t
let 3'VOLKS-CONCERT
Stafmuziekkarps der Kon. Marine
VEREENI6ING TOT BESTRIJDING
OER TUBERCULOSE te HELDER.
op tekortkomingen van het otelae).
Maar een motie baat niet. Hot
eenige wat baat, ia te zeggen tot den
minister,w" doen niet aan uw
Htelsel mede en geven u daarom nieta.
Se minister zit verward in een warnet
van commisaiea en kan er niet meer
uitkomen. Het wordt tijd. dat daaraan
een einde komt. Spr. geeft dus niet
z|jn stem aan deze credietwet, tenzij
de minister van stelsel verandert.
In de avondvergade.ing worden
verschillende wetsontwerpen behan
deld. Voor ona ia dat van de afslui
ting en droogmaking det Zuiderzee
het belangrijkst. De algemeene be
schouwingen hierover worden "door
den heer De Muralt 'u.1) geopend,
die zich met de groote lijDen van dit
grootsche plan wel vereenigen kan.
In verschillende belangrijke onder
deelen echter zal hö crftiek oefenen.
HU meent, dat de Friesche en Gro
ninger dUken na de drooglegging in
slechter toestand zullen komeD. Spr.
spoort de besturen van de provinciën
Fiiesiand, Groningen en Noord Hol
land aan, vooral om de eilanden, er
op te staan, dat het Rijk vooraf de
dijken verhoogt, alvorens met de af
sluiting van de Zuiderzee werkelijk
wordt aangevangen.
Vervolgens behandelt spr. uitvoerig
do kruinhoogte, welke de afsluitdijken
en de meordijkon zullen. verkrUgsn.
HU acht die to laag, en er wordt
volstrekt geen rekening gehoudeD
met buitengewone tyien (oorlog of
troebelen); men doet alsof de af
aluitdUk ln het geheel niet zal kunnen
doorbreken. To dien opzichte stelt
bij eese motie voor. Het plan-Boo
gsars, waarbU de loozing van de pel
üers nieta té maken heeft met het
IJaaelmeer, maar direct loozing geeft
ln de Noordzee, vindt hU aantrekka-
lUker, kan bet echter em de hooge
kosten niet steunen. Spr. vindt het
verkeerd, dat meu de droogmaking
ondergeschikt maakt aan het militair
belang. HU beveelt voorts verschil
lende amendementen aan, en drukt
de hoop uit, dat overeenstemming
worde verkregen tuascben Regeering
en Kamer.
Os droogmaking dor Zuiderzee.
In de Tweede Kamer ia het wets
ontwerp over de afsluiting cn ge
deeltelUke droogmaking der Zuiderzee
Bonderdagavond ln behandeling ge
nomen tzie rub'iek Tweede Kamer>.
Do belangstelling der Kamerleden
was niet bystsr groot, toen hot
groote moment waa aangebroken,
wsarop het ontwerp aan de orde
werd gesteld, en de eerste spreker,
de beer Mui alt, het woord vroeg.
Slechts 17 leden waren aanwezig, en
in minder dan geen tUd waren er
slechte tien!
Het «H.blad" vraagt, in verband
met deze geringe belangstelling der
Kamerleden, of het voor de afwezige
leden niot de moeite waard was om
zieh in do Kamer te vertoonen op
bet waariyk historische oogen-
blik van der. asnvaDg der openbare
beraadslagingen over deze bij uit
nemendheid nationale zaak? Al zou
het dan alleen maar gowoect zyn
een demonstratie.
Wel Ja, ook een «demonstratie",
maar dan nu een nationale! Boze
kolossale onderneming, die reeds in
1849 door wUlen van Biggelen la
aangevat, die door vele anderen
telkens weer in opgenomen en die
sinds 1877 onophoudeiyfe en vol
hardend door de Zuiderzee Vereeni-
ging is voortgediagen en gepopula
riseerd, wordt dan nu echter eindelijk
door Minister Lely zelf, een der
krachtigste voorstanders uit do
Zuiderzes-Teretniging, in de Katner
ln openbare behandeling gebracht.
WU herinneren er aan, dat het
geheele plan omvat: Afsluiting
van de Zuiderzee door een djjk - ttn
Wieringen naar Piaam, op de Fria-
sch9 kUBt, en inpoldering van vier
groote stukken van de Zuiderzte
achter den afsluitdyk: een noord-
westelUk ten zuiden van Wieringen,
een zuidweetdyk bU Hoorn, een
noordoosteiyk ttn zuiden van Fries
land en een zuidooeteiyk ten noorden
van Utrecht en Gelderland. Met
vorming daarbinnen van een IJael-
meer en een loozing door sluizen bU
Wieringen. Voorshands wil men
echter alleen den afaluitdUk aan
leggen en het noord westelijk deed
(den WieriDgerpolder) inpolderen. De
Rogeeriog raamt de kosten daarvan
op 110 m'llioen gulden (66 voorden
dyk en 44 voor de inpoldering), wat
de heer De Muralt echter wol wat
weinig achtte. Dit beperkte plan (een
deel dus van het geheel) zal ln 15
jaar kunnen zUn voltooid. De Wie-
ringerpolder, die dan zal zUn inge
dijkt, ia de bloinstn van de vier
stukken, n.1. 19.6( 0 H A.
la dienzelfden tijd, en wel reeds
binnen tien jaren, zal de afaluitdUk
zUn voltooid.
Duys as Posthuma.
De Kamer-o »ei zichiachi U ver van
«De Telegraaf' bespreekt de rede
van den heer Dnya ovur het beleid
van minister Poathuma in de
zitting van Donderdag als volgt:
Be rede vaa den öeor Buya was
in hooge mate sensationeel.
