het Roemeensche
volk. Generaal Tsjarbatsjef wordt
buiten de wet staande verklaard.
Een noodkreet uit Servië.
Men schryft uit Stockholm, d.d.
24 Januari aan de „N. Rolt. Ct.":
Da Servische afgevaardigden naar
de socialistische conferentie te Stock
holm, de heeren D. Popovits, secretaris
der Servische sociaal democratische
party en T. Katzlerovits, lid vao de
Skoeptsjina, hebben by het Neder-
laodsch Skandina-ifsch comité een
rapport ingediend over den toestand
in de bezette gedeelten van hun land.
Het zal eerstdaags als brochure vei
Rchynen.met een voorrode vanCamilie
Huysmans, waarin by het rappdtt een
wanhoopskreet noemt.
Aan het. rapport zelf is het volgende
ontleend
Servië is zeker een der rampzalig
ste slachtoffers van den wereidooi log.
Reeds in het eerste jaar van den
oorlog waren de verliezen der Ser
viö ra ongekend groot. Twee Oosten-
ryksche aanvallen had men moeten
afalaauEen in September,
tweedon in November 1914, Na den
eersten inval der OostenrIJkscbe
troepen vluchtten reeds alle bewoners
der grensstreken naar het binnenland.
Het. eerste i ecbtstreoksche gevolg
van den oorlog was het. uitbreken
van een gruwelijke epidemie, die tot
in do lente yan 1915 heerschte.
Honderdduizenden slachtoffers kwa
men om, waarby 140 genéesheeren.
Iu 1915 b8droeg het cijfer der Sar
iscbe verliezen reeds 500 000 men-
schenlevena.
In October 1916 kwam de derde
aanval op Servië, de aanval van
Mackeosen. Tevens vielen de Bulga
ren in het land. Het geheele Servi
sche volk, vrouwen, kinderen, grijs
aards, vluchtten te voet ovor de
berg6U van Aibaniö tijdens het ocge
kead strenge weer van de winter
maanden November en December.
Hef Servische legerbestuur voerde
,9.000 jonge lieden van 15 18
jaar voor den vyand weg. Daarvan
zijn er 31.000 in Albanië van honger
en koude omgekomen. En op Koifoe
wachtte den overbiy renden de cho
lera. Honderden ffiken werden eiken
dag in zee gegooid. Het getal Sar
viache slachtoffers bedroeg byna een
inillioeD, dus ongeveer het kwart
van de bevolkiDg, die het. laad na
den vrede van Boekarest telde.
Hoe was het iotusschen in het
bezette gebied gesteld? Mackensen
had door een proclamatie de bevol
king aangespoord naar huis terug
te keornn en haar werkzaamheden
te hervatten. De oorlog zou slechts
tegen de stry Jende troepen gevoerd
worden. Maar hoe geheel anders was
de werkelykheid-
De eerste troepen, welke door het
iand trokken, warmn de Duitsche.
Zij eischten alie3 op wat voor het
leger bruikbaar was en ook niet
bruikbaar was. Men betaalde met
bons, maar van welke waarde I Als
een bo6r afstand van zyn laatste
koe had gedaan, stopte men hem
enn bon in handen met de woorden
„Preter Kar3georgewits mag beta
len." Oadanks dat, wyzen de Sar
vische socialisten er met nadruk op,
dat er van wege de Duitsche solda
ten nooit gewelddaden tegenover de
bevolking gepleegd züo.
Over het. OoBtenryksch Hoogaarsch
bestuur zyn den Servische afgevaar
digden slecht te sproken.
Wat. nog thuis gebleven was van
de bevolking vluchtte by het nadei
van de Ooatenrykache troepen over
de bei gen vau Albanië een onbekend^
wereld in.
De eerste daad van de bezetters
waa het interneeren, zonder militaire
of politieke noodzakelijkheid, io
Hongarije on in Oostenrijk van meer
dan 150.000 Servische fjurgers. Zoo
verloren duizenden families hun laat
sten steun en werden honderdduizen
den vrouwen en grysaards tot den
hongerdood veroordeeld.
