HEIDERSCHE COURANT
Tweede Blad.
DE OORLOG.
VAN ZATERDAG 16 FEBR. 1918.
PLAATSELIJK NIEUWS
Programma
van bet 83 Winterconcert op Dinsdag
19 Februari 1918, in de Concertzaal
„Tlvoli". Aanvang 8 uur precies.
1. Hochioltsmanch »/d. Soramsinacht&traum.
MandalBsohn.
S. Ouvsituie zur op. „Dia ZaabaiflOta". Moiut.
5. „Saranada" (Elca klelna Nai hlmuaik), Moïait.
(Br Stietch Qulotot.
4. OiiTaitura „Leonois" Nö. 8. Beethoyan.
B. Tuntxlsto „Capilca" pot» Vlolon. Vlaoxtampa.
Da haar V. W. Nap.
6. la suite a/d. Mualk iu Sahaaaplal
„Tordausïjold". Hilvoiseo.
Verkiezingen voor da Twaada Kamar.
Naar .Holland'a Noorden" ver
neemt, komt de heer W. de Boer,
hoofd der school alhier, óók o.a. voor
op de Vrijzinnig democratische candi-
datenlyst voor leden van de Tweede
Kamer in den Oosteiyken kies-
kticg (Friesland, öronlDgen, Drente).
Baan vlaasoh.
Naar wij vernemen zal hoogstwaar
schijnlijk de volgende week geen
vleezch verkrijgbaar zijn. De oorzaak
hiervan is de vaststelling, door den
minister, van maximumprijzen, en
't feit, dat de slagers voor die prijzen
niet kunnen leveren. Indien de mi
nister nu bü zijn houding volhardt
en de thans vastgestelde maximum-
pi ij zen handhaaft zonder aan den ande
ren kant maximumprijzen voor den
inkoop van het vee vastteatellen, ia
ec-n conflict ontstaan, dat verstrekken
de gevolgen kau hebben.
Voor de tegenwoordige veeprijzen
kunren de slagera het vleesch niet
leveren tegen de vastgestelde prijzen.
Op de vergadering van den Slagers
hond, te Utrecht gehouden, werd door
het Hoofdbestuur geadviseerd niet tot
sluiting of staking over te gaan, maar
to trachten, indien mogelijk, ieder
voor zich, voorde vastgestelde prijzen
te leveren, Men meende algemeen,
dat het ondoenlijk was, en dat men
wel gsdwoDgon zou worden zijne zaak
te sluiten. Algemeen was du Indruk,
dat door deze gestie minister Post-
huma zijn ambtgenoot Treub hoopt
tc dwingen tqt toegeven en tot het
voteeren van toeslag op da veeprijzen.
Het vertrek van de
„Hertog Hendrik".
Het was heden (Zaterdag) morgen
weer bitter koud. Een helder vr lezend
weer, een lachend zonneije, dat het
geheel wat opvrooiykte.
De sleepboot hielp tegep 10 uur
den kolossus uit de Doksluis. Kalm
zwaaide bij de Buitenhaven ln en
gleed bij naar 't Noordon.
Op 't dek stond de bemanning
geschaard in dichte gelederen en
wuifde vrienden en verwanten een
laatst vaarwel too.
Niettegenstaande de noordenwind
scherp in 't gezicht blies, was het
hoofd eh de pier zwart van menschep.
De atafmuziek blies als gewoonlijk
den vertrekkenden de Vaderiandsche
liederen als een afscheidsgroet toe.
En velen die daar stonden vrouwen
en kinderen rekten de baken om
,bem" nog eoos te zieD.
Het schip voer de reede op en
bleef daar nog een uur liggen als
wilde het op adem komen voor de
lange, lange reis naar het land waar
't gelukkig niet zoo koud is.
Sollstsn-Conoirt „Toonkunst".
De afdeeling Helder van de Maat
schappij tot Bevordering der Toon
kunst gaf Donderdagavond voor bare
leden een solisten-concert. Dit concert
werd gegeven door een dames-trio,
va" Rotterdam, Jeanne Kielburger,
zangeres, Trüida de Groot, violiste,
en Anna de Groot, pianiste, die een
1 ijk voorzien en smakelijk programma
vol afwisseling ten gehoore brachten.
Mejuffrouw Kielburger heeft een aan
gename mezzo sopraan, en zong ver
schillende min of meer populaire
nummers, die zeer in den smaak
vielen. Het programma was geheel
van Duitsche smetten vrij; ten op
zichte n Hollandsche componisten
was da keus nu niet bizonder ge
lukkig. Een paar geestige liedjas, o.a.
bet bekende walslied van Arditi, ,11
Bacio" (de Kus), droeg zij ook geestig
voor. Zij werd door het enthousiaste
publiek tot een toegi/ije geprest en
het trio zong en speelde Gounod's
Ave Maria.
Truida de Groot was een violiste
van groote muzikaliteit en veel tem
perament. Ook de techniek bood haar
geene moeilijkheden en het was met
onverdeeld geroegeD, dat het talrijke
publiek hare nummers aanhoorde.
Zij heeft een vaste streek, en was
in allo opzichten voortreffelijk, ook
in de hooge posities. Met haar Trouba
dour-fantasie oogstte zij reeds dadelijk
alter sympathie. Later volgden nog
van Vieuxtemps, de Beriot, Chopin
en WleniawRkl mooie nummers.
Mejuffrouw Anna de Groot had de
zwaarste en eigenlek oudankbaarste
rol van begeleidster. Zy kweet zich
hiervan voortreffelijk en wist door
hare begeleiding voordracht en uit
drukking te geven aan den zang on
het vioolspel der andere dames.