Het was ook het eerste moment,
dat minister Posthuma niet kon uit
houden. HU word zichtbaar-ny'dig.
Bleek om z'n neus. HU maakte de
monstratieve gebaren. En ging ijs
beren achter de regeericgatafel.
Wat geschiedde er dari
Kyk eena riep de heer Duys
er gebeurt veel meer dau wij Kamer
leden weten. WU zitten er niet io.
Wy hooren alleen wat, als de leiders
met elkander ruzie kragen. Men moet
eigeniyk beschuldigen, om wat te
weten te komen, want de minister
licht de Kamer niot in. HU heeft
juist allerlei Kamerleden in com
missiën benoemd, om ze aan zich te
binden. Menschen, die eerlyke critiek
oefenen, worden ontslagen (Kruse-
man). Ik heb don indruk zei de
hser Duys dat er in ons land op
de ruggen der arboidera een stryd
wordt gevoerd tusschen het Rotter-
dnmsche en '8 Amaterdamsche kapi
taal, tusschen Posthuma en Treub,
tusschen de N U M. en do Oommissie
van Bestand. Daarop noemde de heer
Boys voorbeelden van hoe de booge
heereD, onze leiders op economisch
gebied, elkander dwars-zitten, hoe ze
elkaar tegenwerken, hoe ze «sabo-
tage" plogan, om de macht in banden
te krygun, ten kostte van de belan
gen waar het hier omgaat. Toen de
heer Duys deze voorbeelden noemde
het was in de zaal hoe langer
hoe stiller geworden vroeg ml
nister Posthumawie la de man, die
u deze dingen gezegd heeft? Waarop
de heer Duys zonder aarzelen ant
woordde: «De heer La Gro,
directeur van de N. U. M."
Groote beweging, en zeer zientbare
ontroering aan de regeering allten
de heer Treub bleef kalm zitten
lozen. De heer Duys vervolgde: «Iu
bet soms eok niet waar, dat de heer
La Gro tegen uw zin la benoemd?
en dat minister Treub hem als 't ware
tegen uw wil in de N. U. M. heeft
moeten dry ven?" Diepe stilte aan
de regeericgatafel. «Is hot soms ook
niet waar, dat er een confl-ct tus
schen u en minister Loudon is uit
gebroken en dat tegen uw zin nog
pas de commissie voor het econo
misch handelsverkeer is benoemd?
De benoeming van die commissie is
een klap in uw gezicht geweest!"
Bléék, bewogen, vloog minister
Posibuma op: „Hebt gU dat »oms
uit dezelfde bron?" Eadw heer Duys
antwoordde«Ja, ook dat heb
lk van den heer La Grol"
Waarop de minister weer-Het is
onwaar, die commissie is met mUn
volle instemming benoemd." Da heer
Troelstra vroeg daarop«Ook op uw
initiatief?" Antwoord van den mi
nfstsr: ,Aii«s wat het buitenland
betreft, heb ik in deze jaren aan
Bultenlandsche Zaken overgelaten."
Deze msUedeellng was op zichzelf al
frappant. Als men weet welke rol de
heer Kiöllor in die diogen gespeeld
heeft, beteekent dit dus dat Poatbuma
er zich fviteiijk niet meo bemoeide.
Da heer Duys onthulde verder
«De heer La Gro heeft mU ook ver
teld, dat er omtrent onse economi
sche politiek met het buitenland nog
altyd geen vaat standpunt is bepaald,
dat er zelfs omtrent ona verkeer mot
India nog steeds niets definitiefs iu
vastgesteld."
Ea bU speechte dóór.
Maar op minister Posthuma maakte
dit alles een Indruk van diepe or-
gunis en wU zUn nieuwvgierlg boe
deze sffaire voor dan heer Ls Gro
zal afioopen. Indien bet juist is, dat
deze directeur deor minister Treub,
met tegeDzin van minister Posihuina,
in de N. U. M. Is «gedre en", dan
is de situatie aldus de pro Treubache
ambtenaar La Gro breekt tegenover
don beer Duys het economische ba
leid van minister Posthuma af, en
de heer Duys brengt die mededee-
lirgen (mee of tegen de bedoeling
van den heer La Gro) in het parle
ment. Ziehier een toestand, die toch
onhoudbaar i». E<?n voorbeeld, boe
de organen der regeeriDg tegen el
kander in werken. In ieder geval
was dit Buyache incident het meest
pakkende en politiek ook het meest
pikante, dat het debat tot heden op
leverde. En de ietwat cynische on
verschllligtieid, waarmee minister
Poathuma tot duavor het debat be
luisterde, werd er volkomen door
gebroken.
Do heer Duya heeft de Kamer niet
in twyfel gelaten omtrent zijn con
clusie. Eiken dag dat Poathuma lan
ger aanblijft, is een ramp voor het
land, riep hy. De minister heeftateed»
den tyd, maar de trein gaat dau ook
altyd steeds voor zUu neus weg. Ik
wil geen antithese Treub-Posthuma,
zei de beer Duys. Ik moet van Treub
niets hebben, want die beeft uit z'n
goede dagen alleen bet bekende losso
davjo overgehouden en anders niets,
maar ik ben niet bereid Posthuma
te handhaven uit vrees voor Treub.
Als men n>U vraagt: weet gij een
Petera antwoord ik met een weder
vraag: weet gU een slechtere? En
de heer Duys hield een formeel*
grsfspeech op den minister van Land
bouw.
HU had zelfs een palmtak: brave
man, groote werkkracht, z'n beat
gedaanR. I. P.
Maar zoover is 't nog niet.
