COURANT Eerste Blad. No. 4811 ZATERDA8 23 HAART 1818 46o JAARGANS Ullutver. c. DE BOER Jr., Holdor. Oplaag 6500 Abonii«mant»prl|»; In d« »tad M.—p«r po»t H.25, Buitenland I 2.2S. Lo»»« 3 JO »«^jMOJ/^rloa»lo<M[afl Aan onze abenné's w buiten do gemeente weïdt beleefd verzacht 't verschuldigde abonnementsgeld Heldersche Cou rant, Zondagsblad en Modeblad j8te "kwartaal 1918 te willen over maken per postwissel of aan post zegels vóór 2 April a.s., zullende anders daarover per poatkwitantie worden beschikt met verhooging vaü dispcsitiekosten. Aangezien, deor de verhoogde in- cat 'o tarieven van de poet, thans met 10 cents verhooging inplaate van 6 moet worden beschikt, raden wö onzen abonné's, in hun eigen belang aan, ons het bedrag zoo spoedig mogelijk toetezenden* Postwissels voor dat doel behó /en slechts met een zegel van 2Vs cent te worden beplakt. De abonnementsprijzen van onsblad en zijne premie uitgaven, zijn: Heldersche Courant: franco per post f 1.25, Buitenland f2.25 Zondagsblad: franoo par post f 0.60, Buitenland f 0.90 Modeblad: franco per post f 0.95, Buitenland f 1.20 Op- 8H andergang van Zen Maan «b tijd van haagwatar (Taxal). (Wintertijd). MAAG Zon «g* Maait, «poadtroponiirn.aa. Zondag 24 a. 8.20 m. 4,86 6.6» S.1B 8.10 0.18 Mcmadag 28 4.27 4.41 1.14 8.21 7.0 7.0 Dinsdag 28 6 34 4.87 S.W 6.2S 7.86 7.8» Wocnad. 27 8.41 6.12 6 41 6.26 8.1 S18 Dondwd. 28 7.48 628 6.44 8.28 8.48 8 40 Vrijilïg 29 8.67 8.47 6.41 8 81 8.6 8,10 ZaUldAg 80 .10.4 8.10 639 8 83 9.85 8.46 DE WEEK. 19 M a a r t. Da afgevaardigde voor Gouda, de heer Van Doorn, kondigde aan, dat h(j een Vraag tot de Regeering zou richten in verband met het tijdstip van de aanstaande verkiezingen. En daaraan werd onmiddellijk „vastge knoopt" het vermoeden, dat er «ene poging zou worden gedaan om de verkiezingen niet ia Juni a.i., maar in den laten midzomer, misschien zelfs tegen het najaar, te dóen plaats hebben. Een gerucht, In flagranten strijd dus met dat andere „on dit", bewerend dat 'minister Cort v. d. Linden voornemens is, de Koningin voor te stellen, de Tweede Kamer der Staten Generaal te ontbinden, mocbtminister Posthuma tet aftreden worden genoodzaakt. Na de elfurige rede van Z Exc., op Dinsdag, Donder dag en Vrijdag van de vorige week gehouden, ds kranige en krachtige, op menig punt zelfs meesterlijke rede lijkt de waarschijnlijkheid, dat de minister van Landbouw tot aftreden zal worden genoopt, zeer gering. Scheon man ervan overtuigd kon zijn, dat toch nog een .stormloop" tegen de veste Poathuma zou worden X ondernomen. En men in dezen tijd óók in het Parlement voortdurend op .verrassingen" moet voorbereid zyn. Wat wal zéér voldoende bleek, toen in den middag van 18 Maart minister Treub inderdaad met zijn eigen Bistributle-stelsel kwam! Maar technisch is 't onmogelijk werd verduidelijkt om thans, wat or ook zou gobuuren, verkiezingen te doen plaats hebbon. Be Evenredige Vertegenwoordiging votdert lang durige voorbereiding van het zeer- gecompliceerde verkiezingswerk. Ds termijn van acht k tien weken is daarvoor reeds te kort, vreest men. En even ondoenlijk ia 't, om nu iemand te vinden, bereid om de taak van minister Poathuma op de schou ders te nomen. Reeds om al deze redenen stond de hoer Poathuma sterk. Doch ook was al dit ongewone er niet, dan nog zou de rede, welke zich over elf uren uitbreidde, de positie van Z.Exc. op zeer beduidende w|jze hebben versterkt. In oen parlementair-constitutioneel bestuurd land' als bet onze is 't nu eigenlijk niet de tjjd om gedurende maanden achtereen te zijn zonder oen in werkeigkheid tot ingrijpen in staat zich bevindend Lagerhuis. En deze overweging kon ertoe bijdragen om dan „fatalen tqjrmön" nog wat te verschuiven, waarop Hoor Kiezer zijn beslissing zou doen wetèn. Nederland ia terecht nogmaals opgemerkt bevindt zich in de min-verkwikkelijke pesitie van tus- schen hamer en aambeeld te zitten. Be nota Loudon over den stand der onderhandelingen betreffende een oeconomische regeling met da Ge allieerden en de Vereenigde Staten wekte begrijpelijke, zelfs hevige ont roering. Zelfs bezadigds, gematigde organen gewaagden van zeeroof, van .de geweldpleging aan onze vloot". De onrustbarende tijdingen volgden elkaar met snelheid op. De Ameri- kaansche Regeering trok de bunker- consenten voor alle Nederlannsehe schepen in Amerlkaansch» havens in om te voorkomen dat zij gedurende da .waarschijnlijke requisitie op Maandag 18 Maart zouden ontsnap pen", - behalve dan de „Nieuw- Am3terdam", met een vracht van levensmiddelen, koffie en rijst, voor Nederland, - en de .Oranje", die een groep Nedeflandsche koloniale officieron uit eene Amerikaanse!» haven aan den Grooten Oceaan naar Oost-Indiö zal voeren. Wat kon het armo Nederland adders doen dan nogmaals, voor de zooveslste msal, berusten; trachten een .modus vivendi" te vinden, nadat onze onmacht was gebleken om te verhoeden dat onze schepen in de gevaarlijke zóne zouden worden ge bracht f Tegenover de belofte van graan- toezending werd vaa oni gevergd het met of zonder protest berusten in daden van geweld, die met de spitsvondigste radenearing niet zijn .goed te praten", gelijk minister Loudon in zijne Verklaring, op 18 Maart in de Tweede Kamer afgelegd, met nadruk betoogde. Allengs deed zich het verschijnsel voor, dat de bewondering voor de Engelsche krijgsgevangen gasten als b(j tooverolag veranderde zóó is Jan Publiek nu eenmaal I in hart stochtelijke antipathie. Alsof zij ver antwoordelijk kunnen worden gesteld voor wat de .hooge oomea", de lakens-uitdeelers en toon aangevers te Washington en te Londen gelieven te decreteoren. Maar Jan Publiek heeft nu eenmaal „een zondebok" noodig. „Bij esn oude en edele natie," aprak minister Poathuma op Vrijdag j.1., waarbij dan zichzelf als „het bokje" bedoelend, „was het ge woonte, de zonden der gemeenschap af te laden op een bok, dis da woestijn In werd gestuurd. Beze godsdienstige daad kan ook symbolisch worden opgevat, doch getuigt in ieder geval van het diepe psychologische inzicht van hem, die deze opvatting ingang deed. vinden. Be zondebok is sedert dien men mag wol zeggen een historisch clement geworden, dat in verschillende vormen In kritieke tijden zijn rol heeft gespeeld." Ba Engelsche „gasten" endervindon 'tnu eens. 't Zeggen is, dat op 1 Mei a s. weer thee distributie zal beginnen. Wat voor hot goed-humeur van menigeen een geluk zal wezen. Maar 't valt te voorzien, dat het op „five o'clocka" vertroetelon van Engelsche militairon door Hollandsche dames voorloopig een eind zal nemen 1 Se elfurige rede van minister Poathuma was „geharnast", Z.Exe. heeft tal -van fabeltjes, bakerpraatjes, verzinsels in hun ware gedaante doen kennen, of wel met sterke hand uiteengerukt, tot er niets meer van over was. Wat de „persoonlijke feiten" betreft, weten wy nu dat de heer De Jong, de afgevaardigde voor Hoorn, een onvoorzichtig en loslippig man zich betoonde, maar dat bij overigens het onderzoek naar de vraag, of h(jzich aan corruptie of iets van dien aard heeft bezondigd, met gerust hart kan verbeiden. Zal hy in de Volksver tegenwoordiging bleven Onmogelijk schijnt 't niet. Anders ia 't gesteld met den afgevaardigde voor Eind hoven, mr. dr. Jan van Bast. Zyn houding i« door de Commissie van geestverwante collega's, welke haar Onderzocht, ronduit „incorrect" ge- oemd. En den heer Van Best is reeds een „consilium abeundi" door z|jn partijgenooten gegeven. Minister Posthuma heeft klaren wijn geschonken. Vrijwillig aftreden zal hij niet. Wenscht de Kamer zijn heengaan als minister, zou zij (wat niet waarschijnlijk lijkt) voor Treub en dus tegen Posthuma party kiezen, zQ moet daarvoor zelve de verantwoordelijkheid dragen. Zijn stelsel van Distributie wenscht de heer Posthuma te handhaven. Maar er zal heel wat moeten gewijzigd naar 's ministers eigen oordeel. Tegen een permanente, uit Kamer-leden gevormde commissie van contróle op de Distributie heeft de minister absoluut geen bezwaar. „Ik wil de Kamer niet voorspiegelen," zei de heer Posthuma, „dat indien tot instelling dezer commissie zal worden overgegaan, het pad van den be windsman, die do levensmiddelen- voorziening heeft te verrichten en van bet Parlement zelf dan over rozen zal gaan. Ik bon echter over tuigd, dat de beoordeeling door het Parlement, van het werk van dien bewindsman, dan juister en vrucht baarder zal kunnen geschieden dan nu het geval is." Ea daarna kondigde min. Posthuma aan: herziening van de Onteigenings wet, van de Schepen-vorderingswefc, van de Distributie-wetvan de wet betreffende uitvoerverboden, van de Jachtwet en van de wet op het ver voer. Het tot stand komen van een wet op den kettinghandel, van eone op den burgerlijken dienstplicht en van eene wet tot verhooging van de Oorlogswinst-belasting. Waarvan Z. Exc. reeds had1 gezegd, dat zö des noods naar het voorbeeld van Engeland - taehtig pOt. zal kunnen bedragen WIS weten nu, dat de broodvoor ziening toereikend is tot 1 Juli a.s. misschien