PLAATSELIJK NIEUWS.
M j.N R>n:>»ft, tfldulfik leerar**
aan du R. H. 8. Sc&ool alhier, :n bij
Kon. tt*;oit met Ingang vanlSept.
als zoodanig cu-flnitief benoemd.
Geslaagd voor bet cacdidaat*-
exam&n voor scheikundig ingenieur,
P. Spruit Jzo.
Hedennacht tusachen 1 en 2
uur werd alhier in Noordwestelijke
richting geschutmuur waargenomen.
Distrlbutlarsgeling la da vaoantia.
Nu de zomer vacanties weder lang
zamerhand aanvangen, kan het zijn
nut hebben iets mede te deelon om
trent do regeling voor de distributie
voor ben, die gedurende eenlgentfid
de stad verlaten. Deze regeling is
zeer eenvoudig. Zij, die de stad uit
gaan deponeeren hun bonboekjs cp
het levensmiddelenbureau, hetzij hier
of ia de plaats van hun tijdelijk ver
blijf en krijgen dau oen kaai t ervoor
in de plaats, waarmede zij kunnen
deelnemen in de distributie aldaar.
B(j aankomst leveren zij dan die
kaart of dat boekje weder in en
krijgen hun oigea bonboekju terug.
Omgekeerd kunnen zij, die hier tijde
lijk komen logeerun, alhier hun bon
boekje inleveren of een bewijs, dat
het elders ingeleverd is, en deelon
dan bier in de distributie.
Meent iemand in zijn vacantie erg
ambulant zijn, dan wordt de rego-
lieg uiteraard lastig, en zal niet
steeds op tijd do noodlge correspon
deutie kunnen worden gevoerd om
hem aan zijn bons ie helper. In dit
geval zal mou zich dus anders moe
ten zien te redden.
Politiek* loziag prof. Van Hamol.
Voor de Unieliberale Kiesvereni
ging trad gisterenavond voor een
matig bezette Tivolizaal prof. J. A.
yan Hamel op met eene rede, die tot
titel had .Hot belang der verkiezingen
en de politiek der Liborale Unie".
Nadat de heer Bok als voorzitter
der afdeeling de vergadering geopend
had, kreeg do spr. hut woerd, die
begon met te wijzen op deu drang
naar samenwerking, door welke alleen
de taak der vrijzinnigen op juiste
wijze kan werden behartigd.
Als cozo verkiezingen in waarheid
brengsu net eeuige noodige, dan zal
dat mosten zijn oen groote verfris
jrchiog op politiek gebied. Boon zfi
dat niet, vaart dau wel echoone
leuzen en redevoeringen. Ban hebban
alleen dï kiezers schuld hieraan.
Be verkiezingen staan in het teeken
van eene uitgeoreide democratie. Be
uitbreiding van het kiesrecht brengt
allerlei (dementen naar de stembus,
die vroeger nier- opgingenhet geheele
volk trekt op naar do stembus en
wat zal bet. willen zien Op elk gebied
heerscht ihai s een ontzaglijke malaise,
allerlei zaken van het dagelijkach
levbn hebben het volk terneergedrukt,
voor een deel ontstaan uit het niet
krachtig genoeg ingrijpen van de
regeering. Ook op geestelijk gebied
hebben deze oorlogsjaren esne depres
sie teweeg gebracht, en de verkie
zingen zullen daar in een keerpunt
moeten brengon om ons volk te brengen
tot nisuw licht en nieuws kracht.
Voor een deel ligt do oorzaak bui
ton ons zeiven, buiten ono land zelfs.
Maar toch, de wijze waarop wfi
dsn oorlog op ons in lieten werken,
is mede schuld aan deze depressie.
Ook de regeeringatceitanci, ingetreden
na het optreden van het ministerie
van den Volkswil, het extiaparle-
mentair kabinet. Veel meer dan men
denkt werkte dat op onze houding in
deu oorlog in. Baaruit is degehorm-
zinnigbetd te verklaren ten opzichte
van allerlei dingen, die het volk zoo
gaarne zou willenbij de regeering
bestaat niet de behoefte voeling met
de publieke opinie te houden. Be eer
ste jaren van den oorlog ging het
goed, voornamelijk door het blinde
llngsch vertrouwen, dat wij in de
regeering hadden. Be bittere ontgoo
cheling kwam: er werd te veel uit
gevoerd, te weinig voorraden gevormd,
er heerschte bij de regeering te weinig
vooruitziendheid.
Een van de groote problemen die
de verkiezingen hebben op telossen
is hoe aan deze toestanden een einde
zal zijn te maken. Ais het Ned. volk
zorgt dat het eene regeeringfarijgt, die
hat parlement vertegenwoordigt, blijkt
het in den toestand van thans dat
het lu den kinderwagen zit. Om zoo'n
regeering te krijgen, beeft het krach
tige partijen noodig, die in de Kamer
kunnen wijzen op een staat van
dienst.
Be groote fout is, dat Evenredige
Vertegen woordigingdemenschennaar
de kleine partijen lokt. Hiertegen dient
te worden gewaarschuwd, men zou
dan een Karaor krijgen van allerlei
los van elkander staande menscben
met speciale kleine belangetjes, ter
wijl een krachtige fractie noodig is.
Ba liberale unie nu wtl zoo'n groote
partij zijn. Hst is moaielijk precies
af te baksnen wat in de komende
vier jaren gebeuren moet. We zjjn
als schippers in den mist, 6n kunnen
hoogstens een klein eindje koetsen.
Slechts enkele peilpunten kunnen wo
iu het oog nomen en daarop onzen
koers nemen.
Spr. ziet er driede volkswelvaart,
de volksmacht en de volkseenheid.
Bereiken de verkiezingen deze peil
punten niot, Jsiden ze toi verdeeldheid,
dan hebben ze haar doel gemist.