PLAATSELIJK NIEUWS
A. fi. 0.
Het welslagen van de A(lgemeene)
G(öetteiyke) O(otwikkeling) ia, althanc
wat de drie eerste lezingen betreft,
verzekerd. Het comité, dat de plan
nen op touw zette, vergaderde Wosna
dagavond ln hel gebouw der Am
bacbtsschool, en uit de bU de ver
schillende heeren ontvangen eym
pathie betuigingen is gebleken, dat
de benoodigde som voor 8en groot
deel^büeen is.
Uit het comitü werd een bestuur
gekozen, bestaande uit de hesren H.
van Couwelaar, voorzitter, W. Heero
ma, secretaris en C. H van der Vet,
penningmeester, by hetwelk de da-
geiyksche leiding berust. Genoemde
heeren hadden zich reeds met enkele
sprekers in verbinding gesteld en
van prof. Boeke te Lelden ock reeds
een zeer welwillend antwoord ge
kregen.
Bete hoogleeraar komt Vrijdag 23
Haart hier met het onderwerp„Het
leven in de dieptes" toegelicht met
lichtbeelden)
Btf bedoeling is deze lezingen voor
iedereen toegankelijk te stellen. Daar
om is de entréaprtja op 10 cents per
persoon gesteld. Ia April worden nu
nog twee lezingen gehouden. Hier
voor werd een grosiyst opgemaakt,
van da volgende onderwerpen
de beeren: Prof. Niermeyer, over
de volkskracht van Rusland.
P/of. Casimir, over oen opvoed
kundig onderwerp.
Pref. v. Pesch, over don Sterren
hamel.
Salm, met een paar hoofdstukken
over dö moderne techniek.
Portieije, ovor het vogelleven in
d9 Hollandsche duinen en plassen.
Glel, over loven en werken van
den Europeaan in Nad.-Indifl.
Ingenieur van Hoogstraten van den
Ned. Octreoiraad, over vliegmachines.
Portieije, over het zieleleven der
dieren.
Henri Dekking of Mevr. Boldingh,
over een literair onderwerp.
Br. Slssingh, over beroepskeuze.
Het zal ervan afhangen welke de
zer heeren voor eene lezing beschik
baar ia, zoodat uit bovengenoemde
onderwerpen nog twee keuzen wor
den gedaan voorde volgende avonden.
Hieromtrent worden dus nog nadere
mededeolingen gedaanvoorloopig
staat vast de lezing van prof. Bo&ke
o?er het zeer interessante onder werp
van het leven in de diepzee, dio ia
Tivoli gehouden wordt.
Behalve hen, die metterdaad blijken
gaven de goede zaak to willen ateu
nen, kwamen nog een aantal sym
pathiebetuigingen in van particulieren
en vereenigingen. Sommige scnrUvers
maakten aanmerking op het bUvotg
lijk naamwoord «geeeteiyk", dat aan
dszo onderwerpen verbonden ls, en
betoogden, niet ten onrechte, dat een
«geesteiyke" ontwikkeling zich meer
oeperkeu moest tot dingen den gesatea,
dus tot abstracte onderwerpen. De
bedoeling is echtor zoo veeb.ydig
mogeiyk ie zön en die onderwerpen
te benanaetan, die strekken tot odé
wikkeling vau den geest. Deze drie
lezingen vormen oen proef, en het
zal sfnangen van den graad van
welslagen biervan, in welke richtitg
men ln den volgenden winter zal
voortgaan. Daartoe zal zooals reeds
gezegd ia aan iedereen de gele
genheid gegeven worden zijne ideeön
en inzichten naar voren te brengen.
Voorloopig is noodig eUuft; steun
metterdaad, steun door eene bijdrage,
•11e het mogeiyk maakt op verschil
lend gebied van het böste ta goven
wat or is.
Hot veld ia zóó ontzaglük wijd, dat.
het wel niet dooniijk zal wezen allen
tevreden te stellen:
Ka&nst du nicht Allen getallen
dureb éèine Tat und dein Kunstwerk,
Mach' es nur Wenigen recht; Vielen
getallen ist setaiimm.
Laten wy deze spreuk van Schiller
steeds voor oogen houden.
Voor hen, öle hun inteskenblljit
nog niet inzonden, geven wy hier hst
adres van da bestuursleden
H. van Couwelaar, Loodagracht 72,
Voorzitter.
W, Hosroma, Kanaalwsg 26, Sseret.
C. H. van der Vei1, Buitenhaven 39,
Penningmeester.
Bovendien nemen de andeie heeren,
wier namen wij vroeger vermeld
hebben, ook biljetten enguldens,
rU'fedaaldoru, e. d. in ontvangst.
In plaata van den heer Everaard
werd vóór den A!g. Bond vr,n onder
officieren der Kon. Marine en het
korps marlnie'B gekozeu de beer
A. IL,R. wan Kuük, Trompstraat 23
Da,. bastuur R. K. kieskring
„Helder".
Het definitief D<>geiykGch Bestuur
van de R. K. Centrale Kiesrereenigirg
in den Rykakisskririg «Helder" ia ale
volgt samengesteld:
Mr. Leesberg, Aifemaar, Voorzitter.
B. Veltman, Heiloo, Secretaris.
C. G. J.Mass,ZwaagdUk,Pei)niDgm.
Jbr. Mr. P, v. Sonsbeeck, Egmond,
Vice-Voorzitter.
H. C. M. Nypela, Helder, 2e Secr.
Het aantal kiezers voor do
Tweedo Kamer der Stateu-Gensraal
ia de gemeento Heldor, is volaeos
ae nu opgemaakte Kiezerslijst 7398;
/oor de Provinciale Staten en voor
de Gemeentsraad ia dit aantal iets
minder.