zelfs tot 1 Augustus. En dat 't zal komen behalve tot rundvleesch distributie tot eene wijziging der Boterwet, welke 't mogelijk maakt om (kook- en braad vet uitschakelend) te geraken -tot eene rantsoeneering, met c. a. 85 gram per persoon, van normaal-margarine, melange, boter-margarine en zuivere boter. Wö hebban een kökjo gekregen in de reuze-keuken der Distributie en beseffen nu wat beter, van weikon omvang de taak van den „opper kok" iavan den man, op wien ten slotte de verantwoordelijkheid drukt en die tot „zondebok" werd gekozen. Het Parlement staat nog vooreen bemelhoogen stapel legislatievon arbeid, en nogmaals gezegd de tijdsomstandigheden maken feitelijk de aanwezigheid ervan noodig. Het Zuiderzee-oiitwerp wordt afgedaan in avond-vergaderingen, die böna niet bezocht worden. En wij missen eigen lyk het recht ons daarover te verbazen. Want het Lagerhuis is bezig een taak te vervullen, nu, welke zön kracht te boven gaat. In de week, die achter ons ligt, is ook het Huuropzefgings- ontwerp afgedaan, en 't staat wel vast, dat de Senaat,- dia den Hen 'a avonda weer böeen kwam, er voor zal zorgen dat het ontwerp neg deze week de koninklijke bekrachtiging kon krögen. Daarmee is duizenden in den lande, bewoners van dure zoowel als van goedkoope woningen esn molensteen van 't hart ge wenteld. Want bet grijnzend spootsel van op 1 Mei „dakloos" te zullen wordeD, zat hem al wekenlang op de hielen. Cort v. d. Linden beeft thans aangekondigd een ontwerp, in ruime mate in den woningnood voorziend 1 En men zegt, dat deze tijding sommige op winst beluste „melkers" ietwat- wit om den neus deed worden We zyn nu op de kentering. Ba lente doet haar intocht en het kwik in den thermometer ia stijgende. Zomertijd is in aantocht en zal voor goed telken jare terugbeeron. Be winter-periode, waar wö met zoo bange vrees tegen opzagen, ligt achter ons. De toekomst is nog ganach-onzeker. In 't bözonder de kwestie der brood voorziening blijft in de hoogste mate zorgwekkend. Wij hebben uit de rede- Posthuma vernomen, dat velen zich „aan den rand der ondervoeding' bevinden. Bij voortduring blijven buitenge wone tact, doorzicht, waakzaamheid noodig om ons door de stormen van den noodtijd te voeren.-Moge minister Postbuma'a woord, oproep, tot loyale samenwerking in bet belang der gemeenschap, dat hij aan het slot van zijn rede deed hooren, vooral nu ingaDg hebben gevonden tot vele harten in Patria, welke voor zulke taal nog ontoegankelök waren Ms. ANveKie. Hei in beslag nemen van onze sehepen. Officieel. Blijkens op 21 dezer des avonds aan het ministerie van buiten- landHche zaken ontvangen telegram van Hr. Ms. gezant te Londen, hr,eft de Britsche regeering, in antwoord op de medadeeling dsr Nederlandacho regeerlDg, houdende de voorwaarden, waaronder zij bereid is, aan de Neder landse!» schepen vergunning tever- leenen ten behoeve van de geasso cieerde landen te varen in de ge vaarlijke zone, te kennen gegeven, dat cie verbonden regeeringen on middellijk zullen beginnen met de inbeslagneming van de schepen. Van Hr. Ma. gezant te Washington is nog geen bericht ter zake ontvangen. In het Engelsche Lagerhuis heeft Ceeil Donderdag het besluit der Brit sche en geallieerde rageeringen mee gedeeld, om de Nederlandsche schepen die in hun havens liggen, over te nemen en de voorwaarden blootge legd, waarop de schepen zullen worden verkregen, flö zei, dat de regeering met de reeders tot een overeenkomst zal trachten te komen nopens de betaling van de verzeke- ringaaommen. Ze zal bö het einde van den eorlog da schepen terug geven of de verloren gegane schepen vervangen, de reeders schadeloos stellen voor het verlies, door -actie van den vöand ontstaan, de beman ningen repatrieoren, waarborgan.dat de schepen, die van dit oogenblikaf Nederlandsche havens verlaten, niet zonder overeenkomst in dienst der geallieerden worden gesteld, alsmede voor 50,000 ton tarwe of een over eenkomstige hoeveelheid meel in een Noord-Amerikaanache haven en voor dezelfde hoeveelheid in een Zuid- Amerikaansche haven zorgen, die zoo spoedig mogeffik naar Nederland zullen worden vervoerd. In Amerika. Marine-reservisten hebben, op bevel uit Washington te werk gaande, Woensdagavond 88 NederlandsGhe schopen overgenomen. Do Neder landschs gezagvoerders protesteerden niet, daar ze al verscheiden dagen op een dergelijk optraden waren voorbereid. Baniels, de minister van marine der V. S., herft het; bevel meegedeeld om de Nederlandsche schepen