HELDERSCHECOURANT
TUIN-CONCERT
Eerste Blad.
Hotel „BELLEVUE'
ZONDAG a.s.
DE OORLOG.
No. 4950
ZATERDAG 22 JUNI 1918
46o JAARGANG.
Vllgevor i C. DB BOER Jr., Heldor. Oplaag 6S00 ex. Abonnomenteprl)»; In d» «tod tl.-, por po»! tl.26, Buitenland 12.25. Lom» 3 oom. Adver»«.n«l8n por rog»! 10 pont 2Q oorlogotooolofl.
Aan onze abonné's
buiten de gemeente wordt
beleefd verzocht 't verschuldigde
abonnementsgeld Heldersohe Cou
rant, Zondagsblad en Modeblad
2d* kwartaal 1918 te willen over
maken per postwissel of aan post
zegels vóór 30 Juni a.s., zullende
anders daarover per postkwitantie
worden beschikt met verhooging van
diapositiekosten.
Aangezien, door de verhoogde in
casso tarieven van de post, thans met
10 cents verhooging inplaats van 6
moet voorden beschikt, raden wij onzen
abonné's, in hun eigen belang aan,
ons hot bedrag zoo spoedig mogelijk
toetezenden. Postwissels voor dat doel
behoeven slechts met een zegel van
21/» cent te worden beplakt.
Be abonnementsprijzen van ons blad
en zijne premie uitgaven, zijn:
Hsldersehe Courant:
franos par post f 1.26, Bultanlind f 2.21
Zsndagsblad:
franco par post f 0.60, Bultanland f 0.90
Modsblad:
franco par post f 0.06, Bultanland f 1.20
Op- ondergang van Zon Maan
•n tQd van hoogwatar (Taxal).
(ZomartIJd).
M..» 10. JX'.
Juni. opond«ropondartja.aja.
Zondag; SS a. 8.4lm. 8.S1 4.89 9.36 8.0 8.80
Maandag 24 9.27 4.S2 4.89 9.25 8.45 9.10
Dinadag 36 10.4 6,40 4.89 9.25 9.26 9.65
Woanad. 26 10.0S 6.68 4.40 9.31 10.6 10.86
Doudard. 87 .10 68 8 18 4.41 9.31 10.16 11.30
Vrijdag 28 11.18 9.37 4.13 9.31 11.16
Saterdag 29 11.88 10.68 1 48 9.31 0.10 0.16
DE WEEK.
18 Juni.
Inderdaad, er valt iets voor te
zeggende Eerste zoowel ala de
Tweed» Kamer van de Staten Gene
raal hebben 't bij het «scheiden van
de markt" vóór de verkiezingen
zonderling laten liggen, dit laatste
in den meeat letterlijken zin van het
woord. Het Lagerhuis bleef den 7eu
Junlj.1. indewfiziging-Biatributiewet
steken. Eo ondanks allerlei geruchten,
dat* er löch nog een «compromis"
zal worden gesloten tusschm de
Kamer en minister Poathuma, zoodat
't mogelijk zou zijn den 9sn Juli a.s.
ais de Twsede Kamer weer bijeen
komt. üat ontwerp nog af te doen,
ziet 't er op dit oogenblik niet naar
uit dat de zaak op deze wijze zal
afloopun En onze Senaat liet op
Vrijdag 14 Juni j.1. - hst ontwerp
tot levensmiddelen-voorziening (het
groots, waarover Exc. Poathuma
kortgeladen 2J dag speechte in het
Lagerhuis) liggen. Tot den lflen Juli
a.s. 1Twee weken dus na den
grooten dag van 8 Juli. Zich in ernst
verbeeldend, dat gesteld, de heer
Posthuma is dan nog formeel minister
van Landbouw, Nijverheid en Handel,
deze dan stellig demissionaire
bewindsman op zulk tijdstip «animo"
zal hebben om met do heeren «een
boom op te zetten" over dingen,
welke zijn eventueels opvolger verder
moet bekijken met zelfstandig ministe
rieel inzicht.
Verscherping van het toezicht op
de distributie is dringend noodig;in
dezen tijd des jaars meer dan ooit
urgent. Maar de heeren van het
Haageche Binnenhof achtten 't hooger
en dringender plicht om zooals
mr. Troelstra het heeft uitgedrukt
«de kiezers te gaan inlichten"In
het anders vreedzame Belft, waar de
hooggeleerde senator prof. mr. Van
den Berg, de dwerg met het «reuze
hoofd", wat intellectueele bagage
betreft, burgervader is, braken
ernstige onlusten uit. Be naar voedsel
vragende, teleurgestelde menigte
schoolde i&am vóór het huis van
burgemeester van dén Berg, en met
straffe band moest de orde hersteld.
Vanuit Amsterdam werd naar het
Haagsche Bszuldenhout-departement
een telegrafische waarschuwing ge
zonden er staat hongersnood vóór
de deurNogmaalsverscherping
van het distributie toezicht was drin
gend noodig. Maar da heeren gaven
er voorkeur aan, „den boer op te
gaan"; evenals de stichter van
Economischen Bond, minister Treub,
thans doetden kiezers te verduide
lijken, iedere redenaar voor
«parochie", dat zegen slechts
wachten is, uitkomst in den nood,
ordening in den chaos, thans en na
den oorlog, wanneer Heer Kiezer
op 8 Juli a.s. zwart maakt hst stipjs
vóór den naam van numero-ten op
dtze of gene of eens andere cand
daten-lijstBe groote vraag is mi,
in hoever Jan Kiezer op al deze
adviezen zal blijken te .reageeren".