Oletrlbutle-bureau-Biieère.
Wanneer men ook aan het distrl-
butio-buresu aan de Kerkgracbt
komt, hetzö 's morgene of 's avonds,
steeds staat het cr zwart van as
menschen. Kinderen hebben er een
prachtig speelterrein, en brengen ar
den tyd door met allerlei vertier;
mannen en vrouwen staan or te
wachten op hun beurt, soms mop
pcrend, soms gamoedelfik, soms bun
ziel in ïydzasmheid bezittend. Som
migen zfin onbiliyk in hun kritiek,
ze roepon onbeschofte opmerkingen
toe aan de ambteparen, die binnen
aan hst wvrk zlju. Alsof dis steeds
tijd hebben om lange verhalen aan
to hooren 1 Van oenlge orde zooala
bijvoorbeeld aan do postkantoren, is
Keen sprakeSedai eea verdringt zieh
maar voor da loketten en zorgt, dat
hy de eerste is.
Nu is do inrichting van b6t listri
butie burrau cok cteodB tamciyk pri
mittaf. Toen men d«ze lokaliteit van
b«t Weerhuis ln gebrnik nam, kreeg
men weliswaar een flinke rmmte
voor den inwendigen dienst, maar
voor het, publiek werd niet al te
best gezorgd. Be ru'mtv, waar het
publiek wachten moet, is, naar wij
meenen, een vroegere beuken. Msa
vindt, daar een houten plankier, dat
toegang geeft tot de loketten, en,
zooals de muggen &1 op het licht
aanvliegen, zoo verdringen de men
schen zich allemazl op dit smalle
plankje. H«t gevolg la een voort
durend dringen en duwen. Aan den
binnenkant is het al niet veel beter:
de ambtenaren moeten, om het pu
bliek te kunnen helpen, eveneens op
een verhevenheid gaan staan, dt©
daarenboven zeer smal is. Het gs
volg laat zich deokenbU sroofe
drukte botst men tegen elkander
op, en valt van zfin verbeven stand
plaats af, tot grooto hilariteit vau
hst publiek.
Mo*en wy esn beccbeiden raad
geven? Men brsko die houten vloer
»jea af aan weerskanten, en richts
aan behooriyken takeldienst in, op
de manier zoopJs aan de postkan
toren en bel.i9tirgkantoren Ia. En
ais het dari heel druk loopt, plaatse
men een beambte onder het publiek
om dit tegewenDenqueuetemskHD.
Dat zal zeer zeker aan publiek en
ook aan het personeel ten goede
bomen. Hoorden wy niet v»n een
paar Jongelui, die aan dio tochtige
loketten reeds een chronische ziekte
hebben opgedaaD? Door het aanbren
gen van oea windbok is deze toa
stand reeda veel verbeterd, maar
afdoende is het euvel nog geenszins
verholpen.
Laat men by een bsdrUf, dat in
de laatste jaren van zoo'n ODtz.ig-
geiyken omvang is geworden, en dat
voor ons economisch leven van zeo
groot bplang is, niet op eeu paar
honderd gulden zien. Het betreft hier
een groot gemeentebelang.
Arrondlsssments-Rechtbank
te Alkmaar.
Uitspraken.
Fletje de Rmelksiytater alhier,
wegeDS melkvcrvalscbingeen marmd
voorwaardelijk, met drie jaar proef
tyd. De eisch was 1 week gevangenis
straf.
Uit hst Politla-rspport.
Door een bewoner van do Ruyter-
straat is aangifte gedaan, dat van
zijn orf, gelegen achter zyne woning,
een zinken teil is ontvreemd. Ais
heikenningsteeken kan dienen dat by
aan den onderkant gesoldeerd is.
Twee 14 jarige scholieren kregen
Zaterdagmiadag J.l. op hot Westplein
twist met eikaar. Do een trok *ya
okb os bracht den ander daarmede
een v/y diepan ateek in don rug toe,
waarop beiden door de politie aan
het bureau werden gebracht. De een
werd verbonden en de ander in arrest
gesteld. De dokter, die later de wonde
onderzocht, aelitte die niet levens-
gevaariyk, maar schreef rust voor.
Het muisja zal vermoedsiyk een
»ta?itj* hebben en den drifiigen knaap
zal aan hot verstand gebracht worden,
dat dergeiyk optreden niet kan ge
duld worden.
Tegen eenv slager aau de Bassin-
graebt Is proces-?erbaal opgemaakt
terzake het verkoopeD vau vleesch
boven d6n vastgestelden maximum
pty».
Demonstratie Levensmiddelen-
voorziening.
Door de, bestoren der Soc. dom.
Arbeldersparty en van den Hclder-
schen Bescuurdersbond was Donder-
dagavond in Tivoli" eene groote
openbare demonstratie uitgeschreven,
waar het woord" zou worden ge
voerd door de h9«;ren Kupers (Am
sterdam) en Michals (den Helder)
over de Levensmiddelen voorziening
•n ds Qatprljoregeliog.
Ba voorzitter der vergadoring, de
heer J. Boikert, opendo de bijeen
komst met een korte inleidonds rede,
waarin by den wenach uitdrukte,
dat de regeeriog than3 rekening zou
willen houden mei; den volkswil on
zou stro ven naar eene betere levens
middelen voorziening, dio drlngznd
noodig ia om dreigende inzinking
van het ecoaomisch leven te voor
komen. Voorts doelde hy mode, dat
da eerste sprekor, de boer Kupera,
verhinderd was, en dat in zyne
plaats do beer A. G. A. Y&ratpgen
op zich genomen bad de tavsnEmid-
dffllenpoiitiek, yan de regeering te
bespreken.