Volkswelvaart. Boor den oorlog is
de noodzakelijkheid gebleken van ten
voorziening in eigen behoeftenop
voering van productie etc. Ook na
den vrede zal dit noodig blijven, want
do verhouding tusschon de natiöu
zal allesbehalve vriendelijk zijn. Er
zullen ons groote eischen worden op
gelegd en we zullen moeten zorgen
voor het ekplolteeren, zooveel moge
lijk, van eigen productiemiddelen Be
oorlog hetfc geleerd dat heel het volk
schade lijdt ala niet volop al de pro
ductie wordt geöxploiteerd er is dus
gsen tegenstelling tusscben kapitaal
en arbeid, daar beiden elkander noodig
hebben. Duseen zoo krachtig moge
lijke industrie. Kan dat slechts door
particulier initiatief, dan moet dat
gesteund worden. Spr. geeft ver
schillende voorbeeldenexploitatie
van onze eigen zoutmijnen, kolen
mijnen, fabricage van kunstmest
stoffen, veevoeder etc.
Natuurlijk zullen enorme kosten
moeten wordeu gedekt. De unielibe-
ralen willen dat volgens het beginsel:
betaling naar draagkracht enheflteg
ineers. Omdat te kunnen co-n moet
do bedril 'igbeid bloeien, «ccdat gold
wordt verdiend. Oatwikkei-ng dus
óók van de klein-industrie, ehctrlfl
catio van Nederland.
Gezorgd mout worden voor goed
onderwijs; de daarvoor benoodigde
uitgaven moeten onder de oogen
worden gezien.
Staatapensioneoring is afdoening
van een eerescauld tegenover ouden
van dagen. Als eisch van plicht en
gemeenschapszin Is bet op ons pro
gram geplaatst.
Sociale politiek moet go ;oerd wor
den, zoodat van de welvaart ook de
producent en niet alleen do consu
ment profiteert. Be bloei van het
land is het geluk van de gansche
bevolking. Verheffing en hulp van
don vierden stand moet dus een der
elscben van bet program zfin,
Spr. gaat verschillende program
punten na, die allen toonen, dat de
lib. unie strijd voor volkswelvaart.
In het fcweaJe gedeelte zijner rede
behandelt spr. de Volksmacht.
Be regesring zfi van hot volk vóór
het volk. Er mout worden gebroken
met conservatisme, hat verantwoor
delijkheidsgevoel moot worden wak
ker geroepen, dan zal Nederland sterk
slaan. Al in 1893 stelde de Lib. Unie
uitbreiding van kiesrecht aan de orde.
Slechts daardoor komt de bevolking
tot haar volle recht inzake regeering.
Vrouwenkiesrecht is thans óók aan
de orde; de vrouw heeft evenveel
gemeenschapsrecht als do man, de
oorlog heeft ons dat al wel geleerd.
Ook dit staat in bet program dei-
unie.
Spr. wil nog vinder gaan, en bepleit
de invoering van een volksreferen
dum als in Zwitserland. Niet een
algemeen kiesrecht, zooais minister
Cort v&n der Linden hst op'at, een
soort van gemtenschappeliiken volks
wil, - neen, dat werkr. don burger
omlaag, maakt hem tot een atoompje.
Het algemeeu kiesrecht heeft alleen
waardu als het manden domos maakt
een groep vei antwoordelijk» mannen,
dio zich bewustzijn van het algemeen
belang hunner macht.
Volkseenheid. Slechts dkn kannen
wfi werk«n, ais hetgeen ons verdeelt
wordt uitgerceld. Schouder aan schou
der dienen wii tegenover de wereld
te staan. Wij wenschen verdraag
zaamboid van den een tegenover den
ander ea gf.en kloven tuaschen het
volb, maar eea gemeenschappeltjken
band. Er zfiu holsas kiemen van
tweespalt in ons voik aanwezig, die
invreten in zijn eenheid,
k In de eerste plaats de rechterzijde,
die den godsdienst misbruikt voor de
politiek, om oneenigheid tekweeken.
Het cleiicale gevaar is er nog steeds,
en wo hebben onder het bewind -.an
dr. Kutjper on minister Heemakurck
kunnen gevoelen, dat die tegenctol
ling tueschen z.g. paganiaten on cüris-
tenen altijd bestaat. Zoolang kerk
ea godsdienst misbruikt worden voor
de politiek, is het de taak der vrij
zinnigen do zorg vcor algemeene ver
draagzaambeid aan te kweeken,
Het openbaar onderwijs van o'er-
heidswege is dan ook plicht. Het
drijven naar bijzonder onderwijs is
de natio verdeelan in hokjes, hét
ondemocratisch en onnationaal. Be
eenheid van ons volk gaat er mee
verloren.
Tegenover de rechter staat do
linkerzijde, met name de soc.-dem.
Ook z|J kweekt verdeeldheid. W(j zfi
niet blind voor bet goede dat ztj deed,
maar or zijn twee principioele be
zwarends strijd die zij kweekt in
8r6de van verdraagzaamheid. Ala
wil blfiven bloeien zal ze steeds die
klassehaat moeten blij ven propageeren
Beze luu?e Is verderfelijk en bedrie
gelijk, omdat toch de belangen vaa
kapitaal en arbeid samengaan. Zeker
bestaai er tegenstellingen iDzake de
kwestie van het loon, en niemand
zal het den werkman euvel duiden,
dat hij iu de vakactie strijd voert.
Maar tenslotte bestaat er gezamenlijk
belang bfi den bloei der bedrijven,
Ais men slechts één belang orkont,
dat van de arbeiders, voert men den
arbeidersstand en daarmee het ge
heele land ten ondergang.
En wat dat rovolutionaire betreft,
als daar in de huidigs s.d.&.p. nog
sprake van is, de heilstaat belooft
van alies en nog wat en komt terecht
in den afgrond v. h. bolschswlkiame
wanordo, strijd van menach tot
mensch.