De dames, diehetonderacheidings-
teeken droegen van msjoor 2Ü
zijn, wegens hun werken onder het
gemobiliseerde leger tot dezo onder
scheiding gerechtigd - kregen na
mens het bestuur van Toonkunst
bloemen. Hoewel het programma
snel werd afgewerkt, was het door
zijn veelzijdigheid eerst ruim half elf
vóórdat het was afgeloopen.
Pliuliu li iljn guaittliip.
Blijkens in dit blad voorkomende
advertentie, geeft Pisuisso en zijn
geheel volledig, uit 14 personen be
staande gezelschap, Maandag 3. s.
een buitengewone Carabet-avond.
Naar men ons mededeelt, wordt
een bijzonder afwisselend programma
gegeven. Alle artisten van de bekende
kunstavonden in het Centraal Theater
te Amsterdam zullen optreden, waarbij
o.a.: Henrl Wallig de vertolker van
het Holl. Levenslied, Lola Oornero, de
Amerikaanscbe Ster, de dansefes
Les Oombes enz. enz., terwijl in de
sucees éénaeter ,'t Stukje ln het
Ochtendblad" medewerken de tooneel
Bpelere: Miniy van Ollefen en Yard
van Staalduynen. De artistieke leiding
is ln handen van Pisuiase die tevens
als conférancier-chansonnier een flink
aandeel in het programma neemt.
Het Huisorkest .Trio Safrezel" vult
de pauzen en de bekende Jan Herasing
zit weer aau den vleugel, 't Wordt
dus een bijzonder mooie avond. De
directie van Casino de elt ons mede
dat zij eeD prachtige Steinway
Concertvleugel heeft aangekocht, ge
leverd door de Internat. Muziekhandel,
Kanaalweg 90 alhier, welko op dien
avond voor het eerBt in gebruik zal
worden genomen.
Biljart».
Een eigenaardig kunstgtnet wacht
biijart-liefhebbeis op ao. Dinsdag
avond 19 Februari ia Café ,de Pool."
De door alle bladen zoo guüettg
beoordeelde Me j. Schrler, uit Dombu'g,
zal alsdan op het Wilbelmina biljart
een séance geven. Zy noodigt nu al
by voorbaat de beste spelers van den
Helder uit om tegen haar uit teko
men.
Vin het Westelijk front.
Berlijn, 15 Februari. In de streek
van Prunay en ten Z.O. van Tabure
hebben zich hevige attilleriegevechten
ontwikkeld.
De gevechtsactie is in den Boven-
Elzas tydeiyk opgevlamd.
In Januari bedraagt het verlies
der vtjandeiyke luchtstrijdkrachten
aan de Duitsche fronten 20 kabel
ballons en 151 vliegtuigen, waarvan
67 achter onze linies, de andere
achter de vyandelyke stellingen zijn
gevallen.
Wy hebben 68 vliegtuigen en 4
kabelballons verloren.
Pary?, 15 Februari. Op den rechter
oever van de Maas en in Woevre
werd de nacht gekenmerkt door
hevige bombardementen.
Ia den nacht van den 12Jon op
den lSden Februari hebben Fransche
vliegtuigen 4500 kilo aan projectielen
geworpen op de stations van Dieder.-
hofen, Coc flans, Chambly en Merz-
Sabloca.
Branden en ontploffingen zijn op
gemerkt in de stations van Chambley
en van Metz-Sablons.
Op zee.
Londen, 15 Februari. Een flottilje,
bestaande uit een groote vyandelijke
torpsdoboot en torpedojagers, onder-
Dam omstreeks één uur hedennacht
een raid op onze patrouille strijd
krachten in de Straat van Dover.
Een trawler en zevon kleine vaar
tuigen weiden tot zinken gebracht.
De torp6drjagers keerden snel in
Noordeiyke richting terug, alvorens
een van onze strijdkrachten ze kon
aanvallen.
Ds toestand In hei Oosten.
Vrede met de Oekraine maar
oorlog met Polen.
Dit is volgens de .Vorwftrta" het
resultaat van de besprekingen te
B(iest-Litowak.
B(j Je grensregeling van de Oekraine
is een gedeelte van het door Polen
begeerde gouvernement Cholrn aan de
Oekraïne toegewezen, en dit h6eft
onder de Polen groote beroering go-
wek I. De OoBt6nrijksche Polen club
heeft aan de regeering der monarchie
onmlddsliyk den handschoen toege
worpen; niet aan de tegenwoordige
regeeiing alleen, maar aan de monar
chie, de Centralen, en voornameiyk
aan den keizer van Oosteniyk, die
nu zyn Poolsche konlngsplannea wel
kan opgeven.
En tegeiykertyd komt uit Warschau
hot bericht, dat de Poolsche regeering
van Koejarezewaki by den regent-
scbapsraad haar ontslag heeft inge
diend, wat voor de Centralen be-
teekent, dat hunne Poolsche politiek,
op aansluiting van het koninkrijk
Polen by de Centralen berekend,
mislukt is.
Deze grensregelicgs quaeatle toont
opnieuw de onmogeiykh6id de Rus
siache taart zoo te verdaelen, dat
alle betrokkenen tevreden,zyn. Het
moeilijkst te bevredigen zijn klaar-
biykeiyk de Polen, wier nationale
eetlust eenvoudig onverzadelyk i».
Zij grijpen ter verzadiging naar alle
windstreken, en hur.ns legioenen
staan al in Wit Rusland, waarop zij
pogen beslag te leggen. Zoo Galiciö,
met het daarin gelegen Oekrainsch
gebied, zooals te verwachten ia, by
Polen zal worJen gevoegd, zullen zy
ook de Duitsch Poolsche gebieden
opeischen
Het blad heeft tegen de ocafhanke-
iykheidsveiklaring, eenzydig, door de
Centralen steeds geprotesteerd, en
wijst, nu op de gevolgeu dier daad.