Allereerst kreeg het woord de heer
Michela. Het is oterboéifr, aldus spr.,
no< lang over da gat^ryarfgeling te
praten. Die is genoegzaam bekend
dan dat daarover nog veel b»ho»fr
te worden gozegd. Maar er zyn tal
van andero zaken, waarover het goed
in te spreken. De ellende, die tegsn-
woerdig in de arbeide aklaeae gele
den wordt, ia 10, '20, 100 maal erger
dsa die dsr bezittende klaste, en het
kan toch die klsaze niet onverschil
lig zyn op welke wjjze hare belan
gen worden behartigd.
De arbeiders zyn nuchter 6n recht
vaardig geaot-g, om niet te weten,
dat do ellende, die thann geleden
wordt, niet geheel op de schuld van
de bezittende kiaese dient tc worden
gelegd. Maar wel mag de arbeidende
klasse oischec, dat die ellende niet
nog erg&r worde. WIJ zuilen niet
eischeo, wat niet kan worden gege
ven. Ala er san de distributie hoe
langer boe meer artikelen ontbre
ken, zullen wfi er niet aan denken
do schuld daarvan aar. den'directsur
te geven.
Spr. gaat do ontzagiyko golaver
spilling na, die plaats hoeft tijdens
dszen oorlog, en die oorznak ia van
de duurte. Ean paar jaar geleden
vraten de dage'.yküche onkosten van
der. ooiloy, ruw geschat, al f200
millloen d;sge. Voor die 2 miiiioen
zen esn b&kooriyk weekloon van
f 18 h f 20. kunnen worden gegeven
aan do bevolking van dio oorlog-
voeronclo landen tezamen, dat zyn
879 millloen menschen. Waar zy
tegenover een zoo ontzageiyko geld-
verspilling staat, is er gern epr&ke
van, dat do arfesidersklasae zou kun
nen eischsn, wat zy in normaio tijden
meent te mogen eischen. Zij e:acht
alleen eene betere verdeelmg. Wy
atollen deren eisch, dat, iils er voor
geld nog iftis te ktUgen is, dat z#er
zeker thaüB moet gebeuren. Wy
betreuren het, dat speciaal hier da
gemeenteraad er tegon opziet dc hcog
noodigo dirgen te koopec. Bit is
kleingeestige politiek. Voor öenige
duizenden guldens kan het gemeente
bestuur do ru»t knopen, die zij im
mers zoo gnsrre wil dat er is. Ooge
twyfeld zal do bezittende klasse daar
voor moeten betalen, ook in do toe
komst. Dat mag gesn reden zyn iets
van dif-.n eiach ta laten vallen.
De lastere statistieken wijzen uit,
dlat ln 1916 over 7311 milUeon gul
den vermogensbelasting werd ong©
bracht. Dit bedrag was in 1916/17
gectagen tot 7841 millioen, eene
or meerdering alzoo van 6S0 millloen
gulden iu jaar. In dat jaar kw*
men or in Nederland 61 millionait s by I
Maar er zUn ook andera cyfers.
JStodo 1914 was voor «en bedrag van
f740735.- aan beleende panden.
Einde Sept. 1917 was dit bedrag
f808917.-. En dit betreft alleen de
getneantoiyke banken van taentag,
dus niet de particulieren. Aan on*f
geloste panden stond er In 1910
f1 880 394.-, eiud Sept. 1Q17
f2 480 912.-. Daaruit volgt, dat de
roerondo goodertn naar do paadjes
huizon verhulzen, en er geen geld
voor rflosBing is. Bij ben, die mede
de veranwoording dragen voor den
toestand, zocals tile nu ai esr.Jge Jaren
heoischt, moet tnch wel eens de ge
dachte opkomen: hoe letffc men toch
in dio arbelderskricgen Och, men
vraagt hat zich ook wel eens af, en
moet dan antwoordenwy woten het
niet. Maar, zegt men, 't moet toch
wel kuuneD, aüdera zou je er wel
i&is van hooren, dan zouden ze min
der ïydeiyk zyn. Alleen als er op
een goeden dag oenz herrie komt,
begint men in te zien, dat het nUt
langer gaat.
Ware do vorige vergadering beter
bezocht geweHSt (ook tbarts in het
nog niet. schitterend; dan ware mis
schien de Raad tot het Inzicht ge
komen wy mogen wol eens wat doen.
Vóór den oorlog beeft een soc. dom.
studieclub oens een onderzoek inge
steld naar arbeidersloon©?). Het bleek,
dat toen het gemiddelde .loon voor
een gezeten arbeidershulshouden f 16
was, daarvan kon toen er komen.
En hoeveel gezinnen zyn cr niet, die
thans r.«g vbu f 16.— moeten rond
komen 1 Er heerscht in waarheid
ondervoeding by de arbeidersklasse,
en wy mogen terecht eischen, dat,
zoolang er nog voor geld disgen te
krygen zyn, dat geld geen beletsel
zy, en de 07erh6id zorgen moet, dat
ook de geringste beurs zich het
onontbeerlijke verschaffen kan.
Spr. komt nu op den gasprys van
den Helder. Die was hier altyd al
vry hoog, nl. 8 cent den meter. De
oorzaken hiervaD, het verbruiken, in
het geraeenteiyk budget, van de
winsten, gaat apr. na, en batoogt
verder, dat een h®oge gasprya altijd
een onbillyke belasting is voor kleine
beurzen. In 1916 is er nog maar eens
een cent by gedaan, terwyi niettemin
in dat jaar f54000.— winat werd
gemaakt. Naar aanleiding van ons
voorstel kwam een nader voorstel
van B. en W., dat een gemiddelden
prys van 18 cent handdaafde. wy
hebben gezegd: aan een dergeiyk
boerenbedrog doen wy niet mee. De
soc. dam. hebben tenslotte met het
voorstel der vryzinnigen genoegen
moeten nemen. Wy stondon wat
argumentatie betreft sterk genoeg,
maar bet protest van den kant der
arbeiders ontbrak, wU hadden niet
eens een volle zaal. Nog in de jongste
raadszitting heeft spr. het gezegd,
cUt alles wat voor de ar beider sklasao
is gedaan, niet is gekomen van de
zijde van B. en W., doch van ons.