Wij liberalen wJUen door onze
politiek ook voor den arbeidenden
stand meer geluk.
Tenslotte is daar de iuatzin voor
scheurmakerij in eigen kring. Ba3r-
door wofdt de kracht gebroken en de
vrijzinnigen lijden hei meest bier
onder. Ook in de a d.a.p. is realge
scheuring; maar de tucht is daar
beter en hot gevaar minder groot.
Wo hebben nu de Econ. Bood, de
Plattelandspartij, en tal van andere,
en zij zullen, ala ze in de Twesde
Kamer vertegenwoordigd worden, do
macht der vrijzlnffigan verminderen.
De liberale kringen doen immers ónfe
aan economische politiek, boewrl
bfi hen bet geestelijke hooger slaat
dan het stoffelijke.
Oorspronkelijk is de vrijzinnige
politiek gevoerd door één partijdie
der liberale unie. Ia 1893 kwam de
afscheiding der vrije liberalen, die
bezwaar hadden tegen de kieswet Tak.
In 1901 kwam de tweede scheuring
der vrijzinnig democraten, ook alweer
op de kiesrechtkwestie. Al dadelijk
leden zfi groote nederlaag bij de
stembus, waarvan het optreden van
het ministerie Kufiper met zijn ver
derfelijk regiem het gevolg was. In
1905, bfi samenwerking der vrijzin
nigen, werd Kufiper gekelderd, in
1909 toenzatiief weder samengingen,
kwam Heemskerk, in 1913 eindelijk
onatond de concentratie. Zfi bereikte
tcbeose vruchtener bestond geen
verdeeldheid meer. Toon in 1917 weer
voorgesteld werd samen te weiken,
weigerden de vrfiz. dem., in wie na
dr. Bos' overlfiden, een geest van
afscheiding gevaren was. Zfi gaan op
eigen houtje an voeren thans een
elrfid van verdachtmaking tegen ons.
Wie or het meest in genieten, zfin
de kerk6lfiken en ae sociaaldemo
craten, die er door worden versterkt.
In groote staatkundige kwesties
kunnen wfi het verschil niet zien;
siechta do vrijzinnig democraten zien
allerlei kleinere verschillen; hun strfid
is kleinzielig, en aftekeuren, hfi doet
afbreuk aan het vrijzinnige beginsel.
I? er inderdaad verschil tuetchen
du liberalen er» de vrfizmnlg demo
eratec? Op het oogsr.bllk in takiiek
en geesten richting. Be lib. unie
'•raagt werk is doen, iels te ver
richten, de vjfiz. dem. laten t.heo:i' 6n
vóórgaan, zfin Pritcipienreiter, hot
kau hen niot achtli-n of er wat tot
stand komt.
Spr. vrfiat op het gebeurde bfi het
wetsontwerp Inzake het hoogoven-
bedrfif, dat door de vrfiz. is gekelderd,
omdat bet clet gebsol eer staats
exploitatie werd opgezet. Wfi haddon
ook lievsr ct&atu exploitatie gehad,
doch konden daardoor rlets bere'ken,
vandaar dat wfi met de rsgeeiiog
mee gingen. Bat is nu het verschil
in taktlek, waardoor althans iets
kan worden bereikt.
Slechts éénheid kan in dezen i«ts
bereiken, en de liberale partij is de
partij der vier v'a: Vooruitgang,
Vrijheid, Verdraagzaamheid, verant
toordelfikbeld.
Van de gel«genbeid tot debat werd
gebruik gemaakt door den heer van
der Hoeven die c«g vraag stelde in
zike het vrouwenkiesrecht en door
spr. beantwoord werd.
Be heer Biersteker weerlegde de
woorden door den spr. aan de vrfiz.
dem. gïwijd. Niet de vrfiz. dem.
brachten scheuring, maai- de Lib.
Univ. Zfi hinkt op tweo gedachten:
Spr. sprak van een schip inden mist;
inderdaad, dat i» de U. L. partfi: zfi
weet nooit waar zfi heen moet. H6t
is onjuist dn L. U. te willen voor
stallen ala do partfi die eenheid bezit.
Integendeel, er ia een groot verschil
tusscbeu de elementen, die ?fi telt.
Het ia niot waar, dat wfi scheuring
gemaakt hebben; juist wfi stelden aan
do L. U. voor om een program tot
stand te brengen voor de V.Z partijen,
on hebben gezegd: laat de Unie zich
niet oplossen in twee partfien, eener
zfids de oudliberalen, anderzijds de
vrfiz. dem. Maar dat wilde men niet.
Be vrfiz. dam. wilden in hot ver
band van 1913 niet mee, maar ook
de vrije lib. weigerdener was geen
behoefte aan samengaan werd gezsgd.
Hoe kan esn partfi die vooruitstrevend
is, optreden met behoudende eJe
menten? Slechts schoor voetend gaven
de oud-lib. bun stem aan alg. kies
recht, en bfi Staatspensioen kwam de
tegenstand juist van de oud liberalen.
Juist de vrfiz. dom. waren voor dit
alles en voor »taatomouopol!*öerlngeo.
Er zfijc algemeene liberale begin
selen, dia ook wfi voelen, er ia ver
wantschap met de oud liberalen, maar
bfi de verdediging van de rechten
voor den vierden stand voeleo wfi
het verschil in optrede»-.. Ea de unie-
liberalen zouden gaarne ds scbaapji-B
bfieen houden.
Het is cunzfidig voorgesteld als men
zegt dat wfi scheuriog maakten. Ba
vrfiz. dem. vonden den ffid gekomen
om de concentratie to out binden. Set
is juist hun verdienste dat zfi dit
wilden. Als de vrfiz. dem. partfioo
schade zullen lijden, zal het de schuld
de unie liberalen zfin, die hieven
vasthouden aan de eenheid, maar die
de vrfiheid om te sturen in demo
cratische richting daaraan opofferden
Het anticlsvrralisme, dat dr. Bor
wilde loslaten, drukt nog altijd op
de lib. unie. Bie negatieve politiek
heeft schade toegebracht aan or-ze
ontwikkeling.
