COURANT
Eerste Blad.
No. 4811
ZATERDA8 23 HAART 1818
46o JAARGANS
Ullutver. c. DE BOER Jr., Holdor. Oplaag 6500 Abonii«mant»prl|»; In d« »tad M.—p«r po»t H.25, Buitenland I 2.2S. Lo»»« 3 JO »«^jMOJ/^rloa»lo<M[afl
Aan onze abenné's
w buiten do gemeente weïdt
beleefd verzacht 't verschuldigde
abonnementsgeld Heldersche Cou
rant, Zondagsblad en Modeblad
j8te "kwartaal 1918 te willen over
maken per postwissel of aan post
zegels vóór 2 April a.s., zullende
anders daarover per poatkwitantie
worden beschikt met verhooging vaü
dispcsitiekosten.
Aangezien, deor de verhoogde in-
cat 'o tarieven van de poet, thans met
10 cents verhooging inplaate van 6
moet worden beschikt, raden wö onzen
abonné's, in hun eigen belang aan,
ons het bedrag zoo spoedig mogelijk
toetezenden* Postwissels voor dat doel
behó /en slechts met een zegel van
2Vs cent te worden beplakt.
De abonnementsprijzen van onsblad
en zijne premie uitgaven, zijn:
Heldersche Courant:
franco per post f 1.25, Buitenland f2.25
Zondagsblad:
franoo par post f 0.60, Buitenland f 0.90
Modeblad:
franco per post f 0.95, Buitenland f 1.20
Op- 8H andergang van Zen Maan
«b tijd van haagwatar (Taxal).
(Wintertijd).
MAAG Zon «g*
Maait, «poadtroponiirn.aa.
Zondag 24 a. 8.20 m. 4,86 6.6» S.1B 8.10 0.18
Mcmadag 28 4.27 4.41 1.14 8.21 7.0 7.0
Dinsdag 28 6 34 4.87 S.W 6.2S 7.86 7.8»
Wocnad. 27 8.41 6.12 6 41 6.26 8.1 S18
Dondwd. 28 7.48 628 6.44 8.28 8.48 8 40
Vrijilïg 29 8.67 8.47 6.41 8 81 8.6 8,10
ZaUldAg 80 .10.4 8.10 639 8 83 9.85 8.46
DE WEEK.
19 M a a r t.
Da afgevaardigde voor Gouda, de
heer Van Doorn, kondigde aan, dat
h(j een Vraag tot de Regeering zou
richten in verband met het tijdstip
van de aanstaande verkiezingen. En
daaraan werd onmiddellijk „vastge
knoopt" het vermoeden, dat er «ene
poging zou worden gedaan om de
verkiezingen niet ia Juni a.i., maar
in den laten midzomer, misschien
zelfs tegen het najaar, te dóen plaats
hebben. Een gerucht, In flagranten
strijd dus met dat andere „on dit",
bewerend dat 'minister Cort v. d.
Linden voornemens is, de Koningin
voor te stellen, de Tweede Kamer
der Staten Generaal te ontbinden,
mocbtminister Posthuma tet aftreden
worden genoodzaakt. Na de elfurige
rede van Z Exc., op Dinsdag, Donder
dag en Vrijdag van de vorige week
gehouden, ds kranige en krachtige,
op menig punt zelfs meesterlijke rede
lijkt de waarschijnlijkheid, dat de
minister van Landbouw tot aftreden
zal worden genoopt, zeer gering.
Scheon man ervan overtuigd kon
zijn, dat toch nog een .stormloop"
tegen de veste Poathuma zou worden
X ondernomen. En men in dezen tijd
óók in het Parlement voortdurend
op .verrassingen" moet voorbereid
zyn. Wat wal zéér voldoende bleek,
toen in den middag van 18 Maart
minister Treub inderdaad met zijn
eigen Bistributle-stelsel kwam!
Maar technisch is 't onmogelijk
werd verduidelijkt om thans, wat
or ook zou gobuuren, verkiezingen
te doen plaats hebbon. Be Evenredige
Vertegenwoordiging votdert lang
durige voorbereiding van het zeer-
gecompliceerde verkiezingswerk. Ds
termijn van acht k tien weken is
daarvoor reeds te kort, vreest men.
En even ondoenlijk ia 't, om nu
iemand te vinden, bereid om de taak
van minister Poathuma op de schou
ders te nomen.
Reeds om al deze redenen stond
de hoer Poathuma sterk. Doch ook
was al dit ongewone er niet, dan
nog zou de rede, welke zich over elf
uren uitbreidde, de positie van Z.Exc.
op zeer beduidende w|jze hebben
versterkt.
In oen parlementair-constitutioneel
bestuurd land' als bet onze is 't nu
eigenlijk niet de tjjd om gedurende
maanden achtereen te zijn zonder
oen in werkeigkheid tot ingrijpen in
staat zich bevindend Lagerhuis. En
deze overweging kon ertoe bijdragen
om dan „fatalen tqjrmön" nog wat
te verschuiven, waarop Hoor Kiezer
zijn beslissing zou doen wetèn.
Nederland ia terecht nogmaals
opgemerkt bevindt zich in de
min-verkwikkelijke pesitie van tus-
schen hamer en aambeeld te zitten.
Be nota Loudon over den stand der
onderhandelingen betreffende een
oeconomische regeling met da Ge
allieerden en de Vereenigde Staten
wekte begrijpelijke, zelfs hevige ont
roering. Zelfs bezadigds, gematigde
organen gewaagden van zeeroof, van
.de geweldpleging aan onze vloot".