over te nemen, hetgeen Woensdagavond zeven uur van kracht Is geworden. Eenigs Noderlandache matrozen zul len te werk worden gesteld, andere zullen in Amerika worden gehouden, indien ze verlangen dat de regeering de loonen uitbetaalt. Degenen, die naar Nederland wenscben terug te keeron, zullen zoo spoedig mogelijk naar Nederland worden vervoerd. Ds proclamatie van president Wilsnn. Da loop dor ondorboodollngon. Washington, 20 Maart. Heden werd de proclamatie van president Wilaon openbaar, waarin het marine doparte ment gemachtigd wordt tot inbeslag neming der NederlandRche schepen in de Amerikaansche territoriale wate ren, ten einde deze gedurende den oorlog te gebruiken. Voor het gebruik der schepon wordt door de „Shippicg Board" der Vereenig de Staten schadevergoeding betaald, in overeenstemming met de beginselen van het volkerenrecht. Be schepen zullen, na bemand en uitgerust te ,zön, door het marine-departement of door de „Shipping Board" de? Ver. Staten doeltreffend worden gebruikt. Be onderhandelingen. In verband met het nemen van dezen maatregel, heeft president Wllson de volgende verklaring ge publiceerd Reeds eenige maanden geleden hebben do Ver. Staten en de Entente met de Nederlandsche regeering onder handelingen gevoerd, ten einde een algemeens handelsovereenkomst te sluiten. Esn zeer duidolöke uiteen zetting van bet karakter van deze onderhandelingen werden den 12en Maart door den Nederlandschsn mi nister van Buitenlandse!» Zaken aan het Nederlandsche parlement gegeven. Zooals uit deze verklaring biökt, ging de diacussie over de twee voornaam ste voorstellen, n.1. dat de Vereenigde Staten en zön bondgenooten den in voer in Nederland van levensmiddelen en andere koopwaren, noodig om het econóïnische leven in stand te houden, zouden vergemakkelijken, en dat Ne derland zijn handel over zee tot nor malen omvang zou terugbrengen. In het begin van Januari 1918 kwamen de onderhandelaars tet een overeenstemming, die belichaamd werd in een ontwerp-overeenkomst, welke aan de betrokken regeeringen werd voorgelegd. Toen do onderhandelingen ver traagd werden, atelden de Neder landsche afgevaardigden, ten einde de schepen spoediger in den oor- spronkelyken dienst terug te brengen, voor, dat de Nederlandsche scheeps- ruimte, die werkeloos ln do Ameri kaansche havens lag, behai vo zekere uitzonderingen, onmiddellijk door de Ver. Staten zou worden gecharterd voor een pöriodb van ten hoogste 90 dagen. Be Yer. Staten namen dit voorstel aan en op den 25eo Januari over handigde de Nederlandsche gezant te Washington aan bet secretariaat der Ver. Staten een nota, waarin de overeenkomst der tydelyke chartering was vervat en de goedkeuring van de Nederlandsche regeering. Beze overeenkomst stelde o.a. vast, dat 150.000 ton Nederlandsche scbeeps- ruimte naar goeddunken der Ver. Staten zou worden gebruikt, gedeel telijk in dienst van de Belgische relief en gedeeltelök voor Zwitserland onder vrijgeleide en dat voor ieder schip, dat Nederland in dienst stelt vaa de Belgischerelief, Ned*erland een gelijk schip aan de Ver. Staten zal overlaten. Voor iedere twee Nederlandsche schepen in de Amerikaansche havens, die met levensmiddelen naar Neder land zouden vertrekken, zouden in ruil door Nederland gelijke tonnage ter chartering worden gegeven. Da overeenkomst was van tyde- lijksn aard en bestemd pm in den onmidd9llyken toestand te voorzien. Spoedige uitvoering was de hoofdbe- paling. y Het afbreken der onder handelingen. Plotseling kwam de Nederlandsche regeering met de mededoaling voor den dag, dat zij niet boreid, of niet in staat waa uitvoering te geven aan deze chartering-over eenkomat, die zö zelf had voorgesteld. Het eerste verlangen der Ver. Staten was de schepen terstond, zooals in de overeenkomst was bedoeld, aan te wenden voor den transport van levensmiddelen naar Zwitserland, waaraan deze staat groote behoefte had. De eene moellykheid na de andere werd echter geopperd om het char teren der Nedf rlandache schepen, ten behoeve vau ü6 Zwitsersche Relief- v&art uit te stellen en hoewel er nooit formeel een reden voor werd opgegeven, was het algemeen bekend, dat de Nederlandsche reeders baDg waren, dat hun schepen door Duit- sche duikbooten vernietigd zouden worden, zelfs al haddon zij een lief dadige bestemming en gingen zö nergens door de zoogenaamde „ge- vaarlöke zone", welke de Buitsche regiering had afgekondigd. Ten aanzien van de Relief-vaart voor Belgié verklaarde de Neder landsche