Wy staan reeds midden ln den
grooten uitverkoop, zeg aVorwftrts",
die op de verbrokkeling van Rusland
volgen moet, en in plaats van den
duurzamen wereldvrede krygen wy
nu de Balkaniseering van Rusland,
dat wil zeggende eindtlooze atryd
om grenzen en gebied, waardoor een
nieuwe bron voor oorlogen ontsfaaD
zal. Konden de Poien doen, wat zy
wildeD, dan stonden zy reeds met
het zwaard ln de hand in de Oekraine,
om Cbolm te gaan veroveren.
,En daar dit niet mogeiyk is zal
de tegenstelling tusschen de beide
nationaliteiten de Oekrainers en
de Polen ln Galiciö nog heviger
wordeD, en de aanspraak op Cholm
zal de versterking der imdeata van
de Oekrainers iu Oost Galiciö teD
gevolge hebben".
In dit alles ziet het blad een be
wijs, dat het zelfbeschikkingsrecht
der volken niet tot ln de uiterste
consiquentio moet worden doorge
voerd. Omdat h6t dan totalgemeece
verbrokkeling, tot algemeenen atryd
aanleiding zou geven. Do Littauers
willen zelfstandigheid, maar achten
Littauen zonder Wilna onbestaan
baar; de Polen maken eveneens
aanspraak op Wilna. Zoo zyn cr ook
Groot- en Klein Russische geschillen,
Poolscho en Wit Russische opvattin
gen do T*jechea willen, met verwij
zing naar de historische individuali
teit van BohemeD, over de Duitsche
Bohemers heerschen - maar tevens
de historische individualiteit van
HoDgarye aantasten, om de Slowakken
by Bohemen te voegen
Het is overal hetzelfde.
In plaats van het nationale zelf
beschikkingsrecht komt de nationa
listische hebzucht. Ieder wil dat
recht toepatssD, om zich zooveel
mogelyk van anderen toe te eigenen,
zonder te vragen naar het resultaat.
De geheeie wereld komt daardoor in
verwarring en beroering.
Eq voor de Centralen la nu het
tydperk der Duitsch-Poolsche vriend
schap voorbij, in do plaats daarvan
komt de Duitach Oekrainscho belan
gengemeenschap, tegen de Poolsche
aanspraken. En een kleine ruk aan
den kaleidoscoop in het Oosten kan
ook dit beeld weer wijzigen
Want alles al roomt, alles vloeit,
nu de band verbroken ia, die het
Russische 1 ijk samenhield.
En het ia de vraag, hoelang de
Volksrepubliek der Oekraïne zich zal
kunnen verzetten tegen de pogingen
dar Botejewiki, om de macht van de
Centrale Rida te vernietigen, en die
te vervangen door een maximalia-
tiscb bestuur, dat zich dan natuurlijk
zal afwenden van de Centralen en de
aansluiting zoeken by de regeering
van Lenin en Trotzky.
Wat er in Rusland gebeurt is een
raadsel.
De vroeger zooveel sprekende P.
T. A. zwijgt nu als een morse-
toestel
De draadioozo berichten: .Aan
allen" zijn verstomd.
Wat Lenin en Trotzky uitvoeren
hoort niemand meer. De openbaarheid
van de eerste rogeeriDgsdagen heeft
de onderhandelingen van Breat-Li-
towsk niet overleefd.
Maar er gebeuren dingen, die men
nu liever verbergt. In Finland, in
de Oekraina, waar nog meer?
Uit Weecen komt het bericht, dat
de Centrale Rada haar zetel van
Kjef naar Sjitomir heeft overge
bracht. Sjitomir, de hoofdstad van
Wolbyniö, ligt naby de OoatenrUksche
grens. Daarheen is het eenige hon
derden leden telleud vóórparlement
van de Oeki3ine verhuisd. En waar-
schyniyk is dit, wijl Kjef, do hoofd
stad van de Oekrainscüe Republiek,
niet. meer veilig is; wellicht is die
stad ree ds door de ma ximalisten bezet.
Wat zullen de Centralen, wat zal
Oostenrijk doen, als de Centrale Rada
uit de Oekraine wordt verdreven,
als de meximalisteü, met. behulp
hunner Roode Garden, het spelletje
herhalen, wat ia Finland is begonnen?
Reeds meldt men uit Wearen, dat
in dit geval de Centralen, die den
ootlog met Ru«land Dog niet gtéin
digd verklaarden, de Oekraïne zullen
üelpeD, daar zy niet kunnen toelaten,
dat. deze lbarts bevriende staat, in
zjja vrye ontwikkeling wordt be
lemmerd
Vau den stiyd in het ongelukkige
Fiolaud ontvangen wij nog enkelo
berichten 07or Zweden en Denemar
ken, waaruit blijkt, dat de toestand
er bedroevend is. Da Witte Garden,
die de Finscha légeericg verdedigen,
bebben geen wapenen en ammuoitie
on kunnen daardoor weiriig deen.
Tammetfors, Wlborg, Rjooneborg
en Raumo zijn nog in handen der
Roo'de.Oarden. Het hoofdkwartier van
generaal Maocerheim werd van Wasa
naar Seirljeki verplaatst. Bij Mon-
tyohorju werd hevig gevochten daar
brachten de Roode Garden gepant
serde auto's ln het gevecht.
Zal Duitschiand ook daar moeten
optredi-D, om Finland te redden van
de vernietiging door de maximalisten.
Het te Chriatlania verschynonde .Mor-
genbladschyct het te verwachten.