B. en W. doen het niet, dus mesten
wy het doen, en dan komen de vry-
zianigen met een beetje minder en
wy moeten daar genoegen mee nemen.
Als wy niet bereikten wat wy wilden,
is dat de eehuid van de arbeiders
zeiven, die niet In grooten getale
opkwamen. Spr. roept de aanwezigen
op cm voor dio achtsrlijke elementen
de propaganda ter hand te nemen.
Als bezwaar tegen ons voorstel,
aldus gaat spr. yeort, zyn de koBten
aangeveerd. Spr. zegtln deze dagen
komt het op geld ni6t aan. Men za)
antwoorden wel gemakkeiyk van u,
waar gtjze;f de verautwoordeiykheid
nie8 aanvaardt. Maar spr meoning
is, dat zyne verantwoordelijkheid de-
zalfde is, onrerschlllig of hij als
raadslid zit of aan de bestuurstafel.
Het voorstel der s.d. kost f120,000.—
ptr jaar. Stel eena, dat wo 4 jaar
lang dese crisis hebben, dat naaakt
een bedrag ran 4 ton, hetwelk moet
wordeD geleend. Het Ryk doot toch
ook niet aDdera, en verdeelt die leening
over verschelden jsrsn. H6t !s immers
niet optebreugen ln de crisisjaren
ze!f, zooals do vxyzinnigen in deu
raad willen. Tegen 5*/# rente, over
26 jaar gerekend, komi zoo'n lsening
neer op een bedrog van f 40.000 per
jaar. Dat is 20% van onze belastiDg.
Zoudt gij niot denken, dat mon in
normale tyden zoo'n bedrag hnel wat
gemakkeiyker opbrengt dan nu? Stel,
dat de geheele lessing op het bedrijf
wordt gebracht, dan komen de kosten
neer op eene verhoogisg van den
gasprys van J cent. Is dat nu zoo
erg f Ia, hetgeen in dan Raad ge
schiedde, nu esn politiek van voor
uitzien? vraagt spr.
Laten wy teonen, ala de gelegen
heid er la. dat wij niet zyn vergeten
hetgeen gepasseird Ia.
Da tweede spreker, de heer Ver-
stegen, behandelt de levensmiddelen-
voorziening. Allereerst een woord
van protest tegen die woakerasrs,
dia van de oorlogaometandighedon
pioflteeren. Op hen rusfc voor een
deel de ellende van dezen tyd. Noch
tans gaat ons proteat niet togeu hun
peiaooD, maar tegen het maatschap
pelijke etelsel, dat zulke karakter*
kweekt.
0e regeering doet een beroep op
de eensgezindheid van ons volk. Goed,
maar dan moeten ook de voorradoD,
die er zyn, eeriyk verdeeld worden.
Velschillende artikelen worden than»
gerantsoeneerd, maar er 'wordt niet
genoeg verstrekt. Langzamerhand,
gedwongen wórdt het een en ander
gerantsoeneerd, maar meestal te laat.
En het betreft dan nog maar de aller
eerste levensmiddelenvan de rast
kt Ugen we niets. Er is geen vet, wo
krijgen eon mengsel van verschillende
vetten door elkaar van de regeering.
Hier kregen w(j vet met lijnolie or
door. Niet schadeiyk voor de gezond
heid, maar niet te eten. Door den
gezondheidsdienst dan ook afgekeurd.
Set vet ligt hier nog en bjykens in
formaties uit den Haag zullen wij
het moeten distribueeren.
M*ar iemand, die geld heeft, kon
nog wel vet kiUgen. Tot nu toe ten
minste; thans is het uit, alle vet
wordt van regeeringswege Ingeza
meld, van alle dieren, die geBlacht
worden. Maar dat had al zes, al twaalf
maanden eerder moeten gebeuren:
thaca z(jn er weinig dieren meer,
die nog V6t hebben.
Boter wordt in massa's geprodu
ceerd in ons land. Thans kost zy
f 1.75 per pond. Be regsering had
la moeten grUpcn en te zorgen, dat
het Nederlandecho volk wat van die
boter kreeg. Oneetbare vetten zyn
thans duurder dan eetbare, en wie
zegt ods, dat deze of gene schurk
niet wagenamear van zyn beter
maakt
De varkensfokkery is langzamer
hand uitgemoord. Spek is niet to kry
gen. Maar daarom Is het er nog wel.
Spr. zag het in Utrecht in ds winkela
hangen, tegen duren prys. Hst jong©
vette voe werd dezen zomer als het
ware weggegeven, groote export-
slagorUen vlogen er op af, en by
bondord:allen werden de koeien ge-
slacbt. Be gemeente kreeg eene aan
bieding van gezouten vleesch k 55
ct. per-pond. In do dagan, dat er nog
versch vleesch te krygen was, toen
het nog uitstekend was, wilde men
er niet aan ea ging het naar de Cen
trale Keuken. Nu komt er vlessch-
nood, en wy bt-atellen ervan. Het
blijkt voor een deel geheel onbruik
baar voor de consumptie, het is totaal
verstikt in de vaten. Had de regee
ring ingegrepen, toen het vee goed
koop was, hst gekocht en het vleeach
la de abattoirs ondergebracht, d»D
bad het volk er na van kunnen pro-
flteeren en ware dergeiyk vleesch,
waar de heeren to Oss etteiyke dui
zenden aan verdiend hebben, niet in
de consumptie gebracht.