regeering zich niet in staat, zich aan do overeenkomst te houden, omdat de Buitsche regeering Neder land te verstaan had gegeven, dat zö met geweld het uitvaren zou be letten van het gelijk aai tal schepen, dat volgens de overeenkomst ter- zelfdertöd naaf de Vereenigde Staten zou vertrekken. De Nederlandsche regeering achtte zich zelfs niet in stsat de twee la dingen levensmiddelen te halen, welke zö krachtens de overeenksmst mocht halen, omdat ook hier weer de Buit sche regeering tusschecbeide kwam en dreigde de gel(jke Nederlandsche tonnen maat te vernielen, welke vol gens de overeenkomst uit Nederland naar de Vereenigde Staten zou ver trekken. Böna twee maarden zyn verstreken sedert de tödelijke charterovereen- komat opgesteld ia en do voorgestelde algemeene overeenkomst is zelfs nog langer door Nederland onbeantwoord gelaten. Ondertuaschen namen Buitsch lands bedreigingen een steeds scherper vorm aan, met het doel iedere duur zame overeenkomst te beleiibn en Noderland te dwingen een tydelöko overeenkomst te schenden. Bsn 7en Maart werd door bemidde ling van Groot-Brlitannie een laatste voorstel, dat den 18#n Maart zou verstrijken, aan Nodsrland voorgelegd. Hierop is een antwoord ontvangen, dat, hoewel op zichzelf onaannemelök, onder andere omstandigheden als basis voor verdere onderhandelingen had kunnen dienen. De gebeurtenis sen, waarop ik zinspeelde, hebben echter voldoende aangetoond datwy getracht hebben te onderhandelen, terwöl oen esaentieele basis vooreen overeenkomst, namelijk do vrije ge- dachtonwisseling, ontbrak. Zelfs in dien er een overeenkomst was ge sloten, zou het vermogen tot onaf- hankolök optreden, hetwelk alleen de uitvoering kan verzekeren, ontbro ken hebben. Ik zeg dit niet, om op de Nederlandsche regeering critiok uit te oefenen. Ik ben ma wel bewust van haar moeilyko positie, onder bedreiging van aan militaire mogend heid, die telkenmale van haar min achting voor wederzydsche rachten heeft bltjk gegeven. Baar ar nu in derdaad dwang bestaat, blijft er geen andere keus over, dan door de uit oefening van ODza onbetwistbare rechten als souvereine staat datgene te volbrengen, dat zoo redelijk is, dat wy het onder andere omstandigheden stellig door een overkomst bereikt zouden hebben. Wy zyn derhalve genoodzaakt, de Nederlandsche schepen, die zich onder onze territoriale jurisdictie bevinden, in onzen dienst te nemen. Bit op treden van onzen kant en het gelflk- tödig optreden van de met ona verbonden rageeringen laat Nederland ruimschoots schepen over, want zyn handel van bet moederland en zijn koloniën zal vergemakkelijkt wordeD en het kan onmiddellijk schepen uit Nederland zenden om hot broadkoren te halon, waaraan zön volk behoefte heeft. Deze schepen zullen vrö mogen bunkeren en zullen gevröwaard zyn voor aanhouding van onzen kant. Hel: stoomschip „Nieuw Amster dam", dat op voorwaarde van zön terugkeer onder onze jurisdictie kwam, zal natuurlijk onmiddellök naar Neder land mogen terugkeeren. Bovendien zal het verlof krögen om twee ladingen levensmiddelen mee te nemen welke Nederland krachtens de tijdelijke charterovereenkomst had kunnen halen, als Duitschland zulks niet belet had. Aan de Nederlandsche eigenaars der schepen, die in onzen dienst worden gesteld, zal een ruime schade vergoeding worden betaald, torwöl er afdoende maatregelen zullen worden genomen, om in de mogelijkheid te voorzien, dat de schepen tengevolge van vöandelöko actie verloren gaan. Het ia onze ernstige wensch, de be langen van Nederland en zön onder danen in de ruimste mate te behar tigen. Met de uitoefening in deze crisis van ons 'erkend recht, om alle bezit tingen binnen ons gebied in eigen beheer te namen, doen wö Nederland geen onrecht aan. Be wöze, waarop wö voorstelden, dit recht uit te oefenen en onze voorstellen aan Nederland in verband daarmede zul len, naar ik meen, niet nalaten Nederland te overtuigen van de op rechtheid van onze vriendschap. (W.g.) WOODROW WlïiSOH. Buitenlandsche persstemmen. De meeste artikelen, die de buiten landsche bladen van Woensdag aan de kwestie van de Nederlandsche scheeperuimte wijden, zön, uit den aard der zaak, door de gebeurtenissen achterhaald. Be volgende opmerkingen hebben wellicht nog eenig belang: Uit het Journal deGenö7e(datder entente vriendschappelök is gezind). Een politiek van geweld tegenover Nederland zou ons, en met ons de beele wereld ten vyand hebben, want als de neutraliteit do neutralen niet meer-beschermt, wat zal dan