De onrustbarende tijdingen volgden
elkaar met snelheid op. De Ameri-
kaansche Regeering trok de bunker-
consenten voor alle Nederlannsehe
schepen in Amerlkaansch» havens
in om te voorkomen dat zij gedurende
da .waarschijnlijke requisitie op
Maandag 18 Maart zouden ontsnap
pen", - behalve dan de „Nieuw-
Am3terdam", met een vracht van
levensmiddelen, koffie en rijst, voor
Nederland, - en de .Oranje", die
een groep Nedeflandsche koloniale
officieron uit eene Amerikaanse!»
haven aan den Grooten Oceaan naar
Oost-Indiö zal voeren.
Wat kon het armo Nederland
adders doen dan nogmaals, voor de
zooveslste msal, berusten; trachten
een .modus vivendi" te vinden, nadat
onze onmacht was gebleken om te
verhoeden dat onze schepen in de
gevaarlijke zóne zouden worden ge
bracht f
Tegenover de belofte van graan-
toezending werd vaa oni gevergd het
met of zonder protest berusten
in daden van geweld, die met de
spitsvondigste radenearing niet zijn
.goed te praten", gelijk minister
Loudon in zijne Verklaring, op 18
Maart in de Tweede Kamer afgelegd,
met nadruk betoogde.
Allengs deed zich het verschijnsel
voor, dat de bewondering voor de
Engelsche krijgsgevangen gasten als
b(j tooverolag veranderde zóó is
Jan Publiek nu eenmaal I in hart
stochtelijke antipathie. Alsof zij ver
antwoordelijk kunnen worden gesteld
voor wat de .hooge oomea", de
lakens-uitdeelers en toon aangevers
te Washington en te Londen gelieven
te decreteoren. Maar Jan Publiek
heeft nu eenmaal „een zondebok"
noodig. „Bij esn oude en edele natie,"
aprak minister Poathuma op Vrijdag
j.1., waarbij dan zichzelf als „het
bokje" bedoelend, „was het ge
woonte, de zonden der gemeenschap
af te laden op een bok, dis da woestijn
In werd gestuurd. Beze godsdienstige
daad kan ook symbolisch worden
opgevat, doch getuigt in ieder geval
van het diepe psychologische inzicht
van hem, die deze opvatting ingang
deed. vinden. Be zondebok is sedert
dien men mag wol zeggen een
historisch clement geworden, dat in
verschillende vormen In kritieke
tijden zijn rol heeft gespeeld." Ba
Engelsche „gasten" endervindon 'tnu
eens. 't Zeggen is, dat op 1 Mei a s.
weer thee distributie zal beginnen.
Wat voor hot goed-humeur van
menigeen een geluk zal wezen. Maar
't valt te voorzien, dat het op „five
o'clocka" vertroetelon van Engelsche
militairon door Hollandsche dames
voorloopig een eind zal nemen 1
Se elfurige rede van minister
Poathuma was „geharnast", Z.Exe.
heeft tal -van fabeltjes, bakerpraatjes,
verzinsels in hun ware gedaante doen
kennen, of wel met sterke hand
uiteengerukt, tot er niets meer van
over was.
Wat de „persoonlijke feiten" betreft,
weten wy nu dat de heer De Jong,
de afgevaardigde voor Hoorn, een
onvoorzichtig en loslippig man zich
betoonde, maar dat bij overigens het
onderzoek naar de vraag, of h(jzich
aan corruptie of iets van dien aard
heeft bezondigd, met gerust hart kan
verbeiden. Zal hy in de Volksver
tegenwoordiging bleven Onmogelijk
schijnt 't niet. Anders ia 't gesteld
met den afgevaardigde voor Eind
hoven, mr. dr. Jan van Bast. Zyn
houding i« door de Commissie van
geestverwante collega's, welke haar
Onderzocht, ronduit „incorrect" ge-
oemd. En den heer Van Best is
reeds een „consilium abeundi" door
z|jn partijgenooten gegeven.
Minister Posthuma heeft klaren
wijn geschonken. Vrijwillig aftreden
zal hij niet. Wenscht de Kamer zijn
heengaan als minister, zou zij
(wat niet waarschijnlijk lijkt) voor
Treub en dus tegen Posthuma party
kiezen, zQ moet daarvoor zelve de
verantwoordelijkheid dragen. Zijn
stelsel van Distributie wenscht de
heer Posthuma te handhaven. Maar
er zal heel wat moeten gewijzigd
naar 's ministers eigen oordeel. Tegen
een permanente, uit Kamer-leden
gevormde commissie van contróle op
de Distributie heeft de minister
absoluut geen bezwaar. „Ik wil de
Kamer niet voorspiegelen," zei de
heer Posthuma, „dat indien tot
instelling dezer commissie zal worden
overgegaan, het pad van den be
windsman, die do levensmiddelen-
voorziening heeft te verrichten en
van bet Parlement zelf dan over
rozen zal gaan. Ik bon echter over
tuigd, dat de beoordeeling door het
Parlement, van het werk van dien
bewindsman, dan juister en vrucht
baarder zal kunnen geschieden dan
nu het geval is."