Wfi wer.schen skleinzielige
politiek, geen bic ken op twee ga
dachten.
Be heffing naar draagkracht waar
van hot urgeutieprogram dor lib.
unte spreekt, is weer een achteraan-
komen; de vrfiz. dem. wilden dat al
twee jaar vroeger. Eu het door den
heer Oud uitgewerkt plan toont ean
pet at van vooruitstrevendheid.
Den debater beantwoordend, zeiae
prof. van Hamel, dat deze rede de
prosf op da som r« van hetgeen spr.
in eerste instantie beweerde. Hst
zfin woorden in de ruimte, werken
met het woord democratie, maar als
puntje bfi paaltja komt, blijft or niets
over. Be vrfiz. dem. werken aitfid
m-.'t dingen die uitgebroed zfin, docb
waarvan in werkelfikheid niets orer-
blfift.
Be debater heeft weinig begrip van
groote politiek, dat hfi, ais hfi eenig
verschil waarneemt iu rechter
linkervleugel, dat steeds naar voren
brengt. Op die manier is geen enkele
partfi roogeifik.
Gfi kunt geen partfi vormen ala
gij geen verschillende elementen hebt.
En de vraag ia alleen of gfi de goede
kracht hebi. Da ervaring van jaren
leert, dat de Ubsrale staatkunde de
goede was. Is dat algemeen kiesrecht
er gekomen door uw praten of door
ons vierken? De actie om te veree
nigen heeft gemaakt, dat ae vrije iib.
hun bezwaren tegen alg. kiesrecht
lieten vallen, en zoo kon er eene
meerderheid komen. Wie heeft het
meeste vertrouwen in de kracht der
democratie: hfi, die zegt: ik ga met
de behoudende elementen mee, of hfi,
die zegt: ik geef de ifin aan waar
langs de anderen moeten volgen?
Wie bang is wat van zfin beginsel
kwfit te raken, is een klelugelouvige.
Het alg. kiesrecht ie tot stand geko
men uit een eenheidstaktiek, niet uit
een scheidingstaktiek. En ais de vrfiz.
met bebloede koppen uit deze ver
kiezingen komen, komt dat doordat
de kleurloozs middenstand beu is van
dat icheurmaken.
Wat debater zoide over het niet
aanvaarden der concentratie door de
vrfie liberalen, was or juistzij badien
de concentratie juist wél aanva&td,
maar toen de vrfiz. dom. niet mee
gingen, kon het niet. Als dr. Bos de
leiding nog gehad had van da v. d.
partfi, hadden we dit niet gehad.
Spr. antwoordt nog in zake do
kwestie van de heffing inaens, die
de v.d. twee jaar geleden al hadden
voorgesteld. Juist dat gaf blijk van
kortzichtigheid, want dat voorstel
was gebaseerd op een oorlog van
korten dunr. Thans is er geen enkele
vrfiz., dio nog bo»pt, datditvooretal
ware aangenomen. Een dergelijke
voorstelling van zaken is kinderlijk.
Kinderlijk is ook om van de lib.
Unie te spreken als van een schip
in den mist. Spr. heefc juist gezegd:
we zfin allomaal als schippers in
den mist, omdat niemand weet wat
er uit da toekomst groeit, ook de
knapste vrfiz. dem. niet. Maar als
het er op aankomt klaren wfin te
schenken, wijst spr. op het program
der liberale unie. Waar is bet uwe?
Gfi, menschsn ••■an den hslderen blik,
hebt wel een program aangekondigd,
SEMPERFLORENS" - HELDER,
KONINGSTRAAT 13, Telel. 141. TtlBgr.-adr,,: Sampcrllorani Hildur.
Uw adres voor Bloomen en Planten.
Zendingen naar bulten garandeoren wl] goede overkomst. '0WtÊ
maar gfi wandelt rog steeds in don
mist; het i« er nog niet. Gfi zfit de
groote fanatici en daardoor de kleine
kork. Gfi zult door de aoc. dem.
worden afgeknabbeld.
Spr. noemde tenslotte, als bewijs
van da kracct der liberale partfi,
de ataafc vaa dienst dier partij, welker
eenheid een zegen was voor land on
volk.
Be heer Bok dankte spreker ou
debater, doelde mede, dat 25 Juni
de heer Korthals Altes nogmaals de
beginselen der unie liberalen uiteep
komt zetten, en sloot da&rra de ver
gadering.
Vortrok Hr. Ms. „Hortog Hondrik"
•r „Tabanaa".
Morgen-, Woensdagochtend te onge
veer 10 uur, bfi stil getfi, vertrekken
beide schepen uit de haven alhier. Het
vertrek van de reade zal plaat» hebben
te ongeveer 2 uur namiddags.
Verbond tot democratiseering
der weermacht.
Zooala per advertentie in ons blad
bekend is gemaakt, zal de sfd. Helder
vau bovengenoemd verbond. (V, D. W.)
morgenavond in üen schouwburg
„Tivoli", «ene opoubare vergadering
houden, waar de he-.»r W. Klooster,
candidaat woor ae Tweede Kamer, de
beginselen dezerpartfi zal uiteenzetten.
- Ba politie heeft den vermoadellj
ken dader van da inbraak bfi de firma
P. Harte in de Keizerstraat opge
spoord. Er ontbroken echter nog
enkele aanwijzingen, waardoor de
instructie nog niot gesloten kan
worden.
BINNENLAND.
De „Fritla".
Het vertrek van het a.s. .Frisia",
vaa den Kon. Holl. Lloyd, is uitge
steld tot Zaterdag 22 Juni.
0« Koningin Regentes".