Margarine is te krijgen, maar de
goede klanten gaan voor. Rantsoe-
neerirg biervan bestaat niet, en do
gevallen zUn niet zeldzaam, dat het
artikel in de kelders wordfi opgesta
peld. Evenzco is het met koffie en
thee, met chocolade en een massa
andere artikelen; die alleen bereik
baar ztlu voor de bovenste lagen dor
samenleving.
Aan een Inventarisatie van manu
facturen wordt gewerkt, maar toen
men er aan begonnen was, kwam
een tegenorder van den minister.
Het ia een hopelooze janboel, een
abaoa. Er werd in Den Haag niet
afdoende ingegrepen. 44% van de
tarwe ia niet opgevorderd, 86% is
heelemeel zoek. Er ia gebrek
aan brood, en varkens worden met
zuiver graan gemest. Be regeering
dost daar nieta tegen. Ea dan nog:
als er eens iemand gepakt 8n ver
oordeeld wordt, krygt hy f 15.— boete.
De druk op de arbeidersklasse
wordt hoe langor hoa benauwderde
gerantsoeneerde artikelen, die tbaos
tegen z.g, gercduceerden prys zyn
te ktygeu, zijn veel duurder dan in
normale omstandigheden. Ondanks
het feit, dat de regeering er milli-
oenen op toelegt, gaat alles, tattcriyk
alles de hoogte in. Het is een feit,
dat de lage en middelmatige inko
mens het zwaarste getroffen worden.
De handel kan er het beBt komen.
Wel is de omzet van een en ander
geringer, maar de de winst is ook
zooveel hoogar. Vaste pvyzen zyn er
niet meer, men vraagt wat men
krygen kan.
Het broodrantsoen wit en bruin
in de 11 dagan) scheelt al 84 ct.per
elf dagen. Voor zieken worden geen
sxlra rantsoenen verstrekt, als het
noodig is geeft het gemeentebestuur
ean rantsoen, maar met beklemd hart,
niet wetend of er genoeg overblijft.
Nu elndeiyk ia een maatregel ge
treffan waarby voor da zieken voe
dingsmiddelen beschikbaar worden
gesteld. Daar is nu ook kindermeel
by, dat ook al in den kettingbandel
zit. Die 't betalen kon, maakte er
lekkere puddinkjes van, maar de
kinderen, voor wie hst bestemd was,
kregen het niet.
Ia het nu, na drie jaar, geen tyd
voor lngrUpen vraagt spr. De maat
regelen van de regeering kunnen
niet kras genoeg zyn. Eens regeeriog,
die prys stelt op de instandhouding
van haar volkskracht, la verplicht
dien zwendel den kop intedrukken.
Doet zy dat niet, dan komt zij voor
groote mo9iiykhoöen te staan. M.tan-
dag hebben de arbeiders ln ontzaglijk
aantal ln Amsterdam gedemonstreerd
om uiting aan ïiug misnoegen te
g9fen. Moge dit eene waarschuwing
zyn aan de rogeeriag om niet voort
te gaan op den ingeslagen weg. Ata.
zy haar plicht begrUpf, en zorgt,
dat de volkckracht intact blijft, dreigt
ijeen gevaar. Maar als dat niet ge
beurt, als er niet een inventarisatie
plasta heeft en alle voorraden ge-
Ujkeiyk worden verdeeld, dan zal
ongetwijfeld do arbeidersklasse een
andere toon aanslaan.
Met 6en opwekkend woord vau
den heer Borkert werd de vry druk
bezochte bijeenkomst gesleten.
Advertentlën.
Heden oyerleed plotseling onze
lieve Moeder en Bohuwdraoeder,
Mevr. de Wed.
T. DE JONQE VAN HOOLWERFF,
in den ouderdom van byna 62
jaar.
Q. J. DE JONGE.
M. H. DE JONGE-
Kwant.
Den Heldor, 4 Maart 1918.
Bezoeken kunnen nist worden
afgewacht.
(HorpUitnlng wr-goaa misstelling),
Hiermede vervullen wjj den
freurigen plicht U kennis te
geven van" hei: o/erlfiden van
•nze gelisfde Moeder, Behuwd
en Grootmoeder, M*juffr.
8E8INA MEIJER.
Wei. van don Heo* L, j. YAN dijk.
na voorzien te zyu van óeH.H,
Sacramenten der Stervenden, 1d
lan ouderdom van 78 jaar.
Helder. 6 Maart 1918.
Achter-Binnonhavsn 18.
Uit aller naam
G. H. VAN DIJK.
M. VAN DIJK—Prins.
M. CATLENDER-
van Dijk.
W. CATLENBER.
Wed. P. BOT—Mzijeb.
Wed. K PRINS-Meijbb
Hiermede vervullen wy dtn
treurigen plicht U kennis te
g8veii, dat onze geliefde Echt-
genoote en zorgzame Moeder,
MsJ. LOURENSJE BRALTEN
geb. KUIPER,
na een kortstondig maar smarte-
iyk ïyden hedenmorgen is over
leden in don ouderdom v. 47 jaar.
Hare diepbedroefde Echtgenoot
en Dochter:
J. BRALTEN.
M. BRALTEN.
Helder, 6 Maart 1918.
SluloriUkBtraat 86.