Behalve In den kring van direct- of
indirect belanghebbenden ontwaar ik
nu een paar weken, dus vóór den
grooten dag nog bitter weinig van
belangstelling, van echte geestdrift 1
Op don laataten dag van ztjn ver
gaderen vóór de verkiezingen heeft
de Sanaat dat moet erkend wéér
veel „spoed werk" geleverd Op 18
Juni was het Zuiderzee-ontwerp reeds
afgedaan. Minister Loly'a verwachting,
dat de Senaat, «ondanks de groote
sommen, die gemoeid zijn met dit
werkmet het oog op de groote be
langen der vermeerdering van land*
van de waterkoeling en vsn de water
ver verschlng, waardoor ook de produc
tiviteit van den bodem en vele deelen
van het land zeer zal toenemen1'.
(gelijk Exc. Lely 't uitdrukte) niet
zou aarzelen haar stem aan het ont
werp te gevsn, ls niet beschaamd.
En óók werd er"-' Mik vastgelegd,
dat men hier uuen heeft met
«een motie" (k de heer Teenstra
't in de Tweei Kamer noemde)
maar wel degt Jk met eene vast-om-
lflnde beslissing. Be Inspecteur-gene
raal van den waterstaatse heer Wort-
man, is - weet men - aangewezen
als leider, directeur generaal van de
weiken tot afsluiting en droogmaking
van de Zuiderse». Er zal verzekerde
minister Lely - zoo spoedig mogelijk
met de voor bereiding worden aanga-
vangen. Bat er van het aanvatten
der reusachtige ondernemiog al
ware 't slechts door gebrek aan
materiaal geeu sprake kan zijn
voor «na den ooilog"; 't behoeft
nauwelijks herinnerd. Maar bet
sluit der Nederlandsche Volksver
tegenwoordiging, in dezen tijd ge
nomen, tot een onderneming als deze
(sinds vele tientallen van jaren «op
het lijstje" gestaan hebbiud) is een
blijk van «durf", dat ook in den
vreemde eau voortreffelfiken indruk
"1 maken.
Op den 14eu JuDi j.1. heeft de
Senaat vootstools zijn zegel gehscht
aan een lange, lange reeks vah
ontwerpen, waaronder van groote
bsteekeni». Aio: de buitengewone
kredieten voor leger en vlootsalaris-
verhooging voor hooger en lager
personeel van zee en van landmacht
voorziening in den Woningnood;
aalaria-verbetering voor do burgerlijke
Rps-ambtenaren Terwijl bfi dit
laatste ontwerp zoo waar zelfa uit den
Senaat aandrang kwam om het «baga
tel" der 7 H millioen, teneinde de
volle 100 pet. van de z.g. voorstellen-
Stork maar toe te kennen, ook uit
de Rijkskas te nemeD. Wat den heer
Stork aanleiding gaf om even te
verduidelijken, dat die 100 pet. de
fagtering werden voorgedragen «met
hev oog op de toekomst", on «daar
niet zoo gauw wederom tot salaris-
verhoging zal wordon overgegaan"
Bat laitats begrijpen wij allen. Tot
de allerlate dingeD, welke de nieuwe
Tweede Uamer zal hebben te doen,
behoort (va. via de O.W.-belasting,
die ook bi,8f liggen tot September)
de Schatkia te helpen vullen. Een
nieuwe Leedng jB door minister
Treub reeds afgekondigd.
En deze «primeur" bracht tenslotte
aan niemand goeds ala eeno
verrassing. Arme iqjmeu zal hebben
te „bloeden". Hevige dan de patiënt
zich nu nog voorstelt.
Voor velan brengen de 12 13
millioen, bestemd voor salaris-ver
betering inderdaad bedUB8n(je ver
lichting. In de gelederen *n poste
rijen en Telegrafie ble*f de aimmir(g
intusachan *èr beneden het feu vau
hetzij dankbaar of wel voldaan zp.
En de directeur generaal hoeft
dagen erkend, dat er reden is vt-^
zulke ontstemming bij velen omk
het personeel. Een woord, dat hoop
geeft op 'talsoog treffen van verge-ouoergarm, maar het
l|jk. Wat voor armen Jao Publiek, I k","®'0 ïeilaelto van het publiek
die de dupo van bat aakje ia, M J?" 'r aaneprauk op om Ie «aten
zeer hartelijk la te hopen. De dee ytkmkke'oo' or door menacbeo,
-< w«r&wide voor sommige pai sorganen
der g«alliuerdeD, op los geschreven
jonüv»Jw ueb iv-doen is ons
'hd en zijn Rogeerlng verdacht te
®ken.
grofste onwaarheid In het stuk
van .jeQ ^Times" man is dan wel
deze, er volgens aetii op het
Vlodrop-do Maas onkel
hoo^t men niets. Eo de kolonnood
gaat al-meer nijpen. Zoodat plannen
tot verdeie aanzienlijke beperking
van het Spoorwegverkeer reeds moe
ten ztln outworpen. Inderdaad, d»
heer Treub had wal volkomen gelfik
toen hü, in een zijner jongste vvr-
kiezingsvpeechen, erop wees, dat de
Limburgscbe mijnen nu reddiDg in
den nood brengen. Gelukkig is de
productie daarvan toenemend. Maar
dit belet niot helaas dat ook
voor onze nijverheid er komen
wij met Buitschland niet tot een
regeling, de naaste toekomst
somber uitziet.