Het zegt: ,Nu de rest. van het Rus
sische leger van het front, als een
zwerm sprinkhanen het land binnen
valt, zal het eerate gevolg zyn dat
FinlaDd wordt verwoest, vernietigd.
Eq ten slotte zullen de Duitichera
ook dr.ar moeten ingrypen, om de
Finsche beschaviDg te redden
(H.bl)
De vrede met de Oekraïne.
Het vredesverdrag rti6t Oekraino
kan, volgens de Duitsche Grondwet
niet worden gerat ficeerd, zonder de
gosdbeuring van don Rijksdag.
Den 19 Jen komt dat lichaam weer
byetn. Donderdag, 21 Februari, zal
er, naar de Germania vermoedt, het
vredesverdrag worden behandeld.
Men verwacht, dat do debatten niet
langer dan een dag zullen duren en
dat de iykskanaelior by die gele
genheid een redevoering zal houden.
Voor hot overige beeft reeds cp
een bespreking van von dem Buvche
(den onderstaatssecretaris san bui-
tenlandsche zaken) met de party-
leldera, de centrum-afgevaardigde
Trlmborn uit naam van alle phr
tye", aau Hertliog eu Kuehlmann
dank betuigd voor den eersten vrede.
Het .Berllner Tageblatt" zegt, dat
evenwel niet slechts de Polen, die
ontstemd zyu over de toewijzing van
Cholm aau de Oekraine, maar ook
de onafhankelijke sociaal-demokra
ten tegen zullen stemmen. Laatst
genoemden, wijl in het vredesverdrag
Toespelingen voorkomen op een mid
del Europeeach tolverbond.
De Oostenitjksch-Hongaanche
troepen bezetten Brody,
Weenen, 14 Februari. In overeen
stemming met artikel 2, alinea B.
vau ïtet verdrag met de Oekraine,
volgens welke den status quo ante
van de vroegere greDs tusschen
Oostenryk Hoe garye en Rusland zou
worden hersteld, zyn gisteren de
Ooatehiyksche troepen in Brooy
(grensstad in Noord Ooat-Gallciö)
binnen getrokken. De burgemeester
van Brody verwelkomde in tegen
woordigheid van de Rada van de
1050ste Oökraioiache divisie het
jagerbataljon, dat de stad binnen
marcheerde.
Eoor de plechtige bezetting van
Brody is de laatste siad van beteekonis
in Oost Galiciö weder iu Oosten-
ryksch Hongaarache handen, nadat
zy sedert het einde van Juli 1916
onder Russische heerschappy had
gestaan.
Rusland, Duitschiand en
Oostenrijk.
Weecen, 16 Februari. Volgens uit
Beriyn binnenkomende berichten van
Bladen en Correspondentie bureaux
moeten de jongste besprekingen in
het. Duitsche hoofdkwartier tot de
conclusie geleld hebben, dat door de
eenzydlge verklaring der regeerl&g
te Petrograd over de beëindiging van
den oorlogstoestand Duitschland's
volkomen, ook militaire vryheid van
handelen niet is aangetast.
Naar het Correspondentie-bureau
van goed ingelichte zyde verneemt,
is op het oogenblik nog geen officieele
b8 vestiging van dit bericht, ontvangen
Mochten de betreffende berichten
bevestigd worden en bijgevolg tot
hervatting der militaire operaties van
Duitschiand leiden, dan zou hierdoor
waaromtrent met de bondgenooten
volkomen overeenstemmirg bestaat
- het standpunt van Oostenrijk-
HoDgartje in deze quaestie niet be-
invloed worden.
De Entante nn de vrede.
De „N. Rott. Ctj" gaat na waarom
de geallieerden tot nog toe den stiyd
willen voortzetten.
Het Eagelsche mlllioecen leger
heeft zegt het blad te zamen
met het Fiansche, trots groot nume
rieke meerderheid, trots overmacht
van artillerie, munitie en vliegtuigen,
geen beslissend succes tegen de Duit-
scbers kunnen behalen.
Zal dat nu kunnen worden vol
bracht, nu de Duitschera in al die
opzichten, waarin zy te voren in het
WeBten zwak waren, duchtig zyu
versterkt?
Het antwoord, dat de geallieerden
daar zeif op geven, luidt .neen, ztj
zuilen zich zelfs met een defensieve
rol moeten tevreden stellen."
Nu vraagt men, waarom willen zy
dan nog den atryd voortzetten, waar
om gaan zy dan nlot eeDS onderhan
delen, om te zien, wat zy gedaan
kunnen krygen?
Op deze vraag zouden natuurlijk
slechts de groote leidei s een afdoend
antwoord kunnen geven, maar zy
zullen het niet doen. Men kan even
wel eenige factoren noemen, die by
de berordeeling van deze vraag in
aanmerking moeten worden genomen.
Als er nu zou worden onderhandeld,
dan zouden de centralen daarbij
wellicht hun overwinning in het
Westen, die zy nog niet hebben be
haald, maar misrehien zouden kunnen
behalen, willen verdisconteeren. Dit
evenwel zullen zy niet kunnen doen,
ala eerst gebleken is, dat ook zy,
niettegenstaande de veranderde om
standigheden, niet in staat zyn een
beslissing te bevechten.
Want wat Engelschen en Franschen,
in voor hen allergunstigute omstan
digheden niet bebben gedaan kunnen
krygen, zal dat voor de Duitschera
een gemakkeiyke taak biyken? Van
geallieerde zyde ls niet geheel on lui-
deiyk to verstaan gegeveD, dat hunne
maatregelen vau afweer zullen be
staan, ten eerste in bet aanleggen
van een zeer diepe verdedigicgazone,
zooals de Duitsche Hindenburglinie,
en ten tweede uit het samentrekken
van £60 aanzieniyke mobiele reserve,
die snel Daar de bedreigde punten
zou kunnen worden gebracht.