Ea daarna kondigde min. Posthuma
aan: herziening van de Onteigenings
wet, van de Schepen-vorderingswefc,
van de Distributie-wetvan de wet
betreffende uitvoerverboden, van de
Jachtwet en van de wet op het ver
voer. Het tot stand komen van een
wet op den kettinghandel, van eone
op den burgerlijken dienstplicht en
van eene wet tot verhooging van de
Oorlogswinst-belasting. Waarvan Z.
Exc. reeds had1 gezegd, dat zö des
noods naar het voorbeeld van
Engeland - taehtig pOt. zal kunnen
bedragen
WIS weten nu, dat de broodvoor
ziening toereikend is tot 1 Juli a.s.
misschien zelfs tot 1 Augustus. En
dat 't zal komen behalve tot
rundvleesch distributie tot eene
wijziging der Boterwet, welke 't
mogelijk maakt om (kook- en braad
vet uitschakelend) te geraken -tot eene
rantsoeneering, met c. a. 85 gram per
persoon, van normaal-margarine,
melange, boter-margarine en zuivere
boter.
Wö hebban een kökjo gekregen in
de reuze-keuken der Distributie en
beseffen nu wat beter, van weikon
omvang de taak van den „opper kok"
iavan den man, op wien ten slotte
de verantwoordelijkheid drukt en die
tot „zondebok" werd gekozen.
Het Parlement staat nog vooreen
bemelhoogen stapel legislatievon
arbeid, en nogmaals gezegd de
tijdsomstandigheden maken feitelijk
de aanwezigheid ervan noodig. Het
Zuiderzee-oiitwerp wordt afgedaan in
avond-vergaderingen, die böna niet
bezocht worden. En wij missen eigen
lyk het recht ons daarover te verbazen.
Want het Lagerhuis is bezig een taak
te vervullen, nu, welke zön kracht
te boven gaat. In de week, die achter
ons ligt, is ook het Huuropzefgings-
ontwerp afgedaan, en 't staat wel
vast, dat de Senaat,- dia den Hen
'a avonda weer böeen kwam, er voor
zal zorgen dat het ontwerp neg deze
week de koninklijke bekrachtiging
kon krögen. Daarmee is duizenden
in den lande, bewoners van dure
zoowel als van goedkoope woningen
esn molensteen van 't hart ge
wenteld. Want bet grijnzend spootsel
van op 1 Mei „dakloos" te zullen
wordeD, zat hem al wekenlang op de
hielen. Cort v. d. Linden beeft thans
aangekondigd een ontwerp, in ruime
mate in den woningnood voorziend 1
En men zegt, dat deze tijding sommige
op winst beluste „melkers" ietwat-
wit om den neus deed worden
We zyn nu op de kentering. Ba
lente doet haar intocht en het kwik
in den thermometer ia stijgende.
Zomertijd is in aantocht en zal voor
goed telken jare terugbeeron.
Be winter-periode, waar wö met
zoo bange vrees tegen opzagen, ligt
achter ons.
De toekomst is nog ganach-onzeker.
In 't bözonder de kwestie der brood
voorziening blijft in de hoogste mate
zorgwekkend. Wij hebben uit de rede-
Posthuma vernomen, dat velen zich
„aan den rand der ondervoeding'
bevinden.
Bij voortduring blijven buitenge
wone tact, doorzicht, waakzaamheid
noodig om ons door de stormen van
den noodtijd te voeren.-Moge minister
Postbuma'a woord, oproep, tot loyale
samenwerking in bet belang der
gemeenschap, dat hij aan het slot
van zijn rede deed hooren, vooral
nu ingaDg hebben gevonden tot vele
harten in Patria, welke voor zulke
taal nog ontoegankelök waren
Ms. ANveKie.
Hei in beslag nemen van
onze sehepen.
Officieel. Blijkens op 21 dezer des
avonds aan het ministerie van buiten-
landHche zaken ontvangen telegram
van Hr. Ms. gezant te Londen, hr,eft
de Britsche regeering, in antwoord
op de medadeeling dsr Nederlandacho
regeerlDg, houdende de voorwaarden,
waaronder zij bereid is, aan de Neder
landse!» schepen vergunning tever-
leenen ten behoeve van de geasso
cieerde landen te varen in de ge
vaarlijke zone, te kennen gegeven,
dat cie verbonden regeeringen on
middellijk zullen beginnen met de
inbeslagneming van de schepen.
Van Hr. Ma. gezant te Washington
is nog geen bericht ter zake ontvangen.
In het Engelsche Lagerhuis heeft
Ceeil Donderdag het besluit der Brit
sche en geallieerde rageeringen mee
gedeeld, om de Nederlandsche schepen
die in hun havens liggen, over te
nemen en de voorwaarden blootge
legd, waarop de schepen zullen
worden verkregen, flö zei, dat de
regeering met de reeders tot een
overeenkomst zal trachten te komen
nopens de betaling van de verzeke-
ringaaommen. Ze zal bö het einde
van den eorlog da schepen terug
geven of de verloren gegane schepen
vervangen, de reeders schadeloos
stellen voor het verlies, door -actie
van den vöand ontstaan, de beman
ningen repatrieoren, waarborgan.dat
de schepen, die van dit oogenblikaf
Nederlandsche havens verlaten, niet
zonder overeenkomst in dienst der
geallieerden worden gesteld, alsmede
voor 50,000 ton tarwe of een over
eenkomstige hoeveelheid meel in een
Noord-Amerikaanache haven en voor
dezelfde hoeveelheid in een Zuid-
Amerikaansche haven zorgen, die
zoo spoedig mogeffik naar Nederland
zullen worden vervoerd.