Al deze en nog meerdere «zaken
van ernst" beletten de potters, scbacbe-
chaarsj knoeiere met goud-
zilvergeld en velerlei verdere dingan
niet te parasiteeren ten ko»te van
de arme, nu zoo lang-bedreigdu
gemeenschap. Reden te-meer voor alle
anderen om in eerlijk-loyale, tot
offsrs bereidvaardige samenwerking
grooten «Bond" to vormen 1...
Mr. Antonio.
BINNENLAND.
55ita broodkaart.
Be directeur van hot Centraal Brood
kan tour maakt bekend, dat de brood
kaart van het B5ale tijdvak geldig is
van 22 tot en met 28 Juni. (St.ct.)
Nog oona: het vervoer Dultsohland-
Belglë langt da Ltmburgscha lijnen.
Men schrijft uit Limburg aan hat
«Handelsblad":
In het Ochtendblad van Woensdag
19 Juni bomen eenige rectificaties
voor van het door Reuter 'uit Louden
goselnde bericht, opgenomen in het
Avondblad van Zaterdag 15 Juni, en
oorspronkelijk afkomstig vaa don
,Times"-correspondentle Amsterdam.
Al blijkt uit die rectificaties on
de nader gegeven toelichtingen ten
duidelijkste, dat de „Time«"correB-
pondant zich aan ernstige overdrij
ving of verdachtmaking als men
liever wil heeft schuldig gemaakt,
daarin komt -niet to£ uiting dat üfi
het in zijn raededesMngon ook met
waarheid niet zoo erg precies
heeft genomen, en. daarom sebfint
het. gewentebt, c'/oor hem gedane
oojuists beweringen alsnog recht te
zetten. Weliswaar verandert da zaak
niet daardoor, en, de conclusie», in
do goal lieerde lauden getrokken uit
de berichten van den „Times"-man.
zullen disntenge'/olg» óók wel geen
(Wijzigingen ondergaan, maar het
organisatie bij P. ea T. neemt een
al dreigender karakter aac. Sabotage,
moedwil, speelr daarb(f aoker coa
hoogst aatipathieke rol. Muar de
verkwistende" wijze, waarop met
..Regeeringa telegrammen" wordt om
gesprongen, gelijk trouwens de
telefonie gedrukt wordt, veel meer
dan noodzakelijk, door „Regeeringa-
gesprekken" is daarbij ongetwijfeld
ook een factor van beteekenis. En
gssn geringe 1
Moge de order, tot aanzienlijke be
perking, door generalissimus Snijders
thans uitgevaardigd, practisch effect
bereiken. Ba term «onhoudbaar" wordt
vaak in overdreven zin gebruikt.
Maar wat den gang der zaken bij
P. en T. betreft, is die thans voor
treffelijk op z'n plaats i
Be sleepboot «Zeeland" trok uit om
ta gaan ondorzoeken de oorzaak van
den ondergang van het hospitaal-schip
«Koningin Regentes". Van Eagalache
zijde werden zeer ernstige beschuldi
gingen gericht aan Dultscta adres.
Vanuit Berlijn kwam nogmaals de
plechtige verzekering, dat geen Buit
scbe torpedo het schip kan getroffen
hebben. Onze luitenant ter zeelakl.
W. C. K. Vink, bijgestaan door een
Engelschen en een Duitschen officier,
moet nu trachten het ,my«turie" tot
oplossing te brengén. Bat het bericht
der goede aankomst, in Amerika, van
de „Nieuw-Amsterdam", - een pak
van 't hart deed vallen, ia zeer
bsgrfipölfik. En ook dat velen met
beklemd gemoed op 19 Juni a.s. het
convooi naar Indiö zullen zien gaan,
door de Regeering voor achttien
millioen verzekerd. Zeker, de
schriftelijke «waarborgen" zijn er. En
een Nederlandsche oorlogsbodem zal
de schepen vergezellen op hun reis
om de kaap Be Goede Hoop. Maar
wat beduiden, in deze dagen, «waar
borgen", door wien ook op aarde
uitgereikt 1
Thans geldt wel in zeer hooge mate,
dat niemand kan zeggen, wat ,do
dag van morgen" zal kunnen brengen.
Be heer Troelstra gaat naar Londen
trachtend weor op te bouwen eene
internationale socialistische samen
werking. Maar reeds vóórdat hij ging,
ook van plan om te pleiten voor
het «opzeggen van den Godsvrede"
door de soc.-democraten in verschil
lende landen, alsof die arme Gods
vrede niot al sinds lang morsdood
ware 1Reeds voordat de heer
Troelstra ging, bleek zoo duidelijk,
dat er van internationaal vredes-
streven nog geen sprake kan zijn
Minister Loudon heeft den Anti-
Oorlogsraad verzekerd dat hfi volle
belangstelling koestert voor de kwes
tie der mogelijkheid tot bemiddeling,
«Bepaalde toezegging" kon Z.Exc.
niet doen. Hadden de heeren iets
anders verwacht Kan onze tactvolle
minister van buitenlandsche Zaken
in ernst iets anders verklaren?
Nog altijd kan «de dag van mor
gen" groote gevaren brengen.
In de «Times" vindt men nu weer
van diepgaand wantrouwen blijk
geven, van in schier dreigenden toon
vervatte beschouwingen in verband
met de door ons Limburg gaande
Vuitscbe treinen.