Passen de Duitschera geen geheel
nieuwe en doeltreffende middelen toe,
dan zullen zy, naar menscheiyke be
rekening, niet meer kunnen gedaaD
krygen, dan de bondganooten het
vorige jaar hebben kunnen uitwerken
ten koste van groote opofferingen
een strook verwoest land bezetten in
een tijd van vele maanden,naafloop
waarvan langzamerhand doordringt,
dat er geen verandering van betee
kenia in den algemeenen krygskun-
digen toestand heeft plaats gegrepen.
Zoo rekeneu wellicht de gealli
eerden en wie zal willen ontken
nen dat die rekening op grond althans
van het betrekkeiyk weinige, dat wy
weten, plausibel te noemen is?
Gesteld er komen onderhandelaars
by elkaar, nadat uitgemaakt is, dat
een beslissende Duitsche overwinning
op het Weateiyk front evenmin
mogeiyk ia, als ten vorigen jarezoo'n
overwinning van de geallieerden.
Welk een veischil maakt dat niet in
den grondslag van de onderhande
lingen I Want wat de Duitschera nu
niet kunnen, zullen zy later zeker
niet meer kunnen. Immers de ge
allieerden gaan, door de aanvullingen
uit Amerika, daarna gestadig weer
vooruit, en voor de centralen geldt
dat niet.
Zweden en Finland.
Stockholm, 15 Februari. Op ver
zoek van de Zweedscbe regeorlng
vertrekt NorowakI, de vertegenwoor
diger der Bolsjewiki, op een Z weedsch
oorlogsschip naar de Alandseilanden
om de daar aanwezige Russische
soldaten te bewegen zich van daden
van geweld te onthouden en deze
eilanden te vei laten zoo noodlg op
Zweedscbe schepen.
Uit Belgis.
Op bevel der Duitschera moeten
alle Balgischo huiztn binnen 100
meter afstand van de Nederlandeche
grens gelegen, binnen 24 uur ont
ruimd worden.
BINNENLANO.
Een nieuwe ramp.
Uit Den Haag wordt gemeld
Gistermiddag is in den mond van
de Ooaterschelde het vaartuig vau
den onderzoeklngsdiecst atoomloods
boot 14, by het zoeken naar een myo,
die door een visscboravaartuig gerap
porteerd was, ten gevolge van een
onderzeesche ontploffing gezonken.
Ook het visachersvaartuig do .Arne-
muiden 16", dat by het zoeken naar
de door dun schipper gerapporteeide
mijn medehielp eu langszy de stoom-
loodsboot lag, ia opgeblazen.
Van de bemanning van hetonder-
zoekingavaaituig worden vermist:
vier man, n.I. Hoek, Stui, Raug en
Lefèbre van bet loodawezen en do
zeemilicien Brouwer, terwyi de loods
schipper Faber overleden is. Van de
opvarenden van de .Arnemulden"
zyn drie man verdronken. De schipper
is gered.
Betreffende de ramp in het Ooslgat
kan de correspondent van het ,Hbl."
te Vliaaingen de volgendei byzonder-
heden mededeelen Een Arnemuidsch
visschersvaatiuig, de A.R.M. 16. was
gistermorgen iu het Oostgat by
Westkapeile san het visschen, en
kreeg toen een mlju in het net. De
schipper sneed het net af, en veran
kerde de myn. Een juist pasaecrende
torpedoboot werd door den schipper
ln kennis gesteld met het feit, waarna
de torpedoboot naar Vlissingen stoom
de en daar aau de marine kennis gaf,
dat er "een myn verankerd was.
Gistermorgen half tien vertrok
daarop het stoomloodsvaartuig no. 14
onder bevel van den loodsschippor,
thans buitengewoon luitenant ter zeo
3e klasse W. Vader, naar het Oost
gat. Een luitenant ter zee 2e klasse
ging mede teneinde de myn onscha
delijk te maken. Behalve deze beide
officieren waren nog aan boord zes
man van het machine-personeel, tien
van het dekpersoneel, een kok en
een oppasser. Het loodavaartuig
■toomde naar het Oostgat. Daar werd
de A. R. M. 16 aangetroffen en op
sleeptouw genomen, teneinde de
verankerde mfin op te zoeken. Dat
gtng niet gemakkelijk, doch ten
slotte werd de myn toch gevonden,
en begaf de luitenant ter zee zich
aan boord van het visachersvaartuig.
Nauwelijks was deze van boord of
het loodavaartuig liep op een myn,
en een vreeseiyke ontploffing volgde.
De commandant Vader werd dadeiyk
gedood, dcch raon slaagde er in zyn
lfik op te halen. Van de andere op
varenden van het loodavaartuig
werden de loodsen A. Hoek en Spuy
benevens de loodskweekeliDgen Royg
en Lefeber en een oppasser Brouwer
lu de golven geworpen. Het mocht
niet gelukken bun lijken te vinden.
Door de reusachtige ontplofflag was
ook het visachersvaartuig snel gaaD
zinken. Van de vyf opvarenden
werden de luitenant ter zee en een
der visscbers gered, terwijl de drie
anderen eveneens in de diepte ver
dwenen.
Deze mynontplofflog heeft dus
negen menachen het leven gekost.
Van de andere opvarenden werden
enkele licht gewond. De geredden
welke in twee sloepen plaats namen,
werden spoedig opgepikt door een
zich in de nabyheid bevindende
torpedoboot, en naar Vlissingen over
gebracht. Van do gewonden werden
tweo naar het ziekenhuis gebracht,
terwyi ook het lyk van den comman
dant derwaarts werd vervoerd.