onslot in de toekomst zön? Allehanda van Stockholm vermoedt, dat de Zweedsche regeering, gewaar schuwd door het voorbeeld van Nederland ten opzichte van de ton nageovereenkomst een gereserveerde houding zal gaan aannemen. Ten «lotto zö nog gemeld, dat de ^Leipziger Volkszeitung" (onafhanke- i(jk socialistisch) zegt, dat inderdaad de politiek van de entente tegenover Nederland eon politiek van geweld is. Dit evenwel geeft de Buitsche pers, die nog pas het vredesverdrag met Rusland heeft goodgekeurd, niet het minste recht haar vflanden van zulk een politiek een verwöt te maken. Hot wetsontwerp tot droog making dor Zuldorzeo aangenomen. Het Handelsblad schrijft hierover Nadat 's middags nog even do moties van de heeren De Mura 11 en A1 b a r d a waren aangenomen (hoogte van dijken en onderzoek naar de mogelijkheid van bijdragen van belanghebbenden: mq de svondYer- gaderingen zön er nooit gqpoeg léden om h«t op stemmingen te laten aan komen 1) werd 's avonds de discussie over het Zuiderzee onderwerp voort gezet. Over de amendementen Buy- maer van Twist en Snoeck Henke- msns (betreffende de belangen der visschers) werd nog wat gediscuteerd. Maar toen de heer Buymaer zön amendement zoo hsd gewijzigd, dat het nagenoeg geheel met dat van den heer Snoeck overeenkwam, trok deze laatste het zöne maar in. En dat van den afgevaardigde van Stoenwök werd overgenomen. Het zelfde geschiedde met hot amen de ment-Van Hamel (bö afwezigheid van den voorsteller verdedigd door den heer Smeenge), betreffende het instellen van een Zuiderzeera^d, die de regeering van advies en bijstand z&l dienon, en njet het amendement- IJzerman aangaande de defensie- kwestie. Principieel had de Minister van Oorlog reeds bij de algemeens beschouwingen zich met dit amende ment vereenigd, en de heer IJzer man bracht hem daarvoor hulde en dank. En toen bö er aan had herinnerd, dat dertien jaar geleden in de Eerste Kamer nog slechts twee voorstanders van de droogmaking van de Zuiderzee waren overgebleven (de heeren Hovy en Brcebaart) kwam weldra het oogenblik aan waarop de Voorzitter vroeg„Verlangt iemand hoofdelijke stemming over het wetsontwerp?.... Niemand En toen daarop volgde: „Ban is het wetsontwerp zonder hoofdelijke stemming aangenomen", toen ging er uit de, zö bet ook schaarsch bezette, Kamer zulk een algemeen spontaan gejuich op (be geleid door handgeklap, dat ook eenigen weerklank vond op de pu blieke tribune, waar nog al wat Delltsche studenten schenen te zittefc) als wö nog zelden hebbon gehoord binnen deze muren. Be aanwezige leden verdrongen elkander, rondom ie ministerstafel, waar de drie Mi nisters, die daar zaten, de hoeren Lely, Cort van der Linden en Be Jonge, hartelijk werden gelukga- wenscht. Het middenpunt van deze ovatie was natuurlök de heer Lely, van wien men kan zeggen, dat zön levenswerk thans in dit z|jn derde ministerschap tot bekroning is ge bracht Ook wö wenscben den heer Ltly met dit groote en schoon» succes van Ingezonden mededeellng. HET ZAL NIET LANQ MEER DUREN dat er in ons kleine land nog duizenden, ja, tienduizenden gevonden worden, die niets of b|jna niets van oen of meer dar vreemie talen kennen. Want er is nu gelegenheid om op prettige, eenvoudig» wijze Fransch, Buitsch of Eogelsch te leeren en dat tegen zulk een billijken prtys, dat niemand in zön geldclgke omstandigheden een reden kan zien, hieraan geen deel te nemen. Voor aen prys van f 0.60 per maand (en f 0.10 tödelijke verhoogiDg wegens buitensporige papierprözen) ontvangt U wekelöks oen blad, dat U geleideffik maar zekertot het doel voert, dat wö ons voor oogen gesteld hebben, n.1. Uzoo ver te brengen, dat U «en eenvoudig boek in io vreemie taal kunt lezeDiat U in staat Is, sou- voudige correspondentie in die taal te voeren. Het zal U misschien niet moge lijk zijn, U eene voorstelling te maken van de inricbtiDg van dat weekblad en van de wijze, waarop wy dit doel willen bereiken. Daarom raden wö U, vraagt eens proefnummers. Zij liggen ter verzending gereed. Gratis en franco worden Tij U toegezonden. Laat niemand, die dit leest en die behoort onder de velep, die niets of weinig van vreemde taten kennen, verzuimsn, dadelök een proef nummer aan te vt.ikw. Boze gelegenheid moogtU niet laten passeeren. A. F. 0. LEIDERITZ, 0. H. 8CHENK, Hoofdonderwijzers. Telefoon Zuid 4072. Witta de Wlfh- straat 23, Amsterdam. harte geluk. En op dezen 21 en Maart, waarop oen zoo zware slag ons land heeft gotroffen, habben we dan toch ook, in het