Over da onderhandelingen met
Buitschland tot het bereiken van een
nieuwe oeconomische overeenkomst
baanvi,
V'g&'n. A.1 sinds larige jaren
l'.gc daal ioderu^j dubbel spoor. Bit.
1r'<S,.v.,*Slf8e0 kleinigheid,
Ji. iï« enmi.kenbaar
duiöelgk ui-, dat de inlich
tingen abidunt r'™rd
zSn en daaiom verlie, ar,|ke,
ook aan te wijzen. Zoo bow
«Tim9s"-versl»ggev6r op geza
ooggetuigen, dit de uit Belgis komv
wagens gesloten zijn en de in hu,
ervan onbekend is. Schrijver
vrijwel zijn geheele wa^
wens, meer onwaarheden z^4 daarin
t de
•an
bij gunstig weder
van 8.30 tot 10.30 uur.
zetten tegen den overtocht van onzen
partijgenoot.
Bfj allen eerbied dien w|j hebben
voor den persoonlijken mood van de
Engelsche zee li oden, die zicb dagelijks
blootstellen aan hut gevaar, waarm«e
mijnen en duikbooten hen bedreigen,
kuDnen wij hun politiek niet anders
dan op de scherpst mogelijke wijze
afkeuren. Het allerzachtste wat wi
ervan kunnen zeggen, is, dat zij a
bijzonder weinig vertrouwen stellen in
het opzicht en de vastberadenheid
hunner klassegenooten, on zichzelf
een bovenmatig groote dosis van deze
deugden toekennen als zij meenen,
dat het aaD hen staat, met wie hun
medearbeiders overleg mogen plegen,
en in hst algemeen, hoe de wereld
moet draaien.
Wat de Engslsche regeering betreft,
baar ondwrdanigheid jegens Ue zee
lieden vermogen wij niet te begrijpen.
Haar besluit getuigt noch van kracht,
noch van democratiseren zin.
Wij zijn geneigd te onderstellen,
dat ds regeeriug, zelf de weigering
niet voor baar verantwoordelijkheid
durvende nemen, zich achter da zee
lieden verschuilt. Het besluit wordt
er niet moediger om.
In de aan Engeland vijandige landon
moet deze weigering wel den indruk
wekken, dat het met de vastheid vau
den oorlogswil van Engelsche volk
toch' niet bfistsr gunstig staat, als
iemand als Huysmans om zoo te
zeggen in Engeland wordt gevangen
gehouden en de aanraking van
Troelstra voor de leden der Engelsche
Labeur Party als oen soort besmetting
wordt gevreesd. Er was e»n tyd dat
men ln Engsland minder angst had
voor oen meening, die stond togen over
die der hearschende kringtn. Maar
dat i» honderd jaar geleden,
Wat denkt men, dat door deze
weigering zal worden bereikt? Voor
het beetuur van de Labour Party is
zij een klap in het aangezitbt. Is de
bedoeling, onder de ar bekers ver
deeldheid te zaai on, en ras t aaar hulp
te regéaren? In kritieke tfüeniahet
een van de sléchtst denkbire regeer
middelen. Meent men, d« meening
van Troelstra, of van wie ook, cp het
vaste land te kunnen gevaogen zetten?
Mn«nt men, dat hot «ais van de zee
meerlingen tegenhoudt rAllo water
van alle wereiflzeeön ver mg dat niet.
Beze weigering zal een versterking
zlju in alle landen, bfi alle», die ttjdens
dezen oorlog betfUsko vsa den oorlog
zich. zien voltrekken, tan de over
tuiging, dat de regeeringsn nog slechts
tot oorlogsdaden in staat zijn, maar
dat de vrede moet worden gebracht
door de volkeren zelf. z|j zal bijdragen
tot het verzet der volkeren tegsn de
oorlogspolitiek huoner rsgsericgen,
en een prikkel zijn voor alle socialisten,
om zelfstandig hun vredespolitiek te
gaan voeren.
Hnt eerste woord is nu aan de
Engelsche Arbeiderspartij.
Be beide afgevaardigden van de
Ui vau U1IUOBDUU )•- O---
die eveneens tot de «ooggetuigen"^0^"onryksch-Hongaarsche sociaal-de
- - no^atiache part-tJ, de heeren dr. Eile
ÜP^Scitz,zijn gisteravond in Ben
koCg ™£omen en bebben de aange-
gebGieni met mr. Troelstra
Mr.Tróelstra W, (J J
bet na ia zijn bodtfisogedeeld, dat
aanleid^ van de woigehMl*. Daar
Engeloch regeering van het" w de
van zijn -)a« zijnerzijds stappen t«
doen om c* besluit ongedaan te doen
maken,
gerekend mag worden, omdat hij de
laatste dagen stelselmatig eenige
malen op poat is gaan staan ala er
op het baanvak Roermond—Vlodrop
uit Belgis komende treinen passeer
den, kan echte- precies het tegen
overgestelde verklaren de treinen,
die hij zag voorbijgaan, bestonden
voor 't moerendeel uit geheel ledige,
open wagens. Enkele bestonden uit
gesloten wagens, doch daarvan waren
steeds de schuifdeuren halfweg ge
opend, zoodat de inkijk geheel vrfi
was, en geen onkelen keer werd
daarbinnen iéts, laat «taan iet» ver
dachts, gezien. Bovendien was iedere
tréMfe. bemand met 2 of 3 Nederland
sche -militairen (soldaat-kommiezen)
meestal eveneens met een douane
ambtenaar, zoodat de mogelijkheid
om onderweg stil te houden en uit
Nederland iets mee naar Buitschland
to voeren, was buitengesloten.