De ramp had plaats gistermiddag
12 uur en kort na het ongeluk ver
dwenen zoowol het loodavaartuig als
bet visachersvaartuig in de diepte.
Opleiding zeeofficieren.
Wy vernemen, dat binnenkort te
verwachten ia de instelling van de
Staatscommissie in zake de opleiding
van zeeofficieren, welke door deu
Minister van Marine, by de behan
deling van de marine begrooting in
de Tweede Kamer, werd toegezegd.
Het annulseren der Russische
Staatsschuld.
Op de vragen van het Kamerlid,
den heer Van Idainga, de annuleeriog
der Russische StaatsieeniDgen en de
houding der Nederlandache Regeering
dienaangaande betreffende, heeft de
minister van Buit6nlandache Zaken
geantwoord, dat biykens telegraflvche
mededeeling van den Nederl. gezant
te St. Pétersburg, allo Russische
binnen- en buitenkndsche leeningen
door het Bewind der Volkscommis
Narissen nietig zyn verklaard. Er is
voorloopig geen reden om aan te
nemen, dat* de door do Russische
Regeering gegarandeerde leeningen
hierop een uitzondering maken. Aan
den gezant ls telegrsflvch omiDlich
tingon gevraagd. Hat antwoord ral
terstond worden gepubliceerd.
Voorts heeft de Nederlandache Re-
geering aan de overige neutrale Re
geeringen voorgesteld gezamenlijk
ten deze op te treden. Spanje heeft
zich daartoe in beginsel bereid ver
klaard. Van de Scandinavische Rijken
en Zwitserland wordt binnenkort
antwoord verwacht. Intusscben heefr
de gezant geprotesteerd tegen elke
actie van hot Bewind der Volkscom
missarissen, waardoor Nederlandache
belangen worden geschaad.
De gezant heeft zich ln naam der
Regeeiicg het recht voorbehouden
schadeloosstelling ter zake van het
geleden nadeel te eischen.
De minister gaat echter niet ln op
de vraag betreffende de beslaglegging
op de zich ln Nederland bevindende
eigendommen van den voormaligen
Ruasischen Staat, ln verband met het
door de Nederlandache Bank inge
stelde onderzoek naar de gezamenlijke
Nederlandgcho belangen by Rusland
en naar do waarde van bedoelde
eigendommen.
Vlssohcrstchspsn naar Engeland.
Door de Nederlandacho Uitvoer-
Maatschappy is een scbrfiven tot de
eigenaren vau \ia*chersgchept>n te
IJuiuiden gericht, waarin eeDe spoe
dige opgave wordt verzocht van ree-
deryen, die voor eene oventueele uit
zending van schepen naar Groot-
Brittanniö in aanmerking wenschen
te komen. Dit scbryven staat in vel
band met de onderhandelingen, welke
bovengenoemde maatschappij op het
oogenblik met het buitenland voert
omtrent den uitvoer van vlsch.
Hat gaval Minster.
Drie pereonen twee Duitschera
en een Hollander, dio In verband
met de ontvoerlDg van Minster waron
gearresteerd, zijn door den officier
van Justitie te Maastricht gehoord en
hebben bekend, by bet geval Minster
betrokken te zyu. Zy verklaarden,
op Duitsch grondgebied op post te
hebben gestaan, teneinde Minster,
ala hy over de grens zou komen,
to arreateeren. Zy verzekeren, zich
daarby echter niet op Hollandscb
gebied te hebben bevonden enlnder
daad zyn zy door de verschillende ge
tuigen niet herkend als degenen, die
Minster op de brug bebben aange
grepen en hem over de grens hebben
geduwd.
De drie mannen zyn daarop, na
een ge var genschap van eenige dagen,
in vryhetd gesteld. De Telegr.")
Os 41 sta broodkaart
De broodkaarten voor de 4Ute
periode zyn geldig tot en met 24
Februari en niet tot 25 Februari,
zooals vroeger is gemeld. -
Klalnera broodkaarten.
Het Bureau voor Mededeelingen ln
zake de Voedselvoorziening meldt:
In verband met de stygende papier-
pryzen en toenemende scbaarscbte
aan karton, heeft de Centrale Brood
commissie de mogeiykheid onderzocht
om het formaat der broodkaarten
aanmerkeiyk te verkleinen.
Men is daarin zeer wel geslaagd,
zoodat men rokent niet alleen eon
groote papierbesparing to zullen ver-
krygen, maar ook de kosten der
broodkaarten met ongeveer f 26 000
per periode van vier weken te kunnen
verminderen.
Boadaranvarvoar ta water sn ts land.
Het bureau voor mededeelingen in
zake de voedselvoorziening meldt:
Teo aanzien van hetbinnenlandsche
vervoer van goederen te water en te
land wordt met 16 dezer de toestand
hersteld, die vóór 1 Januari bestond
en in verband met d8 vorst en het
dicht geraken en biyven van ver
schillende waterwegen tydeiyk is ge-
wyzigd. Van 16 dezer af zal het dus
weer verboden zyn, per spoorweg
goederen te laten vervoeren tusschen
stations, gelegen in of naby plaatseD,
die te water door een geregelden
beurtbootdienst met elkaar ln ver
binding staan. Alleen wanneer een
dergelijke geregelde verbinding te
water ontbreekt, zullen de goederen
voor spoorwegvervoer worden aan
genomen.
Een overtreder bedrogei.
Ia een Frlesch stadje kwam een
schipper twee pond thee koopen.