In Amerika.
Marine-reservisten hebben, op bevel
uit Washington te werk gaande,
Woensdagavond 88 NederlandsGhe
schopen overgenomen. Do Neder
landschs gezagvoerders protesteerden
niet, daar ze al verscheiden dagen
op een dergelijk optraden waren
voorbereid.
Baniels, de minister van marine
der V. S., herft het; bevel meegedeeld
om de Nederlandsche schepen over
te nemen, hetgeen Woensdagavond
zeven uur van kracht Is geworden.
Eenigs Noderlandache matrozen zul
len te werk worden gesteld, andere
zullen in Amerika worden gehouden,
indien ze verlangen dat de regeering
de loonen uitbetaalt. Degenen, die
naar Nederland wenscben terug te
keeron, zullen zoo spoedig mogelijk
naar Nederland worden vervoerd.
Ds proclamatie van
president Wilsnn.
Da loop dor ondorboodollngon.
Washington, 20 Maart. Heden werd
de proclamatie van president Wilaon
openbaar, waarin het marine doparte
ment gemachtigd wordt tot inbeslag
neming der NederlandRche schepen in
de Amerikaansche territoriale wate
ren, ten einde deze gedurende den
oorlog te gebruiken.
Voor het gebruik der schepon wordt
door de „Shippicg Board" der Vereenig
de Staten schadevergoeding betaald, in
overeenstemming met de beginselen
van het volkerenrecht. Be schepen
zullen, na bemand en uitgerust te
,zön, door het marine-departement of
door de „Shipping Board" de? Ver.
Staten doeltreffend worden gebruikt.
Be onderhandelingen.
In verband met het nemen van
dezen maatregel, heeft president
Wllson de volgende verklaring ge
publiceerd
Reeds eenige maanden geleden
hebben do Ver. Staten en de Entente
met de Nederlandsche regeering onder
handelingen gevoerd, ten einde een
algemeens handelsovereenkomst te
sluiten. Esn zeer duidolöke uiteen
zetting van bet karakter van deze
onderhandelingen werden den 12en
Maart door den Nederlandschsn mi
nister van Buitenlandse!» Zaken aan
het Nederlandsche parlement gegeven.
Zooals uit deze verklaring biökt, ging
de diacussie over de twee voornaam
ste voorstellen, n.1. dat de Vereenigde
Staten en zön bondgenooten den in
voer in Nederland van levensmiddelen
en andere koopwaren, noodig om het
econóïnische leven in stand te houden,
zouden vergemakkelijken, en dat Ne
derland zijn handel over zee tot nor
malen omvang zou terugbrengen.
In het begin van Januari 1918
kwamen de onderhandelaars tet een
overeenstemming, die belichaamd
werd in een ontwerp-overeenkomst,
welke aan de betrokken regeeringen
werd voorgelegd.
Toen do onderhandelingen ver
traagd werden, atelden de Neder
landsche afgevaardigden, ten einde
de schepen spoediger in den oor-
spronkelyken dienst terug te brengen,
voor, dat de Nederlandsche scheeps-
ruimte, die werkeloos ln do Ameri
kaansche havens lag, behai vo zekere
uitzonderingen, onmiddellijk door de
Ver. Staten zou worden gecharterd
voor een pöriodb van ten hoogste
90 dagen.
Be Yer. Staten namen dit voorstel
aan en op den 25eo Januari over
handigde de Nederlandsche gezant
te Washington aan bet secretariaat
der Ver. Staten een nota, waarin de
overeenkomst der tydelyke chartering
was vervat en de goedkeuring van
de Nederlandsche regeering.
Beze overeenkomst stelde o.a. vast,
dat 150.000 ton Nederlandsche scbeeps-
ruimte naar goeddunken der Ver.
Staten zou worden gebruikt, gedeel
telijk in dienst van de Belgische
relief en gedeeltelök voor Zwitserland
onder vrijgeleide en dat voor ieder
schip, dat Nederland in dienst stelt
vaa de Belgischerelief, Ned*erland
een gelijk schip aan de Ver. Staten
zal overlaten.
Voor iedere twee Nederlandsche
schepen in de Amerikaansche havens,
die met levensmiddelen naar Neder
land zouden vertrekken, zouden in
ruil door Nederland gelijke tonnage
ter chartering worden gegeven.
Da overeenkomst was van tyde-
lijksn aard en bestemd pm in den
onmidd9llyken toestand te voorzien.
Spoedige uitvoering was de hoofdbe-
paling. y
Het afbreken der onder
handelingen.
Plotseling kwam de Nederlandsche
regeering met de mededoaling voor
den dag, dat zij niet boreid, of niet
in staat waa uitvoering te geven
aan deze chartering-over eenkomat,
die zö zelf had voorgesteld.
Het eerste verlangen der Ver.
Staten was de schepen terstond, zooals
in de overeenkomst was bedoeld, aan
te wenden voor den transport van
levensmiddelen naar Zwitserland,
waaraan deze staat groote behoefte
had.
De eene moellykheid na de andere
werd echter geopperd om het char
teren der Nedf rlandache schepen, ten
behoeve vau ü6 Zwitsersche Relief-
v&art uit te stellen en hoewel er
nooit formeel een reden voor werd
opgegeven, was het algemeen bekend,
dat de Nederlandsche reeders baDg
waren, dat hun schepen door Duit-
sche duikbooten vernietigd zouden
worden, zelfs al haddon zij een lief
dadige bestemming en gingen zö
nergens door de zoogenaamde „ge-
vaarlöke zone", welke de Buitsche
regiering had afgekondigd.