De fabrieken en de werkhuizen
werden octryimd. Alle grondstoffen
werden weggevoerd. De laatste wa
gens, de laatste paarden, de laatste
koeien werden aan de boeren ont
nomen. Men dwong arme boeren om
vyftien koeien aan de Oostenryksche
autoriteiten te leveren 1 Hadden
die niet dan moesten zy ze maar
koopen by de Bulgaren.
De grootste bosschen uit het land
wordon tungska^fc. Verscheidene
grootestaatseigöndomm.eu.millïoenQn
waard, werden neergehaald.
OndertuBschon gaan de requisities
hun gang. Wat onmisbaar is in elk
huishouden wordt weggehaald. Niets
blijft gespaard. Ook de oogst wordt
in beslag genomen.
Eaarby regent het booten. Gebruikt
men een weinig meei' water dan
toegelaten is, zoo loopt men gevaar
een boete van| 1000 h 1500 kronen,
te moeten betalen. De gemeentebe
sturen worden om de geringste oor
zaken tot. de zwaarste boeten ver
oordeeld, die in goud betaald moeten
worden.
De Servische frank (de dinar) heeft
slechts 66n waarde van een halve
Oostenrijksche kroon gekregen. Daar
de bovolking natuuriyk goen andero
munt had, werd z|j gedwongen togen
bespotteffik dure prijzen in haar
levensbehoefte te voorzien. En nu nog
kan men in Oostenrijk 100 dinars
tegen 120 kronen wisselen. De Ser
vische bevolking heeft door deze
specylatie der overheden millioenon
verloren.
Indien er voor Serviö geen flnan
cieële steun van de buitenwereld
komt kan m0" dan ook het goheele
ekonomische leven van Ijet. land als
verloren beschouwen.
Ovor de voeding der bevolking,
zegt hét. rapportServië ia voor het
oogonblik in een groot aantal dis
tricten ingedeeld. Uit het eene district
mag niets in een ander district in
gevoerd worden. Alles wat er te
voel is in een district gaat naar
Oostenrijk, al sterft men io de na
burige districten van honger.
Het broodrantsoen to Belgrado is
even groot als in Oostenrijk. In de
provincie ia hat soms minder. Inde
van 1917 kregen b.v. de arme
boeren uit de streek van BainaBachta
slechts een kilo mais per hoofd en
per maaud, als eenig voedsel. Hoo
treurig de toestandeu ar dan ook dit
jaar zullen zyn, durft men zich een
voudig niet indenken.
Trefnbrand.
Munchen, 28 Jan. Door de ontplof
fing van eon flesch benzine, eigendom
van een der reizigers, ia in èen wag-
gon van den Berlljnschen ochtend
sneltrein by Schlossenheim brand
ontstaan, waardoor ongeveer veertig
reizigers min of meer ernstig weiden
gewond. Twee zwaar gswonde vrou
wen stierven nog op de plaats van
het ongeluk. Het juiste aantal ge
wonden en dooden is nog niet vast
gesteld. Van Munchen z|Jq twee trei
nen ter hulpverleening vertrokken.
Een ontploffing.
Washington, 27 Jan. Het depar
tement van marine deelt mede dat
er een ontploffing heeft plaats gehad
aan het torpedo station te Newport.,
in den staat Rhode Island. Er zyn
zes dooden en tal van gekwetsten.
De omstandigheden zyn niet verdacht.
D« Zwltiersohe handelsvloot.
Men meldt uit Zürich d.d. 24 Jan.
aan het „Hbld.":
Het doet. eenigszins denken aan
het rijmpje van de zeven nikkertjes.
De Zwitaersche regeering was er in
geslaagd, - maanden geleden al
eif mildel-groote transportscheepjes
te charteren voorde vaart op Amerika.
Maar nauweffiks werd het. feit uit d9
onverholen vreugde der Zwitserache
pers bekend, of Londen bemoeido zich
met het geval, en nam zeven scheepjes
weg. Toen wareD het er nog maar
vier. Een van deze vier zon in bet
begin van de maand naar de Nknwe
Wereld varen, en lag al zeilree in een
•Spaansehe haven, toen da regeeriüg
van Koning Alfonso het scheepje aan
de ketting lei. Toen waren er nog
maar drie. En nu komt uit Bern
bevestiging van een reeds loopend
gerucht, dat de Duitsche duikbooten
dezer dagen een van de drie getor
pedeerd hebben. Waarom wordt er
niet by gemeld. Nu blfjvtin er nog
maar twee,
Misschien, dat de machtige zuster
republiek over de zee een kleine
flottielje in bruikleen zendt? Dan
zijn zé er weer alle elf I
PLAATSELIJK NIEUWS
Loop der bevolking over 1917.