Heden overleed plotaeling onzt-
«eliefde Echtgenoot, Vader, Be
huwd en G ootvader, de Heei
WILLEM ANTHONIE ZWAAN,
ia den ouderdom van 68 jiar.
Mede namer-s Kinderen,
Behuwd-, Kleinkinderen,
Broeders en Zusters:
Wed. W. A. ZWAAN-Mens
Helder, 8 Maart 1918.
Langs dozen weg betuig ik mtjn
oprechten dank aan den WelEJ. Heer
Dr. BQllbb, voor de goede hulp l-y
de operatie en nabehandeling, tevens
aan Br. van dkb Lee en de Zusters,
voor de goede zorg en verplegiDg
tydens mljü verblijf in het Zlekonhuis.
Mej. C. PASSENIER—Gïitz.
Voor de zeer vele blijken van
sympathie, my op 7 Masrt bereid,
betuig ik aan allen mUn harislllken
dank.
Mej. N. KISKE.
te geven door het
Directeur A. L. HAZEBROEK,
op Dinsdag 12 Maart,
ten 8uur precies,
in „TIVOLI".
Vanaf heden PLAATSBILJETTEN ta
verkrijgen 25 cent plus stad. hel.,
In het Sigarenmagazijn van den Heor
KOKELAAR, Kansalweg.
Msn nsma vroegtedlg kaarten.
Algemeene Vergadering
op DINSDAG 12 MAART 1918,
In Hotel „BELLEVUE",
des avonds om 8 uur.
Punten van behandeling:
Notulen van de vorige vergadering.
Ingekomen stukken.
Jaarverslag v. d. Secretaris.
Rekening an verantwoording v. d.
Penningmeester.
Bestuursverkiezing.
Rondvraag.
Opkomst van de leden ie zeer gewensoht.
Melk- en voedselver-
strekking aan Zieken
en Zwakken.
Da GeneeakuDdige Comaiiaaie voor
Melk- 'en voedsel verstikking aan
zieken en zwakken zal heden Zaterdag
geen zitting houden.
Maandag a s. zal zitting worden
gehouden voor hen, wier formulieren
genummerd ziin van 750-950.
RIJKSTELEFOON.
Voor den telefoondienst op het Rljks-
talsgraafkantoor, Ankerpark, wordt ge
vraagd eon
Leerling-telefoniste,
om tot telefoniste te worden opgeleid.
Aan de navolgends eischen van
oniwikkeling moet worden voldaan
le. Vlug en duidelyk schrift.
2e. Voldoende kennis vau de Ne-
deriandsche taal.
3a. Kennis van de vier hoofdregels
der rekenkunde, tiendeelige «n gewone
breuken, en het Ned. Stolsel van
maten en gewichten,
49. Eenige aardrijkskundige ken
nis.
Ba. Kennis van de "beginselen der
Fronsche, Duitscbe eaEcgelschetaal.
Do canaidaten moeten ten tljda
'an hot onderzoek den Jeefcyd van
17 Jaar bereikt hebben, doch mogen
geen 23 Jaar oud zfiu.
Bij inaiensttrediyg wordt een ba-
iooning toegezegd van 40 g!d. per
maand, iA 1 jkar 45 gld. per inaand.
AanmeldingRIJKSTELEQRAAFKAN-
TOOR, Ankerpark, alwaar refeas ver
dere inlicnttrigen verkrijgbaar zyn.
De Directeur,
RAADSVELD.
A.e. Maandag verhinderd, zal Mevr.
NAUDIN TEN CATE gaarne Maandag 18
Maart ontvangen.
Gevraagd een Dag-Dlenatbode,
dio zelfstandig kan werken.
Loon f 3.-—.
Ta bavragoi]Bureau vau dit blad.
Flinke Dienstbode gevraagd.
Loon f 4 00.
AdresH. SPRUIT, Molocgrachf. 39.
Gevraagd voor Alkmaar
een Dienstbode, voor dag en nacht.
Adres: H. v. WILLIGEN, Zuid-
straat 77.
Gevraagd netêe hulp In de huls
houding, van 8 tot 4 uur.
Zioü te vervoegen by A. PELSER,
Keizerstraat 15/17.
Er biedt zien aan een Werk
vrouw voor hcela of balve dagen.
Adres: Btretu .van dit blad.
Werkman of Werkvrouw gevraagd
in het Algein. Tehuis v. Militairen,
voor allo werkdagen.
Zich aan te melden gebouw Spoorptr.
E*n jong persoon, eenigszinsop de
hoogte met adminiatratiewerk, zsg
zich gaarne op san kantoor geplaatst,
van grossier of dergelijke.
Brieven onder No. 377, aan het
Bureau van dit, bl»d.
De Openbare Leeszaal en
Bibliotheek te Helder, zoekt
eene
Leerling-assistente.
Salaris voorloopfg f20 per
maand. Schriftelijke aan
melding met opgaaf van
leeftijden genoten opleiding
vóór 15 Maart bij den voor
zitter van het bestuur, Dijk»
straat 40a.
GH-ra?ied
oen DAGDIENSTBODE.
Adres: K^uaalwug 102/3
SMIDSKNECHT
wegeo» dienstplicht van den tegen
woordige met 1 April gevraagd by
K. GREEUW, Mr. Simd,
Sint Maartonavlotbru?. Zijpe.
Qevr&aso tvv,
SMIDSJONGEN,
met vak bekend, en eeu LOOPJONGEN
AdresJ. A. ZOETELIEF.
0ü(target66kende beveelt zien be
leefd aan voor alle voorkomende
Metselwerken.
en teven» voor wltwark, raparaaransn
leggen van nieuwe riolen.
P» KWAST, Mr. Metselaar,
De Ruyterstraat 21, HELDER.