Wolff seint, uit Keulen
Een Buiuch officier die zich op de
„Siudoro" bevond oj de reis naar
Nederland medeinaakte, bevestigt de
aanwezigheid van Eogsiscoe marine-
vaar'. uigen bfi de ramp van de ,Ko
niugiu Regentes". Do .Zeeland" voor
voorop, de .Siadoro" volgde err de
.Konic giu Regentes" was achteraan.
Voordat bet laatste Engeisehe licht
schip bereikt war., verschonen een
Eugelschc torpedojager en een monitor
met een ballon captif, Zfi begelsidden
het transport ongeveer esn half uur.
Tweehonderd merer buiten den
ballon werden a^inen gegeven met
viapgon. Bfi het liehtachip zwenkten
de Eoge'acbe schepen en vosren zfi
w««g. De zee waaspiegelglad.Torpedo's
werutm door niemand gezien, even
min drijvende mfiuen. Be ontploffing
kan siechis veroorzaakt zfin door een
mijn, dio niut aaa de oppervlakte
dreef. Ongeveer drie kwartier later
vorschev-j oen' Scgeloch watervlieg
tuig, dat do plaats van de ramp
afzocht.
Naar wfi 7êrnemen. zal heden
middag de sleepboot .Zseiand" naar
zee vertrekkfn tot oudarzoek van
hot gezonken hoapit&alnchip .Konin
gin Regenten". Aan boord bevinden
zich de Eogolscbv commaDdour Far-
gus en de Buitecao Kapitaa-L6Utiiant
Gadów, terwfil de leiding van het
onderzoek is opgedragen aan don
luitenant ter zie le klasse W. C. A.
Vink. (Hblad).
Engelick oonvooi.
Een Eogalsch convool van zes sche
pen in gisteren uit don N. Waterweg
naar Loudeia vertrokken.
In den N. Waterweg is gisteren
middag aangekomen een Ed gelach
convooi van zeven schepen.
Onze laboilaggenomon schepen,
Rbuter seint uit Washington: .De
Amerikaacsche gezant in Ben Haag
meldt dat in Nederiand geruchten
loopgn, dat do Nederlandsche schepen,
die opgeofferd werdem, zoo slecht
bemand en behandeld worden, dat
het niet de moeite waard zal zfin
om ze na den oorlog aan deresder*
terug te geven. Ambtenaren 7an dun
.Shipping Board" verklaren, dat dc
schepen in boteren toestand varkee-
ren dan toen zfi werden overgeno
men, dat groote sommen aan nieuwe
uitrusting zfin besteed, en dat eea
edelmoedige (Dberal) politiek wordt
gevolgd ten opzicüte van readers ea
bemanningen".
Waaneer dit bericht juist is, dan
hebben de Amorikanen nu botere
bemanningen op de schepen gazet
dan in de eerste dagen na de in
beslagneming, toen er, dat lfidt geen
twfifel, aan boord van enkele de
gekste dingen gebeurd zfin. Wfi zul
len er het beste van hopen. En als
de hier loopende geruchten toch
juist mochten zfin, weinu, dan krijgen
wfi andere schepen, minstens gelfik-
waardig aan de ons afgenomen©
terug, terstond na den oorlog. Ten
minste, Jat hebban de Amerikanen
ons plechtig en herhaaldelijk ver
klaar d.
Het HOtel des Inde» te Bravoahage
•a de vrede.
Bovengenoemd hótel ia onlangs
overgegaan in handen der regeering,
voor net onderbrengen van verschil-
lfinde regeering,<?dienaten. In verband
daarmede heeft de gemeenteraad van
den Haag, gisteren een vergadering
ic comité-generaal gehoudendaar ia
bespreker», het gebouw ro? gedureeds
eenig* jaren als hö^el Ie behoudei
en het besluit genomen met de re-
geerir.g la overlag te treden.
Men brengt een en ander in ver
band met het houden der vredeson
derhandelingen, die - naar men hoopt
te '«Gravuuhage zullen worden
gehouden. Daardoor zou de gelegen
heid blfiven bsstaan, den heeren, die
aao de conferentie moeten deelnemen,
een behoorlfik v6rblfif te verschaffen.
De uitgestelde H. B. S.-exameai.
Bfi navraag ter bevoagder plaatse
vernam het Correspondentiebureau,
dat de minister van Binnonlandscbe
Zaken inderdaad de eind examens voor
de H.B.S. één weok heeft doen uit
stellen, omdat geblekeu ie, dat de op
gaven voor het echrifcclfik examen
zich reeds in bandon van sommige
candidaten bevonden. Vanwege het
departement wordt thane een onder
zoek ingesteld naar do wfi ie, waarop
die opga7sn in banden der candidaten
zijn gekomec.
Dat de schuld iu onregelmatigheden
tor landsdrukkerij zou ligger, ia voor
ilsnog niot gebleken.
Vervoer van vroiga aardappelen.
De minister van Landbouw heeft
bepaald
1. bet vervoar van vroege aard
appelen, oogst 1918, »s verboden
2. het onder sub 1. gestelde ver-
voer-'erbod is niet v&c toepaisicg op
het vorvoer van vroege aardappelen
van het Jaed naar de woning" van
den verbouwer eu vau dien» woning
naar de bfi het Rfiksksntoor voor
groenten en fruit ir.geschreven «er
"ngeu, alumetle var die veilingen
uaar da gbineenten, min in dit laatste
geval het vervoer gedokt- ia door nen
veiling»verklaring, afgegeven door
drn veilingmeester der betrokken
veiling.
Chocoladereepea.
Het Bureau voor Medodeoiiirgwn in
zake de voodxel 'oorziacing meldt.