(Verbetering).
In ons nummer van Zaterdag j 1,
staa.t onder de loop der bevolking
vermeld een totale vermeerdering
van 262 personen. Dit, moet zyn
2fl3 personen.
De Kamer van Arbeid voor de
Bou wbedrij ven zal Donderdag 31 dezer,
n.m. 8 uur vergaderen. Stukken voor
die vergadering bestemd, kunnen
vooraf worden ingezonden by den
voorzitter, by een der leden, of bij
den secretaris, DIjkstraat 45.
- Vryiag 25 Jan.
Minister van Marine wederom de
gewone audiëntie. Hiervan is ook
gebruik gemaakt door het Dag.
stuur der Federatie van Rijkswerk
liedeD, hetwelk verschillende zaken
met den Minister besprak, betreffende
het personeel der marine-werven.
Om. zrgde zyne'Excellentie toe, dat
afgezien de met 1 Óct. 1917 ingegane
tIJdel, loonsverhoogiag van 2 ct. per
uur, de jaariyksche promotie even
goed door zal gaan.
Aanrijding.
Gistermiddag omstreeks 4 uur had
in do bocht van de Keizerstraat een
ongeluk plaats dat betrekkelyk nog
goed afliep.
Door een uit de richting van bet
station komende vrachtauto werd
een voor bet magazyu van de firma
Nljenhuis staande bandwagen met
koffers aangereden, met, het gevolg
dat deze wagen door een der groote
spiegelruiten werd geduwd. Wien in
deze schuld treft ia ui6fc bekend.
Misschien word de bocht met te
groote vaart genomen, doch de mo
gelijkheid bestaat ook, dat de hand
kar te ver op de groote straat stond
om den lastauto voldoende ruimte
te geven,
De bestuurder der militaire auto
stopte onmiddellijk en nam den naam
van den karrevoerder als mede
aangerichte schade op.
BINNENLAND.
Klein verlof.
Behoudens onvoqrziene omstandig
heden zullen in het genot van onbe
paald (klein) verlof worden gesteld
Iu het tydvak van 18-23 Februari
1918de dienstplichtige korporaali
en manschappen der najaarsploeg
van de lichting 1914 der vesting
artillerie.
Op 1 Maart 1918
a. de telegrafisten en telefonisten
der génie (uitgezonderd de onderoffi
cieren) van de lichting 1915, die in
het tydvak van 18-19 Januari 1915
zyn ingelyfd
b. de dienstplichtige onderofficie
ren van de lichting 1913 der onbereden
S.s. „Folmlna" getorpedeerd.
Volgens telegram uit Bunderland
van den kapitein van het stoomschip
„Folmina" is dit atoomschip op de
reis vau Rotterdam naar Methil ge
torpedeerd en gezonken.
Elf man, onder wie de kapitein,
zyn te Sunderland geland. De donkey
man ia gedood, de kok, 3 matrozen
en 2 stokers wordon vermist.
Het s.s. „Folmina", 1158 ton bruto,
673 ton netto, in 1915 gebouwd, ia
22 dezer van Rotterdam naar Enge
land vertrokken.
tiet schip behoorde by het onlangs
uitgevaren convpQi, dat naar Enge
land uitvoer om kolen te haien.
Hot atoomschip waa voor f 500
por ton d.w. by de regeeriug ver
zekerd.
De „Nieuw Amsterdam".
Het s.s. „Nieuw Amsterdam" is
Zaterdagavond 9 uur het vuurschip
Dogflcrabank Noord gepasseerd.
De aanslag op het kruitmagazijn
te Halfweg.
Van bevoegde militaire z|jde ver'
neemt het Hbl. dat de kans op een
ontploffing tengevolge de gepleegde
poging tot brandstichting vry wel uit
gesloten moet worden geacht. Stel al
dat de zoogenaamde lont was biy ven
branden, dan nog zou de kans zeer
gering zijn geweest, dat de aanwezige
projectielen door de vlam tot ont
plof flog gebracht waren.