D3 winkelier zei, dat die f 10.—
kostte. Geen bezwaar by den schip
per, die de thee by zich stak en één
rijksdaalder op de toonbank lei. De
winkelier sputterde, maar zweeg al
gauw, toen de schipper sprak van
verkoopverbod en maxlmumprys van
thee.
Van aan humorist on aan kommlas.
Wat wy hier gaan vertellen is
historisch.
Het gebeurde in één onzer grens
plaatsjes, broeinest van smokkelary
ln alles en nog wat. Een bekend
Amsterdamsch humoriet liep daar
met zyn bagagetascbje in de hand
en werd aangesproken door een
meneer die reeds gerulmen tyd ach
ter hem had geloopen.
Kwaal onverschillig vroeg deze
Hoeveel heb je by je?
Drie honderd, antwoordde de
humorist.
Goed sprak weer de onbe
kende Ik geef je een dubbeltje
per stuk.
Ze gingen naar een k&fee, dron
ken een glaa»jj bier en toen werd
de humorist uitgenoodigd maar uit
to pakken.
Neen vriend sprak nu weer
de humorist. Ik heb mo al zoo vaak
door menscheu vau jullie soort laten
beetnemen, eerst betalen.
De onbekende ging daarmede ak
koord en in de portefeuille van den
humorist, verdwenen drie bankbil
jetten van tien gulden. Teen over
bandigde hij d9n inhoud van zyn
tasch aan den kooplustigen onbe
kende die een allerzotst gezicht trok
toen hem drie honderd cou
pletten werden overhandigd, die do
humorist verkocht in plaatsen waar
bij optrad.
Ik dacht dat je kwatU'a in die
tasch had stamelde de verblufte
onbekende.
't Zou echter nog mooier worden.
De onbekende n.1. maakte zich
bsk9ud als kommies, die een
8mokktlaar dacht to snappen 1 Zoo
dat de koop natuuriyk niet gesloten
werd on de humorist er op zyn beuit
tusscnen zat! (.Volk").
BUITENLAND.
Bolo ter dood veroordield.
Da Parljsche berichtgever van hst
.Hdbl." deelt nog mede, dat het
nieuws omtrent bet doodvonnis in
de stampvolle zaal zonder betoo-
glcgen werd ontvangen. Het publiek
rondom het paleis van justitie juichte
by het vernemen van het bericht.
Eon luchtpostdienst.
Washington, 18 Febr. Het bestuur
der posteryen heeft aanbiedingen ge
vraagd voor de levering van vijf
vliegtuigen voor een permanonte
lucht maildienst tusschen de steden
Washington en New-York, via Phtla-
delphia te beginnen op I Mei a.s.
De machines moeten voldoen aan
door het departement van marine te
stellen eiBchen.
De „poatmaster-general" verklaart,
dat de uitvoerbaarheid van het plan
moet zya gebleken alvorens de ge
regelde dienst een aanvang neemt.
Het congres heeft daarvoor 100.000
dollar toegestaan. Volgens deskundi
gen zya protfaemingen overbodig.
Elke aeroplane zal 800 pond mail-
zakken over een afstand vah 200
mijlen zonder «toppen vervoereD, met
maximum snelheid van 100 en een
minimum van 45 myien per uur
on een atygvermogen van 6000 voet
ln 10 minuten. Het speciale porto
voor brieven zal waarscbyniyk 25
cents (f0.62J) bedragen. Het plan
wordt door luchtvaart enthousiaster)
met groote Ingenomenheid begroet.
Brand in aan klooster.
Montreal, 15 Febr. Gisteravond is
ln het klooster van de Grijze Zusters
te Montreal een groote brand uitge
broken, waarbij 60 kinderen om
kwamen. Van de soldaten, die in de
benedenverdieping van h«t klooster
waren gelegerd en die de zusters
hielpen by hot redden der kinderen
van de 4e verdieping werden er 600
gewond.
Ean spoorwegramp.
Terwijl een personentrein op de
iy n Stanialau Lemberg 0 ver de Dn jester
reed geraakte een wagen in brand.
Vele reizigers, die uit den wagen
sprongen, violen ln de rivier en ver
dronken. Zeven verkoolde ïyken zyn
tutschen de overbiyfselen van den
wagen gevonden. Ook op andere
wagens sloeg de brand over waardoor
bet aantal dcoden nog is vermeerderd.
De brand zou ontstaan zyn doordat
een film, die een der reizigers by zicb
bad, in brand is geraakt.
Nlat op haar mondja gevallen.
De zich ln Frankrijk bevindende
Amerikaanscbe generaal Persbing
heeft een vrouweiyke chauffeur voor
zyn auto, een Engelech sprekende
Fratfai«e, die niet op haar mondje
ls gevallen. Be Amerikaansche gene
raai ls zeer punctueel. Op een avond
was zyn cbauffeute om acht uurbe
ete!d en precies op de minuut stond
de generaal voor zyn woning al
buiten te wachten. Brie minuten
over achten komt de auto voor. VU
is drie minuten te laat," zegt de
generaal verstoord, maar de bestuur
ster antwoordt gevat: ,Ja, pardon
Ik beD drie minuten te laat, maar
u ls drie jaar te laat gekomen."
(L'Auto.)
UIT DEN OMTREK.
Texel, 15 Febr.
Alhier is veel actie voor de te ver
wachten olectrlsche bemaling. De
medowerkiDg ia evenwel nog niet
algemeen.
60 landeigenaren hielden eene ver
gadering en met algemeene stemmen
werd besloten tot het Bestuur der
„80 gemeenschappelijke polders",
welk waterschap 4000 H.A. groot is,
het verzoek te richten, om zoo spoe
dig mogeiyk over te gaan tot aan
sluiting by de plannen voor electrische
bemaling, waarvoor ,de Centrale"
alsdan in den polder Het Noorden"
geplaatst zal worden.