Lgvensmlddslanvoorzlaning van
België en Noord-Frankrijk.
Het Nedorl. Correspondentiebureau
in Den Haag meldt:
Naar wfi vernemen zullen binnen
kort do meest op den voorgrond
tredende personen op het gebied ^au
de levensmiddelenvoorzioDing van
België on Noord-Frankrijk te 's- Graven
bage bijeenkomen, ten einde zoo
mogelijk met ds betrokken regeerin
gen maatregelen te beramen, waar
door in het zeer ernstig tekort aan
levensmiddelen ln dis streken zal
kuDnen worden voorzien
Naar wfi van zeer bevoegde zijde
vernemen, schijnt in het étappen-
gebied en Noord Frankrfik de toestand
zoodanig te zijn, dat slechts oogen-
blikkelfike hulp redding kan brengen.
InUrnatlonaal-socialistlsohB
baspraklagaa.
Troslstra krijgt gaan pas.
Be Engelsche gezant heeft Donder
dag aan Troelstra medegedeeld, dat
zfin regeering hem geen verlof kan
verleenen naar Engeland to reizen
daar zij verzet tegen zfin overkomst
vresst van de zfids der Engeliche
zeelieden.
«Het Volk", de weigering bespreken
de, zegt in een hoofdartikel o.a. het
volgende
Be Engelsche regeering beeft ge
weigerd, Troelstra toe te laten in
Engeland. Als reden wordt opgegeven
vrees voor moeilfikboden metdezse-
lieden, die zich wellicht zouden ver-
Da voadlq aan boord vaa da
uloordim".
Een der pa«agiors van do «Noor-
dam", de heai Reitsma, hoofdamb
tenaar der Indlsftie spoorwegen, heoft
aan den minister van Koloniëo, naar
hij aan de ,N. Ot." meedeelde, tele
grafisch verzocht, moor eton ter be
acbikking te stelhn, daar de voedsel
voorziening aan boord van dat stoom
schip beslist onvoldoende is. Twee
uur na het diner had h\j reeds honger.
De minister heeft ecrulddollfik na
ontvangst van deze'klacht ingesteld
eene commissie uit de passagiers van
dat schip, bestaande uitlult.-kol. H.
Bakker, mr. H. G. P. Buöfje* en lng.
L. Asjes, ten einde ds klachten te
onderzoeken in overleg met de hoof
den der afdeellngenMilitair-perso
neel, de heer J. M. van Gogb, en
Burgorpersoneel, de heer A.H.Rus-
man, beide aan het departement.
Het Haagscb Correspondentiebureau
maakt de apfislfisten openbaar voor
allo vier klassen, waaruit althans dit
blijkt, dat don passagiers van de
„Noordam" gerechten worden voor
gezet, waarvan wfi aan den walden
smaak reeds bfina zfin vergeten.
Omtrent de hoeveelheden wordt
alleen medegedeeld, dat «do gerechten
portiegewfis worden opgediend, ln
verband met de scbaarachte op bet
gebied van voedingsmiddelen".
Hst dragen van burgsrkiaadlng door
baroepaondorofflcioron.
Terwijl aan sergeanten msjoors en
onderofficieren van hoogeron rang
vergunning is verleend, zich na don
dienst ln 't burger te kleeden, zfin
de sergeanten van deze zoo zeer
begeerde faciliteit buiten gesloteri.
Be roden daarvan laat zich moeilfik
gisten. Bezu regeling houdt alleen
rekening met den rang on niet met
het aantal dienstj aren als onderofficier.
Bfi de kleine wapens en dienstvak
ken b.v. Genietroepen en Torpe
disten waar de bevordering traag
ls, kunnen tal van oudere sergeanten,
in den regel hoofden van gezinnen,
zich ook nu nog nooit eens volko
men „vrfi" bewegen. Be beroepster-
gcanten zfin thans de eenige cate
gorie van personen, die óók als zfi
voor ontspanning met verlof zfin.
toch feltodfik steeda in djeeat zfio.
Baarbfi komt nog dat or verdienste-
Ifike onderofficieren zfio, zoo alt o.a.
sergeanten-portie1 u bfi de Militaire
Hospitalen en sergeanten-machine-
drijvers bfi de Torpodiaten, die uit
den aard van huo werkkring bet
niet verder dan den sergeanturang
kunnen brengen en dus hun loven
lang van bovenbedoelde faciliteit ver
stoken blfiven. Be eonige radicale
oplossing dor quaesti-», dio het
korps onderofficieren thar-
in beroering brengt, is bet vergun
ning verleenen aan alle onderofficieren
om buiten dienst burgerkleading te
dragen. Men beweert te weten dat
er bezwaar gunmkt wordt tegen
het brengen van burgorklooding in
de kazernes. Maar dit is te onder
vangen door do bepaling, dat goen
burgorkleeding ln de kazerne» aan
wezig mag zfin en dat ieder verplicht
is in uniform ds kazerne binnen t#
komen en te verlaten. (Hbld.)
Vsrvoar van nilitalran par spoor,
Het personeel der H. IJ. S. M. ia
J dienstorder kennis gegeven dat
is voorgekomen, dat voor een detache
ment (d. w. z. een troepenafdeeling
die onder geleide of onder commando
v. een aangewezen commandant staat)
militairen die met een bepaalden trein
moesten worden ver voord cn waarvan
het vervoer niet vooraf geregeld was,
voldoende plaatsruimte in den trein
ontb'ak en een gedeelte der man
schappen moesten achterblfi ven, om
dat in den trein aanwezige burger-
reizigers weigerden voor de militairen
plaats te maken, en de d.d. Stat.
chef daartegen geen maatregelen nam.