De Beerschs Maas.
Men schrijft aan het „Hbld."
Het wordt eentonig een leed te be-
ichryven, dat jaar op jaar geregeld
wederkeert.
En toch is het noodig, wil er een
einde komen aan de groote schade
en het onbegrypeiyt groot ongerief,
dat het water der Beersche Maas elk
jaar, soms eenigo malen per jaar,
brengt over een streek, welks viytigo
bevolking e8n beter lot verdiende.
De toerist, die 's zomers de streek
bezoekt, herkent ze niet. De uitge
strekte weilanden, afgewisseld met
roggevelden, liggen diep onder de
uronbreede binnenzee bedolven, waar
boven de huizen uitsteken als in den
tyd der Batavieren de terpen. Alle
verkeer met de buitenwereld is ver
broken. Da oogst van winterkoren
vernietigd, hooi- en havermyten
staan in het water te rotten, evenals
wintergroen en knolgroen.
Een opstootje.
Zaterdagavond haalde een viouw
b|J den vleeschhouwer Stam in de
Dapperstraat, te Amsterdam, een half
pond vet en meende te bemerken
dat dit niet geheel zuiver was. Dadelyk
waren een aantal nieuwsgierigen voor
den winkel van den slager verzameld.
Men nam een dreigende houding aan
en wilde den slager te lyf. Een hoofd
agent van politie bemoeide zich met
het geval en trachtte het publiek op
een afstand te houden. De vrouw
klaagde haar nood by een politie
agent die haar medenam naar het
posthuis op het DapperpleiD, waar
een keurmeester het vet voor de
consumptie goedkeurde, doch het
onder zich hield, om het wat^rge-
halte te onderzoeken,
Daarna begaf de vrouw zich weer
naar den slagerswinkel, om opnieuw
vet te koopen en spoedig was het
aantal omstanders tot een vierhonderd
aangegroeid. De politie beproefde de
menschen uiteen te dr|j ven, doch het
publiek narp een gewelddadige houding
aan. Op enkele plaatsen werd
straat opengebroken, en men begon
de politie met steenen te gooien, als
ook met ledige fiesschen. Zelfs het
politieposthuis op het Dapperplein
moest het ontgelden.
Met stokken en sabels werd de
menigte verspreidenkele schoten
in de lucht brachten de noodige
schrik onder het opdringende publiek.
Na een poosje werd politie verster
king aangevraagd de hoofdinspec
teur van het bureau Muiderpoort
kwam op het terrein, evenals eenige
politieruiters.
Tot een krachtdadiger optreden
behoefde het evenwel niettekomeD.
om half twee '«nachts was de rust
weer teruggekeerd.
Een nieuw dlBet.
Een nierlijder, wiens leven alleen
gerekt wordt door een byna uitsluitend
ryst-diëet, verzocht aan den directeur
van bet Gemeenteiyk Distributiebe-
dryf in Dan Haag een kleine hoe
veelheid rijst te mogen inslaan, waarby
overgelegd werden 2 ïysten van ver
boden en topgestane voeding. Boven
aan de eerste komt voorhavermout,
een en ander volgens opgave van
specialen arts voor nierziekten. Als
antwoord ontviDg hy het volgend
bericht
„Rijst wordt niet gedistribueeid,
maar u kunt wekelyks wat haver
mout en zachte zeep ontvangen'"
Er werd niet by vermeld of. dit
laatste voor uit- of inwendig gebruik
bedoeld is. (Vad.)
Verraden door zijn overhemd.
Voor enkele weken werd inge
broken in het magazyn van de firma
Loor, hoek Maartensbrug en Lyn
markt te Utrecht. Men heeft sedert
niets meer van deze zaak gehoord,
maar thans valt er toch weer iets
van te melden. Het „Utr. Dbld."
vertelt n.1. het volgende
Wy hebban destyds reeds mede
gedeeld, dat een van de dieven zich
in het huis van de firma had ver
kleed; by die gelegenheid heeft een
van de daders een nieuw overhemd
aangetrokken; z'n eigen exemplaar
werd later in de Oudegracht opge-
vischt en bleef in handen der politie.