Ten aanzien van de Relief-vaart
voor Belgié verklaarde de Neder
landsche regeering zich niet in staat,
zich aan do overeenkomst te houden,
omdat de Buitsche regeering Neder
land te verstaan had gegeven, dat
zö met geweld het uitvaren zou be
letten van het gelijk aai tal schepen,
dat volgens de overeenkomst ter-
zelfdertöd naaf de Vereenigde Staten
zou vertrekken.
De Nederlandsche regeering achtte
zich zelfs niet in stsat de twee la
dingen levensmiddelen te halen, welke
zö krachtens de overeenksmst mocht
halen, omdat ook hier weer de Buit
sche regeering tusschecbeide kwam
en dreigde de gel(jke Nederlandsche
tonnen maat te vernielen, welke vol
gens de overeenkomst uit Nederland
naar de Vereenigde Staten zou ver
trekken.
Böna twee maarden zyn verstreken
sedert de tödelijke charterovereen-
komat opgesteld ia en do voorgestelde
algemeene overeenkomst is zelfs nog
langer door Nederland onbeantwoord
gelaten. Ondertuaschen namen Buitsch
lands bedreigingen een steeds scherper
vorm aan, met het doel iedere duur
zame overeenkomst te beleiibn en
Noderland te dwingen een tydelöko
overeenkomst te schenden.
Bsn 7en Maart werd door bemidde
ling van Groot-Brlitannie een laatste
voorstel, dat den 18#n Maart zou
verstrijken, aan Nodsrland voorgelegd.
Hierop is een antwoord ontvangen,
dat, hoewel op zichzelf onaannemelök,
onder andere omstandigheden als
basis voor verdere onderhandelingen
had kunnen dienen. De gebeurtenis
sen, waarop ik zinspeelde, hebben
echter voldoende aangetoond datwy
getracht hebben te onderhandelen,
terwöl oen esaentieele basis vooreen
overeenkomst, namelijk do vrije ge-
dachtonwisseling, ontbrak. Zelfs in
dien er een overeenkomst was ge
sloten, zou het vermogen tot onaf-
hankolök optreden, hetwelk alleen
de uitvoering kan verzekeren, ontbro
ken hebben. Ik zeg dit niet, om op
de Nederlandsche regeering critiok
uit te oefenen. Ik ben ma wel bewust
van haar moeilyko positie, onder
bedreiging van aan militaire mogend
heid, die telkenmale van haar min
achting voor wederzydsche rachten
heeft bltjk gegeven. Baar ar nu in
derdaad dwang bestaat, blijft er geen
andere keus over, dan door de uit
oefening van ODza onbetwistbare
rechten als souvereine staat datgene
te volbrengen, dat zoo redelijk is, dat
wy het onder andere omstandigheden
stellig door een overkomst bereikt
zouden hebben.
Wy zyn derhalve genoodzaakt, de
Nederlandsche schepen, die zich onder
onze territoriale jurisdictie bevinden,
in onzen dienst te nemen. Bit op
treden van onzen kant en het gelflk-
tödig optreden van de met ona
verbonden rageeringen laat Nederland
ruimschoots schepen over, want zyn
handel van bet moederland en zijn
koloniën zal vergemakkelijkt wordeD
en het kan onmiddellijk schepen uit
Nederland zenden om hot broadkoren
te halon, waaraan zön volk behoefte
heeft.
Deze schepen zullen vrö mogen
bunkeren en zullen gevröwaard zyn
voor aanhouding van onzen kant.
Hel: stoomschip „Nieuw Amster
dam", dat op voorwaarde van zön
terugkeer onder onze jurisdictie kwam,
zal natuurlijk onmiddellök naar Neder
land mogen terugkeeren. Bovendien
zal het verlof krögen om twee ladingen
levensmiddelen mee te nemen welke
Nederland krachtens de tijdelijke
charterovereenkomst had kunnen
halen, als Duitschland zulks niet belet
had.
Aan de Nederlandsche eigenaars
der schepen, die in onzen dienst
worden gesteld, zal een ruime schade
vergoeding worden betaald, torwöl er
afdoende maatregelen zullen worden
genomen, om in de mogelijkheid te
voorzien, dat de schepen tengevolge
van vöandelöko actie verloren gaan.
Het ia onze ernstige wensch, de be
langen van Nederland en zön onder
danen in de ruimste mate te behar
tigen.
Met de uitoefening in deze crisis
van ons 'erkend recht, om alle bezit
tingen binnen ons gebied in eigen
beheer te namen, doen wö Nederland
geen onrecht aan. Be wöze, waarop
wö voorstelden, dit recht uit te
oefenen en onze voorstellen aan
Nederland in verband daarmede zul
len, naar ik meen, niet nalaten
Nederland te overtuigen van de op
rechtheid van onze vriendschap.
(W.g.) WOODROW WlïiSOH.
Buitenlandsche
persstemmen.
De meeste artikelen, die de buiten
landsche bladen van Woensdag aan
de kwestie van de Nederlandsche
scheeperuimte wijden, zön, uit den
aard der zaak, door de gebeurtenissen
achterhaald.
Be volgende opmerkingen hebben
wellicht nog eenig belang:
Uit het Journal deGenö7e(datder
entente vriendschappelök is gezind).