Tot 15 Juli zfin du fabrikanten nog
vrfi om andere chocoladerepen dan
de eenheidsraepeu af te levsre-n, en
tot dien datum kunnen de winkeliers
over hunne voorraden daarvan blfiven
verkoopon. Er blfikt echter een mis
verstand te bestaan ton aanzien van
d»n prijs. Velon schijnen te rneecen,
dat de maximumprijzen alleen gel-Ion
v-ocr de eenhetd&mpen. Bit ia niet
juist. Men mag tot 15 Juli nog andere
rtepen verkoopan, doch uitsluitend
met inachtneming der maximum
prijzen.
Levende varkens.
De minister van landbouw heeft
bepaald, da' het verbod van vervoer
en aflevering van levende varkens,
niet van toepassing is op hot vervoer
en de aflevering van biggen vau ten
hoogste 25 KG. levend gewicht of
een leeftijd van ten hoogste 10 weken
dat ten aanzien van dekbeereu en
fokzmgea ontheffing van hst ver
voerverbod kan worden verleanddoor
den secretaris van de plaatselijke
commissie», ingesfel door het Rijke
kantoor voor Ves en paarden.
(.St.ct.")
Levende schapen en lauimeren.
Be minister van landbouw .heeft
bepaald dat het vervoer ea afleveren
van levende schapen en lammeren
is verboden.
Een dreigende houding tegen
de Duitsehe vliegeniers.
Toön do sleepboot .Witie Zoo'
haar droeven iast; to IJmuiden :iau
den wal had gege roe.zes v»n alles
beroefde vlssciarüeden on do zwaar
verminkte lijken van c'rie hunner
kamsradtn w.jggns de afschn wolfike
verminking had men de hoofden
geheel met doeken moeten omwikke
len trok een enorme n.ecscben
massa medo met. do viaschurijeden,
die op het Politiebureau hun verkla
ring voor ue militaire autoriteiten
gingen afleggen. Drie lijkkoetsen
voorden dn alschtoffsrs van dozen
af jchuwolfiken moordaanslag naar het
lijkenhuis om geschouwd te worden.
Tegenover het Bureau van den Politie
commandant, in hotel .Nommei Een'
zaten voor de glazen de twee Duitsehe
vliegeniers, die door kameraden '-an
deze slachtoffer» van een wissen dood
gered waren .ijskoud" hun potje bier
te drinken, alsof het he&ia geueursn
hun totaal onverschillig liet. Bit prik-
kelda de menscheamenigte.
Spoedig werden de vuisten tegen
de vliegeniers gebald en het regende
vloeken en verwentchingec tegen de
Duitscher». Het volk nam een drei
gende houding aan en waaracbfiulfik
zouden er ercztigci gehsurtenincn
plaatsgevonden hebben, als men niet
door de deuren te sluiten er» de gor
dijnen to laten zakken de Duitechers
as-n de oogen vau het woedende pu
bliek onttrokken had. Ben volgenden
middag zfin de Dnttachers afgereisd,
wat maar goed was, want bfi do
teraardsbaste'iing der slachtoffer* op
Vrfidag en Zaterdag zouden allicht
ernstige voorvallen hebben kunnen
plaats grijpen.
De vliegeniers hebben 6en schrifte
lijke dankbetuiging aan de bcmannicg
van den loggor, die hen redde, ter
hand gesteld om, zooals ar bfi gezegd
werd, getoond te kunnen worden bfi
een 9ventueele aanhouding cf aan
randing door Duitsehe strijdkrachten
ter zoo.
Rijwielen ontvreemd.
Ta 'a-Gravonhage zfin gearresteerd
de kelnars J. J. le N. ©n G. S., uit
Rotterdam, die tezamen 25 rfiwielen
hebben ontvreemd te Rotterdam, Belft,
Leiden en 's-Giavanbage.
De bliksem In de kerk geslagen.
Zondagmorgen is do bl ksem gc
slagen in do Ned. Herv. koikophet
eiland Marken, terwfil d*. van Schou
wenburg uit Amsterdam, daar preek
te. De bliksem afleider werd bescha
digd en er werden 17 gaten in bet
dak geslagen. Niemand werd. getroffen
Allen vluchten naar buiten. Later
werd de godsdienstoefening voortge
zet.
De dader gearresteerd.
Zooals men zich herinneren zal,
bad in don avond van dan 25sten
April eon moordaanslag plaats in de
Pslamadosstraat, ten kantore van het
Groot Noord-Hoilandsche Begrafenis
fonds, alwaar de directeur, do hee-
Raat, in bewuateloozen toestand
werd gevonden. Ba hoofdwonden,
die hij ojigeloopen had, wezen er op,
dat de moordaanslag plaats had ge
had met een houten hamer, dia op
het kantoor werd gevonden, en die
daar niet thuis hoorde.
Thans is zekero A. J. Opten ge
arresteerd, die bekend heeft den
moord te hebben bodreven.
Een Baron-smokkelaar.
Tegoo 28 Juni is voor de rechtbank
te Arnhem ala beklaagde gedagvaard
eea Hoaga&rsch mageant, baron F.
von Boru die toen hfi na «en verblijf
hier te lande naar Hongarije teiug-
keerde zich schuld g maakte aan
poging tot verboden uitvoer. Door de
Nederlandsche douane werd bfi onde»-
zook van zfin koffers ontdekt ec in
betlag genomen een groote hoeveel
heid artikelen van den meest uiteen
loopenden aard, waarvan de uitvoer
verboden was en waarvan do opsom
ming een groot gedeelte vaa do dag
vaarding vult. Alle mogolfike eet
waren, huishoudelijke voorwerpen,
zoep, gelatine, chocolade, sigaren,
peporkorrelc, katoenen en linnen
goederen, gummi handschoenen enz.,
werden o.m. gevonden.
H»t 7ei moeden ligt voor de hand,
dat deze beklaagde, die zfin reis naar
zfin vaderland kon vervolgen zich
niet de moeite zal getroosten om uit
Boedapest naar Arnhem terug te
komen.
Opstootjas te Delft.