Met dat exemplaar ia de recherche
op onderzoek gegaan. Bit overhemd
had aan de voorzyde een klein merk-
teeken, waarop o. a. een nummer
geschreven stoüd, blijkbaar een cyfer,
zooals wasch- eh strykinrichtingen
wel zetten in boorden en manchet
ten, ter herkenning van het goed,
De recherche toog met het overhemd
naar een Utrechlsehe strykinricbtiDg
maar deze verklaarde, dat dit num
mer niet in Utrecht kon thuis
booren en verwees de recherche naar
Rotterdam. Qm het nummer daar
op te zoeken, was obk niet zoo
makbeiyk, want Rotterdam heefc
ongeveer 150 groote strykeryen en
meer dan 200 kleinere ondernemin
gen. Na héél lang sporen, vond
politie eindelyk de strykinrichting,
by wie het bewuste nummer thuis
hoorde en toan was het mogeiyk
den eigenaar van het overhemd te
vinden, Deze persoon nu is in Rot
terdam aangehouden en naar Utrecht
overgebracht. Hy beweerde met den
diefstal by de firma Loor niets te
maken te hebben, maar dé politie
vond termen genoeg om den man
voorloopig in arrest te houden. De
waarn. commissaris zond twee re
chercheura naar Ben Haag, omdat
ook daar vermoedelyk met succes
kon worden gespoord naar nog andere
medeplichtigen. Men hoopt thans
eonig licht in deze zaak te kunnen
ontsteken.
Buiten de Competitie.
H.F.C.-Comb. Marine-Kazerne f
Competitiestand der
Héldmche Competitie
(tot en met 27 Januari)
.„„5SSSS I3SSS
HHT-iHrtHOOdd
t>CTOOcO-#-^OiC<JCOCO
•und oc-®i>i>ioio^eqe
IIBA CJHHCTIMNMOimt
•[92 OHMHrtHHMOO
7408 lOCOfMOTOJCTCMfH-HT-l
end ga 3eadö
o
NtqpqSktflizifcimW
Voor de Held. Oomp. vonden de
wedstryden H.F.C. III-Nept,unus en
H F.C. IV Bellona geen doorgang.
Hut H.F.C.-beatuur had n.1. deze wed
stry den afgelast en daarvan bericht
gezonden aan den Competitie-leider,
den heer Coster, die echter uit de
stad was en zoodoende dit bericht;
niet ontving en alzoo aan de be
trokken clubs hiervan geen mede-
deeling kon doen. Bellona en Neptunus
kwamen dus voor niets op. Geen
van beide partyen treft dus schuld.
SPORT.
Voetbal.
Uitslagen van Zondag 27 Januari
N. V. B.
2e klasse A.
A'.cmaria Victrix—D.E.C. 4—2
E.D.O.—ZF.C. 2—1
R.C.H.—V.S.V. 2-1
Se klasse E.
Hollandia-Purmerateyn 1—1.
Haldsrsohe Competitie.
Z.V.S. I—Mobilia 1-0
Victoria-Z.V.S. II 8-0
H.F.C. III-Neptunue
H.F.C. II-Bellona
niet door
gegaan,
niet door-
Da moord to Broezand,
Aan den verlengden Stoom weg to
Breezand woonde sinds V8le jaren de
byna 73jarige Cornelis Smit. De
oude man was sinds den dood zyner
vrouw geheel vereenzaamd en leidde
een kluizenaarsleven. Hy had nog
een paar koeien op stal staan, waar
mede by zyn bedrijfje in stand hield.
Behalve die koeien hield hy er nog
eene collectie katten op na, reden
waarom hy in het dorp den bynaam
van „kattenbóer" gekregen had. Een
zaam en verwaarloosd leidde hy zyn
plantenleven. Voor zyo eten zorgde
vrouw Vestering, zyn naaste buur
zelf maakte hy-, zoo goed -en zoo
kwaad als het ging, zyn ïyfgoederen
schoon. Er worden te Anna Paulowna
griezelige verhalen verteld omtrent.
mans ver vuiling. Niemand hinderde
hy, maar ook niemand was er die
met hem sympathiseerde. Hij ging
door voor welgesteld, maar uiterst
gierig. Eenige jaren geleden was by
hem ingebroken en sindsdien had hy,
naar de menschen wisten te vertellen,
zyn geld verborgen. Waar hy het had,
de „kattenbóer" zorgde er wel voor,
dat niemand het te weten kwam.