Een politiek van geweld tegenover
Nederland zou ons, en met ons de
beele wereld ten vyand hebben, want
als de neutraliteit do neutralen niet
meer-beschermt, wat zal dan onslot
in de toekomst zön?
Allehanda van Stockholm vermoedt,
dat de Zweedsche regeering, gewaar
schuwd door het voorbeeld van
Nederland ten opzichte van de ton
nageovereenkomst een gereserveerde
houding zal gaan aannemen.
Ten «lotto zö nog gemeld, dat de
^Leipziger Volkszeitung" (onafhanke-
i(jk socialistisch) zegt, dat inderdaad
de politiek van de entente tegenover
Nederland eon politiek van geweld is.
Dit evenwel geeft de Buitsche pers,
die nog pas het vredesverdrag met
Rusland heeft goodgekeurd, niet het
minste recht haar vflanden van zulk
een politiek een verwöt te maken.
Hot wetsontwerp tot droog
making dor Zuldorzeo
aangenomen.
Het Handelsblad schrijft hierover
Nadat 's middags nog even do
moties van de heeren De Mura 11
en A1 b a r d a waren aangenomen
(hoogte van dijken en onderzoek naar
de mogelijkheid van bijdragen van
belanghebbenden: mq de svondYer-
gaderingen zön er nooit gqpoeg léden
om h«t op stemmingen te laten aan
komen 1) werd 's avonds de discussie
over het Zuiderzee onderwerp voort
gezet. Over de amendementen Buy-
maer van Twist en Snoeck Henke-
msns (betreffende de belangen der
visschers) werd nog wat gediscuteerd.
Maar toen de heer Buymaer zön
amendement zoo hsd gewijzigd, dat
het nagenoeg geheel met dat van
den heer Snoeck overeenkwam, trok
deze laatste het zöne maar in. En
dat van den afgevaardigde van
Stoenwök werd overgenomen. Het
zelfde geschiedde met hot amen de
ment-Van Hamel (bö afwezigheid
van den voorsteller verdedigd door
den heer Smeenge), betreffende het
instellen van een Zuiderzeera^d, die
de regeering van advies en bijstand
z&l dienon, en njet het amendement-
IJzerman aangaande de defensie-
kwestie. Principieel had de Minister
van Oorlog reeds bij de algemeens
beschouwingen zich met dit amende
ment vereenigd, en de heer IJzer
man bracht hem daarvoor hulde en
dank.
En toen bö er aan had herinnerd,
dat dertien jaar geleden in de Eerste
Kamer nog slechts twee voorstanders
van de droogmaking van de Zuiderzee
waren overgebleven (de heeren Hovy
en Brcebaart) kwam weldra het
oogenblik aan waarop de Voorzitter
vroeg„Verlangt iemand hoofdelijke
stemming over het wetsontwerp?....
Niemand En toen daarop volgde:
„Ban is het wetsontwerp zonder
hoofdelijke stemming aangenomen",
toen ging er uit de, zö bet ook
schaarsch bezette, Kamer zulk een
algemeen spontaan gejuich op (be
geleid door handgeklap, dat ook
eenigen weerklank vond op de pu
blieke tribune, waar nog al wat
Delltsche studenten schenen te zittefc)
als wö nog zelden hebbon gehoord
binnen deze muren. Be aanwezige
leden verdrongen elkander, rondom
ie ministerstafel, waar de drie Mi
nisters, die daar zaten, de hoeren
Lely, Cort van der Linden en Be
Jonge, hartelijk werden gelukga-
wenscht. Het middenpunt van deze
ovatie was natuurlök de heer Lely,
van wien men kan zeggen, dat zön
levenswerk thans in dit z|jn derde
ministerschap tot bekroning is ge
bracht
Ook wö wenscben den heer Ltly
met dit groote en schoon» succes van
Ingezonden mededeellng.
HET ZAL NIET LANQ MEER DUREN
dat er in ons kleine land nog duizenden, ja, tienduizenden gevonden worden,
die niets of b|jna niets van oen of meer dar vreemie talen kennen. Want er is
nu gelegenheid om op prettige, eenvoudig» wijze Fransch, Buitsch of Eogelsch
te leeren en dat tegen zulk een billijken prtys, dat niemand in zön geldclgke
omstandigheden een reden kan zien, hieraan geen deel te nemen. Voor aen
prys van f 0.60 per maand (en f 0.10 tödelijke verhoogiDg wegens buitensporige
papierprözen) ontvangt U wekelöks oen blad, dat U geleideffik maar zekertot
het doel voert, dat wö ons voor oogen gesteld hebben, n.1. Uzoo ver te brengen,
dat U «en eenvoudig boek in io vreemie taal kunt lezeDiat U in staat Is, sou-
voudige correspondentie in die taal te voeren. Het zal U misschien niet moge
lijk zijn, U eene voorstelling te maken van de inricbtiDg van dat weekblad en
van de wijze, waarop wy dit doel willen bereiken. Daarom raden wö U, vraagt
eens proefnummers. Zij liggen ter verzending gereed. Gratis en franco worden
Tij U toegezonden. Laat niemand, die dit leest en die behoort onder de velep,
die niets of weinig van vreemde taten kennen, verzuimsn, dadelök een proef
nummer aan te vt.ikw. Boze gelegenheid moogtU niet laten passeeren. A. F. 0.