In Delft ia het Zaterdagavond zeer
rumoerig geweest, in hoofdzaak om
dat geen aardappelen werden ver
strekt. De politie, later gesteand
door militairen, heeft ae hacdec voi
gehad om de menigte in bedwang
houdeD, die eer»t nadat eenige
schoten waren gelost, uiteenging,
Een kruidenierswinkel wurd ge
plunderd.
Stijgende steankolenproduefie.
Naar de Tel. verneemt vertoont de
productie van steenkolen vooral van
bruinkolen een steeds stijgende Ifin.
Wat de steenkolen betreft was de
productie ic ronde cfifera over de
maanden
per dag.
Januari 285 800 ton 9200.
Februari 270100 ton 9050.
Maart 293 200 ton 9460.
April 285.200 ton 9500.
Van de bruinkolenproductie krijgt
men het vclgonde beutd:
Januari 29 300 ton Februari 44.900
tonMaart 58 600 tonApril 77,500
ton.
Het aantal arbeiders in de s-teen
kolen mfiuen steeg van 17.148 in Ja
nuari tot 17.788 in April en in de
bruinkolen-industrie van 814 tot 1813
in dezelfde maanden.
DE OORLOG.
De algemeene toestand.
Terwijl het off-;naief op het West-
front lfidelfik verflauwd schfint en
in de berichten slechts melding wordt
gemaakt van plaatselijke gevechten,
is plotcelitg eeu hevige offensieve
bewoging op h9t Italiaanache front
begonnen. Hat aanvalsfront strekte
zich uit over bfina het geheele.ge
vcchtcterreic in Italië, aan beid^
zfiden van de Brema ea lacgs de
geheele Piave.
Het Oostemfikscho bericht deult
mede, w^t door het Italiaanncbe be
richt wordt bevestigd, dat -19 Oosten -
rfiksche legers aan üe Piave er iu
slaagden op drie verschillende pun
ten de Piavo over te trekken, on
wol in hat noordon aan de hoog
vlakte van MontolJo bfi Nerveia, in
het centrum, langs de ?pcorweglfin
Oderzo—Traviso bfi Fagara en in
htt zuiden, aan den spoorweg San
5onaMe»tre, bfi Mnsile.
Uit net Italiaanache bericht blfikt,
dat na ei.m buitengewoon bezige
artillerie voorbereiding groote mas
sa's infanterie in bet ge-recht worden
gebracht, dis niet alleen aan het front
van de Piave, maar ook op andere
dealen van het front, op het Asiago
plateau, langs de Brenta en op den
Monto Grappa aanvielen. Ten oosten
van de Brenta veroverden de Oosten
rijkers den berg Raniero, die echter
door do Italianen werd hernomen.
Eveneens w#rd in het gebied der
Sette Communi, waar de Oostenrij
kers op do Eo'gelsche linies stielen,
een tegenaanval ondernomen, waar
door een deel van het daar gewonnen
terrein weder moest worden ono
rnimd. De inham, die door d;n Oosten-
rljkzcnen inval ontstaan was in h»t
Eogelsche front, werd door dien
tegenaanval weder weggemaakt.
Het aanvalsfront strekt zich van
Asiago en de Sette Communi uit
tot aan de Brenta en de Piave en
langs deze rivier tot bijna aan de
moodintr. Be strijd woedt aan dit
geheele front met groote kracht. Ie
de positie der Italiaanache en ge
allieerde toepen bfi Asiago weinig
gewijzigd, aan dn Brenta moesten
dc Oostenrijkere hun verovermg weer
opgeven, doch aan de Piave konden
zfi op drie punten de rivier over
schrijden, bfi Nervfsa, aan den spoor
weg naar Troviso en aan den spoor
weg naar Michele—Mestre. Hier
werden -ook tienduizend Italianen
ge>ang6n genomen.
In Frankrijk en Italië beerscht
onbeperkt vertrouwen op de Itallaan-
sche en geallieerde troepen, die zich
krachtig weren tegen den Oosten
rfikschen aanval. Ea men ziet daarin
slecht» een wanhopige poging van
Oostenrijk om do aandacht af te
leiden van den binnenlandschen toe
stand, die «teede meer dreigend
wordt.
Da slag In Italië.
Rome, 17 Juni. Officieel. Op het
plateau van Asiago en op den Monte
Grappa heeft de vfiand gedurende den
dag van 15 Juni ernstige verlivzen
geleden. Zfin actie heeft zich gisteren
bepsrkt tot bet belommeren, door een
krachtige beschieting, van het tegen
offensief der Italiaancche en gealli-
eoröe trospen, die op verscheiden
punten plaatselijke successen ver
mochten te behalen en hun linie
konden verbeteren.
Daarentegen heeft de slag langs de
Piave met hevigheid voortgeduurd.
Be tegenstander heeft, in spijt van
zfin hooge verliezen, zfin kraebtigen
druk voortgezet, teneinde het door
hem bezette gebied op den Montello
uit te breiden en zich toegang tot
de vlakte te verschaffen. Or>ze troepen
hebben den vfiaml in een krachtigen
strfid betrokken op de licio Clano
da kam van den Montello - San
Andrea. Zfi hielden dapper stand in
hun stellingen aan de rivier, van San
Andrea tot Fossalto ec boden den
vfiandelfiken oprnarsch krachtig het
horf j in de bocht der Sandona. Hut
aantal gevangenen, sele-t dun aan
vang van den slag, is tot 120 officieren
en 4500 man genteg-r, waar vaa er
716 door de Britscïr-j en 261 boorde
Franscbe tioepea zfin gemaakt.
Weauon, 17 Juni. Officieel. Opbel
Yenetiaansche front ia gisteren de
gevecütswerkzaaraiieid door slecht
weer en mist aanmerkelijk beperkt.