Bit mag zich niet herhalen. Be
bepaling, dat de treinen der hoofd
en lokaalepoorwegen in da eerate
plaat# ter beschikking zfin voor het
vervoar der militairen en dat het pu
bliek slechts toegaDg heeft tot de
treinen voor zoover er plaats beschik
baar is, is nog steeds van kracht. Het
betrokken personeel moet aan de na
leving van deze bepaling strepg de
band houden.
Wanneer zich een militair detache
mort tor vervoer aanmeldt, moot, ook
al is voor het detachement niet vooraf
plaatsruimte in den trein gereaorveerd
op uitdrukkelfik verlangen van dvn
hoofdgoleider van hot detachement
plaatsruimte in den trein worden
gemaakt, en moeten zoo noodig de
in den trein aanwezige burgerreizigers
worden aangezegd voor de militairen
hunne plaatsen te ontruimen. Bfi wei
gering ia da hulp der militairen in
te roepsn.
Er moot voor gezorgd worden, dat
de reizigers, hetzfi militairen of bur
gerreiziger», zooveel mogblfik ge
plaatst worden in de klassen, waar
voor bunne plaatsbewijzen geldig zfiu,
waarhfi (behoudens het bepaalde og-
der 1 voor militaire detachementen
in het bepaalde onder 8) alie reizigers
geifike rechten hebben, onafa&nkelfik
of zfi in het bezit zfin van een gewoon
of militair plaatsbewijs.
Vaoaatlaralzlgtrt.
Een tijdelijke bezoeker van Zand-
voort, behoorend tot degenen die de
vorige week bet ten raadhuize In
geleverde Amaterdamscho bonboekje
;uruggekregen met de boodschap.dat
zfi In do oigen woonplaats huone
inkoopen maar moesten doen, had
zich telegrafisch tot den minister
van landbouw enz. gewend om hem
op hst onhoudbare van den toestand
te wfizon. In het ontvangen ant
woord wordt den klager medege
deeld, dat aan de gemeenten dit Jaar
in het algemeen geen extra toewij
zing kan plaats vinden van levens-
opdelen voor tfidelfik verblfifhou-
D"u P0doelde personen kunnen
voor het o over aardappelen en
artikelen verkiv^tuurjjjk over
meen geldende kaarw d
.Waar uit den aard aei5
„Waar uit
peulvruchten en gort en have*...
n den reg«l niet de bestauddeelt
uitmaken van de in pensions en
restaurants verstrekt wordende maal
tijden en de distributie van deze
artikelen of bfina geheel is geëindigd
of slecht* zeer onbeduidend is acht
de minister geen termen aanwezig
tot het nemen van verdere maat
regelen."
Oppervlakkig beschouwd, valt er
iet» voor deza redeneering te zeggen.
Op de tpfislfiaten der restaurauts
komen in dezen tfid peulvruchten
en de andere in het tolegram ge-
noemdo distributieartikelen niet voor.
Maar heeft de minister óók ge
dacht aan do duizenden gezinnen die
gedurende de zomermaanden hunne
penaten naar elders verplaatsen?
Vooral wie mst beiden tfidelfik bui
ten gaat wonen, kan hot rijst en
havermoutrantsoentje, bo® klein dat
ook mogo zfin, ztor slecht missen.
Provinolaal ElaetrlaitaltsbadrIJf la
Noord-Holland.
Verschenen is het verslag over 1917,
waarin o.m. wordt medegedeeld boe
men de electrificatie van de eilanden
van de provincie Noord Holland, uit
gezonderd ürk, - denkt te regelen.
Be plannen voor het eiland Marken,
die vastgekoppeld zfin aan de water
voorziening en bemaling, konden in
verband mot de tfid*omatandigheden
geen voortgang hebben. Be plannen
voor Wieringen, dio reeds in vrfi ver
gevorderd stadium van voorbereiding
waren, zfin, in verband met den
watersnood, uitgesteld, doch zullen,
ln verband met de droogmaking der
Zuiderzee, naar verhouding snol moe
ten worden bestudeerd en nu uit een
geheel ander oogpunt, uit het oog
punt van stroom-toevoer in groote
massa's ten behoeve van den sluizen
bouw op Wieringen.
Be plannen voor het eiland Texel
zfin in studie genomen. Zfi houden
ten nauwste verband met de pulder
bemaling voor het eiland, de drink
watervoorziening en d«n afvoer van
de polders naar de kust.
Plaünen voor bet eiland Terschellng
worden in studie genomen. Aanvan
kelijk dacht de directeur, dat men
hier wind-electriciteit zou kunnen
gebruiken, doch bfi nadere bestudee-
rlDg ter plaatse bleek zulks ondoen
lijk in verband met de groote uitge
strektheid en de minder gunstige
ligging voor wind van enkele plaatsen.
Er bestaat evenwel mogelijkheid om
dit eiland op niet oneconomische
wfize van etoctriciteit ta kunnen
voorzien met een eigen kleine zuig
gascentrale.
Het eiland Vlieland leent zich
uitstek voor wind electricitelt en do
plannen voor een wind eiectriclteits-
werk op dit eiland zfin in studie,
w&arbfi dient opgemerkt dat, in
verband met de geringe uitgebreid
heid van het dorp Oost-Vlieland, het
zich liet aanzien dat van alle eilan
dun dit wei het eeret van electricitelt
zal kunnen worden voorzien.