Zoodoende ontstonden er allerlei
romantische en fantastische verhalen
over dat geld en de plaats waar hij
het. verborgen had.
In den vroegen morgen van Zater
dag 26 dezer ging H. Vestering, de
onmiddeiyke buurman van Smit,
wiens boerderij aan de 07efzyde van
den weg is gelegen, naar buiten om
de melk voor den melkrijder buiten
te zetten. Toen Vestering de bus van
zyn buurman miste, dacht hy dadelyk
aan onraad. Met eenigè collega's uit
de buurt besloot men te gaan zien
wat er met Smit aan de hand waa.
Met de stallantaarn voorop, ging
Vestering het »rf op. H|j zag de deur
aanstaan, duwde er tegen, doch zy
week slechts een handbreedte. Na
eenig tasten met zyn arm door het
gat vond hy een stokje, waarmede
de deur was vastgezet en toen dit
verwyderd was trad men binnen. Op
geroep en geschreeuw werd niets
vernomen, zoodat de mannen verder
liepen, het slaapvertrek van den boer
in. Ook daar was niets verdachts te
zien; de bedstee deuren stonden op
een kiertje, en daaraan hing, als naar
gewoonte, de jaB van Smid.
De bedstee deuren openend, zagen
de mannen in het aarzelende licht
van de lantaarn een afgryseiyk
schouwspel; daar lag de oude man,
met de handen samengebonden, op
zyn bed, badend in z|jn bloed. Zóó
stevig was de vermoorde gekneveld
dat het touw tot over de ellebogen
om de armen was gewikkeld. En
ontzet weken ze terug.
Wat er precies gebeurd was, kon
niemand gissen, daar het lyk, zoo
oppervlakkig bezien, geen sporen van
geweld vertoonde bphalve de gebon
den armen. Eerst later zag men, dat
hem met een zwaar Ijzeren voorwerp
de hersenpan was ingeslagen.
De mannen beraadslaagdenéén
ervan snelde op de fiets Daar den
veldwachter. De oude Vestering ech
ter ging de woning weer in en
onderzocht de voordeur (de mannen
waren door de achterdeur binnen
gekomen). Deze was gesloten, terwijl
de sleutel aan den binnnenkant zat.
Hot is dus onmpgelyk, dat de moorde
naars de voordeur zijn uitgegaan.
Spoedig was de justitie uit Alk
maar ook ter plaatse en het onder
zoek naar dezen geheimzinnigen
moord in vollen gang.
Korten tyd later vindt Vestering
op den weg een sleutel. Het was een
zwaar Ijzeren voorwerp met vier
bekken, dat gebruikt wordt om moeren
van ploegyzers e.d. vast te draaien.
Er zaten een paar touwen aan vast,
op de manier, zooals men die wel aan
ploertendooders heeft, en die om de
pols worden gewonden. De justitie
ging passen en meten, en ziedaar 1
de sleutel paste precies in de hoofd
wond van den vermoorde. Men had
dus eene aanwyzing. D9 kwestie was
thans den qlgenaai' van dit'voor wer p
uit te vinden. De Rechter-Commis
saris voor strafzaken publiceert
over een comtouniquö, waarin ieders
medewerking gevraagd wordt voor
het geven van inlichtingen;
Te A-ooa Paulowna an Breezand
en ook te Helder, verdiept men zich
in gissiDgen omtrent den vermoede-
ïyken dader. Juister is het misschien
te sproken van daders, want een
dergelyk misdryf kan niet door éóo
man gepleegd zijn. Alleen al de ma
nier, waarop het slachtoffer is vast
gebonden, wyst daarop. Zelfs wordeu
te Breezand al namen genoemd van
verdachte personen, maar dit alles
zyn slechts gissingen. Een feit is het,
dat eenige weken geleden een paar
mannen den ganschen nacht op hot
erf van den vermoorde hebben rond
gezworven en eerst tegon den morgen
vertrokken. Men gist, dat de moorde
naars de aanwezigheid van geld
vermoedden. Juist echter wegens de