aannemen van hot groot- sche Zuiderzeeplan, dezen troost kun nen vinden: we durven dan toch nog wel iets groots aan. Zij het dan ook maar binnen onze landpaaltjes en op onze leuk lakonioke manier. PLAATSELIJK NIEUWS, Bakkars-naahtarbtld. Door den Alg. Nod. Bond van Arbeider(sterB) in het Bakkers-, Cho colade- on Suikerwerkingsbedr|Jf is eeu verzoekschrift aan den Raad der gemeente gericht, waarin zö mede- deelen: dat zö destöds met genoegen heb ben vernomen door dat B. en W. een ontwerpverordening op het verbod van Bakkersnachtarbeid zou worden ingediend dat echter bedoeld ontwerp om inmiddels ingetreden practische be zwaren niet ingediend ia geworden; dat ondergeteekenden echter niet overtuigd zyn dat deze practische bezwaren bestaan, althans niet zwaar zouden blyken te wegen; dat zy er derhalve bij Uwen Raad op aandringen B. en W. uit te noo- digen de ontwerpverordening wel te willen indienen en spoedig te doen behandelen, zoodat in navolging van tientallen andere gemeenten het ver bod van nachtarbeid in bakkeröcn ook voor Den Helder zön goede uit werking zal verkrögen. Steuncomité Helder. Woensdagavond, 20 Maart, werd in „Tivoli" de algemeen» vergadering gehouden van het Steuncomité— Helder. De belangstelling van de zöde van bet publiek was gering. Men schijnt het beredderen der dingen gaarne aan het bestuur van dergeiöke vereonigingen of comitó's over te laten, terwöl men dan kalm de ver- Blagen in de plaataelöko bladen afwacht. Be vies admiraal Naudin ten Cate, «ere voorzitter van het Steuncomité, was ter vergadering aanwezig. Be Burgemeester was tot zyn leedwezen verhinderd. Nadat de Voorzitter, de heer Be Ven, de vergadering had ggopend, gaf bö het woord aan den secretaris Bs. Buiskool, voor het uitbrengen van het verslag over de jaren 1910 en 1917. Deze bracht het volgende verslag uit: Toen het Steuncomité-Helder, dat op 8 Aug. 1914 werd opgericht, ruim een jaar had bestaan, werd in Sep tember 1915 in eene openbare ver gadering, ook hierin „Tivoli"gehou den, verslag uitgebracht van den flnan i«elen toestand en den arbeid van genoemd Comité. Sindsdien hebben wö geen openbare vergade ring meer gehad, doch werd door het Bestuur zoo nu en dan in de plaatse- löke bladen h6t voornaamste, de steunbeweging betreffende, gepubli ceerd. Vooral in het eerste jaar had het Steuncomité veel te doen, omdat toen de oudste landweerlichtingen onder de wapenen stonden en er verder door het plotselinge van den crisistoestand van het tödelök stop zetten van sommige bedry ven, zooals b.v. de visscherö, en van meerdere werkloosheid sprake was. Ds steun bcaton,d toen In het geven van een byslag bo ven hun rökavergoeding aan de gemobiliseerden, in werkverschaf fing of het doen van eene uitkeering aan de werkloozen, terwöl de kas middelen worden verkregen door de algemeene inzameling, in Aug. 1914 door de gemeente gehouden, door het innen van maandolörtche en weke- lökscbe bödragen, en door het organi- seeren in Oct. 1915 van- eene groote Fancy Fair, welke schitterend slaagde. Ook werden te., bate van onze kas concerten en liefdadighïida voorstel lingen gegoven, terwöl de Gemeente bovendien een subsidie van 2000 gld. toekende. Na 1915 nam de hulpverleening van het Steuncomité geleidelyk klei nere afmetingen aan. Be oudste lichtingen gingen naar huis, jongere kwamen er voor in de plaats; werk loosheid was er gelukkig böna niet, zoodat op snkele uitzonderingen na alleen hulp moest worden verleend aan gemobilisasrden, wier gezinnen van de röksvergoeding nier konden rondkomen. Rtsds in Januari 1916 staakte do Commissie van Inzameling haar arbeid, aangezien het aantal contribuanten ateeda kleiner was geworden, en het niet biliök was, dat men nog enkelen liet bödragen, terwyl de overigen zich successieve Ujk hadden teruggetrokken. Voor groote moeilykheden plaatste 1916 ons Comité dus niet. Alleen zö nog vermeld, dat wö ons ook nog tödulök belast zagen met de distri butie van goedkoop regeeringsvet dat aan uit Duitschland terugkeerende Nederlanders financieels hulp, werd verleend voor het verroer van hunne inboodelidat enkele door de mobi lisatie bözonder getroffen burger- gezinnen werden gesteund, en einde lijk, dat in veresniglng met de toen pas opgerichte Afdeeling Helder der Kon. Nat. Ver. tot Steun aan Mili ciens, kleeren, gereedschap of verhuis kosten werden verstrekt aan behoef tige militairen, die met klein verlof naar buis giDgen. Het jaar 1917 gaf ons veel meer te doen. In de maand Februari