Het is behoorlfik bestudeerd ge
worden, of wellicht het leggen van
kabels van Helder naar Texel door
het Marsdiep ook de voorkeur zou
verdienen boven een eigen electricl-
teita-werk te Texel. Gebleken ia on
dertuascben dat ln ditge7al de voor
keur moet. gegeven worden aan het
eigen electricltsitswerk.
Verder geeft het verslag aan, dat
ln 1917 met 12 gemeenten stroom-
leverings contracten werden gesloten,
waarvan er 11 op 1 April 1918 reeds
de otroom ontvingen. Verder ving
voor een 5-tal gomeenten, die ln
1916 reeds oen contract gesloten
b&dden, in 1917 de stroomleverlog
aan.
Sun erwten meer.
Naar de Tel. meldt, zullen de jong
ate bestellingen der gemeenten op
groene erwten, niet meer uitgevoerd
kuun?>n worden, aangezien do voorraad
hiervan totaal uitgeput 1*. Men heeft
alleen nog maar de beschikking over
een beperkte hoeveelheid bruine
boonen, waarmsde men, zoo goed on
kwaad als het gaat, in de aanvragen
der gemeenten zal trachten te voor
zier.
Het hamsteren naamt toal
Naar men weet, deed de Regoerlng
al het. mogelijke, om den kleinen
voorraad thee zooveel mogelfik over
alle inwoneri van one laod te ver
deelds. Omdat te bevorderen, moeiten
de theebone te voren worden inge
leverd. Wat zag ik nu evenwel dezer
dagen in verschillende plaatsen van
Friesland? Voor en bfi de winkels
waar thee gedistribueerd werd, zwerm
den de opkoopero. In Leeuwarden
bood men zelfs f 8 en f 5 per one
thee, en helaas verkochten vele arme
lieden, door dien hoogen prijs verleid,
bun paar ODijes thee. In kleinere
plsaUen ging de thee voor f 150 tot
f 2 50 per one. En wonderlijk, hoewel
die handel op straat en uren achter
een, ja dagen lang werd gedreven,
greep de politie niet in. Hier was
toch wel Inderdaad ovorechrfiding der
maximumprijzen. Waar blfift nu die
thee Wel, gisteren bevond ik me te
Jelsum en Cornjum, en daar boden
lieden «thee" aan bfi de groote boeren
en notabelen en herbergiers voor f 15
>er pond. Boch bfi nader onderzook
>leek de „thee", die mon voor dien
enormen prfis verkocht, slechts
theebladen en */8 rommel te bevatten.
Zoodat I pond thee d«n heeren f45
opbrengt I
Heel ons land wordt moreel vergif
tigd door dien sluikhandel in alles en
nog wat.
Oeudgtld In beslag genomen.
Naar bet „Vaderl." verneemt, heeft
de politio een inval gedaan bfi de
verschillende handelaren in Ben Haag,
die goud boven de waarde opkochten.
Het aanwezige goud werd in beslag
genomenin totaal voor een waarde
van eenige duizenden guldens.
Voor de bandelaren brengt dit in
beslag nemen een niet onaanzienlijk
~%jjeel mede. Voor het in beslag
pert?P- Boud krijgen zfi Diet meer
van 7 ot"irelfil™ waarde terug, wat
Volgen, oen'1" kaD beteek.nen
men slechts 120 gouüv
daar in bsslag genomen. he«ft
Bat dit reiultaat zoo gering-'-
LIJl Uit 1UBUIUMU £JVJ -•
vindt zfin oorzaak in het feit, dat de 9
betrokken handelaren reeds uit Am
sterdam gewaarschuwd waren.
Reeds oenige weken geleden was
door de politie den minister verlof
gevraagd om een einde te mogen
maken aan den verkoop van gouden
tientje», door haar te machtigen tot
inbeslagneming over te gaan. Be
minister heeft daaraan nu gevolg
gegeven, maar niet bepaald op wel
ken dag deze inbeslagname zou moe
ten geschieden, waardoor deze te
Amsterdam een dag eerder plaata
had dan te 's Gravenhage.
Hongerende dienstweigeraars.
Bfi het garnizoen te Assen zfin
een tweetal dienstweigeraars, die
reeds eenige dagen ook alle voedetl
hebben geweigerd.
Uit Zaandam.
De gemeenteraad hetft Woensdag
avond met 9 t»gon 6 stemmen af
wijzend beschikt op een verzoek van
de bijzondere onderwijzers om aan
heo, in verband m»t de bijzondere
tijdsomstandigheden, een gratificatie
uit de gemeentekas te verleeneD.
Ten einde de brandstof handelaars
ia de gelegenheid te stellen voorra
den in te tlaan, waartoe zfi alt eigen
middelen niet ln staat zfin. werd
aan de brandstofcommleele een cre-
diet van f 100.000 verleendde Rot-
terdameche Bank heeft zich bereid
verklaard hiertoe baar medewerking
te verleenen, onder garantie van de
betrokken gemeenten.
Dulttchland sn zijn
bondginooten.
Graaf Burian, de Hongaarsche mi
nister van buitenlandsche zaken, die
eenigen tfid geleden naar Berlfin
vertrok om over de hernieuwing vaa
het bondgenootschap te sproken, en
zoo spoedig teruggekeerd, dat men
wel moet aannemen* dat zfine zen
ding mislukt is. Bit sebfint ln hoofd
zaak te wfiten te zfin aan den eisch
van Oostenrfik om op oigen wfize de
Pooliche kwestie te willen regelen,
n.1. door van de dubbelmonarchie
een driedubbele Ooitcnrfik- Honga
rije— Polen te maken.