Ten Westen van de Brenta hebber,
regimenten uit de Alpenlanden de
borgstellingen, die zfi tan vorigeu
dage hadden genomer, tegen hevige
tegenaanvallen gehandhaafd.
Ia het hoogland van Montello heb
ben de divisiea van luitenant-veld
maarschalk Ludwig Qolgicger strij
dend in Westelijke richting terreiu
gewonnen.
Aan balde zfidon van den spoorweg
Oderzo—Treviso zfin sterke aanvallen
der Italianen mislukt.
Da strijdkrachten van generaal der
infaatorie von Caiceeries, ure in ge
vecht zfin gewikkeld op den linker
vleugel van de legergroep Boroevic,
hebben den vijand ton Westen van
San Êona verder torrein afgenomen
on hebben Capo Sile bezot.
Het aantal gevangenen is tot 12.000
gestegen.
Londen, 16 Juni. Reuters bfizun-
dere correspondent bfi het Engelscb9
leger in Italié seinde dsn IBen dezer
Men kan van don eersten dag van
bet Ooktenifiksche offensief met be
paald zeggco, dat het een succes wss,
van 't standpunt van den vfiand
beschouwd. Op het Engslsche fcont
is hfi in ieder geval niet veel opge
schoten.
Het is waar, dat hfi, bfi den aan
val op de spoorlijn van Asiago tot
Casuna, er in slaagde om tfidelfik
een kleine duuk in onze liDie te
maken en zelf» voor een poosje een
batterfi kanonnen wist machtig le
worden, maar een en ander werd
hem spoedig daarna door een tugon-
aanval weer afüaudfg gemaakt. Dit
korte succes werd alleen verkregen
door den aanval senor geheele di riaie,
dio in een dal werd opgesteld waar
zfi tot 't laatste oogeubllk onz-ent-
baar voor ons was.
Het netto resultaat van dezen dag,
voor zoover net Eogelsche front be
treft, is dat wfi onze linie zoo goed
als geheel handhaven, on ongeveer
200 gevangenen hebben gemaakt,
terwfii de Franschon er nog omatieeko
160 namen.
Londen, 17 Juni. Be bladen zfin
het er 07er eens, dat hot Oosten-
rfiksch offensb-f tot nu toe mialukc
is, in het bfizonder op bot Britache
front. Zfi verklaren, dat het offen
sief een wanhoopsdaad «s, uitgevoerd
onder Buitachen druk en onder de
bedreiging met een bintivnlar.diiche
revolutie.
De Daily Mail zegt, dat het O out en-
rfiksche communiqué zelf van gis' et en
een teekenend stuk is en het beste
bewfis, dat de vfiand w«ar verloor
wat bfi in de eerste uren gewonnen
had.
Yan het Westolfik front is niets
nieuws t,e melden.
Naar da conscriptie?
Washington, 17 Juni. De beweging
ton gnriate van de conscriptie van
alle valiede mannen tuischen 18 en
50 jaar neemt toe in politieke kringen
te Washington.
Men bespreekt dsn brivf vaa Wjlaon
aan de besturen van alle Staten,
waarin hfi er op aandringt om alle
mannen van militairen leeftfid een
maximum van nuttigen arbeid te
doen verrichten voor zoover zfi niet
reeds in het leger zfin.
Keizar Wilhelm
heefr. den verjaardag van zfin troons
bestijging doorgebracht in het hoofd
kwartier. In de beantwoording van
een gelnkwemscb, doorgeceraai-veld
maarsch. Hindenburg, )6gde de Keizer
er den nadruk op, dat hfi de moei
lijkheid van den oorlog van dan
aanvang af helder had beseft. Da
eerste uitbarsting van gcsetdrifc had
hein niet misleia. De inmenging vaa
Engeland had beteekend, dat het een
wereldoorlog zou zfin. cf dat nu do
wil was geweest of niet. Het geldt
hier niet een strategiscben veldtocht,
het is eeu strfid tuaachen twee
wereldbeschouwingen, óf de Duitsehe
wereldbeschouwing van recht, vrfi
heid, eer en zedelijkheid zal in eere
blfiven, bf de Angelsaksische met
haar geldaanbidding welke er op
gericht is de volken dor wereid al#
slaven te laten worken voor het
Angelssakiischo heerenras, zal zege
vieren. De beallsaing daarover kon
niet vallen in dagen en weken, ook
niet in één jaar. Hfi dankte den
Hemel, dat die hem den generaal-
veldmaarscbalk en generaal Luden-
dorff ala raadgevers had terzijde
gesteld.
UIT DEN OMTREK.
Texel, 17 Juni.
In den laatsten tfid wordt deze
gemeente nog al eens bezocht door
vrouwen, dio in de winkels komen
om er geld te wisselen, waarbij zfi
zich haasten zelf munten van een
bepaald jaartal uit te zoeken.
Te hopen is 't, dat onze winkeliers
wakker gecceg zfin om op de voor
stellen niet in te gaan. Voordeel zit
•r voor heo nooit op.
Door de gamalenvisschers zfin hier
in de verloopen week 2300 K G.
gekookte garnalen aangebracht, die
betaald wsrdeu met 12 ct. per K.G.
De geeprisschora vosscheepten 1760
stuks geep, tegen 20 h 30 ct. per
stuk. Haring wordt er in de fuiken
bfina niet meer gevangen.
Ter ma* kt werden beden aange
voerd 2508 lammeren. Be prfis was
van f22.— tot f26.— per stuk.
De visschera klagen over de te
hooge en ongelfike bedragen, die ze
motton betalen inzake de Oorlogs-
zee ongevallenwet. Een vertegen
woordiger van .Zes Risico" heeft ze
indertijd voorgespiegeld, dat zo niet
zouden hebben te betalen voor de
odgelukken bfi de kleine vrachtvaart
en nu schfint zulks wel te moeten
gebeuren. Men zal in deze inlichtin
gen inwinnen.
Be blazerschuit T. X. 29 met bfi-