LEIDERITZ, 0. H. 8CHENK, Hoofdonderwijzers. Telefoon Zuid 4072. Witta de Wlfh-
straat 23, Amsterdam.
harte geluk. En op dezen 21 en Maart,
waarop oen zoo zware slag ons land
heeft gotroffen, habben we dan toch
ook, in het aannemen van hot groot-
sche Zuiderzeeplan, dezen troost kun
nen vinden: we durven dan toch nog
wel iets groots aan. Zij het dan ook
maar binnen onze landpaaltjes en op
onze leuk lakonioke manier.
PLAATSELIJK NIEUWS,
Bakkars-naahtarbtld.
Door den Alg. Nod. Bond van
Arbeider(sterB) in het Bakkers-, Cho
colade- on Suikerwerkingsbedr|Jf is
eeu verzoekschrift aan den Raad der
gemeente gericht, waarin zö mede-
deelen:
dat zö destöds met genoegen heb
ben vernomen door dat B. en W. een
ontwerpverordening op het verbod
van Bakkersnachtarbeid zou worden
ingediend
dat echter bedoeld ontwerp om
inmiddels ingetreden practische be
zwaren niet ingediend ia geworden;
dat ondergeteekenden echter niet
overtuigd zyn dat deze practische
bezwaren bestaan, althans niet zwaar
zouden blyken te wegen;
dat zy er derhalve bij Uwen Raad
op aandringen B. en W. uit te noo-
digen de ontwerpverordening wel te
willen indienen en spoedig te doen
behandelen, zoodat in navolging van
tientallen andere gemeenten het ver
bod van nachtarbeid in bakkeröcn
ook voor Den Helder zön goede uit
werking zal verkrögen.
Steuncomité Helder.
Woensdagavond, 20 Maart, werd
in „Tivoli" de algemeen» vergadering
gehouden van het Steuncomité—
Helder. De belangstelling van de zöde
van bet publiek was gering. Men
schijnt het beredderen der dingen
gaarne aan het bestuur van dergeiöke
vereonigingen of comitó's over te
laten, terwöl men dan kalm de ver-
Blagen in de plaataelöko bladen
afwacht.
Be vies admiraal Naudin ten Cate,
«ere voorzitter van het Steuncomité,
was ter vergadering aanwezig. Be
Burgemeester was tot zyn leedwezen
verhinderd.
Nadat de Voorzitter, de heer Be Ven,
de vergadering had ggopend, gaf bö
het woord aan den secretaris Bs.
Buiskool, voor het uitbrengen van
het verslag over de jaren 1910 en
1917. Deze bracht het volgende verslag
uit:
Toen het Steuncomité-Helder, dat
op 8 Aug. 1914 werd opgericht, ruim
een jaar had bestaan, werd in Sep
tember 1915 in eene openbare ver
gadering, ook hierin „Tivoli"gehou
den, verslag uitgebracht van den
flnan i«elen toestand en den arbeid
van genoemd Comité. Sindsdien
hebben wö geen openbare vergade
ring meer gehad, doch werd door het
Bestuur zoo nu en dan in de plaatse-
löke bladen h6t voornaamste, de
steunbeweging betreffende, gepubli
ceerd. Vooral in het eerste jaar had
het Steuncomité veel te doen, omdat
toen de oudste landweerlichtingen
onder de wapenen stonden en er
verder door het plotselinge van den
crisistoestand van het tödelök stop
zetten van sommige bedry ven, zooals
b.v. de visscherö, en van meerdere
werkloosheid sprake was. Ds steun
bcaton,d toen In het geven van een
byslag bo ven hun rökavergoeding aan
de gemobiliseerden, in werkverschaf
fing of het doen van eene uitkeering
aan de werkloozen, terwöl de kas
middelen worden verkregen door de
algemeene inzameling, in Aug. 1914
door de gemeente gehouden, door het
innen van maandolörtche en weke-
lökscbe bödragen, en door het organi-
seeren in Oct. 1915 van- eene groote
Fancy Fair, welke schitterend slaagde.
Ook werden te., bate van onze kas
concerten en liefdadighïida voorstel
lingen gegoven, terwöl de Gemeente
bovendien een subsidie van 2000 gld.
toekende.
Na 1915 nam de hulpverleening
van het Steuncomité geleidelyk klei
nere afmetingen aan. Be oudste
lichtingen gingen naar huis, jongere
kwamen er voor in de plaats; werk
loosheid was er gelukkig böna niet,
zoodat op snkele uitzonderingen na
alleen hulp moest worden verleend
aan gemobilisasrden, wier gezinnen
van de röksvergoeding nier konden
rondkomen. Rtsds in Januari 1916
staakte do Commissie van Inzameling
haar arbeid, aangezien het aantal
contribuanten ateeda kleiner was
geworden, en het niet biliök was,
dat men nog enkelen liet bödragen,
terwyl de overigen zich successieve
Ujk hadden teruggetrokken.
Voor groote moeilykheden plaatste
1916 ons Comité dus niet. Alleen zö
nog vermeld, dat wö ons ook nog
tödulök belast zagen met de distri
butie van goedkoop regeeringsvet
dat aan uit Duitschland terugkeerende
Nederlanders financieels hulp, werd
verleend voor het verroer van hunne
inboodelidat enkele door de mobi
lisatie bözonder getroffen burger-
gezinnen werden gesteund, en einde
lijk, dat in veresniglng met de toen
pas opgerichte Afdeeling Helder der
Kon. Nat. Ver. tot Steun aan Mili
ciens, kleeren, gereedschap of verhuis
kosten werden verstrekt aan behoef
tige militairen, die met klein verlof
naar buis giDgen.