In Buitschland voelt men daar
voor niet veel daar een dergelijke
oplossing tot gevolg zou hebben dat
het anti-Buttsche element zoodanig
versterkt zou wordon dat de drie-
dubbelemonarcbie anti Duitsch zou
zfin. Tegenover het Oostenrfikuche
standpunt staat dus het Buitache dat
van een dergelfike voorwaarde voer
de vernieuwing van het verbond niets
weten wil.
Uit het hierdoor ontstane meenings-
verschil ls ook bet geschil o«er do
groenvoorziening van Oostenrijk
voortgekomen, hetgeen er toe heeft
geleid dat in de dubbelmonarchie het
broodrantsoen geweldig moest worden
ingekrompen.
Verder wfist de rede van graaf
Tieza, ln het Oostenrfiksche huls van
afgevaardigden gehouden, erop dat
de anti-oorlogspartfi tevens anti-
Buitach ie.
Graaf Tiaza viel de partfi van
Ksrolyl scherp aan en noemde de
propaganda die deze partfi tegen
de bondgenootschapspolltiek met
Buitschlaqd voerde gewetenloos.
Tisza verklaarde dat Karoiyl het
deed voorkomen alsof Hongarije ouder
voorbehoud wel gedwongen was ge.
weest de offers voor den tegenwoor-
digen oorlog te brengen.
Hiertegenover voerde graaf Tisza
aan, dat de oorlog tegen Servië, een
heilige zaak des Vaderlands was, daar
het onderzoek bewezen bad, dat de
politiek der Servische regeering recht
streeks gericht was tegen het voort
bestaan van Hongarfie.
Is het toelaatbaar zeide Tisza
verder deD huldigen toestand zóó
voor te stellen als zou het sluiten
van den vrede worden vertraagd om
den hardnekkigen oorlogslast van,
hetzfi de HoDgaarsche, hetzfi de Duit-
sche regeering? - terwfil tocb de
eenige hinderpaal voor den vrede
hierin bestaat, dat onze vfianden ook
nu nog de verscheuring van ons land
als oorlogsdoel stellen. Hebben wfi
uit den mond van de Entente staats
lieden, zelfs den laataten tfid nog,
iets anders gehoord dan oorlogsop-
bitalngr
Verder sprak Tisza over de atelael-
matige propaganda van zekere ele
menten tegen don Dultachen bond
genoot, welke elementen den echfiu
willen wekken dat Hongarfie zich
van bet bondgenootschap wil af
koeren.
Tisza zeide ook in de totkomst ts
willen blfiven ataan op don grondslag
van het bondgenootschap met Buitsch
land. Hij kwam echter op togen de
desbetreffende uitlatingen van den
Buitschen vice-Kanselier. Indien dezo
zeide Tisza het bondgenoot
schap met Hongarfie ernstig wsnscht,
zal hfi zfin opvattingen moeten her
zien.
Het li echter de taak van de re-
geericg, ln vertrouwelijke onderhan
delingen met Berlfin, dutdelfik to
maken, dat de gewenachte toenade
ring op oconomiech gebied enkel daa
mogelfik ie wanneer wfi woten, dat
onze staatkunde-lnUgrltelt en onze
economische belangen ten volie gu-
waarborgd zfin. Niemand herft bet
recht tegenover het Hongaarsche
jubliek het bondgenootschap met
buitschland zoo voor te stellen als
Karolyi het gedaan heeft.
Onder groot rumoer bfi de Karoiyl-
partfi en lovendigen bfival van de
meerderheid, verklaarde Tisza ten
slotte: Waoneer zt-kere politieke
tegenstanders het land afreizen om
het volk te misleiden met beweringen
„als zou ons de Buitsche slavernfi
bedreigen", dan is het onze plicht,
openbar» meening beter ia te
de»n en van de regeering te eitcben,
■t*®t **i?ee - zooals er tfidens
dulden. Aen--0 jQ geen anderen
worden "^oor fefoï
vfianden bewezen diensten.™'
willen den vrede, en in bet bWJ'
van den vrede zfin wfi zoo ver gtgaan
als maar eenigszins mogelfik was.
Ook Bulgarfie heeft blijkbaar nei
ging om zelfstandiger op te treden.
Minister Rodoslawof ia hier vervangen
door Malinof, die Russisch gezind in.
Al zal dit niet direct eer. afvallen
van Bulgarfie bsteeksnon, het ia toch
een teekenend feit, waarmede m«n
in Duttschland rekoning zal mooten
houden.
Uit Frankrijk.
Keulen, 20 Juni. Naar de Köln.Volks-
ztg meldt, schfint bet kablnet-Clemen
ceau, volgsns berichten uit Parfis, ln
volle crlsle te verkveren. Terwfil ds
Lyoneche bladen alechts reppen van
een gedeeltelijke reorganisatie van het
kabinet, meent Renaudel ln de Hu-
manité te weten, dat Clemenceau
plan heeft Briand ln zfin ministerie
op te nemen en dan de zitting van
het parlement te verdagen. Opmerke
lijk ie, dat Londeneche bladen reeds
melden, dat Briand en Bartbou een
coalitie-ministerie gevormd zouden
hebben en dat de val van Clemenceau
binnenkort een feit sou zfin.