In den loop dezer week werden
van hier uitgevoerd, 60 koeien, 5 kal
veren, 80 schapen, 1 paard en 8
varkens.
Ter markt golden de schapen dezs
week, van f 86 tot f 46 per Btuk.
Nu de garnalenvisscbery binnen
de zeegaten zoo weinig oplevert,
zullen de visscbers by guDstig weer
bun geluk beproeven buitengaats,
't Werd reeds eenige malen, onder
nomen, waarby 't bleek dat meer
gevangen werd, niet alleen van gar
nalen maar ook van andere soorten
viacb.
Burgerlijke Stand Qem. Texel,
van 8 tot en met 16 Februari 1918.
GEBORENTootje en Cornelis,
d. en z. v. Jacobus Mechielaen en
FytjeSllk. SiccoGerbard.z. v. Gerhard
Peter Weenink on Klaaake van dor
Mei. Jan, z. v. Aria Eelman en
Mirretje Yerhoeve.
Berichten ontvangen tijdens
het afdrukken «an dit blad.
Amsterdam, 16 Febr. Het Gorecbts-
hof veroordeelde heden in hooger be
roep de drie beklaagde in de Begeer-
zaak, ieder tot 6 jaar gevangenisstraf.
De rechtbank bad hen tot dezelfde
straf veroordeeld.
INGEZONDEN.
Baltan vaiantwoordalljkhald dar Bedaatla.
(Tan nlat (apiAjitata atukkan .wordt da copy
ntat tarucc.Kavan).
Mlchilsop do koffis.
Amsterdam, 15 Febr. 1918.
Geachte Redactie.
Ik zou U myn verontschuldiging
moeten aanbieden, nu ik Wtêr eecs
ruimte kom vragen, ware 't niet, dat
de beer Micbeis met Uw goed
vinden my dwingt uit myn. tent
te komen.
De laatste kennismaking scbynt
hem goed bevallen. Dat doet my ge
noegen. Ik heb trouwens altyj ge
toond en nu roep ik heel de bur-
gery van den Helder tot getuige
dat ik den sociaal democraten gaarne
een prettigen dag gun!
Toch ryït by my wel eeus de
vraag, wanneer ik zo zoo tit lachen,
of bet niet is de lach van den be
kenden botr, dit kiupjjn had. O
weet well
Doch boe dit zy - k tout seigneur
tout honneur de beer Michela is
goed lacht, maargoed glad is by
niet. Integendeel, by ls dom en
by is olie-dom.
Alwéér deed hy negatitf werk, ook
voor zijn verkiozings doel. Eu dat ia
jammer voor hem om meer dan één
reden. Ik betreur dat, want in ernst,
ik heb een goed hart al zeg ik
dat nu zelf en het doet mealtyd
leed, wanneer ik zie, dat Iemand
maar altyd wcér bezig is, or zich
Zelve zoo diep In en er onder te werken.
Myn gewaardeerde bestrijder hetfc
het over de petroleum, die ik den
visscbers mocht bezorgen, voor de
uitoefening van hun bedryf.
Nu ja, zegt by klelceerend
ik heb er naar onderzocht en toen is
my gebleken, dat de petroleum, 00L
wel zonder Staalman, van de distri
butie ware virkregen.
Ja, daar hebt ge 't we ér, 't beroemde
Ei van Columbuti
Tocb, trouwhartige vriend, wie
twyfelt daaraan? Ik niet. Ik heb m|j
zelfs laten vertellen, dat de distributie
aan den Helder, ond6r directie van
uw e ven voortref!diyke als In «loedryke
partijgenoot Verstegen, volkomen in
orde is. En ik geloof dat ten volle.
Wie trouwens zal dat durven tegen
spreken?
Maar wat is nu juist bet leelyke,
bet bedenkelijke vau bet geval voor uT
'tJTo» wel, maar 't ging niet.
Toen de vrye oliehandel werd stop
gezet, bebben de visscbers, vooral te
Helder en daarbuiten aangeklopt, doch
te vergeefs, en toen zyn ae ten slotte,
met z'n drieën In deputatie, by my
in Amsterdam gekomen met de bood
schap, dat ook de waarnemende
Burgemeester ben niet kon helpen,
doch dat deze ben verwezen bad naar
my, in de vaste overtuiging, dat het
my wel gelukken zou olie los te
krygen.
Daar bebt Ge nu prtcia de toe
dracht. -
En toen ben ik aan 't werk gegaan,
dat begrypt ge, niet waar? Hard
aan 't werk, want de kwestie was
lastig - en na heel veel moeite ls
bet my door de zeer welwillende
medewerking van den Directeur Ge
cerael van den Arbeid, mijn dade-
lyken chef - Inderdaad gelukt Petro
leum los te krygen voor alle visscbers,
zooals ik verleden jaar bbk los kroog,
de zëör verlaagde premie voor de oor-
logs zee ongevallenverzekering, met
voorschot voor de betaliDg.
En daaraan moet de beer Micbeis
nu niet knagen, want dan zal ik
hem met de scbrifteiyke stukken om
de oor en gooleD.
Dat de Helderscbe distributie 't
wel gekund had, nog eens, Ik neèm
dat aan, maar juist dkkrom treft
haar te scherper verwyt, dat zy er
niet voor zorgde.
Zoo was bet ook met de oorlogs-
zeeongevallenpremiön. Do beroomde
afgevaardigde Do Meester bad er voor
kunnen zorgen, hy zat er met z'n
neue vlak by, doch hij deed betntef
en daarom deed ih bet. Voelt Ge
wel onderzoekende vriend?
En nu wéér ln een anderen teon.