toch begon de werkloosheid dre'gend bot hoofd op te steken, zoodat naar werkverschaffing moet worden om- N gezien. Gelukkig nam het dreigend gevaar geen grootere afmetingen aan, want daar aan verschillende belang rijke werken, vooral voor de Marine, begonnen werd en ook de haring- visecherö weldra weer yel» krachten vreeg, bleef onze kas voorloopig voor groote uitgaven in dezen gespaard. Voorloopig, zeggen wö, want het tweede halljaar elschte wèl zware financieel» offers. Verschillende om standigheden hebben daartoe mee gewerkt. Werd de steun, te verleenen aan gemobiliseerden, oer kleiner dan grooter, mede omdat de rtykivergoe- dingen geleidelök verhoogd werden, ter anderer zöde werden verschillende burgers door den oorlogstoestand sneer gedupeerd. Boor het stopzetten van den vröen verkoop van petroleum b.v. werden sommige venters geheel of gedeeltelök broodelooshun moest daarom hulp worden geboden. Ook waren er enkele kleine hande laren, die wegens het niet kunnen verkrögen van allerlei artikelen, hunne nering grootendeels zagen verloopen. Boor het verstrekken van eenig be- dröfsknpitaal voor het aankoopen van andore artikelen, of door eene weke- lökscbe uitkeering, heeft ona Comité bedoelde personen en gezinnen tot nc toe op de been trachten te houden. Van veel grooteren omvang werd echter de steun, welke moest worden verleend aan een groot aantal losse werklieden. Boor den zeer beperkten aanvoer van ateenkoleD, briquetten, bouwmaterialen, enz. zag du plaatse- löke Vereeniging van Haven- en Transportarbeiders zich genoodzaakt zich om hulp veor hare werklooze leden te wenden tot ons Comité. Ook anderen, niet-leden van genoemde vereeniging, kwamen vragen om steun of werk. Ons Comité heeft zicb toen gericht tot bet Kon. Nationaal Steun comité te 'sGravenhage en tot het Gemeentebestuur van Helder, tea einde de middelen te verkrögen om ln den toeBemenden nood te kunnea voorzien. Uit den Haag kwam na eenigs correspondentie eindelök gun stig bericht, want het Kon. Nationaal Steuncomité verklaarde zich bereid om on» 50 pet. te restitueeren van de uitgaven, welke door ons in don vorm van uitkeeringen of werkver schaffing moesten worden gedaan. Zoo werd Aan van 13 Oct.-24 Nov. 1917 uit onze kas, die inmiddels mot de netto-opbreügst van ruim 5,000 gulden van ds ln September gehouden openluchtfeesten was gestijfd, eone wekelöksebe uitkeering gegeven aan werklooze arbeiders. Hiermede is eehter niet doorgegaan, want het Ge- meenteatuur stelde ons in staat om door werkverschaffing in de behoeften van velen te voorzien. Zooals men zal weten, bestond die werkverschaffing in den aanleg van dennenbeplanting in de Donkere Duinen, in het gereed maken van de Oude Belt voor volks tuintjes, in het bewerken van brand hout aan de Gasfabriek en in stesn- klopperö. Het Gemeentebestuur zegde toe 21 pet. te zullen bödragen in de onkosten, zoodat ook 25 pet. van de uitgaven, aan deze werkverschaffing verbonden, ten laste bleven van ons Steuncomité. öp deze wöze dan zön wö den winter doorgekomen. Op het oogen blik, 20 Maart 1918, is de werkver schaffing nog wel niet stopgezet, doch met den dag vermindert h«t aantal werkloozen, zoodat tegen bet einde dezer maand steunverleeniog in dezen vorm wel niet meer noodig zal zön. Zeker is het te hopen, dat spoedig weer een ieder aan den arbeid kan gaan om op normale wöze in zöne behoeften te voorzien. Tot nu toe heb 4k goen cöfers ge noemd. Onzo penningmeester zal straks een uitvoerige uiteenzetting «geven van den flnan cieelon toestand van ons comité. Alleen zö vermeld, dat van het begin der oprichting van het Steuncomité Heldor tot aan 28 Februari 1918 het totaal der ontvang sten heeft bedragen f44.283.24jj, en dat der uitgaven f 45 642.79, zoodat er op ultino Februari een tekort aan kas was van f 1369.54J. Bit tekort ia echter ruim gedekt door hetgeen ons comité nog van het Kon. Nat. Steun comité en van ons Gemeentebestuur te vorderen heeft. Ik eindig dit verslag met een woord van dank te brengen aan allen, die ons steeds in onzen ateunarbeid met raad en daad hebben bögest&an. Er- kentelyk zön wö het Kon. Nat. Steun comité te 's Gravenhage en het Ge- meontebsstuur van Helder voor de krachtdadige hulp, ons vooral bö de beströdingder werkloosheid geboden erkentelijk zön wö niet minder onzen eere-voorzitter, den viceadmiraal Naudin ten Cfcte, die van den beginne af groote belangstelling voor ons

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1918 | | pagina 1