Het jaar 1917 gaf ons veel meer
te doen. In de maand Februari toch
begon de werkloosheid dre'gend bot
hoofd op te steken, zoodat naar
werkverschaffing moet worden om- N
gezien. Gelukkig nam het dreigend
gevaar geen grootere afmetingen aan,
want daar aan verschillende belang
rijke werken, vooral voor de Marine,
begonnen werd en ook de haring-
visecherö weldra weer yel» krachten
vreeg, bleef onze kas voorloopig voor
groote uitgaven in dezen gespaard.
Voorloopig, zeggen wö, want het
tweede halljaar elschte wèl zware
financieel» offers. Verschillende om
standigheden hebben daartoe mee
gewerkt. Werd de steun, te verleenen
aan gemobiliseerden, oer kleiner dan
grooter, mede omdat de rtykivergoe-
dingen geleidelök verhoogd werden,
ter anderer zöde werden verschillende
burgers door den oorlogstoestand
sneer gedupeerd. Boor het stopzetten
van den vröen verkoop van petroleum
b.v. werden sommige venters geheel
of gedeeltelök broodelooshun moest
daarom hulp worden geboden.
Ook waren er enkele kleine hande
laren, die wegens het niet kunnen
verkrögen van allerlei artikelen, hunne
nering grootendeels zagen verloopen.
Boor het verstrekken van eenig be-
dröfsknpitaal voor het aankoopen van
andore artikelen, of door eene weke-
lökscbe uitkeering, heeft ona Comité
bedoelde personen en gezinnen tot nc
toe op de been trachten te houden.
Van veel grooteren omvang werd
echter de steun, welke moest worden
verleend aan een groot aantal losse
werklieden. Boor den zeer beperkten
aanvoer van ateenkoleD, briquetten,
bouwmaterialen, enz. zag du plaatse-
löke Vereeniging van Haven- en
Transportarbeiders zich genoodzaakt
zich om hulp veor hare werklooze
leden te wenden tot ons Comité. Ook
anderen, niet-leden van genoemde
vereeniging, kwamen vragen om steun
of werk. Ons Comité heeft zicb toen
gericht tot bet Kon. Nationaal Steun
comité te 'sGravenhage en tot het
Gemeentebestuur van Helder, tea
einde de middelen te verkrögen om
ln den toeBemenden nood te kunnea
voorzien. Uit den Haag kwam na
eenigs correspondentie eindelök gun
stig bericht, want het Kon. Nationaal
Steuncomité verklaarde zich bereid
om on» 50 pet. te restitueeren van
de uitgaven, welke door ons in don
vorm van uitkeeringen of werkver
schaffing moesten worden gedaan.
Zoo werd Aan van 13 Oct.-24 Nov.
1917 uit onze kas, die inmiddels mot
de netto-opbreügst van ruim 5,000
gulden van ds ln September gehouden
openluchtfeesten was gestijfd, eone
wekelöksebe uitkeering gegeven aan
werklooze arbeiders. Hiermede is
eehter niet doorgegaan, want het Ge-
meenteatuur stelde ons in staat om
door werkverschaffing in de behoeften
van velen te voorzien. Zooals men zal
weten, bestond die werkverschaffing
in den aanleg van dennenbeplanting
in de Donkere Duinen, in het gereed
maken van de Oude Belt voor volks
tuintjes, in het bewerken van brand
hout aan de Gasfabriek en in stesn-
klopperö. Het Gemeentebestuur zegde
toe 21 pet. te zullen bödragen in de
onkosten, zoodat ook 25 pet. van de
uitgaven, aan deze werkverschaffing
verbonden, ten laste bleven van ons
Steuncomité.
öp deze wöze dan zön wö den
winter doorgekomen. Op het oogen
blik, 20 Maart 1918, is de werkver
schaffing nog wel niet stopgezet, doch
met den dag vermindert h«t aantal
werkloozen, zoodat tegen bet einde
dezer maand steunverleeniog in dezen
vorm wel niet meer noodig zal zön.
Zeker is het te hopen, dat spoedig
weer een ieder aan den arbeid kan
gaan om op normale wöze in zöne
behoeften te voorzien.
Tot nu toe heb 4k goen cöfers ge
noemd. Onzo penningmeester zal
straks een uitvoerige uiteenzetting
«geven van den flnan cieelon toestand
van ons comité. Alleen zö vermeld,
dat van het begin der oprichting van
het Steuncomité Heldor tot aan 28
Februari 1918 het totaal der ontvang
sten heeft bedragen f44.283.24jj, en
dat der uitgaven f 45 642.79, zoodat
er op ultino Februari een tekort aan
kas was van f 1369.54J. Bit tekort ia
echter ruim gedekt door hetgeen ons
comité nog van het Kon. Nat. Steun
comité en van ons Gemeentebestuur
te vorderen heeft.
Ik eindig dit verslag met een woord
van dank te brengen aan allen, die
ons steeds in onzen ateunarbeid met
raad en daad hebben bögest&an. Er-
kentelyk zön wö het Kon. Nat. Steun
comité te 's Gravenhage en het Ge-
meontebsstuur van Helder voor de
krachtdadige hulp, ons vooral bö de
beströdingder werkloosheid geboden
erkentelijk zön wö niet minder onzen
eere-voorzitter, den viceadmiraal
Naudin ten Cfcte, die van den beginne
af groote belangstelling voor ons